Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG II: NÖÔNG CHOÃ NGOÄ MAØ TU

MUÏC MOÄT: NEÂU RA CAÙI CAÊN ÑEÅ CHÆ CHOÃ MEÂ

I. XIN KHAI THÒ CAÙCH CÔÛI NUÙT

Kinh: OÂng Anan baïch Phaät raèng: “Thöa Theá Toân, tuy Nhö Lai ñaõ daïy Nghóa Quyeát Ñònh Thöù Hai, nhöng nay toâi xem nhöõng ngöôøi môû nuùt trong theá gian, neáu khoâng bieát ñaàu moái cuûa nuùt ôû ñaâu, thì toâi tin laø ngöôøi aáy roát cuoäc khoâng theå môû ñöôïc. Thöa Theá Toân, toâi vaø haøng Thanh Vaên Höõu Hoïc trong hoäi cuõng gioáng nhö vaäy. Töø voâ thuûy ñeán nay, chuùng toâi cuõng vôùi caùc thöù Voâ Minh cuøng sanh cuøng dieät. Tuy ñöôïc caên laønh ña vaên nhö theá naøy, mang tieáng laø xuaát gia nhöng cuõng nhö ngöôøi soát reùt caùch nhaät! Xin nguyeän Ñöùc Ñaïi Töø thöông xoùt keû chìm ñaém maø chæ baøy cho, giôø ñaây chính nôi thaân taâm theá naøo laø nuùt, do ñaâu maø môû? Cuõng khieán cho chuùng sanh khoå naïn ñôøi vò lai ñöôïc khoûi luaân hoài, khoâng rôùt vaøo ba coõi”.

Noùi lôøi aáy roài, OÂng Anan vaø caû ñaïi chuùng naêm voùc gieo xuoáng ñaát, khoùc loùc thaønh khaån, mong chôø lôøi khai thò voâ thöôïng cuûa Nhö Lai.

Thoâng raèng: Ñoaïn tröôùc, OÂng Phuù Laâu Na ñaõ hoûi: “Heát thaûy chuùng sanh, do ñaâu maø coù voïng khieán töï mình che khuaát taùnh Dieäu Minh, maø chòu söï chìm ñaém?” ÔÛ ñaây OÂng Anan hoûi: “Giôø ñaây, chính nôi thaân taâm, theá naøo laø nuùt, theá naøo laø môû?” Ñoù laø ñeàu muoán ñi ñeán cuøng cöïc caùi voïng caên, nghieân cöùu nhoû nhieäm caùi voâ minh caâu sanh, môùi bieát ñaàu goác thaét nuùt maø phaù tröø ñi vaäy.

Ñoaïn tröôùc, ñaùp raèng: “Bieát roõ caùi Meâ laø khoâng coù nguyeân nhaân, thì caùi Voïng cuõng khoâng coù choã naøo nöông döïa. Coøn khoâng coù choã sanh ra, muoán dieät döùt choã naøo?” ÔÛ ñaây thì ñaùp: “Töôùng Phaàn vaø Kieán Phaàn khoâng coù töï taùnh, cuõng nhö caùc nhaùnh lau gaùc leân nhau. Xeùt caùi taùnh giao nhau ñoù, thì khoâng vaø coù ñeàu laø chaúng phaûi”.

Tröôùc noùi, “Taùnh ñieân töï heát, heát töùc Boà Ñeà”. Ñaây noùi, “Thaáy bieát maø khoâng coù thaáy bieát, ñoù chính laø Nieát Baøn”. Tröôùc sau suoát thoâng nhö moät. Chæ laø ôû tröôùc thuoäc veà Kieán Ñaïo, bieát Voïng töùc laø Giaùc, Giaùc töùc Boà Ñeà. Coøn ñaây laø phaàn Tu Ñaïo, lìa caùi Thaáy töùc laø Khoâng, Khoâng töùc laø Nieát Baøn.

Nuùt laø söï troùi buoäc nôi Caên Traàn do meâ, neân chìm saâu sanh töû. Môû laø söï thoaùt khoûi Caên Traàn do ngoä, neân thaáy bieát caùi Dieäu Thöôøng. Ñaây laø theo caên Tai maø nghe ngöôïc trôû laïi, thoaùt khoûi söï dính keát maø quay veà beân trong, nhieáp phuïc taâm baùm naém, nhaäp Tri Kieán Phaät, thuoäc veà coâng phu tu taäp, neân goïi laø Nghóa Thöù Hai.

Coù nhaø sö hoûi Toå Thaïch Ñaàu: “Nhö theá naøo laø Giaûi Thoaùt ?”

Toå Ñaàu noùi: “Ai troùi buoäc oâng?”

Hoûi: “Nhö theá naøo laø Tònh Ñoä?”

Toå Ñaàu noùi: “Ai laøm dô oâng?”

Hoûi: “Nhö theá naøo laø Nieát Baøn?”

Toå Ñaàu noùi: “Ai ñem sanh töû laïi cho oâng?”

Neáu nôi ñaây maø ñöôïc lieàn caùi choã an laïc, thì coøn höôùng chi ñeán caùi ñeä nhò ñaàu maø laøm keá sanh nhai!

II. MÖÔØI PHÖÔNG NHÖ LAI ÑOÀNG MOÄT LÔØI CHÆ THÒ: SAÙU CAÊN LAØ ÑAÀU NUÙT SANH TÖÛ VAØ NIEÁT BAØN

Kinh: Baáy giôø, Theá Toân thöông xoùt OÂng Anan vaø haøng Höõu Hoïc trong hoäi, vaø cuõng vì taát caû chuùng sanh ñôøi vò lai maø taïo caùi nhaân xuaát theá, laøm caùi ñaïo nhaõn töông lai. Ngaøi laáy tay saùng ngôøi xoa ñænh ñaàu OÂng Anan. Töùc thôøi, trong khaép caùc theá gian cuûa Chö Phaät möôøi phöông rung ñoäng saùu caùch. Caùc Ñöùc Nhö Lai nhieàu nhö vi traàn truï caùc theá giôùi, moãi Ngaøi ñeàu coù aùnh saùng baùu töø ñænh ñaàu phoùng ra. Caùc haøo quang ñoù cuøng luùc töø caùc coõi kia ñeán röøng Kyø Ñaø, chieáu soi ñænh ñaàu Nhö Lai. Taát caû ñaïi chuùng lieàn ñöôïc caùi chöa töøng coù.

Trong luùc ñoù, OÂng Anan vaø caû ñaïi chuùng ñeàu nghe caùc Ñöùc Nhö Lai nhieàu nhö vi traàn trong möôøi phöông, voâ soá mieäng khaùc nhau ñeàu duøng moät lôøi, daïy OÂng Anan: “Laønh thay, Anan! OÂng muoán bieát caùi caâu sanh voâ minh, khieán oâng löu chuyeån, caùi caên moái nuùt sanh töû. Ñoù chính laø saùu Caên cuûa oâng, chöù chaúng phaûi vaät gì khaùc! OÂng laïi muoán bieát Boà Ñeà Voâ Thöôïng, khieán choùng chöùng Taùnh Dieäu Thöôøng an laïc, giaûi thoaùt, tòch tònh thì cuõng chính laø saùu Caên cuûa oâng, chöù chaúng phaûi vaät gì khaùc”.

OÂng Anan tuy nghe phaùp aâm nhö theá, taâm coøn chöa roõ, cuùi ñaàu baïch Phaät : “Laøm sao caùi khieán cho toâi luaân hoài sanh töû hoaëc an laïc dieäu thöôøng cuõng chính laø saùu Caên, chöù khoâng phaûi vaät naøo khaùc?”

Thoâng raèng: Tröôùc kia, OÂng Anan coù noùi “Taâm toâi naøo chæ cuùng döôøng Nhö Lai, maø cho ñeán öùng khaép haèng sa quoác ñoä, phuïng söï Chö Phaät vaø caùc thieän tri thöùc, phaùt taâm ñaïi duõng maõnh laøm taát caû nhöõng söï vieäc khoù laøm, laø ñeàu duøng taâm naøy. Cho duø huûy baùng phaùp maø vónh vieãn lui suït thieän caên, cuõng laø do caùi taâm naøy”.

Taâm ñaõ khoâng hai nhö theá, thì saùu Caên cuõng khoâng hai, côù sao laïi saùng ôû nôi kia maø toái ôû ñaây ö? Chæ laø saùu Caên naøy ñaáy thoâi. Thuaän theo ñoù maø xuaát ra, theá laø traùi vôùi Giaùc hôïp vôùi Traàn : lieàn vaøo ngay doøng sanh töû. Nghòch laïi maø nhaäp vaøo, traùi vôùi Traàn hôïp vôùi Giaùc : töùc laø ôû trong caùi chaúng sanh dieät. Gioáng nhö saáp tay, ngöûa tay! Xöa nay Nhö Lai khoâng heà noùi khaùc!

Thieàn sö Baøn Am Thaønh thöôïng ñöôøng noùi:

“Moät nieäm taâm thanh tònh

Phaät ôû Ma Vöông ñieän

Moät nieäm taâm aùc sanh

Ma Vöông vaøo Phaät ñieän”.

Thieàn sö Hoaøi noùi raèng: “Chæ nhö theá maø tin laáy. Ñoù goïi laø chaân daãm leân Thaät Ñòa maø ñi, roát laø khoâng coù phaùp naøo khaùc, cuõng khoâng coù ñaïo lyù naøo khaùc. Laõo taêng baøy thaúng ra nhö theá, chæ sôï raèng caùc oâng thaáy thoû thaû öng, khaéc thuyeàn tìm kieám! Sao vaäy? Thaàn laønh, quyû aùc thì chuû nhaân coù trí ñeàu khoâng laõnh thoï”.

Nhöng thieàn sö Ñaïi Mai Thöôøng nghe tieáng keâu cuûa con soùc caùnh, beøn noùi : “Töùc laø vaät aáy, chaúng phaûi vaät naøo khaùc. Taát caû caùc oâng haõy kheùo töï hoä trì”.

Noùi xong, thò tòch.

Thieàn sö Vónh Minh Thoï ca ngôïi raèng :

“Sö khi môùi ñaéc Ñaïo

Thì, töùc Taâm laø Phaät

Sau roát daïy ñoà chuùng

Vaät aáy, khoâng vaät khaùc

Cuøng toät nguoàn vaïn phaùp

Thaáu ñeán xöông ngaøn Thaùnh

Chaân voán chaúng ñoåi dôøi

Ngaïi gì chuyeän coøn, maát”.

Tin ñöôïc raèng Ngaøi Ñaïi Mai cuøng tieáng keâu cuûa con soùc caùnh khoâng khaùc, thì coøn coù sanh töû Nieát Baøn naøo khaùc nhau ö?

III. THAÁY ROÕ TAÙNH CUÛA MOÁI NUÙT ÑEÅ TÖÙC THÔØI GIAÛI THOAÙT

Kinh: Phaät baûo OÂng Anan: “Caên, Traàn cuøng nguoàn. Troùi môû khoâng hai. Taùnh cuûa Thöùc laø hö voïng, cuõng nhö hoa ñoám giöõa hö khoâng. Anan, do caùi Traàn maø phaùt ra caùi bieát, nhaân caùi Caên maø coù caùi Töôùng. Caû Töôùng Phaàn vaø Kieán Phaàn ñeàu khoâng coù töï taùnh, gioáng nhö caùc nhaùnh lau gaùc leân nhau.

Thoâng raèng: Caên thuoäc veà Kieán Phaàn, Traàn thuoäc Töôùng Phaàn. Chæ ñeàu do moät nieäm voâ minh laøm dính kín taùnh trong laëng maø phaùt khôûi, neân goïi laø ñoàng nguoàn. Chæ ôû nôi ñaàu nguoàn maø xem thaáy, thì Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn chöa thaønh hình, luùc aáy Caên, Traàn ôû ñaâu maø coù?

Töø luùc Caên hôïp vôùi Traàn maø troâi xuoâi thì goïi laø buoäc. Töø luùc Caên ngöôïc vôùi Traàn maø trôû veà nguoàn, thì goïi laø môû. Caùi troùi chính laø saùu Caên, chöù khoâng phaûi vaät gì khaùc. Caùi môû cuõng laø saùu Caên, chöù khoâng coøn vaät gì khaùc. Theå voán khoâng hai vaäy. Trong caùi Theå khoâng hai naøy maø soi xeùt, thì troùi buoäc chaúng laø dô, côûi môû chaúng laø saïch. Nôi Theå khoâng hai ñoù, chöa töøng coù theâm bôùt, ñoù laø Caên, Traàn voán ñoàng nguoàn vaäy, ai thaáy laø khaùc ñöôïc? Troùi, môû voán khoâng hai, ai thaáy ñöôïc laø hai?

Sôû dó phaân bieät chia taùch, laø do caùi Thöùc vaäy. Thöùc naøy hö voïng maø phaân bieät, cuõng nhö duïi maét maø voïng thaáy coù khoâng-hoa. Voán naøo coù Caên, Traàn laïi voïng thaáy Caên, Traàn. Voán naøo coù troùi, môû maø voïng thaáy troùi, môû. Bieát roõ caùi Thöùc naøy, coù cuõng nhö do duïi maét, beøn chuyeån Thöùc veà nguoàn, thì con maét trong saùng, neân choùng chöùng an laïc giaûi thoaùt, Tòch Tònh Dieäu Thöôøng. Chaúng phaûi ôû nôi Caên maø quay laïi, nhöng ôû nôi Thöùc maø chuyeån. Sao goïi laø Thöùc hö voïng gioáng nhö hoa ñoám? Chaúng phaûi baûo laø lìa caùi Thöùc taùnh hö voïng maø rieâng coù caùi goïi laø Tòch Tònh Dieäu Thöôøng ñaâu. Chæ caàn tin caùi Thöùc laø hö voïng, thì Dieäu Thöôøng ôû ngay nôi Thöùc. Chæ caàn tin hoa ñoám khoâng töï taùnh, thì con maét saùng trong ôû ngay taïi khoâng-hoa.

Bôûi theá, do Traàn maø phaùt ra Thöùc, chöù Thöùc chaúng töï sanh. Nhaân Caên maø coù Töôùng, chöù Töôùng khoâng töï coù. Ba caùi Caên, Traàn, Thöùc giao nhau maø laäp, maø hôïp, nhö lau gaùc leân nhau, voán khoâng töï taùnh. Cho taùnh giao nhau laø coù thaät, thì khi chöa giao nhau sao laïi khoâng coù?

Cho taùnh giao nhau laø khoâng coù, thì khi ñaõ gaùc leân nhau, laøm sao laïi coù? Ñaõ chaúng phaûi laø taùnh Khoâng, laïi chaúng phaûi laø taùnh Coù, neân noùi laø khoâng coù taùnh. Töôùng Phaàn vaø Kieán Phaàn, caû hai ñeàu khoâng coù töï taùnh, hieän theå beøn laø voâ sanh. Cho neân, bieát raèng trong caùi Caên moái nuùt sanh töû töï saün ñuû Tòch Tònh Dieäu Thöôøng vaäy. Theá, chaúng ñuû ñeå tin raèng troùi buoäc hay côûi môû laø khoâng hai sao?

Toå Thaïch Ñaàu daïy chuùng raèng: “Phaùp moân cuûa ta, Phaät tröôùc truyeàn thoï, chaúng luaän thieàn ñònh, tinh taán, ñoäc chæ thaáu ñaït Tri Kieán cuûa Phaät. Töùc Taâm laø Phaät. Taâm, Phaät, chuùng sanh, Boà Ñeà, phieàn naõo: teân khaùc maø moät theå. Caùc oâng phaûi bieát, caùi Töï Kyû taâm linh, theå lìa thöôøng ñoaïn, taùnh noù chaúng dô saïch, laëng troøn ñuû nhö nhieân. Phaøm Thaùnh ñoàng ñeàu, öùng duïng khaép caû, lìa taâm, yù, thöùc. Ba coõi, saùu ñöôøng, duy töï taâm hieän. Traêng döôùi nöôùc, boùng trong göông, naøo coù sanh, dieät? Caùc oâng maø bieát ñöôïc noù thì coù choã naøo maø chaúng ñaày ñuû?”

Ñaây laø Ñeä Nhaát Nghóa Toái Thöôïng vaäy.

Choã noùi, “Boà Ñeà, phieàn naõo, khaùc teân maø moät theå”, chaúng phaûi laø “Caên, Traàn ñoàng nguoàn” ö? Choã noùi, “Theå lìa ñoaïn thöôøng, taùnh noù chaúng dô saïch”, chaúng phaûi laø choã noùi “Troùi môû khoâng hai” ñaáy sao? Choã noùi, “Ba coõi saùu ñöôøng, duy töï taâm hieän; traêng trong nöôùc, boùng trong göông, naøo coù sanh dieät”, chaúng phaûi laø choã “Töôùng Phaàn, Kieán Phaàn khoâng coù taùnh, cuõng nhö hình caây lau gaùc nhau” ñaáy sao? Hình lau gaùc nhau, hoa ñoám giöõa hö khoâng, cuõng khoâng coù sanh dieät. Theá neân bieát raèng Thöùc taùnh laø hö voïng, beøn An Laïc Giaûi Thoaùt ñoù.

Kinh: “Theá neân, giôø ñaây chính nôi Thaáy Bieát maø laäp ra Töôùng coù Thaáy Bieát, ñoù laø coäi goác Voâ Minh. Chính nôi Thaáy Bieát maø chaúng coù Töôùng Thaáy Bieát, ñoù laø Nieát Baøn chaân tònh, voâ laäu. Laøm sao trong aáy laïi coøn coù vaät gì khaùc!”

Khi aáy, Theá Toân muoán laäp laïi nghóa naøy maø noùi baøi keä:

Thoâng raèng: “Trong thaáy bieát maø laäp ra töôùng thaáy bieát”, nghóa laø “Nhaân caùi Minh maø laäp ra caùi Sôû”. Do ñoù, bieát raèng caùi caên baûn Voâ Minh, caùi goác cuûa söï thaét nuùt, caùi caên moái nuùt sanh töû chính laø caùi Thöùc vaäy, maø chaúng phaûi chæ laø Caên. Thaáy bieát maø khoâng coù töôùng thaáy bieát, töùc laø “Thaáy do lìa caùi thaáy, Thaáy aáy laø sieâu vieät”. Theá neân, phaûi bieát raèng giaûi thoaùt khoûi caùi thaáy bieát ñoù laø caùi quaû voâ laäu, ñoù laø Tòch Tònh Dieäu Thöôøng, laø chuyeån Thöùc thaønh Trí vaäy, chöù cuõng chaúng phaûi chæ laø Caên. Bôûi theá, trong baøi keä ôû sau tuïng raèng “Thöùc A Ñaø Na vi teá” hieån baøy ñaày ñuû Caên vaø Thöùc khoâng hai.

Thieàn sö Thuøy Loäc An thöôøng ñoïc kyõ caøng choã naøy: “Tri Kieán laäp Tri, töùc Voâ Minh boån. Tri Kieán Voâ Kieán, aáy töùc laø Nieát Baøn”. Roãng nhieân khai ngoä, thöôøng ñoïc tuïng luoân.

Hoïc troø baûo raèng: “Neân laáy boán chöõ laøm caâu!”

Ngaøi noùi: “Ñaây laø choã ngoä cuûa ta, khoâng theå chuyeån ñoåi!”

Thôøi aáy goïi Ngaøi laø An Laêng Nghieâm.

Khi thò tòch, ñoïc keä raèng:

“Chaúng theå ñaàu non mang laïi ñöôïc

Haù töø Keâ Tuùc truyeàn mai sau [Nuùi Keâ Tuùc, nôi Ñöùc Ca Dieáp, vò ñöôïc Ñöùc Thích Ca truyeàn chaùnh phaùp nhaõn taïng laøm vò Toå ñaàu tieân cuûa Thieàn Toâng, ngoài nhaäp ñònh chôø Ñöùc Phaät Di Laëc töông lai]

Töø xöa Hieàn Thaùnh ñeàu nhö theá

Haù nay ñaët chuyeän vôùi oâng ñaâu?”.

Phoù chuùc xong, töï mình böôùc vaøo trong hoøm, naèm nghieâng beân höõu.

Traûi qua ba ngaøy, ñeä töû môû quan taøi khoùc loùc, beøn troãi daäy leân toøa thuyeát phaùp, quôû traùch raên daïy: “Coøn môû naép hoøm cuûa ta thì khoâng phaûi laø ñeä töû cuûa ta”.

Roài böôùc vaøo trong hoøm ñi luoân.

Neáu chaúng ñöôïc voâ laäu chaân tònh, laøm sao ñeán ñi töï do nhö theá?

IV. KEÄ TUÏNG

Kinh:

(Trong) Chaân Taùnh, höõu vi (laø) khoâng

Duyeân sanh neân Nhö Huyeãn

Voâ vi, khoâng khôûi dieät

Chaúng thaät, nhö Khoâng-hoa

Thoâng raèng: Höõu vi tuøy theo duyeân maø khôûi dieät, ñoù laø Phaùp Sanh Dieät. Voâ Vi khoâng coù chuyeän khôûi dieät, ñoù laø Phaùp Nieát Baøn. Trong Chaân Taùnh voán khoâng coù Töôùng Sanh Töû hay Nieát Baøn. Nuùt buoäc do ñaâu maø khôûi? Côûi môû töø ñaâu maø coù teân? Theá neân, Höõu Vi laø Nhö Huyeãn, Voâ Vi cuõng laø duïi maét maø sanh, caû hai ñeàu hö voïng. ÔÛ ñaây, laø tuïng Caên vaø Traàn ñoàng nguoàn, troùi vaø môû khoâng hai. ÔÛ trong choã ñoàng nguoàn, khoâng hai, thì thaáy ñöôïc höõu voâ ñeàu laø hö voïng.

Toå Baùch Tröôïng noùi: “Phaät laø ngöôøi khoâng caàu, tìm caàu töùc laø traùi. Lyù laø Lyù khoâng caàu, heã caàu laø maát. Neáu baùm laáy söï khoâng caàu, theá cuõng laïi gioáng vôùi coù caàu. Neáu baùm laáy Voâ Vi, thì ñoù cuõng laïi laø Höõu Vi. Neân kinh Kim Cang noùi: “Chaúng naém giöõ nôi phaùp, chaúng naém giöõ caùi chaúng phaûi laø phaùp, chaúng naém giöõ caùi khoâng phaûi laø chaúng phaûi phaùp”.

Ngaøi laïi noùi: “Choã ñaéc phaùp cuûa Nhö Lai, Phaùp aáy khoâng thaät, cuõng khoâng hö. Chæ suoát moät ñôøi taâm nhö goã ñaù, chaúng bò AÁm, Giôùi, Nhaäp, Nguõ Duïc, Baùt Phong chìm ñaém, thì caùi nhaân sanh töû ñoaïn tröø, ñi hay ôû ñeàu töï do, khoâng bò taát caû nhaân quaû höõu laäu moùc níu. Luùc aáy môùi laáy söï khoâng troùi buoäc laøm nhaân maø ñoàng söï lôïi ích cho ngöôøi. Laáy taâm khoâng truï tröôùc maø öùng vôùi heát thaûy vaät. Duøng caùi Hueä Voâ Ngaïi maø côûi môû taát caû troùi buoäc, neân cuõng noùi laø theo beänh cho thuoác”.

ÔÛ ñaây, Toå Baùch Tröôïng chæ thaúng caùi Chaân Taùnh chaúng sa vaøo höõu vi, ñeàu chæ baøy phöông tieän giaûi thoaùt, ñoù laø choã noùi “Phaùt minh töùc thaønh giaûi thoaùt vaäy”.

Kinh:

Noùi Voïng ñeå hieån Chôn

Voïng, Chôn ñeàu laø voïng

Coøn khoâng (phaûi) Chôn, Phi Chôn

Laáy ñaâu Kieán, Sôû Kieán?

Thoâng raèng: Caùc phaùp Höõu Vi duyeân theo Caên Traàn maø sanh, neân goïi laø hö voïng. Coøn phaùp Voâ Vi thoaùt khoûi Caên vaø Traàn, lìa töôùng khôûi vaø dieät, côù sao laïi goïi laø chaúng thaät nhö hoa ñoám? Noùi sanh dieät laø Voïng laø ñeå hieån caùi Chaân cuûa Nieát Baøn, maø ñaõ noùi coù Chaân ñeå ñoái vôùi Voïng, thì Chaân cuõng thaønh Voïng, neân noùi caû hai thöù ñeàu Voïng. Vì sao theá? Vì coù caùi Chaân ñeå ñaéc vaäy. Nhö ôû trong Chaân Taùnh, thì Chaân vôùi chaúng phaûi Chaân ñeàu baát khaû ñaéc. Töùc laø Chaân maø chaúng phaûi Chaân, töùc laø Taùnh maø khoâng Taùnh, coøn laøm sao coù ñöôïc caùi Caên naêng kieán vaø caùi Caûnh sôû kieán ö?

Thaáy laø Coù, laø caùi thaáy huyeãn. Thaáy laø Khoâng, cuõng laø duïi maét sanh ra. Phaøm laø coù thaáy, lieàn rôi vaøo nôi choán, cho neân thaáy coù Nieát Baøn ñeå thaønh, töùc laø hö voïng ñoù vaäy. Caùi goïi laø Chaân, voán naøo coù hö voïng, huoáng laø caùi chaúng phaûi Chaân hay chaúng Chaân, trong aáy Chaân coøn khoâng theå coù, thì Voïng töø ñaâu maø sanh?

Coù nhaø sö hoûi Toå Hoaøng Baù: “Voïng hay chöôùng ngaïi töï taâm, chöa roõ nay laáy gì ñeå boû Voïng?”

Toå noùi: “Khôûi leân caùi Voïng ñeå boû Voïng cuõng thaønh ra Voïng. Voïng voán khoâng goác, chæ nhaân phaân bieät maø coù. OÂng chæ nôi hai ñaàu phaøm Thaùnh chôù khôûi suy löôøng, nhôù nghó, thì töï nhieân khoâng coù Voïng. Laïi toan tính ñuoåi boû noù laø theá naøo? Tuyeät chaúng coù ñöôïc moät maûy tô nöông baùm, thì goïi laø buoâng boû caû hai tay, aét hieän thaønh Phaät”.

Nhaø sö hoûi raèng: “Ñaõ khoâng coù choã nöông baùm, thì laáy gì trao truyeàn?”

Toå noùi: “Laáy taâm truyeàn taâm”.

Nhaø sö hoûi: “Neáu laáy taâm trao truyeàn, sao laïi noùi taâm cuõng laø khoâng?”

Toå Baù noùi: “Khoâng ñaéc moät phaùp goïi laø truyeàn Taâm. Neáu ngoä Taâm naøy, lieàn thaät khoâng thaáy Taâm, khoâng thaáy Phaùp”.

Nhaø sö hoûi: “Neáu khoâng coù Taâm, khoâng coù Phaùp, laøm sao goïi laø truyeàn ?”

Toå Baù noùi: “OÂng nghe noùi truyeàn Taâm, beøn cho laø coù theå ñaéc. Bôûi theá, Toå Sö daïy:

“Khi nhaän ñöôïc Taâm Taùnh

Môùi laø chaúng nghó baøn

Roõ raøng khoâng choã ñaéc

Khi ñaéc chaúng noùi tri”.

Choã naøy maø muoán daïy toû hieåu, laøm sao ñöôïc! Moät chöõ Tri coøn chaúng töï mang laáy, môùi coù theå noùi laø Chaân.

Kinh:

ÔÛ giöõa, khoâng thaät taùnh

Neân gioáng lau gaùc nhau

Buoäc, môû ñoàng moät nhaân

Thaùnh phaøm khoâng hai loái

Haõy xem taùnh giao nhau

Coù, Khoâng ñeàu chaúng phaûi

Meâ laàm laø Voâ Minh

Phaùt minh lieàn Giaûi Thoaùt

Thoâng raèng: ÔÛ giöõa laø ôû giöõa Naêng Kieán vaø Sôû Kieán. Do Traàn maø phaùt ra caùi Bieát, thì caùi Bieát aáy laø Thöùc, thuoäc veà Naêng Kieán. Nhaân Caên maø coù Töôùng, Töôùng laø Traàn, thuoäc veà Sôû Kieán. Ba caùi Caên, Traàn, Thöùc naøy nöông nhau maø coù, voán khoâng coù thaät taùnh, cuõng nhö caây lau gaùc nhau, nöông nhau maø ñöùng, nguyeân khoâng coù töï taùnh. Thöû xem caùi taùnh cuûa lau gaùc nhau, neáu cho laø khoâng thì khi nöông nhau laïi töïa hoà nhö coù. Neáu cho laø coù, thì khi nöông nhau laïi voán laø khoâng. Chaúng phaûi laø coù chaúng phaûi laø khoâng, ñoù laø khoâng coù taùnh. Buoäc ñoù, cuõng laø saùu Caên naøy maø chaúng phaûi coù choã bôùt ñi; môû ñoù, cuõng laø saùu Caên naøy maø cuõng chaúng coù choã taêng theâm, laáy ñaâu maø goïi môû ra laø Thaùnh, buoäc laïi laø phaøm ö?

Vì chaúng thaáu caùi yù chæ voâ sanh, moät nieäm töï mình khoâng bieát, trong thì thaáy coù Naêng Kieán, ngoaøi thì thaáy coù Sôû Kieán, neân bò Caên Traàn raøng buoäc, khoâng coøn caùi voán lieáng töï do. Caùi meâ môø ñoù töùc laø coäi goác Voâ Minh, caùi choã coät buoäc do ñoù maø khôûi sanh vaäy. Neáu nhö thaät thaáy ñöôïc choã khoâng coù taùnh, maø thoaùt khoûi söï dính kín, phaùt ra caùi saùng choùi voán coù cuûa mình, khi aáy thì aùnh saùng khoâng theo Caên vaø thaáy chaúng caàn möôïn Duyeân. Saùu Caên duøng thay nhau, sieâu vieät caùc hình töôùng theá gian. Ñoù laø caùi nhaân cuûa “Phaùt minh lieàn giaûi thoaùt”, laø caùi do ñoù maø coù teân laø côûi môû vaäy.

Coät nuùt laø caâu sanh Voâ Minh, caùi Caên moái nuùt sanh töû, neân laø phaøm phu, ñoù laø do saùu Caên naøy chöù khoâng phaûi vaät gì khaùc. Côûi môû choùng chöùng an laïc, tòch tònh dieäu thöôøng, goïi laø Thaùnh Nhaân, ñoù cuõng do saùu Caên naøy, naøo coù vaät gì khaùc ! Ñoàng saùu Caên naøy, ñaâu coù hai ñöôøng. Kia thì raøng buoäc nôi höõu vi, gioáng nhö taùnh Coù cuûa caây lau gaùc nhau, maø taùnh thaät ra chöa töøng coù. Noï thì raøng buoäc nôi voâ vi, gioáng nhö taùnh Khoâng cuûa caây lau gaùc nhau, maø taùnh thöïc ra chöa töøng khoâng. Thaáu ñaït caùi chaúng phaûi coù, chaúng phaûi khoâng naøy, caùi thaáy khoâng phaøm khoâng Thaùnh, môùi coù theå noùi ñeán Chaân Taùnh vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Hoaøng Baù: “Voán ñaõ laø Phaät, sao coù boán loaïi sanh, saùu ñöôøng, ñuû thöù hình töôùng chaúng ñoàng?”

Toå Hoaøng Baù noùi: “Chö Phaät theå voán troøn ñuû, naøo coù taêng giaûm. Troâi vaøo saùu ñöôøng, choán choán ñeàu troøn ñuû. Trong muoân loaøi aáy, moãi moãi ñeàu laø Phaät. Thí nhö moät cuïc thuûy ngaân, phaân taùn caùc nôi, moãi hoät ñeàu troøn ñuû. Nhö khi chaúng chia, chæ laø moät khoái. Ñoù laø moät töùc taát caû, taát caû laø moät. Ñuû thöù hình töôùng ví nhö nhaø cöûa. Boû “nhaø” cuûa löøa, vaøo “nhaø” cuûa ngöôøi; boû thaân ngöôøi ñeå ñeán thaân cuûa Chö Thieân; cho ñeán “nhaø” cuûa Thanh Vaên, Duyeân Giaùc, Boà Taùt vaø Phaät, ñeàu laø do choã naém, boû cuûa oâng maø coù ra khaùc bieät. Taùnh voán xöa nay naøo coù khaùc bieät?”

Roát raùo thay lôøi noùi naøy! ÔÛ ngay ñaây maø phaùt saùng ñöôïc, thì coù theå khieán haïng baïc ñòa phaøm phu böôùc vaøo Thaùnh vò.

Kinh:

Môû nuùt theo thöù lôùp

Saùu môû, moät cuõng maát

Nôi Caên, choïn Vieân Thoâng

Vaøo doøng, thaønh Chaùnh Giaùc!

Thoâng raèng: “Phaùt minh lieàn giaûi thoaùt”, ñaây laø Ñoán Moân, sao coøn coù lôøi noùi “Môû nuùt theo thöù lôùp”?

Ñoán maø chaúng boû Tieäm neân môùi laø phaùp moân Vieân Ñoán vaäy. Neáu laø ngöôøi ñaïi caên, ñaïi khí, moät ngoä lieàn ñeán Phaät ñòa, coøn möôïn gì ñeán tu chöùng. Keá ñoù laø haïng maø khoâng gì baèng laø choïn Nhó Caên Vieân Thoâng, moät Caên trôû veà nguoàn thì saùu Caên lieàn giaûi thoaùt. Tröôùc laø tieâu maát saùu Caên, keá ñoù maát luoân caùi Moät. Ñoù laø Phaùp Moân cuûa Ñöùc Quaùn Theá AÂm, nhaäp vaøo Doøng, maát caùi Sôû, roát raùo tòch dieät hieän tieàn maø thaønh Chaùnh Giaùc. Ngay trong Ñoán Moân, coù ñaïi ngoä tieåu ngoä, keå khoâng xieát, ñaâu phaûi khoâng töøng coù thöù lôùp?

Xöa, thieàn sö Quaùn Kheâ Nhaøn ban ñaàu tham vaán Toå Laâm Teá.

Toå Laâm Teá naém ñöùng Ngaøi hoài laâu.

Ngaøi noùi: “Laõnh hoäi vaäy”.

Toå Laâm Teá buoâng ra noùi: “Tha cho oâng moät gaäy ñoù”.

Sau, thieàn sö Quaùn Kheâ truï nuùi, môùi daïy chuùng raèng: “Ta gaëp Toå Laâm Teá, khoâng coù ngoân ngöõ gì, maø cho ñeán nay no maõi chaúng ñoùi!”

Sau, Ngaøi ñeán Toå Maït Sôn, tröôùc töï giao öôùc raèng: “Töông ñöông thì ôû, coøn khoâng thì laät ngöôïc thieàn saøng”.

Khi vaøo nhaø giaûng, Toå sai thò giaû hoûi: “Thöôïng Toïa ñeán thaêm nuùi, hay vì Phaät Phaùp maø ñeán?”

Ngaøi ñaùp: “Vì Phaät Phaùp maø ñeán”.

Toå Sôn beøn leân toøa giaûng, Ngaøi Quaùn Kheâ vaãn chaúng laøm leã.

Toå Sôn hoûi: “Hoâm nay rôøi choã naøo?”

Ngaøi ñaùp: “Loä Khaåu” [Loä baøy caùi mieäng].

Toå Sôn noùi: “Sao chaúng che laïi ñi!”

Ngaøi Kheâ khoâng coù lôøi ñaùp.

Toå Maït Sôn thay theá noùi raèng: “Sao ñeán trong aáy ñöôïc!”

Ngaøi Quaùn Kheâ môùi leã baùi, roài hoûi: “Nhö sao laø Maït Sôn?”

Toå Sôn noùi: “Chaúng loä ñænh”.

Ngaøi Kheâ hoûi: “Nhö sao laø chuû cuûa Maït Sôn?”

Toå Sôn noùi: “Chaúng phaûi töôùng nam nöõ”.

Ngaøi Kheâ hoûi: “Sao chaúng bieán hoùa ñi?”

Toå Sôn noùi: “Chaúng laø Thaàn, chaúng laø Quyû, bieán caùi gì?”

Ngaøi Quaùn Kheâ chòu phuïc, laøm ngöôøi giöõ vöôøn ba naêm.

Toå Laâm Teá tha cho Ngaøi moät gaäy, ñeán ñaây môùi lieân tuïc.

Sau, Ngaøi noùi: “Toâi ôû choã Laâm Teá, ñöôïc moät laàn thoaùt, toâi ôû choã Maït Sôn ñöôïc moät laàn thoaùt”. Ngaøi laïi noùi: “Möôøi phöông khoâng töôøng vaùch, boán maët cuõng khoâng cöûa. Baøy traàn truïi, saùng röïc rôõ, khoâng theå naém!”

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Ngaøi Quaùn Kheâ noùi nhö theá, thì thöû noùi ôû choã Laâm Teá ñöôïc hay ôû choã Maït Sôn ñöôïc? Maëc daàu moät muõi teân maø hai con chim. Nhöng coù luùc chaïy ñi, coù luùc ngoài laïi. Laøm sao cho hôïp? Toùm laïi, môû ra ñeàu ôû ta, caàm ñeán, neùm ñi naøo do ai khaùc?”

ÔÛ choã naøy maø thaáu suoát ñöôïc, môùi maát caùi Moät, luùc aáy môùi goïi laø Chaân Giaûi Thoaùt!

Kinh:

Thöùc Ñaø Na vi teá

Taäp khí thaønh doøng xieát

Sôï laàm Chaân, Phi Chaân

Ta thöôøng chaúng khai dieãn

Thoâng raèng: Saùu Caên chaúng coù theå laøm phaøm, laøm Thaùnh, maø caùi laøm chuû laø Thöùc vaäy. Saùu Thöùc ñaõ tieâu maát, maø caùi Ngaõ Kieán vaãn coøn, ñoù laø caûnh giôùi cuûa Thöùc Thöù Baûy. Saùu môû, Moät maát, laø trôû veà bieån Nhö Lai Taïng, ñoù laø caûnh giôùi cuûa Thöùc Thöù Taùm.

Ngaøi Maõ Minh daïy: “Y vaøo Nhö Lai Taïng, coù caùi taâm sanh dieät hoøa hôïp vôùi caùi chaúng sanh dieät, chaúng phaûi laø moät, chaúng phaûi khaùc, goïi laø Thöùc A Laïi Da”. Thöùc naøy raát laø vi teá, ngaäm chöùa chuûng töû laøm taäp khí, chaúng bieát ñöôïc choã aån nuùp cuûa noù. Tích chöùa sanh ra soùng Thöùc thaønh doøng chaûy xieát, maø chaúng bieát ñöôïc choã sanh cuûa noù. Theá neân goïi laø vi teá. Vì y vaøo caùi chaúng sanh dieät, neân goïi laø Nhö Lai Taïng xuaát trieàn [Ra khoûi troùi buoäc], tôï hoà nhö laø Chaân vaäy. Vì y vaøo taâm sanh dieät, neân goïi laø Nhö Lai Taïng taïi trieàn [Coøn trong troùi buoäc], hình nhö chaúng phaûi Chaân vaäy. Nhöng Chaân vaø chaúng phaûi Chaân, ñeàu laø caùi Thöùc aáy, cho neân khoù maø phaân bieät. Goïi ñoù laø Chaân, thì sôï raèng nhaän giaëc laøm con! Maø goïi ñoù chaúng phaûi Chaân, thì e raèng nhaän con cho laø giaëc. Do vaäy, Ñöùc Theá Toân chaúng khinh xuaát maø baøn ñeán vaäy”.

Neáu coù theå chuyeån Thöùc Thöù Taùm thaønh Ñaïi Vieân Caûnh Trí, chaúng phaûi Chaân, chaúng phaûi khoâng Chaân, môùi coù theå noùi ñeán Chaân Nhö, Phaät Taùnh, Voâ Thöôïng Boà Ñeà vaäy. Sau naøy khoâng roõ ñöôïc Taùnh Toâng, ñoù chæ vì khoâng thaáu ñaùo Töôùng Toâng, laáy caùi Ngaõ Kieán trong Thöùc Thöù Baûy maø cho laø Phaät Taùnh, laáy caùi töôùng sanh dieät trong töøng saùt-na cuûa Thöùc Thöù Taùm laøm Chaân Nhö, neân goïi laø “Maäp môø Phaät Taùnh, laàm laïc Chaân Nhö”. Nhaän ñònh choã ñöùng yeân khoâng chao ñoäng cho laø cöùu caùnh, theá laø moät chöa tieâu maát vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Tröôøng Sa Saàm: “Thöùc Thöù Saùu, Thöù Baûy vaø Thöù Taùm, roát raùo khoâng coù töï theå, thì sao laïi noùi laø chuyeån Thöùc Thöù Taùm thaønh Ñaïi Vieân Caûnh Trí?”

Toå Sa chæ daïy baèng baøi keä:

“Baûy “sanh” y moät “dieät”

Moät “dieät” giöõ baûy “sanh”

Moät dieät, dieät cuõng dieät

Saùu, baûy roát khoâng ñoäng”.

(Thaát sanh y nhaát dieät

Nhaát dieät trì thaát sanh

Nhaát dieät, dieät dieäc dieät

Thaát luïc vónh voâ thieân).

Do ñaây maø xem, thì khoâng nhöõng “Saùu môû, Moät maát”, maø laïi coøn “Baûy môû, Moät maát”. Vi dieäu thay, vi dieäu thay!

Kinh:

Töï taâm naém [Giöõ] töï taâm

Chaúng huyeãn, thaønh phaùp huyeãn

Khoâng giöõ : khoâng “chaúng huyeãn”

“Chaúng huyeãn” coøn khoâng sanh

Phaùp huyeãn laøm sao laäp?

Thoâng raèng: “Trong Chaân Taùnh, höõu vi laø khoâng. Do Duyeân sanh neân nhö Huyeãn”. Chaân Taùnh voán laø Khoâng, sao laïi coù Huyeãn sanh ra? Do vì Thöùc Thöù Taùm, trong thì duyeân vôùi Chaân Nhö, ngoaøi sanh ra caùc phaùp höõu vi, neân laø nhö Huyeãn vaäy. Kinh Giaûi Thaâm Maät noùi “A Laïi Da Thöùc raát vi teá. Heát thaûy chuûng töû nhö doøng xieát. Ta chaúng khai dieãn vôùi phaøm ngu. E hoï phaân bieät chaáp laøm Ngaõ”.

Ñaây laø töï taâm chaáp laáy töï taâm, chính laø töï phaân bieät maø chaáp laøm caùi Ngaõ. Moät khi ñaõ chaáp laøm Ngaõ, thì ôû trong caùi chaúng phaûi huyeãn laïi sanh khôûi phaùp huyeãn. Taùnh trong laëng do ñoù maø phaân, nuùt buoäc do ñoù maø baét ñaàu. Töø ñoù saùu Caên ñuoåi theo saùu Traàn maø thaønh luaân chuyeån. Chaúng chaáp laáy laøm Ngaõ, thì caùi chaúng-phaûi-huyeãn coøn khoâng coù, huoáng laø caùi huyeãn do ñaâu maø laäp? Laëng trong hôïp vaøo laëng trong, ñoàng nguoàn khoâng hai, do ñoù maø saùu Caên thanh tònh cuøng maát ñi caùi Moät vaäy. Saùu Caên thuoäc veà huyeãn, caùi Moät thuoäc veà chaúng-phaûi-huyeãn. Moät vaø Saùu ñeàu tieâu maát, neân noùi “Chaúng huyeãn coøn khoâng sanh, Phaùp huyeãn laøm sao laäp?” Ñaây laø söï chuyeån Thöùc thaønh Trí, ôû giöõa khoaûng naém laáy vaø chaúng naém laáy vaäy.

Kinh Laêng Giaø noùi “Phaân bieät laø Thöùc, voâ phaân bieät laø Trí. Sanh dieät laø Thöùc, Chaúng sanh dieät laø Trí”. Chæ khoâng phaân bieät thì ñoù laø Chaân Taùnh baát sanh dieät. Do theá maø khoâng bò Thöùc AÁm che chöôùng”.

Nhaø sö hoûi Toå Hoaøng Baù: “Ngaøi Vaên Thuø caàm kieám ôû tröôùc Ñöùc Cuø Ñaøm laø theá naøo?”

Toå Hoaøng Baù noùi: “Naêm traêm vò Boà Taùt ñaéc Tuùc Maïng Trí, thaáy nghieäp chöôùng ñôøi quaù khöù. Naêm traêm aáy laø Nguõ AÁm cuûa oâng sanh ra ñoù. Bôûi thaáy caùi nghieäp chöôùng tuùc maïng naøy, neân caàu Phaät, caàu Nieát Baøn Boà Taùt. Do ñoù, Ngaøi Vaên Thuø duøng Kieám Trí Giaûi gieát caùi taâm coù thaáy Phaät naøy vaäy. Neân môùi noùi, “OÂng kheùo gieát””.

Nhaø sö hoûi : “Caùi gì laø kieám?”

Toå Baù noùi : “Taâm Giaûi Thoaùt laø kieám”.

Nhaø sö hoûi : “Taâm Giaûi Thoaùt ñaõ laø kieám, döùt lìa caùi taâm coù thaáy Phaät, thì nhö caùi hay döùt lìa caùi taâm coù thaáy, laøm sao tröø noù ñöôïc?”

Toå Baù noùi: “Laïi duøng caùi Trí voâ phaân bieät cuûa oâng maø döùt lìa caùi taâm coù thaáy phaân bieät naøy”.

Nhaø sö hoûi: “Nhö khôûi ra caùi taâm coù thaáy, coù caàu Phaät thì laáy kieám Voâ Phaân Bieät Trí maø ñoaïn döùt; theá coøn caùi kieám Trí aáy thì sao?”

Toå Baù noùi: “Neáu thaät laø Trí voâ phaân bieät gieát ñöôïc caùi thaáy coù, thaáy khoâng, thì Trí voâ phaân bieät aáy cuõng baát khaû ñaéc”.

Nhaø sö hoûi: “Khoâng theå laáy Trí laïi ñoaïn Trí, khoâng theå duøng göôm ñeå ñoaïn kieám sao?”

Toå baù noùi: “Kieám töï haïi kieám, kieám kieám haïi nhau, töùc laø kieám cuõng baát khaû ñaéc. Trí laïi töï haïi Trí, Trí Trí haïi nhau, töùc laø Trí cuõng baát khaû ñaéc. Meï con choân nhau, cuõng laø nhö theá”.

Caùc luaän baøn vi dieäu naøy, khoâng nhöõng ôû choã Naém laáy khoâng ñöôïc pheùp loù ñaàu, maø ngay choã Chaúng naém laáy cuõng khoâng coù daáu veát. Nhoû nhieäm caøng nhoû nhieäm thay? Caàn thaáu roõ nhö theá, môùi coù theå noùi tôùi vieäc chuyeån Thöùc Thöù Taùm thaønh Ñaïi Vieân Caûnh Trí.

Kinh :

Ñoù laø Dieäu Lieân Hoa

Baûo Giaùc Kim Cöông Vöông

Nhö huyeãn Tam Ma Ñeà

Gaåy moùng (tay) vöôït Voâ Hoïc

Ñaây laø phaùp Voâ Thöôïng

Moät ñöôøng ñeán Nieát Baøn

Cuûa möôøi phöông Chö Phaät

Thoâng raèng: Ban ñaàu, OÂng Anan noùi raèng töø voâ thuûy ñeán nay cuøng vôùi caùc thöù Voâ Minh cuøng sanh cuøng dieät, khoâng theå haøng phuïc ñöôïc saéc naïn cuûa Coâ Ma Ñaêng Giaø, môùi aân caàn caàu xin caùi phöông tieän ñaàu tieân laø Xa Ma Tha, Tam Ma vaø Thieàn Na ñeå ñaéc thaønh Boà Ñeà cuûa möôøi phöông Nhö Lai. Nay, möôøi phöông Nhö Lai khaùc mieäng ñoàng moät lôøi raèng: “OÂng muoán bieát caùi caâu sanh Voâ Minh khieán oâng löu chuyeån, caùi caên moái nuùt sanh töû ñoù, chính laø saùu Caên cuûa oâng, khoâng phaûi vaät gì khaùc. OÂng laïi muoán bieát caùi Boà Ñeà Voâ Thöôïng khieán oâng choùng chöùng an laïc giaûi thoaùt, tòch tònh dieäu thöôøng, thì cuõng laø saùu Caên cuûa oâng chöù khoâng phaûi vaät gì khaùc”. Nhö thí duï ôû tröôùc veà baêng vaø nöôùc. Nöôùc ñoâng laïi thaønh baêng, ñaâu coù vaät gì khaùc ñeå laøm thaønh baêng? Baêng tan thaønh nöôùc, ñaâu coù vaät gì khaùc ñeå laøm ra nöôùc?

Saùu caùi laøm moâi giôùi cho giaëc, töï cöôùp cuûa baùu nhaø mình, ñoù laø saùu Caên naøy vaäy. Saùu môû Moät maát, lieàn thaønh Chaùnh Giaùc, cuõng laø saùu Caên naøy vaäy. Töùc Voïng töùc Chaân, töùc Chaân töùc Voïng, trong aáy coù dieäu ngoä. Moät chöõ Dieäu raát khoù duøng ngoân ngöõ ñeå hình dung, phaûi chuyeån Thöùc thaønh Trí. Töông öng vôùi Taùnh Giaùc Dieäu Minh, Boån Giaùc Minh Dieäu môùi coù theå noùi ñeán Boà Ñeà Voâ Thöôïng. Ví nhö hoa sen, moïc ra töø buøn maø chaúng dô nhieãm. Hoa sen thöôøng coøn vaäy, huoáng laø hoa Öu Ñaøm, khaùc haún töôùng theá gian, goïi laø hoa öùng ñieàm laønh, ñeå chæ cho söï phaùt minh moät con ñöôøng toái thöôïng. Nhaäp choã thaáy bieát cuûa Phaät môùi laõnh nhaän noåi.

Baûo Giaùc Kim Cöông Vöông, töùc laø Sô Caøn Tueä Ñòa trong Taâm Kim Cöông vaäy. Kim Cöông coù theå phaù huûy taát caû. Haøng Thaäp Ñòa ñeàu goïi laø Taâm Kim Cöông, cuõng vì laø phaù huûy caùi “Ñòa” tröôùc, töùc caùi goïi laø göôm Hueä vaäy. Moät khi caùi Giaùc naøy hieän ra, thì khoâng nhöõng Voâ Minh töø voâ thuûy dieät ngay, maø caùi Phaät Kieán, Boà Taùt Kieán cuõng khoâng coù choã naøo loù ñaàu ra nöõa.

Tam Ma Ñeà laø Chaùnh Ñònh. Noùi laø nhö huyeãn vì nhö ngöôøi huyeãn ñang laøm maø voán khoâng coù choã naøo laøm. Töùc laø Tòch maø Chieáu, töùc laø Chieáu maø Tòch, queân Tình baët Thöùc, khoâng theå nghó baøn, töùc laø choã goïi laø Kim Cöông Tam Muoäi, vaên, huaân, tu vaäy. Caùc phaùp Xa Ma Tha, Tam Ma, Thieàn Na nhieäm maàu naøy, ñoäc chæ bôûi moät phen ngoä. Moät khi ngoä lieàn ñeán Phaät ñòa, neân trong khoaûng khaûy moùng tay maø vöôït haøng Voâ Hoïc Nhò Thöøa. Haøng Voâ Hoïc coøn rôi vaøo coâng phu tu taäp, coøn chaáp nôi Voâ Kieán. Caùi Chaân Taùnh naøy hieän tieàn, thì höõu, voâ ñeàu lìa heát, vöôït leân moät laàn laø vaøo thaúng, chaúng coøn möôïn coâng phu thöù baäc, laø Ñoán Moân vaäy. Nhö Thaùi Töû coøn ôû trong thai, ñaõ quyù hieån hôn haøng quan, hay nhö chim Taàn Ñaø trong tröùng, tieáng ñaõ vöôït hôn caùc loaøi chim. Haù caùc loaïi thieàn ñònh, quaùn haïnh taàm thöôøng coù theå so saùnh sao? Neân noùi “Phaùp khoâng gì saùnh naøy choùng chöùng Tòch Thöôøng vaäy”.

Nhaø sö hoûi Toå Caøn Phong: “Moät ñöôøng vaøo Nieát Baøn cuûa möôøi phöông Chö Phaät, chöa roõ ñaàu ñöôøng ôû choã naøo?”

Toå Phong laáy caây gaäy vaïch moät neùt, baûo: “ÔÛ trong aáy”.

Nhaø sö xin Toå Vaân Moân chæ theâm.

Toå Moân caàm caây quaït ñöa leân noùi: “Caây quaït nhaûy toùt leân taàng Trôøi Thöù Ba Möôi Ba, xaây ñaép caùc loã muõi cuûa Ñeá Thích. Ñaùnh con caù Lyù Ngö ôû bieån Ñoâng moät gaäy, möa nhö caàm chaäu ñoå! Hieåu chaêng? Hieåu chaêng?”

Toå Hoaøng Nam noùi: “Caøn Phong moät phen chæ ñöôøng, giuùp ñôõ keû sô cô. Vaân Moân thoâng suoát choã bieán hoaù, neân khieán ngöôøi sau khoâng moûi meät!”

Ngaøi Truùc Am tuïng raèng: “Caøn Phong khoûi duøng söï chæ baøy. Vaân Moân thoâi ñaùnh ñoà vaët vaõnh. Töï nhieân con Lyù Ngö ôû bieån Ñoâng xaây ñaép loã muõi cuûa Ñeá Thích”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Vaøo tay phöông thuoác ñeå cöùu ñôøi

“Höông hoaøn hoàn” muoán cöùu nguy ngay

Moät mai toaùt moà hoâi khaép heát

Môùi tin ai chaúng tieác loâng maøy”.

Ñaây laø vieäc gì maø haù neân noùi lyù giaûi thoaùt khieán ngöôøi vaøo ñöôïc? Caàn phaûi töï mình khai ngoä thaáu suoát môùi ñöôïc caùi kyø dieäu.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM