THAM ÑOÀ HIEÅN QUYEÁT VAØ THI TUÏNG

CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ GIAÛNG GIAÛI

H.T THÍCH THANH TÖØ

PHAÀN II: THI TUÏNG CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ

THAÙI SÖ KHUOÂNG VIEÄT

Thaùi Sö Khuoâng Vieät sinh naêm 933 tòch naêm 1011, ñôøi thöù 4 doøng Voâ Ngoân Thoâng. Tieåu söû cuûa Ngaøi ñöôïc in trong quyeån Thieàn Sö Vieät Nam trang 45 cuøng taùc giaû. ÔÛ ñaây chuùng toâi khoâng laäp laïi phaàn tieåu söû, chæ trích moät vaøi baøi keä quan yeáu ñeå giaûng. Sau ñaây laø keä thò tòch:

AÂm :

                        Moäc trung nguyeân höõu hoûa,

                        Höõu hoûa, hoûa hoaøn sanh.

                        Nhöôïc vò moäc voâ hoûa,

                        Toaûn toaïi haø do manh.

Dòch :

                        Trong caây saün coù löûa,

                        Coù löûa, löûa laïi sanh.

                        Neáu baûo caây khoâng löûa,

                        Coï xaùt laøm gì sanh.

Giaûng :

“Moäc trung nguyeân höõu hoûa, höõu hoûa, hoûa hoaøn sanh”. Löûa voán coù saün trong caây, neân khi coï xaùt caây thì löûa phaùt chaùy. Trong caây khoâ chuùng ta duøng phöông tieän keùo löûa, coï xaùt vaøo thaân caây moät thôøi gian, thaáy noùng daàn roài boác khoùi vaø sau ñoù phaùt löûa. Do trong caây coù saün löûa neân coï xaùt môùi phaùt löûa.

“Nhöôïc vò moäc voâ hoûa, toaûn toaïi haø do manh”.Neáu trong caây khoâng coù löûa, khi coï xaùt laøm sao phaùt ra löûa ? Duø cho chuùng ta coù coï keùo nghieàn naùt caû caây cuõng khoâng coù löûa. Trong caây saün coù löûa duï cho moïi ngöôøi chuùng ta ai ai cuõng coù saün taùnh Phaät. Coï xaùt caây löûa phaùt sanh, duï cho tu haønh ñöôïc giaùc ngoä thaønh Phaät. YÙ Ngaøi muoán noùi nôi moãi ngöôøi chuùng ta ai ai cuõng saün coù taùnh Phaät, neáu kheùo öùng duïng lôøi Phaät daïy ñeå tu thì seõ thaønh Phaät. Vaø, neáu chuùng ta khoâng coù saün taùnh Phaät duø cho coù tu ñeán ñaâu cuõng khoâng giaùc ngoä ñöôïc. Baøi keä naøy coù hai phaàn quan troïng chuùng ta caàn phaûi bieát ñeå vöõng loøng tin treân ñöôøng tu tieán.

1. Ñöùc Phaät do tu maø ñöôïc giaùc ngoä thaønh Phaät. Neáu khoâng coù saün taùnh Phaät duø cho Ngaøi thieàn ñònh bao laâu taùnh Phaät cuûa Ngaøi cuõng khoâng hieån loä. Do coù saün taùnh Phaät, Ngaøi thieàn ñònh taâm thanh tònh taùnh Phaät hieän tieàn goïi laø thaønh Phaät. Nhö vaäy, Ngaøi laø moät con ngöôøi coù saün taùnh Phaät, kheùo tu neân ñöôïc giaùc ngoä thaønh Phaät. Chuùng ta cuõng laø moät con ngöôøi cuõng coù saün taùnh Phaät, neáu chuùng ta kheùo öùng duïng lôøi Ngaøi daïy ñeå tu, thì cuõng ñöôïc giaùc ngoä thaønh phaät nhö Ngaøi. Sôû dó chuùng ta ngaøy nay tu maø khoâng thaønh Phaät laø vì chuùng ta khoâng kheùo tu. Cuõng gioáng nhö caây khoâ ngöôøi ta coï ra löûa, mình cuõng theo phöông phaùp coï cuûa ngöôøi ta, coï caây khoâ cuûa mình cho ra löûa ñeå xaøi, nhöng vì coï sô sô neân khoâng coù löûa. Bieát roõ ñieàu naøy chuùng ta khoâng maëc caûm chæ coù Phaät môùi tu tah2nh Phaät, coøn chuùng ta khoâng phaûi Phaät duø coù tu ñeán ñaâu cuõng khoâng thaønh. Phaät coù taùnh Phaät Ngaøi tu thaønh Phaät, chuùng ta coù taùnh Phaät neáu tu nhö Ngaøi thì cuõng thaønh Phaät. Ngoâi vò Phaät khoâng phaûi daønh rieâng cho ñöùc Thích Ca Maâu Ni, maø ai ai cuõng coù quyeàn ñaït ñeán quaû Phaät. Thaønh Phaät hay khoâng thaønh Phaät laø do bieát bieát öùng duïng ñuùng phaùp Phaät daïy hay khoâng Neáu thöïc haønh ñuùng phaùp thì taùnh Phaät hieån loä thaønh Phaät, neáu khoâng bieát öùng duïng, hoaëc öùng duïng sai phaùp Phaät daïy thì taùnh Phaät khoâng hieån loä, khoâng thaønh Phaät. Chôù maëc caûm chuùng ta tu khoâng theå thaønh Phaät, vì tröôùc khi thaønh Phaät Ngaøi cuõng laø con ngöôøi, töø con ngöôøi do tu maø Ngaøi thaønh Phaät. Cuõng vaäy, moïi ngöôøi chuùng ta neáu kheùo tu thì cuõng thaønh Phaät nhö Ngaøi. Song chuùng ta coù caùi beänh maëc caûm nöõa laø, Phaät tu nhieàu ñôøi nhieàu kieáp, coøn kieáp choùt Ngaøi tu môùi thaønh Phaät, chuùng ta tu chöa bao nhieâu laøm sao thaønh Phaät ñöôïc ! Vì chuùng ta quaù yeáu ñuoái neân môùi coù nhöõng maëc caûm nhö theá.

2. Ñöùc Phaät sinh hoaït y heät chuùng ta. Ngaøi sanh ra trong moät gia ñình coù cha meï lôùn leân coù vôï con, Ngaøi cuõng höôûng duïc laïc nhö moïi ngöôøi theá gian. Khi taän maét nhìn thaáy ngöôøi giaø, ngöôøi beänh, ngöôøi cheát, ngang ñaây Ngaøi thöùc tænh ñi tu. Ngaøi cuõng laø ngöôøi phaøm nhö chuùng ta, nhöng khi thöùc tænh Ngaøi ñi tìm phöông phaùp ñeå tu haønh. Do öùng duïng nhöõng phöông phaùp tu, laàn laàn Ngaøi ñaït ñöôïc ñaïo quaû. Luùc chöa thöùc tænh Ngaøi cuõng laø phaøm phu, khi thöùc tænh roài, do tu Ngaøi môùi thaønh Phaät. Chuùng ta ngaøy nay cuõng laø phaøm phu, daùm caïo boû raâu toùc vaøo chuøa, soáng phaïm haïnh theo quy cuû cuûa Thieàn moân laø ñaõ coù tænh roài. Tuy coù tænh, nhöng chöa kheùo tu, tu chöa ñuùng möùc, tu lai rai neân chöa thaønh Phaät. Thaùi töû Só-ñaït-ta sau khi döùt khoaùt rôøi boû hoaøng cung vaøo röøng tu, taâm khoâng do döï luyeán tieác caûnh ñôøi, chæ moät baûn hoaøi laø phaûi tu cho saùng ñaïo, neân khi tu Ngaøi quyeát taâm vì ñaïo queân thaân. Chuùng ta ngaøy nay xuaát gia vaøo chuøa, thænh thoaûng nghe ôû nhaø coù chuyeän vui buoàn laø xin pheùp veà ñeå döï, ñeå saép ñaët... Ñoù laø duyeân ngoaøi chöa döùt khoaùt caét ñöùt, coøn duyeân trong töùc laø haï thuû coâng phu cuõng chöa quyeát lieät, chöa daùm queân aên queân nguû, chöa daùm xem thöôøng thaân maïng. Xöa Phaät ngoài Thieàn moät mình suoát ngaøy ñeâm, ñaâu coù ai giaùm Thieàn. Ngaøy nay chuùng ta ngoài Thieàn coù ngöôøi giaùm Thieàn giuùp ñôõ, theá maø vaãn nguû gaø nguû gaät, coù khi xaû Thieàn sôùm ñi ra. Ñoù laø chuùng ta chöa ñuùng möùc. Xöa ñöùc Phaät tu coù moät thôøi gian ngaén laø thaønh ñaïo. Ngaøy nay chuùng ta tu khaù laâu, nhieàu ngöôøi tu hôn möôøi naêm, hai möôi naêm... vaãn chöa ñaït ñöôïc keát quaû, vaø neáu coù keát quaû thì cuõng giôùi haïn. Ñoù laø taïi coâng phu chua ñuùng möùc, chôù khoâng phaûi chuùng ta khoâng coù khaû naêng thaønh Phaät.

Toùm laïi baøi keä naøy Ngaøi daïy ngöôøi tu, xuaát gia cuõng nhö taïi gia, ai cuõng coù taùnh Phaät vaø ai cuõng coù khaû naêng thaønh Phaät nhö nhau, khoâng ai keùm ai. Neáu thöïc haønh ñuùng nhö lôøi Phaät daïy thì coù keát quaû nhö Ngaøi, neáu thöïc haønh chöa ñuùng möùc thì keát quaû keùm hôn. Ñoù laø do coâng phu chöa vieân maõn, khoâng phaûi quaû Phaät chæ daønh cho Phaät, coøn phaøm phu thì khoâng coù phaàn. Hieåu nhö vaäy thì treân ñöôøng tu vöõng loøng tin, töï tin nôi mình coù taùnh Phaät tu ñuùng phaùp seõ thaønh Phaät khoâng nghi.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM