 |
SƠN CƯ BÁCH VỊNH H.T THÍCH NHẬT QUANG |
 |
 |
||
|
|
||
|
BÀI 71 Âm: Sơn cư cô quýnh tại cao nhai, Khiếu nguyệt ngâm phong xứng ngã hoài, Kham thán thế gian toàn bất tỉnh, Nhứt luân chân tánh vĩnh trầm mai. Nghĩa: Ở núi xa tít tận gành cao, Ngâm gió gào trăng thỏa chí ta, Than thở người đời sao chẳng tỉnh, Một vầng chân tánh mãi chìm xa. CHÚ: Kẻ nào sống được với nội tại rồi thì luôn luôn tươi tỉnh thỏa thích. Trái lại người nào còn nặng nợ rà mò trong nhân ngã, chưa nhận ra thật tại, chưa sống với nội tỉnh, phóng chạy ra ngoài, càng chạy càng xa, càng lăng xăng càng mất mát vô ích. Ở đây nói: “Đáng tiếc người đời sao chẳng tỉnh, một vầng chân tánh mãi chìm xa” là nhắm cho hạng người chạy đua với vọng tưởng, vật lộn với hư vô, cuối cùng rồi mất mình, chôn vùi chân tánh trong hố si mê điên loạn mà thôi. Đáng tiếc ! Cũng là bậc đại trượng phu mà. |
||
|
|
||
|
BÀI 72 Âm: Sơn cư vô sự bất khai môn, Độc tọa cùng tâm mẫn kiến văn, Chỉ trướng mai hoa tùng nguyệt chiếu, Nhơn gian biệt thị nhất càn khôn. Nghĩa: Ở núi rãnh việc cửa không gài, Ngồi lặng im lòng bặt thấy nghe, Màn giấy tùng mai trăng rọi sáng, Đất trời cảnh ấy một không hai. CHÚ: Bậc siêu thoát trí hạnh viên dung, thấy nghe không phân biệt, xoay thấy nghe trở về tâm. Đấy là bậc Đại trí, Đại hạnh, đầy đủ cảnh giới của Văn Thù, Phổ Hiền toàn bày. Điền địa này siêu tuyệt, ít người vãng lai lên trên nhị biên, siêu thoát thể nhập. Người đến nơi này thường ngồi trên lưng voi hoặc cởi Sư Tử chúa, dạo khắp đó đây, tùy duyên hóa độ, lợi ích chúng sanh số cả vô lượng. Trên ngọn Diệu Phong rong tự tại, Xem xét mười phương chúng khổ đau, Khởi từ phương tiện tùy ứng hóa, Đưa chúng đồng lên bờ Niết Bàn. |
||
|
|
||
|
BÀI 73 Âm: Sơn cư thâm viễn lộ điều điều, Đại đạo vô hình bổn tịch liêu, Nhật lý thanh phong tần tảo địa, Dạ lai minh nguyệt quải tùng tiêu. Nghĩa: Ở núi thăm thẳm lộ xa trông, Đạo lớn không hình vốn trống không, Mặt đất ngày lau cơn gió mát, Ngọn tùng đêm máng chiếc trăng trong. CHÚ: “Đại Đạo thể khoan”, nơi ấy quét sạch mà cũng hiện bày. Ngọn Diệu Phong diệu tuyệt ngút ngàn mây khói là nơi Tỳ kheo Đức Vân an trú. Tuy nhiên người muốn tham kiến Tỳ kheo Đức Vân thì không cách gì tìm gặp Ngài trên ngọn Diệu Phong, mà có thể thấy Ngài kinh hành trên ngọn Biệt Phong. Chỉ nơi ngọn Biệt Phong, chúng ta mới có thể hội kiến và tham vấn Ngài thôi. Thế ! Có nghĩa là sao ? Làm sao thương lượng việc này ? Tỳ kheo Đức Vân ở đâu? Diệu Phong là gì ? Vừa có kiến giải là đầu non thứ hai rồi. |
||
|
|
||
|
BÀI 74 Âm: Sơn cư độc lập thế tài nham, Minh nguyệt thanh phong nhất đảm đam, Vấn ngã Tây lai hà Tổ ý? Tiền tam tam dữ hậu tam tam. Nghĩa: Ở núi chót vót thế riêng mình, Gió mát trăng trong một gánh xinh, Ý Tổ Tây lai nào có biết, Trước sao sau vậy vững niềm tin. CHÚ: Tổ sư Tây lai ý là một thứ tiền đề đầu môi chót lưỡi của người tu Thiền. Với sãi núi này chả cần biết ý Tổ gì gì, chỉ trước sao sau vậy vững niềm tin thế thôi. Nhờ đó mà cũng bớt đi một hồi chạy loạn tìm kiếm bên ngoài. Quay lại và chấn chỉnh niềm tin chính mình, súc tích công phu, an nhàn với nội tại. Này trăng trong gió mát. Với thế chót vót nham đỉnh hùng vĩ của tự mình đã thiếu gì đâu mà bôn ba cầu cạnh ? Tổ sư bảo: “Quy nguyên đắc chỉ. Tùy chiếu thất Tông” là đấy. |
||
|
|
||
|
BÀI 75 Âm: Sơn cư thường bả chánh môn khai, Đại đạo đương cơ nhậm khách lai, Nhược đắc lão Tăng thân khám quá, Nhơn nhơn khả tác đống lương tài. Nghĩa: Ở núi cửa lớn chẳng từng gài, Đạo cả nhằm cơ mặc khách lai, Nếu được lão Tăng thân xét đến, Người người rường cột khá nên tài. CHÚ: Thiện tri thức luôn luôn sẵn sàng vì các ông nhổ đinh tháo chốt chỉ tại các ông còn áy náy chưa chịu buông đấy thôi. Một khi thực sự buông rồi thì ba đại kỳ kiếp an ổn chẳng bị lão Diêm La quấy rầy. Tuy nhiên như thế, mọi việc phải đợi Thầy già (bậc tác gia) này xét nghiệm qua mới được. Các người chớ nên thô xuất làm mất thời tiết tốt của người dụng công tu hành. Phải nhìn sững, đứng tròng mắt, đây này ! Tổ sư nói: “Một tâm chẳng sanh, muôn pháp đều dứt”. Há là lời nói suông ư ? Dè dặt chớ chạy trên ngôn cú. Nếu còn một chút kiến giải bất chánh phải ngàn muôn kiếp chịu tai ương ! |
||
|
|
||
|
BÀI 76 Âm: Sơn cư dục nhập mích thiên chân, Tiên độc khai mông thượng đại nhân, Độc đáo lao quan tri lễ xứ, Thập phương thế giới hiện toàn thân. Nghĩa: Ở núi muốn đến kiếm thiên chân, Trước đọc vỡ lòng, thượng đại nhân, Đọc đến “cửa lao” nơi biết lễ, Mười phương thế giới hiện toàn thân. CHÚ: Người hạ thủ công phu, trước hết là phải biết chủ và dụng công đến chỗ “Lao quan” cũng phải biết cách chuyển mình công phu miên mật, chu đáo chuyển thân nhịp nhàng, không đánh mất thời tiết tốt thì tự nhiên mười phương thế giới hiện tiền. Ngay đây và bây giờ chẳng chút do dự, chuyển Phân biệt ý thành Diệu quán sát, chuyển Mạt Na ngã thành Bình Đẳng tánh, chuyển A Lại Da tàng thành Đại Viên cảnh, cuối cùng chuyển cả năm thức: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân ra Thành sở tác, đồng thời hoàn toàn thể nhập chân như gọi là pháp giới thể tánh viên mãn. |
||
|
|
||
|
BÀI 77 Âm: Sơn cư thâm ẩn bạch vân ôi, Phong nhập tòng lâm chấn pháp lôi, Kinh động thế gian hôn thụy hán, Tốc khai lưỡng nhãn mạc bồi hồi. Nghĩa: Ở núi mây trắng ẩn bên gành, Gió nhập rừng tùng sấm pháp sanh, Dục tỉnh thế gian người ngáy ngủ, Mở bừng đôi mắt chớ loanh quanh. CHÚ: Bởi si mê nên chìm đắm trong lưới sinh tử loanh quanh chưa phút giây tỉnh dứt. Muốn hết si mê thì tự mình phải tỉnh táo, phát huy trí tuệ của mình. Trí tuệ sanh thì tự nhiên mọi u mê, chướng động đều lắng dịu, vỡ tung. Chính đấy là đường thẳng tắt đưa người đến chỗ thật sự an ổn một cách nhanh chóng. Nên nói: “Mở bừng đôi mắt chớ loanh quanh”. Mắt huệ đã mở thì ngàn kiếp tai ương nhất thời tiêu diệt, cũng như sấm pháp nổ vang thì mọi người ngáy ngủ tỉnh ngay. Chỉ chớ loanh quanh. |
||
|
|
||
|
BÀI 78 Âm: Sơn cư cao chiếu nhật quang lai, Trực hạ thừa đương nhãn tiện khai, Minh liễu nhất thừa viên đốn chỉ, Hà lao hựu khứ phỏng thiên thai.
Nghĩa: Ở núi ánh nắng rọi đầu tiên, Chính đó thừa đương mắt mở liền, Nhận rõ nhất thừa đường thẳng tắt, Cần gì phải nhọc đến non thiên. CHÚ: Hãy nhìn dưới gót chân mà đi, các ông chớ chạy loạn vô ích. Phải ngay đó thừa đương, chớ lầm bỏ qua, làm mất cơ hội tốt. Người dụng công tu hành đã nhận rõ giáo viên đốn nhất thừa thì cần chi nhọc nhằn lặn suối trèo non tìm Phật. Phật ngay trước mắt các ông, phải ngay đó mà nhận. Tuy nhiên cũng chớ lầm nhận trên ngôn cú chết, phải là trang hảo hán, người đại lực lượng, mới kham gánh vác việc này. - Gánh vác cái gì ? - Tiền trao cháo múc ! |
||
|
|
||
|
BÀI 79 Âm: Sơn cư tứ bạn khởi yên hà, Thạch đảnh phần hương tụng Pháp Hoa, Tam giới vô an như hỏa trạch, Lão tăng trường giá bạch ngưu xa. Nghĩa: Ở núi bốn phía dậy yên hà, Đảnh đá phần hương tụng Pháp Hoa, Ba cõi không yên như lửa đốt, Gác xe trâu trắng lão tăng ra. CHÚ: Ba cõi không yên như trong nhà lửa. Vì thương những chúng sanh còn ngáy ngủ. Đức Như Lai gọi khuyên phải mau tỉnh thức mà vượt thoát ngục tù ba cõi. Bởi mê nên tham đắm, do tham đắm mà bị ba cõi bao vây, gây nhân bất thiện rồi đọa tam đồ, chịu khổ vô lượng. Biết thế chúng ta phải tức khắc mãnh tỉnh, phấn đấu tu tạo nhân lành, phát huy trí huệ, diệt phá si mê, thoát vòng tham đắm và được vậy chắc chắn người này đời đời bước đi trên nẻo chánh, mộng mê nhiều kiếp thảy tiêu tan. Gắng lên. Kinh nói: “Chỉ cho thuần một thứ xe trâu trắng mà thôi”. |
||
|
|
||
|
BÀI 80 Âm: Sơn cư dạ bán tử qui đề, Bộc bố nham tiền tả bích khê, Vị đáo tận kinh sơn hiểm tuấn, Tằng lai phương thức lộ cao đê. Nghĩa: Ở núi tiếng quốc nửa đêm kêu, Gành trước khe xanh thác đẹp kề, Chưa đến phập phồng non hiểm trở, Qua rồi mới biết lối cao đê. CHÚ: Đêm đêm da diết Tử qui kêu, gành thác khe xanh đẹp như thêu. Chưa đến ngại ngùng non hiểm ngặt. Đến rồi mới rõ lối đều đều… (ấy thôi). Núi non hùng vĩ thiên nhiên gấm vóc. Ai người dám đột nhập ? Có đột nhập mới khám phá nổi ngặt nghèo, nguy khốn, mới đánh giá đúng hiểm trở gian lao. Vì thế ấy mới quán triệt trọn vẹn hành trình, uống cạn suối nguồn cuộc lữ. Vừa nói gì ? - Một tâm vừa sanh, đất trời ngăn cách. - Phải làm thế nào ? - Chết lặng đi ! Bỏ con khỉ đi ! |
||
