Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG II: NÖÔNG CHOÃ NGOÄ MAØ TU

MUÏC NAÊM: CHÆ PHAÙP VIEÂN TU

III. LÖÏA RA NHÖÕNG CAÊN KHOÂNG VIEÂN

Kinh:

“Taùnh Bieån Giaùc laëng khaép

“Toaøn trong (laëng), Giaùc nguyeân dieäu

“Nguyeân minh, chieáu sanh sôû

“Sôû laäp, taùnh chieáu vong

Thoâng raèng: Taùnh Giaùc nguyeân dieäu voán nhieäm maàu maø haèng saùng vaäy. Vì phaân bieät tieàn caûnh, neân noùi laø nguyeân minh. Ñaõ rôi vaøo ñaát yù thöùc, töùc laø Töï Löôïng. Töï Löôïng laäp thì caùi Hieän Löôïng troøn saùng maát. ÔÛ tröôùc, Ñöùc Theá Toân noùi, voâ thuûy Boà Ñeà Nieát Baøn nguyeân laø theå trong saïch, caùi naêng sanh caùc duyeân, theo duyeân thì boû maát. Ñaây laø töø truøng tuïng maø ra.

Hoøa Thöôïng Phoå Minh daïy chuùng raèng: “Taâm Phaùp cuûa Toå Sö roãng suoát möôøi phöông, xöa nay haèng nhieân, Phaùp voán nhö theá. Caùi Phaùp nhö theá khoâng möôïn tu taäp, maø töï thaønh töïu; chaúng caàn ñaéc, maø töï vieân maõn. Taát caû hieän thaønh, goïi laø Ñòa Baát Ñoäng. Duøng maø chaúng phaûi coù, khoâng duøng chaúng phaûi khoâng, theå maàu nhieäm trong laëng nhö nhieân, thöôøng haèng chaúng bieán. Theå hôïp dieäu duïng, öùng khaép voâ vi, aûnh hieän truøng truøng, voâ bieân saéc töôùng. Taâm khoâng töï taùnh, gaëp söï troïn baøy röïc rôõ, ñaïo traøng baát ñoäng, khaép möôøi phöông coõi. Nhö caûnh giôùi naøy, chæ sô löôïc taïm caùi hoài quang; boû traàn hieäp Giaùc, chaúng laøm vieäc boùng daùng. Caùi yù söï naøy nhö ngöï treân ñöôøng lôùn. Haønh (ñi) laáy thì töùc laø. Giaû söû chaúng haønh, cuõng taïi treân ñöôøng. Luaän baøn nhö vaäy, vaãn coøn laø lôøi thuyeát cuûa phaùp moân daïy doã. Neáu maø cöû xöôùng toâng thöøa, chæ laø nhaát thôøi giaûi taùn ñi laø toát.

“Neáu giaûi taùn ñi beøn laø voâ söï, bao nhieâu caùi Giaùc Haûi tröøng vieân kia cuõng ñoaïn döùt. Baèng khoâng, coøn ngoài trong hang oå voâ vi”.

Kinh:

“Meâ voïng, coù hö khoâng

“Nöông Khoâng, laäp theá giôùi

“Töôûng ñoïng thaønh coõi nöôùc

“Hay Bieát thaønh chuùng sanh

“Khoâng sanh trong Ñaïi Giaùc

“Nhö moät boït noåi bieån

“Coõi höõu laäu vi traàn

“Ñeàu nöông Khoâng sanh khôûi

“Boït dieät, Khoâng (voán) chaúng coù

“Huoáng laø coù ba coõi

Thoâng raèng: Giaùc noùi laø Ñaïi Giaùc, laø ñeå phaân bieät vôùi caùi giaùc cuûa söï hieåu bieát vaäy. Ñaïi Giaùc nhö bieån, khoâng coù beán bôø. Caùi Taùnh voán Khoâng, chaúng theå laáy Giaùc ñaët teân. Coù töôùng thì ngay baøy, khoâng coù töôùng thì aån. Chaân Taùnh maø aån, caùi Khoâng caùi Giaùc beøn phaân. Vöøa khôûi caùi Khoâng Kieán, lieàn sanh ra töôùng phaàn, neân coõi nöôùc trong tam giôùi ñeàu nöông Khoâng maø laäp. Heã nhaän caùi Giaùc Minh beøn sanh kieán phaàn, neân caùi höõu laäu cuûa chuùng sanh ñeàu chaïy theo hö voïng maø coù ra. Töôùng chaúng phaûi lìa kieán maø thaønh töôùng, chính laø do töôûng laéng ñoïng maø keát thaønh. Kieán chaúng phaûi lìa töôùng maø thaønh kieán, maø laø caùi troâi xoay trong ba coõi hieäp vôùi Traàn maø coù vaäy. Caùi töôùng ñoù, caùi kieán ñoù, sanh ra trong Ñaïi Giaùc, nhö moät boït nöôùc trong bieån caû. Neáu trôû veà choã toät cuøng cuûa caên troâi daït, ñeán choã chaúng sanh chaúng dieät thì boït nöôùc tan maát trong bieån, y nhieân moät Ñaïi Giaùc maàu saùng. Tìm hö khoâng coøn chaúng theå ñöôïc, huoáng laø caùc coõi nöôùc vi traàn ba coõi höõu tình, voâ tình an laäp trong hö khoâng ö?

Nhaø sö hoûi Toå Baùch Tröôïng: “Hö khoâng sanh ra trong Ñaïi Giaùc nhö moät boït nöôùc khôûi trong bieån laø sao?”

Toå Tröôïng ñaùp: “Hö khoâng thí duï cho caùi boït, bieån thí duï caùi Taùnh. Töï Taùnh linh giaùc chính mình, vöôït caû hö khoâng, neân noùi “Khoâng sanh trong Ñaïi Giaùc. Nhö boït noåi trong bieån”.

Thieàn sö Moäc Bình Ñaïo hoûi Toå Laïc Phoå raèng: “Khi moät boït nöôùc chöa sanh, laøm sao roõ maïch nöôùc?”

Toå Phoå noùi: “Dôøi ghe raønh theá nöôùc. Giôû cheøo bieát soùng moøi”.

Thaày Bình khoâng kheá hieåu, ñeán tham hoûi Toå Baøn Long, hoûi laïi lôøi tröôùc.

Toå Long noùi: “Dôøi ghe chaúng roõ nöôùc. Giôû cheøo töùc meâ nguoàn!”

Lieàn ngoä nhaäp.

Toå Ñôn Haø tuïng raèng:

“Maët trôøi maët traêng cuøng saùng toûa

Soi thuôû Oai AÂm chöa ñoäng lay

Nhö noùi trôøi xanh rieâng coù loái

Y xöa, ngöôøi goã nhíu ñoâi maøy”.

Ñaïi ñeå, choã thaáy (kieán xöù) cuûa Toå Baøn Long laø choã aån thaân thì khoâng daáu veát. Choã thaáy cuûa Toå Laïc Phoå laø choã khoâng daáu veát, chaúng aån thaân. Roõ ñöôïc, chæ laø moät ñöôøng, chaúng heà coù khaùc.

Veà sau, coù nhaø sö hoûi: “Nhö sao laø Moäc Bình?”

Ñaùp: “Chaúng nhoïc buùa rìu”.

Nhaø sö noùi: “Vì sao chaúng nhoïc buùa rìu?”

Ñaùp: “Moäc Bình”.

Quaû laø soi roõ moät ñoaïn ñaïi söï cuûa thuôû Oai AÂm chöa maùy ñoäng.

Kinh :

“Veà nguoàn, Taùnh khoâng hai

“Phöông tieän coù nhieàu cöûa

“Thaùnh Taùnh, ñaâu cuõng thoâng

“Thuaän nghòch ñeàu phöông tieän

“Sô Taâm vaøo Tam Muoäi

“Chaäm nhanh baäc chaúng ñoàng

Thoâng raèng: Tröôùc noùi “Möôøi phöông Nhö Lai, nôi möôøi taùm giôùi moãi moãi tu haønh ñeàu ñaéc vieân maõn Voâ Thöôïng Boà Ñeà”, töùc ôû ñaây noùi “Caùi Thaùnh Taùnh naøy khoâng ñaâu maø chaúng thoâng, thuaän nghòch ñeàu laø phöông tieän” vaäy. Laïi noùi “Nhö ngay ñaây ngoä caên vieân thoâng lieàn nghòch laïi caùi doøng voïng nghieäp theâu deät töø voâ thuûy. Ñöôïc tuøy thuaän vieân thoâng thì so vôùi caùi chaúng vieân thoâng caùch nhau nhö ngaøy vôùi kieáp”. Töùc ôû ñaây noùi “Caùi Sô Taâm naøy vaøo Tam Muoäi thì coù nhanh chaäm chaúng ñoàng”.

Toå Hoaøng Baù noùi: “Veà nguoàn Taùnh khoâng hai, nghóa laø thaät taùnh cuûa Voâ Minh töùc laø Taùnh Chö Phaät. Phöông tieän coù nhieàu cöûa, nghóa laø ngöôøi Thanh Vaên thaáy Voâ Minh dieät, chaúng thaáy Voâ Minh sanh, nieäm nieäm chöùng tòch dieät, Chö Phaät thaáy chuùng sanh suoát ngaøy sanh maø khoâng sanh, suoát ngaøy dieät maø khoâng dieät. Khoâng sanh khoâng dieät töùc laø quaû Ñaïi Thöøa. Bôûi theá ñaïo quaû maõn, Boà Ñeà troøn, hoa nôû theá giôùi sanh”.

Thieàn sö Khoâ Moäc Thaønh thöôïng ñöôøng: “Veà nguoàn Taùnh khoâng hai. Phöông tieän coù nhieàu cöûa. Chæ ngoä Taùnh-veà-nguoàn, lo gì cöûa phöông tieän. Caùc oâng muoán roõ Taùnh-veà-nguoàn ö?

“Loä truï laáy laøm chuoâi Baéc Ñaåu, ngöôøi ñôøi chaúng nhaän theo nhö theá. Muoán roõ cöûa phöông tieän ö? Chuoâi Baéc Ñaåu laáy laøm loä truï, choáng trôøi ñôõ ñaát cuõng vöøa neân. Haõy noùi moät caâu chaúng rôi vaøo cöûa phöông tieän, noùi laøm sao ? Ba möôi naêm sau chôù coù neâu ra laàm laãn!”

Hai vò toân tuùc ñaây, moãi vò ñeàu theo choã thaáy maø phaùt huy ñoái vôùi yù chæ veà nguoàn thaät laø khoâng-hai.

Kinh :

“Saéc Töôûng keát thaønh traàn

“Hay Bieát khoâng theå thaáu

“Khoâng thaáu suoát nhö vaäy

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Theo phaùp Quaùn Thaäp Töôûng maø vaøo, keát thaønh noäi traàn, neân caùi tinh minh hay bieát thaät chaúng theå bieát thaáu suoát, vì bò phaùp buoäc vaäy.

Toå Thaïch Ñaàu hoûi khaùch môùi ñeán: “Töø ñaâu tôùi?”

Ñaùp raèng: “Giang Taây”.

Toå Ñaàu noùi: “Thaáy ñaïi sö Maõ Toå chaêng?”

Ñaùp: “Coù thaáy”.

Toå Ñaàu beøn chæ moät khuùc cuûi, noùi: “Maõ ñaïi sö ñaâu gioáng nhö caùi ñoù?”

Nhaø sö khoâng ñaùp ñöôïc. Roài trôû veà ñem noùi laïi y vaäy vôùi Ngaøi Maõ Toå.

Ngaøi Maõ Toå noùi: “OÂng thaáy khuùc cuûi lôùn hay nhoû?”

Ñaùp raèng: “Lôùn quaù côû”.

Ngaøi Toå noùi: “OÂng raát coù söùc!”

Nhaø sö hoûi: “Sao vaäy?”

Ngaøi Maõ Toå noùi: “OÂng töø nuùi Nam Nhaïc vaùc moät khuùc cuûi ñeán ñaây, haù chaúng maïnh sao?”

Neáu nhaø sö naøy laø Keû AÁy, beøn boû quaùch laø phaûi ngay

Kinh:

“AÂm Thanh troän ngöõ ngoân

“Chæ laø vò danh cuù

“Moät chaúng goàm taát caû

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Ngoä Thanh Traàn ñoái vôùi ngöôøi nhaäp theo caên Tai thì chaúng ñoàng. Thanh laø lôøi cuûa Phaät, Caên môùi laø töï Taâm. Nhaän Thanh Traàn aét baùm níu danh cuù kia. Xoay laïi caùi Nghe aét roõ thaáu nguoàn Taùnh mình. Danh cuù treä vöôùng vaøo moät moái, coøn Nguoàn Taùnh khoâng ñaâu chaúng bao quaùt khaép. Cho neân nghe Tieáng ngoä Ñaïo cuõng khoâng choïn ñöôïc.

Toå Vaân Cö ÖÙng thöôïng ñöôøng: “Heát thaûy caùc oâng, daàu cho hoïc ñöôïc chuyeän beân Phaät, thì cuõng ñaõ sôùm duïng taâm laàm! Haù chaúng thaáy ngöôøi xöa giaûng kinh ñöôïc hoa trôøi ruïng, ñaù gaät ñaàu. Cuõng chaúng nhaàm gì chuyeän töï kyû. Nhöõng keû khaùc nhaøn roãi laøm sao maø ñònh laáy caùi thaân taâm höõu haïn naøy höôùng vaøo trong voâ haïn maø söû duïng? Nhö laáy goã vuoâng tra vaøo loã troøn, theá naøo cuõng sai hôû. Neáu khoâng coù caùi chuyeän aáy daàu oâng coù theâu hoa deät gaám cuõng laø voâ duïng, chöa lìa khoûi thöùc tình. Heát thaûy moïi söï phaûi höôùng veà trong-aáy cuøng döùt heát. Neáu coøn moät maûy loâng phuûi boû chaúng saïch, beøn bò traàn troùi buoäc, huoáng chi laø nhieàu? Sai moät haøo li, loãi laàm nhö nuùi.

“Haù chaúng nghe ngöôøi xöa noùi “Choã hoïc chaúng saâu maàu, ñeàu troâi theo theá tuïc. Söï vaät trong choán laàu son gaùc tía boû chaúng ñöôïc, ñeàu laø ræ chaûy”. Caàn thaúng vaøo trong aáy, naøo naém, naøo ñeán, naøo ñi ñeàu saïch döùt moïi söï môùi laø khoâng loãi. Nhö ngöôøi vieäc vieäc ñeàu roõ, vaät vaät ñeàu thoâng, chæ goïi laø ngöôøi roõ vieäc, roát cuoäc chaúng goïi laø ngöôøi toân quyù. Haõy bieát raèng toân quyù töï rieâng moät ñöôøng. Haù chaúng nghe noùi “Theo cöûa böôùc vaøo chaúng phaûi laø cuûa baùu, caây gaäy chaúng thaønh roàng”, ö?”

Choã naøy coù yù vò thay! Danh cuù saùng rôõ thaáu suoát!

Kinh :

“Höông, hôïp laïi, môùi bieát

“Lìa aét voán khoâng coù

“Choã bieát chaúng thöôøng haèng

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

“Taùnh Vò chaúng boån nhieân

“Caàn neám muøi môùi coù

“Sôû Giaùc chaúng haèng nhaát

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Höông, Vò thì söï ly hôïp chaúng thöôøng haèng, theå chaúng cuøng khaép. Baùm níu Höông Vò cho laø cöûa vaøo, roát chaúng töông töï gì vôùi Theå vieân dung, cho neân ñeàu khoâng choïn ñöôïc.

Nhaø sö hoûi Toå Vaân Cö ÖÙng: “Côm cuûa Phaät Höông Tích ngöôøi naøo ñöôïc aên?”

Toå ÖÙng noùi: “Phaûi bieát ngöôøi ñöôïc aên, vaøo mieäng roài cuõng neân phaûi oùi ra!”

Laïi coù nhaø sö hoûi Toå Thuû Sôn Nieäm: “Nhö sao laø ñöôøng chaùnh tu haønh?”

Toå Sôn noùi: “Ngheøo maø chaúng aên taïp”.

Nhaø sö noùi: “Buoâng tay veà nhaø vaäy”.

Toå Sôn noùi: “Thôm thuùi chaúng töøng nghe”.

Toå Phaät AÁn thöôïng ñöôøng : “Ta coù moät caùi rôõ raøng aáy, ngöôøi ngöôøi trong mieäng nhai, nhai beå ñöôïc roài, caàn möûa caû ra. Nhai chaúng beå ñöôïc, chuyeån thaønh thuoác ñoäc”.

Roài goïi: “Caùc vò thieàn ñöùc, caùi vò ngon boå aáy laø sao, haõy noùi ra xem”.

Im chaäp laâu, noùi:

“Y Vöông ñaâu chaúng khoâng phöông nghóa

Ngaøn daëm toâ höông [Toâ höông: höông laøm soáng laïi], töôïng [Töôïng: voi]chaúng quaøy”.

Toå Phaät AÁn cuøng hai vò toân tuùc truøng truøng chuù nghóa. Neáu nghe Höông naøy, bieát Vò naøy töùc haèng nhaát caùi Sôû Giaùc.

Kinh :

“Xuùc, do choã chaïm, bieát

“Khoâng choã, chaúng roõ Xuùc

“Hôïp lìa, Taùnh chaúng ñònh

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Xuùc taát phaûi coù choã, neân chaúng phaûi laø nghóa Vieân. Huoáng laø coù hôïp môùi coù Xuùc, lìa thì chaúng phaûi Xuùc. Xuùc vì lìa caùi Bieát, taùnh noù chaúng ñònh. Töï taùnh chaúng ñònh, sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Hoøa Thöôïng Thuûy Laïo ban ñaàu ra maét Ngaøi Maõ Toå, hoûi raèng: “Nhö theá naøo laø roõ raøng yù chæ Taây lai?”[Taây lai: YÙ chæ cuûa Toå Ñaït Ma töø phöông Taây laïi. ]

Thaày Laïo lieàn leã baùi, Ngaøi beøn toáng cho moät ñaïp, thaày ñaïi ngoä, ñöùng daäy voã tay ha haû cöôøi lôùn raèng: “Raát laï luøng, raát laï luøng! Traêm ngaøn Tam Muoäi, voâ löôïng dieäu nghóa chæ höôùng treân ñaàu moät maûy loâng lieàn roõ thaáu caên nguoàn!”

Veà sau, daïy chuùng raèng: “Töø luùc laõnh moät ñaïp cuûa Maõ ñaïi sö, maõi ñeán nay cöôøi chaúng döùt!”

Tuy nhieân, choã xuùc chaïm ngaøy xöa döôøng vaãn coøn, naøo gioáng nhö choã thoaùt thaúng cuûa Toå Laâm Teá.

Toå Laâm Teá noùi: “Toâi ôû vôùi tieân sö Hoaøng Baù hai möôi naêm, ba laàn hoûi ñaïi yù Phaät Phaùp, ba laàn bò Ngaøi thöôûng gaäy, nhö ngoïn saøo phuûi saïch. Nhö nay laïi nhôù ñöôïc moät gaäy, coù ai vì ta thi haønh ñöôïc?”

Khi aáy coù moät vò taêng böôùc ra khoûi chuùng, noùi: “Toâi thi haønh ñöôïc”.

Toå Teá caàm gaäy trao cho.

Vò taêng ñònh tieáp laáy, Toå Teá lieàn ñaùnh.

Kieám rôùt xa roài, oâng môùi khaéc nghe!

Kinh :

“Phaùp goïi laø Noäi Traàn

“Nöông Traàn aét coù Sôû

“Naêng Sôû chaúng dung nhaäp

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Phaùp Traàn chaúng coù töôùng, tieàm aån trong YÙ caên; ñaõ sa vaøo Naêng-Sôû beøn coù phöông choã nhaát ñònh, neân chaúng dung nhaäp khaép. Tuy laø phaùp khoâng toaøn khaép möôøi phöông, nhöng chaúng theå cuøng khaép caùi phi khoâng, neân chaúng theå vieân thoâng [Troøn veïn suoát bieát]. Phi nghóa laø Naêng chaúng dung nhaäp Sôû, Sôû chaúng dung nhaäp Naêng, maø hai beân cuøng toàn taïi.

Toå Laâm Teá noùi: “Caùc phaùp theá gian vaø xuaát theá gian, ñeàu khoâng coù töï taùnh, cuõng khoâng coù taùnh sanh, chæ coù caùi danh troáng trôn, danh töï cuõng khoâng, oâng chæ nhaän caùi danh troáng trôn kia cho laø thaät, laàm lôùn vaäy thay. Cho laø coù, ñeàu laø caûnh cuûa Y, Bieán [Y Tha Khôûi Taùnh vaø Bieán Keá Sôû Chaáp Taùnh], môùi coù Boà Ñeà ñeå y theo, Nieát Baøn ñeå y theo, Giaûi Thoaùt ñeå y theo, Tam Thaân ñeå y theo, Trí Caûnh ñeå y theo, Giaùc ñeå y theo, Phaät ñeå y theo. OÂng höôùng veà trong coõi nöôùc Y, Bieán aáy tìm vaät gì? Cho ñeán ba Thöøa, möôøi hai phaàn giaùo, ñeàu laø giaáy cuõ chuøi ñoà dô.

“Phaät laø thaân huyeãn hoaù, Toå laø laõo thaày tu, oâng laïi cho laø meï sanh mình ö? OÂng neáu caàu Phaät, lieàn bò Phaät-Ma hôùp hoàn; oâng neáu caàu Toå, lieàn bò Toå troùi chaët. OÂng maø coù caàu ñeàu laø khoå, chaúng baèng voâ söï”.

Tin chaêng? Nöông y caùi Traàn taát coù Sôû, chaúng theå ñöôïc Vieân Thoâng vaäy. Treân laø choïn saùu Traàn ñeå nhaäp, chaúng thích hôïp vôùi ngöôøi Sô Taâm.

Kinh :

“Caùi Thaáy tuy roãng suoát

“Roõ tröôùc chaúng roõ sau

“Boán beà thieáu moät nöûa

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Caùi Thaáy cuûa con maét, roõ tröôùc chaúng roõ sau. Caùi Thaáy cuûa Taâm chaúng phaûi laø maét, goïi laø thaáy trong thaáy. Vì sao cuõng thieáu nöûa phaàn? Chæ vì loït vaøo Kieán Phaàn, beøn maát Vieân Thöôøng. Cho neân caên maét khoâng ñöôïc choïn.

Toå Nam Tuyeàn tham kieán Trung Quoác Sö.

Quoác sö hoûi: “Choán naøo laïi?”

Ñaùp raèng: “Giang Taây laïi”.

Hoûi: “Laïi ñem ñöôïc chôn Maõ Toå ñeán chaêng?”

Ñaùp raèng: “Chæ caùi aáy laø phaûi”.

Quoác sö noùi: “Caùi phuø tröø quyû sau löng!”

Toå Tuyeàn lieàn im luoân.

Toå Tröôøng Khaùnh Laêng noùi: “Thaät gioáng nhö chaúng bieát”.

Toå Böûu Phöôùc noùi theâm raèng: “Xeùt chaúng ñeán caùi yeân oån naøy cuûa Hoøa Thöôïng”.

Toå Vaân Cö Tích noùi: “Hai vò toân tuùc ñaây ñeàu naâng ñôõ caùi sau löng. Chæ nhö Nam Tuyeàn im luoân laø vì naâng ñôõ caùi tröôùc maët hay naâng ñôõ caùi sau löng?”

Toå Huyeàn Sa chæ vò taêng qua ñôøi noùi: “Tröôùc maët chaïm maét laø Boà Ñeà, thaàn quang muoân daëm: Töôùng sau ñaûnh”.

Nhaân coù keä raèng:

“Vaïn daëm thaàn quang töôùng ñaûnh sau

Khi maø khoâng ñaûnh ngoùng veà ñaâu?

Söï ñaõ thaønh, yù ñaõ thoâi

Tin töùc trong kia troïn khaép nôi

Ngöôøi trí trong lieâu beøn naém laáy

Chaúng thoaùng so ño bò maát roài”.

Hai taéc naøy hoã töông baøy toû, choã thaáy ñoàng nhau, chaúng quyù sao?

Kinh :

“Muõi thôû ra vaøo thoâng

“Giöõa, khí khoâng choã giao

“Chia phaân chaúng dung nhaäp

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Khoaûng vuõ truï laø moät ñaïi hoâ haáp vaäy. Xuaân, Haï thôû ra; Thu, Ñoâng thôû vaøo. Traêng saùng thôû ra; traêng toái thôû vaøo. Tröôùc giôø Tyù thôû ra; sau giôø Ngoï thôû vaøo. Con ngöôøi do thôû ra thôû vaøo maø thoâng cuøng trôøi ñaát, gioáng nhö con caù trong nöôùc vaäy. Ñieàu hoøa hôi thôû ra vaøo ñeán choã hieän tieàn khoâng coù khí giao nhau. Caùc ñaïo gia döôõng sanh cho laø hôïp vôùi töï nhieân, chaúng hieåu caùi khí mòt môø meânh moâng ñoù, cho laø Chaân Taùnh, xem caùi tinh thuaàn aáy, caùi vaät theå aáy cho laø Thöùc Thaàn. Caùi chia phaân taûn maïn naøy ñoái vôùi Töï Taùnh coù giao thieäp gì.

Coù ngöôøi hoûi Toå Ñaïi Chaâu raèng : “Theá gian coù phaùp vöôït Töï Nhieân chaêng?”

Toå Chaâu ñaùp: “Coù”.

Hoûi: “Phaùp naøo vöôït ñöôïc?”

Toå Chaâu noùi : “Keû roõ bieát caùi Töï Nhieân”.

Hoûi: “Caùi Nguyeân Khí laø Ñaïo chaêng?”

Ñaùp : “Nguyeân Khí töï laø Nguyeân Khí; Ñaïo töï laø Ñaïo”.

Hoûi: “Neáu nhö theá, aét phaûi coù hai thöù vaäy”.

Toå Chaâu noùi : “Bieát thì chaúng coù hai”.

Laïi hoûi : “Theá naøo laø taø, theá naøo laø chaùnh?”

Toå Chaâu noùi : “Taâm chaïy theo vaät laø taø, vaät theo taâm laø chaùnh”.

Do ñaây maø xeùt, caùi thuyeát ñieàu hoøa hôi thôû laø taâm chaïy theo vaät. Chia phaân quaù chöøng, huoáng laø ñöôïc Vieân Thoâng!

Kinh :

“Löôõi, khoâng nhaäp (thì) khoâng moái

“Nhôø Vò, sanh coù bieát

“Vò maát roài chaúng coù

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng : Caùi Neám chaúng coù Caên thì khoâng bieát Vò. Khoâng coù Caên maø bieát Vò, thaät laø khoâng caên cöù. Ñaõ coù Caên, bôûi coù Vò nhaäp vaøo maø sanh caùi Bieát. Vò maát thì Bieát cuõng maát. Caên aáy do Vò maø thaønh coù thaønh khoâng, sao ñöôïc laø Vieân?

Ngaøi Giaùp Sôn ôû Toå Quy Sôn laøm Ñieån Toøa.

Toå Quy hoûi raèng: “Hoâm nay aên moùn gì?”

Ngaøi Giaùp noùi: “Hai naêm cuøng moät xuaân”.

Toå Quy noùi: “Lo vieäc toát laém!”

Ngaøi Giaùp noùi: “Roàng ôû oå phuïng”.

Toå Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Gaëp nhau caäy hoûi chaùo chuùng sanh

Chaúng saùnh côm thôm am Tònh Danh

Khí ñeâm chuyeån theo maøu phuïng ñoû

Roàng vaøng saùng quaán nhaùnh trong traêng”.

Laïi Toå Theâ Hieàn Thöïc thöôïng ñöôøng, im laëng chaëp laâu, noùi: “Haân haïnh coù moät maâm côm, chaúng theå troän tieâu, göøng. Tuy nhieân nhö theá, thöû aên xem naøo!”

Beøn xuoáng phaùp toøa.

Hai taéc naøy cuõng cuøng moät Xuaân. AÊn ñöôïc roài, môùi cho laø khaùc löôõi bieát Muøi.

Kinh :

“Thaân cuøng choã chaïm ñoàng

“Ñeàu chaúng bieát troøn suoát

“Höõu haïn, khoâng thaáu suoát

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Baøy roõ caùi Dieäu Xuùc, chæ caùi thaân hieån ra caùi Bieát. Thuaàn Bieát maø coøn soùt caùi thaân, cuõng chaúng phaûi laø caùi Bieát toaøn veïn. Phaûi bieát laø caùi Bieát troøn ñaày thaáu suoát muoân phaùp, chaúng nhôø thaân bieát. Nay thaân coù chaïm xuùc, laø coù giôùi haïn beán bôø, chaúng ñöôïc Vieân Thoâng vaäy.

Thaùi söû Huyønh Sôn Coác ra maét thieàn sö Töû Taâm Taân, theo chuùng nhaäp thaát.

Toå Taân trôïn maét hoûi raèng: “Laõo giaø Taân cheát, quan hoïc só cheát, thieâu thaønh hai ñoáng tro, höôùng choán naøo gaëp nhau?”

OÂng Coác khoâng coù lôøi ñaùp.

Toå Taân baét phaûi ra thaát, noùi raèng: “Choã hoái ñöôøng daønh cho ngöôøi tham ñöôïc, quan chöa ôû trong ñoù”.

Sau oâng laøm Taû Quan ôû Kieàm Nam, ñaïo löïc caøng maïnh. Trong choã khoâng nghó nieäm, lieàn roõ choã hoûi cuûa Toå Töû Taâm. Traû lôøi thô raèng: “Naêm xöa nhôø ôn khoù nhoïc nhaéc nhôû, maø vaãn say trong moäng, phaûng phaát ôû trong boùng saùng. AÁy laø nghi tình chaúng döùt, maïng caên chaúng ñoaïn, neân troâng veà bôø maø thoái lui. Gaàn ñaây bò ñoåi ñi laøm taïi Kieàm Nam, ngaøy naèm tænh giaác, boãng nhieân nghó ra. Quaû laø bò Laõo Hoøa Thöôïng trong thieân haï löøa doái ít nhieàu vaäy. Chæ coù ñaïo nhaân Töû Taâm khoâng chòu, môùi laø giuùp nhau ñeä nhaát, vaïn haïnh ñeä nhaát vaäy”.

Cho neân roõ suoát nhö OÂng Sôn Coác thì caùi Chính Mình coøn baát khaû ñaéc, coøn noùi gì choã gaëp nhau? Chaúng ñoaïn döùt maïng caên, khoâng theå coù lôøi naøy.

Kinh :

“YÙ caên xen loaïn töôûng

“(Taùnh) Laëng Nhieân roát chaúng thaáy

“Töôûng nieäm chaúng theå thoaùt

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: YÙ caên ñaõ thuoäc veà hieåu bieát. Hieåu bieát aét tö töôûng taïp loaïn noåi leân, nhö bieån noåi soùng ñaøo, nôi Taùnh Laëng Nhieân roát chaúng theå thaáy. Duø khieán caùi hieåu bieát trôû veà choã khoâng hieåu bieát, tö töôûng veà choã khoâng tö töôûng cuõng thuoäc veà töôûng nieäm, chöa deã giaûi thoaùt, neân chaúng theå ñöôïc Vieân Thoâng.

Coù nhaø sö hoûi Thieàu Quoác Sö : “Nhö sao laø chaúng chöùng moät phaùp?”

Toå ñaùp : “Maéc trong ngoân ngöõ”.

Hoûi : “Nhö sao laø chöùng caùc phaùp?”

Ñaùp : “Say ñaém laøm chi?”

Roài beøn noùi: “Chæ nhö sôn taêng naøy, ñoái ñaùp kia nhö vaäy, caùc vò Thöôïng Toïa hieåu ra laøm sao? Chaúng phaûi töôùng chaân thaät laø theá ö ? Chaúng phaûi ngay luùc naøy khoâng coù moät phaùp naøo ñeå chöùng ñaáy ö ? Chaúng phaûi roõ bieát choã ñi ñeán cuûa y ñaáy ö? Chaúng phaûi laø toaøn theå hieån loä ñaáy ö? Chôù am hieåu laàm! Kieán giaûi theá naøy, goïi laø nöông coû baùm caây, cuøng Phaät Phaùp caùch xa trôøi ñaát! Giaû nhö vaán ñaùp bieän luaän nhö nöôùc chaûy soâng troâi cuõng chæ thaønh ñöôïc caùi tri kieán ñieân ñaûo. Neáu chæ quyù lôøi ñaùp bieän luaän, coù gì khoù ñaâu? Chæ e voâ ích cho ngöôøi, trôû thaønh doái gaït. Nhö caùc Thöôïng Toïa, choã hoïc, bieän luaän, vaán ñaùp tröôùc kia, noùi ñaïo lyù cho laém, vì sao maø taâm nghi chaúng döøng? Nghe phöông tieän cuûa Thaùnh xöa moät möïc chaúng hoäi, chæ vì nhieàu hö ít thaät. Chaúng baèng caùc Thöôïng Toïa ôû döôùi goùt chaân moät phen nhìn ra, xem ñoù laø ñaïo lyù gì, coù bao nhieâu phaùp moân ñeå cho caùc vò töï nghi töï giaûi. Môùi bieát vieäc hoïc tröôùc kia chæ laø caên nguyeân sanh töû, keá soáng trong AÁm Giôùi. Do ñoù, coå nhaân noùi “Chaúng thoaùt kieán vaên, nhö traêng chìm trong nöôùc”. Voâ söï, traân troïng”.

Kieán vaên coøn chaúng theå thoaùt, huoáng laø töôûng nieäm ö? Treân ñaây laø theo naêm Caên maø nhaäp, chaúng hôïp vôùi ngöôøi Sô Taâm.

Kinh :

“Nhaõn thöùc bôûi Caên, Traàn

“Gaïn cuøng, khoâng coù töôùng

“Caû töï theå khoâng ñònh

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Caûnh thuoäc Töôùng Phaàn, Thöùc thuoäc Kieán Phaàn. Caùi Thaáy cuûa Nhaõn Thöùc laø Caên vaø Caûnh hôïp, Thöùc sanh ôû giöõa, ba thöù hoøa hôïp maø thaønh. Gaïn ñeán goác reã thì caùi Thaáy naøy voán khoâng töï theå, khoâng coù töôùng gì naém baét ñöôïc. Hoøa hôïp thì coù, chaúng hoøa hôïp thì khoâng neân noùi laø chaúng ñònh. Voán laø voâ ñònh theå, sao coù theå chöùng Vieân Thoâng?

Sö Thaàn Hoäi, tuoåi môùi möôøi ba, töø Ngoïc Tuyeàn ñeán tham hoûi Luïc Toå.

Toå noùi: “Baäc trí thöùc gian khoå ôû xa ñeán, laïi ñem ñöôïc goác ñeán chaêng? Nhö coù goác thì haún bieát chuû, thöû noùi ra xem”.

Thaày Hoäi noùi: “Laáy voâ truï laøm goác, thaáy töùc laø chuû”.

Toå noùi: “Sa Di naøy! Sao hôïp ñöôïc lôøi noùi aáy”.

Thaày Hoäi môùi hoûi raèng: “Hoøa Thöôïng ngoài thieàn laø thaáy hay chaúng thaáy?”

Toå laáy gaäy ñaùnh ba caùi, noùi: “Ta ñaùnh oâng laø ñau hay chaúng ñau?”

Ñaùp raèng : “Cuõng ñau cuõng chaúng ñau”.

Toå noùi : “Ta cuõng thaáy cuõng chaúng thaáy”.

Thaày Hoäi hoûi : “Sao laø cuõng thaáy cuõng chaúng thaáy?”

Toå noùi: “Choã thaáy cuûa ta laø thöôøng thaáy loãi laàm nôi töï taâm; chaúng thaáy söï ñuùng sai toát xaáu cuûa ngöôøi, ñoù laø cuõng thaáy cuõng chaúng thaáy. OÂng noùi cuõng ñau cuõng chaúng ñau laø sao? OÂng neáu chaúng ñau, thì ñoàng vôùi goã ñaù, neáu ñau thì ñoàng vôùi phaøm phu, lieàn noåi hôøn giaän. Tröôùc, oâng hoûi thaáy hay chaúng thaáy, ñoù laø hai beân; ñau hay chaúng ñau, ñoù laø sanh dieät. Töï Taùnh oâng coøn chaúng thaáy, sao daùm giôõn ngöôøi?”

Thaày Thaàn Hoäi leã baùi taï toäi.

Toå noùi : “OÂng baèng taâm meâ chaúng thaáy, thì hoûi thieän tri thöùc chæ ñöôøng. OÂng baèng taâm ngoä, töùc töï thaáy Taùnh, ñuùng phaùp tu haønh. OÂng töï meâ chaúng thaáy laïi ñi hoûi Ta thaáy vôùi chaúng thaáy. Ta töï bieát thaáy, ñaâu ñôïi caùi meâ cuûa oâng. OÂng baèng töï thaáy, cuõng chaúng ñôïi chuyeän Ta meâ. Sao khoâng töï bieát töï thaáy, maø hoûi Ta thaáy vôùi chaúng thaáy?”

Thaày Thaàn Hoäi laïi laïy hôn traêm laïy, xin taï loãi laàm, haàu haï moät beân.

Moät hoâm, Toå noùi vôùi chuùng raèng: “Ta coù moät vaät, khoâng ñaàu khoâng ñuoâi, khoâng danh khoâng töï, khoâng löng, khoâng maët, caùc ngöôi coù bieát chaêng?”

Thaày Thaàn Hoäi böôùc ra, noùi: “Ñoù laø coäi nguoàn cuûa Chö Phaät, Phaät Taùnh cuûa Thaàn Hoäi”.

Toå noùi: “Ñaõ noùi laø khoâng danh khoâng töï, oâng lieàn goïi laø coäi nguoàn, Phaät Taùnh. OÂng ñi maø coù maùi tranh che ñaàu, roát chæ thaønh moät toâng ñoà tri giaûi”.

Neáu luùc aáy maø nhö Nhò Toå: xaù baùi roài y choã maø ñöùng, thì coù loãi gì?

Kinh:

“Taâm nghe suoát möôøi phöông

“Do nhaân lôùn nguyeän löïc

“Sô Taâm khoù theå ñeán

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Chaúng duøng Tai nghe, chaúng duøng Thöùc nghe neân noùi laø Taâm nghe, laø ñaõ chöùng quaû vò, cuøng Ñöùc Quan Theá AÂm nghe suoát möôøi phöông troøn saùng khoâng khaùc. Choã naøy cuõng laø noùi “Ta cuõng theo trong aáy chöùng, chaúng phaûi chæ duy nhaát Ñöùc Phoå Hieàn”. Taâm nghe roãng suoát möôøi phöông, vieäc ngoaøi haèng sa theá giôùi khoâng gì chaúng bieát. Do nôi Nhaân Ñòa phaùt taâm, Haïnh Nguyeän cöïc ñaïi, khaép coõi hö khoâng khoâng ñaâu chaúng suoát ñeán. Coù caùi Nhaân lôùn naøy neân chöùng ñaïi Quaû aáy. Caùi aáy chaúng phaûi ñaïi caên ñaïi khí thì khoâng theå tieáp nhaän ñaûm ñöông, chaúng nhö xoay laïi caùi Nghe, huaân tu taùnh Nghe, laàn hoài nhaäp vaøo. Ñieàu naøy ngöôøi Sô Taâm chöa deã kheá hôïp, khoù ñöôïc Vieân Thoâng, vôùi caùc choã noùi khaùc coù chuùt khaùc bieät.

Thieàn sö Ñoäng Sôn Laãm, ngaøy chæ ngoài tònh. Moät böõa, keâu thò giaû haõy xuoáng phaùp ñöôøng, baûo keû keùo caây ñöøng laøm hö theàm böïc.

Thò giaû ra xem, thaáy chaúng coù ai, trôû laïi thöa: “Vaéng veû, khoâng coù boùng ngöôøi naøo”.

Toå Laãm laïi khieán kieám tìm. Thò giaû ñeán theàm cuùi xem, thì ra baày kieán keùo caùi caùnh con chuoàn chuoàn, theo böïc theàm ñi leân.

Ñaây laø cöïc tònh neân phaùt ra caùi linh tri vaäy, neân nghe tieáng con kieán nhö tieáng saám. Huoáng gì caùi Taâm nghe cuûa Ñöùc Phoå Hieàn, toät cuøng roäng lôùn hôn ôû ñaây bieát bao?

Kinh :

“Quaùn choùt muõi voán quyeàn cô

“Chæ ñeå nhieáp taâm truï

“Truï, taâm thaønh coù truï

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng : Nhieáp taâm thaät laø khoù khaên vaäy. Ban ñaàu thì taùn loaïn, chæ sôï chaúng truï ñöôïc. Maø ñaõ ñöôïc laëng yeân, laïi thaønh coù choã truï. Truï vaø chaúng truï ñeàu chaúng phaûi laø caùi baûn theå cuûa voâ truï, neân chaúng ñöôïc Vieân Thoâng.

Thaày Thaïch Cuûng moät ngaøy kia ñang laøm vieäc trong beáp.

Ngaøi Maõ Toå thaáy, hoûi raèng: “Laøm gì theá?”

Thaày Cuûng ñaùp: “Chaên traâu”.

Ngaøi hoûi: “Chaên laøm sao?”

Thaày Cuûng noùi: “Moät khi vaøo ñaùm coû, naém muõi daét trôû laïi”.

Ngaøi noùi: “OÂng thaät ñuùng chaên traâu”.

Toå Nam Tuyeàn daïy lôøi raèng: “Vöông Laõo Sö naøy chaên coù moät con traâu nöôùc ñöïc, ñònh höôùng khe Ñoâng ñi thì chaúng khoûi luùa maï nhaø vua; ñònh höôùng khe Taây ñi cuõng chaúng khoûi luùa maï nhaø vua. Sao baèng tuøy phaän ñôùp chôi chôi (ít ít), ñôøi naøo thaáy ñöôïc!”

Toå Thieân Ñoàng neâu raèng: “Nam Tuyeàn chaên traâu khaù laø kyø ñaëc! Daàu cho choán choán canh giöõ cuõng chaúng xong. Vì sao nhö theá ? Vì kia tuøy phaän ñôùp chôi chôi!”

Toå Vaân Moân noùi: “Haõy noùi trong traâu ñôùp hay ngoaøi traâu ñôùp? Ngay duø oâng noùi ñöôïc choã aên raønh reõ, toâi laïi hoûi oâng tìm traâu ôû ñaâu ?”

Toå Ñaïi Quy gaïn hoûi raèng: “Vaân Moân chæ bieát tìm traâu, chaúng bieát xoû muõi!”

Ñöa caây gaäy leân, noùi: “Ba ñôøi Chö Phaät cuøng loã muõi cuûa Laõo Hoøa Thöôïng trong thieân haï bò caây gaäy cuûa sôn taêng nhaát thôøi xuyeân suoát! Haõy noùi loã muõi sôn taêng ôû ñaâu?”

Chaëp laâu, noùi: “Phao toäi cho ngöôøi, duøng toaøn toäi buoäc!”

Neáu nôi taát caû quyeàn cô naøy maø xuyeân suoát, thì roõ raøng tìm ra loã muõi, quyeát ñònh ñöôïc voâ thöôïng Vieân Thoâng!

Kinh :

“Thuyeát phaùp, phaùt tieáng, caâu

“Tröôùc khai ngoä môùi thaønh

“Caâu, chöõ chaúng voâ laäu

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Caên Löôõi chæ coù theå phaân bieät muøi vò, Thöùc Löôõi môùi söû duïng aâm thanh, thuyeát phaùp theá gian vaø xuaát theá gian ñeå khai ngoä cho ngöôøi. Nhöng vieäc khai ngoä chæ daønh cho ngöôøi ñaõ thaønh töïu tröôùc, khi aáy caûm hoùa nhö möa, chaúng phaûi chæ coù lôøi noùi cho ra thoâi vaäy. Huoáng gì theå chöõ theå caâu, chaúng lìa vaên töï, chaúng phaûi laø phaùp voâ laäu. Nhö ngoùn tay chæ maët traêng, ngoùn tay chaúng phaûi laø maët traêng, sao coù theå ñöôïc Vieân Thoâng?

Toå Phaùp Nhaõn thöôïng ñöôøng; ñaïi chuùng ñöùng ñaõ laâu, môùi noùi raèng: “Chæ nhö vaäy ñoù maø giaûi taùn ñi! Lieäu coù ñaïo lyù Phaät Phaùp hay khoâng? Thöû noùi xem! Neáu khoâng, laïi ñeán trong aáy laøm gì? Neáu coù thì trong chôï buùa, choán ñoâng ngöôøi cuõng coù. Naøo phaûi ñeán trong kia! Caùc oâng moãi ngöôøi töøng ñoïc boä Hoaøn Nguyeân Quaùn, Baù Moân Nghóa Haûi, Hoa Nghieâm Luaän, Nieát Baøn Kinh, laém thöù vaên saùch, cuoán naøo trong giaùo ñieån coù caùi thôøi tieát aáy? Neáu coù, thöû ñöa ra xem. Neáu trong kinh aáy coù caùi lôøi noùi aáy, thì ñoù laø thôøi tieát gì, laøm sao giao thieäp? Bôûi theá maø noùi “Coù chuùt xíu lôøi vöôùng nôi taâm taùnh, thöôøng laøm caùi tröôøng duyeân ra lo nghó”. Caùi thaät teá ôû ngay tröôùc maét ñoåi thaønh caùi caûnh cuûa danh töôùng. Laïi laøm sao ñoåi ñöôïc ñaây? Neáu ñaõ ñoåi ñi, laïi laøm sao chaùnh ñöôïc ñaây? Coù am hieåu chaêng? Chæ ghi nhôù lôøi saùch, coù choã naøo duøng ñöôïc!”

Ñaùng tin thay, caâu chöõ chaúng phaûi laø caùi Voâ Laäu, chaúng coù theå ñöôïc Vieân Thoâng.

Kinh :

“Giöõ Giôùi chæ buoäc thaân

“Khoâng thaân, khoâng choã buoäc

“Voán chaúng khaép taát caû

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Phaùp Thaân voâ löôïng, chaúng möôïn ôû tu haønh laøm ra. Caùi ÖÙng Thaân coù haïn, deã daøng taïo nghieäp, phaûi möôïn nhôø Giôùi Luaät maø keàm buoäc noù. Söï keàm buoäc naøy chæ thi haønh cho ÖÙng Thaân, nhöng khoâng theå duøng thoâng cho lyù Phaùp Thaân, neân chaúng phaûi khaép taát caû. Chaúng khaép töùc chaúng theå ñöôïc Vieân Thoâng.

Thieàn sö Hoaøng Baùch Hueä, tuoåi nhoû xuaát gia, theo nghieäp Kinh Luaän. Nhaân thoï theâm Boà Taùt Giôùi maø than raèng: “Nhieáp giöõ Luaät Nghi Giôùi cuûa baäc ñaïi só vôùi goác thoï Thanh Vaên Giôùi cuûa ta ñeàu “Chæ, Trì, Taùc, Phaïm”. Nhöng trong Thieân Tuï theâm bôùt, caønh goác chung rieâng, yù cheá ñònh laïi nhieàu, ñeàu vi teá khoù ngaên ngöøa. Laïi nöõa, theo choã nhieáp ñieàu thieän, chöa töøng laøm ñöôïc ít phaàn. Huoáng laøm ñöôïc lôïi ích cho chuùng sanh ö? Vaû chaêng caùi thaân maïng boït huyeãn theá gian, ñaâu khaù löu luyeán!”

Do ñaáy deïp khoùa giaûng, muoán ñem thaân nhaûy vaøo nöôùc nuoâi loaøi toâm caù.

Nghó xong, saép boû ñi, boãng coù hai vò thieàn giaû löu laïi noùi chuyeän, baûo raèng : “Phöông Nam cuõng nhieàu thieän tri thöùc, sao vöôùng ñoïng chi nôi moät goùc”.

Töø ñoù hoài laïi yù ñònh.

Beøn ñeán Toå Sôù Sôn, baïch hoûi: “Saùt na tieän ñi” thì theá naøo?”

Toå Sôn noùi: “Che laáp hö khoâng, oâng laøm sao ñi?”

Ñaùp raèng: “Che laáp hö khoâng, chaúng baèng khoâng ñi”.

Toå Sôn beøn thoâi.

Sau ñoù, xuoáng nhaø giaûng tham kieán Ñeä Nhaát Toøa.

Ngaøi Ñeä Nhaát Toøa noùi: “Vöøa roài lôøi ñaùp raát kyø ñaëc (laï luøng)”.

Ñaùp raèng: “Ñaáy coøn laø noâng noåi, daùm mong loøng töø bi, khai thò cho keû ngu muoäi”.

Ngaøi Chuû Toøa noùi: “Trong moät saùt na laïi coù nghó ñònh ö?”

Ngay lôøi noùi xong, töùc thôøi ñoán ngoä.

Thieàn sö Nguyeân Am Töø, luùc nhoû theo Toå Thaønh Ñoâ Chaùnh Phaùp xuaát gia. Thoï Giôùi Luaät roài, ñi ñaây ñoù giaûng Luaät. Nghe giaûng kinh Vieân Giaùc, ñeán choã “Boán Ñaïi moãi lìa raõ, nay ñaây voïng thaân ñöông ôû choã naøo? Roát raùo khoâng theå, thaät ñoàng huyeãn hoùa”.

Nhôø ñoù tænh ngoä, laøm baøi tuïng raèng:

“Moät haït minh chaâu

Giaù lyù trong ta

Xoay ñöôïc ñoäng ñöôïc

Phoùng quang ñoäng ñòa”.

Hai vò toân tuùc ñaây, chaúng lìa ngoaøi huyeãn thaân maø chöùng Phaùp Thaân, coù “Chaúng Khaép” gì ñaâu?

Kinh :

“Thaàn thoâng : nhaân ñôøi tröôùc

“Quan (heä) gì phaùp phaân bieät

“Duyeân nieäm chaúng lìa vaät

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Thaàn thoâng Tieåu Thöøa ñeàu laø taùc yù. Duyeân vôùi vaät thì coù, lìa vaät thì khoâng, chaúng phaûi lìa vaät maø coù theå hieån hieän, cho neân duyeân vôùi höõu nieäm vaäy. Ñaáy laø heä thuoäc caùi thaàn löïc thaønh töïu cuûa ñôøi tröôùc, chöù chaúng lieân quan vôùi dieäu phaùp phaân bieät maø ñöôïc hieån hieän. Ñaõ chaáp tröôùc vaøo thaàn thoâng, neân chaúng theá noùi choã Vieân Thoâng ñöôïc.

Toå Hoaøng Baù ban ñaàu ñi thaêm nuùi Thieân Thai, gaëp moät nhaø sö nhö ñaõ töøng quen, beøn cuøng nhau ñi. Ñeán khe suoái nöôùc ñaày chaûy maïnh, Toå Baù choáng gaäy maø nghæ. Nhaø sö thuùc Toå Baù cuøng qua.

Toå Baù noùi: “Môøi huynh qua tröôùc”.

Nhaø sö lieàn ñeå noùn noåi treân maët nöôùc maø qua.

Toå Baù noùi: “Ta laïi cuøng vôùi moät anh nhaõi keát ñoaøn, tieác laø chaúng ñaäp cho moät gaäy cheát phöùt”.

Nhaø sö aáy, coøn ôû giöõa doøng nöôùc, töø xa laøm leã, ca ngôïi raèng: “Quaû thaät laø Phaùp Khí Ñaïi Thöøa, ta chaúng theo kòp”.

Ñaây laø thaàn thoâng cuûa Tieåu Thöøa, bò Ngaøi Hoaøng Baù quôû traùch.

Ngaøi Ma Coác, Nam Tuyeàn... hai ba vò qua ra maét Toå Kính Sôn, giöõa ñöôøng gaëp moät laõo baø, môùi hoûi: “Ñöôøng ñi loái naøo?”

Ñaùp : “Cöù thaúng maø ñi”.

Ngaøi Coác noùi: “Phía tröôùc nöôùc saâu, qua ñöôïc chaêng?”

Ñaùp : “Chaúng öôùt chaân”.

Ngaøi Coác laïi hoûi: “Bôø treân luùa ñöôïc gì maø toát, bôø döôùi luùa ñöôïc gì maø xaáu?”

Ñaùp : “Ñeàu bò cua caén chaân”.

Ngaøi Coác noùi : “Luùa thôm ngaùt”.

Ñaùp : “Maát hôi thôû”.

Ngaøi Coác laïi hoûi : “Baø truï nôi naøo?”

Ñaùp : “Chæ taïi Trong AÁy”.

Ba vò ñeán quaùn.

Laõo baø naáu moät bình traø, ñem ñeán caùi cheùn, baûo raèng: “Hoøa Thöôïng coù thaàn thoâng thì uoáng traø”.

Ba vò cuøng ngoù nhau.

Baø noùi : “Haõy xem laõo giaø voâ duïng naøy töï baøy thaàn thoâng ñaây vaäy!”

Ngay ñoù naâng cheùn roùt traø, roài ñi.

Caùc thaàn thoâng naøy, chaúng theå ñoàng vôùi caùc thöù thaàn thoâng nhoû heïp, neân Ngaøi Ma Coác, Nam Tuyeàn cuõng chaúng theå doø noåi bôø beán.

ÔÛ treân laø theo Saùu Thöùc maø vaøo, ngöôøi Sô Taâm chaúng deã öùng hôïp.

Kinh :

“Neáu quaùn taùnh Ñòa Ñaïi

“Cöùng ñoïng khoâng thoâng suoát

“Höõu vi, chaúng Thaùnh taùnh

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng : Ñaát laø cöùng ñoïng, voán chaúng phaûi taùnh thoâng suoát, neân trì giöõ Ñòa Ñaïi, laø phaùp höõu vi. Ñaõ chaúng phaûi quaû voâ vi, neân chaúng thích hôïp vôùi Vieân Thoâng. Baäc Tieân Ñöùc noùi “Nhö ngöôøi roõ ñöôïc Taâm, ñòa ñaïi khoâng taác ñaát”. Thaáy ñöôïc nhö theá, coøn choã naøo ngaïi?

Toå Böûu Phöôùc nhaân coù vò taêng ñöùng haàu, noùi: “OÂng ñöôïc caùi taâm thoâ ñaáy”.

Vò taêng noùi : “Ñaâu laø choã taâm thoâ cuûa con?”

Toå Phöôùc caàm leân moät cuïc ñaát, ñöa cho vò taêng, noùi: “Quaêng ra ngoaøi cöûa ñi!”

Vò taêng neùm xong, vaøo laïi, hoûi: “Ñaâu laø choã taâm thoâ cuûa con?”

Toå Phöôùc noùi: “Ta thaáy coù tieáng ñaù chaïm nhau ñoù, neân noùi oâng laø thoâ taâm”.

Neáu vò taêng naøy böøng tænh ngoä, lieàn thoâng suoát Thaùnh Taùnh, töùc ñöôïc Vieân Thoâng vaäy.

Kinh :

“Neáu quaùn taùnh Thuûy Ñaïi

“Moùng töôûng, chaúng chaân thaät

“Nhö nhö, chaúng theå quaùn

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng : Quaùn Nöôùc laø trong möôøi Phaùp Quaùn Töôûng. Choã thaønh töïu cuûa moùng töôûng, haù ñoàng Chaân Thaät ö? Caùi lyù chaân thaät, nhö nhö chaúng ñoäng, chaúng möôïn ñeán taïo taùc, neân chaúng phaûi laø choã ñeå quaùn töôûng ñeán ñöôïc.

Nhaø sö hoûi Toå Tuyeát Phong: “Suoái xöa nguoàn laïnh thì theá naøo?”

Toå Phong ñaùp: “Tröøng maét chaúng thaáy ñaùy”.

Hoûi : “Ngöôøi uoáng thì sao?”

Toå Phong ñaùp: “Chaúng theo mieäng vaøo”.

Nhaø sö noùi y laïi vôùi Toå Trieäu Chaâu.

Toå Chaâu noùi: “Chaúng theå theo trong loã muõi vaøo”.

Nhaø sö laïi hoûi: “Suoái xöa nguoàn laïnh thì theá naøo?”

Toå Chaâu noùi: “Khoå”.

Hoûi : “Ngöôøi uoáng thì sao?”

Toå Chaâu noùi: “Cheát”.

Toå Tuyeát Phong nghe ñöôïc, beøn noùi: “Trieäu Chaâu laø Coå Phaät”; ôû xa höôùng voïng laøm leã.

Töø aáy chaúng coù lôøi ñoái ñaùp.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Döïng laäp Toâng Thöøa, caàn tay tuyeät dieäu! Tuyeát Phong bieän luaän thaân taâm baäc thieän tri thöùc cuûa moät ngaøn naêm traêm ngöôøi. Trieäu Chaâu duøng thuû ñoaïn cuûa laõo giaø moät traêm hai möôi tuoåi, chaúng ngaïi kyø quaùi. Nhö nay trong chuùng, tuøy theo lôøi ñònh yù chæ, cheâ bai baùc boû loaïn xaï, vuøi laáp ngöôøi xöa! Nhöng gaëp nhau han hoûi, hình nhö coù tri aâm, khaéc coát ghi loøng, ít gaëp göông soi toû saùng!”

Choã thaáy cuûa nhaø sö kia vöôùng treä ôû choã trong laëng khoâng ñoäng lay. Trieäu Chaâu laø kìm duøi, thì Tuyeát Phong laø kim chæ. Sao noùi laø chaúng ñoàng ö?

Kinh :

“Neáu quaùn taùnh Hoûa Ñaïi

“Chaùn töôùng, chaúng (phaûi) thaät lìa

“Chaúng (phaûi) phöông tieän Sô Taâm

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Ngaøi A La Haùn Hoûa Ñaàu nghe noùi ñeán löûa duïc maø sanh chaùn gheùt lìa boû, ñoù laø chaùn töôùng höõu vi. Ñaõ coù öa, chaùn, thì chaúng phaûi laø Chaân Giaûi Thoaùt. Vaû laïi, ngöôøi Sô Taâm nhaäp ñaïo, kieàm cheá duïc chaúng baèng cuøng toät caùi lyù. Lyù caøng saùng thì Duïc caøng tieâu. Nhö muoán cuøng lyù, thöû quaùn xem Löûa laø vaät gì?

Toå Trieäu Chaâu nhaân coù nhaø sö haàu beân, beøn chæ löûa hoûi raèng: “Caùi aáy laø Löûa, oâng khoâng ñöôïc goïi laø Löûa, laõo taêng noùi roài vaäy”.

Nhaø sö khoâng ñaùp ñöôïc.

Toå Chaâu laïi gaép löûa leân, hoûi: “Hoäi chaêng?”

Ñaùp: “Chaúng hoäi”.

Toå Chaâu noùi: “ÔÛ Thô Chaâu coù Hoøa Thöôïng Ñaàu Töû, oâng sang laøm leã maø hoûi, chaéc seõ vì oâng noùi ra. Nhaân duyeân kheá hôïp nhau, chaúng caàn trôû laïi, chaúng kheá hôïp nhau, thì haõy trôû veà”.

Nhaø sö ñeán Toå Ñaàu Töû.

Toå Töû hoûi: “Vöøa lìa choán naøo?”

Ñaùp: “Trieäu Chaâu”.

Toå Töû hoûi: “Trieäu Chaâu coù lôøi noùi gì?”

Nhaø sö neâu ra lôøi tröôùc.

Toå Töû noùi: “OÂng hoäi chaêng?”

Ñaùp: “Chaúng hoäi, xin thaày baøy daïy”.

Toå Töû beøn xuoáng thieàn saøng, ñi ba böôùc, ngoài laïi, hoûi: “Hoäi chaêng?”

Ñaùp: “Chaúng hoäi”.

Toå Töû noùi: “OÂng veà noùi y laïi vôùi Toå Trieäu Chaâu”.

Nhaø sö trôû laïi noùi y theá vôùi Toå Trieäu Chaâu.

Toå Chaâu noùi: “Vaäy hoäi chaêng?”

Ñaùp: “Chaúng hoäi”.

Toå Chaâu noùi: “Ñaàu Töû nhö vaäy cuõng chaúng qua loa laém ñaâu”.

OÂi, hai vò laõo tuùc, phöông tieän ñeán nhö theá, coøn chaúng chòu ngoä, luoáng laø ai khaùc?

Kinh :

“Neáu quaùn taùnh Phong Ñaïi

“Ñoäng, tónh laø ñoái ñaõi

“Ñoái, chaúng (laø) Voâ Thöôïng Giaùc

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Taùnh cuûa caùc thöù ñoäng naøy, ñeán khoâng töø ñaâu, ñi khoâng veà ñaâu, nguyeân chaúng coù choã ñoái ñaõi. Quaùn saùt söùc Gioù khoâng choã nöông, ngoä Boà Ñeà Taâm töùc laø Voâ Thöôïng Giaùc, naøo ñeán ñoãi coù hai töôùng ñoäng tónh gì ñaâu? Chæ vì ngöôøi sô cô, ôû trong caùi ñoäng, bieát caùi Taùnh chaúng ñoäng, phaân ra ñoäng vôùi baát ñoäng, hai töôùng ñaõ coù, töùc laø coù ñoái ñaõi. Ñaõ laø ñoái ñaõi, töùc sanh dieät phaùp, thì xa Boà Ñeà Voâ Thöôïng laém vaäy.

Toå Thöù Möôøi Baûy, Ngaøi Taêng Ca Nan Ñeà, ñoä cho Ñoàng Töû Trì Giaùm, ñaët teân laïi laø Giaø Da Xaù Ña. Moät hoâm, nghe tieáng linh [Chuoâng nhoû] gioù thoåi rung treân ñieän.

Toå hoûi raèng: “Linh keâu ö, gioù keâu ö?”

Xaù Ña noùi: “Chaúng phaûi gioù, linh keâu, taâm mình keâu vaäy”.

Toå noùi: “Taâm laø chi vaäy?”

Xaù Ña noùi: “Ñeàu tòch tónh vaäy”.

Toå noùi: “Hay thay, hay thay! Keá tuïc ñaïo ta, khoâng oâng thì ai”.

Veà sau, Luïc Toå nhaân hai nhaø sö baøn luaän nghóa gioù vôùi phöôùn.

Moät ngöôøi noùi: “Gioù ñoäng”.

Ngöôøi kia noùi: “Phöôùn ñoäng”.

Ñònh luaän chaúng döùt.

Toå böôùc tôùi noùi: “Chaúng phaûi gioù ñoäng, chaúng phaûi phöôùn ñoäng, taâm caùc vò ñoäng”.

Cuøng vôùi lôøi Ngaøi Xaù Ña, nhö töø moät mieäng.

Toå Tuyeát Phong neâu leân lôøi cuûa Luïc Toå “Chaúng phaûi gioù ñoäng, chaúng phaûi phöôùn ñoäng, taâm quyù vò ñoäng”. Beøn noùi: “Toå Sö lôùn beù, ñaàu roàng ñuoâi raén, ñaùng cho hai möôi gaäy!”

Khi aáy, Thöôïng Toïa Ñaïi Nguyeân Phu ñöùng haàu baát giaùc nghieán raêng.

Toå Phong noùi: “Vöøa roài toâi noùi theá cuõng ñaùng aên hai möôi gaäy!”

Thieàu Quoác Sö thöôïng ñöôøng: “Phöông tieän coå Thaùnh döôøng nhö haø sa. Toå Sö noùi “Chaúng phaûi gioù ñoäng, chaúng phaûi phöôùn ñoäng, taâm quyù vò ñoäng”. Ñaây môùi laø phaùp moân taâm aán voâ thöôïng.

“Boïn chuùng ta laø khaùch moân haï cuûa Toå Sö, lieäu laøm sao am hieåu yù Toå Sö? Chôù noùi: Gioù, phöôùn chaúng ñoäng, taâm oâng voïng ñoäng! Chôù noùi : Choã ñoäng cuûa gioù phöôùn laø ôû ñaâu? Hoaëc noùi: Nöông vaät roõ Taâm, chaúng caàn nhaän vaät. Hoaëc noùi: Saéc töùc laø Khoâng. Hoaëc noùi: Chaúng phaûi gioù, phöôùn ñoäng; phaûi neân nhieäm maàu am hieåu. Am hieåu nhö theá thì cuøng vôùi yù Toå Sö coù gì giao thieäp? Chaúng theå chòu cho kieåu am hieåu nhö theá.

“Caùc vò Thöôïng Toïa, neân bieát roát raùo. Nhö ôû Trong AÁy toû ngoä roát raùo, thì phaùp moân naøo chaúng roõ? Traêm ngaøn phöông tieän cuûa Chö Phaät nhaát thôøi hieåu suoát, coøn coù chuùt nghi tình naøo. Bôûi theá, coå nhaân noùi “Moät roõ ngaøn thoâng, moät meâ muoân laàm”. Naøy caùc Thöôïng Toïa, ñaâu phaûi laø ngaøy nay hieåu ñöôïc moät ñoaïn, ngaøy mai laïi hieåu nöõa. Chaúng phaûi laø coù moät phaàn chuyeän höôùng thöôïng khoù hieåu, coù moät phaàn phaøm phu yeáu keùm chaúng hieåu ñöôïc. Caùi kieán giaûi nhö vaäy thì coù traûi qua soá kieáp nhieàu nhö buïi cuõng chæ töï meät thaàn khoå trí. Laøm gì coù chuyeän aáy!”

Thieàu Quoác Sö noùi theá, saùnh vôùi Toå Tuyeát Phong ít nhieàu, cuõng neân cho aên hai chuïc gaäy!

Kinh :

“Neáu quaùn taùnh Khoâng Ñaïi

“Khoâng-trô, chaúng phaûi Giaùc

“Khoâng bieát, khaùc Boà Ñeà

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Nghieâng veà caùi khoâng aét trô ñoän chaúng phaûi Giaùc. Caùi Chôn Khoâng thì töùc Giaùc, töùc Khoâng. Ngöôøi sô cô ñònh luaän caùi Khoâng thaät deã laàm ñöôøng, neân caàn phaûi xeùt bieän.

Toå Huyeàn Sa thöôïng ñöôøng: “Ngöôøi ñôøi nay chaúng toû ngoä caùi lyù Trung Ñaïo, voïng töï keát dính vôùi söï, keát dính vôùi traàn, choán choán nhieãm tröôùc, moãi moãi buoäc troùi. Daàu coù choã tænh ngoä, maø traàn caûnh phaân vaân, danh töôùng chaúng thieät. Beøn ñònh ngöng taâm thaâu nieäm, nhieáp söï veà khoâng, nhaém con maét, chöùa tinh thaàn, vöøa coù khôûi nieäm, laäp töùc phaù tröø, moáng töôûng vöøa sanh, beøn lieàn ñeø tieät. Nhö kieán giaûi naøy töùc laø rôi vaøo caùi Khoâng-trô cuûa ngoaïi ñaïo, ngöôøi cheát maø hoàn chaúng tan, môø môø mòt mòt, voâ giaùc voâ tri, bòt tai maø troäm chuoâng, uoång töï khinh, doái.

“Trong AÁy roõ raøng thì chaúng nhö vaäy, chaúng caø raø ngoaøi cöûa, chaúng laån luùt beân song. Lôøi lôøi hieän tieàn, khoâng coù choã ñeå thöông löôïng, chaúng quan heä ñeán vaên töï. Voán tuyeät traàn caûnh, voán khoâng vò thöù: taïm goïi laø keû xuaát gia, roát raùo khoâng tung tích. Naøo laø Chaân Nhö, phaøm Thaùnh, ñòa nguïc, trôøi ngöôøi, chæ laø phöông thöùc chöõa beänh cho gaõ cuoàng. Hö khoâng coøn chaúng caûi bieán, Ñaïi Ñaïo haù coù thaêng traàm? Ngoä thì doïc ngang chaúng rôøi Boån Taùnh. Ñeán vaøo Trong AÁy, phaøm Thaùnh cuõng chaúng coù choã laäp. Neáu höôùng trong caâu khôûi yù, aét chìm ñaém cheát ngöôøi. Neáu höôùng ngoaøi roâng caàu, laïi sa vaøo Ma coõi. Nhö nhö höôùng thöôïng, tuyeät daáu an baøi. Vöøa vaën loø löûa, chaúng chöùa muoãi moøng.

“Caùi AÁy xöa nay voán baèng phaúng, naøo duøng söï tæa tröø. Ñoäng tónh, nhöôùng maøy chính laø Chaân Giaûi Thoaùt Ñaïo. Chaúng göôïng suy tính, döïng laäp laø traùi Chaân. Nhö ñeán vaøo Trong AÁy, maûy loâng chaúng thoï, baøy yù töùc sai. Daàu cho ngaøn Thaùnh ra ñôøi, baøy ra moät chöõ cuõng chaúng ñöôïc. Traân troïng”.

Nhö roõ ñöôïc lôøi Huyeàn Sa töùc thaáu ñaït yù chæ Chaân Khoâng. Caùi Voâ Thöôïng Boà Ñeà cuõng göôïng ñaët teân ñoù thoâi. Haù chaúng Vieân Thoâng hieän tieàn ö?

Kinh :

“Neáu quaùn taùnh Thöùc Ñaïi

“Thöùc chaúng phaûi thöôøng truï

“Giöõ taâm laø hö voïng

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Nhö Lai Taïng Dieäu Chaân Nhö Taùnh töùc laø Ñeä Baùt Thöùc, voán chaúng phaûi laø hö voïng. Ngöôøi chöa thaáy Taùnh chaúng theå chuyeån Thöùc, chæ bò Thöùc chuyeån, beøn duøng söï quaùn töôûng soi xeùt, thì quaùn cuõng laø Thöùc, nieäm nieäm sanh dieät, chaúng phaûi thöôøng truï. Daàu cho coù theå giöõ taâm laéng trong chaúng ñoäng, aáy laø do löïc quaùn töôûng trì giöõ, cuõng thuoäc veà hö voïng. Haù caùi Dieäu Traïm Toång Trì, voán töï voâ taâm, chaúng ñôïi giöõ cho coøn maø töï khoâng ñaâu chaúng coøn ñaáy ö?

Toå Thöù Möôøi Saùu, Ngaøi La Haàu Ña La ñeán choã OÂng Taêng Giaø Nan Ñeà, gaëp oâng nhaäp ñònh. Toå cuøng chuùng chôø xem, traûi qua hai möôi moát ngaøy môùi töø ñònh daäy.

Toå hoûi raèng: “Thaân oâng ñònh hay taâm oâng ñònh?”

Thaày Ñeà ñaùp: “Thaân taâm ñeàu ñònh”.

Toå noùi: “Thaân taâm ñeàu ñònh, sao coù vaøo ra?”

Thaày Ñeà ñaùp: “Tuy coù ra vaøo, chaúng maát ñònh töôùng, nhö vaøng trong gieáng, theå vaøng thöôøng tòch”.

Toå noùi: “Nhö vaøng trong gieáng, nhö vaøng khoûi gieáng, vaøng khoâng ñoäng tónh, thì vaät gì ra vaøo?”

Thaày Ñeà noùi: “Chæ coù lôøi noùi vaøng laø ñoäng tónh, ñaâu coù vaät ra vaøo. Chæ coù lôøi noùi vaøng ra vaøo, maø vaøng chaúng phaûi ñoäng tónh”.

Toå noùi: “Neáu vaøng trong gieáng, thì ra khoûi gieáng laø vaøng naøo? Vaøng neáu ra khoûi gieáng, thì ôû laïi laø vaät gì?”

Thaày Ñeà ñaùp: “Vaøng nhö khoûi gieáng, ôû gieáng chaúng phaûi vaøng. Nhö vaøng ôû gieáng, khoûi gieáng chaúng phaûi vaät”.

Toå noùi: “Nghóa naøy chaúng phaûi”.

Thaày Ñeà noùi: “Nghóa kia chaúng roõ”.

Toå noùi: “Nghóa naøy phaûi rôùt”.

Thaày Ñeà noùi: “Nghóa kia chaúng thaønh”.

Toå noùi: “Nghóa kia chaúng thaønh, nghóa caùi ta thaønh vaäy”.

Thaày Ñeà noùi: “Nghóa caùi Ta tuy thaønh, phaùp chaúng phaûi caùi Ta vaäy”.

Toå noùi: “Nghóa Ta ñaõ thaønh, Ta khoâng Ta vaäy.

Thaày Ñeà noùi: “Ta khoâng ta thì laïi thaønh nghóa gì?”

Toå noùi: “Ta maø khoâng ta, neân thaønh nghóa cuûa oâng”.

Thaày Ñeà noùi: “Thaày nhaân giaû laø ai, maø ñaéc voâ ngaõ aáy?”

Toå noùi: “Thaày ta laø Giaø Na Ñeà Baø, chöùng Voâ Ngaõ aáy”.

Thaày Ñeà duøng keä ca ngôïi raèng:

“Kính leã Ñeà Baø sö

Nhaân giaû ra töø ñoù

Nhaân giaû voâ ngaõ vaäy

Toâi muoán ngöôøi laøm thaày”.

Toå duøng keä ñaùp raèng:

“Bôûi vì ta voán laø voâ ngaõ

OÂng caàn thaáy caùi Ngaõ cuûa ta

OÂng neáu muoán coi ta laø Thaày

Bieát ta chaúng phaûi Ngaõ cuûa ta”.

Thaày Nan Ñeà taâm yù roãng nhieân, beøn caàu ñoä thoaùt.

Toå noùi: “Taâm oâng voán töï taïi, chaúng raøng buoäc Ngaõ-Sôû”.

Roài phoù baøi keä Chaùnh Phaùp Nhaõn raèng:

“Trong Phaùp, thaät khoâng chöùng

Chaúng giöõ cuõng chaúng lìa

Phaùp chaúng töôùng Höõu Voâ

Trong ngoaøi choã naøo khôûi”.

Theá neân, bieát chuyeån Thöùc thaønh Trí thì trong khoaûng maûy tô. Coøn khoâng thaáy caùi Chaân Thaät, roát cuõng laø hö voïng.

Kinh:

“Caùc haønh ñeàu voâ thöôøng

“Töôûng nieäm voán sanh dieät

“Nhaân quaû nay khaùc bieät

“Laøm sao ñöôïc Vieân Thoâng?

Thoâng raèng: Caên cöù theo phaùp moân nieäm Phaät thì nieäm töùc laø Phaät, haønh töùc laø Phaät, ñoäc chæ Taâm laø Phaät, ñoäc chæ Taâm laøm Phaät. Quaû vaø Nhaân laø moät. Voán chaúng phaûi khaùc bieät. Nay Ngaøi Vaên Thuø chæ quy veà moät ñöôøng höôùng thöôïng, neân cho haønh laø voâ thöôøng, nieäm thuoäc sanh dieät, laáy ñoù maø caàu quaû Phaät thöôøng truï, chaéc chaúng theå ñöôïc.

Thieàn sö Teà Kyû nhaân ñaïo höõu cuûa Hoäi Lieân Xaõ môøi, thöôïng ñöôøng, noùi: “Daàn daàn toùc baïc da moài, cha treû maø con giaø! Xem coi böôùc ñi suy yeáu, nghi cheát Thöôïng Toïa ngoác! Daàu cho vaøng ngoïc ñaày nhaø, coi chöøng giaëc voâ hình! Haù khoûi suy taøn, giaø beänh, haõy neân raát löu yù! Maëc ngöôi ngaøn chuyeän khoaùi vui, haén ta vaãn ñöôïc töï do! Voâ thöôøng roát cuoäc laïi ñeán, veà nhaø uoáng traø ñi thoâi. Chæ coù neûo taét tu haønh, y cuõ ñi voøng quanh! Chæ nieäm A Di Ñaø Phaät, nieäm ñöôïc chaúng neân chuyeän!”

Laïi noùi : “AÙi chaø! Caùi con ñöôøng soáng aáy ñaõ bò Thieän Ñaïo Hoøa Thöôïng chæ thaúng roõ raøng ra roài vaäy. Chính caùc oâng saùng toái qua laïi trong con ñöôøng taét, vì sao ngay tröôùc maët maø laàm ñi qua A Di Ñaø Phaät. Trong aáy tieán cöû ñöôïc, beøn hay tröø caùi chöôùng meâ môø ñieân ñaûo, nhoå muõi teân duï döï, caét löôùi nghi laàm, döùt soâng si aùi, chaët phaù röøng taâm raäm, röûa taâm ueá tröôïc, laøm thaúng ngay taâm taø vaïy, döùt tuyeät taâm sanh töû. Roài sau chuyeån nhaäp meù kia, dôõ cao chaân, höôùng veà choã Phaät Toå daãm böôùc chaúng tôùi maø tieán moät böôùc! Môû mieäng ra, höôùng veà choã Phaät Toå daïy doã chaúng tôùi maø noùi moät caâu! Goïi trôû laïi Thieän Ñaïo Hoøa Thöôïng, rieâng caàu neûo taét tu haønh! Neáu maø cöù y theo tröôùc, boû cha chaïy troán, löu laïc phöông ngöôøi, ñuïng Ñoâng chaïm Taây, khoå thay A Di Ñaø Phaät!”

Laïi coøn Toå Huyønh Long Taân, thöôïng ñöôøng raèng: “Ngoïc Thanh Chaâu boû vaøo nöôùc ñuïc, nöôùc ñuïc chaúng theå chaúng trong. Nieäm Phaät ñeå vaøo trong taâm roái loaïn, taâm loaïn chaúng theå chaúng Phaät. Phaät ñaõ chaúng loaïn, nöôùc ñuïc töï trong. Nöôùc ñuïc ñaõ trong, coâng quy veà ñaâu?”

Chaäp laâu, noùi: “Maáy ñoä haéc phong traøn bieån lôùn, chöa töøng nghe noùi laät thuyeàn caâu!

“Phaøm troïn thu nhieáp saùu Caên, tu phaùp moân nieäm Phaät, laø coøn duøng neûo ñöôøng coâng caùn. Moät phen loät thoaùt, nôi caùi Thaáy naøy xoay caùi Nghe thaúng thaáu nguoàn Taùnh, beøn xa laàm loãi”.

Thaät laø caùi cô tu chöùng Vieân Thoâng Toái Thöôïng vaäy.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM