HOA VOÂ ÖU

(TAÄP-09)

H.T THÍCH THANH TÖØ

TAÏI SAO NGÖÔØI PHAÄT TÖÛ PHAÛI TUÏNG KINH, NIEÄM PHAÄT, TRÌ CHUÙ VAØ TOÏA THIEÀN?

Chuøa Quang Minh - Melbourne - 2002

Buoåi giaûng hoâm nay toâi noùi ñeà taøi raát gaàn guõi vôùi quí vò: Taïi sao ngöôøi Phaät töû phaûi tuïng kinh, nieäm Phaät, trì chuù vaø toïa thieàn. Phaät töû thöôøng nghó raèng mình tu thì phaûi tuïng kinh, nieäm Phaät, trì chuù vaø toïa thieàn. Taát caû nhöõng vieäc aáy laø moät hay khaùc, chuùng ta neân thöïc hieän heát hay thöïc hieän töøng phaàn? Ñoù laø noäi dung buoåi giaûng hoâm nay.

Neáu Phaät töû tu vöøa tuïng kinh, vöøa nieäm Phaät, vöøa trì chuù, vöøa toïa thieàn thì quaù nhieàu. Phaät baûo: “Chuùng sanh coù nhieàu phieàn naõo neân Phaät cuõng coù nhieàu phaùp moân ñeå ñoái trò”. Cho neân moãi moät phöông phaùp tu laø thích öùng vôùi moãi caên cô, moãi beänh cuûa chuùng sanh. Ai thích hôïp vôùi phaùp moân naøo thì tu phaùp moân aáy, tu moät caùch trieät ñeå cuõng ñaït ñeán keát quaû vieân maõn. Khoâng nhaát thieát tu moät löôït hai ba phaùp moân, maø chaúng phaùp naøo ra phaùp naøo, roát cuoäc khoâng coù keát quaû gì.

Taïi sao chuùng ta phaûi tuïng kinh? Khi noùi tôùi tuïng kinh, neân bieát coù hai yù nghóa quan troïng. YÙù nghóa thöù nhaát, tuïng kinh laø ñeå nghe nhôù lôøi Phaät daïy, öùng duïng tu haønh. YÙ nghóa thöù hai, tuïng kinh coát laøm sao cho taâm mình khoâng xao ñoäng, khoâng chaïy theo ngoaïi caûnh nhö luùc bình thöôøng. Cho neân khi tuïng kinh baét buoäc chuùng ta phaûi chuù yù töøng lôøi, töøng chöõ trong kinh, doàn heát taâm vaøo kinh, tuïng cho ñuùng. Vöøa tuïng vöøa nghe tieáng tuïng cuûa mình, taâm laéng dieäu, tænh saùng. Coøn vöøa tuïng kinh vöøa nghó chuyeän naøy chuyeän noï laø laøm maát giaù trò cuûa vieäc tuïng kinh. Tuïng kinh ñuùng phaùp, taâm chuùng ta töø töø bôùt xao xuyeán, bôùt loaïn ñoäng. Ñoù laø hieäu quaû cuûa tuïng kinh.

Taïi sao Phaät töû phaûi nieäm Phaät? Vì muoán veà Cöïc Laïc. Phaùp moân naøy chaéc quí Phaät töû ñaõ töøng thöïc haønh. Thaät ra nieäm Phaät laø moät phaùp raát thieát yeáu ñoái vôùi ngöôøi Phaät töû. Phaät töû naøo ñaày ñuû loøng tin laø Tín, nguyeän sanh veà Cöïc Laïc laø Nguyeän vaø luoân luoân nieäm Phaät laø Haïnh. Noùi roõ hôn Tín laø tin coõi Cöïc Laïc coù thaät, tin ñöùc Phaät A Di Ñaø seõ ñeán ñoùn mình. Haïnh laø ñi ñöùng naèm ngoài luoân luoân nieäm Phaät. Nguyeän laø khi laâm chung, mong Phaät seõ ñeán ñoùn chuùng ta veà Cöïc Laïc. Coù ñaày ñuû ba yeáu toá Tín, Haïnh, Nguyeän thì nieäm Phaät seõ ñaït ñöôïc keát quaû toát.

Nhöng hieän nay Phaät töû nieäm Nam moâ A Di Ñaø Phaät, maø ñaõ hieåu yù nghóa caâu nieäm Phaät aáy chöa? Nhieàu ngöôøi theá gian hôi khoù tính hay gieãu côït: “OÂng baø neáu nghe ngöôøi ta keâu teân mình hoaøi chaéc giaän laém.” Quí Phaät töû nghó sao? Nieäm Phaät laø goïi teân Phaät hoaøi phaûi khoâng, vaäy Ngaøi coù buoàn coù giaän khoâng? Ñoù laø ñieàu raéc roái, neáu chuùng ta khoâng hieåu seõ khoâng giaûi quyeát ñöôïc nhöõng thaéc maéc cuûa ngöôøi theá gian.

A Di Ñaø laø danh hieäu Phaät, töùc teân cuûa Ngaøi. Khi chuùng ta nieäm Phaät laø nieäm Nam moâ A Di Ñaø Phaät. Chöõ Nam moâ nghóa laø cung kính. Nam moâ A Di Ñaø Phaät laø cung kính ñöùc Phaät A Di Ñaø. Nhieàu Phaät töû ñôn giaûn quaù cöù A Di Ñaø Phaät thoâi, ñoù laø goïi teân maø khoâng noùi lôøi cung kính. Coøn chuùng ta xöng danh hieäu Ngaøi vôùi loøng cung kính quy ngöôõng thì khoâng coù loãi. Phaät töû caàn neân bieát ñieàu naøy ñeå coù ai thaéc maéc hoûi, chuùng ta giaûi ñaùp roõ raøng.

Caâu hoûi keá, chuùng ta nieäm danh hieäu ñöùc Phaät A Di Ñaø ñeå Ngaøi ñoùn mình veà Cöïc Laïc hay ñeå laøm gì? Kinh A Di Ñaø noùi roõ quaù, ngöôøi nieäm danh hieäu ñöùc Phaät A Di Ñaø töø moät ngaøy cho tôùi baûy ngaøy, nhaát taâm baát loaïn thì seõ thaáy ñöùc Phaät hieän tieàn. Nhö vaäy muïc ñích Phaät daïy nieäm danh hieäu ñöùc A Di Ñaø, tröôùc heát laø ñeå chuùng ta nhaát taâm baát loaïn. Maø nhaát taâm laø voâ nieäm, vì khoâng coøn moät nieäm taïp loaïn naøo. Neân noùi nieäm ñeán choã voâ nieäm, töùc laø chuùng ta nieäm Phaät tôùi khi taâm khoâng coøn daáy nieäm. Chæ moät taâm hoaøn toaøn tri giaùc khoâng daáy ñoäng, goïi laø nhaát taâm. Baáy giôø nhaém maét ñöùc Phaät A Di Ñaø vaø chö Thaùnh chuùng seõ hieän ôû tröôùc.

Chuùng ta thaáy yù nghóa tu haønh quaù roõ raøng. Duøng caâu nieäm Phaät vôùi loøng cung kính, queân heát chuyeän theá gian, chæ nhôù Phaät thoâi. Nhôù cho tôùi bao giôø caâu nieäm Phaät laëng, chæ coøn moät taâm thanh tònh, luùc ñoù thaáy Phaät A Di Ñaø ôû tröôùc maét. Hình aûnh naøy noùi leân ñieàu gì? Chuùng ta tu laø ñeå laëng taâm laêng xaêng ñieân ñaûo haøng ngaøy cuûa mình. Muoán laëng taâm ñoù phaûi tin tuyeät ñoái vaøo ñöùc Phaät, doác loøng nieäm danh hieäu Phaät caøng ngaøy caøng mieân maät. Cho tôùi bao giôø ñöôïc nhaát taâm töùc laø voâ nieäm thì Phaät Di Ñaø hieän ôû tröôùc, khoâng nghi ngôø gì heát.

Quí Phaät töû nieäm Phaät tôùi choã mieân maät chöa? Chöa. Vaäy maø ñoøi Phaät ñoùn mình, lôõ Ngaøi queân khoâng ñoùn thì sao? Taïi mình tu chöa ñeán nôi ñeán choán neân khoâng coù keát quaû, chôù khoâng phaûi taïi Phaät queân. Ngöôøi naøo nieäm Phaät ñeán nôi ñeán choán cuõng ñeàu coù keát quaû toát. Toâi keå caâu chuyeän coù thaät ñeå quí Phaät töû, nhaát laø caùc Phaät töû lôùn tuoåi coá gaéng nieäm Phaät mieân maät.

Baø thaân cuûa thaày chuùng toâi coù nhieàu con vaø taát caû ñeàu ham tu. Thaày chuùng toâi laø con thöù chín. Baø aên chay moät thaùng möôøi ngaøy thoâi, nhöng chuyeân nieäm Phaät, luùc naøo cuõng coù xaâu chuoãi huyeàn treân coå. Khi baø queùt nhaø, moät tay laàn chuoãi moät tay queùt, nhoå coû cuõng vaäy, moät tay laàn chuoãi moät tay nhoå. Ngaøy naøo thaùng naøo naêm naøo cuõng theá. Ñeán 84 tuoåi baø beänh naëng saép tòch, chuùng toâi veà trôï nieäm. Baø ñang meät naèm treân giöôøng, thaày chuùng toâi ñöùng treân ñaàu, Taêng Ni ñöùng hai beân, con chaùu ngoài ôû döôùi chaân cuøng nhau trôï nieäm cho baø. Khi bôùt meät baø cöôøi heát söùc vui, ñöùa chaùu noäi goïi:

- Baø noäi, baø noäi! Baø thaáy gì maø cöôøi?

Baø noùi:

- Thaáy Phaät A Di Ñaø ñeán röôùc tao.

Ñöùa chaùu hoûi:

- Coù cho tuïi con theo khoâng baø noäi.

Baø noùi:

- Khoâng ñöôïc, röôùc coù mình tao haø.

Roài baø laïi cöôøi, cöôøi moät hoài thì im. Chöøng möôøi phuùt sau baø cöôøi moät laàn nöõa y nhö vaäy. Nhö theá ñeán ba laàn thì baø taét thôû. Cho neân baø cheát khoâng ai khoùc ñöôïc, vì thaáy baø cöôøi moïi ngöôøi ñeàu möøng vui theo.

Quí vò thaáy ngöôøi nieäm Phaät chí taâm, ñi tôùi choã mieân maät thì thaáy Phaät khoâng nghi ngôø. Ñoù laø ñieàu xaùc thaät, khoâng phaûi laø töôûng töôïng. Chuùng ta nieäm Phaät coát ñeå ñi tôùi choã nhaát taâm. Nhôø caâu nieäm Phaät khoâng nhôù gì heát, nhaát laø quí cuï giaø coù beänh hay nhôù con nhôù chaùu. Baây giôø ñoåi laïi, nhôù nieäm Phaät, nhôù maõi nhö theá seõ queân nhôù con nhôù chaùu.

Neáu nhôù con nhôù chaùu khi nhaém maét seõ laån quaån theo con chaùu nöõa, chòu khoå traàm luaân khoâng bieát bao giôø ra khoûi. Neân ngöôøi tu lôùn tuoåi phaûi doàn heát taâm löïc nhôù Phaät thoâi. Chæ nhôù Phaät thì khi nhaém maét theo Phaät, khoâng ñi ñöôøng naøo khaùc. Ñoù laø ra khoûi voøng sanh töû, heát khoå ñau. Neáu coøn nhôù con nhôù chaùu thì coøn ñi laïi trong theá gian, luùc toát luùc xaáu khoâng coá ñònh. Nhieàu khi ñôøi naøy toát maø ñôøi sau khoâng toát. Cho neân Phaät töû phaûi deø daët caån thaän.

Caùc vò Toå trong Tònh ñoä thöôøng noùi caâu naøy: “Ngöôøi tu Tònh ñoä nhö ngöôøi ñaïp gai laáy gai maø leå” Nghóa laø sao? Taâm chuùng ta lôõ laêng xaêng loän xoän quaù, baây giôø muoán heát taâm ñoù phaûi möôïn caâu nieäm Phaät ñeå traán aùp noù. Do ñoù caâu nieäm Phaät gioáng nhö caây gai thöù hai ñeå leå caây gai thöù nhaát ra. Gai thöù nhaát ñaõ laáy ra roài, neáu ñeå caây gai thöù hai ôû veát thöông cuõ thì veát thöông coù laønh khoâng? Khoâng. Leå roài cuõng phaûi boû caây gai thöù hai luoân veát thöông môùi laønh.

Chuùng ta nieäm Phaät nhaäp taâm roài, ñöôïc mieân maät khoâng coøn moät nieäm naøo chen laãn, cuoái cuøng caâu nieäm Phaät cuõng laëng luoân. Ñoù môùi goïi laø nhaát taâm. Khi aáy nhaém maét thaáy Phaät. Phaät A Di Ñaø, Trung Hoa dòch laø voâ löôïng thoï, voâ löôïng quang. Voâ löôïng thoï laø soáng laâu voâ löôïng, Voâ löôïng quang laø aùnh saùng voâ löôïng. Saùng suoát vaø soáng maõi ñoù laø danh hieäu cuûa Phaät A Di Ñaø.

Ñöùc Phaät daïy taát caû chuùng ta khi tu ñeán choã keát quaû vieân maõn seõ coù ñaày ñuû ba thaân: Phaùp thaân, Baùo thaân vaø Hoùa thaân. Phaùp thaân khoâng coøn cheát neân goïi laø voâ löôïng thoï. Phaùp thaân luoân luoân saùng suoát, khoâng môø toái neân goïi laø voâ löôïng quang. Quí Phaät töû thaáy Phaät A Di Ñaø töùc thaáy ñöôïc Phaùp thaân cuûa mình. Baáy giôø Phaät khoûi ñoùn veà Cöïc Laïc, ta cuõng nhaäp Nieát-baøn ñöôïc nhö thöôøng. Kinh noùi thaáy Phaät hieän tieàn chính laø yù naøy, chôù khoâng phaûi mong Phaät ñoùn veà Cöïc Laïc maø ñöôïc thaáy Ngaøi hieän tieàn.

Chuùng ta tu neáu khoâng naém vöõng, khoâng bieát loái ñi, cöù laån quaån hoaøi. Caøng nieäm Phaät caøng queân chuyeän ñôøi, nieäm caøng laâu caøng nhieàu thì vieäc ñôøi caøng giaûm. Cho tôùi caâu nieäm Phaät cuõng laëng luoân, chöøng ñoù nhaát taâm baát loaïn, ñaâu coøn mong muoán sanh veà choán naøo nöõa. Chính khi aáy ñöùc Phaät môùi hieän tieàn. Phaät ñoù chính laø Phaät phaùp thaân cuûa mình. Ñoù laø keát quaû cuûa söï tu.

Hieän giôø thaân cuûa chuùng ta laø thaân gì? Baùo thaân. Baùo laø thaân theo quaû baùo maø coù. Ngöôøi quaû baùo laønh ñöôïc thaân ñeïp, ít beänh. Ngöôøi quaû baùo döõ tuy ñöôïc thaân ngöôøi maø beänh hoaïn taøn taät. Thaân chuùng ta khoâng gioáng nhau tuøy theo phöôùc nghieäp cuûa moãi ngöôøi. Ñaõ laø thaân quaû baùo, chuùng ta khoâng theå naøo giöõ ñöôïc maõi, vì heát nghieäp noù phaûi ñi.

Coøn Hoùa thaân ôû ñaâu, chuùng ta coù khoâng? Thaät ra chuùng ta cuõng coù Hoùa thaân maø ít ai bieát. Toâi nhôù trong kinh Phaùp Hoa, phaåm Hieän Baûo Thaùp ñöùc Phaät Thích-ca giôùi thieäu vôùi ñaïi chuùng trong thaùp baùu coù thaân cuûa ñöùc Phaät Ña Baûo. Luùc ñoù chö taêng hoûi laøm sao thaáy ñöôïc thaân ñöùc Phaät Ña Baûo. Phaät Thích Ca traû lôøi: Muoán thaáy thaân Phaät Ña Baûo thì caùc Hoùa thaân cuûa Ngaøi ñi laøm Phaät söï khaép nôi tuï hoïp veà, môùi thaáy ñöôïc. Thaân Phaät Ña Baûo trong thaùp töôïng tröng cho Phaùp thaân, caùc Phaät ñi laøm Phaät söï khaép nôi laø Hoùa thaân. Khi naøo Hoùa thaân tuï hoäi veà moät choã thì thaáy ñöôïc Phaùp thaân.

Chuùng ta cuõng coù Phaùp thaân maø khoâng thaáy vì Hoùa thaân ñi laøm vieäc nhieàu quaù, chaïy ngöôïc chaïy xuoâi ñaàu naøy ñaàu noï lieân mieân. Chöøng naøo Hoùa thaân töùc nhöõng nieäm voïng ñoäng döøng laëng, baáy giôø Phaùp thaân môùi hieän ra. Moät ngaøy quí vò nghó chöøng bao nhieâu vieäc? Coù khi chaïy töø ñaây qua Myõ, roài trôû veà Vieät Nam… xong laïi chaïy tieáp, chaïy lieân mieân. Thöû hoûi laøm sao Phaùp thaân xuaát hieän ñöôïc?

Taát caû kinh Phaät daïy yù khoâng khaùc, ñeàu  nhaéc chuùng ta phaûi qui tuï taâm laêng xaêng veà choã laëng leõ, khoâng coøn daáy ñoäng nöõa. Luùc ñoù Phaùp thaân hieän ra, laø giaûi thoaùt sanh töû. Coøn neáu chaïy theo taâm laêng xaêng, tích cöïc laøm Phaät söï trong coõi nguõ duïc, thì ngöôïc xuoâi trong ba coõi hoaøi, khoâng coù ngaøy ngöøng. Chuùng ta tu coá gaéng laøm ñuùng nhö lôøi Phaät daïy, nhaát ñònh seõ ñöôïc keát quaû toát. Ñoù laø toâi noùi veà yù nghóa nieäm Phaät.

Taïi sao chuùng ta trì chuù? Trì chuù laø sao? Thí duï quí baø khi gaëp tai naïn hay qua choã toái sôï ma, thì trì chuù ñeå bôùt sôï. Quí vò töôûng nhôø thaàn chuù ma quyû hoaûng chaïy. Nhö vaäy trì chuù ñeå deïp ma deïp quyû hay tai qua naïn khoûi. Hieåu nhö theá laø quaù sô saøi. Phaät khoâng daïy ñieàu naøy bao giôø. Vaäy yù nghóa trì chuù ra sao?

Maät toâng daïy chuùng ta trì chuù muoán ñöôïc keát quaû vieân maõn thì phaûi tam maät: laø Thaân maät, Khaåu maät vaø YÙ maät. Maät laø thaâm dieäu. Thaâm dieäu tôùi choã ba nghieäp laëng leõ hoaøn toaøn, thaân laëng, khaåu laëng, yù laëng. Noùi tam maät chôù ñoäng cô chuû yeáu laø yù. YÙ maät thì taát nhieân thaân, mieäng cuõng maät, duø ta vaãn ñi vaãn noùi nhöng taâm luoân thanh tònh. YÙ laëng yeân thì coøn laêng xaêng khoâng? Khoâng. Nhö vaäy trì chuù ñöôïc tam maät coù khaùc vôùi nhaát taâm ñaâu.

Cho neân trì chuù cuõng vôùi muïc ñích ñöa chuùng ta tôùi choã yù maät, töùc laø nhaát taâm. Vì vaäy nieäm Phaät, trì chuù ñeàu gaëp nhau ôû choã cöùu kính, chæ khaùc nhau ôû phöông phaùp. Neáu nieäm Phaät muoán coù keát quaû thì khôûi ñaàu phaûi Tin. Tin coõi Cöïc Laïc, tin ñöùc Phaät A Di Ñaø, roài tôùi Haïnh, Nguyeän. Coøn trì chuù khôûi ñaàu laø tin söï huyeàn bí cuûa caâu chuù. Nhö chuù naøy linh laém, khi trì chuù naøy ñöôïc caùc vò thaàn uûng hoä, ma quyû chaïy heát. Moät beân tin Phaät, moät beân tin söï linh nghieäm, maàu nhieäm cuûa thaàn chuù. Nhôø loøng tin ñoù haønh giaû coá gaéng nieäm. Keát quaû moät beân ñöôïc nhaát taâm, moät beân ñöôïc yù maät. Roõ raøng hai phöông phaùp khaùc nhöng cöùu kính khoâng hai.

Taïi sao chuùng ta tu thieàn ñònh? Hieåu hai phaùp treân thì seõ hieåu ñöôïc phaùp tu thieàn ñònh. Phaät daïy chuùng ta tu thieàn ñònh coát ñeå buoâng xaû caùc nieäm taïp loaïn, taâm laëng leõ thanh tònh. Theo kinh Nguyeân thuûy Phaät daïy Baùt chaùnh ñaïo, trong Baùt chaùnh ñaïo töø Chaùnh kieán cho tôùi cuoái cuøng laø Chaùnh ñònh. Theo kinh Ñaïi thöøa Phaät daïy Luïc ñoä, thöù nhaát laø boá thí tôùi thöù naêm laø thieàn ñònh, thöù saùu laø trí tueä. Nhö vaäy coù gioáng kinh Di Ñaø khoâng? Ñònh gioáng nhö nieäm Phaät ñöôïc nhaát taâm, Tueä gioáng nhö thaáy Phaät Di Ñaø voâ löôïng thoï, voâ löôïng quang. Roõ raøng Kinh vaø phaùp tu thieàn khoâng rôøi nhau. Heä Nguyeân thuûy ñaït tôùi Chaùnh ñònh laø choùt, nhöng heä Ñaïi thöøa töø ñònh phaûi qua trí tueä môùi roát raùo. Ñuùng nhö kinh Di Ñaø, Phaät daïy nhaát taâm roài thaáy Phaät Di Ñaø.

Chuùng ta tu thieàn ñònh laø tu theá naøo? Nhieàu vò khoâng hieåu noùi ngöôøi môùi tu thieàn phaûi quaùn hôi thôû töùc laø soå töùc. Soå töùc laø ñeám soá, hít voâ cuøng ñeám moät, thôû ra saïch ñeám hai, ñeám tôùi möôøi boû, roài ñeám trôû laïi moät. Cöù nhö vaäy ñeám hoaøi caû buoåi coù lôïi ích gì ñaâu, maàu nhieäm gì ñaâu. Coøn ngöôøi ta nieäm Phaät coù phöôùc.

Nhöng taïi sao chuùng ta ñeám hôi thôû? Vì muoán döøng taâm laêng xaêng. Nhö hít voâ nhôù mình hít voâ tôùi ñaâu, thôû ra nhôù mình thôû ra tôùi ñaâu, roài nhôù soá nöõa. Baét nhôù nhö theá ñeå taâm queân chaïy theo voïng töôûng. Phaùp tu coù khaùc nhöng troïng taâm khoâng hai, coát döøng taâm chaïy ngöôïc chaïy xuoâi haøng ngaøy. Döøng ñöôïc taâm naøy laø ñònh neân noùi thieàn ñònh. Thieàn ñònh laø tieáng AÁn Ñoä, Trung Hoa dòch laø Tónh löï, nghóa laø laëng caùi suy nghó laêng xaêng, chôù khoâng gì laï.

Qua giai ñoaïn ñeám hôi thôû roài ñeán giai ñoaïn theo hôi thôû. Khi ta chuù taâm ñeám hôi thôû, taâm khoâng chaïy baäy, laàn laàn thuaàn thuïc ta boû ñeám, chæ theo hôi thôû thoâi. Nghóa laø hít voâ tôùi ñaâu bieát, thôû ra tôùi ñaâu bieát. Theo doõi nhö ngöôøi thieáu nôï troán chuû, baát thaàn chuû nôï tìm gaëp, neân theo saùt löng khoâng boû. Tu cuõng vaäy, ban ñaàu ñeám hôi thôû, sau ñoù theo hôi thôû thaät khít khao ñeå taâm khoâng taùn loaïn. Ñoù laø phöông tieän buoåi ñaàu cuûa ngöôøi taäp tu thieàn.

ÔÛ ñaây chuùng toâi daïy tu thieàn hôi khaùc hôn moät chuùt. Toâi daïy khi nieäm daáy khôûi leân bieát noù laø hö doái, boû. Khoâng chaïy theo maø cöù chæ maët noù hoaøi, laâu ngaøy noù tan maát. Bôûi vì khôûi nghó cuûa mình khoâng thaät, maø meâ theo noù thì thaønh thaät. Nhö giaän ngöôøi A, khi daáy nieäm giaän mình theo nieäm ñoù phaùt noåi hung haêng, muoán chöûi ñaùnh ngöôøi ta, thaønh ra coù taïo nghieäp. Coøn vöøa nhôù tôùi chuù A lieàn boû khoâng nghó, thì ñaâu coøn töùc maø muoán ñaùnh chöûi ngöôøi ta. Manh moái ban ñaàu vöøa moïc maàm lieàn thaáy, chæ maët noù thì noù döøng laïi nheï nhaøng.

Nieäm Phaät laø duøng caâu nieäm ñeå deïp voïng töôûng, trì chuù laø duøng caâu thaàn chuù ñeå deïp voïng töôûng, coøn toïa thieàn duøng trí thaáy thaúng, chæ thaúng voïng töôûng ñeå deïp noù. Nhöng chæ thaúng ñeå deïp laø thaáy ngay leõ thaät, chôù khoâng möôïn phöông tieän ñeå deïp. Vì vaäy tôùi chöøng voïng töôûng laëng laø xong, khoâng coøn gì ñeå boû nöõa. Nhö vaäy tu tuïng kinh, nieäm Phaät, trì chuù, toïa thieàn, troïng taâm ñeàu döøng caùc nieäm laêng xaêng. Taát caû phaùp Phaät daïy khoâng coù yù khaùc, chæ khaùc ôû phöông tieän thoâi.

Thieàn toâng daïy tröïc chæ nhaân taâm töùc chæ thaúng taâm ngöôøi, kieán taùnh thaønh Phaät laø nhaän ra baûn taùnh cuûa mình thì thaønh Phaät. Chæ thaúng taâm ngöôøi laø taâm laêng xaêng, taâm ñieân ñaûo ñoù. Noù vöøa daáy leân, chæ maët raày thì noù laëng. Cho tôùi bao giôø taâm aáy hoaøn toaøn laëng heát thì taùnh Phaät hieän ra. Taùnh Phaät laø Phaùp thaân, ngang ñoù goïi laø kieán taùnh thaønh Phaät, töùc nhaän ra baûn taùnh thì thaønh Phaät, cuõng nhö thaáy Phaät Di Ñaø. Vì vaäy ngöôøi tu thieàn khoâng ñaët loøng tin maø ñaët trí tueä leân haøng ñaàu. Nhìn thaúng thaáy roõ raøng, khoâng ñeå noù löøa gaït mình. Noù ruû ñi ñaâu laø chaän lieàn, khoâng cho noù duï doã.

Ba phaùp tu tuy noùi ba nhöng goác chæ coù moät. Cho neân ngöôøi tu Tònh ñoä khoâng neân cheâ ngöôøi tu thieàn. Ngöôøi tu thieàn khoâng neân cheâ ngöôøi tu Maät v.v… Chæ cheâ laø cheâ tu khoâng ñuùng thoâi. Neáu tu ñuùng lôøi Phaät daïy thì phaùp naøo cuõng ñöa ñeán nhaát taâm, ñöa ñeán choã cöùu kính thaønh Phaät.

Phaät töû baây giôø coù beänh, mình tu thích hôïp vôùi phaùp naøy lieàn cheâ phaùp cuûa ngöôøi khaùc, khen phaùp cuûa mình. Do ñoù taâm laêng xaêng caøng taêng tröôûng chôù khoâng giaûm. Nhö vaäy ñaâu phaûi tu. Vì tu laø ñeå giaûm suy nghó laêng xaêng, roái bôøi ñoù maø mình tu caøng ngaøy caøng taêng laø khoâng ñuùng roài. Cho neân thaáy ngöôøi tu nieäm Phaät, ta hoan hyû noùi “Chò tu nieäm Phaät toát. Raùng nieäm cho nhaát taâm”. Thaáy ngöôøi tu trì chuù, noùi “Anh tu trì chuù toát. Raùng trì cho tôùi tam maät”. Thaáy ngöôøi tu thieàn noùi “Anh tu thieàn toát. Raùng ngoài thieàn cho ñöôïc ñònh”. Nhö vaäy ai cuõng toát heát.

Ngöôøi bieát tu phaûi hieåu cho thaáu ñaùo ñeå khoâng hôøn phieàn nhöõng ngöôøi ñoàng ñaïo. Neáu khoâng kheùo seõ daãn tôùi tình traïng ngöôøi naøy traùch ngöôøi kia, ngöôøi kia phieàn ngöôøi noï. Chính huynh ñeä trong ñaïo chæ trích nhau hoaøi, khoâng hoøa thuaän noùi gì tu haønh. Bôûi vaäy neân taát caû quí vò phaûi thaáy roõ ñieàu naøy.

Taïi sao Phaät daïy chuùng ta phaûi deïp caùi nghó laêng xaêng loän xoän cuûa mình? Nhöõng yù nghó quaáy deïp thì phaûi, nhöng yù nghó phaûi taïi sao cuõng deïp? Neáu nghó xaáu sai, ta seõ noùi laøm theo nghieäp aùc. Neáu nghó toát dó nhieân ta noùi laøm theo nghieäp laønh. Nhö vaäy nghieäp laønh, nghieäp aùc töø yù nghó maø ra. Nghieäp aùc thì ñoïa vaøo ñöôøng döõ, nghieäp laønh thì sanh veà coõi laønh. Nhöng duø laønh hay döõ cuõng coøn trong doøng traàm luaân sanh töû, coøn trôû ñi trôû laïi maõi trong ba coõi laø coøn khoå. Taïi sao nghieäp laønh vaãn khoâng giaûi thoaùt? Vì nghieäp laønh thì sanh coõi laønh, nhö ñöôïc laøm ngöôøi sung söôùng. Nhöng maáy chuïc naêm höôûng heát phöôùc roài cuõng cheát. Hoaëc sanh leân coõi Trôøi, ôû caûnh cao sang muoán gì ñöôïc naáy, nhöng heát phöôùc cuõng ñoïa xuoáng trôû laïi. Leân leân xuoáng xuoáng khoâng coù ngaøy cuøng. Chæ coù ra khoûi doøng sanh töû môùi ñöôïc giaûi thoaùt, heát khoå ñau.

Baây giôø neáu chuùng ta tu tôùi nhaát taâm, khoâng coøn nghó thieän nghó aùc thì ñi ñaâu? Heát nghó thì heát nghieäp, heát nghieäp laø heát sanh töû, ñoù laø giaûi thoaùt chôù gì. Choã cöùu kính chaân thaät ñöùc Phaät chæ cho chuùng ta thaáy laø caùi saùng suoát, baát sanh baát dieät neân goïi laø Nieát-baøn, voâ sanh. Khoâng coù sanh laáy gì coù töû.

Ñöùc Phaät vì thöông chuùng sanh meâ laàm ñuoåi theo hö aûo cho laø mình, roài caû ngaøy soáng trong caùi hö aûo ñoù, chòu voâ löôïng khoå ñau. Ñaõ soáng trong hö aûo thì duø laøm vieäc toát cuõng chöa haún laø toát. Ví nhö coù hai nhoùm ñi laøm töø thieän. Nhoùm A ñöôïc nhieàu ngöôøi hoan ngheânh, nhoùm B cuõng laøm töø thieän nhöng laïi bò nhieàu ngöôøi chæ trích. Vaäy nhoùm B coù coù vui nhìn nhoùm A khoâng? Bò thua thì giaän roài, maëc duø giaän vì laøm vieäc thieän.

Bôûi vaäy noùi taâm cuûa chuùng ta khoâng chaân thaät. Vì noù hö aûo neân bieán chuyeån luoân. Do ñoù nhieàu ngöôøi luùc nhoû raát hieàn laønh, nhöng lôùn leân bò ngoaïi duyeân khoâng toát taùc ñoäng laâu ngaøy trôû thaønh hung döõ. Coøn coù ngöôøi luùc nhoû hung döõ, nhöng lôùn leân nhôø gaàn guõi duyeân toát neân trôû laïi hieàn laønh. Taâm ta luoân ñoåi thay, khoâng ñöùng moät choã. Gaëp moâi tröôøng toát, thaày toát, baïn toát thì toát theo, gaëp moâi tröôøng xaáu, thaày xaáu, baïn xaáu thì xaáu theo. Taâm ñoù tuøy thuoäc ngoaïi caûnh chôù khoâng töï laøm chuû ñöôïc. Vaäy maø taát caû chuùng ta ñeàu ñuoåi theo nhaän noù laø mình, thöû hoûi coù ñaùng buoàn khoâng?

Neáu chuùng ta khoâng nhaän nhöõng suy nghó laêng xaêng loän xoän ñoù laø taâm mình, thì duø ôû chung caû traêm ngaøn ngöôøi cuõng khoâng coù chuyeän caõi vaõ, noùi gì ñaùnh ñaäp nhau. Sôû dó chuùng ta ôû chung coù chuyeän naøy, chuyeän kia laø vì khoâng ñoàng yù nhau. Moãi ngöôøi ñeàu cho caùi suy nghó laø ñuùng, laø taâm mình neân roài hôn thua, phaûi quaáy, oaùn thuø ñuû chuyeän. Nuoâi taâm aáy nhö nuoâi keû cöôùp trong nhaø vaäy. Do ñoù Phaät noùi: “Nhaän giaëc laøm con”. Vì nhaän giaëc laøm con neân cöng noù, nghe lôøi noù, khoâng chòu boû noù. Ñaõ vaäy thì ñôøi ta cöù ñi trong traàm luaân ñau khoå khoâng coù ngaøy cuøng.

Muoán ra khoûi doøng sanh töû khoâng gì hôn laø laëng ñöôïc chuù taïo nghieäp ñoù. Nghóa laø ñöøng nhaän noù laøm con nöõa, ñuoåi noù ra khoûi nhaø. Deã quaù, noù khoâng phaûi laø con mình thì ñuoåi ñi. Nhöng khoå noãi ta laïi thöông noù, khoâng chòu ñuoåi. Khi thaáy chuùng sanh meâ laàm nhö vaäy, ñöùc Phaät coù thöông khoâng? Coù. Chuùng ta thaáy töôïng ñöùc Phaät A Di Ñaø ñöùng duoåi tay xuoáng, phía döôùi laø chuùng sanh ñang laën huïp giöõa bieån caû meânh moâng. Ngaøi ñöa tay xuoáng chôø chuùng sanh ngoác ñaàu daäy thì keùo lieàn. Nhöng chuùng sanh cöù maûi mieát laën huïp khoâng chòu ñöa tay cho Ngaøi keùo. Ngaøi saün saøng vôùt maø mình khoâng chòu ñöa tay.

Moãi moät ngaøy heát möôøi hai tieáng chuùng ta chaïy theo caùi hö giaû, chæ coøn moät hai tieáng trôû veà caùi thaät, neân raùng buoâng xaû cho caùc voïng töôûng laëng xuoáng, giaønh quyeàn laøm chuû phaàn naøo. Neáu khoâng mình cöù bò noù laøm chuû mình hoaøi. Ngaøy naøo ta giaûm bôùt ñöôïc hôn thua, phaûi quaáy thì ngaøy ñoù an vui. Ngöôïc laïi, neáu cöù ñeå noù loâi daãn chaïy ngöôïc chaïy xuoâi hoaøi, khi nhaém maét chaéc chaén phaûi luaân hoài sanh töû.

Phaät töû tu maø khoâng hieåu, cöù yû laïi vaøo thaày. Thaùng naøo cuõng ñi chuøa cuùng thaày moät ít, chöøng naøo nhaém maét môøi thaày tôùi ñoä cho veà Cöïc Laïc, khoûe ru. Tu nhö vaäy thì oan cho ñaïo Phaät quaù. Quí vò phaûi nhôù chuùng ta lo cho Tam baûo, ñeå vieäc giaùo hoùa moïi ngöôøi thöùc tænh ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc phaùt trieån. Muoán theá baûn thaân mình phaûi tu, roài taïo ñieàu kieän hoã trôï Tam baûo toàn taïi laâu daøi nôi theá gian, ñem laïi lôïi ích cho taát caû chuùng sanh.

Hoâm nay toâi nhaéc nhöõng ñieàu thieát yeáu cho taát caû quí Phaät töû bieát, öùng duïng tu ñuùng phaùp Phaät daïy. Baây giôø quí vò ñaõ hieåu taïi sao chuùng ta phaûi tuïng kinh, nieäm Phaät, trì chuù, toïa thieàn roài, mong taát caû thöïc haønh ñuùng theo chuû yù Phaät daïy. Ñöøng vì söï tu maø taïo phaân bieät, nuoâi lôùn theâm phaûi quaáy ñoái ñaõi, traùi xa vôùi baûn yù Phaät daïy, cuõng laø töï vuøi laáp söï giaùc ngoä cuûa mình. 

Hieåu vaäy treân ñöôøng tu toâi tin chaéc quí vò seõ tieán, seõ ñaït ñöôïc keát quaû toát ñeïp.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM