THAM ÑOÀ HIEÅN QUYEÁT VAØ THI TUÏNG

CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ GIAÛNG GIAÛI

H.T THÍCH THANH TÖØ

PHAÀN II: THI TUÏNG CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ (tt)

THIEÀN SÖ GIÔÙI KHOÂNG

Thieàn Sö Giôùi Khoâng teân thaät laø Nguyeãn Tuaân, con moät löông gia trong quaän Maõn Ñaàu, khoâng roõ naêm sanh vaø naêm tòch. Ñôøi thöù 15 doøng Tyø Ni Ña Löu Chi. Tieåu söû cuûa ngaøi ñöôïc in trong quyeån Thieàn Sö Vieät Nam, cuøng taùc giaû. Sau ñaây laø baøi keä thò tòch cuûa Ngaøi:

Aâm:

            Ngaõ höõu nhaát söï kyø ñaëc,

            Phi thanh huyønh xích baïch haéc.

            Thieân haï taïi gia xuaát gia,

            Thaân sanh oá töû vi taëc.

            Baát tri sanh töû dò loä,

            Sanh töû chæ thò thaát ñaéc.

            Nhöôïc ngoân sanh töû dò ñoà,

            Traùm tröôùc Thích Ca Di Laëc.

            Nhöôïc tri sanh töû, sanh töû,

            Phöông hoäi laõo taêng xöù naëc.

            Nhöû ñaúng haäu hoïc moân nhaân

            Maïc nhaän baøn tinh quyõ taéc.

Dòch:

            Ta coù moät vieäc kyø ñaëc,

            Chaúng sanh vaøng ñen ñoû traéng.

            Caû ngöôøi taïi gia xuaát gia,

            Thích sanh chaùn töû laø giaëc.

            Chaúng roõ sanh töû khaùc ñöôøng,

            Sanh töû chæ laø ñöôïc maát.

            Neáu cho sanh töû khaùc ñöôøng,

            Löøa caû Thích Ca Di Laêïc.

            Ví bieát sanh töû, sanh töû,

            Môùi hieåu laõo taêng choã naùu.

            Moân nhôn, haäu hoïc, caùc ngöôøi,

            Chôù nhaän khuoân maãu phaùp taéc.

Giaûng:

“Ngaõ höõu nhaát söï kyø ñaëc, phi thanh huyønh xích baïch haéc”. Nghóa laø ta coù moät vieäc kyø ñaëc, chaúng phaûi xanh vaøng ñoû traéng ñen. Kyø ñaëc laø laï luøng ñaëc bieät. Sôû dó noù ñaëc bieät laø vì khoâng phaûi maøu xanh, khoâng phaûi maøu vaøng, khoâng phaûi maøu ñoû… noù khoâng coù taát caû maøu saéc. Vaäy vaät aáy laø caùi gì?

“Thieân haï taïi gia xuaát gia, thaân sanh oá töû vi taëc”. Moïi ngöôøi taïi gia xuaát gia, thích soáng gheùt cheát laø giaëc. YÙ noùi cho ngöôøi treân coõi ñôøi naøy töø taïi gia ñeán xuaät gia, neáu coù taâm tham sanh gheùt töû ñeàu laø giaëc. Döôùi maét cuûa Ngaøi thì taát caû chuùng ta ôû ñaây ai cuõng laø giaëc heát. Vì ai cuõng tham soáng sôï cheát, ai ai cuõng thaáy ñöôïc sanh ra laø toát laø haïnh phuùc, thaáy cheát laø maát maùt laø khoå ñau. Theá neân ngöôøi ta aên möøng sinh nhaät vaø ñeå tang khi coù thaân nhaân cheát. Taïi sao laø giaëc, ñoaïn sau seõ giaûi roõ.

“Baát tri sanh töû dò loä, sanh töû chæ thò thaát ñaéc”. Chaúng roõ sanh töû khaùc ñöôøng, sanh töû chæ laø ñöôïc maát. Vì chuùng ta khoâng bieát môùi thaáy sanh vaø töû laø hai ñöôøng khaùc nhau, sanh laø ôû theá giôùi beân naøy, töû laø ôû theá giôùi beân kia. Song ñoái vôùi Ngaøi thì sanh töû chæ laø söï ñöôïc maát. Taïi sao? Vì chuùng ta ñang ñi treân con ñöôøng daøi sanh töû, do nghieäp daét daãn neân chuùng ta phaûi chòu sanh töû luaân hoài. Sanh ra ví nhö hoøn boït tuï laïi tan ra treân maët bieå, boït tuï goïi laø ñöôïc, boït tan goïi laø maát. Nhöng hoøn boït tuï laïi vaø tan ñeàu ôû treân maët bieån. Boït tuï tan goïi laø ñöôïc maát, coøn maët bieån coù ñöôïc maát bao giôø. Sanh töû nhö hoøn boït tuï tan, theå chaân thaät khoâng sanh dieät duï nhö maët bieån. Ñoái vôùi giaû töôùng thì thaáy coù sanh coù dieät, ñoái vôùi theå taùnh chaân thaät thì chaúng coù gì ñöôïc maát. Boït tan veà bieån chôù coù ñi ñaâu! Boït tuï tan, maët bieån ñaâu coù theâm bôùt. Cuõng vaäy nhìn vaøo giaû töôùng cuûa thaân thaáy coù sanh coù töû, sanh thì thích, töû thì sôï neân noùi “thaân sanh oá töû”. Nhöng khi nhaän ra nôi mình coù theå chaân thaät töùc laø caùi kyø ñaëc maø Ngaøi noùi ôû treân thì söï soáng cheát cuûa thaân naøy gioáng nhö troø chôi khoâng coù gì quan troïng neân khoâng sôï. Ai ñeán choã naøy roài thì khoâng bò Ngaøi khoâng goïi laø keû giaëc nöõa. Vaäy chuùng ta thích laøm keû giaëc hay thích laøm ngöôøi löông thieän?

“Nhöôïc ngoân sanh töû dò ñoà, traùm khöôùc Thích Ca Di Laëc”. Neáu noùi sanh töû khaùc ñöôøng laø löøa Phaät Thích Ca vaø Phaät Di Laëc. Taïi sao löøa? Vì Phaät Thích Ca vaø Phaät Di Laëc thaáy sanh töû khoâng hai, chuùng ta thaáy hai laø traùi vôùi caùc Ngaøi, laø löøa doái caùc Ngaøi.  Neáu ai cuõng bieát mình coù taâm theå muoân kieáp khoâng sanh dieät vaø bieát töôùng sanh dieät cuûa thaân naøy nhö hoøn boït treân bieån, thì cheát hay sanh ñeàu cöôøi chöù khoâng lo möøng. Vieäc soáng cheát ñoái vôùi thieàn sö gioáng nhö troø ñuøa, neân ngaøi Töø Minh noùi “Sanh nhö ñaép chaên ñoâng, töû nhö côûi aùo haï”. Khoeû laøm sao! Hoâm naøo trôøi noùng nöïc chuùng ta maëc nhieàu aùo maø ñöôïc côûi bôùt ra, thì maùt meû khoeû khoaén voâ cuøng! Ñoù laø töû. Hoâm naøo trôøi laïnh leõo maø ai cho caùi chaên boâng ñaép vaøo thì aám aùp bieát bao! Ñoù laø sanh. Vaäy ñoái vôùi vieäc sanh töû coù sôï khoâng? Neáu khoâng sôï thì coù traùi vôùi lôøi Phaät daïy laø “sanh töû söï ñaïi, voâ thöôøng taán toác” khoâng? Vì khi chuùng ta coøn meâ neân Phaät phaûi noùi nhö vaäy ñeå saùch taán tu haønh vaø khi chuùng ta ñaõ giaùc ngoä thaáy sanh töû nhö troø chôi ñaâu coù gì laø lôùn. Theá neân caùc vò Boà Taùt saün saøng ñi trong sanh töû ñeå giaùo hoaù chuùng sanh, coøn ngöôøi theá gian thì theo nghieäp daét daãn maø sanh ra trong coõi ñôøi. Ña soá ngöôøi tu sôï caùi khoå sanh töû luaân hoài, neân muoán tu cho ngoä ñaïo roài nhaäp Nieát Baøn hoaëc veà Cöïc laïc. Tu nhö vaäy thì ai ñoä cho nhöõng ngöôøi meâ muoäi ôû coõi ñôøi naøy? Mình tænh vaø heát khoå roài thì ai khoå maëc ai sao? Do ñoù Boà Taùt khoâng sôï sanh töû, ñi vaøo sanh töû ñeå cöùu ñoä chuùng sanh. Gioáng nhö ngöôøi ñöùng treân bôø nhìn xuoáng maët bieån, thaáy nhöõng chuøm boït tuï tan nhö troø chôi khoâng quan troïng, khoâng chöôùng ngaïi. maëc duø boït tuï tan bao nhieâu laàn cuõng ñöôïc, khoâng coù gì ngaïi. do thaáy nhö theá neân caùc thieàn sö ra ñi töï taïi khoâng buoàn khoâng sôï. Ngöôøi ñôøi ra ñi thì sôï ñuûthöù neân môùi khoå. Ngöôøi tu neáu thaáu ñöôïc ñaïo lyù roài thì thaáy sanh töû nhö troø chôi neân khoâng coù gì lo sôï.

“Nhöôïc tri sanh töû, sanh töû, phöông hoäi laõo taêng xöù naëc”. Neáu bieát sanh töû chæ laø sanh töû, khoâng coù sanh khaùc töû khaùc laø hai loái sai bieät thì môùi bieát choã aån cuûa laõo taêng. Choã aån cuûa Ngaøi laø choã naøo? Laø choã boït tan veà bieån!

“Nhöû ñaúng haäu hoïc moân nhaân, maïc nhaän baøn tinh quyõ taéc”. Caùc oâng laø keû haäu hoïc trong nhaø ñaïo chôù nhaän nhöõng quy cuõ pheùp taéc. Baøn tinh laø traùi caân baøn, ngöôøi ñôøi laáy noù laøm chuaån möïc ño löôøng, chæ cho nhöõng nguyeân taéc coá ñònh. Quy cuû pheùp taéc ôû theá gian khoâng coá ñònh, thaáy saéc cho saéc laø coá ñònh, thaáy khoâng cho khoâng laø coá ñònh, thaáy sanh cho sanh laø coá ñònh, thaáy töû cho töû laø coá ñònh. Do ñoù ngaøi khuyeân chuùng ta ñöøng nhìn söï vaät vôùi caùi nhìn coá ñònh, maø phaûi vaän duïng trí tueä ñeå thaáy roõ theá naøo laø meâ, theá naøo laø giaùc, caùi naøo ñaùng sôï vaø caùi naøo khoâng ñaùng sôï, thaáy roõ caùc phaùp ôû theá gian naøy khoâng rieâng bieät khoâng taùch rôøi nhau, maø noù dung thoâng, neân khoâng ñaët caùi gì thaønh nguyeân taéc coá ñònh caû.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM