Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG II: NÖÔNG CHOÃ NGOÄ MAØ TU

MUÏC BA: HOÛI ÑAÏI CHUÙNG VEÀ VIEÂN THOÂNG

Kinh: OÂng Kieàu Phaïm Baùt Ñeà lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi maéc khaåu nghieäp, trong kieáp quaù khöù coi thöôøng, giôõn côït Sa Moân neân ñôøi ñôøi kieáp kieáp maéc taät nhai laïi nhö traâu. Nhö Lai chæ daïy toâi phaùp moân “Nhaát Vò Thanh Tònh Taâm Ñòa”, toâi dieät ñöôïc taâm thöùc, vaøo Tam Ma Ñòa. Quaùn bieát caùi Vò khoâng phaûi thaân theå, khoâng phaûi moùn vaät, lieàn ñoù ñöôïc vöôït thoaùt caùc laäu cuûa theá gian, trong thoaùt heát thaân taâm, ngoaøi maát tan theá giôùi, xa lìa ba coõi nhö chim xoå loàng, rôøi heát dô nhieãm, tieâu maát traàn töôùng, Phaùp Nhaõn thanh tònh, thaønh A La Haùn. Nhö Lai aán chöùng cho toâi thaønh ñaïo Voâ Hoïc.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, nhö choã chöùng cuûa toâi thì traû caùi Vò, xoay caùi Bieát veà goác Taùnh, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: OÂng Kieàu Phaïm Baùt Ñeà löôõi khaùc ngöôøi maø bieát Muøi Vò. Do coù taät nhai laïi nhö traâu, maø traâu laø loaøi vaät, chæ bieát caây coû maø thoâi, nay hình daùng caùi löôõi nhö traâu, maø phaân bieät roõ ñöôïc caùc vò, laø do nôi caùi goác cuûa löôõi. Quaùn xeùt muøi vò, xoay laïi caùi Bieát, thì Vò coù nhieàu thöù maø caùi Bieát naøy khoâng hai. Caùi Bieát naøy luùc chöa xoay laïi, thì taâm thöùc chöa dieät, ñoù laø höõu laäu. Xoay caùi Bieát veà Khoâng, bieát maø khoâng coù choã bieát, neân laø voâ laäu. Caùi Bieát naøy chaúng do Caên sanh neân khoâng phaûi Thaân, khoâng do Caûnh maø coù, neân khoâng phaûi Vaät. Khoâng phaûi Thaân neân trong thoaùt heát thaân taâm; khoâng phaûi Vaät, neân ngoaøi maát tan theá giôùi. Do vaäy, lìa taâm dô nhieãm, tieâu maát ngoaïi traàn, ñöôïc YÙ Sanh Thaân, thöôøng ôû coõi trôøi, ñöôïc ngöôøi, trôøi cuùng döôøng. Phaät vì muoán xoùa ñi nghieäp nhaïo baùng neân cho Ngaøi xaâu chuoãi ngoïc, daïy nieäm Phaät, goïi laø phaùp moân “Nhaát Vò Thanh Tònh Taâm Ñòa”. Töø voâ thuûy ñeán nay, caùc nghieäp do caên löôõi taïo ra, laäp töùc thanh tònh, do ñoù ñöôïc Taâm tòch dieät, vaøo ñònh bình ñaúng, beøn neám muøi Ñaïo vaäy.

Ngaøi Ngöôõng Sôn ñem traùi caây cho Toå Quy Sôn.

Toå nhaän laáy, hoûi: “ÔÛ ñaâu maø coù vaäy?”

Ngaøi Ngöôõng Sôn noùi: “Trong vöôøn nhaø”.

Toå Quy Sôn noùi: “Ñaõ aên chöa?”

Ñaùp: “Chöa daùm neám, tröôùc daâng leân Hoøa Thöôïng”.

Toå noùi: “Laø ai ñoù?”

Ngaøi Ngöôõng Sôn noùi: “Laø Hueä Tòch”.

Toå noùi: “Ñaõ laø oâng ñoù, sao laïi baûo ta neám tröôùc?”

Ngaøi Ngöôõng noùi: “Hoøa Thöôïng thì neám ngaøn neám vaïn”.

Toå Quy Sôn beøn aên maø noùi : “Coøn chua chaùt”.

Ngaøi Ngöôõng noùi: “Chua chaùt vaãn laø töï bieát”.

Toå Quy Sôn khoâng noùi gì.

Laïi Toå Huyeàn Sa cuøng OÂng Vi Giaùm Quaân ñang aên traùi caây.

OÂng Vi hoûi: “Nhö theá naøo laø duøng haøng ngaøy maø chaúng bieát?”

Toå Sa caàm traùi caây ñöa leân, noùi: “AÊn ñi”.

OÂng Vi aên traùi caây xong, laïi hoûi nöõa.

Toå Sa noùi: “Chæ caùi aáy laø duøng haøng ngaøy maø chaúng bieát!”

Ngaøi Ngöôõng Sôn noùi Töï bieát. Ngaøi Huyeàn Sa noùi Chaúng bieát. Ñoù laø, Bieát maø chaúng Bieát, chaúng Bieát maø Bieát. “Traû Muøi Vò, xoay caùi Bieát veà goác Taùnh”, laø phaûi thaáy nhö theá, bieát nhö theá, môùi goïi laø Phaùp Nhaõn Thanh Tònh.

X. VIEÂN THOÂNG VEÀ THAÂN CAÊN

Kinh: OÂng Taát Laêng Giaø Baø Ta lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã chaân Phaät roài thöa raèng: “Luùc ban ñaàu môùi phaùt taâm theo Phaät vaøo Ñaïo, thöôøng nghe Nhö Lai daïy veà nhöõng vieäc khoâng theå vui ñöôïc trong theá gian. Ñang khi khaát thöïc trong thaønh, giöõa ñöôøng, taâm suy nghó veà phaùp moân Phaät daïy; thình lình bò gai ñoäc ñaâm chaân, toaøn thaân ñau ñôùn. Taâm nieäm toâi coù bieát söï ñau ñôùn aáy; tuy bieát ñau ñôùn maø cuõng bieát caùi taâm thanh tònh khoâng coù caùi ñau vaø caùi bieát ñau. Toâi laïi suy nghó, vaäy thì chæ moät thaân laïi coù hai caùi bieát. Nhieáp taâm chaúng bao laâu thaân taâm boãng nhieân roãng khoâng, trong khoaûng hai möôi moát ngaøy, caùc laäu ñeàu tieâu heát, thaønh quaû A La Haùn, ñöôïc Phaät aán chöùng laø baäc Voâ Hoïc.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, nhö choã chöùng cuûa toâi thì thuaàn moät Giaùc Taùnh, tan maát caùi thaân, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: OÂng Taát Laêng Giaø Baø Ta goïi thaàn soâng laø “con Tì” [Tì: ñaày tôù gaùi. OÂng Tröôûng Laõo Taát Laêng Giaø Baø Ta hay sôï ñau maét; oâng ñi khaát thöïc thöôøng phaûi qua soâng Haèng. Ñeán bôø soâng, khaûy moùng tay roài noùi: “Tôù gaùi nhoû, ngöøng laïi, ñöøng cho chaûy”. Nuôùc lieàn reõ hai cho oâng ñi qua. Baø Thaàn soâng Haèng ñeán nôi Phaät baïch raèng: “Ñeä töû Phaät, OÂng Taát Laêng Giaø Baø Ta, thöôøng hay maéng toâi laø : Tôù gaùi nhoû, ngöng laïi, ñöøng cho chaûy”.Ñöùc Phaät daïy OÂng Taát Laêng Giaø Baø Ta xin loãi, aên naên vôùi Baø Thaàn soâng Haèng. OÂng Taát Laêng Giaø Baø Ta lieàn chaáp tay, noùi vôùi Baø Thaàn soâng: “Coâ tôù gaùi nhoû, nay aên naên xin loãi coâ”. Ñaïi chuùng cöôøi roä. Noùi raèng sao xin loãi maø laïi coøn maéng vaäy. Ñöùc Phaät daïy Baø Thaàn soâng Haèng: “Baø thaáy OÂng Taát Laêng Giaø Baø Ta chaáp tay aên naên xin loãi chaêng? AÊn naên xin loãi khoâng coù kieâu caêng, nhöng coøn lôøi noùi. Neân bieát chaúng phaûi hung döõ. Ngöôøi naøy naêm traêm ñôøi ñeán nay thöôøng ñaàu thai vaøo nhaø Baø La Moân. Haèng yû mình sang, khinh heøn ngöôøi khaùc, laø choã thoùi quen xöa nay. Chæ mieäng noùi maø thoâi, loøng khoâng coù kieâu yû. Caùc vò A La Haùn cuõng y nhö vaäy: tuy döùt lìa caùc söï raøng buoäc, sui khieán sai bieåu, nhöng döôøng coøn thöøa thoùi cuõ”]. Vì trong caùc ñôøi tröôùc coù thoùi quen quí toäc, hieän taïi khoâng theå boû queân thaân theå. Neân khi gai ñoäc ñaâm vaøo chaân, toaøn thaân ñau ñôùn beøn tænh nhaäp.

Tuy coù caùi Bieát ñeå bieát caùi ñau, nhöng caùi Bieát laø Taâm Thanh Tònh, lìa ngoaøi Naêng vaø Sôû, söï ñau ñôùn khoâng theå ñeán ñöôïc. Ñau laø caùi bò bieát, thì caùi Bieát coù theå bieát noù. Coøn caùi Bieát laø caùi Hay Bieát, thì caùi ñau khoâng theå laøm noù ñau. Moät caùi coù söï ñau, moät caùi khoâng ñau. Ñaõ bieát coù ñau laïi bieát khoâng ñau, theá thì moät thaân laïi coù hai caùi Bieát sao?

Caùi Bieát duy chæ Moät caùi Chaân, bieát ñau töùc laø Voïng. Do ñoù, nhieáp taâm nieäm : ngoaøi queân maát thaân theå, choã bieát ñeàu bieán maát; trong queân maát taâm, caùi Hay Bieát cuõng tan. Thaân vaø taâm boãng nhieân roãng khoâng, lieàn chöùng Voâ Hoïc. Chæ coøn moät caùi Giaùc Thanh Tònh, neân goïi laø thuaàn moät Giaùc Taùnh. ÔÛ trong caùi Thuaàn Giaùc, thì Naêng vaø Sôû ñeàu xa lìa. Theá môùi tan maát caùi thaân, thaân ñaõ tan bieán, thì thoaùt khoûi laäp töùc caùc vieäc khoâng theå vui thích cuûa theá gian.

Xöa, Ñöùc Töù Toå Öu Baø Cuùc Ña coù gaëp moät ngöôøi baùm tröôùc Thaân Kieán xin cöùu ñoä.

Toå noùi: “Caàu phaùp cöùu ñoä thì phaûi tin lôøi ta, chaúng traùi lôøi ta daïy”.

Ngöôøi aáy noùi: “Ñaõ ñeán caàu Thaày, thì phaûi nghe lôøi raên daïy”.

Toå beøn bieán ra moät bôø nuùi hieåm trôû, treân choùt coù nhoâ ra moät caây cao. Toå daïy ngöôøi aáy treøo leân caây. Laïi ôû döôùi caây, hoùa ra moät caùi hoá lôùn, saâu roäng ngaøn taàm. Toå daïy buoâng chaân, ngöôøi aáy tuaân lôøi, buoâng hai chaân ra. Daïy buoâng moät tay, ngöôøi aáy thaû moät tay. Laïi daïy thaû tay kia, ngöôøi aáy ñaùp raèng: “Neáu thaû luoân tay kia thì rôùt xuoáng hoá cheát maát”.

Toå noùi: “Tröôùc ñaõ cam keát laø tuaân lôøi daïy, nay sao traùi vôùi ta!”

Khi aáy, ngöôøi kia söï thöông thaân lieàn dieät, thaû tay rôi xuoáng, thì chaúng thaáy caây, thaáy hoá ñaâu caû. Lieàn chöùng ñaïo quaû.

Ngaøi Huyeàn Sa ban ñaàu muoán ñi khaép nôi tìm hoûi thieän tri thöùc. Quaûy goùi ra khoûi nuùi, ngoùn chaân bò vaáp chaûy maùu, ñau nhöùc.

Ngaøi than: “Thaân naøy chaúng phaûi coù, ñau töø ñaâu ñeán?”

Beøn trôû veà Toå Tuyeát Phong.

Toå Tuyeát Phong hoûi: “Caùi gì laø Huyeàn Sa Sö Bò ñaàu ñaø?”

Ngaøi noùi: “Troïn ñôøi chaúng daùm doái gaït ngöôøi”.

Laïi moät ngaøy noï, Toå keâu laïi hoûi: “Bò ñaàu ñaø sao chaúng ñi khaép nôi maø hoïc hoûi?”

Ngaøi noùi: “Ñaït Ma chaúng ñeán Ñoâng Ñoä, Nhò Toå chaúng qua Taây Thieân”.

Toå öng nhaän.

Ngaøi Vaân Moân môùi ñaàu ra maét Toå Muïc Chaâu. Toå Chaâu vöøa thaáy, lieàn ñoùng cöûa. Ngaøi Vaân Moân beøn goõ cöûa.

Toå Chaâu hoûi: “Ai?”

Ngaøi ñaùp: “Toâi ñaây”.

Toå noùi: “Laøm gì theá?”

Muïc Chaâu noùi: “Vieäc mình chöa roõ, xin thaày chæ baøy”.

Toå Chaâu môû cöûa, nhìn moät caùi, lieàn ñoùng laïi. Cöù vaäy, lieân tieáp goõ cöûa ba ngaøy. Ñeán ngaøy thöù ba, Toå Chaâu môû cöûa, Vaân Moân beøn saán vaøo. Toå Chaâu naém ñöùng laïi, heùt: “Noùi, noùi!”

Vaân Moân suy nghó, thì Toå Chaâu beøn xoâ ra, noùi: “Caùi ñoà voâ duïng heát xaøi!”

Roài ñoùng saäp cöûa, laøm keït moät chaân cuûa Vaân Moân. Vaân Moân lieàn trieät ngoä.

Toå chæ qua tham vaán Tuyeát Phong.

Nhö hai ngaøi Huyeàn Sa, Vaân Moân cuõng laø söï trôû laïi cuûa Taát Laêng Giaø Baø Ta vaäy! Coøn mình ñaây cuõng bò ñau chaân maø taäp khí chaúng chòu tröø.

XI. VIEÂN THOÂNG VEÀ YÙ CAÊN

Kinh: OÂng Tu Boà Ñeà lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi töø meânh moâng kieáp ñeán nay, taâm ñöôïc voâ ngaïi, töï nhôù thoï sanh, kieáp soá nhieàu nhö caùt soâng Haèng. Luùc coøn trong thai meï ñaõ bieát Taùnh Khoâng Tòch, nhö theá cho ñeán caû möôøi phöông ñeàu roãng khoâng vaø cuõng khieán chuùng sanh chöùng ñaéc Taùnh Khoâng. Nhôø Nhö Lai phaùt minh Taùnh Giaùc laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng troøn saùng, ñaéc A La Haùn, töùc thôøi nhaäp vaøo Bieån Khoâng quyù baùu saùng ngôøi cuûa Nhö Lai, ñoàng Phaät Tri Kieán, ñöôïc aán chöùng thaønh Voâ Hoïc. Taùnh Khoâng Giaûi Thoaùt, toâi laø ñaàu heát.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, nhö choã chöùng cuûa toâi, caùc Töôùng nhaäp vaøo Phi Töôùng, Phi vaø Sôû Phi ñeàu heát, xoay caùc phaùp veà Khoâng, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: OÂng Tu Boà Ñeà töø meânh moâng soá kieáp ñeán nay roõ ñöôïc Taùnh Khoâng, nhöng chæ bieát ngaû theo caùi Khoâng maø thoâi. Nhôø Phaät phaùt minh Taùnh Giaùc laø Chaân Khoâng, môùi bieát caùi Khoâng sanh trong Ñaïi Giaùc cuõng nhö moät boït nöôùc sanh trong bieån lôùn, theá neân noùi laø caùi Bieån Khoâng quyù baùu saùng ngôøi. Ngaû qua caùi Khoâng thì chaúng toaøn veïn. Chaân Khoâng laø toaøn veïn. Ngaû veà caùi Khoâng thì chöa giaûi thoaùt. Chaân Khoâng töùc Giaûi Thoaùt. Chaúng ñoán nhaäp Chaân Khoâng, thì coøn ôû trong caùi Thaáy cuûa Nhò Thöøa, chöa ñoàng vôùi caùi Thaáy Bieát cuûa Phaät vaäy.

Caùc Töôùng nhaäp vaøo Phi Töôùng, ban ñaàu chæ laø caùi Khoâng ñôn thuaàn, nghóa laø laøm Khoâng caùc Töôùng. Caùi Phi vaø Sôû Phi ñaõ maát heát, keá ñoù duøng caùi khoâng Khoâng, töùc laø khoâng luoân caùi Khoâng Töôùng. Ban ñaàu laø xoay caùc Töôùng veà Khoâng, roài xoay caùc Phaùp veà Khoâng. Töôùng Nhaân, Töôùng Phaùp ñeàu Khoâng, neân trôû vaøo trong Bieån Khoâng quyù baùu saùng ngôøi, nhö ngoài yeân trong nuùi maø thaáy Phaùp Thaân Nhö Lai. Phaät cuõng noùi “OÂng Tu Boà Ñeà thaáy tröôùc Phaùp Thaân cuûa Ta”. Ñaây laø moät choã ñeå nghieäm ra laø ñoàng vôùi caùi thaáy bieát cuûa Phaät.

Nhaø sö teân Trí Thöôøng ra maét Ñöùc Luïc Toå.

Toå hoûi raèng: “OÂng töø ñaâu ñeán ñaây, muoán caàu chuyeän gì?”

Ñaùp raèng: “Thöa, gaàn ñaây toâi ñeán Hoàng Chaâu, nuùi Baïch Phong, laïy ra maét Hoøa Thöôïng Ñaïi Thoâng, ñöôïc chæ daïy caùi nghóa thaáy Taùnh thaønh Phaät, maø chöa giaûi quyeát noåi nghi ngôø. Töø xa ñeán ñaây laøm leã, mong Hoøa Thöôïng chæ baøy”.

Toå noùi raèng: “Vò kia noùi gì, oâng thöû thuaät laïi xem”.

Ñaùp raèng: “Trí Thöôøng naøy ñi ñeán ñoù, traûi qua ba thaùng maø chöa ñöôïc daïy baûo. Vì thieát tha vôùi phaùp, neân moät ñeâm moät mình vaøo phöông tröôïng caàu hoûi:

“Nhö sao laø Baûn Taâm, Baûn Taùnh cuûa toâi?”

“Ngaøi Ñaïi Thoâng beøn noùi: “OÂng coù thaáy hö khoâng chaêng?”

“Ñaùp: “Daï, thaáy”.

“Hoûi: “OÂng thaáy hö khoâng coù töôùng daïng gì khoâng?”

“Ñaùp: “Hö khoâng voâ hình, naøo coù töôùng maïo gì”.

“Ngaøi Ñaïi Thoâng noùi: “OÂng haõy thaáy Baûn Taùnh cuõng nhö hö khoâng, roát raùo khoâng coù moät vaät ñeå thaáy, goïi laø Chaùnh Kieán. Khoâng moät vaät ñeå bieát, goïi laø thaät bieát. Khoâng coù xanh, vaøng, daøi, ngaén. Chæ thaáy caùi Boån Nguyeân Thanh Tònh, caùi Giaùc Theå troøn ñaày saùng suoát, thì goïi laø thaáy Taùnh thaønh Phaät, cuõng goïi laø caùi Thaáy Bieát cuûa Nhö Lai”. Keû hoïc Ñaïo naøy tuy nghe daïy nhö vaäy maø chöa roõ hieåu chaéc chaén, xin Hoøa Thöôïng chæ daïy”.

Toå noùi: “Choã daïy cuûa vò aáy vaãn coøn naèm trong tri kieán, neân khieán oâng chöa roõ, nay ta chæ cho oâng baøi keä:

“Chaúng thaáy moät phaùp, laø coøn caùi khoâng thaáy

Thaät nhö maây noåi che maët trôøi

Chaúng bieát moät phaùp, laø giöõ caùi khoâng bieát

Laïi nhö thaùi hö sanh ñieän chôùp

Caùi thaáy bieát aáy vöøa khôûi leân

Nhaän laàm, bao giôø hieåu phöông tieän

OÂng trong nhaát nieäm töï bieát laáy Chaúng Phaûi [Töï tri Phi]

Thì caùi linh quang chính mình thöôøng roõ hieän”.

Trí Thöôøng nghe keä xong, taâm yù roãng nhieân, beøn trình baøi keä:

“Khoâng ñaâu, khôûi thaáy bieát

Baùm töôùng, tìm Boà Ñeà

Tình coøn moät nieäm “Ngoä”

Sao thoaùt khoûi xöa meâ

Töï Taùnh Giaùc nguyeân theå

Theo chieáu uoång troâi laên

Chaúng vaøo Toå Sö thaát

Môø mòt chaïy hai ñaàu”.

Theá coù theå noùi laø “Nhaát nieäm bieát Chaúng Phaûi” thì Caùi Chaúng Phaûi (Phi) vaø caùi Choã Chaúng Phaûi (Sôû Phi) ñeàu döùt heát. Töø OÂng A Na Luaät Ñaø ñeán ñaây laø naêm vò Thaùnh, noùi laø xoay caùi Thaáy, quay hôi thôû trôû veà, ñem caùi muøi vò trôû laïi, xoay caùi phaùp veà nguoàn, ñeàu laø ngöôïc doøng veà Moät. Ñoù laø do saùu Caên maø chöùng vieân thoâng vaäy. Caùi xoay ngöôïc caùi Nghe cuûa Ñöùc Quan AÂm keå rieâng ra vôùi choã naøy, vì laø cöïc quaû cuûa Vieân Thoâng, gaàn vôùi ñòa vò Phaät, neân ñeå sau choùt.

XII. VIEÂN THOÂNG VEÀ NHAÕN THÖÙC

Kinh: OÂng Xaù Lôïi Phaát lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi nhieàu kieáp ñeán nay, caùi Thaáy töø Taâm ñöôïc trong saïch. Nhö theá maø thoï sanh, kieáp soá nhieàu nhö caùt soâng Haèng. Caùc phaùp theá gian vaø xuaát theá gian, thaûy thaûy bieán hoùa, trong moät caùi Thaáy ñeàu thoâng suoát, ñöôïc khoâng chöôùng ngaïi. Toâi ôû giöõa ñöôøng gaëp Ca Dieáp Ba, anh em hôïp yù nhau, noùi Phaùp Nhaân Duyeân, ngoä ñöôïc caùi Taâm khoâng bôø coõi, theo Phaät xuaát gia. Taùnh Giaùc haèng thaáy troøn ñaày saùng ngôøi, ñöôïc Ñaïi Voâ UÙy, thaønh A La Haùn, laøm Tröôûng Töû cuûa Phaät, töø mieäng Phaät maø sanh, do phaùp maø hoùa sanh.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, nhö choã chöùng cuûa toâi, thì caùi Thaáy cuûa Taâm phaùt saùng, saùng toät caùi Thaáy Bieát, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: OÂng Xaù Lôïi Phaát luùc coøn trong buïng meï, thì baø meï bieän luaän saùng laùng hôn ngöôøi caäu. OÂng Caäu baûo: “Thaèng beù naøy sanh ra, trí hueä khoâng ai ñòch noåi”. Roài sang Nam AÁn hoïc phaùp, khoâng raõnh thôøi giôø ñeå caét moùng tay, ñoù laø Tyø Kheo Tröôøng Traûo [Moùng Tay Daøi].

Luùc chín tuoåi, Ngaøi Xaù Lôïi Phaát ñaõ bieän luaän khuaát phuïc moïi ngöôøi, vua trong nöôùc raát quyù troïng. Ngaøi laøm baïn vôùi OÂng Muïc Kieàn Lieân, keát öôùc vôùi nhau, heã ñöôïc muøi vò cam loà cuûa chaùnh phaùp thì cuõng höôûng vôùi nhau.

Muïc Kieàn Lieân giöõa ñöôøng gaëp Tyø Kheo Maõ Thaéng, hoûi: “Thaày cuûa oâng thuyeát phaùp gì?”

Maõ Thaéng ñaùp: “Caùc phaùp theo duyeân sanh, caùc phaùp theo duyeân dieät; Thaày ta, Ñaïi Sa Moân, thöôøng y nhö theá thuyeát”.

OÂng Muïc Kieàn Lieân toû saùng, chöùng Sô Quaû; voäi qua baùo cho Xaù Lôïi Phaát, nghe xong Xaù Lôïi Phaát cuõng chöùng Sô Quaû.

Caû hai oâng cuøng ñeán ra maét Phaät. Töø xa troâng thaáy hai ngöôøi, Phaät baûo vôùi ñaïi chuùng: “Ñoù laø hai ñaïi ñeä töû cuûa Ta, moät ngöôøi Trí Hueä Ñeä Nhaát, moät ngöôøi Thaàn Thoâng Ñeä Nhaát”.

Ngaøi Xaù Lôïi Phaát, caùi Thaáy cuûa Taâm raát saùng leï, theo Phaät xuaát gia, baûy ngaøy thoâng suoát heát Phaät Phaùp, trong möôøi laêm ngaøy ñaéc A La Haùn, neân goïi laø Trí Hueä Ñeä Nhaát, laøm Tröôûng Töû cuûa Phaät. Caùi Thaáy cuûa Taâm khoâng thuoäc veà Caên hay Thöùc, neân coù theå beân trong phaùt ra saùng ngôøi, saùng khaép caùi Thaáy Bieát, Taùnh Giaùc cuûa caùi Thaáy troøn ñaày saùng rôõ, ñöôïc Ñaïi Voâ UÙy. Caùi Thaáy chöa saùng suoát thì coù nghi, coù sôï, coøn Ngaøi Xaù Lôïi Phaát chín tuoåi nghò luaän ñaõ ñaéc Voâ UÙy, ñeán ñaây laïi thoâng ñaït heát Phaät Phaùp, môùi goïi laø Ñaïi Voâ UÙy.

Thieàn sö Tröôøng Khaùnh Laêng ban ñaàu ra maét Toå Tuyeát Phong, hoûi: “Moät con ñöôøng töø xöa caùc Thaùnh truyeàn thuï, xin thaày chæ baøy cho”. Toå Phong im laëng hoài laâu. Ngaøi beøn leã maø lui ra. Toå Phong beøn mæm cöôøi.

Ngaøi ñi qua laïi Toå Tuyeát Phong vaø Huyeàn Sa nhö vaäy trong suoát hai möôi naêm, ngoài thieàn raùch heát baûy caùi boà ñoaøn, maø chaúng roõ ñöôïc chuyeän aáy. Moät ngaøy kia, cuoán böùc saùo leân, hoát nhieân ñaïi ngoä, beøn laøm baøi tuïng:

“Ñaõ laàm to, ñaõ laàm to!

Cuoán böùc saùo leân thaáy thieân haï

Coù ngöôøi naøo hoûi, aáy Toâng gì

Caàm caây phaát töû nhaèm mieäng ñaùnh”.

Toå Tuyeát Phong noùi vôùi Toå Huyeàn Sa: “OÂng aáy toû suoát roài vaäy”.

Huyeàn Sa noùi: “Chöa chaéc. Ñaây laø do yù thöùc thuaät laïi thoâi, phaûi caàn xeùt laïi môùi ñöôïc”.

Ñeán toái, caùc sö ñeán laøm leã, Toå noùi vôùi Ngaøi Khaùnh Laêng: “Ñaàu Ñaø Bò chöa chòu oâng, neáu thaät ngoä, tröôùc chuùng haõy noùi ra ñi!”

Ngaøi Laêng laïi laøm baøi tuïng:

“ÔÛ trong muoân töôïng loä rieâng thaân

Chæ ngöôøi töï nhaän aáy môùi gaàn

Ngaøy xöa laàm laïc tìm ñöôøng ñeán

Ngaøy nay trong löûa thaáy ra baêng”.

Toå Phong quay sang noùi vôùi Toå Huyeàn Sa: “Khoâng theå laø söï tröôùc thuaät cuûa yù thöùc ñaâu!”

OÂi, thaáy ra baêng trong löûa, laø moät caùi nhìn thoâng suoát, ñöôïc khoâng chöôùng ngaïi. Thieàn sö Laêng khaù goïi laø coù maét vaäy.

XIII. VIEÂN THOÂNG VEÀ NHÓ THÖÙC

Kinh: Ngaøi Phoå Hieàn Boà Taùt töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi ñaõ töøng laøm Phaùp Vöông Töû cho caùc Ñöùc Nhö Lai nhö soá caùt soâng Haèng. Möôøi phöông Nhö Lai daïy caùc ñeä töû coù caên cô Boà Taùt tu Haïnh Phoå Hieàn, laø do toâi maø ñaët teân.

“Thöa Theá Toân, toâi duøng caùi Nghe cuûa Taâm maø phaân bieät taát caû thaáy bieát cuûa chuùng sanh. Neáu ôû phöông naøo khaùc, caùch ngoaøi haèng sa theá giôùi, coù moät chuùng sanh trong taâm phaùt khôûi Haïnh Phoå Hieàn, thì lieàn ngay khi aáy, toâi côõi voi saùu ngaø, phaân thaân thaønh traêm, ngaøn ñeán choã ngöôøi aáy. Daàu cho ngöôøi aáy nghieäp chöôùng coøn saâu daøy, chöa thaáy toâi ñöôïc, toâi cuõng aâm thaàm xoa ñaàu, uûng hoä an uûi khieán cho ngöôøi aáy ñöôïc thaønh töïu.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi noùi choã Baûn Nhaân cuûa toâi laø phaùt saùng caùi Nghe cuûa Taâm, töï taïi maø phaân bieät, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : Haïnh khaép phaùp giôùi laø Phoå, ñòa vò gaàn vôùi Phaät goïi laø Hieàn. Ñöùc Phoå Hieàn ñaõ chöùng quaû vò, noùi laïi caùi Baûn Nhaân cuûa mình laø töø caùi Nghe cuûa Taâm phaùt saùng, moïi phaân bieät ñeàu töï taïi. Taän khaép phaùp giôùi roãng rang nhö hö khoâng, khoâng ñaâu maø Taâm chaúng nghe ñeán. Bieát raønh ngöôøi tu Haïnh Phoå Hieàn maø uûng hoä cho, aáy laø trong söï bieát raønh ñoù; coù moät loaïi Tam Muoäi Töï Taïi, chaúng coù moät maûy tô taïo taùc, laø do ñaõ chöùng Phaùp Thaân, neân ñaày khaép phaùp giôùi, nôi naøo vöøa khôûi nieäm, nôi ñoù coù ngay haïnh nguyeän. Ñoù laø Ñöùc vaø Duïng voâ ngaïi : Theå laø Duïng, Duïng laø Theå, neân goïi laø Töï Taïi.

Ñöùc Quaùn AÂm theo Caên Tai maø xoay laïi caùi Nghe, neân ñöôïc Tòch Dieät Hieän Tieàn. Ñöùc Phoå Hieàn theo Nhó Thöùc maø phaùt saùng, neân ñöôïc Töï Taïi trong phaân bieät. Noùi laø Hieän Tieàn thì chöa töøng chaúng phaân bieät. Noùi laø Töï Taïi, thì chöa töøng khoâng tòch dieät. Choã chöùng cuûa hai vò Thaùnh thaät khoâng coù choã hôn keùm.

Ngaøi Ñaøm Döïc ban ñaàu vaøo Lö Sôn theo hoïc Ngaøi Vieãn Coâng. Sau trôû veà Hoäi Keâ, ôû nuùi Taàn Voïng, tuïng kinh Phaùp Hoa. Traûi qua möôøi hai naêm, caûm Ñöùc Boà Taùt Phoå Hieàn hoùa thaân ngöôøi nöõ, maëc aùo quaàn maøu, xaùch loàng tre, moät con heo traéng vaø hai cuû toûi, ñeán tröôùc Ngaøi, noùi : “Thieáp vaøo nuùi haùi rau quyeát, maët trôøi ñaõ xeá, soùi coïp tung hoaønh, trôû veà thì khoù soáng, xin ôû nhôø moät ñeâm”. Ngaøi heát söùc töø choái, maø ngöôøi con gaùi keâu khoùc khoâng thoâi, beøn baûo nghæ ôû giöôøng coû. Nöûa ñeâm coâ keâu la ñau buïng, xin Ngaøi xoa boùp giuøm. Ngaøi töø choái vì giöõ Giôùi, khoâng ñöôïc chaïm tay. Coâ gaùi caøng keâu la quaù laém. Ngaøi môùi laáy caây tích tröôïng quaán vaûi vaøo roài ôû xa maø xoa cho. Saùng hoâm sau, coâ gaùi hoùa aùo quaàn thaønh maây laønh, heo bieán thaønh voi traéng, hai cuû toûi bieán thaønh hai boâng sen, bay leân khoâng maø baûo raèng : “Ta laø Boà Taùt Phoå Hieàn, ñeán ñeå thöû oâng ñoù”.

Quan Thaùi Thuù ôû ñaáy laø Maïnh Nghi, taâu leân vua, vua ra leänh xaây chuøa Phaùp Hoa. Chuyeän naøy cuõng gioáng chuyeän Ñöùc Quan AÂm thöû Ngaøi Ngoâ Ñaïo Töû.

Vieäc phaân thaân thò hieän, xoa ñaàu an uûi thì khoâng keå xieát. ÔÛ Trung Hoa nhö theá, thì ngoaøi haèng sa theá giôùi cuõng coù theå bieát laø nhö vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Tröôøng Sa: “Vì sao ñoàng töû Thieän Taøi ñi daïo theá giôùi trong thaân Boà Taùt Phoå Hieàn suoát voâ löôïng kieáp maø khoâng khaép heát?”

Toå Sa noùi: “OÂng töø voâ löôïng kieáp ñeán nay daïo chôi ñöôïc khaép heát chaêng?”

Hoûi: “Nhö sao laø Thaân Phoå Hieàn?”

Toå Sa noùi: “ÔÛ trong Haøm Nguyeân ñieän, laïi chaïy kieám Tröôøng An!”

Laïi coù nhaø sö töø giaõ Toå Ñaïi Tuøy.

Toå hoûi: “Ñi ñaâu theá?”

Nhaø sö ñaùp: “Ñeán nuùi Nga Mi, laøm leã Ñöùc Phoå Hieàn”.

Toå Tuøy döïng ñöùng caây phaát töû, noùi: “Vaên Thuø, Phoå Hieàn chæ taïi trong naøy!”

Nhaø sö veõ moät voøng troøn, neùm veà sau löng.

Toå Tuøy noùi: “Thò giaû! Ñem theâm traø cho vò sö naøy!”

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng :

“Bieát phaùp thì sôï

Khinh ñòch thì maát

Trong nöôùc phaân söõa

Phaûi laø ngoãng chuùa!”.

XIV. VIEÂN THOÂNG VEÀ TYÛ THÖÙC

Kinh: OÂng Toân Ñaø La Nan Ñaø lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Luùc toâi môùi xuaát gia, theo Phaät vaøo Ñaïo, tuy ñaày ñuû Giôùi Luaät, maø trong Tam Ma Ñòa thì taâm thöôøng taùn ñoäng, chöa ñöôïc Voâ Laäu. Theá Toân daïy toâi vaø OÂng Caâu Hy La quaùn ñaàu muõi traéng. Luùc baét ñaàu tu quaùn aáy traûi qua ba laàn baûy ngaøy, thaáy hôi thôû trong muõi ra vaøo nhö khoùi. Thaân taâm beân trong saùng rôõ, roãng suoát veïn khaép theá giôùi, khaép heát thaønh roãng khoâng, saùng saïch, nhö ngoïc löu ly. Töôùng khoùi laàn laàn heát maát, hôi thôû hoùa thaønh traéng. Taâm khai ngoä, caùc laäu heát saïch thì caùc hôi thôû ra vaøo hoùa thaønh haøo quang, soi khaép möôøi phöông theá giôùi, ñaéc A La Haùn. Theá Toân thoï kyù cho toâi seõ ñaéc Boà Ñeà.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi duøng söï tieâu maát hôi thôû, yeân laëng laâu thì phaùt ra saùng suoát, saùng suoát troøn khaép thì dieät heát caùc laäu, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: OÂng Nan Ñaø laø em ruoät cuûa Phaät, raát thöông vôï neân taâm thöôøng taùn ñoäng. Phaät duøng nhieàu phöông tieän ñieàu phuïc cho maø ñaéc quaû. Tröôùc ñieàu khieån hôi thôû laø y nôi Caên, töø thoâ vaøo teá, töø teá vaøo Khoâng, ñoù laø xoay laïi caùc Caên. Caùch quaùn loã muõi traéng naøy laø y nôi Thöùc. Hôi thôû ban ñaàu nhö khoùi, keá hoùa thaønh traéng, sau cuøng thaønh quang minh, ñoù laø phaùt töø Thöùc. Hôi thôû trong muõi, sao laïi thaønh khoùi? Hôi thôû do gioù vaø löûa khôûi ra, laøm ñoäng caùi phieàn naõo tröôïc, neân hình daïng nhö khoùi. Ñeán khi tònh quaùn phaùt saùng, thaân taâm roãng suoát, phieàn naõo tröôïc daàn daàn tieâu, neân hôi thôû nôi muõi hoùa thaønh traéng. Taâm khai ngoä, heát saïch caùc Laäu, khoâng coøn phieàn naõo, caùi saùng suoát beân trong phaùt chieáu ra, thì thaáy theá giôùi nhö ngoïc löu ly, theá hôi thôû chaúng hoùa thaønh quang minh ö ? Hai thöù naøy, caùc Ñaïo Gia döôõng sanh cho laø bí truyeàn; coøn neáu nôi Caên Vieân Thoâng maø chöùng ñöôïc, thì haù chaúng phaûi laø hoät gioáng Phaät ö?

Xöa, Ngaøi Baùch Tröôïng ñang ñi cuøng Toå Maõ Toå, thì thaáy moät baày vòt trôøi bay qua.

Toå noùi: “Caùi gì theá?”

Ngaøi Tröôïng noùi: “Vòt trôøi”.

Toå noùi: “Ñi ñaâu roài?”

Ngaøi Tröôïng noùi: “Bay qua roài”.

Toå beøn naém muõi Baùch Tröôïng keùo maïnh, Ngaøi ñau quaù la leân.

Toå noùi: “Coøn noùi bay qua nöõa thoâi?”

Ngaøi Baùch Tröôïng lieàn tænh ngoä, veà lieâu thò giaû, taám töùc khoùc lôùn.

Vò thò giaû khaùc hoûi: “OÂng nhôù cha meï ö?”

Ñaùp : “Khoâng”.

Hoûi : “Bò ngöôøi maéng chaêng?”

Ñaùp : “Khoâng”.

Hoûi : “Theá chuyeän gì khoùc?”

Ñaùp : “Loã muõi toâi bò ñaïi sö vaën ñau quaù maø chaúng thaáu trieät”.

Hoûi : “Coù nhaân duyeân gì chaúng kheá hôïp ñöôïc?”

Ñaùp : “OÂng ñi hoûi laáy ñaïi sö ñi!”

Vò thò giaû aáy ñi hoûi Maõ Toå: “Thò giaû Hoaøi Haûi Baùch Tröôïng coù nhaân duyeân gì khoâng kheá hôïp, ñang keâu khoùc ôû trong phoøng, xin Hoøa Thöôïng noùi cho con!”

Ñaïi sö noùi: “Ñoù laø haén hieåu vaäy, oâng haõy töï mình hoûi laáy haén ta xem”.

Vò aáy veà phoøng noùi vôùi Baùch Tröôïng: “Hoøa Thöôïng noùi oâng hieåu roài, baûo toâi veà töï hoûi oâng?”

Baùch Tröôïng ha haû cöôøi lôùn.

Vò thò giaû noùi: “Vöøa môùi khoùc, sao giôø laïi cöôøi?”

Baùch Tröôïng noùi: “Hoài naõy khoùc, baây giôø cöôøi!”

Vò thò giaû chaúng hieåu sao caû.

Hoâm sau, Maõ Toå leân toøa giaûng, ñaïi chuùng vöøa nhoùm hoïp, thì Baùch Tröôïng böôùc ra cuoán chieáu. Toå beøn xuoáng toøa. Baùch Tröôïng ñi theo ñeán phöông tröôïng. Toå noùi: “Hoài naõy ta chöa heà môû lôøi, taïi sao oâng laïi cuoán chieáu?”

Baùch Tröôïng noùi: “Hoâm qua bò Hoøa Thöôïng vaën loã muõi ñau quaù!”

Toå noùi: “Hoâm qua oâng löu taâm choã naøo?”

Baùch Tröôïng noùi: “Loã muõi hoâm nay laïi khoâng ñau”.

Toå noùi: “OÂng thaät bieát roõ chuyeän hoâm qua”.

Ngaøi Baùch Tröôïng laøm leã roài lui ra.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Con vòt trôøi, bieát sao ñaây?

Maõ Toå vöøa thaáy, noùi cuøng nhau

Noùi heát nuùi maây, traêng bieån, tình

Nhö xöa, chaúng hoäi, lieàn bay maát

Muoán bay chaêng?

Naém ñöùng laïi

Noùi, noùi!”

Laïi coù ngöôøi noùi ñöôïc, thì phaûi nhö Baùch Tröôïng loã muõi ñau maø chaúng thaáu trieät, môùi ñöôïc quang minh chieáu möôøi phöông theá giôùi, ñoán chöùng Vieân Thoâng.

XV. VIEÂN THOÂNG VEÀ THIEÄT THÖÙC

Kinh: OÂng Phuù Laâu Na Di Ña La Ni Töû lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi töø bao kieáp ñeán nay, bieän taøi voâ ngaïi, tuyeân thuyeát Khoå, Khoâng, thaáu suoát Thaät Töôùng. Nhö theá cho ñeán caùc Phaùp Moân Bí Maät cuûa haèng sa Nhö Lai, toâi ñeàu ôû trong chuùng khai thò moät caùch vi dieäu, ñöôïc Voâ Sôû UÙy. Ñöùc Theá Toân bieát toâi coù ñaïi bieän taøi, neân daïy toâi tuyeân döông baèng Phaùp Luaân AÂm Thanh. Toâi ôû tröôùc Phaät, giuùp Phaät chuyeån Phaùp Luaân, nhaân phaùt leân tieáng roáng Sö Töû, thaønh A La Haùn. Theá Toân aán chöùng cho toâi thuyeát phaùp hôn heát thaûy.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi duøng Phaùp AÂm haøng phuïc taø ma ngoaïi ñaïo, tieâu dieät caùc Laäu, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : Ñaây laø laáy Thieät Caên tuyeân döông choã toaøn veïn moät ngaøn hai traêm coâng ñöùc, neân chaúng duøng söï neám Vò ñeå hieån baøy Thieät Thöùc. Roõ bieát caùi Khoå khoâng coù Khoå Töôùng, caùi Khoâng khoâng coù Khoâng Töôùng, goïi laø hieåu thaáu saâu xa Thaät Töôùng. Ngay nôi Khoå, Khoâng maø thuyeát Thaät Töôùng, ñoù laø phaùp moân bí maät. Khai thò moät caùch vi dieäu, roãng suoát ñeán nguoàn Phaùp, neân ñöôïc Voâ UÙy. Phaät duøng ba Phaùp Luaân “Thaân, Khaåu, YÙ” maø öùng vaät khoâng vöôùng maéc. OÂng Phuù Laâu Na chæ duøng Phaùp Luaân AÂm Thanh maø thaønh A La Haùn. Trong thì tieâu dieät caùc laäu, maät chöùng Thaät Töôùng; ngoaøi thì roäng noùi Phaùp bí maät, haøng phuïc taø ma ngoaïi ñaïo. Bieän taøi voâ ngaïi, laø ngöôøi Thuyeát Phaùp Soá Moät, ñeàu do Thieät Thöùc maø ñöôïc Vieân Thoâng vaäy.

Toïa chuû Löôïng ra maét Ngaøi Maõ Toå. Toå noùi : “Nghe noùi toïa chuû giaûng Kinh, Luaän thoâng suoát laém, coù phaûi khoâng?”

Thaày Löôïng noùi: “Daï, khoâng daùm”.

Toå noùi: “Laáy caùi gì giaûng?”

Thaày Löôïng noùi: “Laáy taâm giaûng”.

Toå noùi: “Taâm nhö tay thôï ñaøn gioûi, YÙ nhö con haùt hoøa theo, laøm sao giaûng ñöôïc kinh?”

Thaày Löôïng caõi laïi raèng: “Taâm ñaõ chaúng giaûng ñöôïc, chaúng leõ hö khoâng giaûng ñöôïc sao?”

Toå noùi: “Vaäy maø hö khoâng giaûng ñöôïc!”

Thaày Löôïng khoâng chòu, beøn boû ñi ra.

Vöøa xuoáng theàm, Ngaøi Maõ Toå goïi lôùn: “Toïa Chuû!”

Thaày Löôïng quay ñaàu laïi, hoaùt nhieân ñaïi ngoä. Beøn leã baùi.

Toå noùi: “Caùi oâng thaày ñoän caên naøy, leã baùi laøm gì!”

Thaày Löôïng veà chuøa, noùi vôùi thính chuùng raèng : “Toâi giaûng kinh khoâng ai bì kòp, theá maø hoâm nay bò ñaïi sö Maõ Toå hoûi cho moät caâu, taát caû coâng phu tröôùc giôø ñeàu nhö baêng raõ tieâu tan”.

Beøn vaøo nuùi Taây Sôn, khoâng coøn daáu veát.

Haù chaúng tieâu dieät caùc laäu hay sao?

Thieàn sö Baøn Am Thaønh noùi tröôùc ñaïi chuùng: “Naøy caùc nhaân giaû! Haõy bieát nay toâi heùt leân moät tieáng, coù theå thaáu ñaùo caû nguõ giaùo”.

Im laëng moät luùc, roài heùt lôùn moät tieáng maø hoûi: “Coù nghe khoâng?”

Ñaïi chuùng ñaùp: “Coù nghe”.

Thieàn sö noùi: “Nay caùc oâng coù nghe moät tieáng heùt naøy, theá laø Coù, töùc laø vaøo Tieåu Thöøa Giaùo”.

Roài hoûi tieáp: “Giôø caùc oâng coù nghe khoâng?”

Ñaùp: “Khoâng nghe”.

Thieàn sö noùi: “Giôø caùc oâng khoâng nghe, thì moät tieáng heùt naøy laø Khoâng, ñoù laø vaøo Ñaïi Thöøa Thuûy Giaùo. Khi toâi môùi heùt, caùc oâng ñaõ baûo raèng Coù; heùt xong aâm thanh tieâu maát, caùc oâng laïi noùi raèng Khoâng. Nhöng noùi khoâng, nghóa laø tröôùc kia laø coù; noùi raèng coù, thì baây giôø laø khoâng. Theá laø Chaúng Coù, Chaúng Khoâng, ñoù laø vaøo Ñaïi Thöøa Chung Giaùo. Khi toâi coù heùt, coù chaúng phaûi laø coù, nhaân nôi khoâng maø coù. Khi khoâng heùt, khoâng chaúng phaûi laø khoâng, nhaân nôi coù maø khoâng. AÁy laø Töùc Coù Töùc Khoâng, laø vaøo Ñoán Giaùo. Toâi ôû nôi moät tieáng heùt, chaúng khôûi ra caùi Duïng cuûa tieáng heùt, thì Coù vaø Khoâng chaúng laäp, ngoä vaø giaûi ñeàu maát. Khi noùi Coù, maûy loâng chaúng laäp. Khi noùi Khoâng, roäng khaép hö khoâng. Töùc moät tieáng heùt naøy, töùc laø traêm ngaøn vaïn öùc tieáng heùt. Traêm ngaøn vaïn öùc tieáng heùt töùc laø moät tieáng heùt naøy. Ñoù laø vaøo Vieân Giaùo”.

Caùc lôøi bieän luaän gheâ gôùm naøy, ngöôøi nghe ñeàu phaûi khuaát phuïc, haù chaúng haøng phuïc ñöôïc ma oaùn ö?

XVI. VIEÂN THOÂNG VEÀ THAÂN THÖÙC

Kinh: OÂng Öu Baø Ly lieàn töø choã ngôøi ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Chính toâi ñöôïc theo Phaät vöôït thaønh xuaát gia, ñöôïc chính mình thaáy Phaät saùu naêm khoå haïnh chuyeân caàn. Ñích thaân thaáy Nhö Lai haøng phuïc caùc ma, cheá ngöï ngoaïi ñaïo, giaûi thoaùt caùc laäu tham duïc cuûa theá gian. Nhôø Phaät daïy cho Giôùi Luaät, nhö theá cho ñeán ba ngaøn oai nghi, taùm muoân Teá Haïnh, caùc Taùnh Nghieäp vaø Giaù Nghieäp ñeàu thanh tònh, thaân taâm tòch nhieân, thaønh A La Haùn. Toâi laø caùi maãu möïc trong chuùng cuûa Nhö Lai. Phaät aán chöùng cho toâi giöõ Giôùi thaân taâm hôn caû trong chuùng.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do laáy vieäc giöõ gìn caùi Thaân, maø Thaân ñöôïc töï taïi; laàn ñeán giöõ gìn caùi Taâm, maø Taâm ñöôïc thoâng suoát; roài sau caû thaûy Thaân Taâm ñeàu thoâng suoát, nhaïy beùn, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: Ñöùc Nhö Lai saùu naêm caàn khoå, nhöõng caùi gì ngoaïi ñaïo khoâng laøm noåi, Ngaøi ñeàu laøm heát. Theá neân coù theå cheá phuïc caùc ngoaïi ñaïo, laïi giaûi thoaùt caùc laäu tham duïc cuûa theá gian, maø taø ma khoâng theå quaáy phaù. Töùc laø caùc thöù binh khí cuûa chuùng ñeàu hoùa thaønh hoa sen, neân caùc ma chòu phuïc. Ñeàu laø do Thaân giöõ Giôùi Haïnh, ba ngaøn taùm vaïn khoâng ñaâu chaúng troøn ñuû, bôûi theá taø ma ngoaïi ñaïo chaép tay thaùn phuïc. Ñi, ñöùng, naèm, ngoài, moãi thöù coù hai traêm naêm chuïc, ñoái vôùi ba tuï Tònh Giôùi thaønh ra ba ngaøn, laïi laáy ba ngaøn phoái hôïp vôùi ba caùi cuûa Thaân [Saùt, Ñaïo, Daâm], boán caùi cuûa Mieäng [Voïng Ngoân, Löôõng Thieät, AÙc Khaåu, YÛ Ngöõ] laø baûy chi thaønh ra hai vaïn moät ngaøn. Laïi phoái hôïp vôùi boán phaàn phieàn naõo, thaønh taùm vaïn boán ngaøn. Phaät cheá ñònh Luaät naøy laø Giôùi Haïnh cuûa Sa Moân, khieán cho Thaân Taâm ñeàu thanh tònh. Boán loãi laàm dô ñuïc nhö Saùt, Ñaïo, Daâm, Voïng thì taùnh cuûa chuùng voán laø toäi, khoâng ñôïi phaûi ngaên caám, phaïm lieàn thaønh nghieäp, neân goïi laø Taùnh Nghieäp. Coøn laïi thì nhaân coù phaïm môùi ngaên caám. Tröôùc khi cheá ñònh maø phaïm thì khoâng toäi, neân goïi laø Giaù Nghieäp. Hai nghieäp ñeàu tröø saïch lieàn ñöôïc Khoâng Tòch.

Ban ñaàu duøng söï giöõ gìn Thaân, thì Thaân ñöôïc töï taïi, aáy goïi laø Taùnh Nghieäp thanh tònh. Laàn ñeán giöõ gìn Taâm, thì Taâm ñöôïc thoâng suoát, aáy goïi laø Giaù Nghieäp thanh tònh. Giöõ gìn Thaân roài ñeán Taâm, Taâm laø caùi Thaân cuûa Thöùc, caùi Thöùc veà Thaân ñaõ dieät, neân Chaân Trí hieän baøy tröôùc maét. Giôùi trong saïch laø Trí Hueä, beøn ñöôïc Ñaïo Ñeä Nhaát. Ñoù laø OÂng Öu Baø Ly giöõ Giôùi soá moät, laøm maãu möïc trong chuùng vaäy. Cho ñeán khi caû thaûy Thaân Taâm ñeàu thoâng suoát, nhaïy beùn laø vaøo choã Ngoä vaäy, haù ñôïi giöõ gìn rieâng Thaân ö?

Toân giaû Baø Tu Baøn Ñaàu [Dòch laø Bieán Haønh] thöôøng ngaøy aên chæ moät böõa, khoâng naèm, saùu thôøi leã Phaät, trong saïch khoâng duïc, laøm choã nöông veà cuûa chuùng.

Toå Thöù Hai Möôi laø Ngaøi Toân Giaû Xaø Daï Ña muoán ñoä cho Ngaøi, tröôùc heát hoûi chuùng kia raèng: “Vò ñaàu ñaø Bieán Haønh naøy hay tu Phaïm Haïnh, coù theå ñaéc Phaät Ñaïo khoâng?”

Ñaïi chuùng noùi : “Thaày chuùng toâi tinh taán, sao laïi khoâng theå?”

Toå noùi: “Thaày caùc cuûa cuøng vôùi Ñaïo caùch xa vaäy. Giaû söû coù khoå haïnh traûi qua nhieàu kieáp nhö buïi cuõng laø caùi goác hö voïng ñoù”.

Ñaïi chuùng noùi: “Toân giaû chöùa nhoùm ñöôïc ñöùc haïnh gì maø xeùt baøn thaày chuùng toâi?”

Toå noùi: “Ta chaúng caàu Ñaïo, cuõng chaúng ñieân ñaûo. Ta chaúng leã Phaät, cuõng chaúng khinh maïn. Ta chaúng ngoài hoaøi, cuõng chaúng giaûi ñaõi. Ta chaúng aên moät böõa, cuõng chaúng aên loän xoän. Ta chaúng tri tuùc, maø cuõng chaúng tham duïc. Taâm khoâng coù choã mong caàu, goïi ñoù laø Ñaïo”.

Khi aáy. Ngaøi Bieán Haønh nghe xong, Trí Voâ Laäu lieàn phaùt, hoan hæ ca ngôïi.

Toå laïi noùi vôùi ñaïi chuùng aáy raèng : “Hieåu lôøi ta chaêng? Ta sôû dó laøm theá, vì taâm caàu Ñaïo cuûa ngöôøi aáy tha thieát. Phaøm laø daây ñaøn caêng thì ñöùt neân ta chaúng taùn thöôûng maø khieán giuùp ngöôøi truï nôi choã An Laïc, vaøo Trí Hueä Chö Phaät”.

Toå laïi noùi vôùi Ngaøi Bieán Haønh: “Ta vöøa roài ôû tröôùc chuùng maø öùc hieáp oâng, trong loøng oâng khoâng buoàn chöù?”

Ngaøi Bieán Haønh noùi: “Toâi nhôù laïi baûy kieáp tröôùc, sanh ôû nöôùc Thöôøng An Laïc, thaày laø Trí Giaû Nguyeät Tònh thoï kyù cho toâi chaúng bao laâu seõ chöùng quaû Tö Ñaø Haøm. Luùc aáy coù Boà Taùt Ñaïi Quang Minh ra ñôøi. Toâi vì ñaõ giaø neân choáng gaäy laïy ra maét.

“Thaày la raèng: “Troïng con khinh cha, sao laïi thoâ laäu theá?”

“Khi aáy, toâi töï cho laø khoâng coù loãi, xin thaày daïy cho”.

“Thaày noùi: “OÂng laøm leã Boà Taùt Ñaïi Quang Minh, laïi ñeå caây gaäy döïa vaøo maët Phaät veõ treân vaùch. Vì loãi coi thöôøng naøy maø maát quaû thöù hai”.

“Toâi töï aên naên laø töø xöa ñeán nay, nghe lôøi döõ thì nhö gioù nhö vang, huoáng hoà nay ñöôïc uoáng nöôùc cam loà voâ thöôïng maø laïi sanh buoàn phieàn ö? Xin Ngaøi ruû loøng ñaïi töø, chæ daïy Dieäu Ñaïo cho”.

Toå noùi: “OÂng troàng caùc Ñöùc ñaõ laâu, seõ keá vò Toâng ta”.

Beøn phoù chuùc baøi phaùp keä:

“Döôùi lôøi hôïp Voâ Sanh

Ñoàng vôùi phaùp giôùi taùnh

Neáu toû hieåu nhö theá

Thoâng suoát heát Söï, Lyù”.

Ñaây laø Toå Thöù Hai Möôi Moát.

OÂi, chaúng tu Phaïm Haïnh maø mong ñöôïc Voâ Thöôïng Boà Ñeà, thì xöa giôø chöa heà nghe vaäy.

XVII. VIEÂN THOÂNG VEÀ YÙ THÖÙC

Kinh: OÂng Ñaïi Muïc Kieàn Lieân lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Ban ñaàu toâi giöõa ñöôøng khaát thöïc thì gaëp ba anh em hoï Ca Dieáp Ba laø caùc OÂng Öu Laâu Taàn Loa, Giaø Gia vaø Na Ñeà, tuyeân noùi thaâm nghóa Nhaân Duyeân cuûa Nhö Lai, toâi lieàn phaùt taâm, ñöôïc raát thoâng suoát. Nhö Lai ban cho toâi aùo caø sa ñaép thaân, raâu toùc töï ruïng. Toâi ngao du möôøi phöông, ñöôïc khoâng chöôùng ngaïi, Thaàn Thoâng hieån phaùt, ñöôïc chuùng cho laø hôn caû, thaønh A La Haùn. Khoâng chæ Theá Toân, maø möôøi phöông Nhö Lai ñeàu khen söùc Thaàn Thoâng cuûa toâi laø troøn saùng trong saïch, Töï Taïi Voâ UÙy.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do xoay veà Baûn Taùnh Trong Laëng, aùnh saùng cuûa Taâm môû phaùt, nhö laéng nöôùc ñuïc laâu thaønh trong saùng, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: Con ngöôøi khoâng theå troøn saùng, trong saïch laø do yù thöùc troâi laïc theo traàn, do ñoù taâm bò caùi hình söû duïng, chaúng phaûi laø caùi thaàn söû duïng. Neáu thöùc khoâng troâi laên maø quay veà Baûn Taùnh Dieäu Traïm, thì nhö laéng nöôùc ñuïc, laâu ngaøy trong saùng, aùnh saùng cuûa Taâm môû phaùt, thaàn thoâng töï taïi, caùi yù thöùc ñöôïc khoâng-ngaên ngaïi. Trong Luïc Thoâng, chæ coù Laäu Taän Thoâng laø noäi chöùng, coøn naêm caùi kia ñeàu thuoäc veà söï duøng beân ngoaøi. Kinh Vieân Giaùc noùi: “Nhö Huyeãn Tam Muoäi, nhö maàm daàn taêng tröôûng”. Theá neân tích taäp laâu ngaøy, môùi thaät trong saùng.

Nhaø sö Baûo Chí, ban ñaàu chæ taäp ñònh, ñònh laâu ngaøy boãng nhieân ñöôïc thaàn thoâng.

Thieàn sö Ñaëng AÅn Phong, muøa Ñoâng ôû nuùi Haønh Nhaïc, muøa Haï ôû nuùi Thanh Löông. Trong naêm Nguyeân Hoøa, Ngoâ Nguyeân Teá khôûi binh, choáng laïi trieàu ñình. Quaân trieàu ñình cuøng giaëc giao tranh khoâng phaân thaéng baïi. Thieàn sö noùi: “Ta phaûi ñi giaûi boû hoaïn naïn naøy”. Beøn neùm caây gaäy leân khoâng, bay thaân qua ñeán. Töôùng só hai beân ngöôùc leân xem, söï vieäc hôïp vôùi giaác moäng baùo tröôùc, taâm tranh ñaáu maát ngay.

Sö ñaõ hieän thaàn thoâng laï luøng, e laøm meâ laàm ñaïi chuùng, beøn vaøo nuùi Nguõ Ñaøi, tröôùc ñoäng Kim Cöông, tröôùc khi thò tòch, daïy chuùng raèng: “Ngöôøi ôû caùc nôi khi thò tòch, ngoài maø cheát, naèm maø cheát, ta ñeàu thaáy caû, coøn coù ai ñöùng maø cheát chöa?”

Ñaïi chuùng ñaùp: “Daï, coù”.

Ngaøi noùi: “Coøn coù ai ñöùng ngöôïc ñaàu chöa?”

Ñaïi chuùng noùi: “Daï, chöa töøng thaáy”.

Thieàn sö Phong beøn ñöùng ngöôïc ñaàu maø hoùa, aùo quaàn vaãn xuoâi theo thaân mình. Khi chuùng khieâng ñi laøm leã hoûa taùng, vaãn söøng söõng chaúng ñoäng. Ngöôøi xem xa gaàn thaáy vaäy, laï luøng khen ngôïi khoâng döùt.

Ngaøi coù moät ngöôøi em gaùi laøm ni coâ, khi aáy cuõng ôû ñaáy, beøn taùt tai maø la raèng: “Laõo huynh khi soáng thì chaúng theo phaùp luaät, luùc cheát laïi hoa maét löøa ngöôøi!”

Roài laáy tay xoâ ngaõ aàm xuoáng.

Cho neân thaàn thoâng laø quaû vò, maø ngöôøi saùng maét cuõng chaúng maøng.

Toå Ngöôõng Sôn leân toøa giaûng, coù nhaø sö AÁn töø treân khoâng bay ñeán. Toå Ngöôõng Sôn noùi : “Môùi vöøa rôøi choã naøo?”

Ñaùp : “AÁn Ñoä”.

Toå noùi : “Rôøi ñoù khi naøo?”

Ñaùp : “Hoài saùng nay”.

Toå noùi : “Sao chaäm quaù vaäy!”

Ñaùp : “Coøn vui chôi non nöôùc”.

Toå noùi : “Du hyù thaàn thoâng thì chaúng phaûi khoâng coù. Nhöng ñoái vôùi Phaät Phaùp, Xaø Leâ phaûi caàn laõo taêng môùi ñöôïc”.

Ñaùp raèng: “Ñònh qua Ñoâng Ñoä laøm leã Ñöùc Vaên Thuø, laïi gaëp Tieåu Thích Ca”.

Roài laáy ra kinh ñieån Phaïn baèng laù boái ñöa cho Toå Ngöôõng Sôn, roài nöông khoâng trung maø ñi.

Toå Ngöôõng Sôn daïy chuùng raèng: “Ta nay höôùng veà caùc oâng maø noùi chuyeän phía Thaùnh. Haõy chôù ñem taâm maø níu, ñaäu. Chæ höôùng vaøo caùi Bieån Taùnh chính mình, nhö Phaät maø tu. Chaúng caàn ñeán Tam Minh vaø Luïc Thoâng. Vì sao theá? Vì ñoù laø chuyeän ngoïn ngaønh roát choùt cuûa Thaùnh. Nhö nay chæ coát roõ Taâm, ñaït goác, heã ñaït goác thì lo gì caùi ngoïn, mai kia seõ töï ñaày ñuû heát trong aáy. Neáu chöa ñaït caùi goác, daàu cho ñem voïng tình maø hoïc caùi vieäc aáy cuõng khoâng ñöôïc. Caùc oâng haù chaúng thaáy Hoøa Thöôïng Quy Sôn noùi: Tình phaøm Thaùnh heát, theå loä Chaân Thöôøng, Söï Lyù khoâng hai, töùc Nhö Nhö Phaät”.

Ñaây laø con ñöôøng Chaùnh Phaùp troøn saùng, trong saïch vaäy. Töø Ngaøi Xaù Lôïi Phaát ñeán ñaây, noùi raèng: “Caùi Thaáy cuûa Taâm, caùi nghe cuûa Taâm, aùnh saùng cuûa Taâm, ñoù laø chaúng do caên, chaúng do caûnh, thoaùt heát caên traàn, roát raùo khoâng taäp khí meâ laàm. Ñaây laø do saùu Thöùc maø chöùng Vieân Thoâng vaäy.

XVIII. VIEÂN THOÂNG VEÀ HOÛA ÑAÏI

Kinh: OÂng OÂ Soâ Saét Ma ôû tröôùc Ñöùc Phaät, chaáp tay ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi thöôøng nhôù, tröôùc kia trong kieáp xa xoâi, taùnh khí nhieàu tham duïc. Coù Phaät ra ñôøi, hieäu laø Khoâng Vöông daïy raèng: “Ngöôøi ña daâm thaønh ñoáng löûa hoàng”. Ngaøi daïy toâi quaùn khaép caùc khí noùng, laïnh nôi traêm voùc töù chi. Toâi quaùn nhö theá maø thaàn quang laëng ñöùng ôû trong, hoùa caùi taâm thöùc ña daâm thaønh löûa Trí Hueä. Töø aáy, caùc Ñöùc Phaät ñeàu goïi toâi teân laø Hoûa Ñaàu. Toâi duøng söùc Hoûa Quang Tam Muoäi maø thaønh A La Haùn. Taâm phaùt ñaïi nguyeän khi caùc Ñöùc Phaät thaønh ñaïo, toâi laøm löïc só ôû beân Phaät maø deïp phuïc taø ma quaáy phaù.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi quaùn saùt caùc hôi aám nôi thaân taâm, löu thoâng khoâng ngaïi, caùc laäu ñaõ tieâu, sanh ra ngoïn löûa Ñaïi Trí quyù baùu, chöùng Voâ Thöôïng Giaùc, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : Trong ñoaïn tröôùc, veà baûy Ñaïi, noùi Taùnh löûa laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng laø Chaân Löûa, baûn nhieân thanh tònh, toaøn khaép Phaùp Giôùi. Vì Hoûa Quang Tam Muoäi voán saün ñuû caùi löïc khoâng theå nghó baøn, neân OÂng Hoûa Ñaø Kim Cang môùi duøng caùi Thaàn Quang laéng ñoïng, hoùa caùi taâm ña daâm thaønh ra ngoïn löûa Trí Hueä. Chaùnh ôû nôi choã baét ñaàu ñoäng cuûa Chaân Hoûa maø phaûn boån hoaøn nguyeân, quay veà thanh tònh, thaønh ra Trí Hueä. Ngöôøi ña daâm thì hôi noùng böùc baùch phaùt ra, soáng thì laøm löûa duïc, cheát thì laøm löûa nghieäp. Nghieäp löïc löøng maïnh, thaønh ñoáng löûa lôùn.

Boà Taùt Di Laëc noùi : “Trai gaùi qua laïi vôùi nhau, ñoâi beân giao hôïp, caùi baát tònh chaûy ra. Chö Thieân coõi Duïc Giôùi, tuy haønh daâm duïc, khoâng coù caùi baát tònh naøy, nhöng ôû caên moân coù hôi gioù xuaát ra, thì hôi noùng böùc beøn heát. Caùc Trôøi ôû coõi Töù Thieân Vöông, khi giao hôïp thì caùi noùng böùc beøn heát. Nhö coõi Töù thieân Vöông, coõi Trôøi Thöù Ba Möôi Ba laø Ñao Lôïi Thieân cuõng theá. Coõi Trôøi Phaàn Thieân thì oâm laáy nhau, caùi noùng böùc lieàn heát. Coõi Trôøi Tri Tuùc, chæ caàn naém tay nhau, caùi noùng böùc lieàn heát. Coõi Trôøi Hoùa Laïc thì nhìn nhau maø cöôøi thì caùi noùng böùc lieàn heát”.

Ñoù haù chaúng phaûi laø loøng duïc caøng giaûm thì caùi choán ôû caøng cao ö?

Coâ Ma Ñaêng Giaø loøng Daâm tieâu tan heát, lieàn chöùng Quaû Thöù Ba. OÂng Hoûa Ñaàu Kim Cang caùc Laäu ñaõ tieâu, chöùng Voâ Thöôïng Giaùc, thì coù gì laï ñaâu?

Ngaøi Quy Sôn ñang ñöùng haàu Toå Baùch Tröôïng.

Toå Tröôïng hoûi: “Ai ñoù?”

Ngaøi Quy Sôn noùi: “Daï, toâi”.

Toå Tröôïng noùi: “OÂng bôùi trong loø xem coù löûa khoâng?”

Ngaøi Quy bôùi, roài noùi: “Khoâng coù löûa”.

Toå Tröôïng ñöùng leân, töï mình bôùi saâu xuoáng ñöôïc chuùt löûa, ñöa ra cho xem vaø noùi: “OÂng noùi laø khoâng, theá caùi gì ñaây?”

Quy Sôn do ñoù phaùt ngoä, laøm leã taï ôn vaø trình choã hieåu.

Toå noùi: “Ñaây môùi laø ñöôøng reõ taïm thôøi thoâi. Kinh noùi raèng: “Muoán roõ nghóa Phaät Taùnh phaûi xem thôøi tieát nhaân duyeân”. Thôøi tieát ñaõ ñeán thì nhö meâ boãng ngoä, nhö queân boãng nhôù, môùi bieát caùi vaät aáy cuûa ta chaúng do ngöôøi maø ñöôïc. Bôûi theá Toå Sö noùi: “Ngoä roài ñoàng chöa ngoä, khoâng taâm cuõng khoâng phaùp”. Chæ caùi Taâm khoâng phaøm Thaùnh hö voïng laø caùi Taâm Phaùp Boån Lai, voán töï saün ñuû. OÂng nay ñaõ theá, haõy kheùo hoä trì”.

Ngaøy hoâm sau, Ngaøi cuøng Toå Baùch Tröôïng vaøo nuùi laøm vieäc.

Toå Tröôïng noùi: “Ñem ñöôïc löûa ñeán khoâng?”

Ngaøi Quy Sôn noùi: “Ñem ñeán ñöôïc”.

Toå noùi: “ÔÛ ñaâu, naøo?”

Ngaøi Quy Sôn beøn caàm leân moät caønh cuûi, thoåi hai caùi, ñöa cho Toå Tröôïng.

Toå noùi : “Nhö con truøng ñòch vôùi caùi caây”.

Ngaøi Dieäu Hæ noùi: “Neáu Toå Baùch Tröôïng khoâng coù lôøi noùi sau, thì seõ bò thaày Ñieån Toøa khinh laém”.

Ñaây cuõng laø do Hoûa Ñaïi maø leân Voâ Thöôïng Giaùc vaäy. Haù phaûi quaùn saùt caùi khí noùng laïnh trong thaân môùi chöùng Vieân Thoâng ö?

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM