Kinh sach

HÖỚNG ÑAÏO: PHAÀN MÔÛ ÑAÀU

Vaàn ñeà Tu Taâm vaø Döôõng Taùnh khaùc nhau vaø boå khuyeát cho nhau nhö theá naøo?

Trong ñôøi soáng haèng ngaøy, chuùng ta thöôøng nghe hay thöôøng quen mieäng noùi ñeán hai chöõ "tu döôõng’ chaúng haïn nhö:"Con neân tu döôõng taùnh tình ñeå thaønh ngöôøi coù ñöùc haïnh" hay:"Noù hö, vì khoân gbieát tu taâm, döôõng taùnh". Hai tieáng"tu döôõng" thöôøng ñi ñoâi vôùi nhau, neân chuùng ta thaáy möôøng töôïng nhö chuùng noù gioáng nghóa nhau, coù moät phaïm vi, moät taùc duïng rieâng bieät. Tu laø söûa, maø döôõng laø nuoâi. Ngöôøi ta söûa caùi xaáu, maø nuoâi caùi toát_Söõa laø tröø, maø nuoâi laø coäng; tu coù taùnh caùch tieâu cöïc, döôõng taùnh coù taùnh caùch tích cöïc. Moät beân tieâu tröø caùi xaáu, moät beân boài boå caùi toát. Moät beân laøm cho heát hö, moät beân laøm cho theâm neân. Moïi söï vaät trong ñôøi töông ñoái naày ñeàu coù phaàn xaáu vaø phaàn toát. Ñoái vôùi caùi xaáu ta phaûi tu, ñoái vôùi caùi toát ta phaûi döôõng. Chaúng haïn, khi ta troàng moät caây gì, coâng vieäc cuûa chuùng ta coù hai phaàn lôùn: baét saâu boï, tröø nöôùc pheøn, nöôùc maën: ñoù laø tu hay söûa. Boû phaân, töôùi nöôùc ngoït, cho noù ñuû thoaùng khí vaø aùnh naéng maët trôøi: ñoù laø boå hay döôõng. Tu boå moät caùi caây, cho noù ñôm hoa keát traùi, laø theá.

Coâng vieäc troàng caây Boà-ñeà trong moãi ngöôøi chuùng ta cuõng töông töï nhö theá, nhöng taát nhieân laø phaûi toán nhieàu coâng phu tu boå hôn, vì noù raát khoù troàng. Noù khoân gchòu ñöôïc "boùng rôïp si-meâ" cuûa röøng Voâ-minh, maø phaûi coù aùnh saùng cuûa "maët trôøi Trí-tueä"; noù khoâng chòu ñöôïc nöôùc pheøn, nöôùc maën cuûa "ao Saân haän, ñoäc aùc", maø phaûi coù nöôùc ngoït cuûa "suoái Töø-bi"; noù khoâng chòu ñöôïc xuù khí cuûa "ñoáng raùc Phieàn-naõo oâ troïc", maø phaûi coù khoâng khí trong saïch cuûa "baàu trôøi Thanh tònh". Noù khoâng theå soáng treân moät mieáng ñaát loài loõm, nôi cao nôi thaáp cuûa "trieàn nuùi baát bình ñaúng" maø chæ soáng giöõa"ñoàng baèng Bình ñaúng". Nhöng ôû ñaây, chuùng ta phaûi coi chöøng traâu boø cuûa "anh chaøng troïc phuù Tham-lam" thöôøng thaû rong aên phaù: ñeå ngaên ñoùn chuùng daãm ñaïp, ta phaûi laøm moät caùi "haøng raøo Trì-giôùi", hay xaây moät caùi ‘thaønh Töï-taïi". Ta laïi phaûi luoân luoân tìm baét cho heát nhöõng con "saâu ích kyû, giaûi-ñaõi, tieâu cöïc, nghi ngôø"; trong coâng vieäc naày, ta caàn nhôø söï giuùp söùc cuûa nhöõng con "kieán Lôïi-tha, Nhaãn nhuïc, Tích cöïc, Tinh-taán" ñeå dieät tröø, töø trong tröùng nhöõng con saâu boï kia.

Toùm laïi, trong vieäc troàng caây Boà-ñeà naày, maëc duø phöùc taïp, nhöng coù theå chia ra laøm hai loaïi chính: moät loaïi laø baøi tröø nhöõng aûnh höôõng xaáu ôû chung quanh, goïi laø Tu; moät loaïi laø boài boå cho caùi maàm quyù baùu cuûa caây Boà-ñeà moãi ngaøy moãi lôùn maïnh, goïi laø Döôõng.

Hai loaïi coâng vieäc aáy, ngöôøi troàng caây Boà-ñeà khoâng ñöôïc xem loaïi naøo troïng, loaïi naøo khinh, loaïi naøo caàn thieát, loaïi naøo boû qua. Tu maø khoâng Döôõng thì keát waû khoù toaøn veïn.

Nhöng chuùng ta ñöøng neân thaáy coâng vieäc troàng Boà-ñeà naày khoù khaên, phöùc taïp maø ngaõ loøng, thoái chí. Khoâng coù coâng vieäc gì toát ñeïp, vó ñaïi maø khoâng khoù khaên. Khoâng coù hoa höôøng naøo laø khoâng coù gai. Vì sôï gai maø ta khoâng daùm haùi hoa höôøng sao? Caây Boà-ñeà, moät khi nhôø coân gphu tu döôõng cuûa ta maø ñôm hoa keát traùi thí coâng duïng cuûa noù thaät voâ cuøng lôùn lao. Khoâng phaûi rieâng ta maø muoân ngaøn ngöôøi ñeàu ñöôïc höôûng thuï. Saùch coù noùi:"Nhaát nhôn taùc phöôùc, thieân nhôn höôûng, ñoäc thoï khai hoa, vaïn thoï höông". (Moät ngöôøi laøm phöôùc, muoân ngöôøi ñöôïc aûnh höôûng; moät caây ñöôïc troå hoa, muoân caây ñeàu ñöôïc thôm laây).

Trong taäp "Tu Taâm", chuùng toâi ñaõ noùi roõ noäi dung vaø phöông phaùp "Tu Taâm" nhö theá naøo roài. Trong taäp naày chuùng toâi chæ trình baøy veà vaán ñeà "Döôõng taùnh".

Nhöng "Döôõng taùnh" ñaây laø döôõng taùnh gì? Taát nhieân khoâng phaûi laø taùnh tình taàm thöôøng coù toát coù xaáu cuûa chuùng ta, cuõng khoâng phaûi taùnh Thieän maø thaày Maïnh Töû thöôøng noùi. Taùnh ñaây laø taùnh Phaät!

Taùnh Phaät ôû ñaâu maø döôõng? -Thöa, noù coù saün trong moãi ngöôøi chuùng ta. Phaät daïy:"Nhaát theá chuùng sanh giai höõu Phaät taùnh": Taát caû chuùng sanh ñeàu coù Phaät taùnh. Song vì chuùng sanh khoâng bieát döôõng taùnh Phaät cuûa mình, ñeå cho noù beänh hoïan, gaày moøn, tieài tuïy, neân noù khoâng coù söùc ñeå phaùt sinh nhöõng ñöùc tính phi thöôøng vaø ñöa chuùng ta ñeán quaû vò Phaät. Vì khoâng bieát döôõng taùnh Phaät neân töø voâ thi ñeán giôø, chuùng ta bò traàm luaân trong bieån khoå sanh töû, vónh kieáp laøm chuùng sanh.

Taát caû caùc vò Thaùnh-hieàn vì bieát nuoâi döôõng taùnh Phaät, dieät tröø taùnh chuùng sanh, neân ñaõ trôû thaønh Boà taùt hay Phaät. Nay neáu chuùng ta khoâng sôùm lo döôõng taùnh Phaät cuûa mình, thì töø ñaây veà sau, chuùng ta cuõng vaãn quanh quaån maõi trong neûo toái luaân hoài, troâi laên trong bieån saàu nöôùc maét.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM