CHÖÔNG II:
QUAN NIEÄM TÖ LÔÏI VAØ LÔÏI THA CUÛA PHAÄT PHAÙP
Trong
tieát thöù 5, chöông tröôùc ñaõ noùi nhaân caùch thaønh töïu vieân maõn,
thì bieát töï lôïi cuûa Phaät phaùp. ÖÙng hoùa chuùng sanh voâ bieân, thì
bieát lôïi tha cuûa Phaät phaùp. Lôïi cuûa Phaät phaùp noùi ñaây, khoâng
nhö caùi lôïi baèng ñoái ñaõi, so saùnh cuûa theá gian, bôûi noùi lôïi tha
töùc laø chaân chaùnh lôïi tha, töï lôïi töùc laø chaân chaùnh töï lôïi.
Lôïi laø
ñaïi danh töø chæ hieäu quaû do moät thöù phöông phaùp, haønh vi coù theå
ñaït ñeán moät thöù "Lìa haún khoå naõo, thaønh töïu an laïc".
Taát caû
phaùp trong theá gian khoâng theå roát raùo lìa khoå, ñöôïc roát raùo an
vui. Chæ coù Phaät phaùp môùi coù theå roát raùo döùt khoå, ñöôïc an vui
roát raùo. Neân bieát, chæ trong Phaät phaùp môùi coù theå chaân chaùnh
töï lôïi, lôïi tha. Ngoaøi ra caùc phaùp khaùc lìa khoå maø ñeàu chaúng
phaûi roát raùo. Neáu so saùnh lìa khoå ñöôïc vui maø chaúng phaûi roát
raùo thì söï an vui trong theá ñoái ñaõi nhau, chaúng ñöôïc caùi lôïi
chaân chaùnh.
N
höõng
ñieàu theá gian cho laø lôïi, ñaõ goàm heát khoâng soùt moät vaät, choã
troïng yeáu cuûa noù laø khoâng ngoaøi danh lôïi vaø cung kính. Nhöng ñoái
trong Phaät phaùp nhöõng thöù naøy ñeàu laø phaùp hö doái khoâng thöïc, y
cöù thöùc maø khôûi. Thöû ñôn cöû moät vaøi ví duï khoâng thöïc, ñeå trình
baøy cho vaán ñeà ñöôïc saùng toû hôn.
Nhö,
taøi cuûa coù theå cho laø lôïi. Taøi lôùn nhaát chaúng gì baèng. Xeùt cho
cuøng leõ thöïc, thì taøi khoâng luaän lôùn nhoû, ñeàu thuoäc sôû höõu
baûn ngaõ cuûa saùu thöùc tröôùc. Noù coù roài seõ heát, vaø khoâng phaûi
cöùu caùnh. Ngoaøi ra, ñeàu coù theå tyû leä theo ñieàu vöøa trình baøy
treân maø nhaän hieåu.
Ñaây
giaûi thích traïch dieät, tu trò vaø thaønh töïu cuûa Phaät phaùp ñoái
vôùi theá gian phaùp.
Choã y
cöù cuûa Phaät phaùp vaø Theá phaùp
Theá phaùp…………..Phaät phaùp
Naêm thöùc tröôùc……Thaønh sôû taùc trí
YÙ thöùc………………Dieäu quan saùt trí
Thöùc maït na………...Bình ñaúng taùnh trí
Taøng thöùc……………Ñaïi vieân caûnh trí
Nhìn
bieåu ñoà tröôùc, ta thaáy theá phaùp y cöù thöùc maø khôûi, ñeán bieåu
ñoà naøy thì roõ Phaät phaùp giôùi nhaát chôn nhö. Taùm thöùc ñaõ chuyeån,
thì voïng phaùp y cöù thöùc maø khôûi töï trôû veà traïch dieät. Voïng
phaùp ñaõ dieät, laø cöùu caùnh döùt khoå, chöùng phaùp giôùi nhaát chôn
nhö maø thaønh töïu boán trí môùi laø cöùu caùnh an vui.
Troâng
vaøo ñaây coù theå bieát Phaät phaùp lìa khoå ñöôïc vui ñeàu ôû cöùu
caùnh, neân noùi lôïi laø caùi chaân chaùnh. Töø nghóa naøy chöông naøy
coù naêm tieát sau.
TIEÁT 1:
Chæ Phaät phaùp môùi coù töï lôïi chaân chaùnh.
Ngöôøi
theá tuïc noùi töï lôïi, chaúng qua laø caùi lôïi cho baûn thaân hoï,
lôïi cuûa gia ñình hoï, hoaëc lôïi cuûa quoác gia hoï... Taát caû ñeàu
khoâng ngoaøi Ngaõ vaø caùi sôû höõu cuûa baûn ngaõ. Keû meâ khoâng ngoä,
neân sôùm toái chaêm chaêm, traûi qua bao nguy nan, xoâng pha vaøo choã
vaïn töû maø khoâng töø, mong ñaït ñöôïc caùi lôïi khoâng thöïc vaø moûng
manh kia. Thöïc laø hoï ñaõ laàm laãn töø caên baûn, bôûi hoï khoâng bieát
caùi töï mình ñoù ôû choã naøo? Thöû ñem vaät chaát tinh thaàn moãi phöông
dieän maø tìm, khoâng theå coù caùi gì laø töï mình. Thôøi gian tröôùc,
thôøi gian sau vaø ngay trong saùt na hieän taïi, tìm khaép cuõng khoâng
theå ñöôïc caùi gì goïi laø mình. Do ñaây, xa thì quan saùt vuõ truï, gaàn
thì quan saùt trong thaân taâm chính mình, ñeàu khoâng theå coù ñöôïc caùi
mình. Caùi "mình" ñoù ñaõ khoâng coù thì sôùm toái bo bo lo tìm lôïi, thöû
hoûi caùi lôïi ñoù ai ñöôïc? Neáu nhö theá maø coù theå goïi laø töï lôïi,
thì coù theå goïi laø baát lôïi cuõng ñöôïc vaäy. Cho neân, chæ coù Phaät
phaùp môùi coù chaân thaät töï lôïi. Caùi chaân thaät töï lôïi naøy, lìa
taát caû töôùng, töùc taát caû phaùp, khoâng sanh, khoâng dieät, töï taùnh
chaân thaät töï taïi. Ai ñaõ phaùt minh ñöôïc caùi töï taùnh chaân thaät
naøy, thì ngöôøi ñoù coù theå lìa heát caùc söï khoå trong ñôøi, höôûng
ñöôïc nguoàn vui cöùu caùnh cuûa Phaät phaùp. Ñaáy laø töï lôïi chaân
chaùnh vaø cuõng chæ trong Phaät phaùp môùi coù caùi töï lôïi chaân chaùnh
maø thoâi.
TIEÁT 2:
Phaät phaùp thuaàn laáy lôïi tha ñeå thaønh töïu töï lôïi.
Ngöôøi
phaùt taâm Boà taùt quyeát duøng taâm ñaïi töø bi hoä nieäm chuùng sanh,
duøng söùc ñaïi phöông tieän cöùu khaép chuùng sanh, khieán chuùng sanh
heát khoå ñöôïc an vui, mong ñöôïc thaønh töïu coâng ñöùc voâ löôïng voâ
bieân, roài sau môùi chöùng quaû Voâ thöôïng boà ñeà.
Kinh
Laêng Nghieâm noùi: "Boà taùt phaùt taâm laø töï mình chöa ñöôïc ñoä maø
tröôùc muoán ñoä ngöôøi khaùc."Ñaây laø duøng lôïi tha ñeå thaønh töïu töï
lôïi, neân goïi “Phaät phaùp thuaàn laáy lôïi tha ñeå thaønh töïu töï
lôïi”. Nhö ôû trong kinh Duy Ma Caät ñaõ trình baøy veà phaùp moân naøy.
Tieát 3:
Phaät phaùp vì lôïi tha, neân tröôùc caàu töï
lôïi.
Khaép
cöùu taát caû chuùng sanh, nguyeän löïc tuy lôùn, chæ coù nieäm thöïc thi
khoâng deã. Duy Phaät phaùp môùi coù theå ñaày ñuû ñaïi naêng thöïc thi
naøy. Vì caàu naêng löïc thöïc thi naøy, neân tröôùc caàn tìm caùi lôïi
töï mình ñöôïc giaûi thoaùt. Neân noùi:
Phaät
phaùp vì lôïi tha, neân tröôùc caàn tìm töï mình ñöôïc lôïi. Nhö caùc kinh
thuyeát minh veà vaõng sanh tònh ñoä töùc laø phaùp moân naøy.
Tieát 4:
Töï lôïi vaø
lôïi tha cuûa Phaät phaùp khoâng phaân tröôùc sau.
Nhö treân
ñaõ noùi lôïi tha töùc laø töï lôïi, töï lôïi cuõng chính laø lôïi tha.
Theá neân, bieát töï lôïi vaø lôïi tha trong Phaät phaùp khoâng phaân
tröôùc sau. Ñaïi thöøa Phaät phaùp ñaïi ñeå ñeàu nhö theá.
TIEÁT 5:
Chæ Phaät
phaùp môùi coù lôïi tha chaân chaùnh.
Tha laø
ñoái vôùi Ngaõ maø noùi. Ngoaøi thaân ta, theá gian vaø taát caû chuùng
sanh ñeàu coù theå duøng chöõ Tha ñeå chæ khaùi quaùt. Nhöng Ngaõ cuøng
vôùi Tha ñeàu laø höõu tình, cuøng laø nhöõng phaàn töû trong theá gian,
cuøng laø meâ voïng baát giaùc, cuøng laø traàm luaân khoå aûi, cuøng laø
hö nguïy, cuøng laø voâ thöôøng, maø taát caû danh lôïi cung kính trong
ñôøi laïi cuøng laø hö huyeãn, laáy ñoù töï lôïi ñaõ khoâng coù hieäu
quaû, laáy ñoù lôïi tha cuõng khoâng hieäu quaû. Chæ coù Phaät phaùp môùi
coù töï lôïi chaân chaùnh. Suy ñaây maø bieát, töï lôïi naøy do lôïi tha
maø coù. Cho neân cuõng chæ Phaät phaùp môùi coù lôïi tha chaân chaùnh.
* |