Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG I: CHÆ BAØY CHAÂN TAÂM

MUÏC BAÛY: TOÙM THU VEÀ NHÖ LAI TAÏNG

Kinh: OÂng Anan baïch Phaät: “Thöa Theá Toân, Nhö Lai thöôøng noùi veà Nhaân Duyeân Hoøa Hôïp raèng: Taát caû caùc thöù bieán hoùa trong theá gian ñeàu do bôûi boán Ñaïi hoøa hôïp maø phaùt hieän ra. Theá sao Nhö Lai ñeàu baøi baùc caû hai nghóa Nhaân Duyeân vaø Töï Nhieân? Nay toâi khoâng bieát nghóa aáy theá naøo, xin Phaät ruû loøng thöông xoùt khai thò cho chuùng sanh nghóa roát raùo cuûa Trung Ñaïo, khoâng coøn caùc phaùp hyù luaän”.

Luùc baáy giôø, Theá Toân baûo OÂng Anan raèng: “Tröôùc oâng ñaõ chaùn lìa caùc phaùp Tieåu Thöøa Thanh Vaên, Duyeân Giaùc maø phaùt taâm quyeát caàu Boà Ñeà Voâ Thöôïng, neân ta nay vì oâng maø khai thò caùi Ñeä Nhaát Nghóa Ñeá, sao oâng laïi coøn ñem nhöõng thöù voïng töôûng Nhaân Duyeân, hyù luaän cuûa theá gian maø töï troùi buoäc? OÂng tuy laø nghe nhieàu maø nhö ngöôøi noùi teân vò thuoác, ñeán khi thuoác thaät ôû tröôùc maét laïi chaúng heà phaân bieät ñöôïc. Nhö Lai baûo theá thaät laø ñaùng thöông xoùt! Nay oâng haõy nghe kyõ, ta seõ vì oâng phaân bieät khai thò. Cuõng ñeå cho nhöõng ngöôøi tu Ñaïi Thöøa mai sau thoâng ñaït caùi Thaät Töôùng”.

OÂng Anan laëng yeân, kính vaâng Thaùnh Chæ cuûa Phaät.

Thoâng raèng: OÂng Anan mong Theá Toân khai thò Trung Ñaïo. Neáu cho thaät taïi laø Nhaân Duyeân Hoøa Hôïp cuûa theá gian, thì maéc vaøo Coù (Höõu). Neáu baøi baùc caû hai thöù Nhaân Duyeân vaø Töï Nhieân thì laïi chìm ñaém vaøo Khoâng. Caùi chaúng phaûi Coù, chaúng phaûi Khoâng môùi laø Trung Ñaïo. OÂng khoâng bieát caùi Boà Ñeà Voâ Thöôïng laø caùi Trung Ñaïo khoâng choã baùm naém, môùi laø Ñeä Nhaát Nghóa Ñeá vaäy. Caùi Ñeä Nhaát Nghóa Ñeá naøy sieâu khoûi moïi AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi chaúng phaûi phaûi taùnh Nhaân Duyeân, chaúng phaûi taùnh Töï Nhieân. Thaáy caùc Töôùng chaúng phaûi Töôùng, töùc ñoù laø Ñaïi Thöøa Thaät Töôùng.

OÂng Anan muoán rôøi boû Tieåàu Thöøa maø caàu caùi Boà Ñeà Voâ Thöôïng. Nay chæ cho ñoù laø Taùnh Dieäu Chaân Nhö, thì hoang mang ngô ngaùc, chaúng hieåu ra sao, nhö ngöôøi noùi ra teân thuoác, maø caùi chôn döôïc ôû ngay tröôùc maét laïi chaúng coù hay. Thaät ñaùng thöông xoùt! Than oâi, thuoác naøo coù deã bieát!

Boà Taùt Vaên Thuø moät ngaøy noï baûo ñoàng töû Thieän Taøi ñi haùi thuoác.

Ngaøi noùi : “Caùi gì laø thuoác haõy haùi mang veà”.

Thieän Taøi xem khaép ñaïi ñòa khoâng coù gì chaúng phaûi laø thuoác, trôû veà baïch raèng : “Khoâng coù caùi gì maø chaúng phaûi laø thuoác”.

Ngaøi Vaên Thuø noùi : “Caùi gì laø thuoác haùi mang veà ñaây”.

Thieän Taøi beøn ngay treân maët ñaát ngaét leân moät coïng coû, ñöa cho Ngaøi Vaên Thuø. Ngaøi Vaên Thuø caàm laáy, ñöa leân cho ñaïi chuùng xem, roài noùi: “Thuoác naøy cuõng hay gieát ngöôøi, cuõng hay cöùu ngöôøi”.

Toå Vaân Moân noùi: “Thuoác vaø beänh hieän höõu vì nhau, khaép coõi ñaát laø thuoác, caùi gì laø töï kyû?”

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng :

“Khaép coõi ñaát laø thuoác

Xöa nay sao quaù laàm

Ñoùng cöûa chaúng laøm xe (ñeå duøng)

Ñöôøng thoâng töï troáng roäng

Laàm, laàm !

Loã muõi xa trôøi cuõng xuyeân suoát!”.

Theo yù baøi tuïng ngaøy thì chaân döôïc hieän tieàn aáy cuõng caàn möûa ra heát, huoáng laø caùi chuyeän chaúng theå phaân bieät cuûa Anan!

Kinh: “Anan, nhö choã oâng noùi: Töù Ñaïi hoøa hôïp phaùt hieän ra caùc thöù bieán hoùa trong theá gian. Anan, neáu caùc Ñaïi aáy taùnh chaúng phaûi hoøa hôïp thì khoâng theå troän laãn vôùi caùc Ñaïi khaùc, cuõng nhö hö khoâng khoâng theå hoøa hôïp ñöôïc vôùi caùc saéc. Neáu taùnh cuûa caùc Ñaïi laø Hoøa Hôïp, thì cuõng ñoàng nhö caùc thöù bieán hoaù, tröôùc sau hoùa thaønh laãn nhau, sanh dieät noái nhau, sanh roài dieät, dieät roài sanh, sanh sanh dieät dieät nhö voøng löûa quay troøn, chöa heà ngöøng nghæ. Anan, nhö nöôùc thaønh baêng, baêng trôû laïi thaønh nöôùc.

Thoâng raèng: Neáu noùi töù Ñaïi chaúng phaûi hoøa hôïp, thì chaúng phaûi nghóa Chaân Nhö tuøy duyeân, ñoàng nhö ngoan khoâng maø thoâi. Neáu noùi töù Ñaïi nhaát ñònh phaûi hoøa hôïp, thì chaúng phaûi laø nghóa Chaân Nhö baát bieán, gioáng nhö bieán hoùa maø thoâi. Nhö nöôùc thaønh baêng, baêng trôû laïi thaønh nöôùc, töù Ñaïi voán laø Nhö Lai Taïng Taùnh, chaúng phaûi ngoaøi nöôùc maø coù baêng. Nöôùc hoøa vôùi caùi gì maø thaønh baêng? Baêng hoøa vôùi caùi gì maø thaønh nöôùc?

Voán chæ laø moät vaät, khoâng coù caùi gì khaùc hoøa laãn vaøo. Tìm caàu töôùng hoøa hôïp roõ laø chaúng theå coù, do ñoù, thaät chaúng phaûi hoøa hôïp maø cuõng chaúng phaûi khoâng hoøa hôïp. Chæ vì meâ thì Chaân Nhö laø boán Ñaïi: nhö nuôùc thaáy thaønh baêng. Ngoä, thì töù Ñaïi laø Chaân Nhö: nhö baêng voán laø nöôùc. Nöôùc voán laø moät maø thoâi vaäy.

Coù vò taêng hoûi Toå Laâm Teá : “Theá naøo laø boán caûnh voâ töôùng?”

Toå Laâm Teá noùi : “OÂng khôûi moät nieäm taâm Nghi, beøn bò Ñaát ngaên ngaïi. OÂng khôûi moät nieäm taâm AÙi, beøn bò Nöôùc nhaän chìm. OÂng khôûi moät nieäm taâm Saân, lieàn bò Löûa chaùy thieâu. OÂng coù moät nieäm taâm Hyû, lieàn bò Gioù thoåi bay. Neáu hay roõ raøng ñöôïc nhö theá, Caûnh naøo troùi buoäc noåi? Choán choán ñeàu duøng ñöôïc Caûnh: Ñoâng moïc Taây laën, Nam moïc Taây chìm, giöõa noåi beân chìm, beân noåi giöõa chìm. Ñi treân nöôùc nhö treân ñaát, vaøo ñaát nhö nöôùc. Do sao maø vaäy? Vì thaáu suoát boán Ñaïi nhö moäng nhö huyeãn vaäy. Naøy caùc ñaïo löu! Nay ñaây caùi nghe phaùp laø oâng, chaúng phaûi laø töù Ñaïi cuûa oâng, maø hay duøng töù Ñaïi cuûa oâng. Thaáy ñöôïc nhö theá, thì beøn ñi hay ôû ñeàu töï do”.

Xem nhö lôøi Toå Laâm Teá thì ñi ñaâu cuõng laø nöôùc, laøm gì coù baêng ñaâu?

Toå Döôïc Sôn nhaân coù thí chuû cuùng döôøng boä thöôøng phuïc. Ñöa ra tröôùc chuùng, noùi raèng: “Phaùp Thaân coù ñuû boán Ñaïi hay khoâng? Noùi ñöôïc, thì cho moät aùo laù”.

Ngaøi Ñaïo Ngoâ noùi: “Taùnh ñaát chaúng phaûi laø Khoâng. Khoâng chaúng phaûi laø taùnh ñaát. Ñoù laø Ñaïi Ñòa. Ba Ñaïi kia cuõng theá”.

Toå Sôn noùi: “Cho oâng moät caùi aùo laù”.

Choã thaáy cuûa Ngaøi Ñaïo Ngoâ sao laïi traùi ngöôïc vôùi kinh naøy? Thöû tham xem!

Kinh: “OÂng haõy xeùt caùi taùnh cuûa Ñòa Ñaïi: thoâ lôùn thì laøm ñaát lieàn, nhoû nhaët thì laøm vi traàn, cho ñeán laân hö traàn, do chia cheû caùi saéc cöïc vi nhoû nhaát laøm baûy phaàn maø thaønh. Neáu cheû laân hö traàn nöõa, thì thaät laø taùnh hö khoâng.

“Anan, neáu caùi laân hö traàn ñoù cheû ra thì thaønh hö khoâng, vaäy thì bieát hö khoâng sanh ra saéc töôùng. Nay oâng hoûi raèng: Do hoøa hôïp maø sanh ra caùc töôùng bieán hoùa trong theá gian, thì oâng haõy xeùt moät caùi laân hö traàn duøng bao nhieâu hö khoâng hoøa hôïp laïi maø coù? Khoâng leõ laân hö traàn hôïp laïi thaønh laân hö traàn? Maø laân hö traàn ñaõ cheû ra ñöôïc thaønh hö khoâng, thì duøng bao nhieâu saéc töôùng ñeå hôïp thaønh hö khoâng? Neáu saéc hôïp laïi thì hôïp saéc khoâng theå thaønh hö khoâng. Neáu hö khoâng hôïp laïi, thì hôïp hö khoâng laøm sao ra thaønh saéc? Saéc coù theå cheû ra ñöôïc, chöù hö khoâng laøm sao maø hôïp laïi ñöôïc?

“OÂng voán chaúng bieát, trong Nhö Lai Taïng: Taùnh Saéc laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng laø Chaân Saéc, baûn nhieân thanh tònh, troøn khaép phaùp giôùi, tuøy taâm chuùng sanh öùng ra choã hay bieát, theo nghieäp maø hieän baøy. Theá gian khoâng bieát, laàm cho laø Nhaân Duyeân hay Töï Nhieân. Ñoù ñeàu laø thöùc taâm phaân bieät, ño löôøng: chæ coù lôøi noùi, danh töï, toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng: Baøi tuïng Phaùp Giôùi raèng:

“Coù ai muoán bieát lyù Chaân Khoâng

Chaân Nhö trong taùnh hieän khaép ngoaøi

Tình vôùi voâ tình chung moät theå

Choán choán ñeàu ñoàng Phaùp Giôùi Chôn!”.

Ñaây laø yeáu chæ cuûa baûy Ñaïi.

Chaân Khoâng laø caùi Theå Nhaát Nhö vaäy. Baûy Ñaïi laø caùi Duïng duyeân theo nghieäp vaäy. Theå, Duïng khoâng hai, nöông nhau maø hieån, chaúng lìa Dieäu Taùnh, neân moãi moãi ñeàu laø Taùnh. Duy chæ moät Taùnh. Khoâng laø Taùnh Khoâng, Saéc laø Taùnh Saéc, beøn Töùc Khoâng, Töùc Saéc, ñoù laø Dieäu Höõu, ñoù laø Dieäu Chaân Nhö Taùnh vaäy. Khoâng sa vaøo Höõu, Voâ neân noùi laø thanh tònh, maø chöa töøng chaúng Höõu, Voâ neân goïi laø Baûn Nhieân. Laø trong saïch, töùc nhaân duyeân chaúng theå oâ nhieãm. Laø Baûn Nhieân, töùc chaúng phaûi hoøa hôïp maø thaønh. Caùi gì maø töø nhaân duyeân hay hoøa hôïp sanh, ñoù chæ laø hình töôùng, coù nôi choán laøm sao maø ñaày khaép phaùp giôùi? Duy chæ chaúng töø nhaân duyeân hay hoøa hôïp maø sanh thì khoâng hình töôùng, khoâng xöù sôû neân toaøn khaép phaùp giôùi. Toaøn khaép phaùp giôùi laø Taùnh, thì coù gì chaúng phaûi laø Thaát Ñaïi? Toaøn khaép phaùp giôùi laø Thaát Ñaïi thì coù gì chaúng phaûi laø Taùnh?

Taâm Nhö Lai chæ moät vò Thanh Tònh, chæ moät vò Baûn Nhieân, chæ moät vò Toaøn Khaép neân khoâng theå bieát, khoâng theå löôøng. Taâm cuûa chuùng sanh thì ôû nôi caùi Thanh Tònh aáy laïi coù thôøi gian maø oâ nhieãm. ÔÛ trong caùi Baûn Nhieân aáy laïi coù thôøi gian maø chaúng nhö nhieân. ÔÛ trong caùi Toaøn Khaép aáy, laïi coù thôøi gian maø haïn heïp. Tuøy caùi taâm naêng tri, xöùng vöøa vôùi caùi löôïng sôû tri. Bieát cho laém thì tích tuï thaønh nghieäp, nghieäp tích tuï thaønh quaû, coù thieän, coù aùc maø bieán taïo ra caùi Y Baùo, Chaùnh Baùo möôøi coõi. Taâm cuûa chuùng sanh taùn loaïn khoâng bôø neân nghieäp cuûa chuùng sanh cuõng ñaày daãy khoâng bôø. Taâm aáy neáu khoâng coù caùi Taùnh Toaøn Khaép phaùp giôùi laøm Theå thì laøm sao tuøy nghieäp maø phaùt hieän, ñeå caøng phaùt ra thì caøng voâ cuøng ö?

Nghieäp löïc cuûa chuùng sanh moãi moãi chaúng ñoàng. Nhöng ñoàng ôû trong caùi Thanh Tònh Boån Nhieân, moät maûy loâng cuõng chaúng heà theâm bôùt, neân noùi raèng xuaån ñoäng haøm linh ñeàu coù Phaät Taùnh. Theá gian meâ laàm chaúng ngoä Tam Giôùi Duy Taâm, Vaïn Phaùp Duy Thöùc. Theá neân, ôû nôi nhöõng söï vieäc phaùt hieän ra theo nghieäp, thaáy ra laø coù nhaân duyeân sanh, maø laøm cho laø taùnh nhaân duyeân; coøn thaáy ra laø khoâng coù nhaân duyeân sanh thì laàm cho laø taùnh Töï Nhieân. Chaúng roõ caùi Thanh Tònh Boån Nhieân thì söï Coù Khoâng ñeàu lìa, caû Nhaân Duyeân hay Töï Nhieân ñeàu khoâng coù ôû nôi naøo ñeå baùm níu.

Noùi laø Nhaân Duyeân sanh ö ? Theá thì laân hö duyeân vôùi caùi gì ñeå sanh ra hö khoâng, hö khoâng duyeân vôùi gì maø sanh ra laân hö ? Chæ coù hö khoâng duyeân vôùi hö khoâng, chæ coù saéc môùi duyeân vôùi saéc. Duø cho laân hö cheû ra thaønh hö khoâng, thì phaûi bao nhieâu hö khoâng ñeå hieän thaønh laân hö. Laân hö chaúng phaûi do hö khoâng maø coù, thì hö khoâng cuõng chaúng phaûi nhaân laân hö cheû thaønh. Saéc, Khoâng ñaõ chaúng theå sanh laãn nhau, thì söï sanh ra cuûa Ñaïi Ñòa laø voâ töï taùnh.

Theá neân, noùi Nhaân Duyeân hoøa hôïp sanh laø sai laàm vaäy.

Noùi laø Töï Nhieân sanh ö? Hö khoâng naøo coù voâ côù maø coù hö khoâng, saéc naøo coù voâ côù maø coù saéc. Chaúng coù nhaân cheû laân hö, thì naøo coù thaáy ñöôïc hö khoâng? Chaúng nhaân gom tuï laân hö, laøm sao thaønh Ñaïi Ñòa? Theá thì söï sanh ra cuûa Ñaïi Ñòa naøo phaûi khoâng coù nguyeân nhaân maø töï nhieân boãng coù ñaâu?

Do ñoù, noùi Töï Nhieân sanh laø sai laàm.

Caû hai thuyeát ñeàu laø do Thöùc Taâm phaân bieät suy löôøng, khoâng phaûi Nhaân Duyeân maø göôïng noùi Nhaân Duyeân; khoâng phaûi Töï Nhieân maø göôïng cho laø Töï Nhieân, chæ laø lôøi noùi, toaøn laø hyù luaän khoâng coù caên cöù. Naøo coù bieát raèng Nhö Lai Taïng Taùnh chaúng coù khôûi leân ñoái vôùi caùi thaáy, chaúng baùm vaøo caùi töôùng. Khoâng khôûi nôi caùi thaáy, cho neân suy tính khoâng theå tôùi noåi. Khoâng baùm nôi caùi töôùng neân lôøi noùi khoâng theå thaáu ñeán. Ñoù laø caùi choã maø taâm haønh xöù dieät [Maát daáu], ngoân ngöõ heát ñöôøng”, aáy môùi laø Thaät Töôùng, môùi laø Ñeä Nhaát Nghóa Ñeá vaäy.

Thieàn sö Taàn Baït Ñaø hoûi phaùp sö Sanh : “Thaày giaûng kinh luaän gì?”

Thaày Sanh ñaùp : “Kinh Ñaïi Baùt Nhaõ”.

Sö Ñaø noùi : “Laøm theá naøo noùi nghóa Saéc Khoâng?”

Thaày Sanh ñaùp : “Caùc vi traàn tuï laïi laø Saéc, caùc vi traàn voâ töï taùnh laø Khoâng”.

Sö Ñaø noùi : “Vi traàn chöa tuï, goïi laø gì ?”

Thaày Sanh khoâng giaõi baøy ñöôïc.

Thieàn sö Ñaø laïi hoûi : “Coøn giaûng kinh naøo khaùc nöõa ?”

Thaày Sanh ñaùp : “Kinh Ñaïi Nieát Baøn”.

Sö Ñaø noùi : “Noùi nghóa Nieát Baøn nhö theá naøo?”

Thaày Sanh ñaùp : “Nieát maø chaúng sanh, Baøn maø chaúng dieät, neân goïi ñoù laø Nieát Baøn”.

Sö Ñaø noùi : “Caùi aáy laø Nieát Baøn cuûa Nhö Lai, caùi gì laø Nieát Baøn cuûa phaùp sö ?”

Thaày Sanh ñaùp : “Nghóa cuûa Nieát Baøn haù coù hai sao? Toâi chæ nhö theá naøy, chöa hieåu thieàn sö noùi Nieát Baøn nhö theá naøo?”

Sö Ñaø ñöa caây hoát nhö yù leân, roài noùi : “Thaáy chaêng?”

Ñaùp : “Thaáy”.

Sö Ñaø noùi : “Thaáy caùi gì?”

Ñaùp : “Thaáy caùi hoát nhö yù trong tay thieàn sö”.

Sö Ñaø neùm caùi hoát nhö yù xuoáng ñaát, roài hoûi : “Thaáy khoâng?”

Ñaùp : “Thaáy”.

Sö Ñaø noùi : “Thaáy caùi gì?”

Ñaùp : “Thaáy caùi hoát trong tay thieàn sö rôùt xuoáng ñaát”.

Thieàn sö cheâ raèng: “Xem qua choã thaáy hieåu cuûa oâng, chöa ra khoûi ñaùm thöôøng tình, sao goïi ñöôïc laø laøm oàn naùo vuõ truï” [Giaûng kinh].

Roài phaát tay aùo boû ñi.

Caùc ñeä töû cuûa phaùp sö nghi ngôø chöa döùt, beøn chaïy theo níu thieàn sö Ñaø laïi, hoûi : “Thaày toâi noùi Saéc Khoâng, Nieát Baøn chaúng kheá hôïp, chöa roõ thieàn sö noùi nghóa Saéc Khoâng nhö theá naøo?”

Thieàn sö Ñaø noùi: “Ta chaúng noùi thaày caùc con thuyeát khoâng ñöôïc ñuùng, nhöng thaày caùc con chæ noùi Saéc Khoâng treân quaû vò, maø chaúng bieát noùi caùi Saéc Khoâng ngay choã nguyeân nhaân”.

Ñeä töû thöa: “Nhö theá naøo laø Saéc Khoâng ngay choã nguyeân nhaân?”

Thieàn sö Ñaø noùi: “Moät vi traàn Khoâng neân chuùng vi traàn Khoâng, chuùng vi traàn Khoâng neân moät vi traàn Khoâng. Trong chuùng vi traàn Khoâng, khoâng coù moät vi traàn”.

Ñaây khoâng phaûi laø lôøi thieàn sö Ñaø ñaët ra, vì kinh noùi : Moät caên thanh tònh neân caùc caên thanh tònh. Caùc caên thanh tònh neân moät caên thanh tònh. Trong moät caên thanh tònh khoâng coù caùc caên. Trong caùc caên thanh tònh khoâng coù moät caên.

Laáy choã naøy phaùt minh thì chaúng phaûi khoù hieåu. Beøn cuøng vôùi “Taùnh Saéc Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng Chaân Saéc” chæ ngay ñöôøng vaøo.

Kinh : “Anan, taùnh Löûa voâ ngaõ, nhôø ôû caùc duyeân maø hieäân. OÂng haõy xem caùc nhaø chöa naáu aên ôû trong thaønh, khi muoán naáu beáp thì tay caàm kính döông toaïi ñöa ra ngoaøi maët trôøi maø caàu löûa.

“Anan, phaøm goïi laø Hoøa Hôïp thì nhö Ta, oâng vaø moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò Tyø kheo nay hôïp thaønh moät chuùng. Chuùng tuy laø moät, nhöng gaïn xeùt veà caên baûn, thì moãi ngöôøi ñeàu coù taùnh, ñeàu coù choã sanh, teân hieäu, hoï haøng cuûa mình. Nhö OÂng Xaù Lôïi Phaát thuoäc doøng Baø La Moân, OÂng Öu Laâu Taàn Loa thì thuoâïc doøng Ca Dieáp Ba, cho ñeán OÂng Anan thì thuoäc doøng Cuø Ñaøm.

“Anan, neáu taùnh Löûa nhaân Hoøa Hôïp maø coù ra, thì khi ngöôøi kia caàm kính laáy löûa nôi aùnh saùng maët trôøi, löûa ñoù töø trong kính maø ra, do töø buøi nhuøi maø coù hay laø töø maët trôøi maø ñeán?

“Anan, neáu töø maët trôøi maø ñeán, löûa aáy ñaõ ñoát ñöôïc buøi nhuøi trong tay oâng, thì nhöõng röøng caây maø aùnh saùng maët trôøi ñi qua phaûi bò ñoát chaùy caû. Neáu töø trong kính maø ra, thì löûa aáy ñaõ coù theå töø nôi kính ra maø ñoát chaùy buøi nhuøi, laøm sao kính laïi khoâng bò chaûy. Cho ñeán caû tay caàm kính cuõng khoâng thaáy noùng, thì laøm sao kính chaûy ra ñöôïc. Neáu do buøi nhuøi sanh ra, thì caàn gì aùnh saùng maët trôøi vaø kính tieáp xuùc vôùi nhau, roài löûa môùi sinh. OÂng haõy xeùt cho kyõ: kính thì do tay caàm, aùnh saùng maët trôøi thì töø treân xuoáng, coøn buøi nhuøi thì töø ñaát sanh, vaäy löûa töø phöông naøo ñeán ñaây? Maët trôøi vaø kính xa nhau, chaúng coù hoøa, chaúng coù hôïp khoâng leõ löûa kia khoâng do ñaâu maø töï coù?

“OÂng coøn khoâng bieát raèng: Trong Nhö Lai Taïng, taùnh Hoûa laø Chaân Khoâng, taùnh Khoâng laø Chôn Hoûa, thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi tuøy theo taâm chuùng sanh maø öùng vöøa vôùi choã hay bieát.

“Anan, oâng phaûi bieát: Ngöôøi ñôøi caàm kính ôû moät choã thì moät choã löûa sanh, khaép phaùp giôùi caàm kính thì khaép phaùp giôùi coù löûa. Löûa khaép theá gian maø naøo coù nôi choán, chæ theo Nghieäp phaùt hieän. Theá gian khoâng bieát, laàm cho laø taùnh Nhaân Duyeân vaø taùnh Töï Nhieân. Heát thaûy ñeàu laø söï phaân bieät, ño löôøng cuûa thöùc taâm: chæ coù lôøi noùi, danh töï, toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng: Ngaøi Long Thaéng noùi: “Neáu caùc phaùp laø thaät coù, thì chaúng caàn duøng taâm thöùc môùi bieát laø coù töôùng. Neáu duøng taâm thöùc môùi bieát laø coù, aáy laø chaúng phaûi coù. Nhö töôùng cöùng cuûa Ñaát, phaûi duøng thaân caên, thaân thöùc môùi bieát laø coù. Coøn neáu khoâng coù thaân caên, thaân thöùc thì khoâng thaáy coù töôùng cöùng”.

Hoûi raèng: “Thaân caên, thaân thöùc thì coù khi caûm bieát, coù khi khoâng caûm bieát, coøn ñaát thì vaãn luoân luoân coù töôùng cöùng chöù?”

Ñaùp raèng: “Hoaëc tröôùc ñaõ töï nhieãm bieát caùi töôùng cöùng, hoaëc nghe ngöôøi noùi môùi bieát laø coù töôùng cöùng. Neáu tröôùc chaúng nhieãm bieát, chaúng nghe noùi thì laøm gì coù caùi töôùng cöùng? Laïi nöõa, neáu ñaát luoân luoân thaät laø töôùng cöùng, thì khoâng theå boû töôùng cöùng aáy. Nhöng nhö toâ laïc, maät ong, nhöïa caây khi naáu thì phaûi boû caùi töôùng cöùng maø bieán thaønh theå loûng. Vaøng, baïc, ñoàng, saét heát thaûy ñeàu nhö theá. Coøn nöôùc ñang ôû theå loûng, laïnh thì chuyeån thaønh töôùng cöùng laø baêng. Nhö vaäy, taát caû moïi thöù moïi loaïi ñeàu coù theå bieán ñoåi töôùng traïng”.

Ngaøi laïi noùi: “Neáu löûa thaät coù taùnh noùng, thì sao coù ngöôøi vaøo löûa chaúng chaùy. Trong thaân cuõng coù löûa noùng, sao chaúng thieâu thaân? Löûa ôû trong maây maø nöôùc khoâng dieät ñöôïc. Bôûi theá, löûa khoâng coù taùnh noùng nhaát ñònh. Vì thaàn thoâng löïc, löûa khoâng theå chaùy thaân. Vì nghieäp nhaân duyeân, nguõ taïng khoâng noùng. Vì löïc ñieän trong maây, nöôùc khoâng dieät ñöôïc. Neáu taùnh noùng vaø löûa khaùc nhau, thì löûa chaéc chaúng noùng. Neáu taùnh noùng vaø löûa laø moät, thì sao coøn goïi laø noùng? Taùnh löûa nhö theá, caùc Ñaïi khaùc cuõng vaäy”.

Nhö theá, taùnh chung vaø taùnh rieâng ñeàu Khoâng, neân goïi laø Taùnh Khoâng. Laáy theo Lyù aáy maø suy ra taùnh cuûa Ñaát, Nöôùc, Löûa thì cuõng nhö theo doøng maø thaáu ñöôïc nguoàn: taát caû ñeàu Khoâng.

Choã chæ baøy cuûa Ñöùc Theá Toân laø: Töø caùi Taùnh maø phaùt ra Töôùng, goïi laø theo Nghieäp maø phaùt hieän, öùng vôùi caùi löôïng cuûa Sôû Tri. Coøn choã luaän cuûa Ngaøi Long Thaéng laø: Töø nôi Töôùng maø thaáu cuøng ñeán caùi Taùnh, ñaëc bieät hieån baøy caùi Saéc Taâm chaúng hai vaäy.

Caùi kính Döông Toaïi cuõng goïi laø Nguõ Phöông Chö. Saùch Luaän Haønh cheùp: “Thaùng Naêm, ngaøy Bính Ngoï, giôø Ngoï laøm ñaù Nguõ Phöông troøn nhö caùi göông, ôû giöõa truõng. Soi vaät thì aûnh ngöôïc, höôùng veà maët trôøi thì coù löûa”.

Theá gian chæ bieát buøi nhuøi, kính vôùi maët trôøi: ba caùi nhaân duyeân hoøa hôïp laïi thì löûa sanh. Chaúng bieát raèng kính, buøi nhuøi cuøng vôùi maët trôøi ñeàu ôû xa nhau, chaúng phaûi Hoøa hôïp neân chaúng phaûi laø Nhaân Duyeân. Neáu noùi boãng nhieân töï coù ra, thì ñaùng leõ chaúng caàn kính höôùng vaøo maët trôøi, theá neân cuõng chaúng phaûi Töï Nhieân. Neáu noùi caû ba caùi, moãi caùi ñeàu coù taùnh löûa, thì leõ ra buøi nhuøi phaûi töï chaùy, kính phaûi töï chaûy vaø choã aùnh saùng maët trôøi ñi ñeán, nhö röøng caây phaûi bò chaùy thieâu! Caû ba caùi ñeàu khoâng coù taùnh löûa, ñuû bieát laø Hoûa Taùnh voán Khoâng. Nhöng vì caùi söùc nghieäp cuûa ba caùi maø löûa tuøy theo nghieäp hieän ra. Theá môùi bieát, löûa coù khaép theá gian laø Taùnh Khoâng, naøo coù nôi choán. Neân coï xaùt caây thì coù löûa, ñaäp ñaù laø coù löûa. Taát caû ñeàu theo nghieäp maø phaùt hieän, chaúng rieâng ôû moät caùi kính Döông Toaïi, ñeàu töø trong caùi Taùnh Thanh Tònh phaùt khôûi ra. Ngay Taùnh töùc laø löûa, naøo möôïn Nhaân Duyeân? Ngay löûa laø Taùnh, sao noùi laø Töï Nhieân? Theá neân, Hoûa Ñaïi voán chaúng phaûi Nhaân Duyeân, chaúng phaûi Töï Nhieân. Taùnh löûa aáy beøn chính laø Thaät Töôùng vaäy.

Toå Tuyeát Phong nhoùm löûa xong, beøn chæ ngay ngoïn löûa maø khai thò cho ñaïi chuùng: “Ba ñôøi Chö Phaät ñang ôû trong ngoïn löûa chuyeån Ñaïi Phaùp Luaân”.

Toå Vaân Moân noùi raèng: “Ngoïn löûa laø ba ñôøi Chö Phaät thuyeát phaùp. Ba ñôøi Chö Phaät laäp töùc nghe”.

Toå Huyeàn Sa noùi: “Gaàn ñaây leänh vua khaù nghieâm ngaët!”

Toå Tuyeát Phong noùi: “Laø laøm sao?”

Toå Sa noùi: “Chaúng ñeå cho traø troän cöôùp ñoà ngoaøi chôï!”

Toå Tuyeát Phong beøn le löôõi.

Ngaøy noï, Toå Taøo Sôn vaøo taêng ñöôøng hô löûa.

Coù vò sö noùi: “Hoâm nay laïnh thaät”.

Toå Sôn noùi : “Neân bieát coù caùi chaúng laïnh!”

Vò sö hoûi : “Ai laø keû chaúng laïnh?”

Toå Sôn gaép löûa maø chæ ñoù.

Nhaø sö noùi : “Chôù noùi laø khoâng coù ngöôøi”.

Toå Sôn neùm boû löûa xuoáng.

Nhaø sö noùi : “Con ôû trong choã aáy chaúng hieåu ñöôïc”.

Toå Sôn noùi : “Maët trôøi soi ñaàm laïnh, saùng ngôøi laïi saùng ngôøi”.

Coå nhaân gaëp caûnh thì phaùt minh Moät ñöôøng höôùng thöôïng. Ñoù laø Taùnh löûa Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng thaät löûa, nôi aáy laø choã thaáu thoaùt chaân thaät.

Kinh: “Anan, taùnh Nöôùc chaúng ñònh : khi chaûy, khi ngöøng khoâng coù chöøng. Nhö trong thaønh Thaát La Phieät, caùc oâng Tieân Ca Tyø La, Chöôùc Ca La vaø caùc nhaø ñaïi huyeãn thuaät Baùt Ñaàu Ma, Ha Taùt Ña... muoán caàu tinh Thaùi AÂm ñeå hoøa vôùi caùc thuoác huyeãn thuaät, thì caùc oâng aáy trong luùc maët traêng troøn saùng, tay caàm haït chaâu Phöông Chö, höùng nöôùc trong aùnh maët traêng. Vaäy, nöôùc aáy töø trong haït chaâu maø ra hay ôû trong hö khoâng töï coù hay töø maët traêng ñeán?

“Anan, neáu töø maët traêng ñeán, thì ôû phöông xa coøn coù theå laøm haït chaâu coù ra nöôùc, thì aùnh saùng qua nhöõng röøng caây leõ ra ñeàu phaûi coù chaûy nöôùc. Coù chaûy nöôùc thì caàn gì phaûi ñôïi haït chaâu Phöông Chö? Coøn neáu khoâng chaûy nöôùc thì bieát laø nöôùc chaúng phaûi töø maët traêng xuoáng. Neáu töø haït chaâu maø ra, thì trong haït chaâu thöôøng phaûi chaûy nöôùc, sao laïi phaûi ñôïi nöûa ñeâm coù maët traêng saùng? Neáu do hö khoâng maø sanh, thì hö khoâng voâ bôø beán, thì nöôùc cuõng khoâng coù giôùi haïn, vaäy thì coõi ngöôøi ñeán coõi trôøi ñeàu phaûi chìm ngaäp, laøm sao coøn caùc loaøi? OÂng haõy xeùt kyõ: maët traêng töø trôøi chieáu xuoáng, haït chaâu do tay caàm, coøn caùi maâm höùng nöôùc thì do ngöôøi xeáp ñaët, vaäy nöôùc kia töø phöông naøo maø chaûy ñeán ñaây? Maët traêng vaø haït chaâu thì caùch xa nhau, khoâng phaûi hoøa, khoâng phaûi hôïp, chaúng leõ nöôùc kia khoâng töø ñaâu maø töï coù?

“OÂng coøn khoâng bieát raèng trong Nhö Lai Taïng, Taùnh Thuûy laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng laø Chaân Thuûy, thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi tuøy theo taâm chuùng sanh maø öùng vöøa vôùi choã hay bieát.

“Moät choán caàm chaâu thì moät choán coù nöôùc chaûy ra. Khaép phaùp giôùi caàm haït chaâu thì khaép phaùp giôùi nöôùc sanh ra. Nöôùc coù khaép theá gian maø naøo coù nôi choán, chæ theo nghieäp maø phaùt hieän. Theá gian khoâng bieát, laàm cho laø taùnh Nhaân Duyeân hay taùnh Töï Nhieân. Heát thaûy ñeàu laø söï phaân bieät, ño löôøng cuûa thöùc taâm, chæ laø lôøi noùi, danh töï toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng: Chaâu Phöông Chö coøn goïi laø AÂm Toaïi, hình gioáng con soø. Chaø cho noùng, ñeå döôùi aùnh traêng seõ sinh ra nöôùc. Phöông laø ñaù, Chö laø ngoïc. Luyeän naáu ñaù maø thaønh, laøm vaøo thaùng Moät (Möôøi Moät), ngaøy Nhaâm Tyù, giôø Tyù.

Nöôùc sinh ra ôû haït Phöông Chö voán chaúng phaûi do Hoøa Hôïp, chaúng phaûi laø Töï Nhieân thì cuõng gioáng nhö kính Döông Toaïi. Nhöng choã noùi “Neáu do hö khoâng maø sanh, thì hö khoâng voâ bieân, nöôùc cuõng khoâng giôùi haïn... laøm sao coøn caùc loaøi?” Chaúng phaûi laø maâu thuaãn vôùi choã Taùnh Khoâng Chaân Thuûy sao? Bôûi vì, laáy Töôùng maø luaän thì coù hình, neân nöôùc ñaày hö khoâng maø laøm ñaém chìm caû. Nhöng laáy Taùnh maø luaän thì voâ hình, neân hö khoâng voâ taän thì nöôùc hieän ra cuõng voâ taän. Caâu “Taùnh Thuûy Chaân Khoâng” naøy laø chæ veà taùnh cuûa töù Ñaïi thanh tònh maø noùi. Taùnh voán laø Khoâng, Khoâng Khoâng töông dung, Khoâng Khoâng baát nhò laøm gì thaáy coù laán ñoaït laãn nhau?

Ñoaïn sau, choã nghi cuûa OÂng Phuù Laâu Na laø ôû nôi Taùnh maø nghi coù söï laán ñoaït, chöù chaúng phaûi nghi ôû nôi Töôùng. Töôùng thì chaúng töông dung, Theá Toân ñaõ noùi tröôùc roài coøn nghi gì nöõa!

Toå Döôïc Sôn hoûi vò sö : “Töø ñaâu tôùi?”

Ñaùp : “ÔÛ Hoà Nam laïi”.

Toå Sôn hoûi : “Nöôùc hoà Ñoäng Ñình ñaày chöa?”

Ñaùp : “Daï, chöa”.

Toå Sôn noùi : “Möa ñaõ laâu, sao chöa ñaày ?”

Vò sö khoâng ñaùp ñöôïc.

Toå Ñaïo Ngoâ noùi thay raèng : “Ñaày roài maø!”

Toå Vaân Nham noùi : “Choã saâu xa!”

Toå Ñoäng Sôn noùi : “Trong kieáp naøo maø töøng coù taêng, giaûm?”

Toå Vaân Moân noùi : “Chæ ôû trong aáy!”

Toå Tuyeát Phong noùi : “Ngoài beân raù côm maø ñoùi cheát voâ soá ngöôøi. Ngoài beân bieån nöôùc, khaùt cheát voâ soá ngöôøi!”

Toå Huyeàn Sa raèng : “Ngoài trong raù côm, ñoùi cheát voâ soá ngöôøi. Ngaäp ñaàu trong bieån nöôùc, khaùt cheát voâ soá ngöôøi!”

Toå Vaân Moân : “Suoát thaân laø côm, suoát thaân laø nöôùc”.

Toå Thieân Ñoàng neâu ra: “Ta thì chaúng vaäy, ngoài trong raù côm, caùi no laøm cheát voâ soá ngöôøi. Ngaäp ñaàu trong bieån nöôùc, caùi neâ laøm cheát voâ soá ngöôøi!”

Tröôùc laø caùi hoïa vì chaúng nuoát vaøo. Sau laø caùi hoïa vì chaúng möûa ra. Chæ nhö Ngaøi Vaân Moân noùi: Suoát thaân laø côm, suoát thaân laø nöôùc. ÔÛ trong aáy thì khoâng coøn choã nuoát vaøo, möûa ra. Coå nhaân cöû xöôùng caùi taùnh bieån thaät nhö soùng nöôùc truøng truøng voâ taän, ñeán Toå Vaân Moân : “Suoát thaân laø nöôùc”, lôøi noùi môùi troïn thaønh. Cuøng vôùi “Taùnh nöôùc Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng thaät nöôùc, baûn nhieân thanh tònh, toaøn khaép phaùp giôùi”, thaät laø kheá hôïp. Do ñoù maø bieát raèng laáy YÙ Thöùc maø ño löôøng Taùnh Khoâng, Taùnh Thuûy thì bieát keâu gaøo maáy cho vöøa.

Kinh: “Anan, taùnh Gioù khoâng coù töï theå, khi ñoäng khi tónh baát thöôøng. OÂng thöôøng söûa aùo, vaøo trong ñaïi chuùng, gaáu aùo Taêng Giaø Leâ ñoäng ñeán ngöôøi gaàn beân thì coù chuùt gioù phaát qua maët ngöôøi kia. Gioù ñoù laø do gaáu aùo caø sa maø ra, töø hö khoâng maø phaùt khôûi hay do maët ngöôøi kia maø sanh?

“Anan, neáu gioù aáy phaùt ra do gaáu aùo caø sa, thì oâng ñaõ maëc caû gioù, caùi aùo phaûi bay tung rôøi khoûi thaân oâng. Nay ta thuyeát phaùp, ruû aùo ôû trong hoäi naøy, oâng haõy xem caùi aùo cuûa Ta, gioù ôû nôi ñaâu? Khoâng leõ trong aùo laïi coù choã chöùa gioù?

“Neáu gioù ñoù do hö khoâng sanh ra, thì khi aùo oâng khoâng ñoäng sao gioù chaúng bay phaát. Taùnh cuûa hö khoâng thì thöôøng coøn, gioù phaûi thöôøng sanh ra. Coøn khi khoâng coù gioù, hö khoâng phaûi dieät maát! Gioù dieät coù theå thaáy ñöôïc, hö khoâng dieät thì coù nghóa gì? Bôûi vì coù sanh dieät, thì ñaâu coù goïi laø hö khoâng? Coøn ñaõ goïi laø hö khoâng, thì gioù ôû ñaâu maø ra ñöôïc?

“Neáu gioù aáy sanh ra do caùi maët ngöôøi bò phaát, thì ñaõ do maët ngöôøi aáy sanh ra, leõ ra phaûi phaát vaøo oâng, sao töï oâng söûa aùo maø laïi phaát ngöôïc vaøo ngöôøi kia?

“OÂng haõy xeùt kyõ: söûa aùo laø do nôi oâng, maët thuoäc veà ngöôøi kia, hö khoâng laëng yeân chaúng heà lay ñoäng, thì gioù töø phöông naøo phaùt ñoäng ñeán ñaây? Taùnh cuûa gioù vaø cuûa hö khoâng caùch bieät, chaúng coù hoøa, chaúng coù hôïp, khoâng leõ gioù kia khoâng do ñaâu maø töï coù?

“OÂng thaät khoâng roõ raèng: Trong Nhö Lai Taïng, Taùnh Gioù laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng laø Thaät Gioù, thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi tuøy theo chuùng sanh maø öùng vöøa vôùi choã hay bieát.

“Anan, nhö moät mình oâng hôi ñoäng caùi aùo thì coù chuùt gioù bay ra. Khaép phaùp giôùi ñeàu phaát, thì khaép caùc quoác ñoä ñeàu coù gioù. Phong Ñaïi coù ôû cuøng khaép theá gian maø khoâng coù nôi choán, chæ theo Nghieäp maø phaùt hieän. Theá gian khoâng bieát, laàm cho laø taùnh Nhaân Duyeân hay taùnh Töï Nhieân. Heát thaûy ñeàu laø nhöõng phaân bieät, ño löôøng cuûa thöùc taâm, chæ coù lôøi noùi, danh töï toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng: “OÂng töï söûa aùo maø aùo khoâng bay maát. Caùi maët thuoäc ngöôøi kia maø gioù chaúng phaát ngöôïc laïi. Hö khoâng laëng yeân, chaúng theo gioù maø coù sanh coù dieät”. Ba caùi aáy chaúng can döï gì taùnh löu ñoäng cuûa gioù, thì caùi gì maø cho laø hoøa hôïp? Chaúng leõ gioù khoâng ñaâu maø coù ra, sao goïi laø Töï Nhieân? Bôûi vì Gioù töùc laø Taùnh, Taùnh töùc laø Gioù vaäy. Chæ theo nghieäp maø phaùt hieän ra, nhö aùo ñoäng thì coù gioù sinh. Taùnh cuøng khaép phaùp giôùi, thì gioù cuõng cuøng khaép phaùp giôùi, neân cuøng goïi laø Ñaïi (lôùn).

Nho gia noùi Khoân laø Ñaát, Khaûm laø Nöôùc, Ly laø Löûa. Toán laø Gioù. Taát caû khoâng ra ngoaøi AÂm Döông. AÂm Döông töø ñaâu sanh ra? Töø trong Ñoäng Tónh cuûa Thaùi Cöïc sanh ra vaäy. Moãi vaät ñeàu ñaày ñuû moät Thaùi Cöïc. Vaïn vaät ñeàu suoát moät theå Thaùi Cöïc. Chöa töøng chaúng phaûi töùc Lyù laø Söï, töùc Söï laø Lyù. Nhöng maø ngoä Taâm laø Thaùi Cöïc thì ít coù thay! Ñaõ ngoä Taâm laø Thaùi Cöïc, döôùi trôøi ñaâu coù caùi vaät ôû ngoaøi Taâm ö?

Toå Ma Coác ñang quaït, coù nhaø sö hoûi: “Taùnh cuûa gioù thöôøng truï, khoâng nôi naøo chaúng khaép, Hoøa Thöôïng coøn ñoäng quaït laøm gì?”

Toå Coác noùi: “OÂng chæ bieát “Taùnh gioù thöôøng truï”, maø khoâng bieát chuyeän khoâng ñaâu chaúng khaép”.

Nhaø sö noùi: “Sao laø khoâng ñaâu chaúng khaép?”

Toå Coác laïi phaåy quaït.

Nhaø sö laøm leã.

Toå Coác noùi: “Caùi oâng sö khoâng coù choã duøng, daãu coù ngaøn oâng thì coù ích gì!”

Laïi Toå Nam Tuyeàn hoûi nhaø sö : “Ñeâm qua gioù maïnh, nhæ?”

Nhaø sö ñaùp: “Ñeâm qua gioù maïnh”.

Toå Tuyeàn noùi: “Thoåi gaõy moät caønh tuøng tröôùc cöûa!”

Sö noùi: “Thoåi gaõy moät caønh tuøng tröôùc cöûa”.

Toå Nam Tuyeàn laïi hoûi moät nhaø sö khaùc: “Ñeâm qua gioù maïnh, nhæ?”

Nhaø sö noùi : “Laø ngoïn gioù naøo?”

Toå Tuyeàn noùi : “Thoåi gaõy moät caønh tuøng tröôùc cöûa!”

Nhaø sö noùi : “Laø caây tuøng naøo?”

Toå Tuyeàn noùi : “Moät ñöôïc, moät maát”.

Caên cöù vaøo choã ñaùp cuûa hai vò taêng thì ñeàu coù hôi thôû thieàn taêng. Sao Ngaøi Nam Tuyeàn laïi noùi moät ñöôïc, moät maát? Neáu ñònh ngay ra ñöôïc, môùi cho laø töï mình thaáy Nam Tuyeàn.

Kinh: “Anan, hö khoâng khoâng coù hình, nhaân saéc maø hieån ra. Nhö trong thaønh Thaát La Phieät laø choã xa soâng, nhöõng ngöôøi doøng Saùt Lî, doøng Baø La Moân, doøng Tyø Xaù, doøng Thuû Ñaø hay doøng Phaû La Ñoïa, doøng Chieân Ñaø La... Khi döïng nhaø môùi thì ñaøo gieáng ñeå laáy nöôùc. Ñaøo leân moät thöôùc ñaát, thì trong ñoù coù moät thöôùc hö khoâng, nhö vaäy cho ñeán ñaøo leân ñöôïc moät tröôïng, thì trong ñoù laïi ñöôïc moät tröôïng hö khoâng. Hö khoâng saâu hay caïn tuøy theo ñaøo leân nhieàu hay ít. Hö khoâng ñoù, do ñaát maø ra, nhaân ñaøo maø coù hay khoâng nhaân gì maø töï sanh?

“Anan, hö khoâng ñoù khoâng do gì maø töï sanh, thì tröôùc khi chöa ñaøo ñaát, sao choã aáy laïi khoâng troáng roãng, maø chæ thaáy laø ñaát, chaúng coù gì thoâng suoát. Neáu nhaân ñaát maø ra, thì khi ñaát ñöôïc moi ra phaûi thaáy coù hö khoâng vaøo. Neáu ñaát ra tröôùc maø khoâng thaáy hö khoâng vaøo, laøm sao noùi laø hö khoâng nhaân ñaát maø ra? Coøn neáu khoâng ra, khoâng vaøo thì hö khoâng vôùi ñaát voán khoâng khaùc nguyeân nhaân. Khoâng khaùc töùc laø ñoàng, thì khi ñaát ra, hö khoâng sao chaúng coù ra? Neáu nhaân ñaøo maø ra, thì ñaøo phaûi coù ra hö khoâng chôù chaúng phaûi ra ñaát. Neáu chaúng nhaân ñaøo maø coù ra, khi töï ñaøo thì ra ñaát, sao laïi thaáy hö khoâng?

“OÂng haõy xeùt xem, xeùt kyõ, xem kyõ: söï ñaøo do töø tay ngöôøi chuyeån vaän theo phöông höôùng, ñaát thì töø nôi maët ñaát maø dôøi ñi, nhö theá hö khoâng nhaân ñaâu maø coù ra? Söï ñaøo vaø hö khoâng: moät caùi thaät, moät caùi hö, khoâng taùc duïng gì vôùi nhau, chaúng phaûi hoøa, chaúng phaûi hôïp, chaúng leõ hö khoâng khoâng do ñaâu maø töï coù ra?

“Neáu hö khoâng ñoù baûn taùnh troøn ñaày toaøn khaép, voán chaúng heà lay ñoäng thì phaûi bieát raèng hieän giôø ngay tröôùc maët ñaây: Hö Khoâng vaø Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong ñeàu goïi laø naêm Ñaïi, baûn taùnh voán chaân thaät, vieân dung, ñeàu laø Nhö Lai Taïng, voán khoâng sanh dieät.

“Anan, taâm oâng meâ muoäi, chaúng ngoä boán Ñaïi voán laø Nhö Lai Taïng. Phaûi nhìn ngay hö khoâng laø ra, laø vaøo hay chaúng phaûi ra, vaøo. OÂng hoaøn toaøn khoâng bieát trong Nhö Lai Taïng: Taùnh Giaùc laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng laø Chaân Giaùc, thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi tuøy theo taâm chuùng sanh maø öùng vôùi löôïng hay bieát.

“Anan, nhö moät caùi gieáng troáng khoâng thì hö khoâng coù trong moät caùi gieáng, möôøi phöông hö khoâng thì cuõng nhö vaäy. Khoâng Ñaïi troøn ñaày khaép möôøi phöông, thaät khoâng nôi choán, theo nghieäp maø phaùt hieän. Theá gian khoâng bieát, laàm cho ñoù laø taùnh Nhaân Duyeân hay taùnh Töï Nhieân. Heát thaûy ñeàu laø nhöõng phaân bieät, ño löôøng cuûa taâm thöùc, chæ coù lôøi noùi, danh töø toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng: Hö khoâng chaúng coù hình, sao coù ra, vaøo? Chæ bôûi saéc hieän baøy maø bieát coù hö khoâng: coù saéc thì chaúng phaûi laø hö khoâng, khoâng coù saéc töùc laø hö khoâng. Saéc coù ñeán, ñi; hö khoâng chaúng heà khôûi, dieät. Khi töù Ñaïi dieät, hö khoâng chaúng phaûi luùc aáy môùi coù. Boán Ñaïi coù ñeán-ñi, hö khoâng voán chaúng heà ra-vaøo. Taùnh hö khoâng troøn khaép cuõng deã hieåu, boán Ñaïi Chaân Khoâng cuõng gioáng nhö vaäy. Khi chöa tuøy theo nghieäp thì thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi, voán chöa heà khoâng coù. Khi ñaõ theo nghieäp phaùt hieän roài, tuøy caûm tuøy öùng maø ñaày khaép theá gian thì cuõng khoâng phaûi luùc aáy môùi coù. Töôùng coù sanh dieät, Taùnh khoâng sanh dieät. Coù sanh dieät, thì chaúng coù Toaøn Khaép. Coøn caùi Toaøn Khaép thì töï noù khoâng coù sanh dieät, goïi ñoù laø Nhö Lai Taïng, khoâng töø ñaâu ñeán, khoâng ñi veà ñaâu, haù laïi coù sanh töû ôû trong aáy ö?

Noùi veà caùi ngoan khoâng [Caùi Khoâng phi lyù luaän cuûa Tieåu Thöøa vaø ngoaïi ñaïo]thì tuy khoâng coù ra vaøo, nhöng cuõng laø sanh dieät. Nhö sau naøy coù noùi “Hö Khoâng sanh trong caùi Ñaïi Giaùc nhö moät caùi boït sinh ra trong bieån caû... Möôøi phöông hö khoâng cuõng ñeàu tieâu maát, chæ duy caùi Chaân Khoâng laø Chaân Giaùc voán khoâng sanh dieät”.

ÔÛ boán Ñaïi tröôùc thì noùi Chaân Saéc, Chaân Hoûa, Chaân Thuûy, Chaân Phong ñeàu duøng chöõ Chaân. Sau thì noùi “Boán Ñaïi thanh tònh” laø ñeàu noùi trong Taùnh. Khoâng giöõ laáy Töôùng, beøn laø “Taùnh Chaân Thaät, vieân dung ñeàu laø Nhö Lai Taïng, voán khoâng sanh dieät”. Thaät raønh raønh töï taùnh Chaân Thaät maø noùi. Neáu caùc töôùng höõu tình, laøm sao maø vieân dung voâ ngaïi ? Noùi laø Dung, thì “töùc Saéc töùc Khoâng, töùc Khoâng töùc Saéc”, chaúng heà thaáy coù daáu veát cuûa nguõ Ñaïi, duy chæ thuaàn nhaát moät caùi Khoâng. Noùi laø Vieân, thì “Khoâng chaúng ngaïi Saéc, Saéc chaúng ngaïi Khoâng”, nguõ Ñaïi ñaép ñoåi laãn nhau, hieån xuaát voâ cuøng maø chaúng rôøi Nhaát Chaân vaäy.

Tröôùc thì laáy töù Ñaïi maø dung hoäi Chaân Khoâng. Ñaây thì laáy Chaân Khoâng tan veà Chaân Giaùc. Roõ raøng caùi goïi laø Chaân Khoâng töùc laø Chaân Giaùc, caùi ngoan khoâng laøm sao so saùnh ñöôïc.

Thieàn sö Hoaøng Long Toå Taâm thöôïng ñöôøng raèng : “Taâm ñoàng Hö Khoâng giôùi, bình ñaúng vôùi Taùnh Khoâng. Chöùng ñaéc Taùnh Khoâng beøn khoâng coù phaùp naøo phaûi, traùi. Cöù nhö theá maø ngôi nghæ. Döøng cheøo, thaû neo veà beán ñaäu thuyeàn. Cöù theo nhö moân ñeä cuûa laõo taêng thì trôøi ñaát caùch rieâng khoâng dính. Noùi thöû moân ñeä cuûa laõo taêng coù choã naøo kyø ñaëc :

“Vaùc ngang ngoïn löôïc chaúng ñoaùi ngöôøi

Thaúng vaøo ngaøn muoân ñænh nuùi ñi”.

Laïi coù OÂng Hoà Ñinh Giao tham leã Toå Böûu Thoï.

Toå hoûi : “Chaúng phaûi laø Hoà Ñinh Giao [Ñinh Giao coù nghóa laø ñoùng ñinh. ] ö?”

OÂng Hoà traû lôøi : “Khoâng daùm”.

Toå Tho noùi : “Coù ñoùng ñöôïc hö khoâng chaêng?”

OÂng Hoà noùi : “Xin Hoøa Thöôïng ñaû phaù cho!”

Toå Thoï beøn ñaùnh.

OÂng Hoà chaúng kham ñöôïc yù chæ aáy.

Toå Thoï noùi : “Veà sau seõ coù oâng thaày laém lôøi vì oâng maø chæ cho choã naøy”.

Sau, OÂng Hoà ñeán tham Ngaøi Trieäu Chaâu.

Toå hoûi : “Chaúng phaûi laø Hoà Ñinh Giao ö?”

OÂng Hoà noùi : “Khoâng daùm”.

Toå Chaâu hoûi : “Coù ñoùng ñöôïc hö khoâng chaêng?”

OÂng Hoà ñaùp : “Xin Hoøa Thöôïng ñaû phaù cho!”

Toå Chaâu noùi : “Haõy ñoùng vaøo moät ñöôøng giaùp noái aáy!”

OÂng Hoà beøn keå chuyeän bò gaäy cuûa Toå Böûu Thoï.

Roài hoûi : “Khoâng roõ loãi ôû choã naøo?”

Toå Chaâu noùi : “Chæ moät ñöôøng giaùp noái aáy coøn chaúng bieát laøm sao, laïi coøn baûo ngöôøi ñaû phaù hö khoâng!”

Nhaân ñoù, Toå noùi thay : “Haõy ñoùng vaøo moät ñöôøng giaùp noái aáy!”

Toå Chaâu laïi noùi : “Ta noùi nhö theá thì ñoái cuøng vôùi OÂng Böûu Thoï kia thaät laø ngaøn daëm muoân daëm”.

OÂng Hoà beøn coù choã thöùc tænh.

Hôïp hai taéc maø xeùt, thì chöùng ñaéc hö khoâng cuõng chaúng ñuùng, maø ñaû phaù hö khoâng cuõng chaúng ñuùng. Vaäy, theá naøo maø thoaùt thaân? Tham ñi!

Kinh : “Anan, caùi bieát cuûa Kieán Ñaïi nhaân Saéc Khoâng maø coù, ngoaøi ra laø chaúng bieát. Nhö hieän nay oâng ôû trong röøng Kyø Ñaø, sôùm mai thì saùng, chieàu thì thaáy toái. Ñeán luùc nöûa ñeâm coù traêng thì saùng, khoâng traêng thì toái. Nhöõng töôùng saùng, toái aáy do caùi Thaáy phaân tích ra. Caùi Thaáy aáy vôùi caùi töôùng saùng, toái vaø caû hö khoâng laø ñoàng moät theå hay chaúng ñoàng moät theå? Hay vöøa ñoàng vöøa chaúng ñoàng, vöøa khaùc vöøa chaúng khaùc?

“Anan, neáu caùi Thaáy ñoù cuøng vôùi saùng, toái vaø hö khoâng voán laø moät theå, thì saùng vaø toái tieâu dieät laãn nhau. Khi toái thì khoâng saùng, khi saùng thì khoâng toái. Neáu caùi Thaáy cuøng moät theå vôùi caùi toái, thì khi saùng caùi Thaáy phaûi tieâu maát. Neáu cuøng moät theå vôùi caùi saùng, thì ñeán khi toái caùi Thaáy phaûi dieät. Laøm sao coøn thaáy ñöôïc saùng, thaáy ñöôïc toái. Coøn nhö saùng vaø toái khaùc nhau, caùi Thaáy thì khoâng sanh dieät, thì laøm sao ñoàng moät theå ñöôïc?

“Neáu caùi Thaáy ñoù khoâng ñoàng moät theå vôùi caùi saùng vaø caùi toái thì lìa ngoaøi caùi saùng, caùi toái vaø hö khoâng oâng haõy phaân tích caùi Thaáy coù hình töôùng gì? Lìa ngoaøi caùi saùng, toái vaø hö khoâng, caùi Thaáy ñoù cuõng ñoàng laø loâng ruøa, söøng thoû. Neáu caû ba caùi saùng, toái vaø hö khoâng hoaøn toaøn khaùc nhau, thì ño ñaâu maø laäp thaønh caùi Thaáy?

“Saùng vaø toái traùi ngöôïc laãn nhau laøm sao ñoàng ñöôïc! Lìa ngoaøi ba caùi saùng, toái vaø hö khoâng, caùi Thaáy voán chaúng coù gì, thì laøm sao khaùc ñöôïc? Caùi phaàn cuûa hö khoâng hay caùi phaàn cuûa caùi Thaáy voán khoâng bôø meù, sao laïi chaúng ñoàng! Thaáy caùi toái, thaáy caùi saùng, taùnh khoâng dôøi ñoåi laøm sao laïi chaúng khaùc!

“OÂng haõy xeùt kyõ, suy xeùt tinh vi, xem cho kyõ, thaáy cho cuøng: Saùng do maët trôøi, toái töø ñeâm ñen, thoâng thuoäc veà hö khoâng, bít thuoäc veà ñaïi ñòa, thì caùi Thaáy nhö theá nhaân ñaâu maø coù? Caùi Thaáy thì coù bieát, hö khoâng thì voâ tri, khoâng phaûi hoøa khoâng phaûi hôïp, chaúng leõ caùi Thaáy khoâng do ñaâu maø coù?

“Nhö söï Thaáy, Nghe, Hay, Bieát taùnh noù ñaày ñuû toaøn khaép, voán chaúng ñoäng lay. Neân phaûi bieát: Kieán Ñaïi cuøng vôùi hö khoâng voâ bieân, baát ñoäng cuøng voán boán Ñaïi Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong coù lay ñoäng ñeàu goïi laø saùu Ñaïi, baûn Taùnh Chaân Thaät Vieân Dung, ñeàu laø Nhö Lai Taïng, voán khoâng sanh dieät.

“Anan, taùnh oâng troâi chìm, khoâng ngoä caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát cuûa oâng voán laø Nhö Lai Taïng. OÂng haõy nhìn xem caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát naøy laø sanh laø dieät, laø ñoàng laø khaùc, laø chaúng sanh dieät, laø chaúng ñoàng, khaùc?

“OÂng naøo coù bieát, trong Nhö Lai Taïng caùi Thaáy laø Taùnh Minh Giaùc, Taùnh Minh Giaùc hieån loä ra thaønh caùi Thaáy, thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi tuøy theo taâm chuùng sanh maø öùng vôùi löôïng hay bieát.

“Nhö moät caùi Caên Thaáy thaáy khaép Phaùp Giôùi, thì caùi Bieát Nghe, Bieát Ngöûi, Bieát Neám, Bieát Caûm Xuùc, Bieát caùc phaùp ñeàu laø caùi Dieäu Ñöùc saùng rôõ toaøn khaép phaùp giôùi, troøn ñaày caû möôøi phöông hö khoâng, naøo coù rieâng nôi choán. Chæ tuøy nghieäp hieän baøy, theá gian laïi khoâng bieát laàm cho laø taùnh Nhaân Duyeân hay taùnh Töï Nhieân. Heát thaûy ñeàu chæ laø söï phaân bieät, ño löôøng cuûa thöùc taâm : chæ coù danh töï, lôøi noùi, toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng : Naêm Ñaïi Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong vaø Khoâng ôû tröôùc thì ñuû caû saùu traàn : Saéc, Thanh, Höông, Vò, Xuùc vaø Phaùp, goïi laø Töôùng Phaàn. Nay laø saùu caên Thaáy, Nghe, Hay vaø Bieát cuõng ñeàu do boán Ñaïi trong saïch hôïp thaønh. Phaøm nhaân coù Saéc Khoâng tröôùc maét, ñoái caûnh töùc bieát, chöa nhaäp vaøo söï phaân bieät cuûa naêm Thöùc tröôùc, ñoù goïi laø Kieán Phaàn. Do ñoù, laáy Kieán Ñaïi maø goàm chung.

Nhö moät caùi Caên Thaáy thaáy khaép phaùp giôùi, thì caùi Bieát Nghe, Bieát Ngöûi, Bieát Neám, Bieát Xuùc, Bieát Phaùp cuõng toaøn khaép phaùp giôùi, Dieäu Ñöùc rôõ raøng vaäy. Sao ñeàu goïi laø Dieäu ? Coù Hình beøn laø Thaáy, coù Tieáng laø Nghe, chaúng gaáp maø leï, chaúng ñi maø ñeán, khoâng do nghó toan, chaúng bôûi xeáp ñaët neân goïi laø Dieäu.

Caùi Kieán Ñaïi naøy khoâng coù töï theå, chæ nhaân caûnh maø coù. Caûnh tröôùc maët neáu khoâng coù, caùi Thaáy cuõng chaúng sanh. Haù coù moät theå hay nhieàu theå ñeå cuøng caûnh maø lìa maø hôïp, ñeå coù theå luaän laø ñoàng, laø khaùc theo töù cuù ö ? Söï laäp luaän cuûa töù cuù [Coù, Khoâng, vöøa Coù vöøa Khoâng, khoâng Coù khoâng Khoâng] ñeàu laø hyù luaän vaäy.

Theá neân, saùng, toái, thoâng, bít thay nhau ôû tröôùc maét cuõng nhö Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong thay nhau giöõa hö khoâng. Caûnh coù sanh dieät, caùi Thaáy khoâng sanh dieät. Caûnh coù ñoäng lay, caùi Thaáy khoâng heà lay ñoäng. Noù toaøn khaép phaùp giôùi, cuøng hö khoâng chaúng hai. Nhöng caùi Thaáy thì coù hay bieát, ngoan khoâng thì voâ tri chaúng theå hoøa hôïp. Caùi Giaùc töùc laø Khoâng, goïi laø Chaân Khoâng. Caùi ngoan khoâng thì sanh dieät, Chaân Khoâng naøo coù sanh dieät. Caùi ngoan khoâng sanh dieät ôû trong Taùnh Chaân Giaùc cuõng nhö boán Ñaïi sanh dieät trong hö khoâng. Hö khoâng cuøng boán Ñaïi khoâng theå laáy söï sanh dieät, ñoàng khaùc maø luaän. Theá thì Kieán Ñaïi ñoái vôùi Saéc Khoâng sao coù theå laáy söï sanh dieät, ñoàng khaùc maø xem thaáy ñöôïc ö?

Phaøm noùi laø sanh dieät, ñoàng khaùc ñeàu laø thuoäc veà Voïng Traàn. Phaøm noùi chaúng phaûi sanh, chaúng phaûi dieät, chaúng phaûi ñoàng, chaúng phaûi khaùc ñeàu thuoäc veà Voïng Keá. Chæ ôû nôi Caûnh maø phaân bieän, chaúng ôû nôi Taùnh maø phaân minh : ñoù laø hyù luaän. Neáu ôû nôi Taùnh maø phaân bieän, thì caùi Thaáy naøy duyeân vôùi Taùnh Caûnh, nhö maët traêng thöù hai, khoâng lìa maët traêng thaät.

Taùnh phaùt ra maø thaønh caùi Thaáy, töùc laø caùi Chaân Giaùc phaùt ra maø laøm caùi Saùng. Giaùc laø caùi Theå haèng saùng cuûa caùi Thaáy. Caùi Saùng laø Duïng cuûa caùi Thaáy. Nhö ñeøn coù aùnh saùng : ñeøn laø caùi Theå cuûa söï chieáu saùng, aùnh saùng laø caùi Duïng cuûa söï chieáu saùng. Töùc Thaáy laø Giaùc, töùc Giaùc laø Khoâng. Voán khoâng nhieãm oâ, neân noùi laø Thanh Tònh. Voán khoâng taïo taùc, neân noùi laø Boån Nhieân. Voán khoâng nôi choán, neân noùi laø Toaøn Khaép.

Theo Tam Thaân maø luaän, thì Thanh Tònh laø Phaùp Thaân. Boån Nhieân laø Baùo Thaân, Toaøn Khaép laø Hoùa Thaân. Theo Ba Ñöùc maø luaän, Thanh Tònh laø Lyù, Boån Nhieân laø Trí, Toaøn Khaép laø Haïnh. Hôïp caû ba maø dung nhieáp thì ñöa leân moät töùc caû ba, ñöa leân ba töùc laø moät. Khi chöa caûm öùng thì thanh tònh baûn nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi, caùi Thaáy naøy khoâng theå noùi ñöôïc laø khoâng. Khi coù caûm öùng, Dieäu Ñöùc saùng rôõ, toaøn khaép phaùp giôùi, caùi Thaáy naøy chaúng vöôùng nôi coù. Saùu Caên thanh tònh, troøn ñaày möôøi phöông hö khoâng, neân thaáy traêm coõi Phaät, thaáy ngaøn coõi Phaät, thaáy toaøn khaép phaùp giôùi, môùi laø troøn veïn caùi löôïng thanh tònh. Coøn chaúng nhö theá, cuõng öùng vôùi caùi choã thaáy tieát haïn heïp, chæ theo nghieäp coù hieän ra maø thoâi.

Sau coù noùi “OÂng phaùt minh ra theo caùi Khoâng, thì coù caùi hö khoâng hieän. Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong moãi moãi ñeàu phaùt minh ra, thì moãi moãi ñeàu hieän. Caùc caùi aáy laø caùc thöù öùng ra theo Sôû Tri Löôïng vaäy”. Boû Giaùc maø hôïp vôùi Traàn, thì phaùt sanh traàn lao. Ngöôïc Traàn hôïp Giaùc, thì thaáy roõ Chaân Nhö. Theá cuõng laø söï theo nghieäp phaùt hieän vaäy. Caùi Taùnh Giaùc Minh khoâng coù söï laøm, khoâng coù söï taïo, khoâng coù ngöôøi nhaän laõnh, nghieäp thieän nghieäp aùc cuõng ñeàu döùt baët. Caùi AÁy, ñoù laø Nhö Lai Taïng.

OÂng Quan Cung Phuïng laø Haïo Nguyeät hoûi Toå Tröôøng Sa Caám raèng: “Con truøn ñöùt laøm hai ñoaïn, hai ñaàu ñeàu cöû ñoäng, chöa roõ Phaät Taùnh ôû ñaàu naøo?”

Toå Sa noùi : “Ñoäng vaø Baát Ñoäng, ñoù laø caûnh giôùi naøo?”

OÂng Nguyeät noùi : “Lôøi noùi khoâng lieân quan ñeán kinh ñieån, chaúng phaûi laø choã ñaøm luaän cuûa ngöôøi Trí. Nhö lôøi Hoøa Thöôïng noùi : Ñoäng cuøng Baát Ñoäng, ñoù laø caûnh giôùi naøo? Töø kinh naøo maø ñem ra vaäy?”

Toå Sa noùi: “Haún nhieân, noùi maø khoâng coù kinh ñieån chaúng phaûi laø choã ñaøm luaän cuûa ngöôøi Trí. OÂng khoâng thaáy kinh Thuû Laêng Nghieâm noùi raèng “Phaûi bieát möôøi phöông voâ bieân baát ñoäng hö khoâng, cuøng vôùi boán Ñaïi Ñaát, Nöôùc, Löûa, Gioù ñoäng lay kia ñeàu goïi laø saùu Ñaïi, Taùnh voán Chaân Thaät, Vieân Dung ñeàu laø Nhö Lai Taïng, voán khoâng sanh dieät” ñoù sao?”

Beøn khai thò moät baøi keä:

“Raát saâu xa, raát saâu xa

Phaùp giôùi, thaân naøy aáy töùc Taâm

Meâ aáy, meâ taâm laøm caùc saéc

Ngoä thì caûnh caûnh chính Chaân Taâm

Thaân, caûnh hai traàn khoâng thöïc töôùng

Thaáu roõ choã naøy goïi tri aâm”.

Toå Tröôøng Sa kheùo thuyeát Laêng Nghieâm, ñeán choã noùi laø caên thaân vaø theá giôùi hai traàn khoâng thöïc töôùng thì trong khoâng thaáy coù Caên Naêng Kieán, ngoaøi khoâng coù Caûnh Sôû Kieán. Naêng, Sôû ñeàu Khoâng, tìm caùi Thaáy roát laø khoâng theå ñaéc, coøn choã naøo ñeå noùi sanh dieät, ñoàng dò ö?

Kinh : “Anan, taùnh cuûa Thöùc khoâng coù nguoàn goác, nhaân nôi saùu thöù Caên vaø Traàn maø hö voïng hieän ra. Nay oâng haõy xem khaép Thaùnh chuùng trong hoäi naøy, laáy con maét löôùt qua. Maét oâng troâng khaép, chæ nhö caùi göông, khoâng phaân tích rieâng bieät. Caùi Thöùc cuûa oâng ôû trong ñoù, laàn löôït chæ ra ñaây laø Vaên Thuø, ñaây laø Phuù Laâu Na, ñaây laø Muïc Kieàn Lieân, ñaây laø Tu Boà Ñeà, ñaây laø Xaù Lôïi Phaát. Caùi Thöùc Nhaän Bieát aáy sanh ra do caùi thaáy, sanh ra do caùc töôùng, do nôi hö khoâng hay khoâng nhaân caùi gì, boãng nhieân maø hieän?

“Anan, neáu caùi Thöùc cuûa oâng sanh ra do caùi Thaáy, thì nhö khoâng coù caùc töôùng saùng, toái vaø Saéc Khoâng thì khoâng coù caùi Thaáy cuûa oâng. Caùi Thaáy coøn khoâng coù, do ñaâu maø coù ra caùi Thöùc? Neáu caùi Thöùc cuûa oâng sanh ra do caùc töôùng, chöù khoâng do caùi Thaáy, thì khoâng thaáy ñöôïc caùi saùng cuõng chaúng thaáy ñöôïc caùi toái. Saùng toái ñaõ khoâng thaáy thì cuõng khoâng coù Saéc Khoâng. Caùc töôùng kia coøn khoâng coù thì caùi Thöùc do ñaâu maø phaùt sanh ? Neáu caùi Thöùc aáy sanh do nôi hö khoâng, khoâng phaûi do töôùng hay do caùi Thaáy, ngoaøi caùi Thaáy, thì khoâng theå phaân bieät, chaúng coù theå töï bieát ñöôïc caùc töôùng saùng, toái, saéc, khoâng. Ngoaøi caùc töôùng thì khoâng coøn caùc duyeân, thì caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát do ñaâu maø thaønh laäp. Caû hai thöù: caùi Thaáy vaø saéc traàn ñeàu chaúng phaûi, neáu laø Khoâng thì ñoàng vôùi khoâng coù gì heát, coøn neáu laø Coù thì cuõng chaúng phaûi ñoàng vôùi vaät, daàu cho coù phaùt ra caùi Thöùc cuûa oâng, thì phaân bieät caùi gì?

“Neáu caùi Thöùc khoâng nhaân gì maø boãng nhieân phaùt ra, thì taïi sao giöõa tröa laïi khoâng rieâng bieát ñeå coù ra maët traêng saùng?

“OÂng haõy kyõ caøng, suy xeùt chín chaén: caùi Thaáy gaù vaøo maét cuûa oâng, caùc töôùng traû veà cho traàn caûnh, caùi gì coù theå hình traïng ra ñöôïc thì môùi thaønh Coù, caùi gì khoâng hình töôùng thì thaønh ra Khoâng, coøn caùi Thöùc nhö theá do ñaâu maø ra? Caùi Thöùc ñoäng, caùi Thaáy laëng yeân, chaúng phaûi Hoøa chaúng phaûi Hôïp. Cho ñeán vôùi caùc söï Nghe, Ngöûi, Hay, Bieát cuõng ñeàu nhö vaäy. Khoâng leõ caùi Thöùc khoâng do ñaâu maø töï coù ra?

“Neáu caùi Thöùc ñoù voán khoâng do ñaâu, thì neân bieát raèng: caùi Thöùc Ñaïi vaø caùi Kieán Ñaïi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát troøn ñaày, vaéng laëng, baûn taùnh khoâng do ñaâu maø coù, cuøng vôùi hö khoâng vaø Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong ñeàu goïi laø baûy Ñaïi, Taùnh Chaân Thaät, Vieân Dung ñeàu laø Nhö Lai Taïng, voán khoâng sanh dieät.

“Anan, taâm oâng thoâ phuø, khoâng ngoä ñöôïc caùi Thöùc hay bieát caùc ñieàu thaáy, nghe voán laø Nhö Lai Taïng. OÂng haõy nhìn xem saùu caùi Thöùc laø do Ñoàng hay Khaùc, laø Khoâng hay Coù, laø khoâng phaûi Ñoàng, Khaùc, hay khoâng phaûi Khoâng Coù. OÂng voán khoâng bieát trong Nhö Lai Taïng, caùi Thöùc laø Taùnh Giaùc Minh. Taùnh Giaùc Minh laø Chaân Thöùc, laø caùi Bieát nhieäm maàu vaéng laëng toaøn khaép phaùp giôùi, ngaäm chöùa vaø nhaû ra möôøi phöông hö khoâng, naøo coù nôi choán. Chæ tuøy theo nghieäp maø hieän baøy ra, theá gian khoâng bieát laàm cho laø taùnh Nhaân Duyeân hay taùnh Töï Nhieân, ñeàu laø söï phaân bieät, so löôøng cuûa thöùc taâm: chæ coù lôøi noùi, danh töï, toaøn khoâng coù thaät nghóa.

Thoâng raèng: Noùi Ñaát, Nöôùc, Löûa, Gioù nöông nôi hö khoâng, laø taùnh naêm Ñaïi cuûa theá giôùi, goïi laø Töôùng Phaàn. Noùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát nöông vaøo nôi Thöùc, laø taùnh naêm Ñaïi cuûa Caên Thaân, goïi laø Kieán Phaàn. Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn ñeàu töø Thöùc Thöù Taùm sanh khôûi, cho neân Thöùc Thöù Taùm vaéng laëng nhö nhieân, thì goïi ñoù laø Dieäu Giaùc, laø Nhö Lai Taïng.

Nay laáy naêm Thöùc tröôùc laøm Kieán Ñaïi, ñoù laø choã goïi Taùnh Caûnh thuoäc Hieän Löôïng. Laáy Thöùc Thöù Saùu laøm Thöùc Ñaïi, ñoù laø choã goïi Phaân Bieät Söï Thöùc, thuoäc veà Tyû Löôïng hay Phi Löôïng. Haøng Nhò Thöøa vì khoâng bieát coù Thöùc Thöù Baûy vaø Thöùc Thöù Taùm, laáy caùi naøy cho laø chuû nhaân oâng, cho laø gaây ra nghieäp laønh nghieäp döõ vaø nghieäp voâ laäu. Theá neân, naêm Thöùc tröôùc thì khoâng coù phaân bieät, ñeán Thöùc Thöù Saùu môùi coù theå phaân bieät. Vaäy neân ôû ñoaïn kinh naøy coù noùi “Caùi Thöùc thì ñoäng, caùi Thaáy thì laëng yeân”. Ñoù chæ laø caùi Thöùc naøy, chaúng sanh do caùi Thaáy, chaúng sanh töø caùc töôùng, chaúng sanh do nôi hö khoâng, chaúng phaûi Nhaân Duyeân sanh, chaúng phaûi khoâng nguyeân nhaân maø boãng nhieân töï coù, chaúng phaûi Töï Nhieân sanh! Caùi Thöùc Thöù Saùu naøy ñuû caû ba taùnh thieän, aùc vaø voâ kyù vôùi caùi Kieán Ñaïi cuûa saùu caên ôû tröôùc moãi caùi ñeàu coù chuûng töû vaø hieän haønh, voán chaúng phaûi Hoøa, chaúng phaûi Hôïp, caû ba caùi aáy ñoàng laø chaúng phaûi, roát raùo laø khoâng choã nöông. Thöùc naøy do töø ñaâu maø ñeán ö ? Neáu sanh töø nôi caùi Thaáy, sanh töø caùc Töôùng, sanh nôi Hö Khoâng thì ñaõ coù choã töø ñoù maø ñeán. Ñaõ coù choã töø ñoù maø ñeán, beøn coù nôi choán, thì chaúng toaøn khaép. Chæ laø khoâng töø ñaâu, khoâng töø Khoâng ñeán, khoâng töø Coù ñeán, töùc laø Taùnh khoâng coù choã töø ñaâu : voán khoâng coù bôø coõi, voán töï troøn ñaày, toaøn khaép. Cho neân caùi Phaân Bieät Söï Thöùc naøy cuøng vôùi hai caùi Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn ñeàu goïi laø Thaát Ñaïi. Thöùc naøy roát laø vaéng laëng, töùc laø hôïp vôùi Thöùc Thöù Taùm, goïi laø Nhö Lai Taïng.

Neáu Thöùc Thöù Saùu hôïp vôùi Traàn, töùc laø Ñoàng, laø Coù. Lìa khoûi Traàn, töùc laø Khaùc, laø Khoâng. Chaúng phaûi Hôïp, chaúng phaûi Lìa, khoâng coøn maûy daáu veát coù theå tìm ñöôïc, môùi ñöôïc goïi laø vaéng laëng, nhö nhieân. Caùi Thöùc vaéng laëng nhö nhieân naøy sao laïi goïi laø Taùnh cuûa Thöùc, laø Thöùc Chaân Thaät? Vì töø caùi Minh maø bieát, chaúng phaûi töø Tình khôûi ra. Caùi Thöùc naøy töø trong Chaân Taùnh, Chaân Giaùc maø löu xuaát, Thöùc beøn laø Taùnh vaäy, Thöùc beøn laø Giaùc vaäy. Ñoù goïi laø chuyeån Thöùc Thöù Taùm thaønh Ñaïi Vieân Caûnh Trí.

Caùi Minh Tri cuûa Taùnh Thöùc naøy laø Chaân Thöùc cuûa Taùnh Giaùc Minh. Nhö sau coù noùi Dieäu Minh, Minh Dieäu, cuõng goïi laø Dieäu Giaùc vaéng laëng nhö nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi. Saùu Ñaïi tröôùc thì goïi laø thanh tònh baûn nhieân, chæ coù Ñaïi naøy goïi laø Dieäu Giaùc Traïm Nhieân, xeùt vôùi Ñaúng Giaùc, Dieäu Giaùc coù choã phaân bieät vi teá. Saùu Ñaïi tröôùc thì noùi “Troøn ñaày khaép möôøi phöông”, nhö laø nghóa Xöùng Taùnh. Coøn Thöùc Ñaïi naøy thì noùi “Ngaäm chöùa vaø nhaû ra möôøi phöông hö khoâng”, nhö laø nghóa Phaùt Khôûi”. Thöùc Taùnh khoâng coù nguoàn maø hay laøm nguoàn cho muoân phaùp. Phaøm ôû tröôùc noùi laø Nhö Lai Taïng ñeàu quy veà ñaây vaäy.

ÔÛ Khoâng Ñaïi thì noùi “Taâm oâng hoân meâ”, vì meâ boán Ñaïi vaø Hö Khoâng khaùc nhau, voán khoâng bieát Taùnh cuûa Hö Khoâng laø Giaùc.

ÔÛ Kieán Ñaïi thì noùi “Taùnh oâng chìm ñaém”, vì theo traàn troâi chaûy khoâng quay trôû laïi, khoâng bieát Kieán Ñaïi laø Giaùc maø baát ñoäng.

ÔÛ Thöùc Ñaïi thì noùi “Taâm oâng thoâ phuø”, töùc laø Thöùc tieàm taøng ôû trong, phuø laø chæ nhaän phuø caên, thoâ vì khoâng ñaït ñeán nguoàn goác cuûa Thöùc.

Naêm AÁm laø thuoäc veà Möôøi Taùm Giôùi, ôû ñaây chæ noùi veà Thöùc, vì trong Nhö Lai Taïng voán chaúng sanh chaúng dieät, cuøng hoøa hôïp vôùi caùi sanh dieät maø thaønh Thöùc A Laïi Da. Neáu roát raùo quay veà caùi Baát Sanh Baát Dieät, thì goïi laø Thöùc Thöù Chín, töùc Thöùc laø Taùnh vaäy. Chaúng theå roát raùo maø coøn chuùt ít sanh dieät, thì tuy laø laëng trong khoâng soùng cuõng chæ laø Thöùc maø chaúng phaûi Taùnh. Ngöôøi thaáy Taùnh thì chaúng meâ nôi Thöùc, neân an truï nhieäm maàu nôi caùi Taâm Ngoä vaäy.

Toå Böûu Thoï thöôïng ñöôøng noùi : “Tam giôùi Duy Taâm, vaïn phaùp Duy Thöùc. Ngoaøi hieân maây sanh, tröôùc reøm möa gioït, khe suoái trong nhö lam, hoa ñoàng nôû nhö gaám. Giôø ñaây maø chaúng xeùt caên nguyeân. Treã naûi mai kia hoûi Di Laëc. Hieåu chaêng? Ñöøng coù ñöùng laâu cho meät”.

Toå Ñôn Haø tuïng raèng :

“Linh nhieân chaúng dính coå hay kim

Tam giôùi ñeàu trong moät ñieåm Taâm

Ngoaøi hieân hoa ñaøo, xuaân böôùm muùa

Tröôùc cöûa döông lieãu röïc, oanh ca”.

Saùch Duy Taâm Quyeát noùi raèng : Caây söôøn nuùi tröôùc saân moãi moãi ñeàu troåi baøy caùi töôùng nhieäm maàu cuûa Voâ Bieân. Vöôïn huù, chim keâu ñeàu cuøng nhau phaùt leân tieáng veïn troøn cuûa Baát Nhò”.

Coù ngoä ñöôïc choã naøy môùi tin ñöôïc laø khaép ñaïi ñòa khoâng coù choã naøo chaúng phaûi laø thuoác, ñaâu chæ ôû trong Thaát Ñaïi maø thoâi ñaâu? Chaúng ñöôïc nhö theá, coù nhaäp Lyù, luaän ñaøm saâu xa thì cuõng ñoåi ra thaønh thuoác ñoäc! Ñaâu phaûi chæ coù Nhaân Duyeân, Töï Nhieân môùi laø hyù luaän!

Coù nhaø sö hoûi Toå Döôïc Sôn : “Chuyeän mình chöa roõ, xin Hoøa Thöôïng chæ baøy”.

Toå Sôn noùi : “Ta nay vì oâng maø noùi moät caâu thì cuõng khoâng khoù. Chæ nhö oâng nay döôùi lôøi noùi maø thaáy ñöôïc thì coøn coù ñoâi chuùt roõ raøng. Coøn neáu rôi vaøo suy löôøng, thì thaønh ra toäi loãi cuûa ta. Chi baèng ai naáy ngaäm mieäng, khoûi laøm luïy ñeán nhau”.

Theá, môùi bieát caùi thöùc taâm ño löôøng moø maãm thì vôùi ñaïo ngaøy caøng ñi xa. Chæ duøng lôøi noùi thì chaúng phaûi laø Thaät Nghóa.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM