 |
XUAÂN NHAÄT H.T THÍCH NHAÄT QUANG |
 |
 |
||
|
THIEÀN TAÊNG VAØ HIEÁU HAÏNH Vaøo Thieàn laø ñi vaøo cuoäc soáng. Moät cuoäc soáng maø ôû ñoù moïi gian truaân traàm thoáng, töï baûn thaân noù khoâng laø gì heát. Ngaøi Quy Sôn ñaõ töøng noùi, choã thaät teá khoâng coøn moät chuùt daáu veát, nhöng trong cöûa muoân haïnh khoâng boû soùt vieäc naøo - Thaät teá lyù ñòa baát thoï nhaát traàn, Vaïn haïnh moân trung baát xaû nhaát phaùp. Qua tinh thaàn lôøi Phaät daïy, ngöôøi bieát tu laø ngöôøi bieát baùo aân Phaät vaø, chæ coù tu cho saùng ñöôïc vieäc lôùn cuûa mình môùi laø ngöôøi aân nghóa veïn toaøn, hieáu haïnh baäc nhaát. Roõ raøng trong caùc Kinh A Haøm coøn ghi : “Vaøo muøa haï thöù baûy, sau khi thaønh ñaïo ñöùc Theá Toân ñaõ vì meï maø leân cung trôøi Ñao Lôïi thuyeát phaùp. Nhôø theá Hoaøng haäu Ma Da baây giôø laø moät tieân nhaân ñöôïc chuyeån hoùa vaø thaønh töïu quaû Thaùnh. Theá neân chöõ hieáu trong ñaïo Phaät, ñaëc bieät döôùi cöûa Thieàn toâng ñöôïc theå hieän khaùc hôn theá thöôøng. Chuùng ta haõy ñoïc moät ñoaïn thô töø bieät meï cuûa Thieàn sö Ñoäng Sôn Löông Giôùi. “Ñöôïc nghe chö Phaät ra ñôøi ñeàu do cha meï maø coù thaân, muoân loaøi sanh tröôûng thaûy nhôø trôøi ñaát che chôû. Cho neân khoâng coù cha meï thì chaúng sanh, khoâng coù trôøi ñaát thì chaúng tröôûng, thaûy nhôø ôn döôõng duïc, ñeàu thoï ñöùc chôû che. Song maø, taát caû haøm thöùc, vaïn töôïng hình nghi ñeàu thuoäc voâ thöôøng chöa lìa sanh dieät. Tuy ôn buù xuù naëng neà, coâng nuoâi döôõng saâu thaúm, neáu ñem cuûa caûi theá gian phuïng döôõng troïn khoù ñaùp ñeàn, duøng maùu thòt daâng hieán cuõng khoâng ñöôïc beàn chaéc. Trong Hieáu Kinh noùi : “Duø moät ngaøy gieát ñoâi ba con vaät ñeå cuùng hieán cha meï vaãn laø baát hieáu. Vì seõ loâi nhau vaøo voøng traàm luaân chòu muoân kieáp luaân hoài”. Muoán ñeàn ôn saâu daøy cuûa cha meï ñaâu baèng coâng ñöùc xuaát gia. Vì seõ caét ñöùt doøng soâng aùi sanh töû, vöôït qua khoûi bieån khoå, ñaùp ôn cha meï ngaøn ñôøi, ñeàn coâng töø thaân muoân kieáp, boán aân ba coõi thaûy ñeàu ñeàn ñaùp. Kinh noùi : “Moät ñöùa con xuaát gia chín hoï ñeàu sanh leân coõi trôøi”. Con theä boû thaân maïng ñôøi naøy, chaúng trôû veà nhaø, ñem caên traàn muoân kieáp choùng toû saùng Baùt- nhaõ. Cuùi mong cha meï môû loøng hyû xaû, yù chôù troâng mong, hoïc theo göông phuï vöông Tònh Phaïn vaø thaùnh maãu Ma Da. Heïn ñeán sau kia seõ gaëp nhau trong hoäi Phaät, coøn hieän nay cam chòu lìa nhau. Con chaúng phaûi queân ôn döôõng duïc, chæ vì “thôøi giôø khoâng ñôïi ngöôøi”. Cho neân noùi : “Thaân naøy chaúng thaúng ñôøi naøy ñoä, laïi ñôïi ñôøi naøo ñoä thaân naøy ?”. Xin cha meï loøng chôù mong. Tuïng raèng : Vò lieãu taâm nguyeân ñoä soá xuaân, Phieân ta tònh theá maïn thuaân tuaàn. Cô nhôn ñaéc ñaïo khoâng moân lyù, Ñoäc ngaõ yeâm löu taïi theá traàn. Caån cuï xích thô töø quyeán aùi, Nguyeän minh ñaïi phaùp baùo töø thaân. Baát tu saùi leä taàn töông öùc, Thí tôï ñöông sô voâ ngaõ thaân. Dòch : Chöa roõ nguoàn taâm traûi maáy xuaân, Thöông thay meâ maõi luoáng baâng khuaâng. Cöûa khoâng ñaõ laém ngöôøi ñöôïc ñaïo, Rieâng keû thoâ heøn maõi phong traàn. Vieát laù thö naøy töø cha meï, Nguyeän thoâng ñaïi phaùp baùo töø thaân. Khoâng neân rôi leä nhieàu thöông nhôù, Xem tôï buoåi ñaàu con khoâng thaân.” Phaûi laø ngaøi Ñoäng Sôn môùi coù ñöôïc lôøi thô cho meï nhö theá. Bôûi vì Ngaøi ñaõ ñöôïc keát tinh töø moät coäi nguoàn sieâu thoaùt phi thöôøng. Ñaây chuùng ta haõy xem laù thô cuûa meï gôûi cho Ngaøi. “Meï cuøng con ñôøi tröôùc coù nhaân duyeân neân môùi keát thaønh tình meï con. Keå töø oâm thai trong loøng, sôùm chieàu caàu thaàn khaán Phaät nguyeän sanh ñöôïc con trai. Thai baøo ñuû thaùng maïng soáng nhö chæ maønh, sanh con ñöôïc toaïi nguyeän quyù nhö chaâu baùu. Khoâng neà söï hoâi haùm cuûa phaån ueá, chaúng ngaïi söï buù xuù nhoïc nhaèn. Con vöøa thaønh ngöôøi daét ñeán tröôøng hoïc taäp. Hoaëc khi con ñi chôi veà treã, meï töïa cöûa troâng mong. Con vieát thö veà quyeát xin xuaát gia. Cha ñaõ maát, meï giaø, anh yeáu, em ngheøo naøn, meï troâng caäy vaøo ai ? Con coù yù boû meï, chôù meï naøo coù taâm queân con. Töø khi con caát böôùc tha phöông, ngaøy ñeâm meï thöôøng rôi leä. Khoå thay ! Khoå thay! Nay con laïi theä chaúng veà queâ, meï cuõng tuøy chí nguyeän cuûa con. Meï khoâng daùm mong con nhö Vöông Töôøng naèm giaù, Ñinh Lan khaéc caây, chæ mong con nhö Toân giaû Muïc Lieân ñoä meï thoaùt khoûi traàm luaân tieán leân Phaät quaû. Neáu meï khoâng nhö vaäy e phaûi coù toäi. Con caàn phaûi giaûi quyeát cho xong”. Theá neân, döôùi maét cuûa Toå sö moät baäc tröôïng phu hieáu nghóa veïn toaøn, phaûi laø ngöôøi sieâu vieät thöôøng thoáng khoaùi, ung dung ñoä thoaùt cha meï baèng chính cuoäc soáng thöïc cuûa mình. Baûn chaát cuûa Thieàn toâng khoâng laø gì heát, khoâng laø gì môùi meû, khoâng maëc theâm baát cöù chieác aùo naøo maø töï noù trang nghieâm, thaùo gôõ moïi vöôùng maéc neân theânh thang töï taïi. Chæ theá thoâi. Ngöôøi xöa noùi, ñi chæ ñi, hieän höõu maø vaãn hoàn nhieân haøi hoøa töôi taén. Khoâng böôùc ñi naøo haïn cuoäc khuoân thöôùc, maø cuõng khoâng böôùc ñi naøo ngoaøi öôùc leä phaïm truø cuoäc löõ, soáng thöïc ngay ñaây. Moät Thieàn sö Vieät Nam ñaõ thoáng khoaùi haùt leân lôøi naøy : Trôøi ñaát lieác troâng chöø sao theânh thang, Choáng gaäy chôi roâng chöø phöông ngoaïi phöông, Hoaëc cao cao chöø maây ñænh nuùi, Hoaëc saâu saâu chöø nöôùc truøng döông. ( Tueä Trung Thöôïng só ) Thaàn thaùi vaøo cuoäc thaät saâu cuûa Tueä Trung Thöôïng só ñaõ laøm neân moät Truùc Laâm Ñaïi Ñaàu Ñaø, ñieåm leân trang söû Phaät moät neùt son röïc rôõ. Phaûi chaêng ñoù laø do moät truyeàn thoáng ñaïo phaùp vôùi daân toäc ñaõ gaén lieàn cuûa ngöôøi Vieät Nam töø caùc thôøi Ñinh, Leâ, Lyù, Traàn, Leâ. Moät Thaùi sö Ñoã Thuaän, moät Khuoâng Vieät Ngoâ Chaân Löu laø nhöõng con ngöôøi phuïc vuï daân toäc, töï lôïi lôïi tha ñaày ñuû. Ñaïo ñôøi hai vai gaùnh naëng, nhöng vaãn huøng vó nhö ñaïi baøng bay löôïn giöõa trôøi cao, nhaøn nhaõ nhö thieân nga phoâ saéc phôi phôùi treân doøng nöôùc bieác, maø thaät söï khoâng dính moät gioït nöôùc naøo. Coù theå noùi khoâng moät gioït nöôùc naøo thaám öôùt goùt chaân caùc Ngaøi. Caùc vò cao Taêng nhö Nhaát Toâng, Giôùi Minh laø nhöõng baäc ñaõ töøng laøm ñaïo sö cuûa ñaáng quaân vöông laáy taâm ngöôøi laøm taâm mình, laáy yù muoán cuûa ngöôøi laøm yù muoán cuûa mình. Coøn gì cao ñeïp baèng hình aûnh naøy, hình aûnh moät oâng vua anh huøng löøng danh maø roài sau ñoù döùt khoaùt nhöôøng ngoâi laïi cho con ñeå xuaát gia laøm taêng tu khoå haïnh, laáy trôøi maây, suoái nöôùc laøm cung ñieän theâ thieáp. Cung caùch aáy, taám loøng chí nhaân chí hieáu aáy ñöôïc theå hieän qua neáp soáng vaø lôøi ca hoàn nhieân bình dò cuûa caùc Ngaøi. Ñoái caûnh voâ taâm chôù hoûi thieàn… Ñeå roài, Lôïi danh phuûi saïch traän möa ñeâm… Hay nhö, Xuaân taøn coøn coù tieáng chim ca… Vôùi tinh thaàn giaùo duïc aáy, neân vua Traàn Anh Toâng cuõng laø vò vua hieáu ñaïo veïn toaøn. Moät hoâm nhaân say yeán tieäc, Anh Toâng ñaõ khoâng kòp ngöï trieàu. Ñöùc Nhaân Toâng töø Yeân Töû veà khoâng thaáy Anh Toâng ngöï trieàu, Ngaøi lieàn quaøy quaû trôû veà nuùi. Anh Toâng hay tin caáp toác dong thuyeàn suoát ñeâm, ñeå theo kòp vua cha. Ñeán nôi, vua quyø döôùi chaân ñöùc Ñieàu Ngöï nhaän moïi loãi laàm vaø thaønh taâm saùm hoái. Ñeïp thay! Quaû laø moät hình aûnh röïc saùng hieáu ñaïo cuûa ñaáng quaân vöông Vieät Nam. Toùm laïi, hieáu ñaïo cuûa thieàn taêng phaûi ñöôïc bieåu hieän cuï theå töø chaân dieän muïc cuûa mình. Töø ñoù chaân traàn maët ñaát böôùc vaøo ñôøi, vaø laø moät con ngöôøi aân ñöùc hieáu nghóa troïn veïn, nhöng vaãn thanh thoaùt nheï tô. ] |
||
