KINH THUÛ LAÊNG NGHIEÂM

TOÂNG THOÂNG

TAÂY TAÏNG TÖÏ - BÌNH DÖÔNG

Ngöôøi dòch : THUBTEN OSALL LAMA - NHAÃN TEÁ THIEÀN SÖ

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG I: CHÆ BAØY CHAÂN TAÂM

MUÏC SAÙU: CHÆ ROÕ YÙ NGHÓA TAÙNH THAÁY KHOÂNG PHAÛI LAØ CAÙI THAÁY, VIEÂN MAÕN BOÀ ÑEÀ.

Kinh: “Anan, nay Ta ñem hai vieäc aáy lui tôùi, keát hôïp maø chæ roõ.

“Anan, nhö caùi Voïng Kieán Bieät Nghieäp cuûa chuùng sanh kia, thaáy nôi ngoïn ñeøn hieän ra boùng troøn, tuy gioáng nhö tieàn caûnh maø thaät ra laø do beänh nhaëm cuûa ngöôøi aáy taïo thaønh. Nhaëm thì maét loøa, chaúng phaûi saéc taïo ra. Nhöng caùi Thaáy Ñöôïc Beänh Loøa vaãn khoâng coù loãi laàm gì veà söï thaáy caû.

“So saùnh vôùi hieän giôø, oâng duøng con maét xem thaáy nuùi soâng, coõi nöôùc vaø caùc chuùng sanh, ñeàu laø do caùi Beänh Thaáy töø voâ thuûy taïo thaønh. Caùi Thaáy vaø Caùi Ñöôïc Thaáy hình nhö hieän ra tieàn caûnh, thaät ra voán chæ laø caùi Beänh Loøa, thaáy coù naêng kieán vaø sôû kieán ôû trong caùi Giaùc Minh maø thoâi.

“Nhöõng söï Thaáy, Bieát ñeàu laø beänh nhaëm, coøn caùi Boån Giaùc Minh Taâm thaáu suoát caùc duyeân voán khoâng coù beänh nhaëm. Caùi Bieát vaø Caùi Ñöôïc Bieát ñeàu laø beänh nhaëm, coøn caùi Boån Giaùc thì khoâng ôû trong beänh nhaëm. Ñoù laø caùi Taùnh Thaáy Haèng Thaáy, laøm sao goïi ñöôïc laø söï Thaáy, Nghe, Hay, Bieát?

“Vaäy neân, nay oâng nhìn thaáy Ta, nhìn thaáy oâng, cuøng möôøi loaïi chuùng sanh trong theá gian ñeàu laø caùi Thaáy Nhaëm, maø chaúng phaûi laø caùi Thaáy Chaân Thaät thaáy ñöôïc beänh nhaëm. Caùi Taùnh Thaáy Chaân Thaät kia voán chaúng heà nhaëm, cho neân khoâng goïi laø Thaáy nöõa.

Thoâng raèng: Laáy caùi boùng troøn maø so vôùi Tieàn Caûnh, laáy maét nhaëm maø so vôùi caùi Beänh Thaáy, laáy caùi Thaáy Loøa maø so vôùi caùi Giaùc Minh [A Laïi Da Thöùc coøn coù nhieãm oâ], laáy caùi Thaáy Ñöôïc Beänh Nhaëm so vôùi Taùnh Baûn Giaùc [A Laïi Da Thöùc khoâng coøn nhieãm oâ, goïi laø Baïch Tònh Thöùc.]thì khoâng gì maø chaúng roõ. Duø vaên nghóa khuùc maéc, nhöng khoâng coù choã naøo khoâng phaùt minh caùi Thaáy laø beänh nhaëm, maø caùi Taùnh Thaáy Haèng Thaáy voán chaúng heà nhaëm. Caùi Thaáy vaø Caùi Ñöôïc Thaáy, ñoù laø Caên vaø Caûnh hoøa hôïp, maø hieän ra coù nuùi soâng, coõi nöôùc vaø chuùng sanh, cuõng gioáng nhö söï hieän ra cuûa Caûnh vaät tröôùc maét, thaät cuõng chæ nhö caùi boùng troøn thaáy nôi ngoïn ñeøn. Boùng troøn chaúng do saéc taïo ra, thì caùc thöù treân cuõng khoâng phaûi do Caûnh taïo ra. Nguyeân laø caùi Giaùc Minh cuûa ta voïng thaáy coù choã duyeân, nhö con maét nhaëm thì thaønh ra coù boùng troøn.

Caùi Giaùc Minh naøy voïng thaáy, nhaân ôû Minh maø laäp ra Caùi Sôû, roài laïi duyeân baùm theo ngoaïi caûnh, ñoù laø beänh nhaëm. Coøn caùi Boån Giaùc Minh Taâm naøo rôi vaøo nôi choán, thöôøng giaùc caùc töôùng sanh khôûi cuûa caùc duyeân, chaúng ñuoåi theo caùc duyeân maø troâi laên, thì voán chaúng heà nhaëm. Vaäy, neân bieát do caùi Giaùc Minh cuûa ta duyeân nôi tieàn caûnh maø thaønh caùi Sôû Giaùc (Caùi Ñöôïc Bieát). Caùi Sôû Giaùc laø beänh nhaëm, maø caùi Taùnh Boån Giaùc thaät laø caùi Thöôøng Bieát. Caùi Boån Giaùc Minh Taâm ñaõ thöôøng toû bieát caùi nhaëm, bieát caùi nhaëm laø beänh, voán töï taïi, naøo coù sa vaøo chuyeän nhaëm ? Noùi laø “Caùi Bieát vaø Caùi Ñöôïc Bieát ñeàu laø beänh nhaëm”, nghóa laø caùi Giaùc Minh cuûa ta thaáy coù choã duyeân beøn laø beänh nhaëm, laáy caùi Bieát vaø Ñöôïc Bieát aáy laøm duyeân maø coù. Noùi laø “Caùi Boån Giaùc khoâng ôû trong beänh nhaëm”, laø töông öng vôùi Caùi Boån Giaùc Minh Taâm thöôøng roõ caùc Duyeân, maø khoâng coù beänh nhaëm; ôû nôi phuø traàn chöa khôûi, chaúng sa vaøo caùi nhaëm cuûa Thöùc Giôùi. Ñaây chaúng phaûi laø caûnh giôùi cuûa Thaáy, Nghe, Hay, Bieát cho neân noùi “Ñaây thaät laø Taùnh Thaáy Haèng Thaáy, sao goïi ñöôïc laø söï thaáy, nghe, hay, bieát?”

Neáu laáy caùi söï thaáy, nghe, hay, bieát maø cho ñoù laø Taùnh, thì chaúng khaùc naøo laáy con maét nhaëm maø cho laø con maét trong saïch, sao maø thoâng cho noåi?

Ngaøi Tam Bình coù baøi keä :

            “Chæ Thaáy, Nghe naøy chaúng phaûi Thaáy, Nghe

            Tuyeät khoâng thanh, saéc ñeå trình oâng

            Trong ñaây neáu roõ, toaøn voâ söï

            Theå, Duïng naøo caàn phaân, chaúng phaân”.

                        (Chæ thöû kieán vaên phi kieán vaên

                        Voâ dö Thanh, Saéc khaû trình quaân

                        Caù trung nhöôïc lieãu toaøn voâ söï

                        Theå, Duïng haø phoøng phaân, baát phaân).

Toå Vaân Moân neâu ra: “Ngay “Chæ Thaáy, Nghe naøy chaúng phaûi Thaáy, Nghe”: goïi caùi gì laø Thaáy, Nghe? “Tuyeät khoâng thanh, saéc ñeå trình oâng”: coù thanh, saéc naøo ôû nôi mieäng? “Trong ñaây neáu roõ, toaøn voâ söï”: coù chuyeän gì ñaâu? “Theå, Duïng naøo caàn phaân, chaúng phaân”: lôøi noùi laø Theå, hay Theå laø lôøi noùi?”

Ngaøi laïi ñöa caây truï tröôïng leân maø noùi: “Truï tröôïng laø Theå, ñeøn loàng laø Duïng, theá laø phaân hay chaúng phaân? Chaúng thaáy noùi “Nhaát Thieát Trí Thanh Tònh” ö?”

Sau, Ngaøi Baïch Vaân Ñoan neâu ra raèng: “Vaân Moân chæ hieåu y theo khuoân saùo maø veõ chaân maøy, vieân thoâng thì chaúng theá!”

“Ngay “Thaáy, Nghe naøy chaúng phaûi Thaáy, Nghe. Tuyeät khoâng thanh, saéc ñeå trình oâng”: maét laø maét, tai laø tai!

““Trong ñaây neáu roõ, toaøn voâ söï. Theå, Duïng naøo caàn phaân, chaúng phaân”: Boán, naêm traêm caønh hoa lieãu (trong) ngoõ. Hai ba ngaøn choã xöôùng ca laàu”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

            “Thaät gaëp nhau, chaúng giao thieäp

            Saùu cöûa môû toang, boán ñöôøng tuyeät daáu

            Khaép coõi laø quang minh, suoát thaân khoâng sau tröôùc

            Sôïi tô chaúng baän chuyeän con thoi

            Hoa myõ tung hoaønh rieâng yù khaùc”.

Ngaøi Tam Bình rieâng coù moät baøi tuïng:

            “Thaáy, Nghe, Hay, Bieát voán chaúng (nguyeân)nhaân

            Ñöông Theå roãng maàu, tuyeät voïng, chaân

            Thaáy Töôùng, chaúng sanh si aùi nghieäp

            Roãng nhieân, toaøn heát : Thích Ca Thaân”.

Laïi nöõa, Toå Hueä Sieâu thöôïng ñöôøng daïy raèng: “Naøy caùc Thöôïng Toïa, Thaáy, Nghe, Hay, Bieát thì chaúng phaûi laø Thaáy, Nghe, Hay, Bieát. Theå hoäi chaêng? Cuøng vôùi caùc vò Thöôïng Toïa noùi roõ laém roài ñoù, nhöng phaûi chôø chö vò ngoâï môùi ñöôïc!”

Hôïp caùc ñoaïn treân ñeå chuù giaûi ñoaïn kinh naøy.

Kinh: “Anan, caùi Voïng Kieán Ñoàng Phaän cuûa chuùng sanh kia so vôùi caùi Voïng Kieán Bieät Nghieäp cuûa moät ngöôøi thì moät ngöôøi ñau maét cuõng ñoàng nhö moät nöôùc kia.

“Ngöôøi ñau maét thaáy boùng troøn laø do maét nhaëm hö voïng sanh ra; coøn trong moät nöôùc kia hieän ra caùc ñieàm xaáu laø do aùc duyeân ñoàng phaän cuûa chuùng sanh taïo neân. Caû hai ñeàu laø do caùi Thaáy hö voïng töø voâ thuûy sanh ra.

“Suy ra, ba ngaøn Chaâu trong coõi Dieâm Phuø Ñeà, cuøng boán bieån lôùn, Ta Baø theá giôùi, cho ñeán caùc coõi Höõu Laäu möôøi phöông cuøng caùc chuùng sanh ñoàng ôû trong Dieäu Taâm Voâ Laäu, nhöng do caùi beänh duyeân hö voïng taïo thaønh Thaáy, Nghe, Hay, Bieát hoøa hôïp maø giaû doái sanh ra, hoøa hôïp maø giaû doái dieät maát. Neáu xa lìa caùc beänh duyeân hoøa hôïp vaø chaúng hoøa hôïp naøy, töùc thì dieät trôû laïi ñöôïc caùc nguyeân nhaân sanh töû, troøn ñuû Theå Boà Ñeà khoâng sanh khoâng dieät, ñoù laø caùi Baûn Taâm Xöa Nay Trong Saïch, caùi Voán Giaùc Ngoä Thöôøng Truï Xöa Nay vaäy.

Thoâng raèng: Laáy con maét nhaëm ñeå hieån baøy caùi Voïng thì deã, laáy caùi ñieàm xaáu maø hieån baøy caùi Voïng thì khoù, cho neân laáy Bieät Nghieäp maø so vôùi Ñoàng Phaän vaäy. Hôn nöõa, caùi Voïng laø caùc ñieàm xaáu trong Ñoàng Phaän coøn deã bieát, chöù caùi Beänh Duyeân hö voïng laø caùc coõi nöôùc Höõu Laäu thì quaû laø khoù tin. Cho neân laáy deã maø suy ra khoù vaäy.

Choã thaáy coù nuùi soâng, coõi nöôùc cuøng möôøi loaïi chuùng sanh trong theá gian tuy thuoäc hö voïng, nhöng ñoàng laø caùi Dieäu Taâm Voâ Laäu. Noùi Dieäu, töùc laø vaät maø chaúng phaûi vaät, töùc laø Caûnh maø chaúng phaûi Caûnh. Chæ vì quay löng laïi vôùi Giaùc maø hôïp vôùi Traàn thì thaønh Höõu Laäu. Höõu Laäu thì bò vaät chuyeån, cuøng vôùi beänh nhaëm beøn ñoàng. Coøn neáu traùi vôùi Traàn, hôïp vôùi Giaùc thì voán töï Voâ Laäu. Voâ Laäu thì chuyeån ñöôïc vaät, töùc ñoàng vôùi khoâng nhaëm. Ñoàng moät Giaùc Minh, maø Voâ Laäu töùc laø Boån Taâm Thanh Tònh, Boån Giaùc Thöôøng Truï; coøn Höõu Laäu thì chaúng bieát Chôn maø chaïy theo Voïng, troâi laên sanh töû, hoøa hôïp maø voïng sanh ra, hoøa hôïp maø voïng dieät maát. Töông öng vôùi ñoaïn tröôùc: “Ngay trong ñoù maø laïi phaùt sanh, do Nghieäp beøn chòu xoay vaàn”. Chôn, Voïng voán hoøa hieäp, maø noùi rieâng veà Voïng bôûi vì Chaân Nhö ñang ôû trong phieàn naõo vaäy. Caùc töôùng hoøa hôïp, töùc laø taïi trong ba coõi maø löu chuyeån. Caùc töôùng baát hoøa hôïp laø caùi kieán chaáp chaúng sanh dieät, Töï Nhieân cuûa ngoaïi ñaïo. Caû hai thöù duyeân hoøa hieäp vaø chaúng hoøa hieäp naøy chính laø goác reã, nguyeân nhaân cuûa sanh töû, ñeàu laø caùi voïng kieán ñieân ñaûo. Neáu caùi Voïng Thaáy maø tieâu tan, chæ coøn moät Boån Giaùc. Cuõng nhö beänh nhaëm tieâu tan, thì chæ coøn moät con maét thuaàn tuùy saùng saïch. Haù ñoù chaúng phaûi laø Taùnh Boà Ñeà troøn ñuû, baát sanh baát dieät sao ? Ñeán trong caùi Boà Ñeà troøn ñaày aáy roài môùi tin ñöôïc “Thaáy do lìa Thaáy, Thaáy aáy sieâu vieät” vaäy.

Toå Huyeàn Sa thöôïng ñöôøng daïy raèng: “Toâi nay hoûi caùc oâng, caùc oâng ñang ñaûm ñöông chuyeän gì vaäy? ÔÛ theá giôùi naøo maø an thaân laäp maïng ñaây? Coù thaáy ra ñöôïc khoâng? Neáu chaúng nhìn ra ñöôïc thì khaùc naøo duïi maét sanh ra hoa ñoám, thaáy toaøn chuyeän hö voïng. Coù bieát theá khoâng? Nhö nay tröôùc maét thaáy ñuû nuùi soâng, ñaát ñai, saéc, khoâng, saùng, toái, voâ vaøn söï vaät ñeàu laø hoa ñoám ñieân cuoàng nhoïc meät. Phaûi goïi taát caû nhöõng thöù ñoù laø tri kieán ñieân ñaûo.

“Phaøm laø ngöôøi xuaát gia, phaûi roõ Taâm, thaáu ñaït Coäi Nguoàn môùi ñöôïc goïi laø Sa Moân. Nay caùc oâng ñaõ caïo ñaàu, khoaùc y laøm neân hình töôùng Sa Moân, töùc laø ñaõ coù phaàn töï lôïi, lôïi ngöôøi maø nay chæ thaáy toaøn laø toái ñen nhö möïc, thì töï cöùu coøn chaúng xong huoáng laø giaûi thoaùt cho ngöôøi?

“Naøy caùc nhaân giaû, nhaân duyeân vôùi Phaät Phaùp laø söï lôùn lao, chôù coù deã ngöôi, xuùm nhau maø noùi taàm phaøo cho qua ngaøy qua buoåi. Thaùng ngaøy khoù ñöôïc, tieác thay cho baäc ñaïi tröôïng phu! Sao chaúng töï tænh saùt, nhìn xem ñoù laø vaät gì? Chæ nhö ñaây laø Toâng Thöøa töø xöa, laø doøng gioáng Phaät Ñaûnh. Bôûi vì caùc oâng chaúng kham nhaän laõnh, neân toâi môùi phöông tieän khuyeân raên: Caàn theo cöûa Ca Dieáp maø noái goùt ñoán sieâu.

“Moät caùi cöûa naøy vöôït haún phaøm Thaùnh, nhaân quaû, sieâu vieät theá giôùi Haûi Dieäu Trang Nghieâm cuûa Phaät Tyø Loâ, sieâu vieät caùc phaùp moân phöông tieän cuûa Phaät Thích Ca. Ngay ñaây laø vónh kieáp: chaúng daïy cho caùc oâng coù ñöôïc moät vaät gì ñeå khôûi leân nhaõn kieán, sao chaúng töï mình gaáp gaáp nghieäm laáy? Ñeå khoûi caàn noùi “Ta phaûi chôø hai, ba kieáp goùp chöùa nghieäp laønh”.

“Naøy caùc nhaân giaû, Toâng Thöøa laø caùi vieäc gì maø chaúng theå do söï duïng coâng trang nghieâm cuûa oâng môùi ñaéc, maø duø coù tha taâm thoâng, tuùc maïng thoâng cuõng khoâng theå ñaéc? Hoäi chaêng?

“Nhö Ñöùc Thích Ca ra ñôøi laøm ra bieát bao nhieâu troø bieán hoùa giôõn ñuøa, thuyeát Möôøi Hai Thôøi Giaùo nhö xoái nöôùc, laøm neân moät tröôøng Phaät Söï. Theá maø ñoái vôùi phaùp moân naøy thì moät ñieåm duøng cuõng chaúng ñöôïc, duøng moät chuùt ngheà nhö maûy loâng cuõng chaúng ñöôïc! Bieát chaêng? Nhö ñoàng trong vieäc moäng, thì coù noùi cuõng laø noùi môù thoâi. Baäc Sa Moân chaúng coù ra ñôøi, khoâng cuøng vieäc moäng, bôûi vì roõ bieát. Caùc oâng coù bieát khoâng? Roõ ñöôïc töùc laø ngöôøi Ñaïi Giaûi Thoaùt, Ñaïi Trieät Ngoä. Bôûi theá maø sieâu phaøm vöôït Thaùnh, ra khoûi sanh, lìa khoûi töû, rôøi xa nhaân quaû, sieâu Tyø Loâ, vöôït Thích Ca, chaúng bò phaøm Thaùnh, nhaân quaû doái löøa, choán choán nôi nôi khoâng ngöôøi bieát ñöôïc oâng. Hieåu theá chaêng?

“Ñöøng tham luyeán hoaøi caùi löôùi aân aùi sanh töû, bò nghieäp thieän, aùc moùc keùo loâi ñi, chaúng coù phaàn naøo töï do. Daàu oâng coù luyeän ñöôïc caùi thaân, taâm gioáng nhö hö khoâng chaêng nöõa, duø cho oâng coù ñeán ñöôïc caùi choã chaúng lay ñoäng cuûa Tinh Minh trong treûo ñi nöõa, thì cuõng chaúng ra khoûi Thöùc AÁm. Coå nhaân goïi caùi aáy nhö doøng nöôùc chaûy xieát, chaûy xieát maø chaúng hay, neân laàm cho laø yeân tónh. Tu haønh nhö ñoù maø ñoøi ra khoûi bôø coõi luaân hoài thì khoâng theå ñöôïc, vaãn nhö tröôùc maø bò luaân hoài. Bôûi theá, môùi noùi “Caùc Haønh laø voâ thöôøng”, ngay caû coâng quaû cuûa Tam Thöøa, thaáy theá cuõng neân sôï haõi. Neáu khoâng coù Ñaïo Nhaõn thì chaúng coù gì laø roát raùo. Ñaâu baèng nhö nay keû baïc ñòa phaøm phu, chaúng duøng moät tô haøo coâng phu, lieàn ñoán sieâu töùc khaéc. Bieát roõ choã ñaët heát taâm löïc chaêng? Trôû laïi caàu muoán caùi gì? Xin khuyeân caùc oâng! Ngay ñaây ñang chôø caùc oâng ñoù! Khoâng daïy caùc oâng gia coâng tu luyeän! Nhö nay maø chaúng nhö vaäy coøn chôø ñeán khi naøo? Ñöôïc khoâng?”

Roài beøn xuoáng toøa.

Toå Huyeàn Sa nhaân ñoïc kinh Laêng Nghieâm maø phaùt minh Taâm Ñòa. Thoát lôøi, nhaû khí moãi moãi ñeàu hôïp vôùi kinh naøy. ÔÛ nôi ñaáy maø tin nhaäp, lieàn ngay troøn ñuû Boà Ñeà Boån Giaùc thöôøng truï, coøn coù voïng kieán naøo laø beänh ö?

Kinh: “Anan, oâng tuy ñaõ ngoä caùi Baûn Giaùc Dieäu Minh voán chaúng phaûi Nhaân Duyeân, chaúng phaûi Töï Nhieân nhöng coøn chöa roõ caùi Baûn Giaùc nhö theá khoâng phaûi Hoøa Hôïp maø sanh, cuõng khoâng phaûi Khoâng Hoøa Hôïp.

“Anan, nay toâi laïi laáy tieàn traàn hoûi oâng, bôûi vì oâng coøn laáy heát thaûy nhöõng tính Nhaân Duyeân Hoøa Hôïp cuûa voïng töôûng theá gian maø töï nghi ngôø raèng chöùng Taâm Boà Ñeà cuõng do Hoøa Hôïp maø phaùt khôûi. Vaäy thì hieän nay caùi Thaáy Maàu Saïch cuûa oâng laø hoøa vôùi caùi saùng? Laø hoøa vôùi caùi toái? Hoøa vôùi thoâng suoát  Hay hoøa vôùi caùi ngaên bít? Neáu hoøa vôùi caùi saùng, maø nay oâng ñang thaáy saùng, thì caùi saùng hieän ñoù, ôû choã naøo xen laãn vôùi caùi Thaáy? Caùi Thaáy, caùi saùng coù theå nhaän roõ, coøn hình töôïng xen loän thì nhö theá naøo? Neáu caùi saùng chaúng phaûi laø caùi Thaáy thì laøm sao thaáy ñöôïc caùi saùng? Neáu caùi saùng töùc laø caùi Thaáy thì laøm sao thaáy ñöôïc caùi Thaáy? Neáu caùi Thaáy cuøng khaép thì coøn choã naøo ñeå hoøa ñöôïc vôùi caùi saùng? Neáu caùi saùng cuøng khaép thì leõ ra khoâng Hoøa ñöôïc vôùi caùi Thaáy. Caùi Thaáy ñaõ khaùc vôùi caùi saùng thì khi xen laãn taát phaûi laøm maát tính caùch cuûa caùi saùng. Caùi Thaáy xen vaøo laøm maát tính chaát cuûa caùi saùng, maø noùi hoøa vôùi caùi saùng thì khoâng ñuùng nghóa. Ñoái vôùi caùi toái, caùi thoâng suoát vaø caùi ngaên bít thì cuõng nhö vaäy.

“Laïi nöõa, Anan, hieän nay caùi Thaáy Maàu Saïch cuûa oâng hôïp cuøng caùi saùng, hôïp vôùi caùi toái, hôïp vôùi caùi thoâng suoát hay hôïp vôùi caùi ngaên bít? Neáu hôïp vôùi caùi saùng thì ñeán khi toái, caùi saùng ñaõ maát roài, caùi Thaáy ñoù khoâng hôïp vôùi caùi toái thì laøm sao thaáy ñöôïc caùi toái? Neáu khi thaáy toái maø khoâng hôïp vôùi caùi toái thì leõ ra khi hôïp vôùi caùi saùng, khoâng thaáy ñöôïc caùi saùng! Maø ñaõ khoâng thaáy ñöôïc saùng thì laøm sao hôïp vôùi caùi saùng vaø roõ bieát caùi saùng khoâng phaûi laø toái. Ñoái vôùi caùi toái, caùi thoâng suoát, caùi ngaên bít thì cuõng nhö vaäy.

Thoâng raèng: Caùi Boån Giaùc Dieäu Minh chaúng phaûi Nhaân Duyeân, chaúng phaûi Töï Nhieân, OÂng Anan tröôùc ñaõ toû ngoä sô qua laø noù hình nhö chaúng phaûi laø Nhaân Duyeân hay Töï Nhieân, nhöng laïi chaáp raèng ba duyeân aùnh saùng cuûa theá gian hoïp laïi thì thaønh ra caùi Thaáy. OÂng coøn nghi raèng chöùng Boà Ñeà Taâm haún do Hoøa Hôïp maø phaùt khôûi.

Caùi Thaáy cuûa theá gian kia khoâng nhöõng thaáy caùi saùng, maø coøn thaáy caû caùi toái, thì roõ raøng laø khoâng phaûi nhôø caùc duyeân vaäy. Huoáng laø caùi Boà Ñeà Boån Giaùc voán thöôøng truï, lìa ngoaøi moïi caùi Thaáy, haù coù theå goïi laø Hoøa Hôïp sao?

Noùi laø Hoøa, thì nhö nöôùc hoøa vôùi ñaát, troän laãn khoâng phaân bieät ñöôïc. Nay caùi Thaáy vaø caùi saùng, caùi toái, caùi thoâng suoát vaø caùi ngaên bít laøm sao hoøa ñöôïc? Caùi Thaáy thuoäc veà Höõu Tình, caùi Caûnh thuoäc veà Voâ Tình, roõ raøng coù theå bieän bieät. Nhö hai caùi ñoù hoøa troän laãn nhau thì laøm neân hình traïng gì? Caùi Thaáy thì thaáy ñöôïc caùi saùng, neân hình nhö laø troän laãn ñöôïc. Nhöng caùi saùng thì khoâng theå töï thaáy, maø chæ coù caùi Thaáy môùi coù theå thaáy, thì hai caùi haún khoâng theå troän laãn. Neáu coù theå troän laãn, aét laø phaûi coù choã chaúng cuøng khaép, maø nay caùi Thaáy laø Kieán Phaàn vaø caùi Bò Thaáy laø Töôùng Phaàn, moãi caùi ñeàu troøn veïn, ñaày khaép phaùp giôùi, coøn choã naøo ñeå maø hoøa ñaây? Giaû söû coù theå troän laãn, thì caùi Thaáy ñaõ troän laãn vôùi caùi Caûnh, vaäy coøn ñaâu laø caùi Thaáy nöõa? Vaø caùi Caûnh Töôùng ñaõ troän laãn vôùi caùi Thaáy, thì khoâng theå goïi laø Caûnh Töôùng. Caùi Thaáy cuøng vôùi Töôùng Bò Thaáy phaûi khaùc nhau, chaúng theå hoøa vaäy.

Noùi laø Hôïp, thì nhö caùi naép vaø caùi hoäp hôïp vôùi nhau, nöông nhau maø chaúng lìa. Nay thì caùi Thaáy cuøng vôùi tieàn caûnh laø saùng, toái, thoâng, bít laøm sao hôïp ñöôïc? Vì neáu cuøng caùi saùng hôïp thì khoâng theå thaáy caùi toái. Ñaõ khoâng hôïp vôùi caùi toái, maø coù theå thaáy ñöôïc caùi toái thì cuõng phaûi khoâng hôïp vôùi caùi saùng môùi coù theå thaáy ñöôïc caùi saùng. Coøn neáu hôïp vôùi caùi saùng thì khoâng thaáy ñöôïc caùi saùng vaäy! Ñaõ khoâng theå thaáy saùng thì khoâng theå goïi laø hôïp nhau, laøm sao laïi cuøng vôùi caùi saùng hôïp ñöôïc! Bieát raèng Saùng chaúng phaûi toái, thì caû hai caùi thaáy saùng vaø caùi thaáy toái ñeàu khoâng hôïp nhau ñöôïc. Caùi thaáy haún laø khaùc vôùi tieàn caûnh, khoâng theå hôïp ñöôïc.

Ñaõ laø caùi Kieán Tinh naøy thì saùng, toái, thoâng, bít ñeàu chaúng phaûi laø caùi Thaáy, neân môùi noùi laø Trong Saïch (Tònh). Nhöng saùng, toái, thoâng, bít chaúng coù caùi naøo khoâng phaûi laø caùi Thaáy, neân goïi laø Dieäu. Noùi Kieán Tinh laø Dieäu Tònh vì noù laø caùi Tònh Saéc Caên, chaúng dính daùng vôùi voïng traàn, chaúng phaûi do Hoøa Hôïp maø sanh ra, huoáng laø caùi Taùnh Thaáy voán laø Giaùc Ngoä, trong saïch cöïc cuøng, maàu nhieäm cöïc cuøng, haù laïi do caên traàn hoøa hôïp maø hieän höõu ö?

Toå Chöông Kính thöôïng ñöôøng, noùi: “Toät Lyù queân lôøi, ngöôøi ñôøi chaúng hieåu. Göôïng eùp tu taäp vieäc ngoaøi, cho laø coâng phu. Chaúng bieát raèng Töï Taùnh voán khoâng dính daùng ñeán traàn caûnh, ñoù laø caùi phaùp moân Vi Dieäu Ñaïi Giaûi Thoaùt. Voán coù caùi göông haèng giaùc, khoâng nhieãm oâ, khoâng ngaên ngaïi. Caùi Quang Minh ñoù chöa töøng mai moät, voâ thuûy ñeán nay khoâng heà ñoåi khaùc. Cuõng nhö maët trôøi, xa gaàn ñeàu soi chieáu. Tuy ñeán caùc saéc töôïng maø chaúng hoøa hôïp vôùi taát caû, Linh Dieäu Ñoäc Saùng, chaúng nhôø reøn luyeän. Chæ vì chaúng bieát neân ñeo giöõ hình töôùng. Chaúng khaùc naøo duïi maét thaáy Khoâng-hoa, uoång töï nhoïc nhaèn, qua nhieàu ñôøi kieáp. Neáu lieàn phaûn chieáu thì khoâng coù ñöôïc ngöôøi thöù hai! Laøm luïng baøy bieän naøy kia, naøo chaúng keùm hao Thaät Töôùng!”

Ngaøi Khoâng Thaát Ñaïo Nhaân Trí Thoâng nhaân xem cuoán Phaùp Giôùi Quaùn lieàn toû ngoä, laøm hai baøi keä:

Baøi Moät :

            Meânh moâng traàn theá moät Taùnh Nhö

            Doïc ngang xen laãn aán Tyø Loâ

            Toaøn soùng laø nöôùc, soùng chaúng laø nöôùc

            Toaøn nöôùc thaønh soùng, nöôùc töï mình!

                        (Haïo haïo traàn trung theå Nhaát Nhö

                        Tung hoaønh giao hoã aán Tyø Loâ

                        Toaøn ba thò thuûy, ba phi thuûy

                        Toaøn thuûy thaønh ba, thuûy töï thuø).

Ñaây laø nghóa Chaúng Hoøa Hôïp.

Baøi Hai :

            Ta, Vaät voán khoâng khaùc

            Truøng truøng göông, boùng ñoàng

            Saùng trong, sieâu chuû baïn

            Toû toû, trieät Chaân Khoâng

            Moät Theå truøm muoân phaùp

            Trong löôùi baùu nhaäp nhau

            Truøng truøng, khoâng cuøng taän

            Ñoäng, tónh voán vieân thoâng

                        (Vaät ngaõ nguyeân voâ dò

                        Sum la caûnh töôïng ñoàng

                        Minh minh sieâu chuû baïn

                        Lieãu lieãu trieät Chôn Khoâng

                        Nhaát Theå haøm ña phaùp

                        Giao tham ñeá voõng trung

                        Truøng truøng voâ taän xöù

                        Ñoäng tónh taát vieân thoâng).

Ñaây laïi laø nghóa Chaúng phaûi Khoâng Hoøa Hôïp.

Kinh: OÂng Anan baïch Phaät raèng: “Thöa Theá Toân, nhö choã toâi suy nghó: caùi Taâm Taùnh naøy ñoái vôùi caùc traàn caûnh vaø caùc taâm nieäm khoâng Hoøa Hôïp chaêng?”

Phaät daïy : “Nay oâng laïi noùi Taùnh Giaùc khoâng Hoøa Hôïp, thì ta laïi hoûi oâng: Caùi Thaáy Maàu Nhieäm naøy maø goïi laø chaúng Hoøa Hôïp ñoù, laø khoâng hoøa vôùi caùi saùng, laø khoâng hoøa vôùi caùi toái, laø khoâng hoøa vôùi söï thoâng suoát, hay laø khoâng hoøa vôùi söï ngaên bít? Neáu khoâng hoøa vôùi caùi saùng, thì giöõa caùi Thaáy vaø caùi saùng phaûi coù ranh giôùi. OÂng nay haõy xeùt kyõ: choã naøo laø caùi saùng? Choã naøo laø caùi Thaáy? Nôi caùi Thaáy, nôi caùi saùng thì laáy töø ñaâu laøm ranh giôùi? Anan, neáu ôû trong ranh giôùi cuûa caùi saùng chaéc khoâng coù caùi Thaáy, hai caùi khoâng ñeán vôùi nhau, caùi Thaáy töï chaúng bieát ñöôïc caùi saùng ôû ñaâu, thì ranh giôùi laøm sao thaønh laäp? Ñoái vôùi caùi toái, caùi thoâng suoát, caùi ngaên bít thì cuõng nhö theá.

“Laïi caùi Thaáy maø goïi laø chaúng coù hoøa hôïp ñoù, laø khoâng hôïp vôùi caùi saùng, khoâng hôïp vôùi caùi toái, khoâng hôïp vôùi caùi thoâng suoát, hay khoâng hôïp vôùi caùi ngaên bít? Neáu khoâng hôïp vôùi caùi saùng, töùc laø caùi Thaáy vaø caùi saùng taùnh traùi ngöôïc nhau, cuõng nhö loã tai vôùi caùi saùng hoaøn toaøn khoâng lieân quan gì nhau. Neáu vaäy thì caùi Thaáy khoâng bieát ñöôïc caùi saùng ôû ñaâu, laøm sao maø phaân bieät ra ñöôïc caùi leõ Hôïp hay Chaúng Hôïp? Ñoái vôùi caùi toái, caùi thoâng suoát vaø caùi ngaên bít thì cuõng nhö theá.

Thoâng raèng: Choã Khoâng Hoøa Hôïp maø OÂng Anan nghi aáy laø hai phaùp Chôn vaø Voïng, hình nhö chaúng coù töông nhaäp, vì oâng chöa coù theå dung thoâng Chôn, Voïng laøm moät.

Taïm noùi laø Khoâng Hoøa, thì caùi Thaáy vaø caùi saùng phaûi coù ranh giôùi. Taïm noùi laø Khoâng Hôïp, thì caùi Thaáy vaø caùi saùng, taùnh töôùng traùi ngöôïc nhau. Nay ñeàu chaúng phaûi vaäy, neân bieát raèng chaúng phaûi Khoâng Hoøa Hôïp.

ÔÛ ñoaïn tröôùc, OÂng Anan noùi “Khoâng theå ôû nôi hình töôùng cuûa muoân vaät tröôùc maët maø phaân taùch ra ñöôïc caùi Thaáy coù rieâng töï taùnh, lìa ngoaøi moïi vaät”, thì cuõng töông töï choã naøy. Ñaõ noùi Khoâng Hoøa Hôïp laø töø nôi söï dieäu tònh cuûa caùi Thaáy maø noùi, tònh cho neân chaúng dung chöùa söï xen taïp. Laïi noùi Chaúng phaûi Khoâng Hoøa Hôïp, laø töø rieâng söï Dieäu cuûa caùi Thaáy maø noùi, Dieäu thì khoâng choã naøo maø khoâng coù.

Cuoán Baùch Moân Nghóa Haûi noùi “Thaáu ñaït Voâ Sanh laø hieåu raèng Traàn Caûnh laø Duyeân cuûa Taâm, vaø Taâm laø Nhaân cuûa Traàn Caûnh. Nhaân Duyeân hoøa hieäp thì caùc huyeãn töôùng môùi sanh ra. Do töø Duyeân sanh, neân Voâ Töï Taùnh. Taïi sao theá ? Vì nay Traàn chaúng theå töï duyeân maø phaûi chôø coù taâm. Taâm chaúng theå töï mình laøm taâm, taát phaûi chôø coù duyeân Traàn. Do nöông nhau maø coù, neân khoâng theå ñònh. Do ñoù, Duyeân Sanh töùc laø Voâ Sanh, chöù chaúng phaûi boû Duyeân Sanh maø noùi Voâ Sanh”.

Toå Thieäu Tieân thöôïng ñöôøng, noùi : “Vo chaúng dính, ñaäp chaúng tan, phôi naéng khoâng khoâ, ngaâm nöôùc khoâng thoái. Moät möïc treo giöõa Thaùi Hö, maëc ngöôøi maét laïnh caïnh beân nhìn”.

Hoøa Thöôïng Bì Thoï ñang hô löûa.

Ngaøi Ñaïo Ngoâ hoûi: “Laøm gì theá?”

Toå Thoï noùi: “Hoøa hieäp”.

Ñaïo Ngoâ: “Nhö theá töùc laø ngay ñoù maø thoaùt ö?”

Toå Thoï raèng: “Caùch xa bao nhieâu thôøi gian roài vaäy?”

Ngaøi Ñaïo Ngoâ phaát tay aùo, boû ñi.

Moät hoâm, Ngaøi Ñaïo Ngoâ ôû ngoaøi veà, Toå Bì Thoï hoûi: “Töø ñaâu veà ñoù?”

Ngaøi Ñaïo Ngoâ ñaùp: “Gaàn ñaây thoâi”.

Toå Thoï raèng: “Duøng saøng saûy hai mieáng da ñoù laøm gì?”

Ngaøi Ngoâ: “Möôïn”.

Toå Thoï raèng: “Kia coù thì cho oâng möôïn, coøn khoâng thì laøm sao?”

Ñaïo Ngoâ: “Chæ vì coù neân môùi möôïn”.

Xem choã cöû xöôùng cuûa chö toân tuùc nhö theá, thì caùi Dieäu Giaùc Nguyeân ñoù cuøng caùc duyeân traàn vaø caùc taâm nieäm laø Hoøa Hôïp hay chaúng Hoøa Hôïp? Caàn coù maét môùi ñöôïc!

]

THIỀN TÔNG VIỆT NAM