 |
THAM ÑOÀ HIEÅN QUYEÁT VAØ THI TUÏNG CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ GIAÛNG GIAÛI H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
PHAÀN II: THI TUÏNG CAÙC THIEÀN SÖ ÑÔØI LYÙ (tt) |
||
|
THIEÀN SÖ TÒNH GIÔÙI Thieàn sö Tònh Giôùi teân Chu Haûi Ngung, queâ laøng Giang Maõo, khoâng bieát naêm sinh, chæ bieát naêm tòch laø1207, ñôøi thöù 10 doøng Voâ Ngoân Thoâng. Tieåu söû cuûa Ngaøi ñöôïc in trong quyeån Thieàn Sö Vieät Nam trang 193 cuøng taùc giaû. Sau ñaây laø baøi keä thò tòch cuûa Ngaøi : |
||
|
|
||
|
AÂm : Thöû thôøi thuyeát ñaïo haõn tri aâm Chæ vò nhö tö taùn ñaïo taâm. Heà tôïTöû Kyø ña saûng saám, thính lai nhaát ñaït Baù Nha caàm. Thu lai löông khí saûng hung khaâm, Baùt ñaáu taøi cao ñoái nguyeät ngaâm. Kham tieáu thieàn gia si ñoän khaùch, Vi haø töông ngöõ dó truyeàn taâm. Dòch : Thôøi nay giaûng ñaïo hieám tri aâm, Chæ bôûi vì ngöôøi maát ñaïo taâm. Naøo khaùc Töû Kyø gioûi nghe nhaïc, Nghe qua suoát caû Baù Nha caàm. Thu veà maùt meû thích trong loøng, Taùm ñaáu taøi cao haùt thong dong. Cöûa thieàn nhöõng theïn ngöôøi si ñoän, Bieát laáy caâu gì ñeå truyeàn taâm. Giaûng : “Thöû thôøi thuyeáy ñaïo haõn tri aâm, chæ vò nhö tö taùn ñaïo taâm”. Thôøi nay giaûng ñaïo hieám tri aâm, chæ bôûi vì ngöôøi maát ñaïo taâm. Ñaây laø lôøi Ngaøi than, thôøi cuûa Ngaøi giaûng ñaïo ít coù ngöôøi thoâng caûm, vì taâm cuûa ngöôøi quaù taùn loaïn. Thôøi Ngaøi caùch thôøi chuùng ta gaàn taùm traêm naêm, maø Ngaøi coøn than nhö vaäy neáu Ngaøi sinh nhaèm thôøi baây giôø chaéc Ngaøi coøn than hôn nöõa. Nhöng toâi thì laïc quan hôn, vì toâi thuyeát phaùp quí vò coøn chòu nghe, neân toâi ñoåi laïi “Thöû thôøi thuyeát phaùp ña tri aâm”. “Heà tôï Töû Kyø ña saûng saám, thính lai nhaát ñaït Baù Nha caàm”. Naøo gioáng Töû Kyø gioûi nghe nhaïc, nghe qua suoát caû Baù Nha caàm. Gioáng nhö Töû Kyø ngaøy xöa nghe nhaïc gioûi, chæ caàn nghe qua moät baûn nhaïc cuûa Baù Nha ñaøn laø thoâng suoát heát yù nghóa cuûa baûn nhaïc. Saùch Ñòa Töû coù cheùp raèng : Khi Baù Nha ñaùnh ñaøn, neáu taâm yù oâng höôùng leân cao, thì Töù Kyø nghe ñaøn lieàn bieát yù chí oâng cao voøi voïi nhö nuùi Thaùi Sôn. Khi oâng nghó tôùi doøng nöôùc chaûy maø ñaùnh ñaøn, thì Töû Kyø nghe tieáng nhaïc bieát taâm tö oâng cuoàn cuoän nhö Hoaøng Haø Tröôøng Giang. Töû Kyø nghe tieáng nhaïc bieát ñöôïc taâm tö cuûa Baù Nha nhö vaäy khoâng phaûi tri aâm laø gì ? Khi Töû Kyø cheát Baù Nha ñem caây ñaøn ñeán beân moä cuûa Töû Kyø ñaäp beå naùt, vì oâng cho raèng töø nay veà sau khoâng coøn ngöôøi nghe ñaøn vaø hieåu ñöôïc loøng mình nöõa. Ngaøi daãn caâu chuyeän naøy coù yù traùch thôøi ñoù Ngaøi thuyeát phaùp ít coù ngöôøi caûm thoâng. “Thu lai löông khí saûng hung khaâm, baùt ñaáu taøi cao ñoái nguyeät ngaâm”. Thu veà maùt meõ thích trong loøng, taùm ñaáu taøi cao haùt thong dong. Nghóa laø muøa thu trong loøng maùt meõ, nhöõng nhaø thô gioûi laøm thô hay ñeå ngaâm. “Taùm ñaáu taøi cao” daãn töø caâu noùi cuûa Taï Linh Vaän laø moät nhaø thô Trung Quoác : “Laøm thô trong thieân haï coù möôøi ñaáu maø Taøo Töû Kieán (Taøo Thöïc) ñaõ chieám heát taùm ñaáu, rieâng mình ta chieám ñöôïc moät ñaáu, ngöôøi trong thieân haï chæ coøn moät ñaáu chia nhau thoâi”. “Taùm ñaáu taøi cao” chæ cho taøi laøm thô cuûa Taøo Töû Kieán. Neáu Taøo Töû Kieán gaëp thu veà maùt meõ, oâng vui thích trong loøng thì seõ saùng taùc nhöõng baøi thô hay ngaâm cho thieân haï nghe. Coøn phaàn Ngaøi thì : “Kham tieáu thieàn gia si ñoän khaùch, haø vi töông ngöõ dó truyeàn taâm”. Cuûa thieàng nhöõng theïn ngöôøi si ñoän, bieát laáy caâu gì ñeå truyeàn taâm. Ngaøi töï noùi mình laø ngöôøi si ñoän. Si ñoän ôû ngöôøi ñaït ñaïo nhö Ngaøi khoâng phaûi laø khoâng bieát gì, maø laø ôû theá gian nhöõng thi só coù taøi, thu veà loøng hoï vui neân laøm thôngaâm cho ngöôøi nghe. Trong nhaø thieàn ngöôøi ngoä ñaïo nhaän ra theå chaân thaät cuûa mình cuõng raát thích thuù, nhöng khoâng theå duøng ngoân ngöõ ñeå noùi vôùi ngöôøi khaùc. Vì neáu duøng ngonâ ngöõ ñeå noùi cho ngöôøi khaùc bieát thì maát toâng chæ. Toùm laïi baøi thô naøy boán caâu ñaàu Ngaøi than thôøi Ngaøi giaûng ñaïo thì hieám ngöôøi thoâng caûm. Boán caâu sau Ngaøi than, Ngaøi nhaän ra theå chaân thaät raát vui thích maø khoâng bieát duøng caâu gì ñeå noùi cho thieân haï nghe |
||
|
] |
||
