SUỐI REO RỪNG TRÚC H.T THÍCH NHẬT QUANG
ĐOẠN 13 Cốc hay thân huyễn, Chẳng khác phù vân; Vạn sự giai không, Tựa dường bọt bể. Giảng: Đoạn này Tổ dạy biết rõ thân như huyễn, chẳng khác gì mây nổi, muôn việc đều trở về không, giống như bọt ngoài biển cả không có gì thật. Biết như thế thì phải làm sao ? Phải tu. Chư huynh đệ nghiệm lại xem mình có biết thân là huyễn mộng không ? Chỉ một điều này thôi, nếu huynh đệ nào nhận biết rõ thân mình huyễn mộng, tâm cũng vô thường mộng huyễn thì vị đó tu hành đạt đạo, không có gì khó khăn. Ngược lại, những vị rất siêng năng tu hành nhưng không nhận ra gốc gác của thân tâm này thì tu trọn đời cũng không xong. Chúng ta có tu nhưng giống như người tu mù, không nhận ra yếu chỉ nên không thành tựu chi hết. Bây giờ ai còn quí trọng thân thì khó tu lắm. Vì suốt ngày vị ấy cứ sợ thân đau, thân xấu, thân nhọc nhằn nên hệ luỵ vì nó. Người đời dùng thân này để thành đạt công danh địa vị ngoài xã hội, nên họ phải trau chuốt cho thân từ ngoại hình đến kiến thức. Từ cậu học trò quê nghèo họ phấn đấu xong cấp tiểu học rồi lên trung học, đại học. Vượt qua mọi thử thách để lấy được bằng thạc sĩ, tiến sĩ. Như vậy phần học vị xem như đã xong. Bấy giờ họ sử dụng vốn luyến kiến thức này để có chỗ đứng trong xã hội, đồng thời cũng để góp tài góp sức mình cho đất nước. Giáo dục đào tạo của thế gian là như vậy. Đó là nói trên chiều hướng xuôi thuận tốt đẹp, nhưng đoạn đường đi từ cậu học trò quê dốt lên tới ông này ông nọ gian nan lắm. Sau khi đạt được địa vị danh vọng rồi, mỗi một con người còn theo công việc, theo nghiệp riêng của họ mà ảnh hưởng tốt hay xấu đến xã hội, đến mọi người chung quanh. Đạo đức được đặt ra ở chỗ này. Không khéo cái vòng danh lợi cong cong sẽ xoay tròn họ như một cuộn chỉ rối, để rồi cuối cùng họ thấy cuộc đời mình chẳng có ý nghĩa gì cả. Cho nên Phật giáo dạy chúng ta phải thức tỉnh thân này, danh vọng địa vị này không thật để ta đừng mê đắm vào đó mà mất mình. Thật ra cuộc sống có rất nhiều sự kiện để thức tỉnh chúng ta, nhưng vì mình cứ ù lì nên không tỉnh nổi. Như huynh đệ lâu nay chứng kiến cảnh chết chóc biết bao nhiêu lần. Lúc ấy mình thấy sợ nhưng vẫn không nghĩ cái chết đó đến với ta bất cứ lúc nào. Mình sợ quá nên nói chết ai thì chết chớ đừng chết mình và bà con dòng họ mình. Chúng ta hy vọng một cách không có bài bản, không hiểu biết chút nào hết, nên mong thì cứ mong nhưng có được đâu. Chư huynh đệ thấy, ta vừa trưởng thành thì những người thân bắt đầu chết dần. Ông bà cha mẹ ra đi từ từ, có khi anh em năm mười đứa nhưng nhìn tới nhìn lui cũng không còn đủ. Ít có gia đình nào còn nguyên vẹn, không bị mất mát tổn thương. Nội điểm này thôi, huynh đệ cũng tiểu ngộ được lý vô thường rồi. Nếu chúng ta tiếp tục nuôi dưỡng thêm những cái ngộ như thế thì lo gì không ngộ đạo. Ngày xưa đức Phật phát tâm đi tu cũng từ vấn đề sinh tử của con người. Khi Ngài đến xin vua cha xuất gia, phụ hoàng không cho nhưng với tâm kiên quyết, Ngài yêu cầu nếu cha giải quyết được việc con người không bị già, bệnh, chết thì Ngài từ bỏ ý định đi tu. Vua Tịnh Phạn không giải quyết được nên Thái tử đã vượt thành xuất gia. Ngài cởi bỏ hết áo mão cân đai, ngọc ngà châu báu cho đến cung kiếm… gởi lại cho Phụ hoàng, sống đời không nhà học đạo, giải quyết cho xong vấn đề sanh tử của con người. Bây giờ chúng ta cũng già, bệnh, chết nhưng chẳng cảm thấy phải giải quyết chi cả, cứ lây lất sống qua ngày. Trong kinh nói kẻ bệnh hủi lở lói ngứa ngáy đến mức phải lấy lửa đốt cho đã ngứa. Tuy bệnh như thế nhưng họ cũng chỉ giải quyết tạm thời bằng cách dùng lửa hơ nóng vết thương cho đỡ vậy thôi, chớ không nghĩ cách giải quyết dứt điểm. Chúng ta cũng thế, biết cuộc đời vô thường khổ đau nhưng tu có chừng cho đỡ khổ tàm tạm, chớ không nghĩ phải giải quyết dứt điểm vòng trầm luân sanh tử này. Người có trí khi mắc mứu sự việc gì họ nhất định phải giải quyết tới nơi tới chốn. Sơ Tổ dạy kẻ tu hành phải tu cho viên mãn, tu đến nơi đến chốn. Người xưa không làm lứa mứa nửa chừng hoặc dễ duôi qua ngày. Ngài dạy thân này là huyễn mộng như mây nổi, không lâu bền, muôn việc nổi trôi, thành bại giống như bọt biển. Tất cả những điều này do Ngài ngộ mà nói lại cho chúng ta, không có điều nào ngoài tầm nhận biết của mình. Ngay trong cuộc sống chúng ta liên tục tiếp nhận, chỉ có điều là không chịu giác ngộ thôi. Nói tới bọt biển, tôi nhớ câu chuyện cô công chúa đòi xâu chuỗi ngọc bằng bong bóng nước. Cô công chúa cưng của một nhà vua nào đó trở thành “thiên thần bé bỏng” duy nhất trong triều, nên tất cả ngọc ngà quý báu nhất ở hoàng cung, cô đều chơi qua. Một hôm cô xin vua cha một xâu chuỗi ngọc cực kỳ lóng lánh. Nhà vua sai quan giữ kho lấy ra những hạt ngọc đẹp nhất, quí nhất, mới lạ nhất để cô lựa chọn kết thành chuỗi. Xem qua một lượt, cô lắc đầu chẳng chịu hạt nào, chỉ muốn một xâu chuỗi ngọc bằng bong bóng nước. Bởi mỗi khi nhìn thấy từng giọt mưa rớt xuống, nổi lên thành bong bóng nước có ánh sáng mặt trời chiếu vào lấp lánh ngũ sắc, đẹp một cách kỳ lạ! Cô muốn Phụ hoàng kết xâu chuỗi ngọc đó cho mình. Mơ ước không được cô đâm ra thiểu não, bỏ ăn bỏ ngủ. Nhà vua kinh hoàng triệu hết những tay thợ khéo nhất nước vào cung và hứa sẽ trọng thưởng nếu ai kết được xâu chuỗi ấy. Bao nhiêu lượt người đến đều lắc đầu rút lui, không ai kết được. Nhiều ngày trôi qua, cô con gái cưng của nhà vua buồn quá nên thành bệnh nằm liệt. Vua cha càng lo lắng, rầu rĩ vô cùng. Bấy giờ bỗng có một ông già không biết từ đâu đến xin yết kiến nhà vua, vì ông có thể kết được xâu chuỗi nước ấy. Nhà vua vui mừng quá triệu ông vào ngay. Công chúa nghe tin cũng hết bệnh và trỗi dậy. Ông thưa với vua và công chúa: - Tôi có thể kết được xâu chuỗi nước nhưng với điều kiện công chúa phải theo và cùng kết với tôi. Ý kiến vừa nêu lên liền được chấp nhận ngay. Thế là chờ có trời mưa, ông già dẫn công chúa ra trước thềm rồng bảo: - Bây giờ tôi bắt đầu kết đây, công chúa hãy lượm từng hạt bong bóng nước trao cho tôi, được hạt nào tôi xâu hạt đó ngay. Công chúa chú tâm chụp hết hạt này qua hạt khác, chụp mãi chụp mãi vẫn không được hạt nào. Mệt và chán quá, công chúa nói với ông già: - Thôi tôi không cần xâu chuỗi bong bóng nước nữa. Thế là công chúa đồng ý cho nhà vua đem những hạt ngọc giá trị vô lượng ra cho ông già kết thành xâu chuỗi ngọc thật. Câu chuyện đã cho chúng ta một bài học rất hay. Không phải chỉ một mình cô công chúa kia như thế đâu, tất cả chúng ta đều thế cả. Cuộc đời, thân tâm này giống như những chùm bong bóng nước, vậy mà mình muốn nó còn hoài, muốn giữ mãi. Con người đắm mê theo những huyễn cảnh phù du để cuối cùng chẳng được gì cả ngoài sự mệt mỏi nhàm chán. Thấy rõ các pháp mộng huyễn không thật thì có gì để ta đắm mê đâu. Thân này không thật, tâm phân biệt suy tính không thật, mọi hoàn cảnh xung quanh cũng không thật. Đó là chưa kể danh vọng địa vị … đến đỗi vàng bạc, Phật nói là rắn độc. Như vạây có cái gì để chúng ta mê? Cái nào rồi cũng tan, như mây nổi, như bọt bóng. Kinh Kim Cang Phật dạy: “Phàm những gì có tướng đều như bọt, như bóng, như điện, như chớp.” Tất cả những điều ấy chúng ta giải ngộ hết rồi, bây giờ phải giữ gìn và phát huy trí tuệ đó. Làm sao từ giải ngộ đi đến đại ngộ, triệt ngộ.

	]
	THIỀN TÔNG VIỆT NAM