 |
LUAÄN PHAÄT THÖØA TOÂNG YEÁU H.T THÍCH NHAÄT QUANG |
 |
 |
||
|
CHÖÔNG IV: PHAÄT PHAÙP KHAÛ THUYEÁT VAØ BAÁT KHAÛ THUYEÁT Ñöùc Phaät ra ñôøi thuyeát phaùp ñoä sanh traûi qua boán möôi chín naêm, ñeán luùc saép vaøo Nieát baøn, ngaøi "Nieâm hoa vi tieáu" ñeå tieâu bieåu maáy möôi naêm maø chöa töøng noùi moät lôøi, boïn phaøm phu chuùng ta laïi coù gì ñeå noùi ö ? Ñaây laø choã "baát khaû thuyeát" cuûa Phaät phaùp vaäy. Ba taïng möôøi hai boä kinh sôø sôø nhöõng lôøi vaøng ngoïc cuûa Ngaøi ñoù, ñeå vì caùc chuùng sanh ñôøi sau laøm con maét töông lai cho hoï. Nhöng vaên thì nhieàu, nghóa laïi uyeân aùo thieån thöùc khoù doø ñeán nôi, neáu khoâng nhôø lôøi noùi thì khoâng do ñaâu maø lieãu giaûi noåi. Ñaây laø phaàn "khaû thuyeát" cuûa Phaät phaùp vaäy. Vaán ñeà naøy caùc tieát trong baûn chöông seõ luaän roõ. TIEÁT 1: Phaùp cuûa Phaät phaùp. Phaùp, nghóa thöù nhaát laø "nhaäm trì töï taùnh" laø baûo nhaän, chaáp trì töï, theå, taùnh, töôùng cuûa moãi moãi phaùp maø haèng khoâng queân maát. Nghóa thöù hai laø "Quyõ phaïm vaät giaûi" nghóa laø khuoân ñònh phaïm vi taâm lyù cuûa taát caû chuùng sanh maø khôûi ra giaûi haïnh (hieåu roõ vaø haønh ñoäng). Phaùp cuûa Phaät phaùp ñuû hai nghóa naøy, thì vaán ñeà khaû thuyeát vaø baát khaû thuyeát coù theå nöông ñaây ñeå giaûi thích. TIEÁT 2: Phaùp taùnh lìa ngoân ngöõ "Baát khaû thuyeát". Phaùp taùnh töùc laø ñeä nhaát nghóa cuûa phaùp. Taùnh, töôùng cuûa phaùp chæ coù Phaät môùi minh chöùng hoaøn toaøn, chæ coù Phaät môùi lieãu tri cuøng toät thaûy ñeàu laø chaân. Laïi taát caû lôøi noùi ñeàu laø giaû danh khoâng thöïc. Bôûi giaû neân khoâng theå hieån baøy caùi chaân ñöôïc. Theá neân Phaùp taùnh lìa ngoân ngöõ "baát khaû thuyeát". TIEÁT 3: Vì khieán cho taát caû chuùng sanh ñöôïc giaûi haïnh vaø thaønh quaû, neân ñöùc Phaät kheùo baøy caùc lôøi noùi. Nhö tieát treân trình baøy, Phaùp taùnh lìa ngoân ngöõ "baát khaû thuyeát" thì bieát caùi "khaû thuyeát" ñoù laø khoâng phaûi Phaùp taùnh. Cho neân tuy duøng tyû löôïng ñeå chæ baøy, nhaân duï ñeå laøm saùng toû nhöng khoâng vieäc naøo laø khoâng phaûi phöông tieän kheùo leùo thi thieát. Bôûi vì lôøi noùi chæ coù theå ñem taâm lyù cuûa chuùng sanh maø khuoân ñònh phaïm vi, khieán cho hoï hieåu ñöôïc lyù roài khôûi coâng tu haønh ñeå ñaït ñeán thaønh quaû toát ñeïp. Ñaây töùc laø nghóa thöù hai cuûa phaùp, kheùo baøy caùc lôøi noùi cho neân chöa töøng "Baát khaû thuyeát". TIEÁT 4: Chuyeån baùnh xe phaùp. Ñöùc Ñaïi bi Theá Toân cuûa chuùng ta noùi phaùp, ñoù laø Chuyeån Phaùp Luaân. Luaân coù ba nghóa: 1. Nhö baùnh xe cuûa con truïc coái xay gaïo, hay phaù deïp nghieàn naùt nhöõng traáu leùp. Duï cho Phaät phaùp hay phaù tröø nguõ tröôïc phieàn naõo (Kieán hoaëc trong ba coõi, Tö hoaëc ôû coõi Duïc, Tö hoaëc ôû coõi Saéc, Tö hoaëc ôû Voâ saéc vaø Voâ minh hoaëc). 2. Cuõng coù nghóa nhö baùnh xe ñaïp cuûa chieác thuyeàn hay thoâng haønh qua laïi trong caùc caûnh vöùc. Duï cho Phaät phaùp hay ñaït ñeán boán ñöùc Nieát baøn (Boán ñöùc laø Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh). 3. Laïi coù nghóa nhö voøng troøn Nhaät luaân, Nguyeät luaân, Ñòa luaân, Thuûy luaân, Phong luaân. Laáy taùm phöông treân döôùi troøn khaép laøm nghóa. Duï cho taùnh ñöùc troøn ñaày cuûa Phaät phaùp, phaùp thaân thöôøng truï. Chuyeån, nghóa laø khieán cho taát caû chuùng sanh coù khoå caûi chuyeån, hoaëc laø tröôùc meâ nay ngoä, hoaëc laø tröôùc nhieãm nay tònh, hoaëc laø tröôùc khoå nay ñöôïc an vui. Noùi toùm laïi laø khieán chuyeån phaøm thaønh thaùnh. Phaùp luaân, hoaëc y theo loái giaûi thích thöù nhaát, khieán chuùng sanh nhôø ñoù maø phaù tröø nguõ tröôïc phieàn naõo, hoaëc theo loái giaûi thích thöù hai, khieán cho chuùng sanh noi theo ñoù maø ñaït ñeán boán ñöùc Nieát baøn, hoaëc y theo loái giaûi thích thöù ba ñeå tieâu bieåu taùnh ñöùc troøn ñaày cuûa Phaät phaùp. TIEÁT 5: Thöøa cuûa Phaät thöøa. Thöøa, coù nghóa laø chuyeân chôû ñoà ñaïc baèng xe, neân chö Phaät vaø Boà taùt nöông phaùp ñeå vaän taûi duøng ñoù laøm duï. Cuõng coù nghóa chuyeân chôû ñoà ñaïc baèng thuyeàn, neân chö Phaät vaø Boà taùt hay vaän taûi caùc phaùp, laáy ñoù laøm duï. Laïi, coã xe Phaät thöøa, xuyeân qua hai duï treân, ñeàu laáy "vaän taûi" laøm nghóa. 1. Töø "Voâ minh vò" vaän taûi ñeán "ngoâi Ñaïi giaùc" ñaây thuoäc Lyù giaùo thöøa. 2. Töø "Höõu laäu taïp nhieãm vò" vaän taûi ñeán böïc "Voâ laäu thanh tònh" ñaây thuoäc Haïnh giaùo thöøa. 3. Töø choã “Sanh töû khoå naõo" vaän taûi ñeán nôi “Roát raùo yeân vui", ñaây thuoäc Quaû giaùo thöøa. Phaät thöøa laø dieäu duïng cuûa chö Phaät phaùt khôûi loøng thöông lôùn, thò hieän ra ñôøi thuyeát phaùp giaùo hoùa chuùng sanh, khieán hieåu Lyù tu haønh, thaønh chính quaû. Tuøy thuaän caên taùnh cuûa chuùng sanh öa thích khoâng ñoàng, öùng duïng voâ löôïng maø khoâng rôi vaøo caùc giai caáp. Toùm laïi, hoaëc noùi ba thöøa hay naêm thöøa (naêm thöøa laø Nhaân thöøa, Thieân thöøa, Thanh vaên thöøa, Duyeân giaùc thöøa vaø Boà taùt thöøa. Ba thöøa laø ôû trong naêm thöøa giaûn tröø Nhaân vaø Thieân thöøa). Trong quyeån Ñaïi Thöøa Khôûi Tín Luaän noùi rieâng vieäc naøy raát töôøng taän (xin tham khaûo trong ñoù), ñeàu laø dieäu duïng cuûa Phaät phaùp, theá neân noùi goàm heát laø Phaät thöøa. ] |
||
