SÔN CÖ BAÙCH VÒNH

H.T THÍCH NHAÄT QUANG

BAØI 41

AÂm:

            Sôn cö bao naïp thaùi hö khoâng,

            Vaïn töôïng sum la taän taïi trung,

            Taû höõu phuøng nguyeân giai Phaät söï,

            Baát tieâu boång haùt baát thi coâng.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi goàm chöùa caû hö khoâng,

            Muoân tröôïng ñeàu baøy troïn ôû trong,

            Khaép choán hieän thaønh laø vieäc Phaät,

            Chaúng caàn gaäy heùt vôùi ra coâng.

CHUÙ:

Ñaõ soáng ñöôïc vôùi chaân theå thanh tònh cuûa töï mình thì, muoân töôïng toaøn baøy tröôùc maét chaúng thieáu vaät naøo. Vaø khi naøy moïi thi vò ñeàu laø vieäc Phaät, an oån, ñoùi aên, khaùt uoáng, khoûi phaûi lo toan gì gì nöõa. Coù theå noùi laø, nôi nôi töï taïi, choán choán thong dong, gaëp tröôøng thì ñuøa…

- Haõy noùi ta laø gì ?

- Nhaát thieát trí trí thanh tònh baûn nhieân.

- Laø gì ?

- Keû naøy côûi coïp daãn voi veà laøm ñieân ñaûo thieân haï.

BAØI 42

AÂm:

            Sôn cö maëc toïa ngoä chaân khoâng,

            Nhöùt phaùp thoâng lai vaïn phaùp thoâng,

            Phi ñaûn ngaõ kim naêng ñaït lieãu,

            Haèng sa chö Phaät theå giai ñoàng.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi ngoài laëng toû chaân khoâng,

            Moät phaùp thoâng roài muoân phaùp thoâng,

            Chaúng phaûi rieâng ta tôùi choã aáy,

            Haèng sa chö Phaät theå ñeàu ñoàng.

CHUÙ:

Duïng coâng tu haønh ñeán choã ñaû thoâng ñöôïc moät phaùp thì, taát caû phaùp ñeàu thoâng, bôûi muoân phaùp vôùi ta khoâng khaùc theå taùnh. Vaäy thì ta ngoä ñöôïc choã ñoù, tröôùc ta haèng sa chö Phaät, Boà taùt vaø maõi maõi nhöõng haønh giaû sau naøy cuõng ñeàu ngoä choã ñoù, töùc laø chaân theå trong laëng nhieäm maàu. Song muoán ñeán ñöôïc choã ñoù, ta phaûi coù coâng phu daøy daën, tænh laëng thaâm nieân môùi kheá hôïp. Ñaáy laø choã toái kî noùi suoâng, naém baét laêng xaêng voâ ích. Phaûi thaàm nhaän, baûo trì môùi ñöôïc.

Noùi gì nghe laï quaù vaäy.

BAØI 43

AÂm:

            Sôn cö tuøy phaän töùc tu haønh,

            Voâ söï voâ öu quaù thöû sanh,

            Baûn höõu chaân khoâng phi ngoä ñaéc,

            Thaùnh nhaân dieäc thò cöôõng an danh.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi tuøy thuaän aáy tu haønh,

            Coù sôï lo chi maëc phuø sinh,

            Saün coù chaân khoâng ñaâu phaûi ngoä,

            Thaùnh nhaân aâu cuõng göôïng neân danh.

CHUÙ:

An nhieân tuøy thuaän tu haønh töùc ta ñaõ thaêng hoa ñöôïc kieáp mong manh. Doøng ñôøi cöù troâi, thaùng ngaøy qua nhanh caùi gì ñeán seõ ñeán, ta khoâng laøm sao cöôõng laïi noåi. Ñaõ vaäy moïi ngöôøi chuùng ta neân tænh taùo maø nhaän ñònh cho troïn veïn cuoäc löõ baáp beânh naøy, noù luoân luoân vaän haønh trong chieàu nghòch, coøn ta troâi noåi theo yù thöùc truøng phöùc meânh mang.

OÂ hay ! Laø laï. Moät cuoäc löõ hö danh, maø ta laïi coá chaáp. Do coá chaáp neân roài ta bò cuoán troâi theo doøng thaùc luaân hoài. Ta thaät quaù ñoåi si ngoác, boû caùi saùng suoát, oâm laáy caùi si ngoác maø thoâi.

BAØI 44

AÂm:

            Sôn cö thöôøng vuõ baát huyeàn caàm,

            Nhöùt khuùc voâ sanh duyeät ngaõ taâm,

            Tröïc haï phaûn vaên vaên töï taùnh,

            Thuøy gia oác lyù moät Quan AÂm.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi thöôøng khaûy ñôøn khoâng daây,

            Moät khuùc voâ sanh thoûa thích taâm,

            Ngay ñoù xoay nghe nghe töï taùnh,

            Nhaø ai khoâng coù Phaät Quan AÂm.

CHUÙ:

Ngay ñoù xoay nghe, nghe laïi töï taùnh, khoâng bò aâm thanh khuaáy ñoäng giaùn ñoaïn thì töùc nhieân baûn taùnh hieän tieàn. Ñaây laø phaùp moân ñaïi giaûi thoaùt, laø cöûa ñaéc löïc nhaát cuûa coâng phu nhó caên vieân thoâng maø Boà taùt Quaùn Theá AÂm haønh trì vieân maõn. Chính Ngaøi quaùn saùt caên cô chuùng sanh coõi naøy, thaáy caên khí cuûa chuùng thích hôïp vôùi moân phaûn vaên ñeå ñöôïc vieân thoâng, cuõng chính Ngaøi khuyeán khích ñaïi chuùng, xoay caên nghe, nghe töï taùnh, nhaäp löu vong sôû, vaøo vieân traïm, töï nhieân ñöôïc thoâng suoát vieân maõn caùc caên.

BAØI 45

AÂm:

            Sôn cö ñoäc toïa Ñaïi Huøng Phong,

            Dieän dieän hieân song xöù xöù thoâng,

            Vaân khöù vaân lai giaù baát truï,

            Nhöùt thöøa cao hieån thaùi hö khoâng.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi rieâng coõi Ñaïi Huøng Phong,

            Boán maët theânh thang choán choán thoâng,

            Maây tôùi maây lui che chaúng kín,

            Nhaát thöøa cao toû thaùi hö khoâng.

CHUÙ:

Ñoäc toïa treân choùt ñaûnh bao la, ñoù laø nôi khoâng ngöôøi tôùi lui, khoâng vaät dính maéc, laø ñieåm cao toät ñoäc ñaùo chæ haïnh thuaàn chôn nhaát thöøa raén chaéc môùi thoâng noåi tin töùc naøy. Ngöôøi duïng coâng khi ñaõ ñeán giai ñoaïn hoaøn toaøn töï chuû roài, moïi vuïn vaët vöùt saïch heát. Öng ñi thì ñi, öng ngoài thì ngoài moät caùch töï taïi an oån, keû naøy chæ coøn moät phen nhaøo loän, môùi hay tieáng voã cuûa moät baøn tay, ngoân ngöõ cuûa ngöôøi khoâng löôõi. Vöøa noùi gì ?

Moät tieáng quaùt !

BAØI 46

AÂm:

            Sôn cö khoâng tòch ngoïa thieàn taêng,

            Truù daï thöôøng trì Baùt Nhaõ kinh,

            Thæ thöùc chuùng sanh nguyeân thò Phaät,

            Tuøng lai nhieät thuûy töùc haøn baêng.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi vaéng laëng ngoïa thieàn taêng,

            Hoâm sôùm thöôøng gìn Baùt Nhaõ ñaêng,

            Môùi bieát chuùng sanh nguyeân goác Phaät,

            Theá thì nöôùc noùng aáy haøn baêng.

CHUÙ:

Hôi thôû ra vaøo khoâng dính maéc, töùc laø thöôøng thoï trì kinh Baùt Nhaõ. Taêng nhaøn ôû non cao choùp ñænh khoâng khaùch khöùa, luùc naøo cuõng laëng leõ tænh taùo trì kinh naøy. Töø tö theá ñoù, môùi bieát chuùng sanh xöa nay laø Phaät, nöôùc noùng ñaâu khaùc haøn baêng chæ laø moät taùnh theå thoâi. Ñaõ khoâng khaùc theå thì khi buïi nhô saïch roài, ñöông nhieân veà cuøng moät chaân taùnh trong treûo, moät maøu tònh thanh.

Ñaáy cuõng laø moät loái noùi qua.

Chôù queán buøn uùng nöôùc !

BAØI 47

AÂm:

            Sôn cö dieâu yeåu töï voâ traàn,

            Baát giaû tu trì kieán boån chaân,

            Chaân Phaät haø taèng ly taû höõu,

            Kim nhaân tieän thò cöïu thôøi nhôn.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi dieäu vôïi buïi khoâng vöông,

            Chaúng ñôïi tu trì thaáy baûn chaân,

            Phaät thaät ñaâu töøng rôøi gang taác,

            Ngöôøi nay chính thaät cöïu thôøi nhaân.

CHUÙ:

Taùnh thieân chaân hay baûn theå tònh thanh moät maøu trong treûo, chaúng duïng lau chuøi vaø luùc naøo cuõng saün saøng beân ta trong ta, chæ taïi ta queân laõng khoâng chòu nhaän. Khö khö chaïy theo caùi giaû beân ngoaøi. Khi nhaän ra roài thì thôøi gian, khoâng gian ñoái vôùi ta ñeàu laø giaû voïng, moïi hieän töôïng ôõm ôø tröôùc maét ta cuõng khoâng thaät, taát caû ñeàu laø duyeân huyeãn taïm hôïp, taïm coù, nhöng ñöông theå töùc khoâng. Phaät daïy: “Caùc haïnh khoâng thöôøng, laø phaùp sanh dieät”. Noùi gì?

- Thieân thöôïng nhaân gian thaûy trong gang taác. 

BAØI 48

AÂm:

            Sôn cö nhö yù nhieäm Ñoâng Taây,

            Ñaïi ñaïo haø taèng höõu ngoä meâ,

            Haûo nhuïc huyeãn sang nan haï thuû,

            Baùt vu thieâm bænh dieäc thaønh phi.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi thoûa thích maëc Ñoâng Taây,

            Ñaïo lôùn ñaâu töøng coù ngoä meâ,

            Thòt toát khoeùt hö tay chaúng nôû,

            Baùt toâ theâm caùn cuõng oâ deà.

CHUÙ:

Ñaïo lôùn xöa nay chaúng coù ngoä meâ. Sôû dó noùi coù ngoä meâ laø bôûi chuùng ta laàm nhaän thöù khaùc, chaúng phaûi Ñaïo maø cho laø Ñaïo, chaúng phaûi thaät maø cho laø thaät. Khaùc naøo da thòt ñang laønh laën maø chuùng ta ñang taâm khoeùt thaønh veát laø caùi baùt caùi toâ tra thaønh caùn. Giôø ñaây chuùng ta phaûi kheùo nhaän laïi caùi thaät saün coù cuûa chính mình. Coù theá, con ñöôøng phieâu löu voâ ñònh cuûa chuùng ta môùi ruùt ngaén vaø chuùng ta sôùm veà queâ höông.

BAØI 49

AÂm:

            Sôn cö cao ngoïa thuû thanh hö,

            AÅm traùc tuøy duyeân laïc höõu dö,

            Baát duïng töông taâm tröø voïng nieäm,

            Yeáu tri voïng nieäm töùc chaân nhö.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi naèm kheånh giöõ thanh hö,

            AÊn uoáng tuøy duyeân vui coù dö,

            Chaúng phaûi ñem taâm tröø voïng töôûng,

            Môùi hay voïng töôûng aáy chaân nhö.

CHUÙ:

ÔÛ nuùi an nhaøn moïi vaät duïng cuõng tuøy duyeân tieâu duøng, khoâng baän loøng lo laéng chi caû. Nhö theá chuùng ta vui caû ngaøy vaø ôû ñaâu cuõng an oån lyù thuù. Laïi vaán ñeà voïng nieäm, neáu coù daáy khôûi chuùng ta lieàn buoâng thì töï nhieân voïng laéng, nieäm yeân, chaân nhö hieän tieàn. Baáy giôø moät chöõ buoâng cuõng boû luoân. Luùc ñoù môùi thaät söï an oån saùng suoát. “Ñaát nöôùc bình yeân”. Ngöôøi xöa noùi:

“Tuøy thuaän caùc duyeân khoâng quaùi ngaïi

 Nieát Baøn sanh töû thaûy khoâng hoa…”

BAØI 50

AÂm:

            Sôn cö tuy thò tieåu mao am,

            Ñaïi ñaïo ñöông döông tröïc chæ nam,

            Maïc truï Hoùa Thaønh vong Baûo Sôû,

            Truøng gia tinh taán caáp tu tham.

Nghóa:

            ÔÛ nuùi tranh coû moät tieåu am,

            Ñaïo lôùn neâu baøy coù chæ nam,

            Chôù keït Hoùa Thaønh queân Baûo Sôû,

            Caøng theâm sieâng gaéng gaáp neân tham.

CHUÙ:

Sôn cö duø chæ moät leàu tranh beù boûng nhöng ñoù laø nôi döøng truù cuûa baäc Ñaïo nhôn voâ taâm, chính laø nôi baäc long töôïng trong Phaät- phaùp tuyeân baøy tieâu bieåu phaùp vieân ñoán laø cöông lónh laøm Phaät laøm Toå. Moïi ngöôøi gaéng leân, chôù keït ôû Hoùa Thaønh maø phaûi tieán ñeán Baûo Sôû, laïi caøng noã löïc tham cöùu ñaéc löïc hôn nöõa, laáy ngoä laøm kyø haïn. Hoùa Thaønh chæ laø phöông tieän taïm öùng thoâi, Baûo Sôû môùi laø nôi thöôøng truù an oån thaät söï.

Duõng maõnh leân !

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM