NUÙI THAÙI BEÂN NGUOÀN

T.T THÍCH NHAÄT QUANG

Meï toâi

Naêm vöøa baûy tuoåi, töø lôøi nguyeän cuûa cha meï, toâi ñöôïc ñöa vaøo chuøa. Vaø toâi nhôù khoâng laàm, naêm troøn ba tuoåi cha toâi maát, meï toâi khoùc heát nöôùc maét cho söï maát maùt naøy.

Hoài aáy toâi coøn quaù nhoû, chöa caûm nhaän ñöôïc noãi ñau thöông cuûa cuoäc ñôøi. Nghe meï keå laïi, ngaøy maáy chò em ñaép moä cho cha, toâi loø doø bôùi ra vaø keâu cha daäy, khieán caû nhaø khoâng ai caàm ñöôïc nöôùc maét. Rieâng meï aâm thaàm tröôùc noãi bi thoáng lôùn lao ñoù neân ñaõ caâm laëng, khoâng coøn khoùc noåi nöõa. Meï nhö chieác boùng uaát ngheïn, leû loi ñöùng ngoài moät mình, chæ coù di aûnh cha lung linh hieån hieän tröôùc maët meï, hieåu cho meï caùi nghóa thöông yeâu phaûi xa lìa.

Cha toâi maát trong luùc ñaát nöôùc laâm vaøo caûnh chieán tranh khoác lieät. Ngheøo khoå aäp xuoáng soá phaän nhöõng ngöôøi daân voâ toäi. Nhaø toâi ôû trong queâ, ngheøo laïi theâm ngheøo. Meï toâi phaûi laøm thueâ laøm möôùn lo laéng gia ñình thaät gian nan khoå sôû. Vaø hình aûnh ñaõ ñeå laïi cho tuoåi thô cuûa toâi moät daáu aán khoù phai nhaát, ñoù laø laàn meï bò ngöôøi ta ñaùnh ñeán meàm mình, maùu chaûy ñaày ngöôøi, roài nhoát suoát ngaøy. Cha maát, toâi coøn beù thô, maáy chò yeáu ñuoái, em nhoû coøn boàng treân tay, hoï haøng chaúng moät ai giuùp ñôõ. Bieát meï toâi söùc yeáu theá coâ, nhöõng keû nhaãn taâm tha hoà ra oai taùc quaùi, hieáp ñaùp meï con toâi. Luùc aáy may nhôø tieáng khoùc ñoøi buù cuûa em toâi, meï môùi ñöôïc thaû ra. Maùu vaø nöôùc maét hoøa laãn trong baàu söõa meï, taát caû ñeàu vì con. Meï ôi! Suoát ñôøi con seõ khoâng queân ñöôïc hình aûnh naøy ñaâu.

Roài thôøi gian qua ñi, toâi lôùn leân trong chuøa vaø luoân nghó nhôù ñeán meï. Vaãn taûo taàn, vaãn naêm thaùng khom löng cuùi maët, vaãn vì con maø meï baát khuaát khoâng ngaõ guïc tröôùc soá phaän cuûa mình. Cuõng vì theá meï ñöa toâi vaøo chuøa, thaø ngöôøi chòu khoå moät mình chôù khoâng muoán con bò khoå, bò ngöôøi ta aên hieáp. Nhöng meï toâi ñaâu coù bieát moãi laàn nhôù tôùi ngöôøi, ruoät toâi laïi quaën ñau. Meï ôi, con thöông meï nhieàu laém !

Laàn aáy, toâi ñang ôû trong moät Hoïc Vieän Phaät giaùo. Baáy giôø meï töø treân queâ tìm xuoáng thaêm. Thaáy töø xa, toâi möøng quaù ñi nhö bay veà meï. Hai meï con gaëp nhau ngheøn ngheïn roài daãn ra ngoaøi ngoài. Meï chaäm raõi ruùt trong gioû moät goùi laù chuoái ñöa cho toâi. Giôû ra, maáy cuû khoai töø coøn aâm aám, meï noùi nhoû:

- AÊn ñi, khoai maù troàng ñoù. Nhaø khoâng coù gì, maù luoäc maáy cuû khoai ñem theo. Con öa khoai.

Toâi caàm cuû khoai treân tay cheát laëng, nöôùc maét löng troøng. Sôï meï thaáy, toâi nuoát nöôùc maét vaøo trong, noùi cöôøi cho qua, nhöng vaãn khoâng giaáu ñöôïc ngöôøi. Hoài laâu, toâi hoûi:

- Luùc naøy maù laøm gì?

- Thì cuõng laøm möôùn, ai keâu gì laøm naáy. Nhôù con quaù, muoán ñi thaêm, maù phaûi laøm coû theâm maáy ngaøy cho ngöôøi ta môùi ñuû tieàn ñi xe.

Noùi xong, chôït nhaän ra nhö lôõ lôøi, meï giaû sang chuyeän khaùc. Nhöng toâi ñaõ nghe vaø khoâng theå naøo queân. Laø con trai, toâi bieát mình phaûi laøm gì trong hoaøn caûnh naøy. Nhöng ñaõ vaøo chuøa theo nguyeän voïng cuûa meï, toâi ñaønh khoanh tay cuùi maët. Khoùc laø yeáu ñuoái neân toâi baát ñoäng beân caïnh meï, nhöng thaät söï töø ñaùy loøng… Meï ôi...

Ngöôøi ñeán roài ñi, ñeå laïi cho toâi nieàm thao thöùc thaâu canh, ñeâm aáy khoâng sao nguû ñöôïc. Baät daäy, toâi vieát baøi thô khaù daøi, baây giôø laâu quaù chæ nhôù coù moät ñoaïn:

Meï ôi, con thöông meï thaät nhieàu,

Thöông baèng tình meï vôùi con yeâu,

Coâng cha nghóa meï con ñaàu ñoäi,

Bieát coù ñeàn buø thuôû chaét chiu!

Thoâi, vieát ñeán ñaây coù leõ toâi khoâng neân nhaéc theâm nöõa veà nhöõng chuyeän ñaõ qua. Moäng maø chi.

Ñeán baây giôø toâi chôït hieåu, coù nhöõng giai thoaïi raát rieâng trong cuoäc ñôøi mình laïi laø caùi chung cuûa kieáp ngöôøi. Ñoù laø nhaân sinh khoå, nhöng taát caû khoâng ngoaøi lyù nhaân duyeân. Nhaân duyeân gì toâi laøm con meï toâi, nghieäp quaû naøo meï khoå con coâi. Taát caû söï thaêng traàm trong ñôøi ñeàu coù nguoàn tích cuûa noù, chæ taïi ta khoâng ñuû maét saùng ñeå thaáy thoâi. Quaû thaät ñöùc Phaät cao minh laém, neân Ngaøi thöông chuùng sanh voâ cuøng. Ngaøi daïy: “Haän thuø neân môû khoâng neân keát. Muoán heát khoå thì ñöøng taïo nghieäp nhaân khoå. Muoán an vui thì ñöøng buoâng thaû ba nghieäp cuûa mình, laéng loïc taát caû caën baõ xaáu, hình thaønh thaät ñaày ñuû coâng ñöùc trí tueä. Ñaáy laø goác dieät khoå, laø neàn taûng an vui”. Vì theá, thuôû coøn taêng sinh toâi ñaõ vieát hai caâu thô treân ñaàu giöôøng ñeå töï raên nhaéc mình:

Ñöôøng ñôøi vaïn loái muoân saàu khoå,

Kieân chí ngaøy ñeâm Nhaãn, Nhòn, Nhöôøng.

Coù leõ cuõng nhôø chuùt chuûng duyeân Phaät phaùp neân meï ñaõ cho toâi vaøo chuøa. Ñeå töø ñoù caû cuoäc ñôøi toâi gaén boù thaám nhuaàn neáp ñaïo vaø sau naøy theo böôùc chaân toâi, meï ñöôïc trôû veà vôùi ngoâi Tam Baûo. Toâi cuõng nghe an uûi phaàn naøo. Cöù moãi laàn nhìn meï ngoài thaûnh thôi laàn traøng nieäm Phaät, laø toâi caûm thaáy töøng haït coâng ñöùc saùng ngôøi, laø gia taøi cuûa meï ñeå laïi cho toâi.

Laïy meï,

Con höôùng veà tình meï, moät thöù tình ban cho maø khoâng bao giôø laáy laïi. Con soáng baèng tình thöông cuûa meï vaø con ñöôøng con ñi hieän nay laø con ñöôøng roäng theânh thang meï choïn. Moïi thöù vò kyû buoäc raøng ñöôïc vöùt laïi sau löng. Meï ôi, phöôùc duyeân cuûa meï con mình laø vaäy. Meï ñaõ soáng vaø soáng troïn veïn cho con. Con traân troïng söï hy sinh cao caû cuûa meï. Treân cuoäc ñôøi naøy chaéc khoâng coøn nôi naøo ñeå chuùng con nöông töïa truù aån baèng taám loøng cuûa meï, baèng cuoäc ñôøi cuûa meï.

Vôùi thaâm tình thieâng lieâng cao khieát ñoù, khoâng laøm sao chuùng con ñeàn traû heát coâng ñöùc sinh thaønh döôõng duïc cuûa cha meï. Phaät daïy, muoán baùo ñaùp thaâm aân song ñöôøng chæ coù moät caùch duy nhaát laø tu ñaïo, saùng ñaïo, chöùng ñaïo môùi coù theå ñoä meï cha thoaùt khoûi traàm luaân sanh töû. Con nguyeän ghi nhôù vaø vaâng lôøi Phaät daïy. Töøng phuùt con caàu mong meï laøm chuû ñöôïc thaân beänh luùc tuoåi giaø, soáng laâu beân con, döôùi boùng Thaày ñeå haïnh phuùc naøy cuûa con ñöôïc keùo daøi troïn veïn.

Moät laàn nöõa, cho con ñöôïc goïi hai tieáng meï cha nhö tieáng keâu ñaàu ñôøi cuûa treû thô maø cuõng laø tieáng goïi sau cuøng cuûa ñôøi ngöôøi. Ñeå treân moät khoaûng ñöôøng con coøn coù maët giöõa cuoäc rong chôi naøy, con bieát raèng con coù meï vaø meï maõi maõi laø ñieåm töïa cuûa ñôøi con.

Meï ôi, trong con luoân coù meï,

Hình haøi naøy cuûa meï cho con,

Trong tim, nhòp thôû, trong taát caû,

Cho maõi ngaøn sau meï vaãn coøn.

 

]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM