QUYEÅN 1: TU TAÂM

Thích Thieän Hoa

TU VAØ TAÂM

Chöõ "Tu" nghóa laø söûa; Söûa caùi xaáu trôû laïi caùi toát, söûa caùc dôû trôû laïi hay, söûa caùi quay trôû laïi phaûi, söûa phaøm Thaùnh. Nhö nhaø cöûa hö hao, ñaát vöôøn u treä, nay söûa laïi cho toát ñeïp, nhö theá goïi laø "Tu boá" Thaân theå loâi thoâi haønh vi baån thæu, nay söûa laïi cho ñaøng hoaøng, nhö theá goïi laø "Tu thaân". Taâm taùnh oâ tröôïc tham lam, taät ñoá, taø kieán, si meâ v.v… nay söûa laïi trôû neân taâm taùnh toát ñeïp, nhö theá goïi laø "Tu Taâm".

"Taâm" laø "caùi hieåu bieát phaân bieät", cuõng goïi laø "phaàn tinh thaàn". Taâm khoâng coù hình töôùng daøi, ngaén, vuoâng, troøn, hay coù maøu saéc xanh, ñoû, traéng vaø vaøng gì. Khoâng theå duøng con maét maø thaáy ñöôïc taâm; cuõng khoâng theå duøng tay chôn rôø ñuïng ñöôïc taâm; chæ o thaáy caùi taùc duïng cuûa noù, neân bieát coù taâm. Cuõng nhö "ñieän", ngöôøi ta khoâng theå thaáy nghe hay rôø moù ñöôïc ñieän; chæ do thaáy caùi taùc duïng cuûa noù maø bieát coù ñieän. Nhö cho ñieän vaøo neon, thì thaáy ñeøn saùng, cho vaøo quaït thì thaáy quaït xoay v.v…. Vì theá, neân ngöôøi ta bieát coù ñieän- Taâm chuùng ta cuõng theá, vì noù coù taùc duïng thaáy, nghe vaø phaân bieät v.v… neân chuùng ta bieát coù Taâm.

Taâm coù chia laøm hai phaân; Chôn vaø Voïng. Ñöùng veà phaàn chôn taâm (theá) thì khoâng theå duøng lôøi noùi luaän baøn, hay taâm trí suy nghó ñöôïc, maø caàn phaûi töï chöùng ngoä, neân trong kinh noùi: " Rôøi töôùng noùi naêng, rôøi töôùng danh töï, rôøi töôùng taâm duyeân" Song ñöùng veà phaàn "voïng taâm", thì coù theå noùi naêng vaø phaân bieät ñöôïc.

Trong baøi naøy, toâi chi baøn veà "voïng taâm" (thöùc). Khi chuùng ta hieåu bieát vaø ñeïp tröø ñöôïc caùi "voïng" roài, thì "chôn taâm" hieän ra. Cuõng nhö soùng laëng roài, thì taùnh nöôùc baèng phaúng töï hieän.

Thöa quyù vò! Nhö treân toâi ñaõ noùi: "Taâm khoâng coù hình töôùng: daøi, ngaén, vuoâng, troøn, hay xanh, ñoû, traéng, vaøng gì, neân khoâng theå duøng maét thaáy, tai nghe, hay rôø moù ñöôïc Taâm. Song nhôø thaáy caùi taùc duïng cuûa noù neân chuùng ta môùi bieát coù "Taâm".

Moïi ngöôøi khoâng phaûi chæ coù naêm " giaùc quan" maø coù ñeàu ñeán taùm caùi "Bieát", töùc laø taùm caùi Taâm. Theo Duy thöùc hoïc goïi laø "Taùm thöùc" (taùm caùi Bieát). Taùm caùi Taâm naøy ñeàu coù chuû quyeàn thoáng laõnh moãi choã; cuõng nhö moãi oâng Vua ngöï trò moãi nöôùc, neân trong Duy thöùc hoïc goïi laø "Taùm Taâm Vöông".

 

]

 
 

THIỀN TÔNG VIỆT NAM