RÖØNG THIEÀN

T.T THÍCH NHAÄT QUANG

KHAÉC TRÒ NHÖÕNG BEÄNH TAÄT ÑEÅ TU

Buoåi sinh hoaït ñaïo lyù naøy, chuùng toâi noùi veà nhöõng trôû ngaïi treân böôùc ñöôøng tu taäp cuûa chuùng ta. Trong coâng phu tu, dó nhieân khoâng khi naøo ta ñöôïc nhö yù traêm phaàn. Choã naøy neáu ngöôøi naøo chöa nhaän ñònh ñöôïc chính xaùc coù theå deã naûn loøng, thoaùi taâm Boà-ñeà. Vì vaäy hoâm nay chuùng toâi seõ ñöa ra nhöõng caùch Khaéc phuïc beänh taät ñeå tieán tu.

Nhieàu vò coù thôøi gian hoïc ñaïo, tu ñaïo laâu daøi nhöng roài cuõng bò thoaùi taâm. Vì quaù trình thöïc hieän coâng phu ñoøi hoûi nhieàu coâng söùc, nhieàu quyeát taâm vaø nhaát laø phaûi coù trí tueä saùng suoát ñi ñuùng ñöôøng. Coù trí tueä môùi thaáy roõ caùc beänh taät laøm ngaên trôû böôùc tieán ñaïo cuûa mình, töø ñoù ta khaéc phuïc loaïi tröø noù. Trong huynh ñeä chuùng ta chöa ai daùm ñaûm baûo mình tu moät naêm, hai naêm hay naêm möôøi naêm thaønh ñaïo caû. Taïi sao? Vì trong coâng phu ai cuõng neám traûi quaù nhieàu ñieàu baát nhö yù, nhöõng cay ñaéng khoâng ngôø tröôùc  ñöôïc. Cho neân nhieàu ngöôøi ñaõ tuûi loøng khoùc than tröôùc Phaät, Boà-taùt hoaëc thaày mình, vôùi nhöõng lôøi boäc baïch töùc töôûi vì nghieäp chöôùng chöa chòu buoâng tha. Thaät laø khoå.

Khi nghe nhöõng lôøi trình baïch aáy, caùc baäc thaày laïi cöôøi. Vì sao? Vì khoâng phaûi nghieäp chöôùng chöa chòu buoâng tha mình, maø laø taïi mình chöa chòu buoâng nghieäp chöôùng. Trong tröôøng hôïp nhö theá, caùc Ngaøi cuõng khoâng laøm sao hôn. Bôûi vì Phaät, Boà-taùt coøn chaúng theå ñöa chuùng ta leân Nieát-baøn, huoáng laø caùc baäc thaày. Thaày cuõng khoâng coù phaùp thuaät naøo ñaûm baûo cho quaù trình tu taäp cuûa chuùng ta ñöôïc an toaøn.

Chuùng ta coù thaày baïn, coù phaùp, chuaån bò ñaày ñuû tieän nghi roài maø nhöõng öu tö phieàn naõo khoâng buoâng ñöôïc laø loãi taïi mình thoâi. Nhieàu ngöôøi than raèng, khoâng bieát phieàn naõo laø caùi gì maø noù hieän ñuû thöù hình aûnh quaáy raày toâi. Thì hoâm nay chuùng ta seõ ñieåm maët moät vaøi teân phieàn naõo aáy, xem thöû noù laø gì?

Ñaõ nhieàu laàn toâi noùi “Phieàn” gioáng nhö moät loaïi löûa noùng böùc, thieâu ñoát treân ñaàu chuùng ta. Phieàn laøm cho mình khoâng yeân, buoàn daøu daøu hoaëc cay cuù khoù chòu, khoâng bình thöôøng. Quí vò thöû töôûng töôïng caùi ñaàu bò löûa ñoát, laøm sao chòu ñöôïc. Huoáng laø löûa naøy ñoát ôû trong tim, trong gan, trong phoåi cuûa mình, khoâng baát an baát oån sao ñöôïc! “Naõo” laø gì? Laø boàn choàn xoán xang, khoù chòu. Hoâm naøo ta la leân “toâi böïc boäi quaù”, ñoù laø hieän thaân cuûa naõo. Ngöôøi bieát tu khoâng ai daïi gì nuoâi chöùa phieàn naõo. Nhöng khaéc phuïc noù thì ta chöa khaéc phuïc ñöôïc, neân roài cöù phieàn naõo. Noùi nghe nhö laån quaån, song ñoù laø nhöõng vaán ñeà hieän thöïc trong sinh hoaït tu taäp haèng ngaøy cuûa chuùng ta.

Phieàn naõo coù hai loaïi: caên baûn phieàn naõo vaø tuøy phieàn naõo. Noùi caên baûn töùc laø goác gaùc, goác gaùc naøy coù laø do chuùng ta khoâng tænh saùng. Theá neân khi naøo ta soáng khoâng tænh, khoâng saùng laø ñaõ laøm sai lôøi Phaät daïy, neân chuoác phieàn naõo. Hieåu nhö vaäy, chuùng ta môùi thaáy quaû thöïc phieàn naõo laø do töï mình thoâi. Theá neân muoán trò phieàn naõo chuùng ta phaûi tænh, phaûi saùng, phaûi tích cöïc phaán ñaáu loaïi tröø noù. Moät trong nhöõng caùch phaù tan phieàn naõo laø söï xaû boû, buoâng heát, tha thöù heát thì phieàn naõo seõ khoâng coøn. Leõ thaät nhö vaäy.

Chuùng ta ñeå yù xem thaùi ñoä cuûa ngöôøi ñang phieàn naõo ngoä laém, heã buoàn laø cuùi gaàm maët xuoáng. Nhö mình ñang giaän ai ñoù, gaëp hoï khoâng muoán ngoù, thaønh ra ta ngoù xuoáng. Phaûi chi khi buoàn ta ngoù leân cöôøi, môû con maét to ra, môû roäng loøng tha thöù thì nheï nhaøng bieát maáy. Vieäc tu nhö theá ñaâu coù khoù khaên gì! Ñaèng naøy ta buoàn laø cuùi xuoáng, ruùt laïi, ñoùng cöûa raøo, khoùa cöûa phoøng, roài naèm thui thuûi moät mình, theá laø buoàn laïi theâm buoàn. Roõ raøng töï mình thoâi, chôù coù ai laøm gì mình ñaâu?

Bao giôø chuùng ta coøn vui buoàn, töùc giaän khi ñuïng chaïm nhöõng caûnh beân ngoaøi laø bieát mình chöa tænh, nhaát ñònh caên baûn phieàn naõo seõ noåi leân. Caên baûn phieàn naõo laø gì? Laø tham, saân, si, maïn, nghi, aùc kieán. Boïn naøy troài leân moät luùc thì chuùng ta hoaøn toaøn thaát theá, gioáng nhö töôùng laõnh ra traän khoâng coù quaân lính vaäy. Baáy giôø chæ coøn nöôùc naïp mình cho noù muoán laøm gì thì laøm. Vì vaäy khi tham saân taät ñoá keùo ñeán, hieän hình cuûa mình baáy giôø laø ma quaùi. Maët ñoû, moâi run, tay chaân quô quaøo, mieäng haù hoác la loái… Coøn ñaâu laø hình boùng töø bi, trí tueä, giaùc ngoä, giaûi thoaùt? Chuùng ta vaãn bieát khi phieàn naõo noåi leân thì dôû laém, nhöng vaãn khoâng ñuû söùc maïnh thaéng noù, neân roài cuoái cuøng cuõng hieän hình theo noù.

Coù theå noùi phöông phaùp höõu hieäu nhaát ñeå thaéng phieàn naõo laø “phaûi tænh”. Trong coâng phu tu thieàn, tænh giaùc luoân ñöôïc xem laø töôùng tieân phong cuûa thieàn sinh. Chöõ “Tænh” laø töï tænh, chöõ “Giaùc” laø saùng suoát. Töï mình tænh taùo, saùng suoát. Taát caû saùng suoát töø ngoaøi ñem voâ, do ngöôøi khaùc chæ veõ chöa phaûi laø söï saùng suoát cuûa mình, neân ta khoâng theå ñöông ñaàu vôùi hieän caûnh tröôùc maét. Hoïc hoûi kinh nghieäm töø nhöõng baäc tröôûng laõo ñi tröôùc laø ñieàu caàn thieát, nhöng cuoái cuøng ngöôøi quyeát ñònh vaãn laø mình. Ñöôïc hay khoâng, neân hay hö, toát hay xaáu, thaønh coâng hay thaát baïi ñeàu do chuùng ta heát, chôù khoâng phaûi ôû ngöôøi khaùc. Nhö mình tu khoâng ñöôïc laø taïi mình, khoâng theå ñoå thöøa taïi Phaät, taïi Boà-taùt, taïi oâng thaày… Roõ raøng nhö vaäy.

Coù tænh giaùc môùi ñöôïc an oån. Tænh thöôøng ñi chung vôùi ñònh môùi ñuùng. An oån ôû ñaây laø laøm chuû ñöôïc mình, khaéc phuïc, loaïi boû nhöõng laêng xaêng khoâng caàn thieát. Cho neân ngöôøi xuaát gia, ñeä töû Phaät neân coù thôøi gian nhaäp thaát, ñeå traùnh bôùt duyeân, traùnh tieáp xuùc môùi deã laëng taâm laêng xaêng cuûa mình ñöôïc. Ngöôøi theá gian thaáy nhö theá laø tieâu cöïc, troán ñôøi nhöng thaät ra khoâng phaûi. Ñaây laø nhöõng ngöôøi can ñaûm, daùm ngoài nhìn laïi thaät roõ nhöõng laêng xaêng ñieân ñaûo cuûa mình. Ñeå töø ñoù quaät ngaõ noù baèng söï tænh giaùc, baèng trí tueä cuûa chính mình.

Toùm laïi, muoán trò ñöôïc phieàn naõo tröôùc phaûi tænh giaùc, muoán khoâng bò voïng töôûng keùo loâi phaûi coù söùc ñònh. Vì vaäy ngöôøi xöa noùi coù ñònh môùi coù tueä. Quaû thaät neáu taâm chuùng ta yeân tónh, trí tueä môùi saùng suoát. Nhö khi ñang ôû choã ñoâng ngöôøi oàn naùo, mình nghó ñieàu gì cuõng khoù thoâng suoát, baáy giôø ta tìm nôi vaéng laëng, ngoài yeân ñònh taâm seõ böøng saùng ra vaán ñeà. Ñoù laø gì? Laø töø söï yeân laëng, taâm ñöôïc ñònh neân trí tueä phaùt saùng. Thieáu thieàn ñònh, thieáu söï yeân laéng, laø khoâng coù neàn taûng ñeå phaùt huy trí tueä saùng suoát. Bôûi vì söï saùng suoát naøy khoâng phaûi töø ngoaøi ñem voâ ñöôïc, maø töø beân trong cuûa chuùng ta phaùt ra. Laéng ñöôïc, yeân ñöôïc, tænh ñöôïc, buoâng boû ñöôïc thì töï nhieân mình saùng suoát. Ñieàu naøy roõ raøng nhö vaäy.

Khi ta ngoài thieàn, tieáp khaùch, aên côm, tuïng kinh, laøm nhöõng coâng vieäc bình thöôøng maø loøng yeân laéng thì vieäc laøm raát saâu saéc, kheùo leùo, tinh nhueä. Bôûi vì luùc ñoù ta laøm vôùi moät taâm ñònh tænh, coù trí tueä ngöï trò thì phieàn naõo khoâng phaù roái, nhieãu loaïn ñöôïc. Gioáng nhö saùng vôùi toái, heã coù aùnh saùng thì boùng toái phaûi lui; coøn ñaày boùng toái thì bieát khoâng coù aùnh saùng.

Ai tu maø khoâng muoán tænh saùng, ai tu maø khoâng ngaùn phieàn naõo, cho neân nhieàu ngöôøi ñaõ caát coác rieâng ñeå khoûi phieàn naõo. Nhöng caøng troán traùnh phieàn naõo chöøng naøo noù caøng baùm saùt chöøng aáy. Vì phieàn naõo khoâng phaûi do caûnh beân ngoaøi, maø noù naèm trong taâm ta. Khoâng daùm nhìn thaúng noù, khoâng daùm ruoàng taän hang oå cuûa noù thì duø ta coù chui xuoáng ñaát hay bay leân trôøi, noù vaãn röôït theo nhö thöôøng. Quan troïng laø bieát nhaän dieän phieàn naõo vaø bieát caùch khaéc phuïc noù. Chæ coù tænh saùng laø phöông phaùp thaúng taét nhaát ñeå trò lieäu phieàn naõo maø thoâi.

Khi thaáy mình coøn phieàn naõo thì coá gaéng tænh, chôù khoâng theå khoùc loùc caàu Phaät, Boà-taùt deïp phieàn naõo giuøm mình ñöôïc. Noù naèm trong ta, laøm sao caùc Ngaøi vaøo ñoù deïp ñöôïc? Cho neân chuùng ta coù an laïc, coù saùng suoát hay khoâng laø töø coâng phu, töø söï theå nghieäm cuûa mình, chôù khoâng töø ñaâu caû. Khoâng theå moãi ngaøy chæ ngoài thieàn hai tieáng ñoàng hoà laø thaáy ta tu ngon roài, xaû thieàn xong ñi voøng voøng noå loáp boáp. Tu kieåu ñoù khoâng theå naøo saùng ñöôïc vieäc cuûa mình, khoâng theå naøo thaønh Phaät ñöôïc. Ñieàu naøy huynh ñeä chuùng ta caàn phaûi yù thöùc roõ, ñeå coù con ñöôøng thoaùt. Mieãn sao trong coâng phu khoâng coù phieàn naõo, khoâng coù sôû ñaéc laø ñöôïc an laïc.

Nhö chuùng toâi ñaõ noùi, ngoaøi caên baûn phieàn naõo coøn coù tuøy phieàn naõo nöõa. Ñaùm tuøy phieàn naõo naøy môùi raéc roái. Tuy noù khoâng quan troïng nhö caên baûn phieàn naõo, nhöng noù xuùi giuïc, hoã trôï cho caên baûn phieàn naõo daáy loaïn. Moät khi caên baûn phieàn naõo daáy khôûi thì ñaùm phuï thuoäc naøy huøa theo, neân theá löïc chuùng raát maïnh, nhieãu loaïn ta ñuû caùch. Neáu mình khoâng khaéc phuïc ñöôïc coäi goác phieàn naõo thì ngoïn ngaønh cuõng chòu thua. Trong cuoäc soáng haèng ngaøy nhöõng ngoïn ngaønh ñoù bieát bao nhieâu maø keå. Ra ngoaøi chôï mua ñoà khoâng vöøa yù cuõng böïc boäi ... Ngoïn ngaønh naøy coäng vôùi caên baûn phieàn naõo thì sanh chuyeän lôùn.

Ñaùm tuøy phieàn naõo naøy ôû ñaâu ta khoâng bieát, nhöng noù aâm æ thaàm thaàm beân trong, xuùi baûo raát hay. Nhö buoåi chieàu mình ñònh ñi baùch boä moät chuùt roài tuïng kinh, toïa thieàn. Nhöng khi gaëp ngöôøi baïn taâm ñaàu yù hôïp, hoï ñeà nghò gì ñoù ta öa thích. Theá laø giôø tuïng kinh cho qua, vuoät maát coång thöù nhaát. Ñeán giôø toïa thieàn, con ma voïng töôûng, ma tuøy phieàn naõo vaãn len leùn ruû reâ nöõa, vaäy laø qua luoân coång thöù hai. Coù khi ta chaïy theo noù tôùi nöûa ñeâm, coâng phu ñaõ huït haãng maø coøn moûi meät luoân caû trong giaác nguû. Töø nhöõng hình thaønh nhoû nhö theá, laâu ngaøy toàn ñoïng thaønh lôùn, raát trôû ngaïi cho vieäc tu haønh cuûa chuùng ta.

Ngöôøi xöa khi haï thuû coâng phu raát sôï nhöõng thöù taïp nham naøy, môùi nhìn noù khoâng ra gì, nhöng laàn laàn thaønh vaán ñeà khoâng hay. Huynh ñeä chuùng ta caàn phaûi löu yù ñieàu naøy. Thaønh ra, ñoái vôùi phieàn naõo goác nhö tham saân taät ñoá, dó nhieân chuùng ta phaûi ñeà cao caûnh giaùc, vieäc ñoù ñaõ ñaønh roài. Nhöng ñoái vôùi nhöõng thöù phuï thuoäc, nhöõng anh trôï lyù cuûa caên baûn phieàn naõo, chuùng ta cuõng phaûi deø daët, khoâng theå xem thöôøng.

Nhìn chung, ñoái vôùi caên baûn phieàn naõo hay tuøy phieàn naõo, luùc naøo ta cuõng caûnh giaùc, tænh taùo thì môùi ñuû söùc ñöông ñaàu vôùi noù. Baèng khoâng thì thoâi, buoâng troâi. Ñaõ buoâng troâi thì coâng phu bao nhieâu naêm cuõng khoâng theå saùng ñöôïc vieäc cuûa mình. Chuùng ta tu haønh coù moät ñieàu raát tuûi hoå, taïi sao ngöôøi xöa khi nhaän ra ñöôïc lyù ñaïo roài, thôøi gian saùng ñaïo, thaønh töïu ñaïo cuûa caùc Ngaøi raát mau. Coøn chuùng ta laïi meânh mang khoâng bieát chöøng naøo, khoâng bieát bao giôø, voâ ñònh. Ñoù laø ñieàu toâi thaáy raát xaáu hoå.

Cuõng con ngöôøi, cuõng coù taát caû phieàn naõo, cuõng bieát tu haønh nhö nhau, nhöng taïi sao ngöôøi xöa tu ñöôïc, tôùi mình laïi khoâng tu ñöôïc? Chuùng ta coù theå ñaët ra vaán ñeà naøy ñeå töï khaéc tænh, chænh ñoán laïi coâng phu cuûa mình. Ñoù laø toâi noùi veà hai thöù, caên baûn vaø tuøy phieàn naõo.

Baây giôø coøn moät loaïi nöõa laø noäi tröôùc phieàn naõo vaø ngoaïi tröôùc phieàn naõo. Chöõ “Noäi” laø beân trong, chöõ “Tröôùc” laø dính maéc, naém chaët. Noäi tröôùc phieàn naõo laø nhöõng thöù chaáp, nhöõng thöù dính maéc trong loøng mình. Dính maéc caùi gì? Hình nhö caùi gì ta cuõng dính maéc ñöôïc caû. Chuùng nhö nhöõng chaát keo, khôûi leân caùi gì mình dính caùi aáy, laøm cho ta hoaøn toaøn maát heát chuû löïc. Trong cuoäc soáng naøy, nhaø cöûa, baïn beø, aên uoáng, nguû nghæ, caây caûnh… caùi gì mình cuõng dính ñöôïc heát. Chính vì theá maø chuùng ta khoâng giaûi thoaùt ñöôïc.

Giaûi thoaùt laø môû ra, maø noäi tröôùc laø troùi laïi, troùi chaët laïi ôû beân trong. Gioáng nhö caùi coøng, caøng cuïc kòch caøng nhuùc nhích noù caøng sieát mình laïi. Ta coù theå hình dung noäi tröôùc phieàn naõo töông tôï nhö vaäy. Nhöõng chaáp thuû cuûa chuùng ta nhieàu quaù ñi, khoâng bieát bao nhieâu maø keå. Ví duï mình nhôù laïi, hoài naêm saùu tuoåi coøn ñi hoïc tieåu hoïc, daàn daàn leân trung hoïc, roài ñaïi hoïc. Theá laø khoâng hieåu ai baûo maø töï nhieân mình thaáy ta laø ngöôøi coù vaên hoùa, vaên minh, ta khoân hôn thieân haï, ta coù ñòa vò, danh voïng, quyeàn löïc v.v… theá laø nhöõng thöù chaáp tröôùc loøi ra. Ngoä vaäy!

Coù laàn toâi noùi chuyeän vôùi moät huynh ñeä, gaàn nhö oâng khaúng ñònh trong gia ñình mình, taát caû maáy anh chò em ñeàu coù maùi toùc ñeïp. Ñoù laø maùi toùc ñen, toùc daøy, toùc to v.v… toùc sao ñoù toâi cuõng khoâng bieát nöõa. Nhöng oâng baûo ngöôøi ñöôïc maùi toùc nhö theá laø ngöôøi thoâng minh. Chaúng nhöõng noù ñeïp maø coøn bieåu tröng cho moät söùc khoûe toát, moät trí oùc thoâng minh, nhôù dai, hoïc gioûi, giaøu sang… Do khaúng ñònh nhö vaäy neân noùi chuyeän vôùi huynh ñeä khaùc moät hoài laø coù gaây caán. Bôûi thaáy gia ñình mình ñöôïc nhö vaäy, nhöõng gia ñình khaùc ít ñöôïc, neân oâng raát töï haøo veà maùi toùc nhieàu ñaïm toá cuûa mình. Nhieàu ngöôøi nghe theá, hoï noùi thieáu chi keû traùn trôït lôùt, toùc ñaâu maát heát trôn maø vaãn thoâng minh hoïc gioûi hôn ngöôøi, thì sao? Cho neân lyù leõ cuûa oâng bò lung lay, bò choûi laïi. Nhöng oâng cöù khaúng ñònh nhö vaäy. Toâi noùi ñoù laø moät loaïi noäi tröôùc hay coøn goïi laø ñònh kieán. Con ngöôøi deã sanh söï bôûi nhöõng coá chaáp laï nhö vaäy. Coù nhöõng vaán ñeà thoâng thöôøng nhö ñoà chôi, nhöng neáu ta khoâng tænh giaùc, noù seõ trôû thaønh caùi noâi phaùt sinh phieàn naõo. Gioáng nhö oå vi truøng ban ñaàu raát nhoû, nhöng khi noù sinh tröôûng roài thì trôû thaønh beänh naëng khoù coù theå trò ñöôïc.

Noäi tröôùc phieàn naõo tuy ñoäc haïi nhö vaäy, nhöng nhaø thieàn noùi noù khoâng thaät. Vôùi ngöôøi coù tu tænh, coù coâng phu lieân tuïc thì khoâng sôï noäi tröôùc phieàn naõo. ÔÛ ñaây toâi nhaán maïnh coâng phu chôù khoâng noùi thôøi khoùa tu taäp thoâng thöôøng. Coâng phu laø söùc noäi haøm, noäi tænh cuûa töøng ngöôøi, caùi naøy môùi trò ñöôïc noäi tröôùc phieàn naõo. Neáu chuùng ta khoâng lo trò loaïi phieàn naõo naøy, noù seõ troùi buoäc sieát chaët mình, khoâng laøm sao giaûi thoaùt ñöôïc. Ngay baây giôø khoâng giaûi thoaùt thì ñeán luùc cheát laøm sao giaûi thoaùt ñöôïc?

Khi gaàn cheát sôï nhaát laø caän töû nghieäp, töùc nhöõng naêng löïc doàn laïi trong caû ñôøi cuûa chuùng ta. Naêng löïc ñoù seõ quaáy ñoäng, laøm cho mình khoâng buoâng ñöôïc thaân hö giaû, caûnh hö giaû, taâm hö giaû naøy. Baø con, quyeán thuoäc, taøi saûn, ñòa vò… ñeàu buoâng khoâng ñöôïc. Neáu naëng phaàn naøo thì theo phaàn aáy maø thoï sanh, tieáp tuïc chòu khoå ñau nöõa. Toâi nhôù caâu chuyeän theá naøy.

Hoaøng Ñình Kieân laø moät oâng quan Thaùi söû ôû Sôn Coác. Tuy laøm quan nhöng oâng khoâng bò danh vò, tieàn taøi khoáng cheá, thöôøng lui tôùi vôùi caùc Thieàn sö, caùc baäc toân tuùc ñeå hoïc ñaïo. Nhöng vì vaên hay chöõ toát, tuy hoïc thieàn maø vaên chöông luùc naøo cuõng traøo daâng. OÂng bò vöôùng vaøo caùi voøng aáy. OÂng ñeán vôùi moät Thieàn sö loãi laïc ñöông thôøi. Bieát beänh cuûa oâng, neân Thieàn sö quôû: “OÂng tu thieàn hoïc ñaïo maø cöù meâ vaên chöông, duøng vaên chöông ma mò ngöôøi ta, laøm sao saùng ñaïo, laøm sao giaùc ngoä giaûi thoaùt ñöôïc?”

Thieàn sö lieàn daãn chuyeän Lyù Baù veõ ngöïa ñeå khuyeân nhaéc Hoaøng Ñình Kieân. Lyù Baù coù taøi veõ ngöïa sieâu laém, ngöôøi xem coù caûm töôûng nhö thaáy ngöïa thaät. Nhöng do ñam meâ veõ ñeán noãi nhaäp taâm, cuoái cuøng Lyù Baù bò sanh vaøo trong baøo thai ngöïa. Hoaøng Ñình Kieân nghe theá noùi: “Chaúng leõ Ngaøi laïi ñem toâi ñeå trong buïng ngöïa sao?” Thieàn sö baûo: “Toâi noùi theá ñeå nhaéc oâng. Neáu duøng vaên chöông trau chuoát, uûy mò laøm ñoäng loøng daâm cuûa ngöôøi trong thieân haï, chaúng nhöõng bò sanh trong buïng ngöïa maø coøn rôùt vaøo trong ñiaï nguïc, chòu khoå voâ löôïng nöõa kìa”. Hoaøng Ñình Kieân nghe lôøi caûnh caùo naøy ñaâm hoaûng môùi xin saùm hoái. Töø ñoù giaûm bôùt vieäc vaên chöông, chuyeân taâm hoïc ñaïo, soáng khoå haïnh caàu giaùc ngoä giaûi thoaùt.

Treân con ñöôøng tu haønh, neáu chuùng ta gaëp ñöôïc caùc vò thaày saùng nhö theá, luoân dìu daãn nhaéc nhôû, noùi thaúng cho ta bieát nhöõng beänh taät cuûa mình ñeå thöùc tænh söûa ñoåi, ñoù laø cô hoäi raát toát, raát quí. Cho neân ngöôøi hoïc ñaïo chaân chính khoâng sôï bò chæ loãi, maø coøn caàn caàu ñöôïc thaày baïn nhaéc nhôû ñeå ta bieát beänh cuûa mình maø trò lieäu. Coù theá vieäc hoïc ñaïo, tu ñaïo môùi ñi ñeán keát quaû toát ñeïp.

Toâi xin nhaéc laïi, ñònh kieán töùc laø söï coá chaáp, baùm víu cuûa chuùng ta, neáu vin vaøo ñoù, keït trong ñoù thì nhaát ñònh phaûi chuoác quaû khoå trong töông lai. Nhö moät hoïa só taøi danh chuyeân veõ ngöïa vaø chaáp vaøo taøi naêng cuûa mình, ñeå cuoái cuøng nhaän laáy keát quaû sanh vaøo trong buïng ngöïa, thaät ñaùng sôï! Töø nhöõng ñaém tröôùc, nhöõng vöôùng maéc khoâng giaûi thoaùt ñöôïc neân chuùng ta phaûi chuoác quaû khoå. Nghieäm laïi baûn thaân döôøng nhö caùi gì chuùng ta cuõng ñaém tröôùc ñöôïc. Nhö thieân haï chöûi mình moät caâu thoâ tuïc gì ñoù, noù coù ñaùng ñeå ta ñaém tröôùc ñaâu, nhöng mình vaãn cöù ñaém tröôùc, boû khoâng ñöôïc. Ngöôøi ta chöûi mình, mình lieàn chöûi laïi. Roõ raøng chuùng ta maéc míu, khoâng coù giaûi thoaùt tí naøo caû.

Neáu laø ngöôøi coù ñôøi soáng noäi tænh vöõng vaøng, chuùng ta seõ khoâng nhö theá. Nghe, bieát ñaây laø nhöõng lôøi thoâ tuïc, coù ñaùng gì ñaâu lieàn boû, töï nhieân mình yeân. Coøn ñaèng naøy, nghe lôøi chöûi thoâ xaáu chöøng naøo, mình caøng ñaém tröôùc, caøng moùc moi nhöõng lôøi chöûi ñoäc haïi hôn ñeå traû laïi. Ta töï ñaët mình thaønh ñoái töôïng, gioáng nhö caùi troáng ñeå cho ngöôøi ñaùnh, moãi khi ñöa duøi voâ laø nghe thình thình. Ít coù ai daùm tænh taùo, xem thöôøng nhöõng lôøi chöûi maéng laém. Neáu ta ñöøng ñaët ñoái töôïng naøo caû, nhö khoâng coù troáng thì ngöôøi ta ñaùnh chæ nhö ñaùnh vaøo hö khoâng, ñaâu coù vaán ñeà gì.

Noùi theá nhöng choã naøy raát khoù, khoâng phaûi ñôn giaûn. Noäi tröôùc phieàn naõo raát khoù tröø. Vì noù thuoäc veà thoùi quen, chuûng töû, taäp khí cuûa chuùng ta. Coù ngöôøi cho raèng ñaém tröôùc veà vaên chöông, vaên hoùa coù toäi loãi gì ñaâu. Dó nhieân chuùng ta phaûi hoïc, phaûi nhôù, phaûi coù ñôøi soáng vaên hoùa. Ñoàng yù laø nhö theá, nhöng ngöôøi hoïc cho bieát, cho coù cuoäc soáng toát ñeïp khaùc vôùi ngöôøi ñaém tröôùc. Cho neân ñaém tröôùc laø coù söï troùi buoäc, maø troùi buoäc laø maát töï do, laø ñau khoå, duø laø ñaém tröôùc moät theå loaïi, moät hình thöùc naøo. Khi noù ñaõ thaønh veát haèn thì gaây trôû ngaïi treân böôùc ñöôøng thöïc hieän ñaïo lyù giaûi thoaùt cuûa chuùng ta.

ÔÛ ñaây ñöùng treân laäp tröôøng giaûi thoaùt maø noùi, thì taát caû moïi söï ñaém tröôùc ñeàu khoâng hay. Bôûi khoâng hay neân Phaät daïy ngöôøi tu phaûi buoâng boû taát caû chuûng töû thieän cuõng nhö aùc. Buoâng ñeå chi? Buoâng ñeå ñöôïc giaûi thoaùt, buoâng nhieàu thì giaûi thoaùt nhieàu, buoâng saïch seõ heát thì giaûi thoaùt hoaøn toaøn.

Sau naøy Hoaøng Ñình Kieân ñeán hoïc ñaïo vôùi ngaøi Hoái Ñöôøng, cuõng laø moät vò Thieàn sö noåi tieáng ñöông thôøi. OÂng thænh caàu: “Xin Hoøa thöôïng chæ cho con con ñöôøng thaúng taét”. Ngaøi Hoái Ñöôøng daãn lôøi Khoång Töû noùi vôùi hoïc troø: “Ta coù giaáu gieám gì caùc ngöôi ñaâu!”. Khi ñaõ naém ñöôïc ñaïo lyù roài, khoâng coøn nghó ngôïi gì nöõa, baây giôø oâng chæ muoán coù moät ñöôøng thaúng taét ñeå saùng ñöôïc vieäc lôùn thoâi. Thieàn sö daãn lôøi Khoång Töû noùi töùc laø ñaõ chæ thaúng. Bôûi choã aáy naèm ngay trong taát caû ñoäng duïng haèng ngaøy cuûa chuùng ta, ñaâu coù giaáu gieám bao giôø.

Moät hoâm ngaøi Hoái Ñöôøng leân nuùi, Hoaøng Ñình Kieân ñöôïc ñi theo. Thaáy hoa queá ruïng ñaày döôùi ñaát, thôm ngaøo ngaït, Ngaøi hoûi: “OÂng coù nghe muøi thôm hoa queá chaêng?”. OÂng thöa: “Daï nghe”. Ngaøi Hoái Ñöôøng baûo: “Ta khoâng giaáu gieám gì oâng caû!” Baáy giôø Hoaøng Ñình Kieân coù choã tænh lieàn suïp xuoáng laïy: “Hoøa thöôïng ñoái vôùi con thaät laø taâm laõo baø tha thieát”. Thieàn sö cöôøi noùi: “Chæ caàn oâng veà ñeán nhaø thoâi”.

Choã naøy thaät hay, nhöng neáu khoâng kheùo chuùng ta seõ khoâng nhaän ra ñöôïc. Nhö baây giôø coù loaïi hoa naøo rôi ruïng ñaày tröôùc maét chuùng ta, muøi thôm cuûa noù, ai cuõng thöôûng thöùc ñöôïc heát. Ngöôøi ngoài treân cao cuõng thöôûng thöùc ñöôïc, keû ngoài döôùi thaáp cuõng thöôûng thöùc ñöôïc, vì taát caû chuùng ta ñeàu coù loã muõi, ñeàu coù khaû naêng ngöûi ñöôïc caùc muøi. Laïi nöõa muøi höông kia ñaâu coù noùi daønh rieâng cho ai. Cho neân Thieàn sö noùi “Ta khoâng giaáu gieám gì caû”. Phaät, Toå vaø chuùng ta khoâng khaùc nhau caùi ñoù.

Neáu chuùng ta nhaän laïi vaø soáng ñöôïc vôùi noù thì khoâng coøn bò raøng buoäc, khoâng coøn coá chaáp vaøo ñònh kieán rieâng tö cuûa mình. Nhö vaäy laø giaûi thoaùt roài. Chæ khi naøo ta khoâng nhaän nhö vaäy, khoâng soáng nhö vaäy thì môùi bò coät troùi, bò noäi tröôùc neân khoâng theå ñi treân con ñöôøng thaúng taét. Nhö vöøa nghe muøi thôm, ta lieàn suy nghó phaân bieät ñaây laø muøi thôm gì, ñaùng thích hay khoâng ñaùng thích, muøi thôm naøy cuûa ai v.v… Cöù lao theo moät chuoãi phaân bieät hö giaû nhö theá, neân ta ñaùnh maát ñi caùi hieän taïi, töùc laø caùi ñang ngöûi muøi thôm ñaây.

Coù moät vò taêng suoát ñôøi ñi hoïc ñaïo khaép nôi nhöng vaãn khoâng ñöôïc gì. Khi lôùn tuoåi, söùc khoûe moûi moøn kieät queä, beänh hoaïn saép cheát, vò taêng naøy heát söùc buoàn khoå, than khoùc suoát ngaøy. Chuùng taêng thaáy theá ñöa vaøo nhaø Nieát-baøn, töùc beänh xaù ñeå chöõa trò. Ñöùng tröôùc tình caûnh ñoù, chö taêng trình leân Hoøa thöôïng ñöôøng ñaàu. Hoøa thöôïng noùi: “Ngaøy mai toâi seõ xuoáng thaêm”. Khi tôùi nhaø Nieát-baøn, Hoøa thöôïng noùi: “Ta nghe ngöôi beänh hoaïn naëng, trong loøng buoàn khoå laém phaûi khoâng?”. Nghe tôùi ñoù, vò taêng kia muõi loøng khoùc thoâi laø khoùc: “Con caû ñôøi tu haønh troâi suoâng, chaúng ra laøm sao. Giôø naøy saép cheát, ñaïo lyù khoâng saùng, khoâng bieát nghieäp seõ daãn ñi ñaâu?” Ñeå vò taêng giaûi baøy heát noãi loøng cuûa mình xong, Hoøa thöôïng chæ caùi loàng ñeøn hoûi: “Ngöôi thaáy khoâng?” Taêng thöa: “Baïch thaày, thaáy”. Hoøa thöôïng baûo: “Caùi thaáy ñoù cuûa ngöôi, cuûa ta, cuûa Phaät khoâng khaùc”. Ngay ñoù vò taêng ngoä ñaïo, lieàn xuaát moà hoâi haïn, heát beänh.

Caùc Thieàn sö bao giôø cuõng chæ thaúng caùi baát sanh baát dieät cuûa mình. Noù naèm ngay nôi saùu caên cuûa chuùng ta, chôù ñaâu phaûi ôû ñaâu xa xoâi. Caùi ñoù nhaø thieàn goïi laø baûn lai dieän muïc, laø oâng chuû v.v… raát nhieàu teân, nhöng ñeàu ñeå chæ cho caùi saün coù nôi moãi chuùng ta. Nhö vò Hoøa thöôïng ñaõ noùi: “Caùi thaáy cuûa ngöôi, cuûa ta, cuûa Phaät khoâng khaùc”, vò taêng kia nghe xong lieàn ngoä ñaïo. Chuùng ta cuõng thaáy chöù, nhö caùi quaït ñang quay ôû ñaây, toâi thaáy, quí vò thaáy, coù ai khoâng thaáy ñaâu. Nhöng mình thaáy maø chaïy theo noù, chôù khoâng nhaän laïi taùnh thaáy haèng höõu cuûa ta. Vöøa thaáy caùi quaït lieàn khôûi nghó caùi quaït naøy saûn xuaát taïi Ñoàng Nai hay ôû Thaønh phoá, quaït noäi ñòa hay ngoaïi nhaäp, toát hay xaáu, beàn hay khoâng beàn v.v… Bôûi nghó nhö theá neân lao löï, maéc míu caùi quaït, thaønh ra khoâng thaáy ñaïo.

Moãi chuùng ta ñeàu coù taùnh giaùc. Khi caên tieáp xuùc vôùi traàn, ta khoâng ngöôïc xuoâi dong ruoåi theo caùc traàn caûnh beân ngoaøi, maø quay veà nhaän laïi, soáng laïi vôùi taùnh giaùc cuûa mình. Soáng laïi vôùi caùi bieát, caùi nghe cuûa mình, ñoù laø lieãu lieãu thöôøng tri. Soáng nhö vaäy môùi khoâng bò traàn caûnh beân ngoaøi cuõng nhö voïng töôûng ñieân ñaûo beân trong quaáy raày, gaây phieàn naõo cho chuùng ta. Ñoù laø ta ñaõ chieán thaéng ñöôïc phieàn naõo noäi tröôùc.

Ñeán loaïi thöù hai laø phieàn naõo ngoaïi tröôùc. Ngoaïi tröôùc töùc laø keït ñaém beân ngoaøi. Vöøa thaáy saéc lieàn daáy khôûi nghó, vöøa nghe tieáng lieàn daáy khôûi nghó… Ví duï chuùng ta nghe ngöôøi baïn noùi ñeán moät ngöôøi thaân cuûa mình gaëp naïn hay queâ nhaø baây giôø tao loaïn, baø con töù taùn heát, ta buoàn ngay. Ngöôøi noùi cuõng beân ngoaøi, ngöôøi thaân gaëp naïn cuõng beân ngoaøi, caûnh queâ cuõng beân ngoaøi nhöng ta laïi thaáy ñau buoàn, töùc laø keït nôi ngoaïi tröôùc. Moät loaïi phieàn naõo do chaïy theo caùc caûnh duyeân beân ngoaøi maø ra.

Ñoái vôùi ngöôøi theá gian, chuyeän ñau buoàn do töùc caûnh sanh tình nhö theá khoâng coù gì quan troïng, nhöng vôùi ngöôøi tu haønh thì khaùc. Vì buoàn laø phieàn naõo, maø phieàn naõo loaïi naøo cuõng laøm chöôùng ñaïo. Moät chuùng sanh coøn phieàn naõo laø khoâng theå noùi ñeán chuyeän ngoä ñaïo, khoâng theå noùi ñeán chuyeän giaûi thoaùt ñöôïc. Phieàn naõo goác cuõng khoâng ñöôïc, maø phieàn naõo ngoïn cuõng khoâng ñöôïc, nhaùnh laù ngoïn ngaønh gì cuûa phieàn naõo cuõng coät troùi caû. Phaûi deïp saïch seõ phieàn naõo môùi soáng ñöôïc vôùi caùi lieãu lieãu thöôøng tri. Soáng ñöôïc vôùi caùi thöôøng thaáy thöôøng bieát khoâng phaân bieät, khoâng chaïy theo ngoaïi caûnh thì môùi heát khoå, heát phieàn naõo.

Keá ñeán laø tuøy mieân phieàn naõo vaø hieän haønh phieàn naõo. Tuøy mieân töùc laø nguû ngaàm, hieän haønh töùc laø hieän ra. Tuøy mieân phieàn naõo laø phieàn naõo nguû ngaàm beân trong chuùng ta, noù khoâng theå hieän ra ngoaøi. Hieän haønh phieàn naõo theå hieän ra ngoaøi raát roõ khi caùc giaùc quan chuùng ta tieáp xuùc vôùi traàn caûnh hoaëc thuaän hoaëc nghòch. Thuaän thì vui veû öa thích, nghòch thì böïc boäi khoù chòu.

Trong kinh keå laïi thôøi ñöùc Phaät coøn taïi theá, moät hoâm Theá Toân cuøng caùc vò ñaïi ñeä töû leân coõi trôøi. Baáy giôø caùc thieân nöõ, thieân töû troãi caùc aâm nhaïc vi dieäu nhaát ñeå cuùng döôøng ñöùc Phaät vaø hoäi chuùng. Trong soá caùc ñaïi ñeä töû coù Toân giaû Ca Dieáp, Ngaøi nghe nhaïc trôøi taáu leân thì thaân lieàn uyeån chuyeån nhòp nhaøng theo caùc noát nhaïc. Caùc vò ñaïi ñeä töû kia thaáy laï, vì bình thöôøng Toân giaû Ca Dieáp tu haønh raát nghieâm chænh, khoå haïnh, coù uy ñöùc nhaát trong haøng ñeä töû cuûa Theá Toân, khoâng hieåu taïi sao hoâm nay laïi laï luøng nhö vaäy. Theá neân caùc Tröôûng laõo thöa hoûi nguyeân do treân vôùi ñöùc Theá Toân. Phaät baûo ñoù laø chuûng töû nguû ngaàm töø thuôû tröôùc cuûa Ca Dieáp. Thuôû quaù khöù, Ngaøi laø moät nhaïc coâng noåi tieáng, neân baây giôø gaëp duyeân chuûng töû aáy khôûi daäy.

Nhaø Phaät goïi ñoù laø “tuøy mieân”, noù thuoäc veà taäp khí nguû ngaàm saâu beân trong. Khi gaëp duyeân truùng taàn soá noù hieän ra, nhöng truùng loaïi thöôøng noù khoâng hieän ra ñaâu, phaûi loaïi ñaëc bieät môùi ñöôïc. Ví duï ngöôøi gioûi veà thô, gaëp ngöôøi bieát laøm thô nhöng laø thô thaån thì khoâng aên thua gì, hoï cheâ toaøn laø thô taøo lao. Nhöng neáu gaëp ñaïi thi haøo, noùi caâu naøo xuaát thaàn nhaäp thaùnh caâu ñoù, töï nhieân ñoäng tôùi hoàn thô hoï, baáy giôø noù môùi traøo tuoân lai laùng. Cho neân phieàn naõo nguû ngaàm beân trong quan troïng gheâ laém!

Ñoái vôùi phieàn naõo tuøy mieân, phaûi coù naêng löïc coâng phu, trí tueä troøn ñaày môùi laøm chuû noåi noù. Bôûi noù nguû ngaàm saâu beân trong, gaëp ñuùng duyeân noù môùi xuaát hieän neân ta khoù khaùm phaù, khoù dieät tröø. Veà loaïi phieàn naõo naøy, khoâng ai gioáng ai heát. Neân coù nhöõng caûnh, nhöõng söï vieäc hay hình aûnh naøo, ta khoâng chuùt khôûi nieäm, nhöng ngöôøi khaùc bò kích ñoäng.

Coù laàn, toâi cuøng moät soá huynh ñeä thôøi hoïc taêng ñoùn xe lam ñi ñaâu ñoù. Treân ñöôøng cuõng coù ngöôøi ñoùn xe nhö chuùng toâi, troâng hoï coù veû lam luõ ngheøo khoå. Khi thaáy maáy thaày, chuû xe môøi leân, nhöng oâng laïi khoâng röôùc soá baø con ngheøo khoå kia. Toâi leân xe cuõng khoâng ñeå yù gì, nhöng ñeán toái veà tôùi chuøa môùi hay trong soá maáy anh em, coù moät thaày baát bình chuyeän hoài saùng. Suoát ñeâm anh khoâng nguû, laøm haøng chuïc baøi thô thaùn oaùn, traùch moùc cuoäc ñôøi ñen baïc, xaõ hoäi baát coâng, vì anh thöông caùc baø con ngheøo khoå kia ñoùn xe khoâng ñöôïc. Toâi thaät khoâng ngôø anh ñaõ caûm xuùc tôùi nhö vaäy.

Thaät ra thaày naøy raát deã caûm xuùc. Coù laàn thaày keå cho chuùng toâi nghe. Hoài tröôùc moät vò Phaät töû gaàn nhaø thöôøng hay cuùng döôøng tieàn cho thaày ñi hoïc. Luùc ñaàu thaày cuõng vui veû nhaän. Nhöng moät hoâm thaày boãng gaëp ngöôøi Phaät töû ñoù ñang böôi boïc nilon trong nhöõng ñoáng raùc lôùn cuûa thaønh phoá ñeå kieám tieàn sinh soáng. Thaáy theá roài, thaày veà khoùc suoát ñeâm, cuõng laøm haøng chuïc baøi thô. Sau naøy anh trôû thaønh thi só, chôù khoâng phaûi tu só nöõa. Moät ngöôøi hay xuùc ñoäng nhö theá laøm sao tu ñöôïc! Hieän töôïng ñoù laø do coù chuûng töû nguû ngaàm beân trong.

Vôùi ngöôøi tu chuùng ta ñoái trò phieàn naõo tuøy mieân nhö theá naøo? Coù theå noùi neáu ñaïo löïc khoâng coù, trí tueä khoâng hoaøn bò, coâng phu tu haønh khoâng chuaån, thì khoù trò ñöôïc tuøy mieân phieàn naõo. Cho neân phaûi coù ñaïo löïc, coù trí tueä, coâng phu mieân maät môùi trò ñöôïc phieàn naõo naøy. Noù laøm chuùng ta hôi buoàn, hôi lo, loøng khoâng yeân, aên khoâng ngon, nguû khoâng ñöôïc, xanh xanh meùt meùt, roài ñau bao töû. Ñi ñöùng naèm ngoài ñeàu khoâng yeân, laøm sao tu ñöôïc. Ngöôøi naøo vöôùng phaûi loaïi phieàn naõo thì coâng phu raát khoù tieán.

Tuy nhieân, chuùng ta cuõng ñöøng queân phieàn naõo gaây chöôùng ngaïi böôùc tu ñaïo, maø cuõng chính ngay nôi phieàn naõo, chuùng ta thaønh töïu quaû vò giaùc ngoä giaûi thoaùt. Trong nhaø thieàn coù caâu chuyeän cuûa Thieàn sö Hueä Nam. Tröôùc kia Ngaøi laø moät thieàn taêng raát lanh lôïi, töøng ñi tham vaán nhieàu nôi, nhöng chöa trieät ngoä. Moät hoâm Ngaøi ñeán hoäi cuûa Thieàn sö Töø Minh. Töø Minh nghe danh Ngaøi neân hoûi thöû vaøi caâu, Ngaøi traû lôøi khoâng thoâng, Töø Minh baûo: “Töôûng ta khoâng theå laøm thaày oâng, nhöng baây giôø thì ta ñuû tö caùch laøm thaày oâng roài. Haõy ñaûnh leã ñi”. Ngaøi ñaûnh leã caàu phaùp vôùi Töø Minh.

Moät hoâm Ngaøi y aùo leân thöa hoûi ñaïo lyù bò Töø Minh maéng cho moät traän. Buoàn tuûi quaù, Ngaøi khoùc söôùt möôùt vaø cuoái cuøng thöa vôùi Thieàn sö Töø Minh: “Chính vì chöa hieåu neân con môùi thöa hoûi Hoøa thöôïng caàu quyeát nghi. Maéng chöûi ñaâu phaûi laø quy cuû thí phaùp, sao Hoøa thöôïng laïi maát loøng töø bi ñoái vôùi keû haäu sinh nhö vaäy?” Ngaøi Töø Minh trôïn maét noùi: “Nhöõng lôøi aáy laø maéng chöûi sao?” Ngay ñoù Hueä Nam ngoä ñaïo ñaûnh leã ngaøi Töø Minh, thöa: “Tôùi baây giôø con môùi nhaän ra ñöôïc yeáu chæ cuûa Thaày”. Sau khi ngoä ñaïo roài Ngaøi thay ñoåi haún, trôû neân thaâm traàm, saâu saéc, khoâng boàn choàn lanh lôïi nhö thôøi tröôùc nöõa.

Ñoù laø töø phieàn naõo maø thaønh töïu ñaïo nghieäp. Cho neân ta cuõng khoâng neân buoàn neáu coù phieàn naõo, nhöng phaûi bieát caùch söû duïng, phieàn naõo môùi trôû thaønh Boà-ñeà, Nieát-baøn. Ngöôïc laïi neáu khoâng bieát caùch söû duïng thì phieàn naõo seõ phaù tan taønh ñaïo nghieäp cuûa chuùng ta. Cho neân ngöôøi tu quan troïng nhaát laø phaûi bieát khaéc trò phieàn naõo, töùc khaéc trò caùc chöùng taâm beänh. Ngay nôi phieàn naõo gaéng goå phaán ñaáu chieán thaéng noù, ñöøng ñeå noù nhieãu loaïn loâi keùo laøm chöôùng ngaïi vieäc tu haønh cuûa mình. Ñöôïc vaäy hy voïng taát caû chuùng ta seõ thaønh coâng treân con ñöôøng tu haønh.

 

]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM