KINH THUÛ LAÊNG NGHIEÂM

TOÂNG THOÂNG

TAÂY TAÏNG TÖÏ - BÌNH DÖÔNG

Ngöôøi dòch : THUBTEN OSALL LAMA - NHAÃN TEÁ THIEÀN SÖ

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG II: NÖÔNG CHOÃ NGOÄ MAØ TU

MUÏC HAI: COÄT KHAÊN ÑEÅ CHÆ MOÁI NUÙT VAØ CAÙCH MÔÛ NUÙT

I. COÄT NUÙT

Kinh: Khi aáy, OÂng Anan vaø caû ñaïi chuùng nghe lôøi daïy töø bi voâ thöôïng cuûa Phaät, keä tuïng coát tuûy, dieäu lyù trong suoát, maét taâm môû toû, taùn thaùn laø Phaùp chöa töøng coù.

OÂng Anan chaáp tay ñaûnh leã, baïch Phaät: “Nay toâi nghe Phaät môû loøng ñaïi bi daïy cho nhöõng caâu Phaùp veà taùnh chaân thaät thanh tònh dieäu thöôøng, nhöng taâm coøn chöa roõ thöù lôùp môû nuùt cuûa vieäc “Saùu môû moät maát”. Xin Phaät ruû loøng ñaïi bi thöông xoùt hoäi naøy cuøng vôùi ñôøi sau, boá thí cho phaùp aâm, ñeå röûa saïch nhöõng caáu nhieãm naëng neà cuûa chuùng toâi”.

Lieàn khi aáy, Ñöùc Nhö Lai nôi sö töû toøa, söûa aùo Nieát Baøn Taêng, veùn aùo Taêng Giaø Leâ, döïa gheá thaát baûo, ñöa tay leân gheá, laáy caùi khaên hoa do Trôøi Daï Ma daâng cuùng, roài ôû tröôùc ñaïi chuùng, coät thaønh moät nuùt, ñöa cho OÂng Anan xem vaø baûo raèng : “Caùi naøy goïi laø gì?”

OÂng Anan vaø ñaïi chuùng ñeàu baïch Phaät raèng: “Caùi aáy goïi laø nuùt”.

Luùc aáy, Nhö Lai laïi coät khaên hoa thaønh moät nuùt nöõa vaø hoûi OÂng Anan: “Caùi naøy goïi laø gì?”

OÂng Anan vaø ñaïi chuùng laïi baïch Phaät raèng: “Caùi aáy cuõng goïi laø nuùt”.

Phaät tuaàn töï coät khaên hoa nhö vaäy, taát caû saùu nuùt. Moãi khi coät xong moät nuùt, ñeàu laáy caùi nuùt vöøa coät xong trong tay, ñöa hoûi OÂng Anan : “Caùi naøy goïi laø caùi gì?” OÂng Anan vaø ñaïi chuùng cuõng tuaàn töï ñaùp laïi Phaät: “Caùi aáy goïi laø nuùt”.

Phaät baûo OÂng Anan: “Khi Ta môùi coät khaên thì oâng goïi laø nuùt. Caùi khaên hoa naøy tröôùc ñaây chæ coù moät caùi, côù sao laàn thöù hai, laàn thöù ba, caùc oâng cuõng goïi laø nuùt?”

OÂng Anan baïch Phaät raèng: “Thöa Theá Toân, caùi khaên hoa theâu deät quyù baùu naøy voán chæ moät theå. Nhöng theo yù toâi nghó, Nhö Lai coät moät laàn, thì ñöôïc goïi laø moät nuùt, neáu coät traêm laàn, thì roát phaûi goïi laø traêm nuùt; huoáng gì caùi khaên naøy chæ coù saùu nuùt, chaúng leân ñeán baûy, cuõng khoâng döøng ôû naêm. Sao Ñöùc Nhö Lai chæ cho caùi ñaàu tieân laø nuùt, coøn caùi thöù hai, thöù ba thì khoâng goïi laø nuùt?”

Phaät baûo OÂng Anan: “Caùi khaên hoa baùu naøy, oâng bieát noù voán chæ coù moät caùi, ñeán khi Ta coät saùu laàn thì oâng goïi laø coù saùu nuùt. OÂng xeùt kyõ xem, theå cuûa khaên laø ñoàng, nhaân vì coät maø coù ra khaùc. YÙ oâng theá naøo? Coät nuùt ñaàu tieân thì goïi laø nuùt thöù nhaát, nhö vaäy cho ñeán coät laàn thöù saùu thì goïi laø nuùt thöù saùu. Nay Ta muoán goïi nuùt thöù saùu laø nuùt thöù nhaát, ñöôïc khoâng?”

- Baïch Theá Toân, khoâng. Caû saùu nuùt maø coøn, thì caùi goïi laø thöù saùu nhaát ñònh khoâng phaûi laø caùi thöù nhaát. Cho duø toâi coù bieän giaûi suoát ñôøi cuõng khoâng laøm sao cho saùu nuùt ñoåi teân ñöôïc”.

Phaät baûo: “Theá ñaáy, saùu nuùt khoâng ñoàng nhau. Xeùt theo baûn nhaân thì do moät caùi khaên taïo ra, nhöng roát cuoäc khoâng theå laøm cho saùu nuùt laãn loän vôùi nhau. Saùu Caên cuûa oâng cuõng laø nhö theá. Trong choã roát raùo ñoàng nhau, sanh ra roát raùo khaùc nhau”.

Phaät baûo OÂng Anan: “Chaéc laø oâng khoâng muoán thaønh ra saùu nuùt, vaø troâng mong chæ thaønh moät theå, thì phaûi laøm sao?”

OÂng Anan thöa: “Neáu coøn nhöõng nuùt naøy thì söï phaûi traùi noåi leân, trong ñoù töï sanh ra naøo laø nuùt naøy khoâng phaûi nuùt kia, nuùt kia khoâng phaûi laø nuùt naøy. Neáu giôø ñaây, Nhö Lai côûi boû taát caû, thì nuùt chaúng sanh ra, aét laø khoâng coù ñaây, kia. Nhö theá coøn khoâng coù caùi goïi laø moät, thì laáy ñaâu coù saùu?”

Phaät daïy: “Saùu môû, moät maát cuõng nhö vaäy ñoù. Do töø voâ thuûy, taâm oâng cuoàng loaïn, maø caùi thaáy-bieát voïng phaùt ra. Voïng phaùt chaúng ngöøng, neân caùi thaáy meät moûi phaùt sanh traàn töôùng. Ví nhö maét moûi thì coù hoa ñoám. Trong Taùnh trong laëng saùng suoát, khoâng ñaâu maø laêng xaêng sanh khôûi taát caû theá gian, nuùi soâng, ñaát ñai, sanh töû, Nieát Baøn... heát thaûy ñeàu laø nhöõng töôùng hoa ñoám ñieân ñaûo meâ daïi caû”.

Thoâng raèng: Voán y nôi moät Tinh Minh maø chia ra thaønh saùu caùi hoøa hôïp, tröôùc ñaõ noùi roõ roài, sao laïi coù ví duï naøy?

ÔÛ ñoaïn tröôùc thì do caùc Traàn saùng, toái, ñoäng, tónh... laøm dính che Taùnh trong laëng maø phaùt khôûi ra saùu caên, töø ngoaøi vaøo trong, cho neân chæ caàn chaúng theo caùc töôùng saùng, toái, ñoäng, tónh... thì thoaùt khoûi söï che dính, aån phuïc vaøo trong, lieàn phaùt ra caùi saùng choùi voán coù, thì ñöôïc saùu Caên duøng thay nhau. Ñoù laø ngöôïc doøng maø toaøn nhaát, ñeå cheá phuïc caùi beân ngoaøi vaäy.

Nay ñaây thì do taâm cuoàng loaïn, caùi thaáy meät moûi phaùt ra traàn töôùng, laø töø trong ra ngoaøi. Neân tröø ñöôïc caùi Caên coät buoäc thì traàn töôùng töï dieät maát. Ban ñaàu ñaéc Nhaân Khoâng, cho ñeán ñaéc Voâ Sanh Nhaãn. Ñaây laø môû tan taâm bò coät troùi, ñeå vieân dung caùi beân trong vaäy. Trong Taùnh laëng trong saùng suoát, khoâng do ñaâu maø sanh khôûi laêng xaêng. Caùi Meâ voán chaúng coù nguyeân nhaân, goác gaùc gì; nhaân nôi caùi Minh laäp neân caùi Sôû. Caùi Thaáy Bieát voïng phaùt ra naøy, laø nguyeân do cuûa söï phaùt sanh moái nuùt. Caùi trong laëng boãng xoay ra coù hö voïng sanh dieät. Sanh dieät aáy maø ñaõ dieät, ñoù laø tòch dieät hieän tieàn. Saùu caùi duøng naøy chaúng hieän haønh, ñoù laø nghóa môû tan vaäy.

Coøn bò coät, thì nghe chaúng ngoaøi tieáng; thaáy chaúng vöôït saéc. Nuùt naøy chaúng phaûi nuùt kia, nuùt kia chaúng phaûi nuùt naøy. Nhö maét meät moûi thaáy rieâng hoa ñoám. Ñeán khi côûi môû ñöôïc, thì caùi Saùu ñaõ tieâu, caùi Moät cuõng maát. Caùi Moät coøn khoâng coù teân gì ñeå goïi, huoáng laø thaønh saùu sao? Nhö maét trong saùng, voán töï khoâng coù hoa ñoám. Neân coät ñoù, thì goïi laø sanh töû, maø chaúng heà toån giaûm. Môû ñoù, goïi laø Nieát Baøn, maø chaúng heà theâm leân. Nhö hoa ñoám khi khoâng maø khôûi, dieät; hö khoâng coù choã naøo theâm bôùt? Theá neân, bieát sanh töû laø ñieân ñaûo thì saùu lieàn ñöôïc môû. Bieát Nieát Baøn laø hoa ñoám, thì caùi Moät lieàn tieâu vong. Ngöôïc doøng toaøn veïn Moät, caùi Moät döôøng chöa maát, ñeán khi Moät cuõng maát thì taâm troùi buoäc lieàn môû thoaùt.

Nhaø sö hoûi thieàn sö Phong Huyeät Chieåu: “Moät töùc Saùu, Saùu töùc Moät. Moät vaø Saùu ñeàu maát thì nhö theá naøo?”

Toå Duyeät noùi: “Moät muõi teân baén hai chim”.

Hoûi: “YÙ chæ theá naøo?”

Toå Duyeät noùi: “Thaân maát, daáu tieâu”.

OÂng Tuù Taøi Tröông Chuyeát ra maét Toå Thaïch Söông.

Toå Söông hoûi: “Teân gì?”

OÂng Chuyeát ñaùp: “Hoï Tröông, teân Chuyeát [Vuïng veà]”.

Toå Söông noùi: “Tìm caùi kheùo coøn chaúng ñöôïc thay, caùi vuïng töø ñaâu maø laïi?”

OÂng Tröông Chuyeát ngay döôùi lôøi noùi kheá ngoä, beøn trình keä:

            “Saùng tröng laëng chieáu khaép haø sa

            Phaøm Thaùnh sinh linh chung moät nhaø

            Moät nieäm chaúng sanh : toaøn theå hieän

            Saùu caên vöøa ñoäng bò maây môø

            Ñoaïn tröø voïng töôûng, caøng theâm beänh

            Höôùng tôùi Chaân Nhö, aáy cuõng taø

            Tuøy thuaän duyeân ñôøi, khoâng chöôùng ngaïi

            Nieát Baøn, sanh töû thaûy khoâng hoa”.

                        (Quang minh tòch chieáu bieán haø sa

                        Phaøm thaùnh haøm linh coïng nhaát gia

                        Nhaát nieäm baát sanh toaøn theå hieän

                        Luïc Caên taøi ñoäng bò vaân giaø

                        Ñoaïn tröø voïng töôûng truøng taêng beänh

                        Thuù höôùng Chaân Nhö dieäc thò taø

                        Tuøy thuaän theá duyeân voâ quaùi ngaïi

                        Nieát Baøn, sanh töû ñaúng khoâng hoa).

Nhö OÂng Chuyeát, quaû laø thaâm ñaéc yù chæ “Saùu môû Moät tieâu”. Naøo do thöù lôùp maø ñeán ñoù sao?

II. CAÙCH MÔÛ NUÙT

Kinh: OÂng Anan thöa: “Caùi beänh meät moûi kia gioáng nhö caùi nuùt, laøm sao côûi boû?”

Ñöùc Nhö Lai duøng tay caàm caùi khaên coù coät nuùt, keùo rieâng moái beân traùi roài hoûi OÂng Anan: “Nhö theá naøy môû ñöôïc khoâng?”

-Thöa Theá Toân, khoâng theå.

Ñöùc Theá Toân laïi duøng tay keùo moái beân phaûi roài hoûi OÂng Anan: “Nhö theá naøy môû ñöôïc khoâng?”

-Thöa Theá Toân, khoâng theå.

Phaät baûo OÂng Anan: “Nay Ta laáy tay keùo moái beân phaûi, beân traùi maø roát cuoäc chaúng môû ñöôïc, vaäy oâng duøng caùch naøo maø môû ra?”

OÂng Anan thöa vôùi Phaät raèng: “Thöa Theá Toân, phaûi ôû ngay nôi trung taâm cuûa nuùt, thì môû ra ngay”.

Phaät baûo OÂng Anan: “Ñuùng theá, ñuùng theá! Neáu muoán heát caùi nuùt, thì phaûi ôû ngay nôi taâm cuûa moái nuùt.

Thoâng raèng: Caùc nhaø chuù giaûi xöa noùi: keùo moái beân traùi, beân phaûi laø duï cho söï nöông y vaøo hai beân khoâng, coù, neân khoâng theå môû nuùt. Neân caàn phaûi ôû trong Vieân Quaùn, nôi Caên khoâng sanh phaân bieät, nôi Caûnh khoâng sanh baùm naém, thì nuùt môû ra. Phaøm ñôïi Quaùn roài môùi môû ra ñöôïc, theá vaãn chæ laø keùo moái phaûi, moái traùi maø thoâi, nôi choã taâm cuûa moái nuùt coù aên nhaèm gì? Chaúng nhö lôøi leõ cuûa nhaø Thieàn raát kín ñaùo nhieäm maàu vaäy.

Toå Thoï Thaùnh noùi: “Nöûa thaùng tröôùc duøng moùc, nöûa thaùng sau duøng chuøy”.

Nhaø sö beøn hoûi: “Hieän ngay ñang giöõa thaùng thì theá naøo?”

Toå Thaùnh noùi: “Traâu ñaát ñaïp vôõ traêng treân ñaàm trong”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra : “Hai ñaàu ñeàu coù choã duøng, aáy laø Thoï Thaùnh! Lieàn queân coâng söùc, coù ai ñeå ñaéc? Tha ñi aáy: ñoåi laøm khaùch quyù. Naém ñöùng laïi : Chaúng coøn daáu veát. Coøn coù ñaéc gì chaêng? Ñeâm khuya ngoïc nöõ vaát boû gaám deät nôi nhaø Taây!

Laïi Toå Vaân Moân daïy chuùng raèng: “Ngaøy Möôøi Laêm veà tröôùc thì chaúng hoûi, ngaøy Möôøi Laêm veà sau, thöû noùi moät caâu xem?”

Roài Ngaøi töï noùi: “Ngaøy naøo cuõng laø ngaøy toát”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Ngöôøi tuoåi Daàn boån maïng. Ngöôøi tuoåi Thaân töông xung!”

Toå Thaïch Moân Thoâng noùi: “Ngaøy Möôøi Laêm veà tröôùc, Chö Phaät sanh. Ngaøy Möôøi Laêm trôû veà sau, Chö Phaät dieät. Ngaøy Möôøi Laêm veà tröôùc Chö Phaät sanh, oâng khoâng ñöôïc lìa caùi Trong AÁy cuûa ta. Neáu lìa caùi Trong AÁy, ta laáy moùc moùc oâng. Ngaøy Möôøi Laêm veà sau chö Phaät dieät, oâng khoâng ñöôïc truï caùi Trong AÁy cuûa ta. Neáu truï caùi Trong AÁy cuûa ta, ta laáy duøi duøi oâng. Thöû noùi hieän nay ngaøy Möôøi Laêm, duøng moùc laø phaûi hay duøng duøi laø phaûi?”

Roài tuïng raèng:

“Hieän ngay ngaøy Möôøi Laêm

Moùc duøi ñoàng thôøi döùt

Vöøa ñònh hoûi theá naøo

Quay ñaàu (maët) trôøi laïi moïc”.

Toå Vaân Moân thì chaúng theá: “Ngaøy Möôøi Laêm veà tröôùc, Chö Phaät voán chaúng töøng sanh. Ngaøy Möôøi Laêm veà sau, Chö Phaät voán chöa töøng dieät. Ngaøy Möôøi Laêm veà tröôùc, neáu oâng lìa caùi Trong AÁy cuûa ta, ta cuõng chaúng duøng moùc moùc oâng. Cöù theá vaùc ngang caây truï tröôïng, daãm naùt ñoâi giaøy coû. Ngaøy Möôøi Laêm veà sau, neáu oâng truï nôi Trong AÁy cuûa ta, ta cuõng chaúng laáy duøi duøi oâng. Cöù vieäc beû gaõy caây truï tröôïng, treo cao ñaõy baùt. Thöû hoûi ngay ngaøy Möôøi Laêm, phaûi laøm sao?”

Beøn noùi: “Tröôùc, sau ngaøy Möôøi Laêm. Moùc duøi duøng laøm gì? Saùng nay ngaøy Möôøi Laêm. Ñuùng luùc duøng duøi, moùc! Nhöng duøng laøm sao ñaây?”

            Raén cheát giöõa ñöôøng, ñöøng ñaäp ñaùnh

            Gioû khoâng ñaùy aáy, ñöïng mang veà.

Neáu nôi caùi taéc naøy maø ñöôïc ra manh moái, thì caùi taâm buoäc troùi baáy laâu töùc thôøi môû thoaùt.

Kinh: “Anan, Ta thuyeát Phaät Phaùp, töø nhaân duyeân sanh, chaúng phaûi giöõ laáy caùc töôùng hoøa hôïp thoâ phuø cuûa theá gian. Nhö Lai phaùt minh caùc phaùp theá gian vaø xuaát theá gian, ñeàu bieát roõ caùi Boån Nhaân cuûa chuùng, theo duyeân gì maø coù ra. Nhö vaäy cho ñeán moät gioït möa ôû ngoaøi haèng sa theá giôùi cuõng bieát soá muïc. Hieän tröôùc maët ñuû thöù: caây tuøng thaúng, con hoäc traéng, con quaï ñen ñeàu roõ nguyeân do.

Thoâng raèng: Phaät bieát phaùp theá gian vaø xuaát theá gian ñeàu do nôi taâm. Tuøy theo nhieãm duyeân thì coù ra chín coõi. Tuøy theo tònh duyeân thì coù ñöôïc Phaät Giôùi. Caùi nhaân duyeân naøy maø hieåu ñöôïc thì cho ñeán haèng sa gioït möa cuøng caùc thöù hieän tieàn Nhaân gì, Duyeân gì ñeàu bieát nguyeân do. Phaät coù hai Trí: Quyeàn Trí vaø Thaät Trí. Thaät Trí thì roõ Lyù; Quyeàn trí thì soi chieáu Söï Vaät. Theá neân, bieát ñöôïc caùc thöù nguyeân do laø do Quyeàn Trí soi chieáu söï vaät vaäy. Phaùp Thaân Nhö Lai troøn ñaày toaøn khaép, khoâng coù moät vaät naøo ôû ngoaøi Phaùp Thaân, vaäy coù gì maø Nhö Lai khoâng bieát ö?

Toå Ñoäng Sôn thöôïng ñöôøng noùi: “Baûo sôn taêng naøy noùi gì thì ñöôïc? Coå töùc kim, kim töùc coå. Vì theá kinh Laêng Nghieâm noùi “Caây tuøng thaúng, caây gai cong, con hoäc traéng, con quaï ñen”. Coù bieát khoâng? Tuy nhieân nhö theá, chöa chaéc laø caây tuøng cöù moät möïc thaúng, caây gai moät möïc cong, con hoäc thì cöù traéng, con quaï thì cöù ñen. Ñoäng Sôn naøy noùi: “Trong aáy cuõng coù caây tuøng cong, cuõng coù caây gai thaúng, cuõng coù con hoäc ñen, cuõng coù con quaï traéng”. Ñöùng laâu roài, traân troïng!”

Haõy noùi xem, Ñoäng Sôn chuyeån Laêng Nghieâm hay bò Laêng Nghieâm chuyeån? Roát cuoäc laøm sao hieåu lôøi noùi ñoù?

Kinh: “Theá neân, Anan, tuøy nôi taâm oâng maø choïn löïa trong saùu Caên. Neáu tröø ñöôïc caùi nuùt cuûa Caên, thì Traàn Töôùng töï dieät, caùc Voïng tieâu maát, coøn ñôïi caùi Chaân naøo nöõa?

“Anan, nay Ta laïi hoûi oâng: Caùi khaên hoa naøy hieän coù saùu nuùt, coù theå cuõng moät luùc môû ra taát caû ñeå tröø heát ñöôïc khoâng?”

- Thöa Theá Toân, khoâng. Nhöõng nuùt aáy voán theo thöù lôùp coät laïi maø sanh, thì nay cuõng phaûi theo thöù lôùp maø môû. Saùu nuùt aáy tuy laø ñoàng theå, nhöng coät laïi khoâng ñoàng thôøi, thì khi côûi nuùt, laøm sao cuøng moät luùc maø tröø heát ñöôïc ?

Phaät daïy : “Côûi tröø saùu Caên cuõng nhö vaäy. Caên aáy khi môùi môû, thì tröôùc heát ñöôïc Nhaân Khoâng, ñeán khi Taùnh Khoâng troøn saùng thì giaûi thoaùt ñöôïc Phaùp Chaáp. Giaûi thoaùt khoûi Phaùp Chaáp roài, thì caû hai Nhaân Khoâng vaø Phaùp Khoâng ñeàu chaúng sanh. Ñoù goïi laø Boà Taùt do Tam Ma Ñòa maø ñaéc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn”.

Thoâng raèng: “Moät Caên ñaõ trôû laïi nguoàn, saùu Caên thaønh giaûi thoaùt”, thaät roõ raøng nhö thí duï naøy. Meâ thì saùu Caên cuøng coät nuùt, ngoä thì saùu Caên duøng thay nhau, coù thöù lôùp gì ñaâu? Chæ vì meâ laïi caøng tích chöùa theâm meâ, maø coù töø tinh teá ñeán thoâ phuø; ngoä thì caøng ngoä, maø töø thoâ phuø ñeán tinh teá. Chaúng phaûi laø khoâng coù thöù lôùp, nhöng chaúng phaûi nhoå thoaùt moät Caên roài caùc Caên kia theo thöù töï nhoå thoaùt theo. Lôøi Phaät vieân dung, voán naøo coù vöôùng maéc. Nhö goïi laø nuùt thöù nhaát, thì nuùt thöù hai, thöù ba cuõng ñoàng laø nuùt maø khoâng theå goïi laø nuùt thöù nhaát ñöôïc. Teân thì khaùc nhau maø ñoàng laø nuùt, thì caùi thöù nhaát laø caùi thöù saùu, caùi thöù saùu laø caùi thöù nhaát.

Ngöôøi ta sanh ra, töø trong thai cho ñeán khi ñaày ñuû hình theå, saùu Caên chaúng phaûi khoâng coù tröôùc sau. Ñeán khi möôøi taùm giôùi ñaõ thaønh, thì Caên coù caùi vieân thoâng, caùi chaúng vieân thoâng. Theo caùi vieân thoâng, dö söùc chöùng Ñaïo moät ngaøy. Chaúng theo caùi vieân thoâng, traêm kieáp tu Ñaïo chaúng ñuû. Ngaøy vaø kieáp khaùc xa nhau, thì saùu Caên coù caùi nhanh, chaäm chaúng ñoàng. Theá neân, Caên coù caùi deã nhoå döùt, coù caùi khoù nhoå döùt.

Khoång Töû noùi “Saùu möôi tuoåi thì loã tai tuøy thuaän”, ñoù laø nhó caên ñaõ chuyeån hoùa roài vaäy. Laïi noùi, “Baûy möôi tuoåi tuøy theo taâm, maø choã muoán khoâng ra ngoaøi khuoân pheùp”, ñoù laø yù caên ñaõ chuyeån hoùa roài, cuõng coù ít nhieàu thöù lôùp.

Caùi coät nuùt naøy chaúng tích chöùa trong moät ngaøy, thì côûi môû cuõng khoâng phaûi trong khoaûng khaéc maø tröø ñöôïc. Ban ñaàu, ñöôïc Nhaân Khoâng, cho ñeán ñaéc Voâ Sanh Nhaãn, töùc laø thöù lôùp Vaøo doøng maát caùi Sôû, ñeå aùm chæ Xoay laïi caùi nghe laø Vieân Thoâng Ñeä Nhaát, chôø OÂng Anan töï choïn ñoù. Nhaân Khoâng laø phaù caùi giaû danh cuûa naêm AÁm, nghóa laø ñoaïn ñöôïc Kieán Hoaëc vaäy. Phaùp Khoâng laø phaù caùi thaät phaùp cuûa naêm AÁm, nghóa laø ñoaïn ñöôïc Tö Hoaëc. Cho ñeán phaù caùi phaùp trong saïch laø Nieát Baøn, thì vónh vieãn ñoaïn döùt caên baûn Voâ Minh. Caû hai caùi khoâng aáy chaúng sanh, töùc laø Taùnh Khoâng bình ñaúng. Caùi Sôû Khoâng ñaõ döùt thì caùi Naêng Khoâng cuõng dieät, Caûnh vaø Trí ñeàu tieâu maát, Naêng vaø Sôû ñeàu tòch dieät, ñoù töùc laø caùi Ñònh Thuû Laêng Nghieâm, “Dieäu Traïm Toång Trì Baát Ñoäng Toân” vaäy. Theá neân noùi laø ñaéc Voâ Sanh Nhaãn.

Nhaø sö hoûi Toå Baùch Tröôïng: “Nhö theá naøo laø phaùp yeáu Ñoán Ngoä cuûa Ñaïi Thöøa?”

Toå Baù Tröôïng noùi: “Caùc oâng tröôùc döùt heát caùc duyeân, ngöøng thoâi muoân söï. Thieän cuøng chaúng thieän, theá gian cuøng xuaát theá gian, heát thaûy caùc phaùp ñeàu khoâng nhôù nghó, ñeàu khoâng dính líu. Buoâng boû thaân taâm, beøn ñöôïc töï taïi. Taâm nhö goã ñaù, khoâng coù choã bieän bieät. Taâm khoâng choã ñoäng. Taâm Ñòa neáu Khoâng, maët trôøi Trí Hueä töï hieän. Cuõng nhö maây tan thì maët trôøi hieän ra vaäy. Chæ heát taát caû baùm níu, Tham, Saân, Yeâu, Giöõ, thì caùc Voïng Tình saïch dô ñeàu döùt, tröôùc naêm Duïc, Baùt Phong chaúng ñoäng, chaúng bò Thaáy, Nghe, Hay, Bieát buoäc raøng, theá laø töï nhieân ñaày ñuû thaàn thoâng dieäu duïng, ñoù laø ngöôøi Giaûi Thoaùt. Tröôùc heát thaûy caûnh, taâm khoâng tònh hay loaïn, chaúng thu nhieáp, chaúng taùn loaïn, suoát qua taát caû thanh saéc, khoâng coù choã vöôùng ngaên, goïi laø Ñaïo Nhôn. Thieän aùc, phaûi traùi ñeàu chaúng vaän duïng. Chaúng laáy maø cuõng chaúng boû taát caû phaùp, goïi laø ngöôøi Ñaïi Thöøa. Chaúng bò taát caû thieän aùc, coù khoâng, dô saïch, höõu vi voâ vi, theá vaø xuaát theá, phöôùc ñöùc trí hueä buoäc raøng, theá goïi laø Phaät Hueä. Phaûi traùi, toát xaáu, ñieàu ñuùng ñieàu sai, heát thaûy thöùc tình thaáy bieát döùt saïch, khoâng gì troùi buoäc ñöôïc, choán choán ñeàu töï taïi an nhieân, goïi laø Boà Taùt Sô Phaùt Taâm, tieän beà chöùng Phaät Ñòa”.

Toå Baùch Tröôïng lôøi leõ noùi ra thaàm hôïp vôùi yù chæ cuûa kinh. Chaúng phaûi laø ngöôøi ñaïi giaûi thoaùt laøm sao coù ñöôïc lôøi giaûi thoaùt naøy?

]

THIỀN TÔNG VIỆT NAM