Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG I: CHÆ BAØY CHAÂN TAÂM

MUÏC TAÙM: CHÆ ROÕ CAÊN NGUYEÂN HÖ VOÏNG VAØ TAÙNH GIAÙC TOAØN VEÏN

VI. CHÆ TAÙNH DIEÄU MINH LAØ NHÖ LAI TAÏNG, RÔØI CAÛ HAI NGHÓA “PHI” VAØ “TÖÙC”

Kinh: “Phuù Laâu Na, oâng laáy caùi Saéc, caùi Khoâng maø laán cöôùp laãn nhau ôû nôi Nhö Lai Taïng, thì Nhö Lai Taïng theo oâng laøm Saéc laøm Khoâng, toaøn khaép phaùp giôùi. Vaäy neân ôû trong ñoù, Gioù thì ñoäng, Hö Khoâng thì yeân laëng, maët trôøi thì saùng, maây thì toái. Chuùng sanh meâ muoäi, traùi vôùi Giaùc, hôïp vôùi Traàn, neân phaùt ra traàn lao maø coù caùc töôùng theá gian.

“Ta thì laáy Taùnh Dieäu Minh, baát sanh baát dieät, hôïp vôùi Nhö Lai Taïng. Nhö Lai Taïng ñoù chính laø Taùnh Giaùc Dieäu Minh, troøn veïn chieáu soi phaùp giôùi. Theá neân, ôû trong aáy, moät laø voâ löôïng, voâ löôïng laø moät, trong nhoû hieän lôùn, trong lôùn hieän nhoû, ñaïo traøng baát ñoäng, cuøng khaép möôøi phöông theá giôùi. Thaân truøm caû möôøi phöông hö khoâng voâ taän, nôi ñaàu moät maûy loâng, hieän ra coõi Phaät, ngoài trong vi traàn, chuyeån baùnh xe phaùp lôùn. Dieät traàn hôïp Giaùc, neân Chaân Nhö Dieäu Giaùc Minh Taùnh hieän baøy.

Thoâng raèng: “Chöa ra khoûi luaân hoài maø baøn luaän Vieân Giaùc, thì Taùnh Vieân Giaùc cuõng cuøng troâi laên. Neáu heát khoûi luaân hoài thì laøm gì coù chuyeän ñoù.” Töùc ôû ñoaïn naøy noùi: “Laáy caùi töôùng cuûa Saéc, cuûa Khoâng, maø laán cöôùp laãn nhau ñeå luaän Nhö Lai Taïng thì Taùnh Nhö Lai Taïng cuõng theo Saéc Khoâng maø thaønh tam giôùi löu chuyeån; nhö vaäy maø muoán khoûi theá gian nhoïc meät thì khoâng theå coù. Chuùng sanh meâ muoäi, khoâng thaáu suoát ñöôïc raèng Saéùc Khoâng cuøng vôùi ta voán laø moät Theå. Vì hình töôùng troùi buoäc neân ñuïng ñaâu cuõng thaønh ra trôû ngaïi, chính laø vì traùi vôùi Taùnh Giaùc, neân voán laø Minh maø chaúng ñöôïc Dieäu, beøn goïi ñoù laø Meâ. Traàn töôùng thuoäc veà sanh dieät, nguyeân chaúng phaûi voán coù. Taùnh Giaùc tuyeät khoâng sanh dieät, chaúng nhôø ngoaøi ñeán. Chaúng phaûi voán coù, thì coù theå dieät; chaúng ôû ngoaøi ñeán, neân coù theå hôïp cuøng. Ñoù laø Chaân Nhö Dieäu Giaùc, troøn ñuû chieáu soi phaùp giôùi, moät töùc taát caû, taát caû töùc moät, ngang doïc töï do, söï söï voâ ngaïi. Ñaây laø dieäu duïng khoâng theå nghó baøn, chaúng phaûi do tu maø thaønh, neân taïm noùi laø hieän baøy ra maø thoâi vaäy.

Luaän An Taâm Phaùp Moân cuûa Sô Toå Ñaït Ma noùi: Khi meâ thì ngöôøi ñuoåi theo phaùp, khi ngoä thì phaùp ñuoåi theo ngöôøi. Ngoä thì thöùc thu nhieáp saéc, meâ thì saéc thu nhieáp thöùc. Heã coù taâm phaân bieät so ño trong hieän löôïng cuûa Töï Taâm, beøn ñeàu laø moäng. Neáu thöùc taâm tòch dieät, khoâng coù moät choã naøo cho ñoäng nieäm, ñoù goïi laø Chaùnh Giaùc.

Ngaøi Thaàn Tuù laøm baøi keä:

“Thaân laø caây Boà Ñeà

Taâm nhö ñaøi göông saùng

Luoân luoân sieâng chuøi lau

Chôù ñeå baùm buïi traàn”.

Chæ moät caùi “Sieâng chuøi lau” ñoù, beøn laø laáy Taâm Sanh Dieät maø hôïp vôùi Nhö Lai Taïng, neân môùi ôû ngoaøi cöûa.

Baøi keä cuûa Ñöùc Luïc Toå laø:

“Boà Ñeà voán khoâng caây

Göông saùng chaúng phaûi ñaøi

Xöa nay khoâng moät vaät

Choã naøo dính buïi ñôøi?”.

Chæ caùi “Khoâng moät vaät” naøy, beøn laø laáy Chaúng Sanh Chaúng Dieät hôïp cuøng Nhö Lai Taïng, hôïp noái ñòa vò Toå vaäy.

Toå Trieäu Chaâu thöôïng ñöôøng noùi: “Nhö ngoïc saùng trong tay, ngöôøi Hoà ñeán thì ngöôøi Hoà hieän, keû Haùn ñeán thì keû Haùn hieän. Laõo taêng caàm moät coïng coû duøng laøm thaân vaøng tröôïng saùu [Thaân Phaät]. Laáy thaân vaøng tröôïng saùu duøng laøm moät coïng coû. Phaät laø phieàn naõo, phieàn naõo laø Phaät”.

Coù nhaø sö hoûi: “Phaät laø phieàn naõo cuûa nhaø naøo?”

Toå ñaùp : “Laø phieàn naõo ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi.”

Hoûi : “Laøm sao ñöôïc khoûi?”

Toå Trieäu Chaâu noùi: “Duøng caùi khoûi ñeå laøm gì?”

ÔÛ ñaây, Toå Trieäu Chaâu khoâng duøng caùi Dieät Traàn, khoâng duøng söï Hieäp Giaùc, laïi hay ôû trong nhoû hieän lôùn, trong lôùn hieän nhoû, ñuû ñeå cuøng Luïc Toå naém tay cuøng ñi!

Toå Vieân Chieáu thöôïng ñöôøng noùi: “Nôi ñaàu moät maûy loâng, hieän quoác ñoä Phaät, ngoài trong vi traàn, chuyeån baùnh xe phaùp lôùn”.

Caàm ñöùng caây gaäy leân maø noùi: “Caùi naøy ñaây laø Traàn, laøm sao noùi laø caùi ñaïo lyù chuyeån phaùp luaân? Hoâm nay sôn taêng chaúng tieác loâng maøy, maø noùi roõ vôùi caùc oâng : Ñöa leân thì nöôùc bieån noåi soùng, nuùi Tu Di chaäp chuøng! Boû xuoáng thì boán bieån laëng trong, ñaát trôøi nghieâm tónh. Xin hoûi caùc oâng: Ñöa leân laø phaûi? Boû xuoáng laø phaûi? Neân ñoaïn hay chaúng ñoaïn, löôõng truøng coâng aùn!”

Roài goõ thieàn saøng maø xuoáng toaø.

Laïi nöõa, Ni Sö Dieäu Toång thöôïng ñöôøng noùi: “Toâng thöøa moät phen xöôùng leân, thì Ba Taïng heát ñöôøng daãn giaûi. Toå leänh thi haønh ra, möôøi phöông yeân döùt. Haøng Nhò Thöøa nghe ñeán hoaûng hoàn chaïy maát, Thaäp Ñòa ñeán choã naøy vaãn coøn nhö nghi. Neáu laø baäc tuaán kieät, thì chöa noùi ñaõ roõ. Giaû söû coù thuû ñoaïn dôøi sao, ñoåi Baéc Ñaåu, baøy boá tröông côø gioùùng troáng thì cuõng boû coâng, naøo coù thaät nghóa! Moät ñöôøng höôùng thöôïng, ngaøn Thaùnh chaúng truyeàn, ngöôøi hoïc nhoïc coâng, nhö vöôïn baét boùng! Linh Sôn phoù chuùc, ruû loøng thuaän vôùi thôøi cô maø dieãn noùi ba Thöøa, moãi tuøy theo caên khí. Baét ñaàu ôû vöôøn Loäc Uyeån, chuyeån phaùp luaân Töù Ñeá, ñoä traêm ngaøn vaïn chuùng.

“Ngaøy nay, sôn taêng cuøng vôùi ñòa phöông nôi naøy, cuõng Phaät cuõng Toå, soâng nuùi, ñaát ñai, coû caây röøng buïi, boán chuùng ngay ñaây, moãi moãi ñeàu chuyeån ñaïi phaùp luaân, aùnh saùng giao nhau thaønh löôùi baùu. Neáu moãi moät coïng coû, moãi moät coäi caây khoâng chuyeån ñaïi phaùp luaân thì chaúng goïi ñöôïc laø chuyeån phaùp luaân lôùn. Bôûi theá maø noùi nôi ñaàu moät maûy loâng hieän ra coõi nöôùc Chö Phaät, ngoài nôi moät vi traàn, chuyeån baùnh xe phaùp lôùn. ÔÛ trong thôøi gian khoâng gian aáy maø laøm ra voâ löôïng voâ bieân Phaät söï roäng lôùn, khaép cuøng phaùp giôùi, moät laø voâ löôïng, voâ löôïng laø moät, trong nhoû hieän lôùn, trong lôùn hieän nhoû. Chaúng ñoäng böôùc maø daïo chôi laàu caùc Di Laëc. Chaúng xoay laïi caùi Nghe maø nhaäp vaøo cöûa môû khaép cuûa Quan AÂm. Tình vôùi voâ tình, Taùnh Töôùng bình ñaúng, chaúng phaûi laø Thaàn thoâng dieäu duïng, cuõng chaúng phaûi Phaùp voán nhö theá”.

ÔÛ choã naøy maø töï do raønh reû thì ôn vua, ôn Phaät töùc thôøi traû heát! Haõy noùi nhö theá naøo laø moät caâu traû ôn?

Trôøi cao muoân tröôïng ôû,

Bieån roäng traêm soâng veà.

Caùc vò toân tuùc kheá hôïp saâu xa vôùi caûnh giôùi Dieäu Minh, cöïc löïc tuyeân döông, lôøi lôøi ñeàu coù ñaïo vò.

Kinh: “Nhöng Nhö Lai Taïng Baûn Dieäu Vieân Taâm khoâng phaûi laø Taâm, khoâng phaûi laø Ñòa, Thuûy, Phong, Hoûa; khoâng phaûi laø Nhaõn, Nhó, Tyû, Thieät, Thaân, YÙ; khoâng phaûi Saéc, Thanh, Höông, Vò, Xuùc, Phaùp; khoâng phaûi Nhaõn Thöùc Giôùi cho ñeán khoâng phaûi laø YÙ Thöùc Giôùùi; khoâng phaûi laø Minh hay Voâ Minh, khoâng phaûi heát Minh hay heát Voâ Minh, nhö vaäy cho ñeán khoâng phaûi laø Laõo, khoâng phaûi Töû, khoâng phaûi heát Laõo, Töû; khoâng phaûi laø Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo; khoâng phaûi Trí, khoâng phaûi Ñaéc; khoâng phaûi laø boá thí, trì giôùi, tinh taán, nhaãn nhuïc, thieàn ñònh, trí hueä; khoâng phaûi laø Ba La Maät Ña, nhö vaäy cho ñeán cuõng khoâng phaûi laø Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, khoâng phaûi Ñaïi Nieát Baøn, khoâng phaûi Thöôøng, khoâng phaûi Laïc, khoâng phaûi Ngaõ, khoâng phaûi Tònh; taát caû ñeàu chaúng phaûi, chaúng phaûi laø phaùp theá gian hay xuaát theá gian.

“Töùc Nhö Lai Taïng Dieäu Minh Taâm Nguyeân, töùc laø Taâm, töùc laø Khoâng, töùc laø Ñòa, Thuûy, Phong, Hoûa töùc laø Nhaõn, Nhó, Tyõ, Thieät, Thaân, YÙ; töùc laø Saéc, Thanh, Höông, Vò, Xuùc, Phaùp; tùöùc laø Nhaõn Thöùc Giôùi cho ñeán töùc laø YÙ Thöùc Giôùi; töùc laø Minh, töùc laø Voâ Minh, töùc laø Minh vaø Voâ Minh taän, nhö theá cho ñeán töùc laø Laõo, töùc laø Töû, töùc Laõo Töû taän; töùc laø Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo; tùöùc laø Trí, töùc laø Ñaéc; töùc laø boá thí, trì giôùi, tinh taán, nhaãn nhuïc, thieàn ñònh, trí hueä, tùöùc laø Ba La Maät Ña. Nhö theá cho ñeán töùc laø Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri; töùc laø Ñaïi Nieát Baøn, töùc laø Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh, taát caû ñeàu töùc laø, töùc laø phaùp theá gian vaø xuaát theá gian vaäy.

“Töùc caùi Nhö Lai Taïng Dieäu Minh Taâm Nguyeân, lìa Töùc laø, lìa Chaúng phaûi, cuõng Töùc laø cuõng Chaúng phaûi. Laøm sao chuùng sanh trong ba coõi vaø caùc haøng Thanh Vaên, Duyeân Giaùc xuaát theá gian, laáy caùi taâm coù choã bieát maø ño löôøng Boà Ñeà Voâ Thöôïng cuûa Nhö Lai, hay duøng ngoân ngöõ theá gian maø vaøo Tri Kieán Phaät.

Thoâng raèng: Ñoaïn kinh naøy chæ coù Ngaøi Tröôøng Thuûy laø xeáp laïi coù thöù töï.

Noùi raèng: Baûn Dieäu Vieân Taâm khoâng phaûi laø Taâm, khoâng phaûi laø Khoâng, heát thaûy ñoù, laø toùm veà Chaúng phaûi Töôùng ñeå hieån baøy Chaân Ñeá.

Noùi raèng: Nguyeân Minh Dieäu Taâm töùc laø Taâm, töùc laø Khoâng, heát thaûy ñoù, laø toùm veà Töùc laø Töôùng ñeå hieån roõ Tuïc Ñeá.

Noùi raèng: Dieäu Minh Taâm Nguyeân lìa Töùc Laø, lìa Chaúng Phaûi cuõng Töùc Laø cuõng Chaúng Phaûi, laø toùm veà phuû che vaø soi chieáu ñeå hieån baøy Trung Ñaïo. Phuû che caû chaân laãn tuïc, neân noùi lìa Töùc laø, lìa Chaúng phaûi. Chieáu soi caû chaân vaø tuïc, neân noùi cuõng Töùc laø cuõng Chaúng phaûi.

Ba Ñeá laø moät Theå, neân ñeàu noùi töùc laø Nhö Lai Taïng.

Ban ñaàu, laáy caùi chaúng phaûi ñeå deïp töôùng, keá ñoù laáy choã Töùc laø ñeå deïp caùi Chaúng phaûi, cuoái cuøng noùi raèng coøn mang vaùc danh töø, lôøi noùi thì chöa cuøng toät yù chæ cuûa Nhaát Chaân. Lìa Töùc laø lìa Chaúng phaûi, khoâng caû Chaúng phaûi vaø Khoâng chaúng phaûi, ngoân ngöõ heát ñöôøng, taâm haønh tuyeät daáu, môùi hieån loä Nhaát Chaân phaùp giôùi Nhö Lai Taïng Taâm. Cho neân, trong kinh Duy Ma Caät, ba möôi moát vò Boà Taùt thuyeát phaùp moân Baát Nhò ñeàu duøng lôøi noùi ñeå deïp hình töôùng, coøn Ngaøi Vaên Thuø laáy lôøi noùi ñeå deïp lôøi noùi. Ñöùc Duy Ma Caät laáy khoâng lôøi noùi maø deïp lôøi noùi, môùi laø roát raùo.

Taát caû phaùp theá gian khoâng ra ngoaøi naêm AÁm, baûy Ñaïi, Caên, Traàn, Xöùù, Giôùi. Phaùp xuaát theá gian khoâng ra ngoaøi Thanh Vaên, Duyeân Giaùc nhò thöøa. Chæ coù Boà Taùt vôùi Phaät, ôû nôi theá maø xuaát theá, chaúng coù chuyeân veà xuaát theá vaäy. Taâm thuoäïc veà Thöùc, neân thu nhieáp naêm AÁm, Nhaõn Thöùc Giôùi v.v... thì thu nhieáp möôøi hai Xöù. Ñoù laø saùu coõi phaøm phu vaäy. Haøng Duyeân Giaùc quaùn möôøi hai nhaân duyeân, coù töôùng sanh khôûi, coù töôùng tu tröø, ñoù laø caûnh giôùi Duyeân Giaùc. Bieát caùi Khoå, ñoaïn caùi Taäp, chöùng Dieät, tu Ñaïo, laø caûnh giôùi Thanh Vaên. Coù Trí, coù Ñaéc, cho ñeán saùu Ba La Maät, laø caûnh giôùi cuûa Boà Taùt. Ba hieäu Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri vaø boán Ñöùc Nieát Baøn, Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh ñeàu laø Phaät Giôùi. Theá gian vaø xuaát theá gian khoâng ngoaøi nhöõng caûnh giôùi treân. Neáu nôi moãi Giôùi maø chaáp tröôùc vaøo caùi Töùc laø thì chaúng coù troøn veïn, neân phaûi ôû nôi Chaúng phaûi maø thaáy troøn veïn. Moät khi chaáp tröôùc laáy caùi Chaúng phaûi, thì chaúng dieäu, neân phaûi ôû nôi Töùc laø ñeå thaáy caùi Dieäu. Dieäu maø Minh, Minh maø Dieäu, chaúng phaûi Töùc, chaúng phaûi Phi, cuõng laø Töùc, cuõng laø Phi, Naêng Sôû ñeàu lìa, khoâng coøn chuùt boùng daùng vang voïng naøo khaù ñöôïc, ñoù laø Boà Ñeà Voâ thöôïng chaân thaät vaäy.

Ngaøi Maõ Minh noùi: “Caùi Chaân-Thaät-Khoâng aáy laø töø xöa ñeán nay khoâng töông öng vôùi taát caû nhieãm phaùp, lìa taát caû phaùp vaø töôùng sai bieät, khoâng coù moät chuùt taâm phaân bieät hö voïng vaäy. Neân bieát Chaân Nhö chaúng phaûi laø coù töôùng, chaúng phaûi laø khoâng coù töôùng, chaúng phaûi laø Höõu-Voâ-Töôùng, chaúng khoâng phaûi Höõu-Voâ-Töôùng, chaúng phaûi töôùng khaùc, chaúng töôùng Moät hay Khaùc, chaúng phaûi khoâng töôùng Moät, Khaùc. Noùi toùm laïi, vì heát thaûy chuùng sanh coù phaân bieät hö voïng, neân khoâng theå tieáp xuùc ñöôïc Chaân Nhö. Theá neân, chuùng sanh ba coõi thì thaáy caùi Giaû cuûa Chaân Nhö; Thanh Vaên, Duyeân Giaùc thì thaáy caùi Khoâng cuûa Chaân Nhö, neân ñoái vôùi Trung Ñaïo Ñeá cuûa Boà Taùt coøn khoâng theå ño löôøng noåi, huoáng laø Ñeä Nhaát Nghóa Ñeá. Chæ coù Phaät cuøng vôùi Phaät môùi coù theå thaáu suoát roát raùo. Ngay haøng Ñaêng Ñòa Boà Taùt, coøn coù choã chaúng thaáy, thì haù ngoân ngöõ theá gian maø coù theå suy ñoaùn taêm hôi ö? Voâ Thöôïng Boà Ñeà khoâng theå laáy taâm trí maø bieát, khoâng theå laáy lôøi leõ noùi naêng maø nhaäp, caøng thaâm nhaäp thì caøng thaáy choã nhieäm maàu cuûa noù vaäy”.

Coù nhaø sö hoûi Toå Maõ Toå [Ñaïo Nhaát thieàn sö, xöù Giang Taây, ñôøi Ñöôøng. Laø ngöôøi keá phaùp cuûa Toå Nam Nhaïc Nhöôïng. Ngaøi hoï Maõ thò, ñôøi aáy goïi laø Maõ Toå. Trong nieân hieäu Ngöôn Hoøa ñöôïc phong taëng laø Ñaïi Tòch.] : “Hoøa Thöôïng vì sao noùi “Töùc Taâm töùc Phaät”?”

Ñaùp : “Ñeå doã treû con nín khoùc”.

Hoûi : “Nín roài thì nhö theá naøo?”

Ñaùp : “Chaúng phaûi Taâm, chaúng Phaät”.

Hoûi : “Ngöôøi ngoaøi hai loaïi aáy ñeán chæ daïy laøm sao?”

Ñaùp : “Vì y maø noùi chaúng phaûi vaät”.

Hoûi : “Boãng gaëp ngöôøi trong aáy ñeán thì nhö theá naøo?”

Ñaùp : “Lieàn daïy y theå hoäi ñaïo lôùn”.

Ngaøi Maõ Toå ñaõ ôû trong Nieát Baøn Dieäu Taâm neân xuaát lôøi, haø hôi ñeàu hôïp vôùi Taâm ñoù.

Laïi nöõa, Ñöùc Maõ Toå nghe Ngaøi Ñaïi Mai truï sôn, môùi baûo nhaø sö ñeán hoûi: “Hoøa Thöôïng ra maét Maõ ñaïi sö, ñöôïc caùi gì maø truï nuùi naøy?”

Ngaøi Ñaïi Mai noùi: “Ñaïi sö noùi vôùi toâi “Töùc Taâm, töùc Phaät”. Toâi beøn ôû trong aáy maø truï”.

Nhaø sö noùi: “Gaàn ñaây, Phaät Phaùp cuûa ñaïi sö laïi khaùc”.

Ngaøi Mai noùi: “Ra sao?”

Ñaùp : “Ñaïi sö laïi noùi “Chaúng phaûi Taâm, chaúng phaûi Phaät””.

Ngaøi Ñaïi Mai noùi: “Caùi oâng giaø aáy laøm meâ loaïn ngöôøi chöa coù ngaøy thoâi! Maëc keä oâng ta chaúng phaûi Taâm, chaúng phaûi Phaät. Toâi vaãn töùc Taâm, töùc Phaät!”

Nhaø sö aáy veà thöa laïi vôùi Ñöùc Maõ Toå, Ngaøi noùi : “Traùi mô (Ñaïi Mai) chín roài vaäy”.

Thieàn sö Ñoâng Töï Hoäi thöôøng sôï ñeä töû laáy caâu “Töùc Taâm, töùc Phaät” maø ñaøm luaän, ghi nhôù, ñoïc tuïng khoâng ngöøng. Ngaøi baûo : “Phaät truï choã naøo maø noùi töùc Taâm? Taâm nhö oâng thaày veõ, sao noùi töùc Phaät?” Beøn khai thò cho chuùng raèng : “Taâm chaúng phaûi Phaät, Trí chaúng phaûi Ñaïo. Göôm maát ñaõ xa roài, môùi khaéc daáu vaøo ghe!”

Toå Nam Tuyeàn coù laàn noùi: “Giang Taây Maõ Toå daïy töùc Taâm töùc Phaät, Vöông Laõo sö (laø Nam Tuyeàn) chaúng noùi theá! Chaúng phaûi Taâm, chaúng phaûi Phaät, chaúng phaûi Vaät, noùi nhö theá thì coù loãi gì chaêng?”

Ngaøi Trieäu Chaâu leã baùi roài boû ñi ra.

Khi aáy coù nhaø sö hoûi Toå Trieäu Chaâu : “Thöôïng Toïa leã baùi roài boû ñi ra, laø yù gì theá?”

Ngaøi noùi : “OÂng haõy trôû laïi hoûi laáy Hoøa Thöôïng”.

Nhaø sö beøn hoûi Toå Nam Tuyeàn : “Vöøa roài yù cuûa Trieäu Thöôïng Toïa laø theá naøo?”

Toå Truyeàn noùi : “OÂng aáy laõnh hoäi ñöôïc yù chæ Laõo taêng”.

ÔÛ nôi choã duïng xöù cuûa caùc vò laõo tuùc maø chaúng coù nghi, môùi coù theå nhaäp Phaät Tri Kieán.

Kinh: “Ví nhö ñaøn caàm, saét, khoâng haàu, tyø baø tuy laø coù dieäu aâm, maø khoâng coù ngoùn tay dieäu thì roát cuoäc chaúng phaùt ra ñöôïc. OÂng vaø chuùng sanh cuõng nhö theá ñoù. Caùi Chaân Taâm haèng giaùc quyù baùu, moãi moãi ñeàu troøn ñuû. Nhö ta aán ngoùn tay thì Haûi AÁn phaùt ra aùnh saùng. Coøn caùc oâng vöøa taïm khôûi taâm, thì traàn lao ñaõ noåi daäy. Do chaúng sieâng naêng caàu ñaïo Voâ Thöôïng Giaùc, öa nhôù Tieåu Thöøa ñöôïc chuùt ít ñaõ cho laø ñuû”.

Thoâng raèng: Dieäu Minh, Minh Dieäu chính laø Dieäu AÂm naøy, vôùi caùi dieäu cuûa ngoùn tay ñeàu chaúng phaûi laø choã nghó baøn coù theå ñeán ñöôïc. Töùc laø nhö ta aán ngoùn tay, tieáng nhieäm maàu theo ñoù phaùt ra, nhö Haûi AÁn phaùt saùng, saéc saéc troøn ñaày, coù gì taïo taùc ñaâu?

Kinh Ñaïi Taäp noùi: “Toaøn theå saéc töôïng cuûa coõi Dieâm Phuø Ñeà ñeàu laø aán vaên cuûa ñaïi haûi, neân goïi laø Haûi AÁn”.

Caùc oâng thì vöøa môùi moùng taâm, cuõng nhö ñaøn vôùi tay chaúng coù raäp nhau, ñaõ chaúng nghe ñöôïc nhieäm maàu, maø traàn lao noåi leân loaïn xaï. Chæ vì duøng caùi taâm sanh dieät töông öng vôùi Nhö Lai Taïng, khoâng tuøy thuaän Ñònh Hueä chieáu soi, maø tuøy vôùi voâ minh phieàn naõo, neân coù traàn lao. Traàn lao che khuaát thì tuy coù Chaân Taâm Baûo Giaùc, moãi moãi troøn ñaày, cuõng khoâng theå phaùt ra ñöôïc.

Thieàn sö Ñoâng Minh Thieân, moät hoâm ñang ñoïc kinh Laêng Nghieâm, coù vò ñaïo giaû teân Trung hoûi: “Nhö Ta aán ngoùn tay thì Haûi AÁn phaùt quang”, yù Phaät nhö theá naøo?”

Ngaøi noùi : “Caùi laõo Thích Ca, ñaùng cho hai möôi gaäy!”

Hoûi : “Vì sao nhö theá?”

Ñaùp : “Duøng aán ngoùn tay laøm gì?”

Hoûi : “ “OÂng vöøa moùng taâm, traàn lao ñaõ noåi”, laïi laø sao?”

Ñaùp : “Ñoù cuõng laø Haûi AÁn phaùt quang!”

Kyø dieäu thay, kyø dieäu thay! Phaûi thaáy ñöôïc nhö theá môùi goïi laø chuyeån Laêng Nghieâm.

Thieàn sö Tieán Phuùc Ngoä Boån thöôïng ñöôøng noùi: “Vua Caøn Thaùt Baø vöøa taáu nhaïc, thì nuùi soâng, ñaát ñai ñeàu nhaûy muùa. Coù ñaâu nhö laõo queø Vaân Moân, thoaùt ñaïo Hai Möôi Laêm thaùng Chaïp! Baùc Sôn naøy ngaøy nay, coù Ñieàu thì chuïp Ñieàu, khoâng coù Ñieàu thì chuïp laáy Leä, chæ caàn öùng vôùi thôøi tieát”.

Boãng caàm leân caây gaäy, gaùc ngang ñaàu goái, laøm theá gaõy ñaøn, roài noùi: “Coù nghe thöôûng thöùc tieáng ñaøn chaêng?”

Chaëp laâu noùi raèng: “Daàu cho laøm tieáng phuïng hoaøng keâu. Roát cuoäc coù ai hay Chæ Phaùp [Phaùp cuûa ngoùn tay]!”. Ñaùnh vaøo baøn moät caùi, roài xuoáng toøa.

Than oâi, Chæ Phaùp haù thaät chaúng truyeàn sao? Sieâng naêng caàu ñaïo Voâ Thöôïng Giaùc, töï mình hieän ñöôïc ñoù.

VII. CHÆ MEÂ VOÏNG KHOÂNG COÙ NHAÂN, HEÁT MEÂ LAØ BOÀ ÑEÀ

Kinh: OÂng Phuù Laâu Na thöa: “Chaân Taâm troøn saùng, trong saïch nhieäm maàu cuûa toâi vaø cuûa Nhö Lai, ñeàu troøn ñaày khoâng hai, theá maø toâi töø xöa maéc laáy Voïng Töôûng, ôû laâu trong luaân hoài nay ñöôïc Thaùnh Thöøa, coøn chöa roát raùo. Theá Toân thì caùc Voïng ñeàu dieät saïch, ñoäc chæ moät Chaân Thöôøng maàu nhieäm. Xin hoûi Nhö Lai, taát caû chuùng sanh nhaân gì maø coù Voïng, töï mình che laáp taùnh Dieäu Minh, phaûi chòu söï troâi chìm naøy?”

Phaät baûo oâng Phuù Laâu Na: “OÂng tuy tröø ñöôïc nghi ngôø, maø caùc ñieàu laàm coøn soùt laïi chöa döùt heát. Nay ta laïi laáy nhöõng vieäc theá gian tröôùc maét maø hoûi oâng. OÂng haù chaúng coù nghe trong thaønh Thaát La Phieät, coù anh Dieãn Nhaõ Ñaït Ña vaøo buoåi saùng laáy caùi göông soi maët, boãng öa caùi ñaàu trong göông vaø maøy maét coù theå thaáy ñöôïc, roài noåi giaän traùch caùi ñaàu cuûa mình sao khoâng thaáy maët maøy, cho laø loaøi yeâu quaùi, roài khoâng vì côù gì phaùt ñieân leân boû chaïy. YÙ oâng theá naøo? Ngöôøi aáy vì nguyeân nhaân naøo maø khi khoâng phaùt ñieân boû chaïy?”.

OÂng Phuù Laâu Na thöa: “Taâm ngöôøi aáy ñieân cuoàng, chöù khoâng coù lyù do naøo khaùc”.

Ñöùc Phaät noùi: “Taùnh Dieäu Giaùc troøn ñaày voán saùng suoát, nhieäm maàu troøn khaép. Ñaõ goïi laø Voïng thì laøm sao coù nhaân, neáu coù nguyeân nhaân thì sao goïi laø Voïng? Chæ töï caùc Voïng Töôûng xoay vaàn laøm nhaân cho nhau, töø caùi Meâ maø tích chöùa theâm Meâ, traûi qua voâ soá kieáp nhieàu nhö buïi. Tuy Phaät chæ roõ ra, coøn chöa theå trôû laïi. Nhö theá, nguyeân nhaân cuûa Meâ chæ laø nhaân Meâ maø töï coù. Tænh ngoä caùi Meâ aáy voán khoâng coù nguyeân nhaân, Voïng naøo coøn coù choã nöông döïa ? Coøn khoâng coù choã sanh ra, muoán dieät caùi gì?

“Ngöôøi ñöôïc Boà Ñeà nhö ngöôøi tænh giaác, keå laïi chuyeän trong chieâm bao, taâm duø roõ raøng nhöng ñaâu coøn nhaân duyeân naøo nöõa ñeå caàm ñöôïc vaät trong moäng? Huoáng laø caùi Meâ thaáy moïi söï hieän giôø chaúng coù nguyeân nhaân ôû ñaâu caû, voán khoâng choã coù! Nhö anh chaøng Dieãn Nhaõ Ñaït Ña [ÔÛ ñaây, laáy caùi baûn ñaàu cuûa mình ví duï cho Chôn Taùnh; caùi ñaàu trong göông ví duï cho Voïng Töôûng (caùi giaû hình) ; choã vui veû thaáy caùi ñaàu trong göông coù maët maøy ví duï choã nhìn nhaän caùi giaû töôûng laø thaät, chaáp cöùng, chaúng chòu boû. Choã chaúng thaáy caùi baûn ñaàu cuûa mình laø vì Chôn Taùnh khoâng coù hình töôùng chi caû] trong thaønh kia naøo coù nhaân duyeân gì, boãng töï sôï caùi ñaàu mình roài boû chaïy. Töï nhieân heát ñieân, thì caùi ñaàu ñaâu phaûi töø ôû ngoaøi maø coù ñöôïc. Daàu chöa heát cuoàng, caùi ñaàu kia cuõng coù khi naøo maát.

“Phuù Laâu Na, baûn taùnh cuûa Voïng laø nhö vaäy ñoù, ñaâu coù nguyeân nhaân gì maø coù?

“OÂng chæ khoâng tuøy theo phaân bieät caùc theá gian, nghieäp quaû vaø chuùng sanh, ba thöù töông tuïc ñoù. Ba Duyeân aáy ñaõ ñoaïn, thì ba nhaân cuõng chaúng sanh, lieàn trong taâm oâng caùi ñieân cuoàng cuûa chaøng Dieãn Nhaõ Ñaït Ña töï heát. Heát ñoù töùc laø Boà Ñeà, caùi Taâm tuyeät vôøi trong saïch saùng suoát, voán khaép cuøng phaùp giôùi, khoâng do ñaâu maø ñöôïc, naøo phaûi nhoïc nhaèn khaån thieát tu chöùng gì ñaâu”.

Thoâng raèng: OÂng Phuù Laâu Na ñaõ chöùng Heát Laäu, ñaõ ñöôïc Thaùnh Quaû, sao laïi coøn caùc ñieàu meâ laàm coøn soùt chöa heát döùt? Chæ vì tröôùc kia coù duïng coâng dieät tröø voïng töôûng, nghóa laø caùi Taâm dieät tröø voïng töôûng naøy chính laø caùi Giaùc Minh Phaân Bieät sôï caùi ñaàu cuûa mình maø phaùt ñieân boû chaïy! Dieät Voïng caàu Chaân, coù caùi Chaân ñeå ñaéc thì cuõng nhö nhìn caùi ñaàu trong göông, maøy maét thaáy ñöôïc. Chaân naøo coù maát bao giôø, nhöng khoù noåi ño löôøng, cuõng nhö caùi ñaàu voán chaúng heà maát maø maët maøy khoù thaáy. Moät khi sanh phaân bieät ñaây laø chuùng sanh, ñaây laø nghieäp quaû roài cho laø khaùc vôùi Chaân Nhö cuûa ta. Theá daàu coù ñöôïc Chaân Nhö, do ñoaïn tröø Voïng maø chöùng ñaéc, cuõng chaúng phaûi laø Töï Taùnh Thieân Chaân Phaät xöa nay vaäy. OÂng Phuù Laâu Na chöa thaáu roõ choã naøy, neân cho raèng Voïng ñaõ coù theå dieät, thì voïng sanh aét phaûi coù nguyeân nhaân, caàn bieát caùi nguyeân nhaân cuûa noù, môùi ñoaïn tröø ñöôïc.

ÔÛ ñoaïn tröôùc ñaõ noùi: nhaân Minh maø laäp Sôû, chính bôûi vì theá maø Voïng sanh ra. Theá aáy cuõng laø phaân bieät, chính thaät laø Voïng!

Ñöùc Theá Toân chæ thaúng Ñoán Moân, chaúng caàn dieät Voïng, chæ ngöng ñi phaân bieät, thì Boà Ñeà töï saün ñuû. Chæ thoâi chaïy ñieân, thì caùi ñaàu xöa vaãn y nguyeân ra ñoù!

Sôû dó voïng phaân bieät, Voïng chaïy ñieân, laø vì tích chöùa meâ laàm maø coù. Caùi Meâ voán chaúng nhaân ñaâu maø coù, khoâng töø Meâ maø sanh ra, khoâng töø Ngoä ñeán. Meâ ñaõ khoâng goác gaùc gì, thì Voïng nöông ñaâu maø coù? Voïng thaät khoâng choã nöông, Voïng voán chaúng sanh vaäy. Voïng nguyeân laø chaúng sanh, khoâng ñaâu maø coù theå dieät. Dieät maø khoâng ñaâu coù theå dieät, ñoù laø Tòch Dieät Hieän Tieàn.

Taùnh Dieäu Giaùc troøn saùng, voán saùng suoát nhieäm maàu troøn khaép, nguyeân laø khoâng coù chuyeän sanh dieät, tuyeät khoâng coù maûy muùn voïng naøo caû. Trong Boà Ñeà, tìm caùi Chaân coøn khoâng theå ñöôïc, thì töø choã naøo kieám ñöôïc caùi voïng ö?

Cho neân, khoâng tuøy thuaän theo phaân bieät nôi choã sanh ra cuûa ba thöù töông tuïc cuøng caùi nhaân duyeân ñoaïn tröø ñeå cho khoûi sanh ra, töùc thì moät taâm nieäm chaúng sanh, vaïn phaùp naøo coù loãi? Ñoù laø caùi Boà Ñeà tuyeät traàn trong saïch, naøo möôïn söùc ngöôøi tu chöùng ñeå ñöôïc ö? Ba Duyeân tòch dieät, ba Nhaân chaúng sanh, ôû ngay trong ñoù maø töï thaønh Dieät Taän Ñònh.

OÂng Phuù Laâu Na ñeàu thöôøng khôûi ra caùc söï phaân bieät, cho laø Boà Ñeà do tu chöùng maø ñöôïc. Chæ caàn ñöøng phaân bieät roái raém nhö vaäy, thì khoâng coù Voïng naøo ñeå khaù dieät, khoâng coù Chaân naøo khaù ñaéc, beøn laø thanh tònh boån nhieân, toaøn khaép phaùp giôùi. Neáu noùi Nhö Lai Ñoäc Dieäu Chaân Thöôøng, laø do caû thaûy ñeàu troïn döùt dieät maø chöùng ñöôïc, thì chöa thaáy choã dieäu kyø cuûa Nhö Lai vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Hoaøng Baù : “Nhö nay hieän coù ñuû thöù voïng nieäm, vì sao laïi noùi khoâng?”

Toå Hoaøng Baù noùi: “Voïng voán khoâng coù töï theå, chæ laø nôi Taâm cuûa oâng khôûi leân. Nhö oâng bieát Taâm nguyeân laø Phaät, Taâm voán chaúng coù voïng, thì Taâm naøo coù khôûi, luoáng laïi ñi nhaän voïng ö? Nhö oâng chaúng sanh taâm ñoäng nieäm, thì töï nhieân chaúng coù voïng naøo caû. Do ñoù môùi noùi: Taâm sanh thì thaûy thaûy phaùp sanh, taâm dieät thì thaûy thaûy phaùp dieät.”

Nhaø sö hoûi: “Nay ngay luùc voïng nieäm khôûi, thì Phaät taïi choã naøo?”

Toå Baù noùi: “Nay ngay khi oâng toû ra bieát voïng nieäm khôûi leân, thì caùi toû bieát ñoù chính laø Phaät. Coøn trong aáy maø khoâng coù voïng nieäm, thì Phaät cuõng khoâng. Vì sao nhö theá? Vì oâng khôûi taâm laøm neân caùi thaáy Phaät, beøn laø coù Phaät ñeå thaønh. Laøm neân caùi thaáy coù chuùng sanh, beøn laø coù chuùng sanh ñeå ñoä. Khôûi taâm ñoäng nieäm ñeàu laø choã thaáy cuûa oâng. Neáu khoâng coù taát caû moïi caùi thaáy thì Phaät coù ôû choán naøo? Nhö Ngaøi Vaên Thuø vöøa khôûi leân caùi Phaät Kieán, lieàn bò hai ngoïn nuùi Thieát Vi ñeø!

Nhaø sö hoûi: “Nay chính luùc toû ngoä, Phaät ôû taïi choán naøo?”

Toå Baù ñaùp: “Caùi hoûi ñoù töø ñaâu maø laïi? Caùi Giaùc ñoù töø ñaâu maø khôûi leân? Noùi, nín, ñoäng, tònh, caû thaûy thanh saéc, toaøn laø Phaät söï, choã naøo tìm Phaät? Chaúng theå treân ñaàu laïi choàng theâm caùi ñaàu, treân mieäng ñeå theâm caùi mieäng! Chæ ñöøng sanh dò kieán, thì nuùi laø nuùi, nöôùc laø nöôùc, taêng laø taêng, tuïc laø tuïc. Nuùi soâng ñaïi ñòa, nhaät nguyeät tinh tuù ñeàu chaúng ra ngoaøi Taâm oâng. Tam thieân theá giôùi ñeàu laø töï kyû cuûa oâng. Choã naøo maø coù laém thöù? Ngoaøi Taâm khoâng phaùp, ngaäp maét nuùi xanh, theá giôùi, hö khoâng, xöù xöù saùng rôõ, khoâng moät maûy tô ñeå oâng chen vaøo kieán giaûi. Theá neân, taát caû thanh saéc laø con maét hueä cuûa Phaät. Phaùp chaúng khôûi leân moät mình, nöông caûnh môùi coù sanh, vì coù vaät maø coù neân nhieàu trí. Suoát ngaøy noùi maø naøo töøng noùi. Suoát ngaøy nghe maø naøo töøng nghe. Nhö theá neân Ñöùc Thích Ca boán möôi chín naêm thuyeát phaùp maø chöa heà noùi ra moät chöõ”.

Nhaø sö hoûi: “Neáu nhö theá, choã naøo laø Boà Ñeà?”

Toå Baù noùi: “Boà Ñeà khoâng laø choã naøo heát. Phaät cuõng chaúng ñaéc Boà Ñeà, chuùng sanh chaúng maát Boà Ñeà. Khoâng theå laáy thaân maø ñöôïc ñoù, khoâng theå laáy Taâm maø caàu ñoù. Taát caû chuùng sanh töùc laø töôùng Boà Ñeà”.

Nhaø sö hoûi: “Nhö theá naøo phaùt Boà Ñeà Taâm?”

Toå Baù noùi: “Boà Ñeà laø khoâng choã ñaéc. Nay oâng chæ phaùt taâm Voâ Sôû Ñaéc, quyeát ñònh khoâng coù moät phaùp naøo ñeå ñaéc, töùc laø Boà Ñeà Taâm. Boà Ñeà khoâng coù choã sanh ra, cho neân khoâng coù chuyeän ñaéc. Theá neân noùi raèng: “Ta ôû choã Phaät Nhieân Ñaêng, khoâng coù chuùt phaùp naøo coù theå ñaéc, Phaät beøn thoï kyù cho Ta”. Phaûi roõ raèng, taát caû chuùng sanh voán laø Boà Ñeà, khoâng leõ trôû laïi ñaéc ö? Giôø ñaây oâng hoûi phaùt Boà Ñeà Taâm, muoán ñem moät caùi taâm maø hoïc laáy Phaät Ñaïo. Chæ nghó ñònh laøm Phaät Ñaïo thoâi, thì maëc cho oâng tu ba a taêng tyø kieáp cuõng chæ ñònh ñöôïc caùi Baùo Thaân, Hoùa Thaân Phaät. Theá thì ñoái vôùi caùi Chaân Taùnh Phaät boån nguyeân cuûa oâng coù giao thieäp gì? Neân noùi: Caàu beân ngoaøi oâng Phaät coù hình töôùng, thì coù gioáng gì oâng ñaâu?”

Laïi Toå Laâm Teá noùi raèng: “Chö vò hoïc Ñaïo ôû caùc nôi noùi coù Ñaïo ñeå tu, coù Phaùp ñeå chöùng. Caùc oâng thöû noùi xem chöùng Phaùp gì, tu Ñaïo gì? Hieän giôø ñaây choã duøng cuûa caùc oâng coù thieáu huït caùi gì ñaâu? Söûa sang theâm thaét choã naøo? Caùc oâng thaày treû tuoåi haäu sinh khoâng hieåu, lieàn tin ngay ñaùm caùo choàn tinh mò ñoù, ñeå cho hoï baøy chuyeän troùi buoäc ngöôøi khaùc.

“Hoï noùi : Hình töôùng ñaïo lyù laø do giöõ gìn, meán tieác ba nghieäp môùi ñöôïc thaønh Phaät.

“Noùi nhö vaäy thì chæ nhö möa buïi muøa Xuaân.

“Coå nhaân noùi: “Treân ñöôøng gaëp ngöôøi ñaït ñaïo, thöù nhaát laø chaúng höôùng veà ñaïo”!

“Do ñoù maø noùi:

“Neáu ngöôøi tu ñaïo, ñaïo chaúng haønh

Muoân ngaøn taø caûnh laïi ñua sanh

Göôm Trí ñöa ra khoâng moät vaät

Caùi saùng chöa baøy, toái ñaõ minh!”.

“Bôûi theá, coå nhaân noùi “Bình thöôøng taâm laø Ñaïo”. Ñaïi Ñöùc tìm kieám caùi gì? Ngay baây giôø ñaây, caùi tröôùc maét nghe Phaùp laø ñaïo nhaân khoâng choã nöông [Ñaïo nhaân voâ ], khaép choán roõ raøng phaân minh, chöa töøng thieáu huït. Caùc oâng nhö muoán cuøng Phaät, Toå chaúng khaùc, chæ nhö theá maø thaáy, chaúng khôûi nghi laàm. Nhö caùc oâng taâm taâm chaúng khaùc, thì goïi laø Toå. Taâm maø coù chuùt sai khaùc ñi: Taùnh, Töôùng lieàn khaùc nhau. Taâm nhö nhö chaúng khaùc, thì Taâm vaø Töôùng khoâng hai”.

Laïi coù nhaø sö hoûi thieàn sö Tieán Phuùc Tö raèng : “Ñieän xöa khoâng coù Phaät thì nhö theá naøo?”

Toå Tö noùi : “Phaïm aâm ôû ñaâu tôùi?”

Laïi hoûi : “Chaúng möôïn tu chöùng, laøm sao ñaéc thaønh?”

Toå Tö noùi : “Tu chöùng töùc chaúng thaønh”.

Choã Thaáy cuûa caùc vò toân tuùc, moãi moãi ñeàu suoát hôïp vôùi yù chæ “Naøo phaûi nhoïc nhaèn, raùo rieát tu chöùng gì ñaâu?” Ñaây töùc laø Nieát Baøn Dieäu Taâm, Chaùnh Phaùp Nhaõn Taïng, naøo phaûi chôø ñeán chuyeän Linh Sôn ñöa leân caønh hoa, Ngaøi Ca Dieáp mæm cöôøi, roài sau môùi goïi laø “Bieät truyeàn Taâm AÁn” ö?

Kinh: “Ví nhö coù ngöôøi ôû trong aùo mình buoäc moät haït Chaâu Nhö YÙ maø khoâng hay bieát; neân phaûi xin aên löu laïc phöông xa, ngheøo naøn gaày oám. Tuy baàn cuøng heát söùc nhöng haït chaâu khoâng heà maát. Boãng döng coù ngöôøi Trí chæ baøy cho haït chaâu, lieàn muoán gì coù naáy, thaønh giaøu coù lôùn, môùi hay haït Thaàn Chaâu chaúng phaûi do ôû ngoaøi maø ñöôïc.

Thoâng raèng: Kinh Phaùp Hoa, kinh Laêng Nghieâm chæ thaúng taâm ngöôøi, thaáy Taùnh thaønh Phaät ñeàu laáy haït chaâu trong aùo laøm ví duï. Nhö Lai Taïng Taùnh, bò naêm AÁm che ñaäy, nhö haït chaâu buoäc trong aùo, neân khoâng deã thaáy ñöôïc. Höôùng ra ngoaøi chaïy kieám thì moãi ngaøy ñeàu thaáy chaúng ñuû, ngheøo oám ôû phöông xa, chaïy cuoàng chín coõi. Caàu caùi vui cuûa trôøi, ngöôøi, giöõ rieâng caùi lôïi ích nhoû nhen, thì cuõng coøn laø rong ruoåi aên xin. Coøn nhö ñöôïc Boån Taâm, thì ñaày ñuû dö daät. Haït chaâu teân Nhö YÙ, muoán gì ñöôïc naáy. Naøo ngôø töï taùnh voán töï saün ñuû! Naøo ngôø töï taùnh hay sanh muoân phaùp (Luïc Toå khi ngoä ñaïo)! Neân dieäu duïng chaúng heà thieáu huït, thaønh giaøu coù voâ bieân. Moät haït Thaàn Chaâu naøy, meâ cuõng chöa töøng maát, ngoä cuõng chaúng töøng ñöôïc. Chæ ñöôïc ngöôøi Trí chæ cho, beøn töï thoï duïng khoâng cuøng, naøo möôïn choã tu chöùng ö?

Moät hoâm, Ñöùc Theá Toân ñöa ra moät vieân ngoïc ma ni tuøy saéc, roài hoûi caùc vò Thieân Vöông cuûa naêm phöông raèng: “Vieân ngoïc naøy maøu gì?”

Caùc vò Thieân Vöông moãi ngöôøi noùi moãi maøu khaùc nhau. Theá Toân caát vieân ngoïc vaøo tay aùo, roài ñöa tay leân hoûi: “Vieân ngoïc naøy coù maøu gì?”

Caùc vò Thieân Vöông thöa: “Trong tay Phaät khoâng coù chaâu, laáy choã naøo coù maøu?”

Ñöùc Theá Toân than raèng: “Caùc oâng sao meâ môø ñieân ñaûo laém theá! Ta laáy haït chaâu cuûa theá gian ñöa ra thì moãi oâng ñeàu tranh nhau noùi maøu xanh, vaøng, traéng, ñoû... Coøn ta ñöa haït chaâu thaät ra chæ cho, laïi roát cuoäc chaúng hay bieát!”

Khi aáy, caùc vò Thieân Vöông naêm phöông ñeàu ngoä ñaïo.

Ngaøi Ñaïi Chaâu, ban ñaàu ra maét Ñöùc Maõ Toå.

Toå hoûi: “Töø ñaâu ñeán?”

Ñaùp raèng: “ÔÛ chuøa Ñaïi Vaân taïi Vieät Chaâu ñeán”.

Toå noùi: “Ñeán ñaây ñònh coù chuyeän gì?”

Ñaùp: “Thöa, ñeán caàu Phaät Phaùp”.

Toå ñaùp: “Kho baùu nhaø mình thì chaúng ñoaùi hoaøi, boû nhaø chaïy roâng laøm chi? Ta, trong aáy moät vaät cuõng khoâng, oâng caàu Phaät Phaùp naøo?”

Ngaøi beøn laøm leã roài hoûi: “Caùi gì laø kho baùu nhaø mình cuûa Hueä Haûi (Ñaïi Chaâu)?”

Ñöùc Maõ Toå noùi: “Töùc nay ñang hoûi ta laø caùi ñoù. Kho baùu cuûa oâng, heát thaûy hieän thaønh, tuyeät khoâng thieáu huït, lieàn duøng töï taïi, naøo phaûi höôùng ngoaøi tìm kieám”.

Ngaøi Ñaïi Chaâu ngay döôùi lôøi noùi töï roõ Boån Taâm, chaúng do hieåu bieát, vui möøng leã taï, haàu Toå trong saùu naêm. Veà sau, vieát cuoán “Ñoán Ngoä Nhaäp Ñaïo Yeáu Moân Luaän”. Toå xem roài baûo vôùi ñaïi chuùng: “ÔÛ Vieät Chaâu coù vieân ngoïc lôùn (Ñaïi Chaâu), troøn saùng trong suoát, töï taïi khoâng gì ngaên ngaïi”.

Ngaøi Ngöôõng Sôn tham leã thieàn sö Ñoâng Töï Hoäi.

Thieàn sö hoûi: “OÂng laø ngöôøi xöù naøo ?”

Ngaøi Ngöôõng ñaùp: “Ngöôøi Quaûng Nam”.

Thieàn sö Hoäi noùi: “Toâi nghe ôû Quaûng Nam coù vieân minh chaâu traán bieån, coù ñuùng khoâng?”

Ngaøi Ngöôõng ñaùp: “Thöa, phaûi”.

Toå Hoäi noùi: “Chaâu aáy nhö theá naøo?”

Ngaøi Ngöôõng noùi: “Khoâng traêng thì aån, coù traêng thì hieän”.

Toå Hoäi: “Coù ñem ñeán ñöôïc khoâng?”

Ngaøi Ngöôõng: “Ñem ñeán ñöôïc”.

Toå Hoäi: “Sao chaúng trình ra vôùi laõo taêng?”

Ngaøi Ngöôõng Sôn khoanh tay böôùc tôùi, noùi: “Hoâm qua ñeán Qui Sôn cuõng bò ñoøi haït chaâu aáy! Ngay aáy khoâng coù lôøi ñeå ñoái ñaùp, chaúng coù lyù leõ naøo ñeå ñöa ra!”

Toå Hoäi noùi: “Thaät laø sö töû con kheùo hay gaàm roáng!”

Traêm, ngaøn naêm veà sau, nhôø coù caùc vò toân tuùc hoä trì ñöôïc haït thaàn chaâu, chaúng do ngoaøi maø ñöôïc, thì caøng tin lôøi Phaät chaúng coù sai laàm.

VIII. LAÏI PHAÙ XÍCH NHAÂN DUYEÂN, TÖÏ NHIEÂN

A. XÖA NAY KHOÂNG VOÏNG

Kinh: Khi aáy OÂng Anan ôû trong ñaïi chuùng, ñaûnh leã chaân Phaät roài ñöùng daäy thöa raèng: “Ñöùc Theá Toân hieän noùi veà caùc nghieäp Saùt, Ñaïo, Daâm. Ba Duyeân ñaõ ñoaïn, neân ba Nhaân chaúng sanh. Taùnh ñieân trong taâm chaøng Nhaõ Ña töï heát, heát töùc laø Boà Ñeà, chaúng töø ai maø ñöôïc. Ñaây laø nhaân duyeân roài, thaät laø roõ raøng, taïi sao Nhö Lai laïi boû ñi nghóa Nhaân Duyeân? Chính toâi töø Nhaân Duyeân maø taâm ñöôïc khai ngoä.

“Baïch Theá Toân! Nghóa aáy ñaâu chæ ñoái vôùi haøng Thanh Vaên Höõu Hoïc tuoåi nhoû nhö chuùng toâi, maø nay trong hoäi naøy, OÂng Ñaïi Muïc Kieàn Lieân, cuøng Xaù Lôïi Phaát, Tu Boà Ñeà ñeàu töø OÂng laõo Phaïm Chí nghe ñöôïc lyù nhaân duyeân cuûa Phaät maø phaùt taâm khai ngoä, ñöôïc thaønh voâ laäu. Nay nhôø Phaät daïy raèng Boà Ñeà chaúng do Nhaân Duyeân, thì caùc thuyeát Töï Nhieân cuûa nhoùm Caâu Xaù Ly thaønh Vöông Xaù laïi thaønh Ñeä Nhaát Nghóa! Xin Phaät ruû loøng töø bi, khai môû cho söï meâ laàm”.

Thoâng raèng: Ñöùc Theá Toân daïy: “Ba Duyeân döùt lìa, neân ba Nhaân chaúng sanh”, chính laø daïy nhoùm OÂng Phuù Laâu Na chaúng tuøy theo phaân bieät caùc phaùp ba thöù nhaân duyeân ñoaïn dieät noái nhau, thì taùnh cuoàng ñieân töï heát, Boà Ñeà hieän tieàn. Ñoù laø Ñöùc Phaät chaúng muoán hoï laáy caùi Taâm Sanh Dieät maø hôïp vôùi Nhö Lai Taïng, rieâng môû ra moät phaùp moân Ñoán Ngoä. Nghóa laø laáy söï ñoaïn tröø Nhaân Duyeân maø ñöôïc caùi baát sanh baát dieät coøn chaúng cho pheùp thay, huoáng laø laïi coù Nhaân Duyeân sao?

OÂng Anan, moät beà ña vaên, quen theo caùi bieát Nhaân Duyeân vaø Töï Nhieân phaù hoaïi laãn nhau, roài hieåu laàm raèng ba Duyeân ñoaïn döùt, ba Nhaân chaúng sanh, nghóa laø theo trong Tieåu Thöøa, ba nghieäp Saùt, Ñaïo, Daâm chaúng coù duyeân theo thì ba nhaân Tham, Saân, Si chaúng sanh ra. Neáu coù nhaân duyeân thì coù ñoái ñaõi, roõ raøng theá kia, sao coù theå noùi laø khoâng coù Nhaân Duyeân? Ngay nhö OÂng Ñaïi Muïc Kieàn Lieân, Xaù Lôïi Phaát gaëp ñöôïc Tyø kheo Maõ Thaéng daïy cho “Caùc Phaùp theo nhaân duyeân maø sanh, caùc phaùp theo nhaân duyeân maø dieät”, ngay döôùi lôøi noùi chöùng Sô Quaû, theá laø do Nhaân Duyeân maø khai ngoä. Caùc Tröôûng Laõo cuõng ñeàu nhö theá. Nay Phaät boû lyù Nhaân Duyeân, thì hoùa ra nhoùm Maït Giaø Leâ, Caâu Xaù Ly noùi raèng “Chuùng sanh tuy coù söôùng khoå, nhöng khoâng coù Nhaân Duyeân, chæ Töï Nhieân nhö vaäy thoâi”, thì coù gì khaùc ñaâu? Haù chaúng bieát raèng nghe lyù Nhaân Duyeân cuûa Phaät, ñöôïc thaønh Voâ Laäu, thì choã noùi “Theo duyeân maø sanh, theo duyeân maø dieät” laø ñaõ ngoä thaáy caùi yeáu chæ Voâ Sanh. Caùi sanh dieät kia, ñeàu laø Duyeân ñoù vaäy, cho neân, ñaéc Voâ Laäu, haù laïi vöôùng maéc ôû Nhaân Duyeân ö?

Thò giaû Hoäi Thoâng cuûa Toå OÂ Saøo moät ngaøy kia muoán töø giaõ maø ñi.

Toå Saøo noùi : “Nay oâng ñi ñaâu?”

Ñaùp : “Hoäi Thoâng naøy vì Phaùp maø xuaát gia, Hoøa Thöôïng chaúng ruû loøng töø daïy baûo, neân nay ñi caùc nôi ñeå hoïc Phaät Phaùp”.

Toå Saøo noùi : “Neáu laø Phaät Phaùp thì ôû ñaây ta cuõng coù chuùt ít”.

Hoûi : “Nhö theá naøo laø Phaät Phaùp cuûa Hoøa Thöôïng?”

Toå OÂ Saøo lieàn ruùt ra moät sôïi loâng boá, ñöa leân maø thoåi.

Thaày Hoäi Thoâng beøn laõnh ngoä.

Ngaøi Phaàn Döông tuïng raèng:

“Sô taâm thò giaû moä thaéng duyeân

Bieät thaày ñònh traûi hoïc tham thieàn

OÂ Saøo bieát ñaáy, cô duyeân ñeán

Thoåi loâng, ngay ñoù ñöôïc taâm an”.

Nhö caùi cô duyeân naøy, haù cuõng noùi laø Nhaân Duyeân ö!

Kinh: Phaät baûo OÂng Anan: “Nhö Anh Dieãn Nhaõ Ñaït Ña ôû trong thaønh, caùi nhaân duyeân taùnh cuoàng maø dieät tröø ñöôïc, thì caùi taùnh khoâng cuoàng töï nhieân hieän ra. Caùc lyù leõ Nhaân Duyeân, Töï Nhieân roát cuoäc chæ laø nhö vaäy.

“Anan, Anh Dieãn Nhaõ Ñaït Ña caùi ñaàu voán laø töï nhieân, voán töï nhö theá, coù khi naøo maø khoâng töï nhieân ñaâu, thì vì nhaân duyeân gì maø sôï caùi ñaàu ñeå phaùt ñieân cuoàng boû chaïy? Neáu caùi ñaàu laø töï nhieân, vì nhaân duyeân maø ñieân thì sao khoâng cöù töï nhieân, vì nhaân duyeân maø maát? Caùi ñaàu voán khoâng maát, maø söï ñieân cuoàng sôï haõi voïng coù ra, chöù naøo coù bao giôø thay ñoåi gì, thì naøo phaûi caàn ñeán nhaân duyeân. Neáu tính ñieân voán laø töï nhieân, voán coù saün söï ñieân roà sôï haõi nhö vaäy, thì khi chöa ñieân, caùi ñieân aáy nuùp troán choã naøo? Neáu tính khoâng ñieân laø töï nhieân, thì caùi ñaàu cuõng vaãn töï nhieân, sao laïi ñieân cuoàng boû chaïy? Neáu ngoä caùi ñaàu voán saün nhö theá, bieát söï phaùt ñieân boû chaïy cuûa mình, thì Nhaân Duyeân vaø Töï Nhieân ñeàu laø hyù luaän.

Thoâng raèng: Neáu noùi Nhaân Duyeân ñoaïn dieät roài sau ñoù Chaân Taùnh Boà Ñeà töï nhieân hieän ra, thì chaúng phaûi laø chaùnh luaän. Chuyeän Anh Dieãn Nhaõ Ñaït Ña sôï ñaàu boû chaïy maø xeùt cho cuøng, thì chaúng phaûi Nhaân Duyeân, chaúng phaûi Töï Nhieân, döùt khoaùt roõ raøng vaäy. Tröôùc tieân, laáy caùi ñaàu maø luaän, thì caùi ñaàu voán töï nhieân, chaéc khoâng theå vì nhaân duyeân maø bò ñoaït maát. Theá sao vì nhaân duyeân soi göông maø phaùt cuoàng? Ñaõ cho Nhaân Duyeân laø ñuùng, thì Töï Nhieân khoâng coøn ñöùng vöõng, theá thì taïi sao khoâng do nhaân duyeân maø thaät maát caùi ñaàu? Nhöng caùi ñaàu voán chaúng maát, anh chaøng kia töï cuoàng maø chaïy, thì caùi cuoàng naøy voán hö voïng coù ra, thì roõ raøng chaúng coù lieân quan gì ñeán chuyeän Nhaân Duyeân vaäy. Ñaõ chaúng töø nhaân duyeân maø sanh, cuõng chaúng theo nhaân duyeân maø dieät, maø noùi nhaân duyeân taùnh cuoàng coù theå dieät tröø ñöôïc, laø hoaøn toaøn sai laàm vaäy.

Laáy taùnh cuoàng maø luaän, neáu taùnh cuoàng voán laø töï nhieân thì noù nuùp troán ôû ñaâu? Coøn taùnh khoâng cuoàng laø töï nhieân thì taïi sao ñieân chaïy? Cuoàng hoaëc khoâng cuoàng ñeàu khoâng coù töï taùnh, chaúng coù lieân quan gì ñeán lyù Töï Nhieân, thaät laø roõ raøng nhö vaäy. Ñaõ chaúng phaûi laø töï nhieân nuùp aån, cuõng chaúng phaûi töï nhieân coù ra, neân noùi taùnh khoâng cuoàng töï nhieân hieän ra laø sai laàm vaäy. Theá neân bieát raèng, noùi Nhaân Duyeân, noùi Töï Nhieân naøo coù dính daùng gì vôùi caùi ñaàu? Noùi voán laø cuoàng, noùi voán laø khoâng cuoàng, thì naøo coù xong heát chuyeän taùnh cuoàng? Nhöõng thöù aáy ñeàu thuoäc veà hyù luaän, chaúng coù gì chaân thaät.

Chæ caàn ngoä ñöôïc caùi ñaàu xöa nay voán coù saün, voán khoâng heà maát. Bieát roõ söï phaùt ñieân boû chaïy, thì ñieân voán hö voïng maø coù ra. Chæ moät chöõ Ngoä naøy, chæ moät chöõ Bieát naøy, töùc laø söï thoï duïng chaân thaät cuûa nhaø mình, chaúng coù lôøi leõ noùi naêng naøo ñeán ñöôïc noåi. Ngoä caùi ñaàu, töùc laø ngoä Baûn Lai Dieän Muïc, naøo coù chuùt gì ñoåi khaùc. Bieát cuoàng, töùc laø bieát söï voïng sanh ra phaân bieät maø chaïy ñieân trong chín coõi. Caùi Ngoä aáy, caùi Bieát aáy, nhö tia chôùp, nhö löûa xeït ra töø ñaù, trong khoaûng saùt na, haù laø caùi choã ñöùng ñöôïc cuûa caùc thöù Nhaân Duyeân, Töï Nhieân sao? Theá neân, noùi raèng “Heát töùc Boà Ñeà, khoâng do ai maø ñöôïc, xa lìa caùc thöù Nhaân Duyeân vaø Töï Nhieân” laø theá.

Thieàn sö Trí Nham ôû nuùi Ngöu Ñaàu, ñôøi Ñaïi Nghieäp nhaø Tuøy laøm chöùc Lang töôùng, laäp nhieàu chieán coâng. Ñeán ñôøi Vuõ Ñöùc nhaø Ñöôøng, boán möôi tuoåi beøn xin xuaát gia, theo hoïc thieàn sö Baûo Nguyeät. Coù hai ngöôøi baïn tröôùc ôû trong quaân ñoäi nghe Ngaøi aån tu, môùi vaøo nuùi tìm Ngaøi. Gaëp gôõ, môùi hoûi raèng: “Lang töôùng quaân ñieân sao, ôû choán naøy laøm gì?”

Ngaøi ñaùp: “Caùi ñieân cuûa toâi thì saép tænh, caùi ñieân cuûa caùc oâng thì ñang phaùt! Than oâi! Ham saéc meâ thanh, tham danh muoán lôïi, troâi laên sanh töû, töø ñaâu maø coù!”

Hai ngöôøi caûm ngoä, than thôû maø ñi.

Sau, Ngaøi tham yeát thieàn sö Laïi Dung, phaùt minh ñöôïc ñaïi söï. Toå Laïi Dung baûo raèng: “Ta laõnh nhaän yeáu quyeát chaân chaùnh cuûa ñaïi sö Ñaïo Tín, choã sôû ñaéc ñeàu maát saïch. Neáu nhö coù moät phaùp vöôït hôn Nieát Baøn, ta cuõng noùi nhö laø moäng huyeãn. OÂi! Moät maûy buïi bay maø che trôøi! Moät haït caûi rôi maø truøm ñaát! OÂng nay ñaõ traûi qua caùi Thaáy aáy, ta laïi coøn gì noùi nöõa”.

Bôûi theá, heát ñieân thì nhö Ngaøi Trí Nham, coù theå noùi laø Chaân Ngoä vaäy.

B. ÑÖA VAØO BOÀ ÑEÀ

Kinh : “Theá, neân Ta noùi : “Ba Duyeân lìa döùt, töùc laø Taâm Boà Ñeà. Taâm Boà Ñeà sanh, taâm sanh-dieät dieät, ñoù cuõng chæ laø sanh dieät. Dieät vaø sanh ñeàu heát raùo, laø voâ coâng duïng Ñaïo. Neáu coù Töï Nhieân, nhö vaäy laø noùi taâm töï nhieân sanh, taâm-sanh-dieät dieät, theá cuõng laø sanh dieät, vaø caùi khoâng sanh dieät thì goïi laø Töï Nhieân. Cuõng nhö theá gian, nhöõng töôùng hoøa laãn thaønh moät theå goïi laø tính hoøa hieäp, coøn caùi chaúng hoøa hieäp thì goïi laø tính baûn nhieân. Baûn nhieân chaúng phaûi baûn nhieân, hoøa hôïp chaúng phaûi hoøa hôïp, hoøa hôïp vaø baûn nhieân ñeàu lìa. Lìa vaø khoâng lìa ñeàu chaúng phaûi. Caâu noùi aáy môùi goïi laø phaùp khoâng hyù luaän.

“Boà Ñeà Nieát Baøn coøn ôû xa laém, neáu oâng khoâng traûi qua nhieàu kieáp sieâng naêng tu chöùng thì tuy coù ghi nhôù thanh tònh dieäu lyù möôøi hai boä kinh cuûa möôøi phöông Nhö Lai nhö caùt soâng Haèng cuõng chæ taêng theâm hyù luaän.

Thoâng raèng : Ñoaïn naøy giaõi baøy roõ caùi yù “Naøo nhôø sieâng naêng caàn khoå tu chöùng”. Boãng nhieân cuoàng heát chaúng phaûi khoù nhoïc ñoaïn tröø duyeân, neân khoâng phaûi laø Nhaân Duyeân. Neáu noùi: “Vì ba Duyeân ñoaïn döùt, thì ba Nhaân chaúng coù sanh ra, nhôø nhaân duyeân ñoù maø ñöôïc Taâm Boà Ñeà”, theá laø Taâm Boà Ñeà sanh laø do taâm sanh-dieät dieät. Dieät Voïng chöùng Chaân thì Chaân cuõng thaønh Voïng, ñoù cuõng chæ laø phaùp sanh dieät thoâi, chaúng phaûi laø Boà Ñeà. Caùi nhaân duyeân nhö vaäy thuoäc veà sanh dieät, neân cuõng deã heát.

Ñeán choã dieät vaø sanh ñeàu heát raùo, thì khoâng nhöõng taâm sanh dieät heát maø caùi dieät sanh dieät cuõng heát taän. Ñaõ khoâng coù söï sanh ra ñeå dieät, töùc laø khoâng coù coâng phu naøo ñeå duøng. ÔÛ trong ñoù neáu coù caùi baát sanh baát dieät maø goïi laø Töï Nhieân, thì caùi taâm töï nhieân naøy do nôi dieät vaø sanh ñeàu heát maø hieån ra, ñoù laø caùi taâm töï nhieân sanh. Nhöng nhôø ôû taâm sanh-dieät dieät maát maø coù thì cuõng laø phaùp sanh dieät, chaúng phaûi laø Boà Ñeà. Chöõ “cuõng” thaät coù yù vò! Caùi khoâng sanh dieät kia goïi laø Töï Nhieân, sao cuõng goïi laø sanh dieät? Vì ñoái vôùi caùi sanh dieät maø hieån baøy caùi khoâng sanh dieät, theá laø coù ñoái ñaõi vaäy. Cuõng nhö ñoái vôùi hoøa hôïp maø hieån baøy caùi khoâng hoøa hôïp. Coù caùi baûn nhieân thì coù caùi khoâng baûn nhieân, coù caùi hoøa hôïp thì coù caùi khoâng hoøa hôïp, roõ raøng toaøn laø ñoái ñaõi. Cuõng nhö ñoái vôùi söøng traâu coù, roài noùi söøng thoû khoâng, neân cuõng thuoäc veà sanh dieät. Caùi kia chæ laøm khoâng caùi sanh dieät, chaúng coù theå laøm khoâng caùi Töï Nhieân. Cuõng nhö noùi “Nhaø kia khoâng coù ngöôøi”, thì môùi chæ laøm “khoâng” ngöôøi ôû trong ñoù, chöù chöa “khoâng” ñöôïc caùi nhaø. Ñoù khoâng phaûi laø caùi thaáy chaân thaät. Neân noùi laø hyù luaän.

Neáu giôø ñaây maø hôïp vôùi khoâng hôïp, baûn nhieân vôùi khoâng baûn nhieân, caùc phaùp ñoái ñaõi, heát thaûy ñeàu xa lìa maø cuõng khoâng coù caùi taâm xa lìa, neân lìa hay hôïp ñeàu maát heát. Ñaõ lìa Sôû, laïi lìa Naêng; Naêng Sôû ñeàu lìa, chæ laø moät Chaân Thaät, caâu naøy môùi goïi laø phaùp khoâng hyù luaän.

Nhöng neáu y theo caâu naøy maø giöõ Boà Ñeà Nieát Baøn Voâ Thöôïng, thì cuõng coøn xa laém! Vì sao theá? Vì coøn ôû taïi höõu vi, coù coâng phu, coù huaân taäp vaäy. Boà Ñeà Chaùnh Giaùc, Nieát Baøn Dieäu Taâm chæ coù theå ôû taïi saùt na maø ngoä nhaäp, chaúng phaûi laø choã oâng traûi qua nhieàu kieáp caàn khoå ñeå tu chöùng ñöôïc. Caùi chaúng do traûi qua nhieàu kieáp caàn khoå tu chöùng maø ñöôïc, caùi aáy khoâng nöông nhôø Nhaân Duyeân, Töï Nhieân gì raùo ñeå ñaéc. Caùi maø phaûi nhôø traûi qua nhieàu kieáp caàn khoå tu chöùng, thì taát phaûi do Nhaân Duyeân, Töï Nhieân maø ñöôïc. Cöù theá, thì tuy ghi nhôù dieäu lyù thanh tònh cuûa möôøi phöông Chö Phaät laø Phaùp khoâng hyù luaän, cuõng chæ taêng theâm caùc thöù hyù luaän Nhaân Duyeân, Töï Nhieân maø thoâi, naøo coù thaät ñaéc ñöôïc gì. Neân chi, nghe noùi “Ba Duyeân ñoaïn döùt, ba Nhaân chaúng sanh”, roài theo ñoù phaân bieät maø ñöôïc Taâm Boà Ñeà, thì chaúng phaûi laø thöïc ñaéc, ñoù laø choã noùi “Laáy Taâm Sanh Dieät hôïp vôùi Nhö Lai Taïng” vaäy. Chæ khoâng theo ñoù maø phaân bieät, thì taùnh cuoàng töï heát. Heát laø Boà Ñeà, khoâng do ai maø ñöôïc, beøn laø thaät ñaéc, vì laø laáy caùi Chaúng Sanh Chaúng Dieät hôïp vôùi Nhö Lai Taïng vaäy. Caùi cô duyeân toái thöôïng naøy, haù ñoàng vôùi loái noùi Töï Nhieân cuûa nhoùm Caâu Xaù Leâ ñöôïc ö?

Ñöùc Luïc Toå daïy: “Caùi Baát Sanh Baát Dieät maø ngoaïi ñaïo noùi, laø laáy Dieät döøng Sanh, laáy Sanh maø baøy ra caùi Dieät, theá laø coù Dieät maø xem nhö khoâng Dieät, coù Sanh maø noùi laø chaúng Sanh. Ta noùi chaúng Sanh chaúng Dieät laø voán Töï Voâ Sanh, nay cuõng khoâng coù Dieät. Bôûi theá, chaúng ñoàng vôùi ngoaïi ñaïo”.

Ngaøi Tieán Sôn Chuû hoûi Ngaøi Tu Sôn Chuû raèng: “Bieát roõ Taùnh sanh maø chaúng sanh, thì vì sao coøn löu laïi caùi sanh?”

Tu Sôn noùi : “Maêng roát cuoäc thaønh tre chöù, nhö nay laøm caät tre, khieán trôû laïi ñaâu ñöôïc!”

Tieán Sôn noùi : “Sau naøy oâng seõ töï ngoä choã aáy”.

Tu Sôn noùi : “Toâi chæ nhö theá, yù chæ cuûa Thöôïng Toïa nhö theá naøo?”

Ngaøi Tieán Sôn noùi: “Caùi naøy laø Giaùm Vieän Phoøng, caùi kia laø Ñieån Toøa Phoøng”.

Ngaøi Tu Sôn beøn leã baùi.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng :

“Hoaùt nhieân maát choã nöông

Töï do naøo chaúng quaûn

Nöôùc nhaø bình oån thaáy ai ñaâu

Löïc löôïng moáng sanh phaân giai caáp

Thaân taâm roãng rang tuyeät thò phi

Thò phi tuyeät!

Laäp caû ñaïi phöông : khoâng daáu veát!”.

Theá ñoù, chöùng Boà Ñeà Voâ Thöôïng voán ñaâu coù sa vaøo theàm böïc (giai caáp). Laïi coù daáu veát gì thaáy ñöôïc!

Kinh : “OÂng tuy noùi lyù Nhaân Duyeân, Töï Nhieân, chaéc chaén roõ raøng, ngöôøi ñôøi xöng oâng laø ña vaên baäc nhaát. Vaäy maø laáy caùi ña vaên huaân taäp nhieàu ñôøi ñoù cuõng chaúng khoûi naïn Coâ Ma Ñaêng Giaø, phaûi ñôïi thaàn chuù Phaät Ñaûnh cuûa Ta khieán cho löûa daâm trong loøng coâ Ma Ñaêng Giaø heát töùc thôøi maø ñaéc A Na Haøm, hieän ôû trong Phaùp cuûa Ta, tinh taán nhö röøng, soâng aùi caïn khoâ, khieán oâng giaûi thoaùt.

“Bôûi theá neân, Anan, oâng tuy nhieàu kieáp ghi nhôù nhöõng bí maät maàu nhieäm trang nghieâm cuûa Nhö Lai, khoâng baèng chæ moät ngaøy tu Nghieäp voâ laäu, lìa xa theá gian hai thöù khoå gheùt-thöông. Nhö Coâ Ma Ñaêng Giaø, tröôùc laø daâm nöõ, do söùc thaàn chuù, tieâu tan loøng aùi duïc, nay ôû trong Phaät Phaùp teân laø Taùnh Tyø Kheo Ni. Cuøng vôùi Da Du Ñaø La laø meï cuûa La Haàu La, ñoàng ngoä ñöôïc nhaân ñôøi tröôùc, bieát nhaân khieán traûi qua nhieàu ñôøi, tham aùi laø khoå, moät nieäm huaân tu phaùp thieän voâ laäu; moät ngöôøi ñöôïc ra khoûi troùi buoäc, coøn moät ngöôøi ñöôïc thoï kyù. Sao oâng coøn töï coi thöôøng mình, ôû maõi trong voøng nghe, thaáy!”

Thoâng raèng: Roõ raøng laø OÂng Anan nhieàu kieáp ña vaên maø khoâng traùnh khoûi naïn Coâ Ma Ñaêng Giaø, theá thì ghi nhôù dieäu lyù thanh tònh cuûa Nhö Lai khoâng theå chöùng quaû ñöôïc. Cuõng roõ raøng laø thaàn chuù Phaät Ñaûnh coù theå khieán cho loøng daâm cuûa Coâ Ma Ñaêng Giaø töùc thôøi tieâu heát, nghóa laø söï huaân tu khoâng theå nghó baøn khieán töï ra khoûi raøng buoäc vaäy. Nhôù giöõ phaùp bí maät nhieäm maàu trang nghieâm, töùc laø höõu laäu. Boû Voïng theo Chaân, töùc laø hai caùi khoå thöông, gheùt. Khoå coøn khoâng khoûi, huoáng laø ñaéc quaû ö? Tu taäp phaùp moân Vieân Ñoán töùc laø voâ laäu. Ngoä bieát nhaân ñôøi tröôùc, tham aùi chaúng sanh, beøn ñöôïc thoï kyù, naøo chæ ñaéc quaû thoâi sao? Coâ Ma Ñaêng Giaø chöùng quaû thöù Ba, A Na Haøm, goïi laø ra khoûi troùi buoäc. Baø Da Du Ñaø La cuõng laø nhaân duyeân nhieàu kieáp vôùi Ñöùc Theá Toân, ôû hoäi Phaùp Hoa ñöôïc thoï kyù thaønh Phaät. Ñaây chæ laø nöõ giôùi maø moät nieäm xoay loøng coøn neân böïc tinh taán. Huoáng gì haøng Thanh Vaên caùc oâng, sao töï khinh thöôøng mình, khoâng lieàn ñoán ngoä? Ñaõ theá laïi nöông nhôø nhaân duyeân tröø Voïng maø baùm laáy hyù luaän cuûa ngoaïi ñaïo ñeå ôû maõi trong voøng thaáy nghe sao?

Thieàn sö Sôû Nam thöôïng ñöôøng noùi: “Naøy caùc oâng, duø coù hieåu giaùo phaùp cuûa Chö Phaät ba ñôøi nhö roùt nöôùc vaøo bình, chaúng baèng moät nieäm tu Voâ Laäu Ñaïo, khoûi bò nhaân quaû trôøi ngöôøi troùi buoäc!”

Khi aáy coù nhaø sö hoûi : “Voâ Laäu Ñaïo nhö theá naøo ñeå tu?”

Toå Sôû Nam noùi : “Chöa töøng coù Xaø Leâ ñeå naém baét!”

Hoûi : “Chöa töøng coù toâi ñaây, thì daïy ai naém baét?”

Ñaùp : “Caùi naém cuõng khoâng!”

Ñöôïc moät hai lôøi chuyeån ngöõ naøy, thì yù chæ chöa noùi heát cuûa Nhö Lai ñaõ loä roài!

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM