Kinh sach

BAØI TUÏNG IV: QUAØY ÑAÀU

Tónh löï - QUAØY ÑAÀU (HOÀI ÑAÀU)

AÂm:

Nhaät cöûu coâng thaâm thuûy chuyeån ñaàu,

Ñieân cuoàng taâm löïc tieäm ñieàu nhu.

Sôn ñoàng vò khaúng toaøn töông höùa,

Du baû mang thaèng thaû heä löu.

Taïm dòch:

Daøy coâng laâu môùi chòu xoay ñaàu,

Taâm löïc ñieân cuoàng thuaän thuaän nhu.

Tuy vaäy sôn ñoàng chöa daùm thaû,

Daây thöøng vaãn naém giöõ chöøng nhau.

Giaûi thích:

- Caøng laâu duïng coâng daàn daàn thuaàn thuïc.

- Hai ma hoân traàm, taùn loaïn cuõng chòu pheùp daàn.

- Coâng phu ñeán ñaây caøng theâm tinh taán hôn.

- Thaàm thaàm huaán luyeän khoâng theå coù moät chuùt buoâng lôi.

Luaän raèng:

Nhö kinh baûo: “Lyù caàn ñoán ngoä, nöông ngoä maø ñöôïc tieâu. Söï chaúng phaûi choùng tröø, theo thöù lôùp heát saïch.” Neân Toå Qui Sôn noùi: “Tuy ñöôïc moät nieäm choùng ngoä Töï taâm, vaãn coøn coù taäp khí töø voâ thuûy chöa theå heát saïch ngay. Haún phaûi tinh taán sieâng naêng môùi hay tröø deïp. Hôn nöõa caàn daïy y tröø saïch doøng thöùc troâi chaûy hieän nghieäp. Song muoán taåy saïch taâm löï, nhaû caùi cuõ ra, thu caùi môùi vaøo, thì khoaùc chieác aùo vi dieäu thöôïng haïnh, nhaám muøi vò saâu xa ñeà-hoà. Ñöôïc vaäy, Ñaïi ñaïo caàn haèng giôø tu haèng giôø chöùng; traàn duyeân thì ngaøy caøng hao bôùt, ngaøy caøng tieâu moøn.” Neân oâng Lyù Vaên Hoøa coù baøi tuïng:

“Hoïc ñaïo phaûi nhö ngöôøi saét,

Naém thaúng ñaàu taâm lieàn chaët.

Vöôït leân Voâ thöôïng Boà-ñeà,

Taát caû thò phi chôù quaûn.”

Boán caâu tuïng “Quaøy ñaàu” naøy yù ñaïi khaùi nhö treân. Hoøa thöôïng Taøi ôû Long Nha tuïng:

Hoïc ñaïo nhö duøi löûa,

Thaáy khoùi chöa theå döøng.

GIAÛNG

Giaûi thích:

Caøng laâu duïng coâng daàn daàn thuaàn thuïc. Nhö ngaây nhö ngu roài cöù caàn maãn tieán tu, caøng laâu daàn daàn môùi ñöôïc thuaàn thuïc. “Daøy coâng laâu môùi chòu xoay ñaàu”, xoay ñaàu töùc laø ñöôïc thuaàn thuïc.

Hai ma hoân traàm, taùn loaïn cuõng chòu pheùp daàn laø “Taâm löïc ñieân cuoàng thuaän thuaän nhu”. Hai ma hoân traàm vaø taùn loaïn laàn laàn chòu thua. Nhö vaäy ñeán ñaây môùi heát hoân traàm, taùn loaïn. Khi môùi vaøo ngoài thieàn, moät phuùt khoaûng naêm ba möôi laàn taùn loaïn, roài laàn laàn hai ba phuùt giaûm coøn ñoâi ba möôi laàn. Neáu coù ngöôøi hoûi tu khi naøo heát taùn loaïn thì phaûi ñaùp theá naøo? Hai thaùng hay ba thaùng? Tu ñeán khi naøo taâm mình khoâng chaïy nöõa thì heát taùn loaïn chôù khoâng bieát noùi chöøng naøo, khoâng theå noùi thôøi gian ñöôïc. Khi bôùt taùn loaïn, ví duï nhö traêm phaàn nay giaûm coøn naêm möôi phaàn thì chuyeån qua hoân traàm, ngoài guïc leân guïc xuoáng. Ñeán khi hoân traàm cuõng hoûi khi naøo heát hoân traàm. Khi naøo tænh thì heát hoân traàm chôù khoâng noùi luùc naøo ñöôïc, vì vieäc tu haønh khoâng ñaët thôøi gian maø tuøy haønh ñoäng cuûa chuùng ta, haønh ñoäng caàn maãn laâu ngaøy roài töï noù thuaàn thuïc, chôù khoâng coù thôøi gian coá ñònh. Theá maø coù nhöõng ngöôøi khuyeân daïy tu, baûo laø naêm ba naêm hay naêm baûy thaùng ñöôïc caùi naøy caùi kia thì bieát laø tu thöù khoâng thaät, ñöøng ham. Laø thaät thì phaûi taän taâm laâu daøi môùi ñöôïc thuaàn thuïc, môùi ñöôïc keát quaû.

Chuùng ta thöôøng coù maáy beänh deã bò thieân haï löôøng gaït. Thöù nhaát laø beänh löôøi bieáng, thöù hai laø beänh sôï haõi, thöù ba laø beänh hieáu kyø. Vì löôøi bieáng neân ai daïy tu thì hoûi ñoä bao laâu xong, neáu mau thì laøm, laâu thì thoâi. Vì sôï neân nghe noùi laâu thì chaùn, sôï meät laøm khoâng noåi vaø noùi raèng toâi khoâng coù phaàn. Vì yeáu ñuoái sôï laøm khoâng noåi neân khi nghe noùi tu mau, coù ngöôøi trôï löïc cho mình, caàu ai ñoù phuï thì khoâng coù gì nguy hieåm maø cuõng khoâng maát thôøi gian laâu neân ham. Vì hieáu kyø neân khi tu mong coù caùi gì laï chôù ngoài kheû caùc voïng töôûng hoaøi thì buoàn quaù. Voïng töôûng khôûi thì raày quôû, noù laëng maát roài laïi khôûi... laøm maõi sanh chaùn thaáy khoâng coù gì laï. Coøn tu maø ngoài vaøi hoâm thaáy haøo quang, thaáy hình naøy aûnh kia môùi baèng loøng. Theá neân nhöõng phaùp tu haáp daãn ñoù, ngöôøi ta hay taïo ñieàu kieän baét mình doàn eùp roài phaùt ra töôùng laï, mình thaáy coù gì maàu nhieäm neân ham. Beänh hieáu kyø daãn ngöôøi ta ñeán nhöõng leäch laïc treân ñöôøng tu raát nhieàu. Vì vaäy chuùng ta phaûi nhôù ñi saâu trong ñaïo lyù ñöøng ñeå leäch laïc, roài tu thì tu theo Phaät maø keát quaû thaønh quæ thaønh thaàn. Ñoù laø caùi khoå cuûa ngöôøi tu.

Coâng phu ñeán ñaây caøng theâm tinh taán hôn. Tuy hai ma thua roài nhöng ñöøng töï maõn, maø phaûi tinh taán hôn, cho neân noùi: “Tuy vaäy sôn ñoàng chöa daùm thaû”, töùc laø sôn ñoàng cuõng chöa baèng loøng, chöa daùm buoâng tay.

Thaàm thaàm huaán luyeän khoâng theå coù moät chuùt buoâng lôi, töùc laø “Daây thöøng vaãn naém giöõ chöøng nhau”. Tuy muïc ñoàng ñi ñaâu traâu theo ñoù vaø noù cuõng hieàn hoøa laém roài nhöng vaãn coøn giöõ daây thöøng chôù khoâng daùm buoâng, khoâng daùm thaû. Nhö vaäy tu ñeán ñaây laø ñaõ thaéng ñöôïc ma hoân traàm, ma taùn loaïn, nhöng vaãn coøn phaûi giöõ daây thöøng töùc laø coøn laáy giôùi luaät laøm neàn taûng. Nay coù nhieàu ngöôøi tu coâng phu chöa ra gì, maø khoâng caàn giôùi luaät thì haún laø ñi khoâng ñeán nôi. Ñeán giai ñoaïn thaéng ñöôïc ma hoân traàm taùn loaïn maø coâng phu vaãn tinh taán, giôùi luaät vaãn giöõ gìn môùi laø ngöôøi thaät tu. Coøn ñöôïc chuùt ít coâng phu roài thaû loûng baát keå giôùi luaät laø hö hoûng. Nhö vaäy môùi muïc thöù tö maø thaáy ñaõ xa mình roài.

Luaän raèng:

Nhö kinh baûo: “Lyù caàn ñoán ngoä, nöông ngoä maø ñöôïc tieâu. Söï chaúng phaûi choùng tröø, theo thöù lôùp heát saïch.” Trong kinh Phaät daïy ngöôøi tu veà lyù thì caàn ñoán ngoä, töùc laø phaûi nhaän phaûi ngoä cho mau, roài nöông nôi ngoä ñeå tieâu tröø taát caû phieàn naõo, chôù khoâng phaûi ngoä roài thoâi. “Söï chaúng phaûi choùng tröø, theo thöù lôùp heát saïch”, nghóa laø veà söï töùc laø hình thöùc cuï theå thì khoâng phaûi tröø moät laàn laø xong maø phaûi thöù lôùp töø töø môùi saïch ñöôïc. Theo ñöôøng loái tu laø nhö vaäy, lyù thì ñoán ngoä maø söï phaûi tieäm tröø.

Noùi lyù ñoán ngoä söï tieäm tröø nghe cuõng khoù hieåu, toâi giaûi thích roäng ñeå hieåu cho kyõ. Nguyeân vaên chöõ Haùn laø lyù tuy ñoán ngoä, söï naõi tieäm tröø. Nhö hieän nay taát caû Taêng Ni cuõng nhö Phaät töû, nhöõng ngöôøi thoâng minh vaø nghieäp chöôùng moûng thì coù theå nghe moät caâu Phaät daïy hoaëc moät caâu Toå noùi, ngay ñoù nhaän ra mình coù Phaät taùnh, coù Taùnh giaùc. Nhaän ra ñöôïc Taùnh giaùc goïi laø nhaän ñöôïc lyù, goïi laø “lyù tuy ñoán ngoä”. Söï laø nhöõng haønh ñoäng do thaân khaåu yù taïo ra. Ngöôøi ñoán ngoä bieát mình coù Taùnh giaùc, Taùnh giaùc laø caùi sieâu xuaát, laø quí baùu, coøn thaân naøy laø ñoà boû. Theá maø chæ caàn ñeán buoåi thoï trai, caùc maâm beân caïnh thì thònh soaïn maâm mình thì quaù ñôn giaûn vôùi moät ít rau luoäc, muoái tieâu thì luùc ñoù mình coù thaûn nhieân vui veû ngoài aên hay boû ñöùng daäy ñi lieàn? Bieát Taùnh giaùc laø quí laø cao thöôïng coøn thöùc aên laø nuoâi thaân ñoà boû naøy, thì aên ngon aên dôû ñaâu coù nghóa gì, nhöng chæ caàn xöû söï khoâng coâng bình moät chuùt thì ñaõ khaùc roài. Nhö vaäy môùi thaáy söï phaûi töø töø chôù khoâng phaûi nhaän ñöôïc lyù roài taát caû ñeàu döùt lieàn. Chæ caùch xöû söï hôi baát coâng mình ñaõ chòu khoâng noåi, huoáng laø ñaùnh ñaäp hay laøm nhöõng ñieàu ñau khoå. Nhö vaäy lyù thì ñoán ngoä maø söï phaûi tieäm tröø, chôù khoâng theå nhanh ñöôïc.

Neân Toå Qui Sôn noùi: “Tuy ñöôïc moät nieäm choùng ngoä Töï taâm, vaãn coøn coù taäp khí töø voâ thuûy chöa theå heát saïch ngay.” Tuy laø choùng ñoán ngoä Töï taâm roài maø nhöõng taäp khí töø voâ thuûy chöa coù theå heát saïch ngay.

“Haún phaûi tinh taán sieâng naêng môùi hay tröø deïp.” Ñaây nhö ngaøi Ñaïo Minh noùi: Vieäc lôùn chöa saùng nhö ñöa ma meï, vieäc lôùn ñaõ saùng cuõng nhö ñöa ma meï, nghóa laø ñaõ nhaän ñöôïc roài maø vaãn phaûi sieâng naêng tinh taán thì laâu ngaøy môùi tröø deïp ñöôïc heát saïch.

“Hôn nöõa caàn daïy y tröø saïch doøng thöùc troâi chaûy hieän nghieäp.” Nghóa laø giaû söû coù nhaän ra ñöôïc Taùnh giaùc saün coù cuûa mình roài cuõng tinh taán tu, chöøng naøo “doøng thöùc troâi chaûy hieän nghieäp” töùc laø doøng nghieäp thöùc ñang troâi chaûy ôû trong phaûi laëng, phaûi saïch môùi ñöôïc. Khi tu, nhöõng nieäm thoâ daáy ñoäng chuùng ta deïp döôøng nhö trong thôøi gian ngaén, coøn nhöõng nghieäp thöùc thaàm laëng beân trong keùo daøi raát laâu chôù khoâng ñôn giaûn. Vì vaäy khi naøo doøng nghieäp thöùc laëng, heát troâi chaûy thì khi ñoù môùi thaûnh thôi.

“Song muoán taåy saïch taâm löï, nhaû caùi cuõ ra, thu caùi môùi vaøo, thì khoaùc chieác aùo vi dieäu thöôïng haïnh, nhaám muøi vò saâu xa ñeà-hoà. Ñöôïc vaäy, Ñaïi ñaïo caàn haèng giôø tu haèng giôø chöùng; traàn duyeân thì ngaøy caøng hao bôùt, ngaøy caøng tieâu moøn.”

Ngaøi Qui Sôn noùi theâm: “Muoán taåy saïch taâm löï” nghóa laø muoán taåy saïch taâm suy nghó laêng xaêng cuûa mình thì phaûi “nhaû caùi cuõ ra, thu caùi môùi vaøo”. Nay quí vò kieåm laïi xem caùi cuõ nôi mình nhieàu ít. Taát caû nhöõng tham, saân, si, maïn, nghi, aùc kieán chöùa ñaày ôû trong, chuùng ta phaûi nhaû ra töø töø, laïi phaûi ñem caùi môùi vaøo, ñoù laø caùi gì? Töùc laø lyù Baùt-nhaõ, quaùn caùc phaùp khoâng töï taùnh, thaáy caùc phaùp nhö huyeãn nhö hoùa. Töø tröôùc ñeán nay chuùng ta thaáy thaân thaät, taâm thaät, ngoân ngöõ thaät, ñoù laø nhöõng thoùi quen mình ñaõ huaân chöùa, nay phaûi nhaû ra. Coøn thaáy thaân duyeân hôïp hö doái, nhö huyeãn nhö hoùa, ñoù laø caùi môùi phaûi ñem vaøo.

Laïi phaûi “khoaùc chieác aùo vi dieäu thöôïng haïnh”, töùc laø phaûi maëc chieác aùo thöôïng haïnh vi dieäu. Thöôïng haïnh vi dieäu laø haïnh Boà-taùt queân mình vì chuùng sanh, luùc naøo laøm vieäc gì cuõng vì chuùng sanh chôù khoâng vì mình.

“Nhaám muøi vò saâu xa ñeà-hoà”, töùc laø phaûi uoáng muøi vò saâu xa ñeà-hoà. Ñeà-hoà laø töø bi. Treân laø haïnh vì ngöôøi, keá laø phaûi coù taâm töø bi. Nhö vaäy môùi gaàn vôùi ñaïo.

“Ñöôïc vaäy, Ñaïi ñaïo caàn haèng giôø tu, haèng giôø chöùng.” Giôø naøo cuõng laø giôø tu, giôø naøo cuõng coù theå chöùng ñöôïc. “Traàn duyeân thì ngaøy caøng hao bôùt, ngaøy caøng tieâu moøn.” Ngaøy nay chuùng ta tu maø traàn duyeân chöa hao cuõng chöa moøn. Taïi sao? Ñi tu maø thích ñöôïc thong thaû, thích ñi chôi, du lòch v.v... ñoù laø traàn duyeân theâm hoaøi chôù khoâng bôùt, khoâng moøn. Vì vaäy ngöôøi tu caàn deïp bôùt laøm sao cho tieâu moøn nhöõng traàn duyeân.

Toùm laïi chuùng ta tu muoán cho keát quaû thì phaûi: Nhaû caùi cuõ laø chaáp thaät veà thaân taâm caûnh; thu laïi caùi môùi laø trí Baùt-nhaõ, thaáy caùc phaùp nhö huyeãn nhö hoùa; maëc chieác aùo vi dieäu thöôïng haïnh, chieác aùo phaùt taâm Boà-taùt nghó ñeán chuùng sanh; neám muøi vò töø bi, luoân môû loøng töø bi thöông heát moïi ngöôøi. Ñöôïc nhö vaäy thì caøng ngaøy caùc traàn lao caøng giaûm, caøng tieâu moøn vaø môùi gaàn vôùi ñaïo, môùi coù theå chöùng ñöôïc ñaïo, chôù tu maø quaù ích kyû thì khoâng gaàn ñaïo, cuõng khoâng chöùng ñöôïc ñaïo.

OÂng Lyù Vaên Hoøa coù baøi tuïng:

“Hoïc ñaïo phaûi nhö ngöôøi saét,

Naém thaúng ñaàu taâm lieàn chaët.

Vöôït leân Voâ thöôïng Boà-ñeà,

Taát caû thò phi chôù quaûn.”

“Hoïc ñaïo phaûi nhö ngöôøi saét.” Ngöôøi saét hieän giôø goïi laø roâ boâ, nhöng ñaây noùi nhö ngöôøi saét khoâng phaûi ngöôøi baèng saét, vaãn laø con ngöôøi, vaãn laø da thòt maø loøng nhö saét ñaù.

“Naém thaúng ñaàu taâm lieàn chaët.” Ñaàu taâm laø taâm vöøa daáy nieäm, vöøa coù moät nieäm daáy leân lieàn döùt ngay khoâng thöông tieác chuùt naøo. Chuùng ta hieän nay nieäm daáy leân thì cuõng hôi tieác khoâng nôõ chaët neân noù daãn mình chaïy. Thí duï nhö khi ñang ngoài thieàn maø nieäm xaèng baäy daáy leân thì chuùng ta lieàn chaët khoâng thöông tieác, nhöng neáu nhôù laïi caâu kinh hay quaù thì khoâng nôõ chaët, töï baûo hoâm qua mình khoâng hieåu caâu kinh ñoù, nay hieåu ñöôïc hay quaù, roài oân ñi oân laïi ñeán heát buoåi ngoài thieàn. Nhö vaäy coù nieäm chuùng ta daùm chaët, coù nieäm khoâng daùm chaët. Ñaây daïy phaûi gan daï, naém thaúng ñaàu taâm lieàn chaët, voïng töôûng vöøa khôûi laø chaët lieàn.

“Vöôït leân Voâ thöôïng Boà-ñeà”, nghóa laø phaûi vöôït leân ñeán quaû vò Voâ thöôïng Boà-ñeà.

“Taát caû thò phi chôù quaûn.” Taát caû phaûi quaáy ñöøng löu taâm. Neáu taát caû phaûi quaáy löu taâm thì leân quaû Boà-ñeà ñöôïc khoâng? Neáu khi naøo ôû ñaây taát caû Taêng Ni ñeàu thò phi chôù quaûn thì toâi ñöôïc nheï. Ñi chôi, cöôøi hoaøi, khoâng coù vieäc gì phaûi baän taâm. Daàu moät traêm ngöôøi, hai traêm ngöôøi chaéc cuõng thaûnh thôi. Traùi laïi Taêng Ni coøn thò phi haèng quaûn thì chaéc laø toâi meät laém. Maát aên maát nguû vì nay ngöôøi naøy thöa, mai ngöôøi kia kieän, phaûi xöû hoaøi laøm sao yeân? Theá neân ngöôøi tu quyeát taâm thaúng leân quaû vò Boà-ñeà thì taát caû thò phi chôù quaûn, phaûi nhôù caâu “chôù quaûn”. Neáu thò phi chôù quaûn thì coù thieät thoøi khoâng? Ngöôøi ta noùi hôn noùi thua, noùi phaûi noùi quaáy mình boû qua heát khoâng dính trong loøng thì chaúng nhöõng khoâng thieät thoøi maø coøn ñöôïc lôïi laø leân ñöôïc quaû vò Boà-ñeà. Ñoù laø caùi coâng raát xöùng ñaùng. Coøn neáu keït vaøo thò phi thì khoâng leân ñöôïc quaû Boà-ñeà maø ngöôïc laïi phaûi ñi xuoáng quaû ñòa nguïc. Nhö vaäy chuùng ta phaûi khoân ngoan saùng suoát, tu laø ñeå tieán leân chôù khoâng phaûi tu laø tuoät xuoáng, phaûi nhôù nhö vaäy. Theá maø thænh thoaûng cuõng coù nhöõng ngöôøi öng tuoät xuoáng.

Hoøa thöôïng Taøi ôû Long Nha tuïng:

“Hoïc ñaïo nhö duøi löûa,

Thaáy khoùi chöa theå döøng.”

Ngöôøi hoïc ñaïo gioáng nhö duøi löûa. Thuôû xöa khoâng coù hoäp queït maùy, khoâng coù dieâm queït thì ngöôøi ta laáy caùi duøi duøi treân thanh goã cho ra löûa. Khi duøi thaáy khoùi laø saép ra löûa. Thaáy khoùi roài chuùng ta neân döøng hay laø khi naøo löûa böøng chaùy môùi döøng? Cuõng vaäy tu coù ñöôïc chuùt coâng phu khoâng phaûi laø ñuû maø phaûi ñi cho ñeán keát quaû vieân maõn môùi döøng, chôù döøng nöûa chöøng laø khoâng toát.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM