LUAÄN PHAÄT THÖØA TOÂNG YEÁU

H.T THÍCH NHAÄT QUANG

PHAÄT PHAÙP THUAÀN CHÍNH (tt)

CHÖÔNG IV:QUAN HEÄ GIÖÕA TIEÅU THÖØA VAØ ÑAÏI THÖØA

 

Hai chöông tröôùc chia ra noùi Phaät phaùp Ñaïi thöøa, Tieåu thöøa, nghóa ñoù ñaõ roõ laém roài. Nhöng Ñaïi thöøa coù theå dung naïp ñöôïc Tieåu thöøa, maø Tieåu thöøa coù theå laøm phöông tieän cho Ñaïi thöøa vaø coù quan heä laãn nhau. Chöông naøy goàm saùu tieát luaän veà moái quan heä ñoù.

TIEÁT 1: Nhaân, Thieân cuøng Tieåu thöøa ñeàu laø phöông tieän cuûa Ñaïi thöøa.

Ñaïi thöøa töø luùc môùi phaùt taâm ñeán ñaêng ñòa haún phaûi qua bao nhieâu caáp böïc. Nhö Quy y Tam baûo cuûa baäc Thaäp tín, tu haønh möôøi ñieàu laønh töùc laø phaùp cuûa Nhaân, Thieân thöøa, cuõng chính laø sô caáp cuûa Ñaïi thöøa, neân noùi Nhaân, Thieân thöøa laø phöông tieän cuûa Ñaïi thöøa. Töø Thaäp tín tieán leân Thaäp truï goïi laø Baát thoái truï. Choã tu taäp cuûa vò naøy cuøng vôùi Nhò thöøa thoâng nhau, cho neân Thanh vaên, Ñoäc giaùc thöøa cuõng laø phöông tieän cuûa Ñaïi thöøa. Nhö töø Thaäp truï tieán leân Thaäp haïnh, Thaäp hoài höôùng vaø Thaäp ñòa, ñaây khoâng phaûi laø choã haøng Nhò thöøa cuøng Trôøi Ngöôøi ñeán ñöôïc.

TIEÁT 2: Tieåu thöøa laø phöông tieän chính ñeå vaøo Ñaïi thöøa.

Treân noùi toâng yeáu cuûa Tieåu thöøa coù ba maø toâng yeáu cuûa Ñaïi thöøa cuõng coù ba, ñoâi beân ñoái chieáu nhau. Thì bieát, toâng yeáu cuûa Tieåu thöøa laø cöûa phöông tieän ñeå vaøo Ñaïi thöøa, coát do hay ngoä maø chuyeån ñoåi vaäy. Sau ñaây noùi roõ vieäc naøy.

TIEÁT 3: Tieåu thöøa coù ngöôøi khoâng theå thoâng vaøo Ñaïi thöøa.

Ñöùc Phaät öùng theá, luùc ñaàu chæ noùi phaùp Tieåu thöøa, nguyeân vì ngöôøi phaàn nhieàu bò voâ minh ngaên che, meâ maát taùnh Nhö Lai taïng dieäu chaân nhö cuûa mình, neân ñöùc Phaät tröôùc noùi phaùp sanh dieät, khieán cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt. Laø choã trí hoï coù theå ñeán, söùc hoï coù theå kham, do ñaáy tu haønh ngay ñôøi naøy lieàn chöùng boán quaû Sa moân, neân phaùp noùi ñaây chöa phaûi laø cöùu caùnh. Ngöôøi Tieåu thöøa, ñaõ nghe Phaät phaùp do keát quaû quaùn saùt naêm uaån, saùu ñaïi, möôøi hai xöù, möôøi taùm giôùi maø lieãu tri khoâng coù ngaõ. Phaù chaáp ngaõ naøy roài, song nhìn laïi duø ñaõ phaù chaáp ngaõ, nhöng chaáp phaùp vaãn theo ñoù khôûi leân. Chaáp coù phaùp laïi bò meâ phaùp. Do coù chaáp phaùp neân khoâng theå thoâng vaøo Ñaïi thöøa, khoâng phaûi phaùp coù chaúng thoâng, chæ taïi chaáp thì chaúng thoâng. Neáu boû chaáp naøy, töùc laø Ñaïi thöøa vaäy.

TIEÁT 4: Ngöôøi xuaát gia tröôùc phaûi laáy Tieåu thöøa laøm phöông tieän cho Ñaïi thöøa

Haïnh tu cuûa Tieåu thöøa tröôùc laáy xuaát gia laøm thích hôïp, cuõng laáy xuaát gia laøm deã daøng vaø laáy xuaát gia laøm duyeân thuø thaéng. Theá neân ngöôøi xuaát gia tröôùc phaûi tu phaùp Tieåu thöøa, khi ñaõ hoaøn thaønh, nhieân haäu hoài Tieåu höôùng Ñaïi ñeå vaøo Ñaïi thöøa, nhö theá laø thuaän theo thöù lôùp.

Vì sao? Vì haïnh tu cuûa Tieåu thöøa luùc ñaàu phaûi giöõ giôùi, giôùi ñöôïc thanh tònh roài khaû dó saùu caên khoâng buoâng lung, moät loøng ñöôïc thanh tònh, nhaân giôùi maø sanh ñònh. Hôn nöõa, ñöôïc nghe nhieàu Phaät phaùp, töùc do ñònh maø phaùt tueä. Ñaày ñuû ba moân hoïc, tu chöùng boán quaû thaùnh, nhieân haäu cöù thaúng moät ñöôøng maø tieán, ñoàng phaùt ba taâm, lieãu sanh töû, lìa tham aùi cuøng dieät taän maø chuyeån thaønh taâm Ñaïi thöøa laø Boà ñeà, töø bi vaø phöông tieän. Neáu laáy Tieåu thöøa laøm phöông tieän vaøo Ñaïi thöøa, laø vieäc cuûa ngöôøi xuaát gia phaûi laøm.

TIEÁT 5: Ñôøi sau khoâng neân duøng Tieåu thöøa.

Tieát tröôùc noùi, ngöôøi tu haønh thuaän theo thöù lôùp, bôûi do töø Tieåu thöøa vaøo Ñaïi thöøa laø thích hôïp. Nhöng ôû Trung Hoa töø ñôøi Ñöôøng, Toáng ñeán nay caùc baäc tieân hieàn, coå ñöùc ít laáy phaùp Tieåu thöøa daïy ngöôøi, maø ngöôøi cuõng ít tu taäp theo ñoù.

Vì sao? Vì thuôû Phaät coøn taïi ñôøi, hai nghieäp Saéc vaø Taâm ñeàu thuø thaéng. Do vieân aâm cuûa Phaät caûm hoùa, khieán ngöôøi nghe lieàn hieåu, neân coù theå xem cô noùi phaùp tröôùc nöông Tieåu thöøa, khieán hoï ñöôïc chöùng quaû. Nhieân haäu, chæ baøy choã cöùu caùnh phaù taâm chaáp cuûa hoï, khieán hoï hoài Tieåu höôùng Ñaïi böôùc leân ñòa vò Boà taùt, söùc lôùn nhö theá chæ coù Phaät môùi coù theå ñaày ñuû, thöïc khoâng phaûi vieäc ngöôøi sau coù theå bì kòp.

Ngöôøi sau xem cô, phaù chaáp hai beänh ñoù chöa kham. Neáu daïy ngöôøi tu taäp theo Tieåu thöøa, moät khi coù chaáp tröôùc, töùc khoâng theå khai ngoä cho ngöôøi ñoù ñöôïc, neân thaø boû Tieåu thöøa, khoâng neân duøng.

Töø ñôøi Ñöôøng, Toáng ñeán nay, caùc baäc coå ñöùc daïy ngöôøi, chæ thaúng cho hoï phaùt taâm lôùn, chöùng quaû lôùn, nhö minh taâm kieán taùnh, tröïc haï thöøa ñöông cuûa Thieàn toâng. Caàn yeáu ôû choã moät khi ngoä laø haèng ngoä, cho neân khoâng duøng Tieåu thöøa cho ñôøi sau laø coù lyù do vaäy.

TIEÁT 6: Bí yeáu cuûa ngöôøi hoaèng phaùp phaûi thieän xaûo noùi phaùp.

Toång yeáu cuûa vieäc noùi phaùp laø ôû choã coù theå khieán cho ngöôøi nghe phaùp chuyeån meâ thaønh ngoä, phaùt sanh hieåu bieát chaân chaùnh, nhö theá môùi coù lôïi cho ngöôøi. Theo nghóa naøy, phaøm coù lôïi cho ngöôøi, ñeàu neân phöông tieän noùi phaùp cho hoï. Ñaây noùi lôïi laø laáy ngöôøi hieän thôøi maø noùi, khoâng neân chaáp cho caùi gì coù lôïi, gì laø khoâng lôïi!

Ví nhö coù ngöôøi ngay nôi caûnh, trí cuûa hoï chæ ñaây hay tín thoï phaùp laønh cuûa trôøi vaø ngöôøi, töùc khaû dó duøng phaùp cuûa trôøi vaø ngöôøi môû baøy cho hoï khieán hoï thieän caên ñöôïc ñeán thaønh thuïc. Nhö quyeát chaáp phaùp cuûa trôøi, ngöôøi laø coù nhaân quaû höõu laäu maø cöôõng ñem phaùp Ñaïi thöøa noùi vôùi hoï, thì ngöôøi ñoù hoaëc sinh khinh sôï, hoaëc sinh huûy baùng, chæ phí maát khoâng ích gì maø laïi gaây haïi. Nhö ñöùc Phaät noùi kinh Nieát Baøn, luùc ñaàu Ngaøi ñem boán ñöùc Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh khai thò caùc ñeä töû haøng Nhò thöøa, baát chôït coù ngöôøi ngoaïi ñaïo ñeán, Ngaøi lieàn chuyeån noùi laø Voâ thöôøng, Khoå, Khoâng, Voâ ngaõ, Baát tònh. Ñaây vì ngöôøi ngoaïi ñaïo kia chöa lìa tham aùi, haún khoâng theå cho nghe boán ñöùc Phaät quaû thanh tònh vi dieäu, neân tröôùc laáy phaùp sinh dieät noùi vôùi ngöôøi ñoù, khieán taâm cuûa hoï ñöôïc roãng rang, ñöôïc thöïc lôïi trong khi nhaän hieåu.

Qua ñieàu trình baøy treân, chuùng ta coù theå bieát bí yeáu thuyeát phaùp cuûa ñöùc Nhö Lai. Theá neân, muoán hoaèng phaùp, lôïi sinh cuõng phaûi coù phöông tieän kheùo leùo môùi thöïc hieän ñöôïc.

]

     
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM