SÔN CÖ BAÙCH VÒNH

H.T THÍCH NHAÄT QUANG

BAØI 31

AÂm:

            Sôn cö quy aån laïc tieân thieân,

            Maëc kheá chaân nhö giaùo ngoaïi truyeàn,

            Ñaïi ñaïo boån lai voâ sôû nhieãm,

            Maïc manh voïng nieäm oá taâm ñieàn.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi quy aån giöõ tieân thieân,

            Thaàm toû chaân nhö giaùo ngoaïi truyeàn,

            Ñaïo lôùn xöa nay khoâng choã nhieãm,

            Chôù cho voïng töôûng nhôùp taâm ñieàn.

CHUÙ:

Laøm taêng ôû nuùi luoân giöõ taâm theå an nhieân. Ñaïo theå truøm khaép khoâng maûy may tyø veát. Xöa nay hieän baøy chaúng chuùt gì khuaát laáp. Muoán theå nhaäp Ñaïo lôùn naøy, chæ voïng daáy lieàn buoâng. Ñöôïc theá töï nhieân ñaát trôøi roãng rang saùng suoát. Tuy nhieân nhö theá chôù laàm chaïy theo voïng töôûng, laøm hoen oá taâm ñieàn cuûa mình. Toå sö daïy:

“Sai chöøng maûy loâng, loãi coù muoân ngaøn”

Tænh tænh, chôù bò ngöôøi gaït.

BAØI 32

AÂm:

            Sôn cö maëc toïa thò chaân tu,

            Hoïc ñaïo voâ nhö hieát nieäm ñaàu,

            Y lyù minh chaâu nguyeân baát thaát,

            Haø tu taân khoå ngoaïi bieân caàu.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi tænh laëng thaät chaân tu,

            Hoïc ñaïo gì hôn döùt nieäm ñaàu,

            Cheùo aùo minh chaâu coøn saün ñoù,

            Löïa laø cay ñaéng khaép nôi caàu.

CHUÙ:

Chaân theå thì trong laëng vieân dung. Ngöôøi muoán ñeán ñieàn ñòa naøy tröôùc nhaát phaûi buoâng voïng hoaëc, voïng daáy lieàn buoâng, phaûi buoâng thaät saïch môùi tænh laëng nhö nhö ñöôïc. Ñaõ theá töùc nhieân haït chaâu quyù ñeïp giaù trò voâ löôïng trong cheùo aùo vaãn coøn. Vaäy thì ñaâu caàn cay ñaéng khaép nôi chaïy tìm. Thoâi, chôù nhaän boùng queân ñaàu maø maát coâng voâ ích. Coù ñieàu naøy laø ôû ñaây noùi haït chaâu hay baûn theå, chaân theå… ñeàu chæ laø moät caùch noùi.

Xin nhôù laáy !

BAØI 33

AÂm:

            Sôn cö hoái tích döôõng chaân taâm,

            Ña thieåu cuoàng meâ truïc ngoaïi taàm,

            Thuûy tín coå nhaân ngoân baát thaùo,

            Voâ huyeàn caàm thöôïng thuïc tri aâm.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi mai danh döôõng chaân taâm,

            Nhieàu keû laàm meâ rong ruoãi taàm,

            Môùi bieát ngöôøi xöa lôøi chaúng doái,

            Khoâng daây ñôøn noï ñaáy tri aâm.

CHUÙ:

Keû ôû nuùi laø mai danh tu döôõng, döøng böôùc chaïy rong. Bôûi leõ caøng chaïy ra ngoaøi caøng xa, caøng tìm laêng xaêng, caøng roãng. Ngöôøi xöa baûo: “Haõy tænh taùo ngay ñaáy maø thöøa ñöông”. Lôøi naøy thaät khoâng doái. Do vì laàm meâ neân chuùng ta chöa chòu tin ñaáy thoâi. Theá neân ôû ñaây noùi: “Ñôøn khoâng daây ai laø tri aâm”. Söï thöïc keû tri aâm naøy phaûi soáng ñöôïc vôùi caùi haèng nghe, xoay caùi nghe vaøo töï taùnh, buoâng boû thinh traàn, trôû vaøo vieân traïm thöôøng taùnh. Ñaõ theá ai laø tri aâm ñaây ? Thaät khoù thoâng tin töùc naøy laém! Ngöôøi xöa noùi: “Ba möôi naêm chæ caâu ñöôïc nöûa ngöôøi Thaùnh”.

BAØI 34

AÂm:

            Sôn cö hoài thuû töï traàm ngaâm,

            Tröôïng thieát yeân naêng phoù thoán caâm,

            Haûi höõu khoâ thôøi chung kieán ñeå,

            Theá nhaân chí töû baát tri taâm.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi hoài thuû töï traàm ngaâm,

            Tröôïng saét ñaâu hay ñoåi taác vaøng,

            Bieån coù hoài khoâ roài thaáy ñaùy,

            Ngöôøi meâ suoát kieáp chaúng bieát taâm.

CHUÙ:

Taâm theå laëng nhö maø cöù nhaèm taùn ñoäng maø tìm thì, cuøng kieáp cuõng chaúng bieát nhaän ra. Vieäc naøy nhö saét vuïn, duø coù bao nhieâu tröôïng cuõng khoâng ñoåi ñöôïc moät taác vaøng roøng. Cho neân ôû ñaây cam keát raèng: Duø cho non coù moøn, bieån coù caïn chaêng nöõa, cöù chaïy beân ngoaøi maø tìm thì suoát kieáp vaø maõi maõi trong nhieàu kieáp daøi vaø nhieàu hôn nöõa, cuõng khoâng theå naøo nhaän ra taâm hay bieát taâm laø gì. Chæ khi naøo hoài ñaàu thoâi chaïy, ngay ñaáy maø nhaän laïi chính nôi mình.

Kheùo kheùo nhaän laáy.

Chôù laàm voïng töôûng !

BAØI 35

AÂm:

            Sôn cö ngoät toïa khaùp nhö si,

            Taâm ñòa phaân minh lieãu lieãu tri,

            Phong taùc tuøng ñaøo lai quaùt nhó,

            Maõo nhieân baát coá thaû ca thi.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi ngoài vöõng tôï nhö si,

            Taâm ñòa tinh thuaàn roõ roõ tri,

            Gioù daäy soùng tuøng tai roän raõ,

            Maëc cho boán phía cöù ngaâm thi.

CHUÙ:

Ngöôøi ñaïi löïc löôïng, beân ngoaøi troâng gioáng nhö si ngaây maø chaúng phaûi si ngaây. Ñoù chính laø con ngöôøi baát ñoäng, baát töû, khoâng coøn chaïy theo nhöõng voïng giaû beân ngoaøi nöõa. Chính con ngöôøi naøy trieät khoâng taát caû, quaùn xuyeán taát caû, cho duø trôøi nghieâng ñaát lôõ. Con ngöôøi naøy vaãn an nhieân töï taïi. Toùm laïi moïi hieän caûnh, hieän töôïng treân theá gian naøy vaø caû nhöõng bieán ñoäng lôùn lao cuûa sieâu giôùi cuõng khoâng laøm gì ñöôïc con ngöôøi naøy, cuõng khoâng theå keùo loâi noåi con ngöôøi naøy. Theá thì con ngöôøi naøy laø gì ?

Moät tieáng quaùt !

BAØI 36

AÂm:

            Sôn cö khieån höùng ngaãu thaønh thi,

            Nhôn nhöôïc ñam thi dieäc thò si,

            Sanh töû maïng caên nhö vò ñoaïn,

            Maïc toàn tri kieán baû taâm khi.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi khieån höùng chôït thaønh thi,

            Nhöng neáu meâ thi cuõng laïi si,

            Soáng cheát maïng caên nhö chöûa döùt,

            Chôù ñem thaáy bieát ñeå loøng khi.

CHUÙ:

Chaáp kieán chính noù laø moät thöù chöôùng ngaïi lôùn treân ñöôøng Ñaïo, cuõng chính noù laø sôû tri ngu raát khoù tröø. Ngöôøi haï thuû coâng phu tu haønh, phaûi neân ñeà phoøng kieán chaáp naøy. Hôn nöõa ngöôøi duïng coâng tu haønh trong loøng neáu coøn maûy may tình nieäm naøo chöa buoâng thì, ñoù laø ñam meâ, cuõng laø moät thöù si. Phaûi maïnh daïn böôùc leân ñaàu saøo traêm tröôïng, ñaåy sinh maïng mình vaøo cuøng loä, choã tuyeät haäu ñeå roài ñoùn nhaän moät söï soáng vónh cöûu. Then choát cuûa vaán ñeà sinh töû, ta chöa giaûi quyeát oån ñaùng, töùc nhieân coù ngaøy quyû Daï Xoa keùo coå ta ñeán ñieän Dieâm La baét ñeàn côm ñoù.

BAØI 37

AÂm:

            Sôn cö tuaán hieåm thieåu nhôn ñaêng,

            Truùc thaùp giaø phu nhaát caù taêng,

            Quyù ngaõ tòch lieâu voâ baïn löõ,

            Töï tri phöông thoán laõnh nhö baêng.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi hieåm trôû ít ngöôøi leân,

            Giöôøng truùc ngoài Thieàn moät vò taêng,

            Vaéng veû theïn mình khoâng baïn löùa,

            Töï loøng mình bieát laïnh döôøng baêng.

CHUÙ:

Nuùi non hieåm trôû ít ngöôøi vaõng lai, laïi choã choùt ñaûnh, nguùt ngaøn maây khoùi, ai laø ngöôøi coù theå laøm baïn löùa ? Ñaáy laø choã moät mình caûm nhaän maø thoâi. Ngöôøi xöa noùi: “Thöôøng ñoäc haønh, thöôøng ñoäc boä” chính laø ñaây. Neáu ñaây laø moät con ñöôøng thì ngöôøi muoán ñi vaø ñi ñöôïc, con ngöôøi naøy phaûi laø baäc tröôïng phu ñaït ñaïo, môùi coù theå daïo chôi treân ñoù (ñöôøng naøy) ñöôïc. Ngöôøi daïo chôi treân ñöôøng naøy, leân taän ñænh cao roài, môùi coù theå xem xeùt taän möôøi phöông. Thaáu roõ leõ: “Moät haït buïi nuoát bieån caû, bieån caû cuõng khoâng ngoaøi ta”.

Gôùm thay !

BAØI 38

AÂm:

            Sôn cö laõnh ñaïm Phaät gia phong,

            Thaät thò thaân cuøng Ñaïo baát cuøng,

            Voâ giaù ma ni nhaân haûn thöùc,

            Khaû laân ñoái dieän baát töông phuøng.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi laïnh nhaït Phaät gia phong,

            AÁy thaät thaân heøn Ñaïo chaúng heøn,

            Cuûa baùu ma ni ngöôøi ít bieát,

            Thöông thay giaùp maët chöûa töøng quen.

CHUÙ:

Xöa nay Phaät gia khoâng chuoäng beân ngoaøi vaø raát laïnh nhaït ñoái vôùi taát caû. Ngöôøi tu Phaät raát chuù troïng beân trong, phaàn noäi taïi. Chæ coát laøm sao cho phaàn noäi dung vöõng vaøng, saùng suoát, chaéc thaät thoâi. Taâm laø chuû, taâm taïo taùc taát caû. Bieát taâm vaø nhaän ñöôïc taâm laø nhaän ñöôïc taát caû. Soáng thaät vôùi taâm laø, coù theå trang traûi haøi hoøa vôùi taát caû, chöa töøng thieáu thoán. Ngöôøi xöa noùi: “Thaät laø thaân heøn maø Ñaïo chaúng heøn”.

Heøn aáy, thaân tuy maëc raùch röôùi nhöng vôùi Ñaïo thì trong taâm saün coù haït chaâu voâ giaù.

BAØI 39

AÂm:

            Sôn cö tòch mòch chaùnh töông nghi,

            Haûo baû löông taâm döôõng phieán thì,

            Nguyeät chieáu haøng tuøng minh yù Toå,

            Caù trung naêng höõu kyû nhôn tri.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi yeân laëng thích thuù thay,

            Kheùo giöõ löông taâm döôõng thaùng ngaøy,

            Tuøng laïnh traêng soi baøy yù Toå,

            Trong ñaây ñöôïc coù maáy ngöôøi hay.

CHUÙ:

Vaéng laëng laø nôi thích hôïp vôùi ngöôøi tu. Ñaõ ñöôïc an nhaøn soáng trong caûnh aáy, chuùng ta phaûi naém vöõng cöông lónh tu haønh, quyeát töû haï thuû coâng phu ñoàng thôøi cuõng phaûi ñieàu döôõng thaân taâm moät caùch kheùo leùo. Chuùng ta nhaän roõ noåi khoå luaân hoài sanh töû nhieàu kieáp moät caùch saâu saéc. Chuùng ta cuõng ñaõ khaån thieát duïng coâng tu haønh. Nhö vaäy moãi phuùt giaây trong haèng ngaøy chuùng ta seõ khoâng maát phaàn lôïi ích. Vaø khi tænh löïc maïnh, trí hueä khoâng laàm ngoaïi caûnh thì töï nhieân nhö noùi:

“Traêng soi tuøng laïnh ñeàu saün baøy yù Toå”.

Gaéng leân !

BAØI 40

AÂm:

            Sôn cö phong vaät töï thieân nhieân,

            Ñaïi ñaïo chieâu chieâu taïi muïc tieàn,

            Baát thöùc Toå toâng thaân maät chæ,

            Ñoà lao nieäm Phaät döõ tham thieàn.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi phong vaät voán thieân nhieân,

            Ñaïo lôùn raønh raønh tröôùc maét lieàn,

            YÙ nhieäm Toå toâng khoâng bieát ñeán,

            Uoång coâng nieäm Phaät vôùi tham thieàn.

CHUÙ:

Ngay nôi caûnh Ñaïo hieän baøy, ngöôøi coù chuùt hôi haùm phaûi ngay ñoù maø nhaän. Chính ñoù maø ñaøo xôùi tìm laáy, chaïy laêng xaêng beân ngoaøi voâ ích. Toùm laïi yù nhieäm Toå sö cuõng phaûi ngay ñoù tröïc nhaän, chính ñoù thöøa ñöông, khoâng can heä vieäc gì beân ngoaøi vaø cuõng chaúng thieáu thoán vaät gì, chæ bieát gìn giöõ vaø kheùo duøng laø ñöôïc. Ngöôøi xöa baûo: Phaûi kheùo thöøa ñöông. Nhöng thöøa ñöông caùi gì ? Thì ñaây !

Truùc bieác hoa vaøng ñaâu caûnh khaùc

Traêng trong maây baïc hieän toaøn chaân.

Moät tieáng quaùt !

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM