|
|
MAI VÀNG ÁNH ĐẠO Xuân Đinh
Hợi 2007 H.T THÍCH
NHẬT QUANG |
|
|
|
||
VẤN ĐỀ NGHIỆP BÁO Nghiệp là một vấn đề hết sức quan trọng đối với tất cả chúng ta. Dù là Phật tử hay không phải Phật tử, các vị cũng biết nghiệp và bị nó chi phối, đây là định luật không ai thoát khỏi. Tuy nhiên là Phật tử, chúng ta hiểu và biết cách chuyển hóa nghiệp. Ban đầu từ những nghiệp không tốt chuyển thành nghiệp tốt. Tu lâu xa hơn th́ đi đến dứt sạch nghiệp. V́ sao nói nghiệp là định luật? V́ không chúng sanh nào thoát khỏi nghiệp riêng của ḿnh hết. Như chúng ta đang mang nghiệp làm người. Trong sự sống những việc ăn mặc, làm việc, tiếp xúc, chúng ta bị nghiệp của ḿnh chi phối. Nghiệp này chẳng những chi phối trọn đời chúng ta, mà c̣n trích trữ để chuẩn bị cho những đời kế tiếp nữa. Muốn giải quyết dứt điểm vấn đề quả thật khó khăn. Bởi nó liên hệ tới ba đời quá khứ hiện tại và tương lai. Trong kinh nhân quả nói: “Muốn biết tương lai của ḿnh thế nào cứ nh́n thẳng vào hành động hiện tại”. Nh́n vào một gia đ́nh, chúng ta không thể kết luận v́ sao họ lại có hoàn cảnh như thế. Theo tinh thần nhà Phật, sở dĩ hôm nay gia đ́nh như vậy là do quá khứ các thành viên của gia đ́nh đó đă tạo những nghiệp nhân xấu hoặc tốt thế nào đó, đời này có quả báo tương ứng. Nh́n vào hiện tại chúng ta có thể đoán định được gia đ́nh đó sẽ có một tương lai thế nào. Nói nghiệp tức là nói tới hành động của chúng ta trong quá khứ, hiện tại dẫn tới vị lai. Nếu là hành động của ḿnh th́ chúng ta có quyền chuyển nó. Giả dụ đời ông nội ḿnh làm ruộng, đến đời ḿnh cũng làm ruộng, nhưng sang đời con cái ḿnh, nó học hành thăng tiến nên hết làm ruộng. Nó bán ruộng để làm các xí nghiệp, áp dụng phương thức khoa học, tổ chức theo đời mới. Đó là chuyển nông nghiệp sang công nghiệp. Nghiệp lực cũng vậy. Hành động của chúng ta trước đây xấu, bây giờ ḿnh chuyển thành tốt. Nếu quyết tâm th́ chuyển được. Ví dụ hồi trước quí vị không thể ăn chay, không thể đi chùa, không thể tụng kinh ngồi thiền, bây giờ có thể làm các việc công đức ấy. Ngày xưa thấy người đi xin quư vị không nh́n tới, bây giờ biết lấy tiền ra cho tùy theo khả năng của ḿnh, sẵn sàng tham gia những việc từ thiện xă hội. Đó là chuyển nghiệp bất thiện sang nghiệp thiện. Đây là điều kiện thuận lợi cho chúng ta suy nghiệm tu tập. Bởi v́ tu là sửa đổi, quán chuyển, loại bỏ những thứ không cần thiết, tích lũy công đức trí tuệ để đi tới mục đích cứu cánh là thanh tịnh giải thoát. Việc này ai cũng làm được, già trẻ luôn cả những người bệnh hoạn nhất cũng có thể tu tập được. Tuy nhiên quyết tâm chuyển nghiệp hay không đó mới là điều chủ yếu của mỗi chúng ta. Thành ra trong kinh nói: “Chính chúng ta phải lănh phần trách nhiệm về những hành động của ḿnh trong quá khứ, để bây giờ gặt hái sự an vui hay đau khổ trong hiện tại. Chính ta tạo thiên đàn cho ta, cũng chính ta tạo địa ngục cho ta. Ta là người xây dựng tương lai của ḿnh.” Cho nên muốn hoán chuyển nghiệp hay không là tự ḿnh. Nghiệp của ḿnh th́ ḿnh chịu, nên thể trông chờ, ỷ lại ai giải quyết thay thế ḿnh. Như trong gia đ́nh, mỗi người con đều có phương thức làm ăn, cha mẹ chia của đầy đủ, đứa nào siêng năng giỏi giang th́ thành công, đứa nào lười biếng nhác nhúa th́ thất bại. Những đứa con sáng suốt biết làm ăn, tạo được tài sản là do cần cù, khéo léo, có phương pháp, có trách nhiệm th́ chúng sẽ xây dựng được sự nghiệp. Những đứa con ỷ lại cha mẹ, mong mỏi người khác giúp đỡ, cứ như thế th́ không làm được ǵ cả. Tinh thần của đạo Phật không chấp nhận người như vậy. Tạo thiên đường cũng ḿnh, mà thành địa ngục cũng ḿnh, chớ không ai khác. Sự giúp đỡ lo lắng của cha mẹ, sự bảo bọc của người thân có một giới hạn nào thôi. Nếu chúng ta nhận định chính xác như vậy, th́ trong đời sống không ỷ lại, không buông trôi. V́ ta biết rơ sự an lạc tốt đẹp từ công sức khả năng của ḿnh gầy dựng nên. Người tu hành không thể ngồi đó cầu đức Phật hoặc Bồ Tát đến xoa đầu an ủi hứa sẽ rước lên Niết-bàn. Chúng ta biết rằng tu được hay không là do ḿnh, tốt đẹp hay không cũng do ḿnh. Đức Phật chỉ là bậc đạo sư, mỗi chúng ta tự thực hành. Dân quê hay nói: Ông tu ông đắc, bà tu bà đắc, không tu không đắc. Quí vị thử nghiệm xem từ đâu có người yểu, người thọ, người bệnh người mạnh, người xấu người đẹp.… Có người làm ǵ cũng không ai làm theo, nói ǵ cũng không ai nghe theo. Nhưng có hạng người làm ǵ cũng có người làm theo, nói ǵ cũng có người nghe theo? Hoặc khi quí vị buồn khổ quá, tự hỏi không biết do đâu ḿnh lại khổ đau như vậy v.v... Đây là những vấn đề trong kinh nhân quả, Phật tử có hiểu mới áp dụng Phật pháp vào đời sống, từ đó hết khổ được vui. Trong kinh dạy: “Tất cả chúng sanh đều mang theo nghiệp của chính ḿnh như một di sản, như vật di truyền, như người chí thân, như chỗ nương tựa. Ch́nh v́ nghiệp riêng của mỗi người mỗi khác nên mới có cảnh dị đồng giữa chúng sanh.” Như thế mỗi người đều có nghiệp riêng không ai giống ai hết. Quư vị thấy chúng ta bao nhiêu người là bấy nhiêu nét, không ai giống ai hết, kể cả anh em sinh đôi cũng không thể hoàn toàn giống nhau y hệt. Như cha con ruột, con giống cha cũng giống điểm nào thôi, c̣n rất nhiều điểm không giống. Bởi lẽ không giống nên dân quê nói: “Sanh con há dễ sanh long”. Sanh con được chớ không sanh được ḷng con. Nói thế nghĩa là con có những diểm không giống cha mẹ. Người cả đời sát sinh như thợ săn, hằng ngày sống trong sự giết chóc và gây nghiệp thương tích không chút xót thương đối với chúng sanh. Người này nếu tái sanh làm người th́ không sống lâu, tức là yểu mệnh. Đối với mạng sống chúng sanh họ không chút thương yêu, bàn tay luôn luôn làm việc sát hại nên kết quả họ tái sinh làm người th́ mạng sống họ ngắn ngủi, bệnh hoạn liên miên. Biết như vậy rồi Phật tử không bao giờ hiếu sát, đó là tu. Quư vị đừng nghĩ rằng phải xuất gia như quư thầy, ăn chay giữ một hai trăm điều giới mới gọi là tu. Không phải! Đó là h́nh thức, là phương tiện giúp cho người tu hoàn bị tư cách của ḿnh. Người xuất gia mặc áo Phật phải giữ những điều giới cho hợp với tư cách của người xuất gia, c̣n việc tu th́ y cứ trên tâm chuyển hóa, sửa đổi tu tập của mỗi người, không lập cước theo h́nh thức bên ngoài. Phật tử biết người chết yểu là do có tính hiếu sát, th́ bây giờ không gây nhân đó nữa. Trong mọi sinh hoạt quí vị luôn nghĩ nhớ thương tưởng sinh mạng chúng sanh, tránh gây thương tổn cho chúng. Nếu làm được như vậy là tu. Người luôn luôn thận trọng không hề xúc phạm đến đời sống của kẻ khác, sống xa guơm đao giáo mác và các loại khí giới. Lấy ḷng từ ái đối xử đối với tất cả chúng sanh, người này tái sanh được trường thọ. Trái lại với người yểu thọ là người sống luôn luôn thận trọng không hề xúc phạm đến mạng sống của chúng sanh. Trong giới sát, Phật tử cố gắng giữ được bao nhiêu hay bấy nhiêu, quan trọng là tuyệt đối không được giết người. Kế đến là mạng sống của những con vật lớn trâu ḅ, những con vật ḿnh nuôi. Ngoài ra Phật tử luôn có ḷng trắc ẩn không nở làm hại những con vật yếu đuối cô thế hơn ḿnh. Nếu quí vị hoán chuyển hướng sinh hoạt như vậy là biết tu, kết quả là sẽ được trường thọ. Phương pháp đức Phật hướng dẫn chúng ta tu rất khoa học, không có ǵ huyền bí cả. Phật không dạy thần thánh đến ban tuổi thọ cho ḿnh, do tự ta thôi. V́ vậy Phật tử không ỷ lại, không trông đợi vào thế lực khác. Muốn yểu thọ hay trường thọ đều tự ḿnh, không ai có thể được. Lại nữa, kẻ độc ác luôn t́m cách hại người, dùng gươm đao đối xử với người… Kẻ này nếu tái sanh làm người, thân thể ương yếu bệnh hoạn”. Quư vị thấy ai thân thể ương yếu, luôn bệnh tật không có sức khỏe v.v... th́ biết người này gây nhân tác hại đến chúng sanh. Phật tử không muốn thân thể yếu đuối bệnh hoạn mà bây giờ phải mang thân bệnh hoạn th́ biết hồi trước ḿnh gây những nghiệp nhân ác, như dùng gậy gộc, đấm đá, đao gươm sát hại chúng sanh. Cho nên bây giờ mang báo nghiệp như thế. Biết như vậy chúng ta ăn năn chừa bỏ không gây nhân đó nữa, tức là biết hoán chuyển nghiệp, biết tu. Người nào không làm tổn thương người khác, đủ đức tánh hiền lương nhu ḥa, khi tái sinh có thân thể khỏe mạnh. Điều này rơ ràng hợp với đạo lư dân gian. Chữ “nhu” là mềm diệu, chữ “ḥa” là ḥa hợp. Người lúc nào cũng mềm diệu ḥa hợp, thương tất cả mọi người, không gây tổn hại ai, người đó hiện tại được quả báo tốt và đảm bảo tương lai có thân thể khỏe mạnh cường tráng. Người thô lỗ, cọc cằn, luôn giận dữ, chửi mắng nguyền rủa người khác, khi tái sanh mang thân xấu xí. Chúng ta không ai muốn ḿnh xấu xí nhưng cứ chửi mắng cọc cằn, giận dữ với người th́ làm sao xinh đẹp được. Cho dù quư vị dùng son phấn hoặc phương tiện văn minh sửa sắc đẹp tới đâu, nó cũng chỉ bên ngoài thôi, không phải là cái thật th́ không thể bền lâu được. Muốn tráng kiện đẹp đẽ như Phật, Bồ Tát th́ phải tu sửa trong tâm, chớ không phải sửa bên ngoài. Như kẻ thô lỗ cọc cằn, hay nguyền rủa chủi mắng người khác, bây giờ sửa lại không thô lỗ cọc cằn nữa mới được dáng vẻ xinh xắn dễ nh́n, dễ coi. Khi giận lên muốn chửi mắng người ta, ḿnh hiện tướng thô lỗ cọc cằn, như vậy lâu ngày quen theo tướng đó nên rất xấu xí khó coi. Như tôi nghe nói tài tử đóng vai Tề-thiên được huấn luyện thật lâu mới làm được hành động của con khỉ, tới chừng hết đóng phim, tay anh ta vẫn cứ khều khều, mặt nhăn nhăn. Nói chuyện một hồi tự nhiên anh lấy tay móc móc mặt nhăn nhăn y như khỉ đột. Chúng ta cũng vậy, nếu cứ để những bực tức hiện ra tướng xấu hoài, coi chừng mai mốt mặt mày xấu xí, không sửa được. Người thanh tao nhă nhặn, dù bị chửi mắng cũng không oán giận, t́m cách trả thù. Chúng ta thấy Phật, Bồ Tát không khi nào bị người ta chửi mà t́m cách chửi lại. Điều này giúp chúng ta thêm một kinh nghiệm, khi ra đường thấy ai tự xưng ḿnh là Phật, Bồ Tát, khi ấy có người mắng chửi họ, họ chửi lại th́ ta biết đây không phải Phật, Bồ-tát thật rồi. Phật, Bồ Tát thật không khi nào có tâm mạ nhục, ác độc, trả thù chúng sanh. Thật ra người ta chửi ḿnh mà ḿnh không giận là cả một vấn đề. Người ta nói xấu mà ḿnh b́nh yên tươi cười, không có tâm giận tức, muốn trả thù là việc làm của Phật, Bồ Tát rồi. Cho nên phải là người có công phu mới thực hành được như vậy. Người có tánh đố kị, thèm thuồng ham muốn lợi danh của người khác, không biết tôn kính người đáng kính, luôn chứa chấp ḷng ganh tị. Khi tái sanh, người này không có ảnh hưởng, nói ǵ không ai nghe, làm ǵ không ai theo. Huynh đệ muốn nói ǵ cũng có người nhất trí theo ḿnh, trước nhất không nên mang bệnh tật đố, ham muốn lợi danh của người khác. Bởi v́ trong ḷng ḿnh không c̣n bệnh tật, tâm đố kị, ganh ghét đó là đă loại nhân xấu ra. Tinh thần tu học trong đạo Phật rơ ràng như vậy. Cho nên Phật, Bồ Tát thật không bao giờ hiện tướng cho chúng ta dễ nhận đâu. Có khi các ngài hiện ra những dáng dấp ḿnh không lường nổi. Bởi không lường nổi nên ta dễ sai phạm. Người biết tu vượt qua cửa ải này dễ dàng không khó, người không biết tu không vượt qua được. Như ở Trung Hoa sách sử ghi lại Bồ Tát Văn Thù, Bồ Tát Di lặc, Bồ Tát Quán Thế Âm thị hiện ra h́nh thức trong lớp ăn mày ăn xin dơ bẩn bần tiện, nếu là người thật tu th́ không có niệm chê bai, phỉ báng các ngài. Chúng ta nh́n lại ḿnh c̣n những tật tham lam, tật đố, ganh ghét, gặp người không sẵn sàng ủng hộ chúng ta lại buồn. Từ buồn sanh ra nghi kị, có những sự kiện làm mất đi t́nh cảm xóm làng, bà con, nên chúng ta phải bỏ thói xấu ấy. Bỏ thói xấu nghĩa là chuyển hóa nghiệp vậy. Muốn tu tiến quư vị phải có sự nhẫn chịu, đó là sức mạnh. B́nh tỉnh sáng suốt nuôi dưỡng sức mạnh, gầy dựng công phu tới khi nào được hoàn chỉnh. Chúng ta thường bị vọng tưởng lăng xăng, điên đảo kéo lôi, mở con mắt ra là bị chúng kéo đi từ sáng tới trưa, từ trưa tới chiều, từ chiều tới tối. Cho tới nhớ lại đă quá muộn. Thế nên phải hàm dưỡng công phu thật liên tục, bền lâu, hy vọng có đủ sức mạnh chiến thăng với nghiệp lực, với vọng tưởng. Nếu người giàu ḷng quảng đại,
tính ưa bố thí, biết phục thiện không kiêu hănh,
trọng người đáng kính, người lễ độ
như thế kết quả sẽ được quyền
quư, có học thức, có địa vị. Người chịu
gần gũi người có trí tuệ, t́m hiểu học
hành nhất định sống tốt hơn những
người không có học. Phật tử muốn hiểu
đạo lư cho đúng, ít ra phải đọc sách, nghe
chư Tăng thuyết pháp. Không khi nào tự dưng chúng
ta hiểu, hay chỉ nghe người chung quanh nói lan man mà
có thể hiểu đúng đắn được. Phật
bảo người đến với đạo Phật
hăy nghe, suy ngẫm hiểu cho chính chắn rồi hăy tin.
Đừng bao giờ vội vàng tin càng. Có thế chúng ta
mới trở thành người Phật tử hiểu biết
đạo lư, có kinh nghiệm hành tŕ, có cái nh́n sâu sắc. Ứng
dụng đạo lư Phật dạy vào đời sống,
quí vị sẽ ảnh hưởng tốt đến xă
hội. Xă hội Việt Tùy theo hoàn cảnh, điều kiện của
mỗi gia đ́nh, Phật tử áp dụng đạo lư
Phật dạy vào đời sống để trở
thành người công dân Việt Cuộc sống nói cho cùng có là bao lâu! Phật tử lớn lên lập gia đ́nh lây quây một thời gian rồi già, bệnh, chết. Điều này không ai chạy trốn thoát, mọi người đều phải đi chung một con đường như thế. Chúng ta là người con Phật, không thể nào ngồi đợi già, bệnh, chết ập đến mà phải chuẩn bị. Tu tập, gầy dựng một cái già, bệnh, chết có ư nghĩa đúng với tinh thần đạo Phật. Người hiểu Phật pháp rồi sẽ thấy nhẹ nhàng khi thân này bệnh, vẫn vui vẻ trong sinh hoạt thường nhật. Có áp dụng Phật pháp quư vị mới cảm nhận được sự có mặt của ḿnh trong xă hội là có ư nghĩa. Không phải ta sinh ra rồi mai mốt chết đi, mọi người đều quên lăng. Sự hiện diện của mỗi người chúng ta không bị nghiệp xấu thúc bách, kéo lôi mà ḿnh chuyển hóa tu tập tạo những nghiệp tốt. Như vậy ngày ḿnh từ giả cuộc đời ra đi cũng có giá trị. Quư vị thấy không khi nào một người cha người mẹ xứng đáng mất đi mà trong gia đ́nh không có người khóc. Chẳng những người trong gia đ́nh mà những người chung quanh cũng ngậm ngùi tiếc thương. Ai cũng thấy dường như mất đi một cái ǵ quư giá nên tự nhiên cảm xúc. Ngược lại, b́nh thường ḿnh như cọp beo, người ta nghe ḿnh chết, họ nói đáng đời ông đó. Nếu ta để lại cho đời ác cảm như thế th́ cuộc đời ḿnh c̣n ư nghĩa ǵ nữa. Chúng ta là Phật tử, không phải đều tốt hết, cũng có cái tốt cũng có cái chưa tốt. Do đó theo lời dạy của Phật chúng ta cố gắng tu tập chuyển hóa cho được tốt đẹp hoàn thiện. Quí thầy cố gắng làm, cố gắng tu rồi hướng dẫn Phật tử cùng hiểu, cùng sửa đổi tập nghiệp xấu để hiện tại chúng ta là người tốt, đảm bảo tương lai cũng được tốt đẹp. Sự hiện hữu của chúng ta như thế mới có giá trị. Chúng tôi hy vọng đạo Phật sẽ giúp cho tất cả chúng ta chuyển hóa khổ đau thành hạnh phúc, mỗi người Phật tử sẽ là một vị Phật tương lai, độ ḿnh và độ người vượt qua ḍng thác tử sanh. Muốn thế chúc quí vị tu tập tốt, có kết quả thiết thực trong đời sống hiện tại cũng như vị lai. |
||
