Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG II: NÖÔNG CHOÃ NGOÄ MAØ TU

MUÏC BA: HOÛI ÑAÏI CHUÙNG VEÀ VIEÂN THOÂNG

Kinh: Ngaøi Trì Ñòa Boà Taùt lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi nhôù xöa kia, khi Ñöùc Phaät Phoå Quang xuaát hieän giöõa ñôøi, toâi laøm Tyø Kheo, thöôøng ôû nôi caùc neûo ñöôøng beán ñoø, choã ñaát hieåm trôû eo heïp khoâng ñuùng quy taéc, coù theå laøm hö haïi ngöïa xe, toâi ñeàu ñaép baèng. Hoaëc laøm caàu coáng, hoaëc gaùnh ñaát caùt, sieâng naêng khoù nhoïc nhö theá traûi qua voâ löôïng Phaät xuaát hieän ra ñôøi. Hoaëc coù chuùng sanh ôû nôi chôï buùa, caàn ngöôøi mang ñoà vaät thì toâi tình nguyeän mang hoä ñeán nôi, ñeå ñoà xuoáng laø ñi ngay, khoâng laáy tieàn thueâ.

“Khi Ñöùc Phaät Tyø Xaù Phuø ra ñôøi, theá gian phaàn nhieàu ñoùi keùm, toâi coõng giuùp ngöôøi khoâng keå gaàn xa, chæ laáy moät ñoàng tieàn. Hoaëc coù xe boø bò luùn sình laày, toâi duøng thaàn löïc ñaåy giuùp baùnh xe, gôõ khoûi khoå naõo. Vò vua trong nöôùc thôøi aáy thieát trai thænh Phaät, luùc aáy toâi söûa sang ñöôøng ñaát baèng phaúng chôø Phaät ñi qua. Ñöùc Phaät Tyø Xaù xoa ñaûnh ñaàu toâi maø noùi : “Haõy bình ñaúng nôi Taâm Ñòa, töùc ñaát ñai theá giôùi, taát caû ñeàu bình”. Taâm toâi lieàn khai ngoä, thaáy vi traàn nôi thaân theå cuøng vôùi vi traàn taïo thaønh theá giôùi ñeàu bình ñaúng khoâng sai bieät. Töï taùnh cuûa vi traàn khoâng xaùt chaïm nhau, cho ñeán caùc thöù ñao binh cuõng khoâng choã naøo ñuïng chaïm. Toâi ôû trong Phaùp Taùnh ngoä Voâ Sanh Nhaãn, thaønh A La Haùn. Hoài taâm veà, nay vaøo trong ñòa vò Boà Taùt, nghe caùc Ñöùc Nhö Lai baøy choã Tri Kieán Dieäu Lieân Hoa cuûa Phaät, thì toâi chöùng minh tröôùc tieân maø laøm vò Thöôïng Thuû.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do chaùnh quaùn hai thöù Traàn nôi caên thaân vaø nôi theá giôùi ñeàu bình ñaúng khoâng sai bieät, voán laø Nhö Lai Taïng maø hö voïng phaùt ra traàn töôùng. Traàn töôùng tieâu tan, Trí Hueä lieàn troøn saùng, thaønh Ñaïo Voâ Thöôïng, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : Caùc phaùp bình ñaúng, naøo coù cao thaáp. Taâm Ñòa neáu bình ñaúng, phaân bieät chaúng sanh thì chaúng thaáy moïi töôùng ñaây kia, cao thaáp, töùc taát caû ñeàu bình. Boà Taùt Trì Ñòa do ñaây maø ngoä nhaäp Nhö Lai Taïng Dieäu Chaân Nhö Taùnh. Taùnh Saéc Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng Chaân Saéc, töï taùnh cuûa vi traàn khoâng xaùt chaïm nhau, voán töï bình ñaúng, voán töï Voâ Sanh vaäy. Vi traàn naøy ñaây beân trong laø Thaân Traàn, do vi traàn tích taäp; ngoaøi laø Giôùi Traàn, cuõng do vi traàn tích tuï. Vi traàn aáy nguyeân laø khoâng töï taùnh, chæ coù trong hö voïng. Hieän laø choán hö voïng, töùc ngay choã Voâ Sanh, ñoù laø Dieäu Chaân Nhö Taùnh.

Caùi Saéc Thaân naøy cuûa ta, chính laø Dieäu Chaân Nhö Taùnh. Töùc caùi Coõi Saéc naøy cuõng laø Dieäu Chaân Nhö Taùnh. Taùnh voán khoâng hai, Saéc Traàn naøo coù sai bieät. Ñaõ khoâng sai bieät, thì cho ñeán ñao binh cuõng khoâng coù choã naøo ñeå ñuïng chaïm. Ngoä Phaùp Taùnh aáy thì xuùc chaïm voán chaúng sanh ra, xuùc töùc laø khoâng xuùc, ñoù laø Voâ Sanh Nhaãn, vaøo Tri Kieán Phaät. Nhaäp Tri Kieán Phaät thì goïi laø Trí, töùc laø Saéc Traàn voán chaúng phaûi Saéc Traàn, theá neân Traàn töï tieâu tan. Ñoù laø chaúng lìa Saéc Traàn maø thaáu ñaït Trí Hueä, thì Trí Hueä troøn ñaày. Trí Hueä troøn khaép môùi töï chöùng saùng suoát ñöôïc caùi phaùp Lieân Hoa maàu nhieäm maø thaønh Voâ Thöôïng Giaùc.

Toå Quy Sôn moät hoâm chæ ñaùm ruoäng hoûi Ngaøi Ngöôõng Sôn: “Maãu ruoäng kia, phaûi ñaàu kia cao ñaàu naøy thaáp?”

Ngaøi Ngöôõng Sôn noùi: “Laïi laø ñaàu kia cao, ñaàu naøy thaáp!”

Toå noùi: “OÂng khoâng tin, ñöùng ôû giöõa maø nhìn hai ñaàu xem”.

Ngaøi Ngöôõng Sôn noùi: “Chaúng caàn phaûi ñöùng giöõa, maø cuõng khoâng truï hai ñaàu”.

Toå Quy Sôn noùi: “Neáu theá thì ñoå nöôùc vaøo xem, nöôùc hay laøm baèng phaúng vaät”.

Ngaøi Ngöôõng noùi: “Nöôùc cuõng voâ ñònh, xöù cao baèng cao, xöù thaáp baèng thaáp!”

Toå Quy Sôn beøn thoâi.

Nhö hai cha con Quy, Ngöôõng hai beân chaúng laäp, maø Trung Ñaïo cuõng chaúng theøm ôû, theá coù theå noùi laø kheùo bình Taâm Ñòa, neân taát caû ñeàu bình.

Coù Hoøa Thöôïng Ñaû Ñòa [Ñaùnh Ñaát], laõnh ñöôïc yù chæ cuûa Giang Taây Maõ Toå, thöôøng che giaáu choã saùng suoát. Phaøm coù ngöôøi tu hoïc ñeán hoûi, thì chæ laáy caây gaäy ñaùnh xuoáng ñaát maø chæ baøy. Thôøi aáy goïi Ngaøi laø Ñaû Ñòa Hoøa Thöôïng. Hoâm noï, bò nhaø sö kia daáu maát caây gaäy, roài môùi hoûi. Ngaøi chæ haû mieäng ra maø thoâi.

Nhaø sö hoûi hoïc troø cuûa Ngaøi: “Hoøa Thöôïng thöôøng ngaøy coù ngöôøi hoûi lieàn ñaùnh xuoáng ñaát, yù chæ theá naøo?”

Ngöôøi hoïc troø lieàn laáy moät mieáng cuûi trong beáp boû vaøo noài.

Chaúng thaáu suoát heát “Traàn tieâu Trí troøn ñaày”, ñaéc Voâ Sanh Nhaãn thì chaúng coù theå hieåu ñöôïc yù chæ naøy.

XX. VIEÂN THOÂNG VEÀ THUÛY ÑAÏI

Kinh: Ngaøi Nguyeät Quang Ñoàng Töû lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi nhôù haèng sa kieáp veà tröôùc, coù Ñöùc Phaät ra ñôøi, hieäu laø Thuûy Thieân, daïy haøng Boà Taùt tu taäp phaùp quaùn veà nöôùc, ñeå vaøo Tam Ma Ñòa. Quaùn ôû trong thaân, taùnh nöôùc khoâng gì ngaên ngaïi: ban ñaàu töø nöôùc maét, nöôùc muõi, cho ñeán taát caû caùc thöù taân, dòch, tinh, huyeát, ñaïi tieåu tieän, xoay vaàn trong thaân, ñoàng moät Taùnh Nöôùc. Thaáy nöôùc trong thaân cuøng nöôùc caùc höông thuûy cuûa caùc coõi Phaät ôû ngoaøi theá giôùi ñeàu bình ñaúng khoâng sai bieät.

“Khi aáy, toâi môùi thaønh töïu Phaùp Quaùn naøy, chæ môùi thaáy nöôùc, chöa ñöôïc khoâng thaân. Luùc ñoù, ñang laøm Tyø Kheo, ngoài thieàn trong phoøng, toâi coù ngöôøi hoïc troø leùn nhoøm cöûa soå thaáy trong phoøng chæ toaøn nöôùc trong, ñaày khaép caû phoøng ngoaøi ra khoâng thaáy gì khaùc. Nhoû daïi khoâng bieát, laáy moät mieáng ngoùi neùm vaøo trong nöôùc, chaïm vaøo nöôùc phaùt ra tieáng, ngoù quanh roài boû ñi.

“Sau, toâi xuaát ñònh lieàn caûm thaáy ñau tim, cuõng nhö OÂng Xaù Lôïi Phaát bò quyû Vi Haïi ñaäp. Toâi töï suy nghó : Nay ñaõ ñaéc quaû A La Haùn, duyeân beänh ñaõ lìa töø laâu, vì sao hoâm nay boãng sanh ñau tim, chaúng leõ laïi bò lui suït?

“Khi aáy, ñoàng töû vöøa ñeán, noùi cho toâi nghe söï vieäc tröôùc. Toâi môùi baûo raèng : “Khi ngöôi laïi thaáy nöôùc, haõy môû cöûa vaøo trong nöôùc, laáy mieáng ngoùi aáy ra”. Ñoàng töû vaâng lôøi.

“Toâi laïi nhaäp Ñònh, ñoàng töû laïi thaáy nöôùc vôùi mieáng ngoùi roõ raøng, beøn môû cöûa laáy ra.

“Sau khi xuaát ñònh, thaân theå toâi laïi nhö cuõ.

“Toâi ñaõ gaëp voâ löôïng Phaät, nhö theá cho ñeán Ñöùc Sôn Haûi Töï Taïi Thoâng Vöông Nhö Lai môùi ñöôïc maát saïch thaân, cuøng vôùi caùc bieån höông thuûy cuûa möôøi phöông theá giôùi ñoàng moät taùnh Chaân Khoâng, khoâng hai, khoâng khaùc. Nay ôû nôi Ñöùc Nhö Lai, ñöôïc teân laø Ñoàng Chaân, döï hoäi Boà Taùt.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do quaùn thaáy Taùnh Nuôùc, moät vò suoát thoâng, ñaéc Voâ Sanh Nhaãn, troøn ñuû Boà Ñeà, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : Maët traêng laø Thuûy Tinh vaäy. Taùnh nöôùc troøn saùng, neân hieäu laø Nguyeät Quang. Môùi ñaàu heát, tu taäp quaùn veà nöôùc, quaùn saùt taùnh nöôùc khoâng gì ngaên ngaïi. Tinh huyeát beân trong, bieån caùc coõi nöôùc beân ngoaøi, hình töôùng cuûa nöôùc tuy khaùc, nhöng Taùnh Nöôùc khoâng ngaên ngaïi. Vì chaúng ngaên ngaïi nhau, neân môùi töïu thaønh phaùp quaùn naøy thì chæ thaáy nöôùc, ñaây laø caùi Ñònh Möôøi Bieán Xöù vaäy. Nhaäp ñònh thì coù, xuaát ñònh thì khoâng. Möôøi Bieán Xöù laø : Xanh, Vaøng, Ñoû, Traéng, Ñaát, Nöôùc, Löûa, Gioù, Khoâng, Thöùc. Nhö quaùn töôûng maøu xanh thì taát caû choã ñeàu xanh. Caùi quaû cuûa ñònh naøy tuøy taâm bieán hieän. Ñònh Hoûa Quang cuõng vaäy, tuy ñöôïc Ñònh naøy, nhöng Caên Baûn Voâ Minh vaãn coøn, neân chöa heát nhaân duyeân cuûa beänh, chöa maát ñöôïc thaân, vaãn coøn Ngaõ Kieán, töùc ñoù laø Caên Baûn Voâ Minh.

Chæ thaáy laø nöôùc, heát thaûy ñeàu laø nöôùc, neân mieáng ngoùi neùm vaøo cuõng hoùa thaønh nöôùc. Ngaøi Xaù Lôïi Phaát nhaäp ñònh ôû bôø soâng Haèng, bò quyû Vi Haïi ñaùnh, khi xuaát ñònh thaáy ñaàu ñau. Phaät daïy : “OÂng maø khoâng coù Ñònh Löïc thì thaân theå tan naùt roài”. Vi Haïi laø teân cuûa Vua quyû Daï Xoa, coù oaùn thuø ñôøi tröôùc vôùi OÂng Xaù Lôïi Phaát.

“Phuø Traøng Vöông Saùt”, thì theo kinh Hoa Nghieâm, trong bieån Hoa Taïng coù moät hoa sen lôùn, trong hoa sen aáy coù caùc bieån Höông Thuûy. Moãi moät bieån Höông Thuûy laø chuûng töû cuûa theá giôùi coõi Phaät. Theá giôùi Hoa Taïng ôû trong bieån Höông Thuûy neân goïi laø Phuø Traøng Vöông Saùt. Möôøi hai lôùp Hoa Taïng xeáp cao nhö caây phöôùn (traøng). Cao hôn heát neân goïi laø Vua (Vöông).

Ngaøi Nguyeät Quang môùi chöùng Phaùp Thaân, môùi ñöôïc maát ñi caùi thaân bieán dòch, cuøng vôùi caùc bieån Höông Thuûy ñoàng Taùnh Chaân Khoâng. Trong Nhö Lai Taïng, Taùnh Thuûy laø Chaân Khoâng, Taùnh Khoâng laø Chaân Thuûy, baûn nhieân thanh tònh, toaøn khaép phaùp giôùi, moät vò suoát thoâng, cuøng maát luoân caùi töôùng chaúng ngaên ngaïi nhau. Ñaây laø y theo Thuûy Ñaïi maø chöùng Vieân Thoâng, gaëp voâ löôïng Phaät, môùi thaønh töïu ñöôïc. Haù deã noùi sao?

Ngaøi Ñoäng Sôn töø giaõ Toå Vaân Nham.

Khi saép ñi, Ngaøi hoûi: “Traêm naêm sau, boãng coù ngöôøi hoûi: “Coù ñöôïc chuùt ít caùi Chaân Thaät cuûa thaày khoâng?” Thì traû lôøi theá naøo?”

Toå Nham im laëng hoài laâu, noùi : “Chæ theá ñoù”.

Ngaøi Ñoäng Sôn traàm ngaâm.

Toå noùi: “Naøy Xaø Leâ Giôùi, nhaän laõnh vieäc aáy, raát caàn thaåm xeùt tinh teá”.

Ngaøi coøn nghi ngôø.

Sau naøy nhaân ñi qua gioøng nöôùc thaáy boùng mình maø ñaïi ngoä, coù baøi keä raèng:

“Raát kî nôi khaùc tìm

Caøng xa mình laém laém

Ta nay töï mình qua

Choán choán ñeàu gaëp Noù

Noù nay chính laø ta

Ta nay chaúng laø Noù

Caàn phaûi hieåu nhö theá

Môùi kheá hôïp Nhö Nhö”.

Ngaøi Ñoäng Sôn ñeán ñaây môùi ñöôïc maát thaân, taùnh ñoàng Chaân Khoâng, khoâng hai, khoâng khaùc.

Hoøa Thöôïng Thuyeàn Töû khi saép töø giaõ baïn ñoàng hoïc laø Ngaøi Ñaïo Ngoâ, noùi vôùi Ngaøi Ñaïo Ngoâ raèng: “Sau naøy coù vò Toøa Chuû giaûng kinh lanh lôïi thì chæ ñeán, nheù!”

Ngaøi Ñaïo Ngoâ ñeán Kinh Khaåu, gaëp luùc Ngaøi Giaùp Sôn thöôïng ñöôøng coù vò taêng hoûi: “Nhö sao laø Phaùp Thaân?”

Ngaøi Giaùp Sôn noùi: “Phaùp Thaân khoâng coù töôùng”.

Hoûi: “Nhö sao laø Phaùp Nhaõn?”

Ngaøi Sôn ñaùp: “Phaùp Nhaõn khoâng coù veát”.

Ñaïo Ngoâ baát giaùc baät cöôøi.

Ngaøi Giaùp Sôn beøn xuoáng toøa hoûi Ñaïo Ngoâ: “Vöøa roài ñaùp laïi vò taêng, chaéc coù choã khoâng ñuùng, khieán Thöôïng Toïa baät cöôøi, mong Thöôïng Toïa chaúng tieác töø bi daïy cho”.

Ñaïo Ngoâ noùi: “Hoøa Thöôïng baäc nhaát ra ñôøi maø chöa coù thaày, haõy ñeán Hoa Ñình tham hoïc Thuyeàn Töû Hoøa Thöôïng ñi”.

Hoûi raèng: “Hoûi thaêm coù ñöôïc chaêng?”

Ñaïo Ngoä noùi: “Ngöôøi aáy treân thì khoâng mieáng ngoùi che ñaàu, döôùi thì khoâng chuùt ñaát ñeå caém duøi!”

Giaùp Sôn beøn thay y phuïc ñeán thaúng Hoa Ñình.

Ngaøi Thuyeàn Töû vöøa thaáy, beøn hoûi: “Ñaïi Ñöùc truï chuøa naøo?”

Ñaùp : “Chuøa töùc chaúng truï, truï töùc chaúng gioáng”.

Hoûi : “Chaúng gioáng thì chaúng gioáng caùi gì?”

Ñaùp : “Chaúng phaûi laø phaùp tröôùc maét”.

Hoûi : “Vaäy hoïc ñöôïc caùi gì?”

Ñaùp : “Chaúng phaûi choã ñeán cuûa tai maét”.

Noùi raèng: “Moät caâu hôïp ñaàu ngöõ, muoân kieáp ñoùng coïc löøa. Khaùm phaù xong roài vaäy!”

Ngaøi Thuyeàn Töû laïi noùi: “Thaû nhôï xuoáng ngaøn thöôùc, yù chæ taïi ñaàm saâu, ngoaøi löôõi caâu ba taác, sao oâng khoâng noùi?”

Giaùp Sôn ñònh môû mieäng, Ngaøi lieàn duøng caây saøo ñaùnh rôùt xuoáng nöôùc. Vöøa leo leân thuyeàn, laïi heùt: “Noùi, noùi!” Giaùp Sôn ñònh môû mieäng, laïi ñaùnh. Giaùp Sôn boãng nhieân ñaïi ngoä, beøn gaät ñaàu ba caùi.

Ngaøi Thuyeàn Töû noùi: “Sôïi nhôï ñaàu caàn theo oâng giôõn, chaúng phaïm soùng trong yù töï rieâng. Chuùt ít ñoù laø noái thaày vaäy”.

Giaùp Sôn beøn hoûi: “Quaêng nhôï, thaû caâu, yù thaày theá naøo?”

Ñaùp : “Nhôï thaû nöôùc trong, naøo ñònh yù höõu voâ”.

Giaùp Sôn noùi: “Lôøi mang huyeàn dieäu maø khoâng loä [Ñöôøng], ñaàu löôõi luaän ñaøm maø chaúng ñaøm”.

Ngaøi Thuyeàn Töû noùi: “Caâu heát soùng treân soâng, caù vaûy vaøng môùi gaëp”.

Giaùp Sôn beøn bòt tai.

Ngaøi Thuyeàn Töû noùi: “Nhö theá, nhö theá. Quaû nhieân gaõ Toøa Chuû lanh lôïi!”

Beøn phoù chuùc raèng: “OÂng veà sau, choã aån thaân caàn khoâng daáu veát, choã khoâng daáu veát chôù aån thaân. Ta hai möôi naêm ôû Döôïc Sôn chæ roõ bieát vieäc naøy. OÂng nay ñaõ ñöôïc, veà sau chaúng ñöôïc nöông döøng phoá xaù, xoùm laøng; chæ höôùng veà nuùi saâu, beân caùi böøa lôùn, tìm laáy moät ngöôøi, nöûa ngöôøi, tieáp tuïc chôù ñeå döùt maát”.

Ngaøi Giaùp Sôn töø giaõ ra ñi, cöù luoân ngoù trôû laïi.

Ngaøi Thuyeàn töû beøn goïi: “Xaø Leâ, Xaø Le !”

Giaùp Sôn quay ñaàu.

Thuyeàn Töû döïng maùi cheøo leân, noùi: “OÂng saép noùi laø coù töø bieät”.

Roài laät thuyeàn xuoáng nuôùc maø lìa ñôøi.

Sau naøy, ôû Hoa Ñình, coù am chuû Taùnh Khoâng gôûi thô cho thieàn sö Tuyeát Ñaäu Trìø, vieát: “Toâi saép thuûy taùng ñoù”.

Sau ñoù, Ngaøi Tuyeát Ñaäu Trì ñeán nôi, thaáy vò naøy vaãn haõy coøn, beøn laøm baøi keä bôõn raèng: “Thöông thay laõo Taùnh Khoâng. Quyeát muoán nuoâi caù traïnh. Ñi chaúng daãn Taùnh ñi. Chæ lo noùi vôùi ngöôøi”.

Ngaøi Taùnh Khoâng cöôøi, raèng: “Ñôïi Huynh ñeán chöùng minh ñoù!”

Roài baùo vôùi ñaïi chuùng.

Ñaïi chuùng hoïp laïi, Ngaøi daïy phaùp yeáu roài ñoïc baøi keä:

“Ngoài cheát, ñöùng maát

Chaúng baèng thuûy taùng!

Moät, ñôõ cuûi löûa

Hai, ñôõ ñaøo moà

Buoâng tay laø ñi

Ngaïi gì, khoaùi söôùng

Ai baïn tri aâm?

Hoøa Thöôïng Thuyeàn Töû!

Ai keá nghieäp quyù traêm ngaøn naêm?

Moät khuùc ngö ca ít ngöôøi xöôùng”.

Beøn ngoài trong moät caùi aûng, xuoâi doøng troâi xuoáng. Chuùng ñeàu chaïy theo cho ñeán cöûa bieån nhìn theo muoán muùt maét. Sö laáy caùi gaøu taùt nöôùc maø trôû laïi, chuùng che maét xem, nöôùc khoâng vaøo chuùt naøo. Roài Ngaøi laïi theo doøng maø ñi, xöôùng leân raèng:

“Naêm nay Thuyeàn Töû veà coá höông

Choán khoâng tung tích, dieäu khoâng löôøng

Chaân phong rieâng gôûi tri aâm ñoù

Tieâu saét thoåi ngang, choán hôïp tan”.

Tieáng tieâu vang voïng giöõa khoaûng trôøi xanh meânh moâng trong choác laùt, roài thaáy Ngaøi quaêng oáng tieâu leân khoâng maø maát.

Ñaây quaû laø moät vò löu thoâng [Nhaát vò löu thoâng], ñaéc Voâ Sanh Nhaãn vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Vaân Moân: “Phaät Phaùp nhö boùng traêng trong nöôùc, coù thaät chaêng?”

Toå Moân noùi: “Soùng xanh khoâng ñöôøng thaáu ñeán”.

Hoûi: “Hoøa Thöôïng töø ñaâu maø vaøo ñöôïc?”

Toå Moân noùi: “Lôøi hoûi aáy töø ñaâu ñeán?”

Hoûi : “Chính ngay luùc aáy thì nhö theá naøo?”

Toå Moân noùi : “Truøng ñieäp loái quan sôn”.

Caàn phaûi ñeán gaëp Thuyeàn Töû môùi ñöôïc!

XXI. VIEÂN THOÂNG VEÀ PHONG ÑAÏI

Kinh: Ngaøi Löu Ly Quang Phaùp Vöông Töû lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi nhôù haèng sa kieáp veà tröôùc, coù Phaät ra ñôøi hieäu laø Voâ Löôïng Thanh, khai thò Taùnh Boån Giaùc Dieäu Minh cho haøng Boà Taùt, vaø daïy quaùn theá giôùi vaø thaân chuùng sanh naøy ñeàu laø do söùc gioù cuûa voïng duyeân chuyeån bieán ra. Toâi luùc baáy giôø quaùn söï an laäp cuûa khoâng gian, quaùn söï troâi chuyeån cuûa thôøi gian, quaùn caùi ngöøng, caùi ñoäng cuûa thaân, quaùn caùi ñoäng nieäm cuûa taâm thöùc, caùc caùi ñoäng ñeàu khoâng hai, bình ñaúng khoâng sai bieät. Khi aáy, toâi giaùc ngoä raèng caùi Taùnh cuûa caùc ñoäng naøy ñeán khoâng töø ñaâu, ñi khoâng ñeán ñaâu. Taát caû chuùng sanh ñieân ñaûo trong möôøi phöông nhieàu nhö vi traàn ñoàng moät hö voïng. Nhö vaäy cho ñeán taát caû chuùng sanh trong moät tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, nhö haøng traêm con muoãi moøng nhoát trong moät ñoà vaät vo ve keâu loaïn ôû trong gang taác, roái rít oàn aøo.

“Toâi gaëp Phaät chöa bao laâu thì ñöôïc Voâ Sanh Nhaãn. Khi aáy, taâm khai môû, môùi thaáy coõi Phaät Baát Ñoäng ôû phöông Ñoâng; laøm vò Phaùp Vöông Töû thöøa söï möôøi phöông Phaät, thaân taâm phaùt aùnh saùng, roãng suoát khoâng ngaïi.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do quaùn saùt söùc lay ñoäng nhö gioù voán khoâng choã nöông, ngoä Boà Ñeà Taâm, vaøo Tam Ma Ñòa, hôïp cuøng moät Dieäu Taâm cuûa möôøi phöông Chö Phaät, ñöôïc noái tieáp nhau truyeàn daïy, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: Phöông Ñoâng coù Löu Ly Quang Nhö Lai, Haïnh Nguyeän cuõng nhö Phaät Di Ñaø khoâng khaùc. Vò Phaùp Vöông Töû cuõng nhö Ñöùc Quan AÂm, Theá Chí vaäy.

Sao laø quaùn saùt söùc lay ñoäng nhö gioù khoâng choã nöông maø vaøo Tam Ma Ñòa?”

Taùnh gioù laø ñoäng, do ñoäng maø coù tieáng neân Phaät Voâ Löôïng Thanh chæ daïy haøng Boà Taùt quaùn caùc chuùng sanh cuûa theá giôùi naøy cuõng nhö haøng traêm con muoãi moøng nhoát trong moät ñoà vaät, vo ve keâu loaïn, ñeàu laø gioù Voïng Duyeân chuyeån bieán ra. Caùi ñoäng cuûa gioù thì raát vi teá, maø söùc cuûa gioù thì raát lôùn, ñaày khaép phaùp giôùi. Caùi ñoäng vaø döøng cuûa thaân, caùi ñoäng nieäm cuûa taâm thì gaàn maø coù theå thaáy. Coøn caùi chuyeån ñoåi cuûa khoâng gian, caùi troâi chaûy cuûa thôøi gian thì xa xoâi neân khoù thaáy. Daàu khoù thaáy hay deã thaáy, ñeàu laø caùi Ñoäng naøy. Taùnh cuûa caùi Ñoäng naøy ñeán khoâng töø ñaâu, ñi khoâng ñeán ñaâu, toaøn khaép theá gian, khoâng coù nôi choán. Vì khoâng nôi choán, neân voán khoâng sanh dieät. Vì khoâng sanh dieät, voán töï chaúng ñoäng. ÔÛ choã aáy maø quaùn saùt, ñaéc Voâ Sanh Nhaãn, töùc laø ngoä Boà Ñeà, vaøo Tam Ma Ñòa vaäy. Ñaây laø trong caùi Ñoäng coù Taùnh Chaúng Ñoäng, chaúng phaûi laø lìa ngoaøi caùi Ñoäng maø coù rieâng caùi goïi laø Chaúng Ñoäng.

Phöông Ñoâng thuoäc Chaán. Chaán laø Ñoäng. Phöông Ñoâng coù coõi Phaät Baát Ñoäng, töùc laø ñoäng maø tónh, ñaây laø yù chæ cuûa Boån Giaùc Dieäu Minh vaäy. Taùnh Giaùc Dieäu Minh voán töï chaúng ñoäng. Boån Giaùc Minh Dieäu laø ñoäng maø chaúng ñoäng. Noùi toùm laïi, taát caû chæ laø moät Taùnh Dieäu Chaân Nhö. Möôøi phöông Chö Phaät cuøng moät Dieäu Taâm naøy. Neáu lìa ñoäng ñeå caàu tónh, töùc laø chaúng phaûi Dieäu vaäy. Caùi Boån Giaùc cöùng beàn nhö kim cöông trong saùng, Phong vaø Kim xaùt nhau, neân aùnh saùng nhö löu ly, roãng suoát khoâng ngaïi. Truyeàn moät Dieäu Taâm, thì khoâng nhöõng töï chöùng Vieân Thoâng maø coøn khieán chuùng sanh trong theá giôùi, heã coù Taùnh Ñoäng naøy ñeàu chöùng suoát moät Vieân Thoâng vaäy.

Sa di Cao ban ñaàu ra maét Toå Döôïc Sôn.

Toå Döôïc Sôn hoûi: “ÔÛ ñaâu ñeán?

Ñaùp: “Nam Nhaïc ñeán”.

Toå hoûi: “Ñi ñeán ñaâu?”

Ñaùp: “Ñeán Giang Laêng thoï giôùi”.

Toå hoûi: “Thoï giôùi ñeå laøm gì?”

Ñaùp: “Ñeå khoûi sanh töû”.

Toå noùi: “Coù moät ngöôøi chaúng thoï giôùi, cuõng chaúng coù sanh töû ñeå khoûi, oâng coù bieát chaêng?”

Sa di Cao ngay döôùi lôøi noùi, ñaïi ngoä maø noùi: “Nhö theá thì Giôùi cuûa Phaät naøo coù duøng!”

Toå Sôn noùi: “Sa Di naøy coøn quaûy moâi raêng ñaáy”.

Thaày Cao leã baùi roài lui ra.

Ngaøi Ñaïo Ngoâ ñeán ñöùng haàu, Toå Döôïc Sôn noùi: “Vöøa roài coù anh Sa Di queø gioø, coù ñöôïc chuùt ít hôi haùm”.

Ñaïo Ngoâ noùi : “Chöa theå tin hoaøn toaøn, caàn khaùm nghieäm môùi ñöôïc”.

Ñeán toái, Toå Döôïc Sôn thöôïng ñöôøng goïi raèng: “Sa Di môùi ñeán hoài saùng ñaâu roài?”

Thaày Cao böôùc ra khoûi chuùng, ñöùng.

Toå Döôïc Sôn hoûi: “Ta nghe Tröôøng An raát naùo nhieät, oâng coù bieát chaêng?”

Thaày Cao noùi: “Nöôùc con haèng yeân oån”.

Toå haân hoan hoûi: “Chuù do xem kinh maø ñöôïc hay do hoûi Phaùp maø ñöôïc?”

Thaày Cao noùi: “Chaúng do xem kinh ñöôïc hay do hoûi Phaùp ñöôïc”.

Toå Sôn noùi: “Vaäy coù ngöôøi chaúng xem kinh, chaúng hoûi Phaùp, vì sao chaúng ñöôïc?”

Thaày Cao noùi: “Khoâng noùi chaúng ñöôïc, chính vì keû kia chaúng chòu nhaän laõnh”.

Toå Sôn quay laïi nhìn Ñaïo Ngoâ.

Ngaøi Vaân Nham thì noùi: “Chaúng tin Ñaïo!”

Ngaøi Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Höng vong maây ñeán vôùi maây ñi

Y khoâng quoác ñoä, baët traàn ai

Ñænh Tu Di aáy, caây khoâng reã

Chaúng ñôïi gioù xuaân, hoa töï khai”.

Nhö choã thaáy cuûa Sa Di, thaät laø thaáy coõi Phaät Baát Ñoäng ôû phöông Ñoâng, chaúng bò söùc gioù voïng duyeân chuyeån ñoåi vaäy.

Ngaøi Ma Coác choáng tích tröôïng ñeán Ngaøi Chöông Kính, ñi quanh thieàn saøng ba voøng, doäng tích tröôïng moät caùi, ngang nhieân maø ñöùng.

Toå Kính noùi: “Phaûi, phaûi”.

Ngaøi laïi ñeán Nam Tuyeàn, ñi quanh thieàn saøng ba voøng, doäng tích tröôïng moät caùi, ngang nhieân maø ñöùng.

Toå Tuyeàn noùi: “Chaúng phaûi, chaúng phaûi”.

Ngaøi Ma Coác noùi: “Ngaøi Chöông Kính noùi “Phaûi”, Hoøa Thöôïng vì sao noùi “Chaúng Phaûi”?”

Toå Tuyeàn noùi: “Chöông Kính thì phaûi, chính oâng chaúng phaûi”.

Ñaây laø söùc gioù chuyeån, roát cuoäc hö hoaïi.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Chính oâng chaúng phaûi

Kìa xem cuoán, môû

Tôï traûi, tôï co

Khoù anh, khoù em

Thaû ra : kia ñaõ ñeán thôøi

Naém laïi : ta naøo laï choã

Tröôïng vaøng moät doäng, thaùi coâ neâu[Thaùi : lôùn; coâ : ñoäc troïi]

Thieàn saøng ba voøng, nhaøn du hyù

Tuøng laâm roái raém, thò phi sanh

Töôûng töôïng, tröôùc soï khoâ thaáy quyû”.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng :

“Ñaây laàm, kia laàm!

Raát kî naém boû

Boán bieån soùng baèng

Traêm soâng ñoå laïi

YÙ coå cao xa möôøi hai cöûa

Cöûa cöûa ñöôøng hoang, luoáng tieâu ñieàu

Chaúng tieâu ñieàu

Thieàn giaû kheùo caàu “Khoâng-beänh thuoác”.

Neáu bieát caùi thuoác “Khoâng-beänh”, thì thò phi ôû choán tuøng laâm naøo coù sanh ra, töï chaúng gioù naøo chuyeån ñöôïc.

XXII. VIEÂN THOÂNG VEÀ KHOÂNG ÑAÏI

Kinh: Boà Taùt Hö Khoâng Taïng lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät maø thöa raèng: “Toâi cuøng Ñöùc Nhö Lai chöùng ñöôïc Thaân Voâ Bieân nôi Phaät Ñònh Quang. Luùc aáy, tay toâi caàm boán haït baûo chaâu lôùn soi saùng möôøi phöông coõi Phaät soá nhö vi traàn ñeàu hoùa thaønh hö khoâng. Laïi nôi töï taâm, hieän göông troøn lôùn, trong aáy phoùng ra möôøi thöù haøo quang vi dieäu quyù baùu, traøn khaép möôøi phöông, cuøng toät bôø coõi hö khoâng. Caùc coõi Phaät ñeàu vaøo trong göông “Ñaïi Vieân Caûnh” aáy, nhaäp vaøo thaân toâi. Thaân ñoàng hö khoâng chaúng coù gì ngaên ngaïi, thaân laïi kheùo vaøo vi traàn quoác ñoä roäng laøm Phaät söï, ñöôïc Ñaïi Tuøy Thuaän. Ñaïi thaàn löïc naøy laø do toâi chaùnh quaùn boán Ñaïi khoâng choã nöông, voïng töôûng sanh dieät vaø hö khoâng khoâng hai, coõi Phaät voán ñoàng. Do phaùt minh ñöôïc taùnh ñoàng, ñaéc Voâ Sanh Nhaãn.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do quan saùt Hö Khoâng voâ bieân, vaøo Tam Ma Ñòa, dieäu löïc troøn saùng, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : Boà Taùt Hö Khoâng Taïng ñaõ cuøng Nhö Lai ôû nôi Phaät Ñònh Quang, chöùng ñaéc Ba Thaân, Boán Trí. Trong ba Thaân, thì chæ troïng Phaùp Thaân, neân noùi “Ñaéc Thaân Voâ Bieân”. Boán Trí thì chæ troïng Ñaïi Vieân Caûnh Trí, neân noùi “Laïi ôû nôi Taâm, hieän göông troøn lôùn”.

Phaùp Thaân voâ bieân, hö khoâng khoâng ranh giôùi, vì sao laïi coù theå cuøng vôùi boán Ñaïi chaúng heà ngaên ngaïi nhau ? Bôûi do ñeá quaùn boán Ñaïi khoâng choã nöông, Taùnh Saéc laø Khoâng, neân boán Ñaïi laø thanh tònh, gioáng nhö ngoïc baùu. Duøng söùc quaùn chieáu, soi saùng möôøi phöông hoùa thaønh hö khoâng. Töùc boán Ñaïi laø hö khoâng, hö khoâng laø Phaùp Thaân, coù gì ngaên ngaïi! Voán laø moät Ñaïi Vieân Caûnh Trí, vì sao phoùng ra möôøi thöù aùnh saùng? AÁy laø do tu haønh möôøi thöù Ba La Maät, troøn ñaày vi dieäu vaäy.

Goàm heát trong göông töï taïi phaùt hieän, traøn khaép möôøi phöông, cuøng toät bôø meù hö khoâng. Chæ moät caùi göông thu nhieáp heát, thì göông aáy laø Thaân, vaø Thaân töùc laø göông vaäy. Ba Thaân töùc laø boán Trí, boán Trí ñoù laø ba Thaân. Thaân, Trí dung hôïp nhau, Taâm vaø Caûnh ñeàu chuyeån hoaù, neân noùi “Caùc coõi Phaät ñeàu nhaäp vaøo trong göông, hoøa vaøo thaân toâi”. AÙnh saùng vaø boùng aûnh giao nhaäp laãn nhau, khoâng theå phaân bieät. Vì Thaân laø Trí, neân ñoàng hö khoâng, chaúng ngaên ngaïi nhau. Vì Trí laø Thaân, neân kheùo vaøo caùc coõi nöôùc; roäng laøm Phaät söï, thuyeát phaùp Tam Thöøa, ñöôïc Ñaïi Tuøy Thuaän. Thaáy Voïng Töôûng Sanh Dieät töùc laø Hö Khoâng, Hö Khoâng vaø Voïng Töôûng Sanh Dieät khoâng hai. Thaáy coõi nöôùc töùc laø Phaät Taùnh, Phaät Taùnh vaø coõi nöôùc khoâng khaùc. Lyù chaúng ngaïi Söï, Söï chaúng ngaïi Lyù. ÔÛ trong Taùnh Ñoàng maø phaùt minh ñöôïc, ñaéc Voâ Sanh Nhaãn, chöùng Hö Khoâng Voâ Bieân Thaân, dieäu löïc troøn saùng, thaân vaø coõi nöôùc nhaäp vaøo nhau, ñoù laø chæ chöùng “Lyù Söï Voâ Ngaïi Phaùp Giôùi”.

Neáu göông-göông chieáu nhaäp laãn nhau, truøng truøng löôùi baùu, moät töùc taát caû, taát caû töùc moät, môùi laø “Söï Söï Voâ ngaïi Phaùp Giôùi”. Chæ Nhö Lai chöùng, neân Ngaøi Boà Taùt Hö Khoâng Taïng coøn ôû trong haøng ñeä töû vaäy. Ñoù laø vì coøn maéc vöôùng trong Hö Khoâng Voâ Bieân Xöù, coøn Thaân ñeå ñaéc vaäy.

Toå Hoaøng Baù noùi : “Chaân Phaùp Thaân Phaät gioáng nhö Hö Khoâng. Ñaây laø tyû duï Phaùp Thaân töùc Hö Khoâng, Hö Khoâng töùc Phaùp Thaân. Ngöôøi-thöôøng noùi raèng Phaùp Thaân cuøng khaép Hö Khoâng, trong Hö Khoâng haøm chöùa Phaùp Thaân maø chaúng bieát raèng Phaùp Thaân töùc Hö Khoâng, Hö Khoâng töùc Phaùp Thaân ñoù vaäy. Neáu noùi nhaát ñònh coù Hö Khoâng thì Hö Khoâng chaúng phaûi laø Phaùp Thaân. Neáu noùi nhaát ñònh coù Phaùp Thaân, thì Phaùp Thaân chaúng phaûi laø Hö Khoâng. Chæ ñöøng khôûi ra caùi hieåu bieát veà Hö Khoâng, thì Hö Khoâng töùc Phaùp Thaân. Chæ khoâng khôûi ra caùi hieåu bieát veà Phaùp Thaân, thì Phaùp Thaân töùc Hö Khoâng. Hö Khoâng vaø Phaùp Thaân khoâng coù töôùng khaùc nhau. Sanh Töû vaø Nieát Baøn khoâng khaùc töôùng. Lìa taát caû töôùng, töùc ñoù laø Phaät”.

Nhö lôøi noùi cuûa Toå Hoaøng Baù ñaây, thaät laø thaáy roõ caùi Thaân Voâ Bieân cuûa Hö Khoâng Taïng Boà Taùt vaäy.

Toå Taøo Sôn hoûi Thöôïng Toïa Ñöùc: “Chaân Phaùp Thaân Phaät, gioáng nhö Hö Khoâng, öùng vaät hieän hình, nhö traêng trong nöôùc, laøm sao noùi caùi ñaïo lyù öùng hieän ñoù?”

Thaày Ñöùc noùi: “Nhö löøa doøm gieáng”.

Toå Sôn: “Noùi thì quaù laém, maø chæ noùi ñöôïc taùm töôùng [Thaønh Ñaïo]!”

Thaày Ñöùc noùi: “Hoøa Thöôïng thì theá naøo?”

Toå Sôn noùi: “Nhö gieáng doøm löøa”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Löøa doøm gieáng, gieáng doøm löøa

Trí goàm khaép, khoâng gì ngoaøi

Traøn ñaày, thanh tónh coù thöøa

Sau cuøi choû ai phaân aán

Trong nhaø chaúng chöùa saùch, thô

Khung cöûi naøo quaûn chuyeän thoi ñöa

Maøu saéc doïc ngang yù töï khaùc!”.

Roõ choã naøy thì coù theå bieát “Kheùo vaøo coõi nöôùc”, nhö gieáng doøm löøa. Voán töï chaúng sanh, thì hôïp vôùi Hö Khoâng!

XXIII. VIEÂN THOÂNG VEÀ THÖÙC ÑAÏI

Kinh: Ñöùc Di Laëc Boà Taùt lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi nhôù vi traàn kieáp veà tröôùc, coù Ñöùc Phaät ra ñôøi teân laø Nhaät Nguyeät Ñaêng Minh, toâi ñöôïc xuaát gia theo Ñöùc Phaät aáy, nhöng taâm coøn troïng danh ñôøi, thích giao du vôùi haøng voïng toäc. Luùc aáy, Ñöùc Theá Toân daïy toâi tu taäp ñònh Duy Taâm Thöùc vaøo Tam Ma Ñòa. Traûi nhieàu kieáp ñeán nay, duøng Tam Muoäi aáy phuïng söï haèng sa Phaät, caùi taâm caàu danh ñôøi dieät heát khoâng coøn. Ñeán khi Ñöùc Phaät Nhieân Ñaêng ra ñôøi, toâi môùi ñaéc thaønh “Voâ Thöôïng Dieäu Vieân Thöùc Taâm Tam Muoäi”. Cho ñeán taän hö khoâng caùc coõi nöôùc cuûa Nhö Lai dô, saïch, coù, khoâng, ñeàu laø söï bieán hoùa hieän ra cuûa taâm toâi. Thöa Theá Toân, toâi thaáu roõ Duy Taâm Thöùc nhö theá, nôi Thöùc Taùnh löu xuaát voâ löôïng Nhö Lai. Nay ñöôïc thoï kyù, keá tieáp laøm Phaät.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi do ñeá quaùn möôøi phöông ñeàu Duy Thöùc, thöùc taâm troøn saùng, chöùng nhaäp Vieân Thaønh Thaät Taùnh, xa lìa Y Tha Khôûi Taùnh vaø Bieán Keá Chaáp Taùnh, ñaéc Voâ Sanh Nhaãn, ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng : “Toâi do ñeá quaùn möôøi phöông Duy Thöùc”. Hai chöõ Duy Thöùc yù vò thaät saâu xa. Chöõ Duy che maát caùi caûnh ñang coù, chöõ Thöùc ruùt veà Taâm Khoâng. Laïi nöõa, Thöùc ñeå noùi taát caû moïi söï hieän baøy, Duy ñeå noùi che heát. Hieän baøy taát caû aáy, laø noùi taát caû höõu tình ñeàu coù taùm Thöùc, saùu vò Taâm Sôû, cuøng hai Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn ñöôïc bieán hieän ra, ñeàu laø sai bieät nhau, cuøng vôùi caùi Lyù Khoâng ñeå hieån baøy Chaân Nhö, taát caû caùc phaùp nhö vaäy ñeàu chaúng rôøi Thöùc, cho neân duøng chöõ Thöùc ñeå hieån baøy taát caû vaäy. Che heát laø vì haïng phaøm phu chaáp raèng lìa ngoaøi Taâm Thöùc thaät coù caùc phaùp, neân duøng chöõ Duy, ñeå che heát caùi Kieán cuûa phaøm phu vaäy.

Thöùc Taâm troøn saùng, chöùng nhaäp Vieân Thaønh Thaät Taùnh laø do ban ñaàu tu taäp ñònh Duy Taâm Thöùc, ñeán choã thaønh töïu Voâ Thöôïng Dieäu Vieân Thöùc Taâm Tam Muoäi, ñaõ chuyeån Thöùc thaønh Trí, neân noùi laø nhaäp vaøo Vieân Thaønh Thaät Taùnh. Khi chöa chuyeån ñöôïc Thöùc, ban ñaàu bò caûnh troùi buoäc, ñoù laø thoâ hoaëc [Laàm laïc to lôùn], goïi laø Bieán Keá Chaáp. Keá ñoù laø bò phaùp troùi buoäc, ñoù laø teá hoaëc [Laàm laïc nhoû nhieäm], goïi laø Y Tha Khôûi.

“Taâm troïng danh ñôøi, öa giao du vôùi haøng voïng toäc”, ñoù laø töôùng daïng cuûa Bieán Keá Chaáp. “Caùi Taâm caàu danh ñôøi dieät heát khoâng coøn”, ñoù laø töôùng daïng cuûa Y Tha Chaáp vaäy. Cho ñeán “Thaáu roõ Duy taâm thöùc nhö theá, nôi Thöùc Taùnh löu xuaát voâ löôïng Nhö Lai” laø töôùng daïng cuûa Vieân Thaønh Thaät Taùnh vaäy.

Kinh Giaûi Thaâm Maät noùi : “Bieán Keá Chaáp laø nhö ngöôøi nhaëm maét; Y Tha Khôûi laø nhö hieän ra xanh, vaøng; Vieân Thaønh Thaät laø nhö maét trong saùng”.

Luaän Baûo Tröôïng noùi, “Nhö ngöôøi thaáy vaät ñoäng ñaäy cho laø raén, nhöng khi nhìn kyõ thaáy laø sôïi daây, thì caùi taâm nghi laø raén khoâng phaûi ñoaïn tröø maø töï heát. Ñoù laø lìa Bieán Keá Chaáp. Nhöng daây vaãn coøn. Laïi xem kyõ löôõng noù maø noùi “Chaúng phaûi daây maø laø sôïi gai”; lieàn caùi taâm chaáp laø daây laïi chaúng ñoaïn tröø maø töï heát. Ñoù laø lìa Y Tha Khôûi Chaáp”.

Sôïi gai vaø daây voán laø moät, coù beän laïi goïi laø daây, khoâng beän goïi laø gai, laø ñeå duï cho Taùnh vaø Thöùc voán laø Moät. Coù troùi buoäc thì goïi laø Thöùc, khoâng troùi buoäc goïi laø Taùnh. Ñeán choã roõ thaáy Duy Thöùc thì ngoaøi Thöùc khoâng coù Taùnh; Thöùc ñoù laø Taùnh. Töùc Ñeä Baùt Thöùc laø Nhö Lai Taïng Dieäu Chaân Nhö Taùnh vaäy.

Ñaõ lìa Y Tha Khôûi cuøng Bieán Keá Chaáp, aét tieâu tan chuûng töû sanh dieät, maø y theo caùi Chaân Taùnh chaúng sanh, chaúng dieät, neân ñaéc Voâ Sanh Nhaãn. Ñoù laø taát caû coõi nöôùc dô saïch, coù khoâng ñeàu laø choã bieán hieän cuûa Taâm. Ta chaúng phaân bieät, thì hieän ñaây laø tòch dieät, ngay nôi Töôùng Phaàn chöùng Voâ Sanh Nhaãn.

“Thöùc Taùnh löu xuaát voâ löôïng Nhö Lai”, aáy laø Lyù töùc Phaùp Thaân, Trí töùc Baùo Thaân, Haïnh töùc Hoùa Thaân. Trí töùc Vaên Thuø, Haïnh töùc Phoå Hieàn, Bi töùc Quaùn Theá AÂm, ñeàu töø Nhaát Taâm löu xuaát. Ta khoâng coù söï phaân bieät, thì hieän ñaây laø tòch dieät, ngay nôi Kieán Phaàn chöùng Voâ Sanh Nhaãn.

Ngaøi Phaùp Nhaõn tuïng raèng :

“Ba coõi Duy Taâm

Maét thanh, tai saéc

Saéc chaúng ñeán tai

Thanh naøo chaïm maét!

Maét saéc, tai thanh

Vaïn phaùp thaønh khaùc

Muoân phaùp chaúng duyeân

Naøo quaùn nhö huyeãn?

Ñaát ñai soâng nuùi

Chi beàn, chi bieán?”.

Toå Phaùp Nhaõn, thöùc taâm troøn saùng, môùi noùi ñöôïc lôøi troøn veïn naøy.

Toå Baøn Sôn daïy raèng: “Ba coõi khoâng phaùp, nôi naøo caàu taâm? Boán Ñaïi voán khoâng, Phaät nöông ñaâu truï? Traêng sao chaúng ñoäng, laëng ñöùng khoâng ngaàn. Ñoái maët trình nhau, coøn chuyeän gì nöõa!”

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Ba coõi khoâng phaùp

Nôi naøo caàu taâm?

Maây traéng laøm loïng

Nöôùc chaûy laøm ñaøn

Moät khuùc, hai khuùc, khoâng ngöôøi hieåu

Ñeâm möa ao vaéng, nöôùc thu trong”.

Coù nhaø sö hoûi Toå Thaïch Söông: “Muoân cöûa ñeàu ñoùng thì chaúng hoûi, muoân cöûa ñeàu môû thì thaáy naøo?”

Toå Söông noùi: “Chuyeän trong nhaø thì theá naøo?”

Nhaø sö khoâng ñaùp ñöôïc. Traûi qua nöûa naêm, môùi noùi ñöôïc raèng: “Khoâng ngöôøi tieáp ñöôïc y”.

Toå Söông noùi: “Noùi thì noùi cho laém, maø chæ noùi ñöôïc taùm töôùng”.

Nhaø sö noùi: “Hoøa Thöôïng thì theá naøo?”

Toå Söông noùi: “Khoâng ngöôøi bieát ñöôïc y!”

Ngaøi Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Ñieän xöa cao ngaát traêng phuû tuøng

Söông ngöng, tuyeát loä, noùi khoâng cuøng

Ñoái sao, naèm ngaém, nhaø ngaøn nuùi

Phaät, Toå khoâng nhaân, bieát HAÉN chaân!”.

Boà Taùt Di Laëc tu taäp ñònh Duy Taâm Thöùc, vaøo Tam Ma Ñòa. Nay Toå Baøn Sôn laïi noùi: “Nôi naøo caàu taâm?” Toå Thaïch Söông thì noùi: “Khoâng ngöôøi bieát ñöôïc y!” Hai chuyeån ngöõ naøy, ñôïi ñôøi sau haï sanh. Boå Xöù thaønh Phaät seõ truøng truøng khai dieãn.

XXIV. VIEÂN THOÂNG VEÀ KIEÁN ÑAÏI

Kinh: Ngaøi Ñaïi Theá Chí Phaùp Vöông Töû cuøng vôùi naêm möôi hai vò Boà Taùt ñoàng tu lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, thöa raèng: “Toâi nhôù haèng sa kieáp tröôùc, coù Ñöùc Phaät ra ñôøi, hieäu Voâ Löôïng Quang. Thuôû aáy, möôøi hai vò Nhö Lai keá nhau thaønh Phaät trong moät kieáp. Ñöùc Phaät sau cuøng, hieäu laø Sieâu Nhaät Nguyeät Quang, Ngaøi daïy toâi phaùp Nieäm Phaät Tam Muoäi. Ví nhö coù ngöôøi, moät beân thì chuyeân nhôù, moät beân thì chuyeân queân thì hai ngöôøi aáy, daàu gaëp cuõng nhö khoâng gaëp, daàu thaáy cuõng laø khoâng thaáy. Neáu caû hai ngöôøi ñeàu nhôù nhau, hai beân nhôù maõi, khaéc saâu vaø taâm nieäm, nhö theá töø ñôøi naøy qua ñôøi khaùc, nhö hình vôùi boùng, chaúng heà xa caùch nhau, möôøi phöông Nhö Lai thöông töôûng chuùng sanh nhö meï nhôù con, neáu con troán traùnh tuy nhôù cuõng chaúng ñöôïc gì. Con maø nhôù meï, nhö meï nhôù con, thì ñôøi ñôøi meï con khoâng heà ngaên caùch. Neáu taâm chuùng sanh nhôù Phaät, nieäm Phaät thì hieän giôø hay mai sau nhaát ñònh thaáy Phaät, caùch Phaät khoâng xa. Chaúng nhôø phöông tieän, taâm töï khai ngoä, nhö ngöôøi öôùp höông, thaân coù muøi thôm. Ñaây goïi laø Höông Quang Trang Nghieâm. Nhaân Ñòa Caên Baûn cuûa toâi laø duøng Taâm nieäm Phaät, vaøo Voâ Sanh Nhaãn. Nay toâi ôû coõi naøy tieáp daãn ngöôøi nieäm Phaät veà nôi Tònh Ñoä.

“Phaät hoûi veà Vieân Thoâng, toâi khoâng rieâng löïa choïn maø nhieáp troïn caû saùu Caên, tònh nieäm noái tieáp nhau, ñaéc Tam Ma Ñòa. Ñoù laø Thöù Nhaát”.

Thoâng raèng: Quaùn kinh noùi, “Duøng aùnh saùng Trí Hueä, chieáu khaép taát caû. Nay rôøi ba ñöôøng, ñöôïc Voâ Thöôïng Löïc, goïi laø Ñaïi Theá Chí”. Baïn ñoàng tu coù naêm möôi hai vò Boà Taùt cuõng ñuû ñeå chöùng nghieäm chuyeän vaõng sanh Tònh Ñoä laø deã thaønh töïu. Phaøm ngöôøi nieäm Phaät khoâng ñöôïc trong khoaûnh khaéc nhö gaûy moùng tay maø thaáy Phaät, chæ vì nieäm naêm Duïc theá gian, ñoù laø nieäm troùi buoäc. Coøn tònh nieäm keá tieáp nhau, nhö con nhôù meï, thì ngay hieän giôø hay veà sau nhaát ñònh thaáy Phaät. Mieäng nieäm taâm nhôù, tai maét chuyeân nhaát, moãi moãi oai nghi, ñeàu nhieáp troïn caû saùu Caên, nhaát taâm khoâng loaïn. Trong chaùnh ñònh nhö theá, chaéc chaén thaáy ñöôïc Phaät, caùch Phaät khoâng xa, aùnh saùng Trí Hueä röïc rôõ, chaúng möôïn tu haønh maø töï thaønh khai ngoä, nhö ngöôøi xoâng öôùp höông, chaúng mong thôm maø töï thôm. Ñaây laø nguyeän löïc cuûa Phaät A Di Ñaø nhieäm maàu khoâng theå nghó baøn vaäy.

Ngaøi Ñaïi Theá Chí ñaõ duøng Taâm nieäm Phaät maø ñaéc Voâ Sanh Nhaãn. Laïi tieáp daãn ngöôøi nieäm Phaät veà Tònh Ñoä, thì töï giaùc giaùc tha ñaày ñuû Haïnh Boà Taùt chaân thaät.

Saùu Caên ñeàu thuoäc veà Kieán Phaàn. ÔÛ ñaây chuù troïng veà söï thaáy Phaät, neân duøng Kieán Ñaïi ñeå maø thu nhieáp. Kieán Ñaïi sao laïi ñeå sau Thöùc Ñaïi ? Bôûi vì tröôùc phaûi chuyeån Thöùc Thöù Taùm ñeå chöùng Haäu Ñaéc Trí roài sau chuyeån naêm Thöùc tröôùc. Ñaõ chuyeån Thöùc thaønh Trí, sanh veà Tònh Ñoä cuûa Phaät laø caùi quaû cuøng cöïc, côù sao ôû sau laïi coøn phaùp moân Xoay Laïi Caùi Nghe cuûa Ñöùc Quan AÂm ? Phaøm caùi choã quyù baùu cuûa chuyeän vaõng sanh Tònh Ñoä, chöùng Vieân Thoâng thì khoâng phaûi chaúng nhöõng töï cho mình maø thoâi, maø laø ñoä thoaùt chuùng sanh. AÉt nhö ba möôi hai ÖÙng Thaân, choán choán nôi nôi ñeàu laø Tònh Ñoä, ñeàu chöùng Vieân Thoâng, thì sau môùi troøn ñuû quaû Phaät vaäy.

Thieàn sö Vónh Minh Thoï, thuôû nhoû tuïng kinh Phaùp Hoa, naêm Haïnh [Boá Thí, Trì Giôùi, Nhaãn Nhuïc, Tinh Taán, Chæ Quaùn] ñaày ñuû trong saùu tuaàn leã. Sau tham hoïc vôùi Thieàu quoác sö, phaùt roõ taâm yeáu, ñeán ngoïn nuùi Thieân Thai cuûa Ngaøi Trí Giaû tu ñònh trong chín tuaàn [Tuaàn: muôøi ngaøy], chim choùc laøm toå treân aùo. Ngaøi laøm hai caùi thaêm, khaán boùi: moät laø, moät ñôøi thieàn ñònh; hai laø, tuïng kinh, muoân thieän trang nghieâm Tònh Ñoä. Roài chí thaønh caàu nguyeän, baûy laàn ñeàu ruùt ñöôïc tuïng kinh, muoân thieän. Beøn chuyeân tu Tònh Nghieäp. Tuïng kinh ba naêm, trong luùc thieàn quaùn, thaáy Ñöùc Quan AÂm roùt cam loà vaøo mieäng, beøn ñöôïc bieän taøi.

Vua Trung YÙ thænh Ngaøi truï trì chuøa Linh AÅn, hai naêm sau sang chuøa Vónh Minh. Khoùa bieåu moãi ngaøy coù moät traêm leõ taùm vieäc, khoâng heà giaùn ñoaïn. Hoïc giaû ñeán tham hoïc thì Ngaøi chæ Taâm laøm toâng chæ, laáy Ngoä laøm pheùp taéc. Moãi ñeâm laïi sang nôi khaùc ñeå tu haønh nieäm Phaät.

Vua Trung YÙ than raèng: “Töø xöa ñeán nay, chöa coù ai chuyeân taâm tha thieát caàu sanh Taây Phöông cho baèng!”

Beøn laøm ñieän Taây Phöông Höông Nghieâm ñeå Ngaøi hoaøn thaønh chí nguyeän. Ñeä töû ñeán moät ngaøn baûy traêm ngöôøi. Ngaøi thöôøng cuøng ñaïi chuùng thoï Giôùi Boà Taùt, thí thöïc cho quyû thaàn, haøng ngaøy phoùng sanh ñeàu hoài höôùng trang nghieâm Tònh Ñoä. Laøm traêm pho saùch, nhan ñeà laø Toâng Caûnh Luïc, laïi vieát caùc quyeån Vaïn Thieän Ñoàng Quy vaø Chæ Veà Tònh Ñoä.

Sau khi Ngaøi dieät ñoä, thaùp ôû trong nuùi, coù moät nhaø sö töø Laâm Xuyeân ñeán noùi : “Khi toâi beänh naëng, cheát xuoáng coõi u minh, ñöôïc thaû veà. Toâi thaáy trong ñieän Dieâm Vöông coù töôïng moät vò taêng, Dieâm Vöông töï thaân ñaûnh leã, toâi hoûi: “Töôïng aáy laø ai?”

“Vò Chuû-Laïi noùi raèng: “Ñoù laø thieàn sö Thoï ôû Chaåm Chaâu. Nghe raèng Ngaøi ñaõ vaõng sanh baäc thöôïng phaåm ôû Taây Phöông. Dieâm Vöông kính troïng Ngaøi neân leã baùi”.

OÂng Döông Kieät, töï laø Thöù Coâng, phu nhaân Kinh Chaâu cuõng trong moäng thaáy OÂng Kieät ngoài treân ñaøi hoa sen, tieâu dao töï taïi. Tröôùc kia oâng Döông Kieät thaáy maët trôøi nhö caùi maâm voït leân, coù ñieàu toû ngoä, laøm baøi keä raèng:

“Trai lôùn thì cöôùi vôï

Gaùi lôùn thì laáy choàng

Hoûi coâng phu: nhaøn laém!

Laïi noùi lôøi Voâ Sanh”.

Raát neân cuøng OÂng Baøng cö só thaåm tra!

Khi oâng saép töø bieät coõi ñôøi, coù baøi keä :

“Khoâng chi ñeå meán

Khoâng chi ñeå boû!

Trong khoaûng thaùi hö

ÔØ, aø, theá, ñoù!

Töø an tôùi an

Taây Phöông Cöïc Laïc”.

Ñoù laø Ngaøi Vónh Minh Thoï vaø OÂng Döông Kieät ñeàu sanh veà Tònh Ñoä, saùng toû phaùp Nieäm Phaät Tam Muoäi, nhö con nhôù meï.

Toå Ñoäng Sôn coù noùi: “Ñoái vôùi Ñaïo thì chôù ñi, coøn quay veà thì nghòch laïi vôùi cha”.

Coù nhaø sö hoûi Toå Taøo Sôn: “Con quay veà vôùi cha, sao cha chaúng theøm nhìn ñeán?”

Toå Sôn noùi : “Lyù hôïp nhö theá ñaáy!”

Nhaø sö hoûi : “Theá thì aân tình cha con ôû ñaâu?”

Toå Sôn noùi : “Theá môùi thaønh aân tình cha con”.

Nhaø sö hoûi : “Theá naøo laø aân tình cha con?”

Toå Sôn noùi : “Ñao buùa chaët chaúng rôøi”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Reøm bieác buoâng roài, leänh vua chöa xuoáng. Maøn hoa ñaõ kheùp, thaáy nghe khoù thoâng! Ñoäng nhaèm ñaàu loâng, traêng leân song cöûa. Im dôøi moät böôùc, haïc ra loàng baïc. Coù bieát chaêng? Thoaùt thaân moät saéc, khoâng löu boùng. Chaúng toïa ñoàng phong, laïc ñaïi coâng”.

Laïi coù nhaø sö hoûi Toå Hoä Quoác : “Nhö theá naøo laø cha meï xöa nay?”

Toå Quoác noùi : “AÁy ñaàu chaúng baïc”.

Nhaø sö hoûi : “Laáy gì phuïng hieán?”

Toå Quoác noùi : “AÂn caàn khoâng côm gaïo, trong nhaø chaúng hoûi thaân”.

Ngaøi Ñôn Haø tuïng raèng:

“Ra cöûa khaép ñôøi khoâng tri kyû

Vaøo nhaø ngaäp maét: chaúng ai thaân

Nhaø khoâng ñeâm laïnh, khoâng gì coù

Trôøi xanh, traêng saùng: cuõng baïn gaàn”.

Hai taéc treân thaät roõ raøng Töï Taùnh Di Ñaø, Duy Taâm Tònh Ñoä, phaûi thaáy nhö theá môùi laø caùi Thaáy chaân chaùnh.

Xöa, coù vò ni coâ ra maét Toå Vaân Nham.

Toå Nham hoûi: “Cha coâ coøn khoâng?”

Ni cô noùi: “Daï, coøn”.

Toå Nham hoûi: “Tuoåi bao nhieâu?”

Ni coâ noùi: “Saùu möôi laêm”.

Toå Nham noùi: “Coâ coù ngöôøi cha chaúng phaûi saùu möôi laêm tuoåi, coâ bieát hay chaêng?”

Ni coâ noùi: “Chaúng phaûi laø caùi nhö-vaäy-ñeán ö?”

Toå Nham noùi: “Caùi nhö-vaäy-ñeán vaãn coøn laø con chaùu”.

Ngaøi Ñoäng sôn noùi: “Duø ñöôïc caùi chaúng-nhö-vaäy-ñeán cuõng laø con chaùu!”

OÂ hoâ! Cha meï xöa nay ñaâu coù deã thaáy! Neân thaáy ñöôïc cha meï xöa nay thì thaáy Töï Taùnh Di Ñaø maø Thieàn Tònh vieân dung, ñeàu thuoäc veà caûnh giôùi khoâng theå nghó baøn vaäy.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM