Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG II: NÖÔNG CHOÃ NGOÄ MAØ TU

MUÏC NAÊM: CHÆ PHAÙP VIEÂN TU

IV. NHÓ CAÊN VIEÂN THOÂNG HÔN HEÁT

Kinh:

“Toâi nay baïch Theá Toân

“Phaät xuaát coõi Ta Baø

“Phöông naøy, chaân giaùo theå

“Thanh tònh taïi nghe thanh

“Muoán vaøo Tam Ma Ñeà

“Thaät do caùi Nghe nhaäp

Thoâng raèng: Thaùnh nhaân thieát laäp giaùo phaùp, tuøy choán chaúng ñoàng. Hoaëc coù choã duøng aùnh saùng maø laøm Phaät söï, hoaëc coù choã duøng caây Boà Ñeà cuûa Phaät maø laøm Phaät söï, cho ñeán duøng vöôøn röøng ñaøi cao, hoaëc duøng hö khoâng, hoaëc duøng söï laëng leõ khoâng noùi, khoâng chæ baøy, nhö ôû coõi Phaät Höông Tích, khoâng coù lôøi noùi vaên töï, chæ laáy hö khoâng, khieán cho ngöôøi-trôøi ñöôïc vaøo Luaät, Haïnh. Caùi giaùo theå ôû phöông naøy, ñoäc taïi choã Nghe tieáng. Chaúng laãn loän vôùi traàn caáu, cöïc kyø trong saïch. Thuaàn laø trong saïch neân deã daøng kheá nhaäp Tam Ma Ñeà. Theá giôùi Ta Baø naøy duøng caùi Nghe laøm ñöông cô vaäy.

Nhaø sö hoûi Toå Huyeàn Sa: “Keû hoïc nhaân môùi vaøo röøng Thieàn, xin thaày chæ con ñöôøng vaøo”.

Toå Sa noùi: “Coù nghe tieáng nöôùc suoái Yeån chaêng?”

Ñaùp: “Nghe”.

Toå Sa noùi: “Theo trong aáy vaøo”.

Ñaùng goïi laø chæ baøy thaúng suoát vaäy.

Kinh:

“Lìa khoå ñöôïc Giaûi Thoaùt

“Laønh thay Quaùn Theá AÂm

“Trong haèng sa soá kieáp

“Vaøo coõi Phaät vi traàn

“Ñaéc söùc ñaïi töï taïi

“Voâ UÙy Thí chuùng sanh

“Dieäu AÂm, Quaùn Theá AÂm

“Phaïm AÂm, Haûi Trieàu AÂm

“Cöùu theá, yeân laønh thaûy

“Xuaát theá, haèng thöôøng truï

Thoâng raèng: Laønh thay Ñöùc Quaùn Theá AÂm, ñaõ lìa khoå naõo neân hay cöùu ñôøi aét thaûy yeân laønh, ñaõ giaûi thoaùt ñoù neân hay khieán cho ngöôøi xuaát theá ñöôïc thöôøng truï. Trong haèng sa kieáp vaøo coõi nöôùc nhieàu nhö soá buïi nhoû, ba möôi hai ÖÙng Thaân khoâng ñaâu chaúng khaép. Boá thí möôøi boán phaùp Voâ UÙy, ñaéc löïc Ñaïi Töï Taïi, thì boán dieäu Ñöùc khoâng theå nghó baøn. Taâm Nghe chí dieäu, nhö tieáng qua vaùch, thaûy hoùa thaønh moät Dieäu AÂm vaäy. Dieäu ôû choã Thanh Tònh, töùc goïi laø tieáng Phaïm AÂm, Dieäu ôû choã Höôûng ÖÙng, töùc goïi laø Trieàu AÂm, Dieäu ôû choã Tìm Thanh (Cöùu Khoå), töùc goïi laø Quaùn Theá AÂm, aâm thanh theá gian chaúng theå so saùnh, maø laø aâm thanh maàu nhieäm cuûa Töï Taùnh vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Quy Toâng: “Nhö theá naøo laø Huyeàn Chæ?”

Toå Toâng noùi: “Khoâng ngöôøi hieåu ñöôïc”.

Hoûi: “Höôùng ñeán thì theá naøo?”

Toå Toâng noùi: “Coù höôùng lieàn sai”.

Hoûi: “Khoâng höôùng ñeán thì theá naøo?”

Toå Toâng noùi : “Ai caàu Huyeàn Chæ?”

Laïi noùi: “Ñi ñi! Khoâng coù choã cho oâng duøng taâm”.

Hoûi: “Haù khoâng coù cöûa phöông tieän khieán hoïc nhaân ñöôïc vaøo?”

Toå Toâng noùi: “Quaùn AÂm trí löïc maàu. Hay cöùu theá gian khoå”.

Hoûi: “Nhö sao laø Quaùn AÂm trí löïc maàu?”

Toå Toâng goõ naép ñænh lö ba caùi, hoûi: “OÂng coù nghe chaêng?”

Ñaùp : “Nghe”.

Toå Toâng noùi: “Sao ta chaúng nghe?”

Nhaø sö khoâng coù lôøi ñaùp.

Toå Toâng duøng gaäy ñuoåi xuoáng.

Hoâm khaùc, thöôïng ñöôøng : “Hoâm nay ta muoán noùi Thieàn!”

Caùc ñeä töû ñeàu ñeán gaàn phía tröôùc.

Toå Toâng noùi: “Haõy nghe haïnh Quaùn AÂm öùng khaép caùc nôi choán!”

Hoûi: “Nhö sao laø haïnh Quaùn AÂm?”

Toå Toâng lieàn khaûy moùng tay, noùi : “Caùc oâng laïi nghe chaêng?”

Ñaùp raèng: “Nghe”.

Toå Toâng noùi: “Caùi luõ naøy, höôùng Trong AÁy kieám caùi gì?”

Toå Quy Toâng thaáy roõ, moät ñoaïn dieäu aâm an nhieân thöôøng truï cuûa moïi ngöôøi, chaúng tieác maø truøng truøng chæ ra, thaät quaù ñoåi töø bi.

Kinh :

“Nay kính baïch Nhö Lai

“Nhö Quan AÂm ñaõ noùi

“Ví nhö ngöôøi ôû yeân

“Möôøi phöông ñeàu noåi tieáng

“Möôøi choán ñoàng thôøi nghe

“Ñoù laø Vieân Chaân Thaät

Thoâng raèng: Tam Muoäi veïn troøn soi chieáu cuûa Ñöùc Quaùn AÂm khoâng khôûi khoâng laøm, neân nhö ngöôøi ôû yeân laëng, möôøi phöông ñaùnh troáng, möôøi choán ñeàu nghe. Ñaâu phaûi boán phaàn thieáu maát nöûa phaàn. Ñaây laø ôû caûnh hieän baøy ñaày ñuû caùi Vieân naøy vaäy.

Thieàn sö Hoaøng Baù Duy Thaéng ngaãu nhieân duøng caây quaït voã vaøo song cöûa thaønh tieáng, boãng nhôù laïi trong kinh noùi, “Möôøi phöông ñeàu noåi troáng. Möôøi choán ñoàng thôøi nghe”, nhaân ñoù ñaïi ngoä.

Veà sau, Thaùi Thuù Thoaïi Chaâu phoù thaùc cho Toå Hoaøng Long choïn löïa ngöôøi truï trì chuøa Hoaøng Baù.

Toå Long nhoùm chuùng, noùi raèng: “Leân laàu chuoâng nieäm taùn [Ca ngôïi]. Döôùi chaân saøng troàng rau”. Ngöôøi naøo noùi ñöôïc, sang ñaáy truï trì”.

Ngaøi Duy Thaéng böôùc ra noùi raèng: “Maõnh hoå giöõa ñöôøng ngoài”.

Toå Long raát khoaùi yù, beøn khieán sang ñoù.

Nhö Ngaøi Duy Thaéng, coù theå noùi laø töï thaân chöùng caùi Vieân Chaân Thaät vaäy.

Kinh:

“Taùnh aâm thanh, ñoäng tónh

“Trong (caùi) Nghe laø coù, khoâng

“Khoâng tieáng, goïi (laø) khoâng nghe

“Chaúng thaät khoâng Taùnh Nghe

“Khoâng tieáng, ñaõ khoâng dieät

“Coù tieáng cuõng chaúng sanh

“Sanh dieät ñeàu troïn lìa

“Ñoù laø Thöôøng Chaân Thaät

“Daàu cho trong moäng töôûng

“Khoâng nghó nhöng chaúng khoâng

“Taùnh Nghe ngoaøi suy nghó

“Thaân taâm khoâng baèng ñöôïc

Thoâng raèng: AÂm thanh coù ñoäng coù tónh, neân söï Nghe khi coù khi khoâng. Taùnh Nghe thì thöôøng truï, chaúng do tieáng maø coù sanh, chaúng phaûi khoâng tieáng maø dieät maát. Laáy ñaâu maø nghieäm xeùt? Trong moäng töôûng nghe tieáng chaøy giaõ gaïo maø cho laø tieáng chuoâng troáng, khi nguû cuõng nhö khi thöùc, chaúng coù möôïn ñeán nghó suy. Caùi Bieát naøy ñoái vôùi caùi bieát chaúng thöôøng haèng coù khaùc, neân trong söï ghi nhôù coù theå thaáy laø noù thöôøng haèng. Naêm Caên kia ôû trong moäng cuõng thaáy caûnh roõ raøng, nhöng chöa chaéc ñoái vôùi caûnh tröôùc maét maø bieát, phaûi coù suy nghó môùi keát thaønh. Neân naêm Caên kia suy nghó thì coù, khoâng suy nghó thì khoâng, khi thöùc tænh ñoái caûnh aét coù, khi nguû moäng ñoái caûnh aét khoâng, vöôùng treä nôi thaân taâm, bò Caên Traàn troùi buoäc. Ñoäc chæ Taùnh cuûa Nhó Thöùc chaúng ñôïi khi thöùc roài suy nghó môùi coù, chaúng chôø khi moäng maø chaúng suy nghó thì khoâng. Taùnh aáy sieâu vieät khoûi ngoaøi söï suy nghó vaø chaúng suy nghó. Bôûi theá, Taùnh Giaùc Quaùn cuûa söï xoay laïi caùi Nghe lìa ngoaøi nghó suy vaø chaúng nghó suy, khaùc haún vôùi caùi quaùn chieáu thoâng thöôøng söû duïng ñeán suy nghó. Ñaõ ra ngoaøi caûnh giôùi cuûa nghó suy, neân nôi Caên maø lìa Caên, neân thaân chaúng ñeán ñöôïc vaäy. ÔÛ nôi Thöùc maø lìa Thöùc, neân taâm chaúng ñeán ñöôïc vaäy. Ñaây laø “Sanh dieät ñaõ dieät, tòch dieät hieän tieàn”, chaúng goïi caùi aáy laø Phaät Taùnh Chaân Thöôøng sao?

OÂng Tröông Voâ Caáu noùi vôùi Toå Ñaïi Hueä raèng: “Con moãi khi trong moäng thì thaáy ñoïc Luaän Ngöõ, Maïnh Töû, nhö vaäy laø sao?”

Toå Hueä laáy töø kinh Vieân Giaùc, noùi: “Do bôûi laëng döùt, neân Taâm Chö Nhö Lai möôøi phöông theá giôùi trong ñoù hieån hieän, nhö boùng trong göông”.

OÂng Voâ Caáu noùi: “Chaúng phaûi laø laõo sö thì khoâng theå nghe ñöôïc luaän naøy”.

OÂng Voâ Caáu trong chieâm bao döôøng nhö taäp khí chöa tröø. Toå Ñaïi Hueä chæ ra Ñaïi Vieân Caûnh Trí chaúng ngaïi gì taäp khí laêng xaêng khôûi dieät. Ñaùng goïi laø thaáu suoát roát raùo caùi “Moät ñöôøng chaân thöôøng”.

Kinh:

“Nay coõi Ta Baø naøy

“Thanh luaän ñöôïc toû roõ

“Chuùng sanh meâ goác Nghe

“Theo thanh neân löu chuyeån

“Anan tuy nhôù kyõ

“Chaúng khoûi laïc töôûng taø

“Haù chaúng tuøy choã ñaém

“Xoay doøng ñöôïc Thöôøng Chaân

“Anan, oâng nghe kyõ :

“Toâi nöông oai löïc Phaät

“Tuyeân noùi Kim Cang Vöông

“Nhö huyeãn, chaúng nghó baøn

“Phaät Maãu, chaân Tam Muoäi

“OÂng nghe haèng sa Phaät

“Taát caû phaùp bí maàu

“Tröôùc chaúng tröø duïc laäu

“Chöùa nghe thaønh laàm loãi

“Duøng Nghe trì Phaùp Phaät

“Sao chaúng nghe (caùi) töï nghe ?

Thoâng raèng: Luaän caùi caên cô cuûa coõi naøy, neân chaúng roõ Taâm Taùnh, phaûi nöông theo tieáng luaän giaûi maø ñöôïc toû roõ, nghóa laø nhaân lôøi noùi maø ngoä Ñaïo, ñoù laø söï thöôøng vaäy. Nhöng chuùng sanh chaúng thaáu ñaït boån nguyeân, theo tieáng maø löu chuyeån, goïi ñoù laø meâ. Theá ñoù, chaïy theo vaät laø taø, veà goác laø chaùnh. Neáu coù theå ngöôïc doøng ñeán toät nguoàn, ñeán choã chaúng sanh dieät, ñoù laø xoay caùi Nghe maø chöùng Chaân Thöôøng, chaúng theo doøng chìm ñaém. Ñaây laø phaùp moân moät ñöôøng Nieát Baøn cuûa haèng sa Phaät vaäy. Tam Muoäi Kim Cang Vaên Huaân Vaên Tu goïi laø nhö huyeãn, vì khoâng nguyeän, khoâng laøm vaäy. Khoâng nguyeän, khoâng laøm, thoâng suoát goác Nghe, Chö Phaät ñeàu do ñoù maø xuaát. Neáu coù nguyeän, coù laøm laø duïc laäu chaúng tröø, tuy roäng giöõ caùc phaùp moân bí maät, cuõng ñoåi thaønh laàm loãi. Chaúng phaûi chæ taâm oâ nhieãm, tình thöùc coøn môùi goïi laø duïc laäu, maø chæ loøa maét khôûi leân nieäm thaáy Phaät cuõng goïi laø taø. Neân xoay caùi Nghe, nghe vaøo Töï Taùnh môùi laø cô ñeä nhaát ñoái trò beänh ña vaên vaäy.

Vua Toáng Hieán Toâng hoûi nhaø sö Thieân Truùc raèng: “Ñaõ laø “Ngoïn nuùi bay ñeán [Phi Lai Phong, teân rieâng]” sao chaúng bay veà?”

Ñaùp raèng: “Moät ñoäng chaúng baèng moät tónh”.

Laïi hoûi: “Ñöùc Quaùn AÂm trong tay laàn chuoãi nieäm gì?”

Ñaùp raèng: “Nieäm Ñöùc Quan Theá AÂm Boà Taùt”.

Laïi hoûi: “Töï nieäm danh hieäu mình laøm gì?”

Ñaùp raèng: “Caàu ngöôøi chaúng baèng caàu mình!”

Coù nhaø sö hoûi thieàn sö Chí Sieâu: “Nhö sao laø Phaät?”

Toå Sieâu noùi: “OÂng laø ngöôøi naøo?”

Noùi raèng: “Haù chaúng phaûi “Beøn laø [Tieän thò]” hay sao?”

Toå Sieâu noùi: ““Beøn laø” töùc maát giao thieäp!”

Hai taéc naøy ñeàu hôïp vôùi yù chæ “Nghe caùi töï nghe”.

Kinh:

“Caùi Nghe chaúng töï nhieân sanh

“Nhaân Thanh coù danh töï

“Xoay Nghe thoaùt khoûi Tieáng

“Giaûi Thoaùt ñaâu coù danh

“Moät Caên ñaõ veà nguoàn

“Saùu Caên thaønh Giaûi Thoaùt

“Thaáy, Nghe nhö loøa, huyeãn

“Ba coõi laø khoâng-hoa

“Nghe laïi, goác loøa tröø

“Traàn tieâu, Giaùc troøn saïch

“Saïch toät, quang thoâng suoát

“Laëng chieáu truøm hö khoâng

Thoâng raèng: Döôùi ñaây noùi roõ ñöôøng vaøo baèng caùch töï nghe caùi Taùnh Nghe.

Tröôùc caàn xeùt ñònh caùi Taùnh Nghe naøy. Töø Nhaân Duyeân sanh ö? Töø Töï Nhieân sanh ö? Taùnh Nghe voán chaúng phaûi sanh, neân chaúng phaûi Nhaân Duyeân hay Töï Nhieân sanh, ñaëc bieät nhaân coù aâm thanh thì hieån neân laäp ra caùi teân “Nghe”. Neáu quay laïi vôùi cô Phaûn Vaên thì ñeán choã chaúng sanh dieät. Ñaõ khoâng coù ngöôøi nghe, töï khoâng coù choã nghe, haún nhieân vôùi aâm thanh chaúng quan heä gì nhau. Caùi aáy voán thoaùt khoûi aâm thanh, khoâng theå trôû laïi goïi laø caùi Nghe vaäy. Goïi laø gì ö? Caùi aáy ñaët teân cho taát caû maø taát caû khoâng theå ñaët teân cho caùi aáy. Chæ coù theå ví caùi ñoù nhö nguoàn coäi maø thoâi. Cho neân quay veà nguoàn, trôû veà coäi, thì caùi Taùnh Nghe coøn khoâng coù teân, laáy gì laøm raøng buoäc? Töùc ngay moät Caên aáy, ñöông theå giaûi thoaùt, neân saùu Caên nhaát thôøi trong saïch vaäy. Saùu Caên voán töï trong saïch, boãng daáy leân caùi Thaáy, Nghe maø laøm caùi Naêng, gioáng nhö tröøng maét nhìn thì sanh loøa huyeãn; boãng thaáy ba coõi maø laøm caùi Sôû, nhö maét loøa thaáy hoa ñoám giöõa hö khoâng.

Loøa huyeãn, khoâng-hoa voán töï chaúng coù, maø ñuoåi theo doøng queân trôû laïi, chaúng bieát laø hö voïng. Giôø nghe trôû laïi caùi goác nghe, caên loøa tröôùc heát dieät maát, aét saùu Traàn tan bieán, maø caùi Boån Giaùc thöôøng haèng troøn saïch. Nhö maét saùng thì hoa ñoám choã naøo naûy sanh? Caùi goïi laø veïn troøn trong saïch laø chaúng deïp boû muoân töôïng maø Caên vaø Traàn ñoàng ñeàu trong saïch. Trong saïch cuøng cöïc, thaáy suoát möôøi phöông, nhö ngoïc löu ly trong ngaàn, ngaäm maët traêng baùu ôû trong, thì aùnh saùng coù choã naøo khoâng thaáu suoát? Ñoù laø ôû trong saùng saïch phaùt ra aùnh saùng, laëng maø khaép soi, töùc choã goïi laø söï chieáu soi cuûa Nguyeân Minh. Chieáu soi maø chaúng sanh caùi Sôû, aét laëng khaép hö khoâng. Nhö maûnh maây taïi khoaûng trôøi xanh, maø bieån Giaùc toaøn veïn laéng trong, ñöôïc caùi goác nguyeân dieäu vaäy. Muoán ñaïi giaûi thoaùt beøn xoay laïi caùi Nghe thì xong roài vaäy.

Toå Hoaøng Baù noùi: “Phaùp aáy bình ñaúng, khoâng coù cao thaáp, töùc laø Boà Ñeà. Taâm Boån Nguyeân Thanh Tònh ñaây cuøng vôùi chuùng sanh, Chö Phaät, nuùi soâng theá giôùi, coù töôùng, khoâng töôùng, khaép möôøi phöông coõi, caû thaûy bình ñaúng, khoâng coù töôùng kia, ñaây. Caùi Taâm Boån Nguyeân Thanh Tònh naøy thöôøng töï troøn saùng, soi khaép.

“Ngöôøi ñôøi chaúng ngoä, chæ nhaän Thaáy, Nghe, Hay, Bieát laøm Taâm, bò Thaáy Nghe, Hay Bieát ngaên che, vì ñoù maø chaúng thaáy caùi Baûn Theå thuaàn tuùy saùng suoát. Chæ ngay ñaáy voâ taâm, Baûn Theå töï hieän. Nhö vaàng maët trôøi lôùn moïc leân giöõa hö khoâng, soi chieáu khaép möôøi phöông, suoát khoâng chöôùng ngaïi. Theá neân, ngöôøi hoïc Ñaïo chæ nhaän thöùc nôi caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát ñoäng taùc nhoû nhaët. Deïp ñi caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát thì neûo taâm baët chaúng coù choã vaøo. Chæ ngay nôi choã Thaáy, Nghe, Hay, Bieát nhaän laø Boån Taâm, nhöng Boån Taâm chaúng thuoäc Thaáy, Nghe, Hay, Bieát cuõng chaúng lìa ngoaøi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát. Chæ chôù ôû trong Thaáy, Nghe, Hay, Bieát maø khôûi kieán giaûi, chôù ôû treân Thaáy, Nghe, Hay, Bieát maø ñoäng nieäm, cuõng chaúng lìa Thaáy, Nghe, Hay, Bieát maø giöõ phaùp. Chaúng Töùc, chaúng Ly, chaúng truï, chaúng baùm, doïc ngang töï taïi, khoâng ñaâu chaúng ñaïo traøng”.

Nhö lôøi Toå Hoaøng Baù, lieàn nôi beänh loøa caïo chuøi heát raùo. Ñoù cuõng laø moät söï giuùp trôû laïi nguoàn.

Kinh :

“Xem trôû laïi theá gian

“Gioáng nhö vieäc trong moäng

“Ma Ñaêng Giaø trong moäng

“Ai giöõ ñöôïc hình oâng?

“Nhö ñôøi, huyeãn sö kheùo

“Huyeãn laøm caùc nam nöõ

“Tuy thaáy caùc Caên ñoäng

“Coát do moät maùy giaät

“Maùy nghæ laø laëng yeân

“Caùc huyeãn thaønh voâ taùnh

Thoâng raèng: Ñaõ laø thanh tònh toät cuøng, aùnh saùng thoâng suoát, laëng chieáu truøm hö khoâng thì hö khoâng coøn bao truøm ñöôïc, huoáng laø caùc söï vaät ôû trong hö khoâng? Cho neân beänh loøa heát döùt, thì khoâng chæ ba coõi hoa ñoám xöa nay khoâng tòch, maø naøo Caên naøo Traàn ôû trong ba coõi ñeàu nhö moäng huyeãn vaäy. Coâ Ma Ñaêng Giaø trong moäng laøm sao baét giöõ hình haøi ngöôøi tænh. Taâm duø tænh taùo, ñaâu theå naém ñöôïc söï vaät trong moäng? Ñaây laø moät chöùng côù veà Caên, Caûnh voán töï giaûi thoaùt vaäy.

Boä Lieät Töû coù cheùp huyeãn sö kheùo laøm neân ngöôøi huyeãn, trong ñuû naêm taïng, ngoaøi ñuû naêm caên, chaïy nhaûy dieãn troø ñuû thöù, y nhö ngöôøi thaät. Troø vui ñaõ xong, ngöôøi huyeãn laïi vôøi aùi thieáp cuûa vua, vua noåi giaän. Huyeãn sö voäi thaùo ngöôøi huyeãn, toaøn laø baèng goã. Caùi giaän cuûa vua môùi tieâu tan. Caùi giaän cuûa vua chaúng coù aên nhaèm chi ngöôøi huyeãn, vì ngöôøi huyeãn voâ taâm. Huyeãn voán khoâng taùnh, sao coù chuyeän vui buoàn trong aáy! Ñaây cuõng laø moät chöùng côù Caên Caûnh voán töï giaûi thoaùt.

Thieàn sö Nguõ Toå Dieãn daïy chuùng raèng: “Hoâm qua sôn taêng vaøo thaønh, thaáy moät raïp haùt töôïng goã muùa roái, beøn ñeán gaàn tröôùc xem. Hoaëc thaáy uy nghieâm laï luøng, hoaëc thaáy xaáu xí khoâng chòu noåi, chuyeån ñoäng ñi, ngoài, xanh vaøng ñoû traéng, moãi moãi roõ raøng. Khi xem kyõ löôõng thì trong taám maøn xanh coù ngöôøi. Sôn taêng kìm giöõ chaúng ñöôïc, môùi hoûi quyù taùnh oâng ta.

“Ngöôøi kia noùi: “Laõo Hoøa Thöôïng xem roài thoâi, laïi hoûi taùnh naøo?”

“Sôn taêng bò moät caâu aáy, lieàn chaúng coù lôøi ñoái laïi, khoâng lyù leõ ñeå traûi baøy. Giôø coù ngöôøi naøo vì sôn taêng noùi ñöôïc chaêng? Hoâm qua trong kia laïc tieát, hoâm nay trong aáy böùng goác!”

Nhö hieåu ñöôïc tin töùc “Böùng goác” naøy thì coù theå noùi laø “Maùy nghæ töùc laëng yeân” vaäy.

Kinh :

“Saùu Caên cuõng nhö theá

“Voán y moät Tinh Minh

“Phaân thaønh saùu Hoøa Hieäp

“Moät choã ñaõ veà nghæ

“Saùu duïng ñeàu chaúng thaønh

“Moät nieäm traàn caáu tieâu

“Thaønh Vieân Minh Tònh Dieäu

“Coøn Traàn laø Höõu Hoïc

“Saùng toät töùc Nhö Lai

Thoâng raèng: Toå Hoaøng Baù noùi raèng: “Ñoàng laø moät Tinh Minh (caùi Thuaàn Saùng), phaân laøm saùu Hoøa Hieäp. Moät Tinh Minh aáy laø Moät Taâm vaäy. Saùu Hoøa Hieäp laø saùu Caên vaäy. Saùu Caên naøy moãi caùi cuøng vôùi Traàn hieäp : Maét vôùi Saéc hieäp, Tai vôùi Tieáng hieäp, YÙ vôùi Phaùp hieäp. Khoaûng giöõa sanh ra saùu Thöùc, thaønh möôøi taùm Giôùi. Nhö roõ möôøi taùm Giôùi khoâng choã coù, goàm saùu caùi hieäp thaønh moät Tinh Minh. Moät Tinh Minh laø Taâm vaäy. Ngöôøi hoïc ñaïo ñeàu bieát theá. Chæ chaúng khôûi lyù giaûi “Moät Tinh Minh saùu Hoøa Hieäp” beøn bò phaùp buoäc, chaúng kheá hôïp Boån Taâm.

“Nhö Lai ra ñôøi muoán thuyeát Chaân Phaùp Nhaát Thöøa. Chuùng sanh chaúng tin, khôûi leân baøi baùng, chìm trong bieån khoå. Baèng troïn chaúng noùi, thì rôi vaøo laãn tieác, chaúng vì chuùng sanh khaép xaû ñaïo maàu. Beøn baøy phöông tieän, noùi coù ba thöøa. Thöøa coù lôùn, nhoû; choã ñöôïc coù caïn saâu, ñeàu chaúng phaûi laø Boån Phaùp. Neân noùi : Duy chæ coù moät Ñaïo Nhaát thöøa, dö hai thì chaúng phaûi Chaân. Nhöng roát cuoäc chöa baøy phaùp Nhaát Taâm. Neân vôøi Ca Dieáp cuøng chia toøa ngoài, rieâng phoù chuùc Nhaát Taâm, ngoaøi lôøi maø thuyeát phaùp. Ñaây laø moät ngaønh bieät haønh, neáu coù theå kheá ngoä beøn ñeán Phaät ñòa vaäy”.

Lôøi cuûa Toå Hoaøng Baù ñaây troïn chaúng luaän ñeán “Coøn Traàn laø Höõu Hoïc”, ñuùng laø khí tröôïng Ñaïi Thöøa.

Hieäp Luaän noùi raèng: “Boà Taùt Sô Haïnh thaáy caùi Duïng baäc trung, bôûi thaâm tín Chaân Nhö neân thaáy ñöôïc chuùt ít, bieát thaân Nhö Lai laø khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng coù choã döùt maát, duy taâm aûnh hieän, chaúng lìa Chaân Nhö. Nhöng Boà Taùt naøy coøn chöa lìa phaân bieät vi teá vì chöa nhaäp vò Phaùp Thaân. Boà Taùt Taâm Tònh thaáy caùi Duïng vi teá, nhö vaäy maø vöôït chuyeån, cho ñeán Boà Taùt Cöùu Caùnh Ñòa caùi Thaáy môùi heát. Duïng vi teá goïi laø Thaân Thoï Duïng. Vì coù Nghieäp Thöùc, thaáy Thaân Thoï Duïng. Neáu lìa Nghieäp Thöùc aét khoâng gì ñeå thaáy. Taát caû Nhö Lai ñeàu laø Phaùp Thaân. Phaùp Thaân khoâng coù saéc töôùng sai bieät kia, ñaây, maø hoã töông thaáy vaäy.

OÂi, phaøm laáy caùi Duïng vi teá goïi laø Thaân Thoï duïng, laáy söï heát caùi Nghieäp Thöùc vi teá goïi laø trong ñòa vò Boà Taùt, neân noùi “Coøn Traàn laø Höõu Hoïc”. Neáu lìa Nghieäp Thöùc aét khoâng gì ñeå thaáy, goïi ñoù laø Phaùp Thaân Nhö Lai, neân kinh noùi “Saùng toät töùc Nhö Lai”.

Kinh :

“Ñaïi chuùng cuøng Anan

“Xoay cô nghe ñieân ñaûo!

“Quaøy nghe, nghe Töï Taùnh

“Taùnh thaønh : Voâ Thöôïng Ñaïo

“Coù theå thaät nhö vaäy

“Ñaây moät ñöôøng Nieát Baøn

“Cöûa vaøo haèng sa Phaät

“Chö Nhö Lai quaù khöù

“Phaùp moân naøy thaønh töïu

“Hieän taïi caùc Boà Taùt

“Thaûy theo, vaøo Vieân Minh

“Ngöôøi vò lai tu hoïc

“Haõy y Phaùp nhö theá

“Toâi cuõng trong aáy chöùng

“Chaúng rieâng Quan Theá AÂm

Thoâng raèng: Cô nghe theo ngoaøi buoâng tuoàng, aét meâ goác theo ngoïn, neân goïi laø ñaûo ñieân. Quaøy caùi Nghe neân xoay laïi caùi Cô aáy vaäy. Nghe trôû laïi Töï Taùnh, laø ngöôïc Traàn hieäp Giaùc, neân goïi raèng Chaùnh. Nghe Töï Taùnh beøn nhìn thaáy maët muõi xöa nay, thì caùi Taùnh Nghe naøy tieän thaønh Voâ Thöôïng Boà Ñeà, Chaân Thöôøng Vieân Thoâng; chaúng nhôø ngoaøi ñöôïc. Ñoù laø Ñoán Moân chöùng thaønh Voâ Thöôïng Boà Ñeà cuûa ba ñôøi Chö Phaät vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Toå Tröôøng Sa: “Theá naøo laø Vaên Thuø?”

Toå Sa noùi: “Töôøng vaùch, ngoùi gaïch ñoù vaäy”.

Hoûi: “Theá naøo laø Quan AÂm?”

Toå Sa noùi: “AÂm thanh ngoân ngöõ ñoù vaäy”.

Hoûi: “Theá naøo laø Phoå Hieàn?”

Toå Sa noùi: “Taâm chuùng sanh ñoù vaäy”.

Hoûi: “Theá naøo laø Phaät?”

Toå Sa noùi: “Saéc thaân chuùng sanh ñoù vaäy”.

Hoûi: “Theå cuûa haèng sa Chö Phaät ñeàu ñoàng, sao laïi coù ñuû thöù danh töï?”

Toå Sa noùi: “Theo caên Maét trôû laïi nguoàn goïi laø Vaên Thuø. Theo caên Tai trôû laïi nguoàn goïi laø Quan AÂm. Theo Taâm trôû laïi nguoàn goïi laø Phoå Hieàn. Vaên Thuø laø Dieäu Quan Saùt Trí cuûa Phaät. Quan AÂm laø Voâ Duyeân Ñaïi Töø cuûa Phaät. Phoå Hieàn laø Voâ Vi Dieäu Haïnh cuûa Phaät. Ba Thaùnh laø Dieäu Duïng cuûa Phaät. Phaät laø Chaân Theå cuûa ba Thaùnh. Duïng thì coù haèng sa giaû danh. Theå thì goïi chung laø Baïc Giaø Phaïm”.

Theá neân bieát, moãi Vò nhaäp Vieân Minh cuøng Chö Phaät khoâng khaùc. Nhöng caên Tai thì toät vieân, neân phaûi laáy Quan Theá AÂm laøm Phaùp.

Kinh :

“Thaät nhö lôøi Theá Toân

“Hoûi toâi caùc phöông tieän

“Ñeå cöùu ñôøi roát choùt

“Ngöôøi caàu xuaát theá gian

“Thaønh töïu Taâm Nieát Baøn

“Quan Theá AÂm hôn caû

“Coøn caùc phöông tieän khaùc

“Ñeàu laø Phaät oai thaàn

“Nôi söï boû traàn lao

“Chaúng phaûi Phaùp hoïc thöôøng

“Saâu caïn ñoàng nghe Phaùp

“Ñaûnh leã Nhö Lai Taïng

“Voâ Laäu, chaúng nghó baøn

“Nguyeän gia bò vò lai

“Trong Phaùp naøy khoâng loãi

“Phöông tieän deã thaønh töïu

“Neân duøng daïy Anan

“Cuøng ñôøi sau chìm ñaém

“Chæ nôi Caên naøy tu

“Vieân thoâng hôn taát caû

“Chaân Thaät Taâm laø theá”.

Thoâng raèng: Ñaây laø Ñöùc Vaên Thuø traû lôøi choã hoûi cuûa Phaät, choïn löïa Vieân Thoâng thì khoâng gì baèng phaùp moân xoay laïi caùi Nghe cuûa Ñöùc Quan AÂm, ñaùng daïy cho OÂng Anan ñeå chöõa trò caùi loãi chöùa laém chuyeän nghe, vaø cöùu ñöôïc cho ñôøi maït kieáp, döùt ñi caùi khoå troâi xoay. Chaúng nhö caùc phöông tieän khaùc, tình côø chaïm nhaèm moät cô duyeân, phaùt minh vieäc mình, ngöôøi saâu thì nhaäp vaøo choã vi dieäu, sô taâm chaúng bì kòp, ngöôøi caïn vöôùng nôi daáu veát, ñoái vôùi Vieân Thoâng chöa hôïp, tröôùc sau ñeàu chaúng phaûi laø choã tu hoïc laâu daøi. Ñoäc chæ theo caên Tai maø vaøo thì saâu caïn ñeàu hôïp neân, ñaùng tu hoïc laâu daøi, laïi raát deã thaønh töïu, phöông tieän toät cuøng. Theá neân Ñöùc Vaên Thuø xin Theá Toân aâm thaàm gia bò thì caùi taâm chaân thöïc vì ngöôøi cuûa Ngaøi môùi an oån vaäy.

Thieàn sö Trung Hoäi Cöøu thöôïng ñöôøng: “Nhaân duyeân côm chaùo cuûa toâi ôû choán naøy, vì caùc anh em xöôùng neâu, roát chaúng phaûi laø thöôøng haèng. Muoán Vieân Thoâng choã tænh yeáu, haõy chính nôi nuùi soâng, ñaát ñai cuøng oâng phaùt toû. Ñaïo aáy Chaân Thöôøng, cuõng voán roát raùo. Nhö theo cöûa Vaên Thuø vaøo thì taát caû ñaát, caây, ngoùi, gaïch voâ vi giuùp oâng phaùt toû cô yeáu. Nhö theo cöûa Quan AÂm vaøo thì taát caû tieáng taêm, eách nhaùi, truøn deá giuùp oâng phaùt toû cô yeáu. Nhö theo cöûa Phoå Hieàn vaøo thì chaúng ñoäng böôùc maø ñeán nôi. Ba cöûa phöông tieän naøy môû hoaùc cho oâng. Gioáng nhö laáy moät muõi teân gaõy khuaáy nuôùc bieån caû khieán cho loaøi caù, roàng kia bieát nöôùc laø sinh meänh. Hoäi chaêng ? Baèng khoâng Trí Nhaõn maø thaåm xeùt chaân chaùnh ñoù, tha hoà oâng traêm thöù kheùo hay cuõng chaúng laø cöùu caùnh”.

Laïi coù nhaø sö hoûi thieàn sö Ñaïo Phoå: “Keû Sô Taâm haäu hoïc, môùi vaøo tuøng laâm, trong cöûa phöông tieän, xin thaày chæ baøy”.

Toå Phoå goõ khuoân cöûa.

Nhaø sö hoûi: “Höôùng thöôïng laïi coù söï vieäc hay khoâng?”

Toå Phoå noùi: “Coù”.

Hoûi: “Nhö sao laø vieäc höôùng thöôïng?”

Toå Phoå laïi goõ khuoân cöûa.

OÂi! Ñöùc Phoå Hieàn noùi “Taâm nghe suoát möôøi phöông”. Ñöùc Vaên Thuø noùi “Ta cuõng töø trong ñoù chöùng”. Ba vò Thaùnh thay nhau coå xöôùng khieán ngöôøi theo caên Tai nhaäp, ñeàu ñeå öùng vôùi cô yeáu cuûa coõi naøy vaäy. Neáu caùc vò toân tuùc phaùt minh, tröôùc sau tieáp daãn choã höôùng thöôïng, naøo töøng chaúng tuaân loái veát Vieân Thoâng ö? Chæ sao ngöôøi ñoán chöùng ít vaäy? Chöùng nhaäp Tòch Dieät Hieän Tieàn töï chaúng coù deã.

Nhöng trong Trí Ñoä Luaän noùi raèng: “Caên Tai khoâng coù söï toû bieát, neân chaúng coù nghe. Nhó Thöùc chæ choác laùt, neân chaúng theå phaân bieät. Tai chaúng nghe, YÙ Thöùc cuõng chaúng coù nghe. Vì sao theá? Naêm Thöùc tröôùc bieát naêm Traàn, roài sau YÙ Thöùc bieát. YÙ Thöùc chaúng theå bieát naêm Traàn hieän taïi, maø chæ bieát naêm Traàn quaù khöù vaø vò lai. Neáu YÙ Thöùc coù theå bieát naêm Traàn hieän taïi thì ngöôøi muø ñieác cuõng bieát ñöôïc Thanh Saéc!”

Hay thay choã luaän naøy! Thaät haïp vôùi yù chæ tòch dieät. Thanh thì voâ giaùc voâ caên, neân “Hai töôùng ñoäng tónh roõ raøng chaúng sanh”. Caên thì voâ giaùc, neân “Chaúng truï ôû choã heát nghe”. Thöùc thì khoâng coù saéc, khoâng ñoái ñaõi, khoâng xöù sôû, neân “Giaùc, Sôû Giaùc khoâng”. Sôû khoâng, Naêng khoâng, sanh dieät ñaõ dieät, nhaát nieäm lieàn chöùng. Coøn vôùi söï laàn hoài theâm, laàn hoài hoùa, voán chaúng phaûi hai ñöôøng. Neân xoay laïi caùi Nghe maø vaøo doøng, ñeán choã chaúng sanh dieät, thaät phaûi tuaân theo vaäy.

Kinh: Ngay ñoù, OÂng Anan cuøng caû ñaïi chuùng thaân taâm suoát nhieân, ñaéc ñaïi khai thò. Thaáy roõ Boà Ñeà cuøng Ñaïi Nieát Baøn cuûa Phaät, nhö ngöôøi nhaân coù vieäc ñi xa, chöa ñöôïc trôû veà, song ñaõ roõ con ñöôøng veà nhaø.

Taát caû ñaïi chuùng trong hoäi, taùm boä Trôøi Roàng, Nhò Thöøa Höõu Hoïc cuøng taát caû caùc Boà Taùt môùi phaùt taâm, soá löôïng caû möôøi haèng haø sa ñeàu ñaéc Baûn Taâm, xa lìa traàn caáu, ñöôïc Phaùp Nhaõn Tònh.

Taùnh Tyø Khöu Ni nghe baøi keä xong, thaønh quaû A La Haùn. Voâ löôïng chuùng sanh ñeàu phaùt taâm Voâ Ñaúng Ñaúng Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc.

OÂng Anan nghieâm chænh y phuïc, ôû trong ñaïi chuùng chaáp tay ñaûnh leã. Taâm taùnh troïn saùng, vöøa möøng vöøa tuûi, vì muoán lôïi ích cho khaép caùc chuùng sanh ñôøi sau, cuùi ñaàu baïch Phaät: “Con nay ñaõ ngoä phaùp moân thaønh Phaät, trong ñoù tu haønh, khoâng coøn nghi hoaëc. Con thöôøng nghe Nhö Lai noùi lôøi theá naøy: “Mình chöa ñöôïc ñoä, tröôùc ñaõ ñoä ngöôøi, ñoù laø söï phaùt taâm cuûa caùc Boà Taùt. Töï giaùc ñaõ troøn, thöôøng giaùc cho ngöôøi, ñoù laø söï öùng theá cuûa Chö Nhö Lai”.

“Con tuy chöa ñöôïc ñoä, nguyeän ñoä taát caû chuùng sanh ñôøi maït theá. Thöa Theá Toân, caùc chuùng sanh aáy caùch Phaät ngaøy caøng xa, nghe taø sö thuyeát phaùp nhieàu nhö caùt soâng Haèng; neáu muoán hoï nhieáp taâm vaøo Tam Ma Ñòa, laøm sao khieán hoï an laäp ñaïo traøng, lìa caùc ma söï, trong Boà Ñeà Taâm ñöôïc khoâng thoaùi khuaát?”

Thoâng raèng: Voâ Ñaúng Ñaúng Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc töùc laø Toái Thöôïng Thöøa vaäy. Khoâng vaät gì baèng maø hay bình ñaúng cuøng vaät, neân goïi laø Voâ Ñaúng Ñaúng. Ñaõ lìa phieàn naõo neân goïi laø Phaät Boà Ñeà. Ñaõ lìa sanh dieät neân goïi laø Ñaïi Nieát Baøn. Voâ löôïng chuùng sanh ñeàu bieát ôû nôi choã naøy phaùt taâm, roõ bieát phieàn naõo chaúng phaûi laø nhaø, maø Taùnh Giaùc laø nhaø vaäy. Roõ bieát sanh dieät chaúng phaûi laø nhaø maø Nieát Baøn laø nhaø vaäy. Phaùp moân xoay laïi caùi Nghe, töï vaøo doøng, maát caùi Sôû, ñeán choã Tòch Dieät Hieän Tieàn, trong ñoù tu haønh, ñöôïc con ñöôøng ñaïo Vieân Thoâng nhieäm maàu. Thaät laø roõ raøng nhö ñöôøng chæ trong baøn tay.

OÂng Anan tuy chöa töï ñoä, chöa döùt heát hai thöù phaân ñoaïn sanh töû vaø bieán dòch sanh töû maø ñeán bôø kia, nhöng muoán ñoä chuùng sanh ñôøi sau ñeàu ñöôïc vaøo Chaùnh Ñònh, chaúng bò ma quaáy roái. Vì ma söï raát nhieàu, phoøng ngöøa chaúng deã. Nhö Taùnh Tyø Khöu Ni, neáu khoâng ñöôïc thaàn chuù Nhö Lai laøm sao ñöôïc taâm daâm lieàn ngöøng thaønh A La Haùn. Naêm möôi thöù AÁm Ma ôû ñoaïn sau ñeàu ñeå ñaùp choã hoûi naøy, laïi khieán roõ raøng con ñöôøng veà nhaø vaäy.

Thieàn sö Thuû Sôn Nieäm daïy chuùng raèng: “Laõo taêng ñònh muoán veà queâ, coù ngöôøi naøo theo ñöôïc?”

Khi aáy coù nhaø sö hoûi: “Chaúng hay khi naøo Hoøa Thöôïng ñi veà?”

Toå Nieäm noùi: “Ñôïi cho coù baïn thì noùi vôùi oâng”.

Nhaø sö hoûi: “Khoâng coù baïn vieäc aáy theá naøo?”

Toå Nieäm noùi: “Troïn ngaøy chaúng gaëp ai, roõ raøng khoâng bieát choã!”

Nhaø sö hoûi : “Boãng gaëp moät ngöôøi thì laïi theá naøo?”

Toå Nieäm noùi : “Con meâ chaúng veà nhaø, maát roài ñöôøng luùc ñeán”.

Nhaø sö hoûi : “Xin thaày chæ caùi ñöôøng veà queâ”.

Toå Nieäm noùi : “Roàng aån caây khoâ, chaúng coøn nöông döïa”.

Nhaø sö hoûi : “Khi naøo Hoøa Thöôïng laïi trôû laïi?”

Toå Nieäm noùi : “Moät ñi chaúng tri aâm, saùu nöôùc khoâng tin töùc”.

Nhaø sö hoûi : “Chính luùc ñang veà thì theá naøo?”

Toå Nieäm noùi : “Ñoäc xöôùng khuùc nhaø Hoà [AÁn Ñoä, ñeå chæ doøng Phaät], khoâng ngöôøi hoøa cho noåi!”

Nhaø sö hoûi : “Luùc aáy boãng gaëp tri aâm thì theá naøo”.

Toå Nieäm noùi: “Ñaàu non ngöôøi-ñaù xuùm voã tay. Beân suoái laõo queâ cöôøi ha haû”.

Nhaø sö hoûi: “Veà nhaø roài trôû laïi, vieäc aáy theá naøo?”

Toå Nieäm noùi : “Taùm nöôùc daâng aùo leã, boán töôùng khoâng caûi ñoåi”.

Nhaø sö hoûi : “Chaúng roõ ôû vò thöù naøo?”

Toå Nieäm noùi : “Vaên Thuø chaúng toïa Kim Ñaøi Ñieän, töï coù tieâu dao nhaùnh truùc lay”.

Xem Toå Nieäm Phaùp Hoa [Thöôøng nieäm kinh Phaùp Hoa] toû laïi chæ qua, goõ rao töï taïi. Thaät y caùi khí vò cuûa Toå Ngöôõng Sôn.

Kinh: Baáy giôø Ñöùc Theá Toân ôû trong ñaïi chuùng khen ngôïi OÂng Anan: “Hay laém, hay laém, nhö choã oâng hoûi veà an laäp ñaïo traøng, cöùu vôùt chuùng sanh chìm ñaém trong ñôøi maït kieáp, nay oâng haõy nghe cho roõ, Ta vì oâng noùi ra”.

OÂng Anan cuøng caû ñaïi chuùng vaâng nghe lôøi daïy.

Phaät baûo OÂng Anan: “OÂng thöôøng nghe trong Luaät Taïng cuûa Ta tuyeân noùi ba nghóa quyeát ñònh cuûa söï tu haønh, ñoù laø: Nhieáp Taâm laø Giôùi, nhaân Giôùi sanh Ñònh, nhaân Ñònh sanh Hueä. AÁy goïi laø ba Voâ Laäu Hoïc.

Thoâng raèng: ÔÛ tröôùc noùi hai nghóa quyeát ñònh. Moät laø xeùt caùi Taâm Nhaân Ñòa. Hai laø löïa choïn Caên Vieân Thoâng, trôû laïi cuøng toät doøng caên, ñeán choã chaúng sanh dieät; thaúng ñeán Voâ Thöôïng Boà Ñeà, chaúng phaûi luaän gì ñeán caùi hoïc Giôùi Ñònh Hueä. Ñaây laø moät moân sieâu xuaát, con ñöôøng Xa Ma Tha nhieäm maàu cuûa möôøi phöông Nhö Lai ñeå tieáp ngöôøi thöôïng thöôïng caên vaäy. Trong ñoù noùi “Caên vaø Traàn chaúng saùnh hôïp”, chöa töøng khoâng coù Giôùi. “Nhö loùng nöôùc dô”, chöa töøng khoâng coù Ñònh. “ÔÛ trong röïc rôõ phaùt saùng”, chöa töøng khoâng coù Hueä. Chæ chaúng duøng Giôùi Ñònh Hueä töï troùi buoäc, neân laø Ñeä Nhaát Nghóa Ñeá.

Nay laïi tröôùc heát noùi roõ nôi Giôùi, maø neân baøy boán Caám trong Luaät laø ñeå tieáp ngöôøi trung-haï caên. Ñeå phoøng ngöøa Ma, khoâng theå khoâng nghieâm veà Giôùi. Tieåu Thöøa thì vaâng theo Phaùp laø Giôùi, ñoái trò thoâ thieån, caùi ngoïn. Ñaïi Thöøa nhieáp taâm laø Giôùi, döùt tröø tinh vi goác reã. Giôùi nôi Phaùp thì khoâng phaïm nôi thaân maø thoâi, Giôùi nôi Taâm thì khoâng phaïm caû trong tö töôûng. Giôùi chaâu (troøn saùng nhö ngoïc) laø chuyeån Thöùc thaønh Trí, khoâng naêm AÁm, phaù naêm Tröôïc vaäy. Coøn coù ma söï naøo ñeå lo sôï ö?

Ñöùc Luïc Toå daïy chuùng raèng: “Phaùp moân naøy cuûa ta laáy Ñònh Hueä laøm goác. Ñaïi chuùng chôù meâ, noùi Ñònh Hueä khaùc nhau. Ñònh Hueä moät theå, chaúng phaûi hai. Ñònh laø Theå cuûa Hueä, Hueä laø Duïng cuûa Ñònh. Ngay trong Hueä, Ñònh ôû taïi Hueä. Ngay trong Ñònh, Hueä ôû taïi Ñònh. Nhö roõ nghóa naøy, töùc laø caùi hoïc Ñònh Hueä bình ñaúng. Caùc ngöôøi hoïc Ñaïo, chôù noùi tröôùc Ñònh môùi phaùt Hueä, tröôùc Hueä roài phaùt Ñònh, moãi caùi khaùc nhau. Thaáy ra nhö vaäy hoùa ra Phaùp coù hai töôùng. Mieäng noùi lôøi laønh, trong taâm chaúng laønh thì khoâng coù Ñònh Hueä, vì Ñònh Hueä chaúng ñoàng ñeàu. Neáu taâm vaø mieäng ñeàu laønh, trong ngoaøi moät thöù thì Ñònh Hueä ñoàng ñeàu. Töï ngoä tu haønh, chaúng vöôùng nôi tranh caõi. Neáu tranh tröôùc sau laø ñoàng vôùi ngöôøi meâ, chaúng döùt hôn thua laø theâm ngaõ phaùp, chaúng lìa boán töôùng. Thieän tri thöùc, Ñònh Hueä gioáng nhö ñeøn vaø aùnh saùng. Coù ñeøn thì saùng, khoâng ñeøn thì toái. Ñeøn laø Theå cuûa aùnh saùng, aùnh saùng laø Duïng cuûa ñeøn. Danh tuy coù hai, Theå voán ñoàng nhaát”.

ÔÛ ñaây, Ñöùc Luïc Toå tuy baøy roõ Ñònh Hueä nhaát theå, maø trong ñoù noùi taâm, mieäng ñeàu laønh, trong ngoaøi nhö moät thöù, Ñònh Hueä beøn ñoàng ñeàu, thì Giôùi cuõng ñaõ coù trong aáy vaäy.

Moät hoâm, Toå noùi vôùi Chí Thaønh raèng: “Choã thuyeát phaùp cuûa ta, chaúng lìa Töï Taùnh. Lìa Theå thuyeát phaùp, goïi laø Töôùng thuyeát, vaãn thöôøng meâ Töï Taùnh. Phaûi bieát heát thaûy muoân phaùp ñeàu töø Töï Taùnh khôûi duïng. Ñoù laø phaùp Giôùi Ñònh Hueä chaân thaät.

Haõy nghe keä ta:

“Taâm ñòa khoâng traùi (phi) : Töï Taùnh Giôùi

Taâm ñòa khoâng si : Töï Taùnh Hueä

Taâm ñòa khoâng loaïn : Töï Taùnh Ñònh

Chaúng taêng chaúng giaûm : Töï Kim Cang

Thaân ñeán thaân ñi : Haèng Tam Muoäi”.

Thaày Thaønh nghe keä tænh ngoä, beøn trình moät baøi keä:

“Naêm Uaån huyeãn thaân

Huyeãn ñaâu cöùu caùnh?

Höôùng ñeán Chaân Nhö

Phaùp laïi chaúng tònh!”.

Toå baèng loøng.

Ñoù laø choã thuyeát Giôùi Ñònh Hueä cuûa Toái Thöôïng Thöøa, ñeàu laø lôøi trong nhaø, ñoái vôùi lôøi khaùc ôû ngoaøi cöûa, caùch nhau nhö trôøi vôùi ñaát.

Kinh: “Anan, nhieáp taâm theá naøo thì goïi laø Giôùi?

“Neáu chuùng sanh luïc ñaïo cuûa caùc theá giôùi taâm hoï chaúng daâm, aét chaúng sanh theo doøng sanh töû noái tieáp nhau. OÂng tu phaùp Chaùnh Ñònh coát ñeå ra khoûi traàn lao, neáu loøng daâm khoâng tröø thì khoâng ra khoûi caûnh ma ñöôïc. Daàu coù nhieàu trí thieàn ñònh hieän tieàn, maø khoâng ñoaïn loøng daâm, haún laïc vaøo ma ñaïo: haïng treân thaønh Ma Vöông, haïng giöõa thaønh ma daân, haïng döôùi thaønh ma nöõ. Caùc chuùng ma kia cuõng coù ñoà chuùng, moãi moãi töï xöng laø thaønh Ñaïo Voâ Thöôïng. Sau khi Ta dieät ñoä, trong ñôøi maït phaùp, nhieàu boïn ma naøy laãy löøng trong theá gian, lan roäng haønh vi tham daâm, giaû laøm thieän trí thöùc, khieán caùc chuùng sanh sa vaøo haàm aùi kieán, boû maát con ñöôøng Boà Ñeà.

“OÂng daïy ngöôøi ñôøi tu Tam Ma Ñeà: tröôùc phaûi döùt loøng daâm. Ñoù laø lôøi daïy roõ raøng trong saïch, choã quyeát ñònh thöù nhaát cuûa Chö Nhö Lai Tieân-Phaät Theá Toân.

“Theá neân, Anan, neáu khoâng ñoaïn loøng daâm maø tu thieàn ñònh thì cuõng nhö naáu caùt ñaù maø muoán thaønh côm, traûi traêm ngaøn kieáp cuõng chæ goïi laø caùt noùng. Vì sao theá? Vì noùi laø caùt ñaù maø thaønh, chaúng phaûi goác laø côm vaäy. OÂng duøng thaân daâm caàu dieäu quaû Phaät, daàu ñöôïc dieäu ngoä cuõng ñeàu laø goác daâm, caên baûn thaønh daâm, xoay chuyeån trong ba ñöôøng sanh töû, haún khoâng ra khoûi, ñöôøng naøo maø tu chöùng Nieát Baøn cuûa Nhö Lai? Haún phaûi khieán cho caùi cô daâm, duø thaân hay taâm, ñeàu ñoaïn döùt, cho ñeán taùnh lìa döùt cuõng khoâng coøn, thì ñoái trong Boà Ñeà cuûa Phaät môùi coù theå troâng mong.

“Nhö Ta noùi ñaây, goïi laø lôøi Phaät; chaúng nhö ñaây noùi töùc lôøi Ba Tuaàn.

Thoâng raèng: Chuùng sanh trong luïc ñaïo, sanh töû noái tieáp nhau, kia yeâu loøng ñaây, ñaây meán caùi saéc kia, ñôøi ñôøi kieáp kieáp thöôøng bò raøng buoäc. Duy caùi Daâm laø goác reã baét ñaàu. Caùi thaáy phaùt minh thì Saéc phaùt khôûi, thaáy coù thì Töôûng thaønh, khaùc vôùi choã thaáy thaønh gheùt, cuøng vôùi choã Töôûng thaønh thöông. Moät töôûng nieäm, goác AÙi khôûi ñoäng tröôùc heát neân laáy Caám Daâm laøm ñaàu. Chaúng boû daâm maø tu thieàn ñònh, daàu ñöôïc dieäu ngoä chæ ích cho cô daâm, neân roát cuoäc chaúng thaønh Phaät maø thaønh quyeán thuoäc cuûa Ma. Ma cuõng coù thaàn thoâng bieán hoaù, cuõng coù theå noùi Ñaïo Voâ Thöôïng, chæ vì nghieäp daâm chaúng tröø, phöôùc ma ñeán luùc heát, roát laïi troâi laên trong ba ñöôøng khoå. Söï daâm phaùt leân coù cô, maø taâm laø coäi goác, neân goïi laø Taâm Daâm. Taâm maø chaúng ñoäng thì cô töï chaúng phaùt, neân nhieáp taâm giöõ Giôùi Luaät, tröôùc ñoaïn döùt loøng daâm, goïi laø Taùnh Ñoaïn Döùt. Coøn Taùnh Ñoaïn Döùt thì chöa lìa ñoái trò. Söï ñoái ñaõi coøn sôø sôø thì cô daâm coøn aån phuïc. Haún Taùnh Ñoaïn Döùt cuõng khoâng môùi laø ñoaïn dieät chaân thaät vaäy. Daâm laø caên nguyeân phieàn naõo, lìa döùt noù thì Boà Ñeà môùi coù theå troâng mong. Chæ coù daâm laø goác reã sanh töû, ñoaïn döùt noù thì Nieát Baøn coù theå chöùng. Noùi laø ñoaïn lìa nhö chaët lìa chaân tay, chaúng duøng laïi ñöôïc. Caùi daâm maø ñoaïn lìa, töùc laø laáy caùi chaúng sanh chaúng dieät laøm Taâm Nhaân Ñòa, neân ñaéc Chaùnh Ñònh. Chaúng coù nhö theá, naáu caùt maø thaønh côm laøm sao coù chuyeän aáy ñöôïc!

Kinh Phaùp Hoa noùi raèng “Chaúng theå ñoái vôùi thaân ngöôøi nöõ, giöõ töôùng hay sanh duïc töôûng maø thuyeát phaùp cho, cuõng chaúng öa thích thaáy. Nhö coù vaøo nhaø, chaúng coù truyeän troø vôùi ngöôøi thieáu nöõ, trinh nöõ, ñaøn baø goùa, cuõng chaúng gaàn vôùi naêm loaïi ngöôøi baùn nam baùn nöõ, roài thaønh thaân thieát. Chaúng vaøo nhaø hoï moät mình. Neáu coù nhaân duyeân caàn phaûi vaøo moät mình, chæ moät loøng nieäm Phaät. Neáu vì ngöôøi nöõ noùi phaùp, chôù cöôøi loä raêng, chaúng baøy hôû ngöïc. Cho ñeán vì noùi phaùp coøn chaúng thaân maät, huoáng laïi coù söï gì khaùc. Chaúng thích nuoâi ñeä töû nhoû tuoåi, Sa Di aáu thô, cuõng chaúng öa keû ñoàng moân. Thöôøng thích ngoài thieàn, ôû nôi vaéng veû, tu nhieáp taâm mình”.

Ñoù laø pheùp taéc cuûa Tieân Phaät Theá Toân nhö vaäy.

Xöa, Ñöùc Nhò Toå thöôøng traø troän ôû choán thanh laâu quaùn röôïu; ngöôøi ta cöôøi côït.

Toå noùi: “Ta töï ñieàu taâm, naøo lieân can gì vieäc ngöôi”.

Chaúng phaûi laø ngöôøi thaät ra thoaùt laøm sao xuoáng buøn, vaøo nöôùc?

Thieàn sö Baù Tröôïng Duy Chính thöôïng ñöôøng: “Hoøa Thöôïng Nham Ñaàu laáy ba ñoàng tieàn tìm ñöôïc baø vôï chæ bieát moø toâm vôùt oác, nhöng laïi chaúng bieát sanh trai nuoâi gaùi! Cho ñeán nhö nay moân phong döùt tuyeät. Muoán bieát vôï Khoaùt Coâng [Thieàn sö Nham Ñaàu Toaøn Khoaùt] chaêng? Baù Tröôïng ngaøy nay chaúng tieác moâi meùp, giaûi roõ cho caùc oâng: chuyeän laáy caây traâm cöôùi vôï - ñôøi ít coù. Quaàn vaûi vaãn coøn laø y phuïc thuôû laáy choàng. Kyø thay, laïi goïi ñoù laø vôï laõo Khoaùt Coâng, nguyeân lai cuøng vôùi maët muõi Khoaùt Coâng töông tôï!”

Laïi coù nhaø sö hoûi Toå Traán Sôn: “Nhö sao laø gia phong [Thoùi nhaø] Hoøa Thöôïng?”

Toå Traán noùi: “Tuùi gaám ñaày höông baïc, gioù thoåi thôm ngaäp ñöôøng”.

Toå Nham Ñaàu nghe ñöôïc, baûo moät nhaø sö ñeán noùi: “Truyeän keå möôøi taùm chò, thôø Phan Lang toát laém”.

Toå Nham Ñaàu tôï noùi thieàn-phong-löu, coøn Toå Duy Chính möôïn söï chæ daáu cuûa Toå Nham Ñaàu, phong löu caøng laém. Ñeàu laø hoa sen thaùng Chaïp vaäy.

Kinh: “Anan, laïi caùc chuùng sanh luïc ñaïo trong caùc theá giôùi loøng chaúng gieát haïi, aét chaúng theo doøng sanh töû noái tieáp nhau. OÂng tu phaùp Chaùnh Ñònh coát ñeå ra khoûi traàn lao, neáu loøng Saùt khoâng tröø, thì khoâng theå ra khoûi traàn ñöôïc. Daàu coù nhieàu trí thieàn ñònh hieän tieàn maø khoâng ñoaïn döùt söï Gieát Haïi haún laïc vaøo Thaàn Ñaïo, ngöôøi baäc treân laøm ñaïi löïc quyû, baäc giöõa thì laøm phi haønh daï xoa vaø caùc loaïi Quæ Soaùi, baäc döôùi thì laøm ñòa haønh La Saùt. Caùc Quæ Thaàn aáy cuõng coù ñoà chuùng, moãi moãi töï xöng laø thaønh Ñaïo Voâ Thöôïng. Sau khi Ta dieät ñoä, trong ñôøi maït phaùp nhieàu thöù Quæ Thaàn naøy laãy löøng trong theá gian, töï noùi aên thòt cuõng ñöôïc Ñaïo Boà Ñeà.

“Anan, Ta baûo haøng Tyø Khöu aên naêm thöù tònh nhuïc, thòt aáy ñeàu do thaàn löïc Ta hoùa sanh, voán khoâng coù maïng caên. Baø La Moân caùc oâng, ñaát ñai phaàn nhieàu noùng, öôùt, laïi theâm caùt ñaù, rau coû khoâng sanh, Ta duøng söùc Ñaïi Bi gia bò, nhaân Taâm Ñaïi Töø Bi giaû goïi laø thòt, caùc oâng cuõng neám ñöôïc vò aáy.

“Laøm sao sau khi Nhö Lai dieät ñoä, ngöôøi aên thòt chuùng sanh maø goïi laø Phaät töû! Caùc oâng phaûi bieát, nhöõng ngöôøi aên thòt ñoù, daàu coù ñöôïc taâm khai môû, gioáng nhö Tam Ma Ñeà, ñeàu laø ñaïi La Saùt, quaû baùo heát roài phaûi chìm ñaém trong beå khoå, chaúng phaûi ñeä töû Phaät. Nhöõng ngöôøi nhö vaäy, gieát nhau, nuoát nhau, aên nhau khoâng döùt, laøm sao ra ñöôïc khoûi ba coõi?

“OÂng daïy ngöôøi ñôøi tu Tam Ma Ñeà, thöù ñeán, phaûi lìa döùt söï saùt sanh, ñoù laø lôøi daïy roõ raøng trong saïch, choã quyeát ñònh thöù hai cuûa Nhö Lai Tieân Phaät Theá Toân.

“Theá neân, Anan, neáu chaúng döùt söï Gieát Haïi maø tu thieàn ñònh thì cuõng nhö coù ngöôøi töï bòt tai mình, caát tieáng keâu lôùn maø mong ngöôøi khaùc khoâng nghe, boïn ñoù goïi laø muoán aån thì caøng loä. Haøng Tyø Khöu trong saïch, cho ñeán caùc vò Boà Taùt, ñi treân ñöôøng reõ, khoâng daãm coû non, huoáng laáy tay nhoå. Laøm sao trong Taâm Ñaïi Bi maø laáy maùu thòt cuûa caùc chuùng sanh laøm ñoà aên?

“Neáu caùc haøng Tyø Khöu khoâng maëc nhöõng ñoà tô luïa, löôït laø phöông Ñoâng vaø khoâng duøng nhöõng giaøy deùp, aùo loâng hay caùc thöù söõa, phoù-maùt, ñeà hoà, caùc Tyø Khöu ñoù ñoái vôùi theá gian thaät thoaùt khoûi söï baùo ñeàn nôï nghieäp, chaúng ñi vaøo trong ba coõi. Vì sao theá? Duøng boä phaän thaân theå chuùng sanh laø coù duyeân nôï vôùi vaäy, nhö con ngöôøi aên traêm thöù meã coác cuûa ñaát thì chaân khoâng lìa khoûi ñaát. Quyeát phaûi khieán cho thaân taâm ñoái vôùi boä phaän hay thaân theå chuùng sanh ñeàu khoâng maëc, khoâng aên, nhöõng ngöôøi nhö theá, Ta môùi goïi laø thaät Giaûi Thoaùt.

“Nhö Ta noùi ñaây, goïi laø lôøi Phaät; chaúng nhö ñaây noùi, töùc laø lôøi Ba Tuaàn.

Thoâng raèng: Trong möôøi hai naêm sau khi Phaät thaønh Ñaïo thì chöa ñaët ñònh Giôùi Luaät, taïm cho Tyø Khöu aên naêm thöù tònh nhuïc. Sau ñoù, nhaân ñaùm Luïc Quaàn Tyø Khöu coá tình gieát haïi ñeå aên, töø ñaáy ñaët ñònh Luaät phaûi vónh vieãn döùt tröø gieát haïi. Trong caùc kinh noùi naêm thöù tònh nhuïc laø khoâng thaáy, khoâng nghe, khoâng nghi, cuøng laø chim cheát giaø, töï cheát. ÔÛ ñaây, noùi naêm thöù tònh nhuïc laø do thaàn löïc hoùa sanh, cuõng gioáng nhö ôû Nguõ Ñaøi Sôn coù moät loaïi thòt baèng thaûo moäc, voán khoâng coù maïng caên, neân goïi laø tònh. Con ngöôøi khoâng boû ñi söï Gieát Haïi, vì ñeå aên maëc vaäy. Neáu maëc aùo loâng, tô, sôïi cuûa chuùng sanh, vaø aên maùu thòt chuùng sanh, ñeàu vì duyeân nôï ñoù chöa theå giaûi thoaùt thaät söï, muoán ra khoûi ba coõi sao ñöôïc?

Nhö con ngöôøi trong kieáp ban ñaàu, hình theå coù aùnh saùng vaøng, chaân nhö daãm treân maây. Nhaân vì aên chaát boå baùo cuûa ñaát laø luùa thôm, neân thaân theå cöùng naëng, chaân chaúng rôøi ñaát, cuõng vì duyeân nôï vôùi ñaát. Cho neân tu thieàn taäp ñònh, voán ñeå traùnh toäi, traùi laïi laøm ñieàu gieát haïi, coù khaùc gì bòt tai maø troán traùnh ngöôøi, ñaùng ra phaûi nín hôi thì laïi keâu lôùn tieáng. Muoán khoûi luaân hoài, laøm gì coù chuyeän aáy ñöôïc. Daàu cho coù ñöôïc thieàn ñònh, cuõng laø taø ñònh cuûa Quæ Thaàn. Caùi taø ñònh cuûa Quæ Thaàn töông töï nhö caùi thieàn ñònh, neân noùi “Gioáng nhö Tam Ma Ñeà”, roát laïi phaûi laïc vaøo Thaàn Ñaïo. Thaân theå laø loaïi maùu thòt, boä phaän thaân theå laø loaïi da loâng vaäy. Thaân chaúng aên, maëc caùc thöù aáy, ñeàu do taâm ngaên caám, neân laáy nhieáp taâm laøm Giôùi. Neáu laø ngöôøi ñaïi giaûi thoaùt, khoâng tuaân giöõ Luaät naøy, phaûi rieâng coù ñaày ñuû “Moät con maét leû”.

Hoøa Thöôïng Hieän Töû, chaúng roõ ngöôøi xöù naøo, töø luùc ñöôïc aán taâm ôû Toå Ñoäng Sôn beøn chung loän vôùi theá tuïc ôû Maân Xuyeân, muøa Ñoâng muøa Haï chæ maëc moät aùo; haøng ngaøy nôi bôø soâng löôïm laët toâm soø ñeå nuoâi buïng, ban ñeâm veà ôû trong mieáu-ñoát-giaáy-vaøng-baïc Baïch Maõ.

Thieàn sö Hoa Nghieâm Tònh muoán bieát chaân, giaû. Vaøo aån tröôùc trong mieáu giaáy-vaøng-baïc.

Ñeán khuya, Hieän Töû trôû veà.

Toå Nghieâm naém ñöùng laïi, noùi: “Nhö sao laø yù Toå Sö töø Taây sang?”

Lieàn ñaùp: “Ñaøi maâm röôïu tröôùc Thaàn”.

Toå Nghieâm noùi: “Quaû thaät, ñoàng sanh caên vôùi ta”.

Khoâng ai bieát cuoäc ñôøi veà sau theá naøo.

Ñaây goïi laø Dò loaïi trung haønh [Haønh trong loaøi khaùc] vaäy.

Toå Nam Tuyeàn nhaân hai beân nhaø Ñoâng, nhaø Taây tranh nhau con meøo. Toå Tuyeàn baét gaëp, rao baûo vôùi chuùng raèng: “Noùi ñöôïc thì cöùu ñöôïc con meøo, noùi chaúng ñöôïc thì cheùm boû vaäy”.

Trong chuùng khoâng coù lôøi ñoái ñaùp. Toå Tuyeàn lieàn cheùm.

Toå Trieäu Chaâu töø ngoaøi veà, Toå Tuyeàn neâu laïi chuyeän luùc naõy.

Toå Chaâu lieàn côûi chieác deùp coû ñeå leân ñaàu maø ñi ra.

Toå Tuyeàn noùi: “Luùc aáy maø coù oâng thì cöùu ñöôïc con meøo roài”.

Laïi Toå Tuyeát Phong, ñang cuøng ñaïi chuùng laøm ruoäng, thaáy moät con raén, laáy gaäy kheâu leân.

Roài keâu chuùng raèng: “Xem ñaây naøy!”

Beøn laáy dao chaët laøm hai khuùc.

Huyeàn Sa laáy gaäy haát ra sau löng chaúng theøm ngoù laïi. Caû chuùng ngaïc nhieân.

Toå Phong noùi: “Taøi thay!”

Toå Tuyeát Phong thaàn duïng y tôï Toå Nam tuyeàn. Ngaøi Huyeàn Sa chaúng chuùt gì ngoù laïi, y caùch Ngaøi Trieäu Chaâu!

Toå Tuyeàn thì noùi: “Luùc aáy coù oâng thì cöùu ñöôïc con meøo roài!”

Toå Phong thì noùi: “Taøi thay!”

Cha con hai nhaø aáy tieát taáu thaønh töïu, nhö moät aán maø aán ra. Choã tuïng cuûa hai Ngaøi Tuyeát Ñaäu, Thieân Ñoàng cuõng laø y daïng veõ hoà loâ [Traùi baàu].

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Hai nhaø ñeàu deïp heát thieàn hoøa

Daáy leân khoùi buïi ngaïi gì phieàn

Nhôø ñöôïc Nam Tuyeàn ñöa cöû leänh

Moät ñao hai khuùc maëc tình nghieâng”.

“Coâng aùn neân chaêng hoûi Trieäu Chaâu

Tröôøng An thaønh noäi maëc nhaøn du

Ñaàu mang deùp coû khoâng ngöôøi hieåu

Veà trong nhaø nuùi töùc yeân thoâi”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng :

“Hai nhaø maây nöôùc laém phieàn haø

Vöông laõo sö taêng nghieäm chaùnh taø

Dao beùn chaët lìa ñeàu maát daáu

Thieân coå baûo ngöôøi meán taùc gia”.

“Ñaïo naøy chöa maát, tri aâm khaù khen!

Ñeõo nuùi thaáu bieån, heà, chæ toân Ñaïi Vuõ

Ñoäi ñaù vaù trôøi, heà, rieâng hieàn Nöõ Oa

Trieäu Chaâu rieâng coù choã sanh nhai

Deùp rôm ñaàu ñoäi coù chi sai

Ñeán trong choã-khaùc toaøn soi toû

Chæ caùi vaøng roøng chaúng laãn sa (caùt)”.

Ñaây laø hai, ba laõo nhaø ngheà [Taùc gia] duøng saùt sanh laøm Phaät söï. AÁy laø caûnh giôùi baäc ñaïi nhôn, neân ngöôøi taàm thöôøng chaúng theå ño löôøng.

Kinh: “Anan, laïi caùc chuùng sanh luïc ñaïo trong caùc theá giôùi loøng chaúng troäm caép, aét chaúng theo doøng sanh töû noái tieáp nhau. OÂng tu phaùp Chaùnh Ñònh coát ñeå ra khoûi traàn lao, neáu loøng troäm caép chaúng tröø, thì khoâng ra khoûi traàn ñöôïc. Daàu coù nhieàu trí thieàn ñònh hieän tieàn maø khoâng ñoaïn döùt söï troäm caép, haún laïc vaøo taø ñaïo: haïng treân laø tinh linh, haïng giöõa laø yeâu mò, haïng döôùi laø ngöôøi taø bò taø mò nhaäp vaøo.

Caùc ñaùm taø kia cuõng coù ñoà chuùng, moãi moãi töï xöng laø thaønh Ñaïo Voâ Thöôïng. Sau khi Ta dieät ñoä, trong ñôøi maït phaùp, laém thöù yeâu taø ñoù laãy löøng trong theá gian, leùn nuùp gian doái, xöng laø thieän tri thöùc. Moãi keû töï xöng ñaõ ñöôïc phaùp sieâu nhaân, löøa gaït ngöôøi khoâng bieát, doïa daãm khieán maát loøng tin, chuùng qua ñeán ñaâu cöûa nhaø hao taùn.

Ta daïy haøng Tyø Khöu theo phaùp khaát thöïc ñeå boû loøng tham, thaønh Ñaïo Boà Ñeà. Caùc haøng Tyø Khöu khoâng töï naáu aên, gôûi caùi soáng thöøa nöông taïm nôi Tam Giôùi, thò hieän moät laàn ñi veà, ñi roài khoâng trôû laïi. Laøm sao boïn giaëc möôïn y phuïc cuûa Ta buoân baùn Nhö Lai, taïo ñuû thöù nghieäp maø ñeàu goïi laø Phaät phaùp, laïi cheâ bai caùc Tyø Khöu xuaát gia ñaày ñuû Giôùi Luaät laø ñaïo Tieåu Thöøa; do choã laøm cho nghi laàm voâ löôïng chuùng sanh maø ñoïa ñòa nguïc voâ giaùn.

Nhö sau khi Ta dieät ñoä, neáu coù Tyø Khöu phaùt taâm quyeát ñònh tu Tam Ma Ñeà, ôû tröôùc hình töôïng Nhö Lai, chính mình thaép moät ngoïn ñeøn, ñoát moät ngoùn tay hay ôû treân thaân ñoát moät ñieåm höông, Ta noùi ngöôøi aáy nôï cuõ töø voâ thuûy trong moät thôøi traû heát, ñôøi ñôøi caùo bieät theá gian, vónh vieãn thoaùt khoûi caùc laäu. Ngöôøi aáy tuy chöa roõ lieàn con ñöôøng Voâ Thöôïng Giaùc, nhöng ñoái vôùi Phaät phaùp ñaõ coù taâm quyeát ñònh. Neáu khoâng laøm ñöôïc caùi nhaân xaû thaân nhoû moïn aáy, daàu coù thaønh Ñaïo Voâ Vi, cuõng phaûi sanh laïi laøm ngöôøi, traû heát nôï cuõ, nhö chuyeän aên luùa-ngöïa cuûa Ta [Ñöùc Phaät nhaän lôøi thænh caàu cuûa Vua Baø La Moân A Kì Ñaït, an cö nhaäp Haï trong nöôùc naøy. Trong ba thaùng Phaät vaø naêm traêm ñeä töû cuøng nhau aên côm luùa ngöaï. Ñaây laø moät trong thaäp naïn cuûa Phaät], thaät khoâng sai khaùc.

“OÂng daïy ngöôøi ñôøi tu Tam Ma Ñeà, sau nöõa phaûi ñoaïn döùt loøng troäm caép, ñoù laø lôøi daïy roõ raøng trong saïch, choã quyeát ñònh thöù ba cuûa Chö Nhö Lai Tieân Phaät Theá Toân.

“Theá neân, Anan, neáu chaúng döùt tröø troäm caép maø tu thieàn ñònh thì cuõng nhö ngöôøi roùt nöôùc vaøo cheùn thuûng, mong cho ñöôïc ñaày, daàu traûi qua soá kieáp nhieàu nhö buïi, roát chaúng theå ñaày. Nhö caùc Tyø Khöu, ngoaøi y baùt ra, maûy may khoâng tích tröõ, xin böõa aên coù dö thì boá thí cho chuùng sanh ñoùi; nôi nhoùm hoäi lôùn, chaáp tay vaùi chaøo ñaïi chuùng, coù ngöôøi ñaùnh maéng cuõng ñoàng nhö khen ngôïi, quyeát töï buoâng boû thaân taâm, maùu xöông thaân thòt chung vôùi chuùng sanh, khoâng ñem lôøi daïy baát lieãu nghóa cuûa Nhö Lai laøm choã hieåu cuûa mình, laøm laàm laïc ngöôøi môùi hoïc, thì Phaät aán chöùng cho ngöôøi aáy thaät ñöôïc Tam Muoäi.

“Nhö Ta noùi ñaây, goïi laø lôøi Phaät, chaúng nhö ñaây noùi, töùc lôøi Ba Tuaàn.

Thoâng raèng: Tham maø chaúng ngöøng haún ñeán choã leùn caép. Troäm caép vaät cuûa ngöôøi ñeå nuoâi thaân mình, haïi chæ ôû thaân maø thoâi, cho neân thaép ñeøn ñoát tay haún coù theå ñeàn xong. Coøn buoân baùn lôøi daïy baát lieãu nghóa cuûa Nhö Lai, laáy laøm choã hieåu cuûa mình ñeå laàm laïc ngöôøi môùi hoïc, ñoù laø keû troäm caép phaùp vaäy, haïi naøy khoâng keå xieát, bôûi trong loøng khaén khít caùi töï aùi, muoán coù rieâng sôû tröôøng, chöa theå töï buoâng boû. Boû thaân deã, boû taâm khoù. Phaûi khieán thaân taâm ñeàu xaû boû thì taâm troäm caép aét tröø, theá môùi noùi ñöôïc laø thaät ñaéc Tam Muoäi vaäy.

Xöa, coù Baø La Moân [Baø La Moân xöù naøy goïi laø Tònh Dueä, noøi gioáng trong saïch] hoï Haéc vaän thaàn löïc, vui veû duøng hai tay dôõ leân cao hai caây boâng ngoâ ñoàng ñeán cuùng döôøng Phaät.

Ñöùc Phaät goïi lôùn: “Tieân nhôn!”

Ngöôøi Baø La Moân öùng tieáng “daï”.

Phaät baûo: “Buoâng boû ñi!”

Ngöôøi Baø La Moân lieàn buoâng moät caønh boâng beân tay traùi.

Phaät laïi goïi lôùn: “Tieân nhôn, buoâng boû ñi!”

Ngöôøi Baø La Moân laïi lieàn buoâng moät caønh hoa beân tay phaûi.

Phaät laïi goïi: “Tieân nhôn, buoâng boû ñi!”

Ngöôøi Baø La Moân noùi: “Baïch Theá Toân! Nay con hai tay ñeàu khoâng, Ngaøi coøn daïy buoâng boû caùi gì?”

Phaät noùi: “Ta chaúng daïy oâng buoâng boû boâng ñi. OÂng phaûi buoâng boû ngoaøi saùu Traàn, trong saùu Caên, giöõa saùu Thöùc, buoâng boû heát moät löôït. Caùi choã khoâng coù gì ñeå buoâng boû chính laø choã khoûi sanh töû cuûa oâng”.

Ngöôøi Baø La Moân ngay nôi lôøi ngoä Voâ Sanh Nhaãn.

Thieàn sö Hoaøng Long Duy Thanh ñöôïc aán taâm ôû Toå Hoái Ñöôøng, thöôøng vì ngöôøi noùi: “Ngöôøi hoïc Ñaïo ngaøy nay chöa thoaùt khoûi sanh töû, beänh ôû taïi choã naøo? Beänh ôû loøng troäm caép chöa cheát vaäy. Nhöng ñoù khoâng phaûi laø toäi cuûa ngöôøi aáy, maø laø toäi cuûa oâng thaày vaäy. Nhö Haùn Cao Ñeá doái gaït Haøn Tín maø gieát ñi thì Haøn Tín tuy cheát maø taâm naøo coù cheát? Ngöôøi hoïc Ñaïo ñôøi xöa, ngay lôøi noùi thoaùt sanh töû. Coâng hieän taïi choã naøo? Vì loøng troäm caép ñaõ cheát vaäy. Nhöng chaúng phaûi ngöôøi hoïc töï coù theå ñaâu, chính do oâng thaày keàm keïp ñaäp phaù kín nhieäm vaäy. Nhö Löông Voõ Ñeá nguï taïi saân chaàu, thaáy Haàu Caûnh chaúng ñoäng aâm hôi, loøng Haàu Caûnh ñaõ khoâ kieät khoâng coøn gì caû vaäy. Choã noùi cuûa caùc phöông, chaúng phaûi khoâng ñeïp ñeõ nhöng noùi cho cuøng thì nhö Trieäu Xöông [Ngöôøi xöù Kieán Nam, ñôøi Toáng, thieän ngheä veà ngheà veõ boâng, traùi, coû caây, böôùm, ong... saéc maøu, neùt veõ troâng y nhö thaät] veõ hoa, hoa tuy gioáng thaät nhöng chaúng phaûi laø hoa thaät!”

Ñaây ñaùng laøm giôùi raên keû buoân baùn Nhö Lai.

Kinh: “Anan, chuùng sanh luïc ñaïo trong theá giôùi nhö theá, tuy thaân taâm khoâng coù Saùt, Ñaïo, Daâm ba haïnh ñaõ troøn nhöng neáu coù Ñaïi Voïng Ngöõ thì Tam Ma Ñeà khoâng ñöôïc thanh tònh, thaønh ma aùi kieán, maát gioáng Nhö Lai. Ñoù laø chöa ñöôïc maø noùi ñöôïc, chöa chöùng noùi laø chöùng. Hoaëc caàu söï toân troïng toät baäc cuûa theá gian, baûo ngöôøi khaùc raèng “Toâi nay ñaõ ñaéc quaû Tu Ñaø Hoaøn, quaû Tö Ñaø Haøm, quaû A Na Haøm, ñaïo A La Haùn, thöøa Bích Chi Phaät, Tam Hieàn hay Boà Taùt Thaäp Ñòa”, troâng mong ngöôøi kia leã saùm, tham söï cuùng döôøng. Ñoù laø nhöõng keû nhaát-ñieân-ca, töï dieät gioáng Phaät, nhö ngöôøi laáy dao chaët caây Ña La; Phaät noùi ngöôøi aáy maát haún caên laønh, khoâng coøn chaùnh tri kieán, chìm trong ba bieån khoå, chaúng thaønh Tam Muoäi.

“Ta baûo caùc haøng Boà Taùt vaø A La Haùn, sau khi Ta dieät ñoä, ÖÙng Thaân sanh vaøo ñôøi maït phaùp, ñuû thöù hình, ñoä ngöôøi chìm ñaém. Hoaëc laøm Sa Moân, cö só aùo traéng, vua chuùa, quan laïi, ñoàng nam, ñoàng nöõ nhö theá cho ñeán ngöôøi daâm nöõ, quaû phuï, ngöôøi gian doái, troäm caép, ngöôøi ñoà teå, buoân baùn, cuøng hoï ñoàng söï, khen ngôïi Phaät Thöøa, khieán cho thaân taâm hoï vaøo Tam Ma Ñòa, nhöng roát raùo chaúng töï noùi ra toâi thaät laø Boà Taùt, thaät laø A La Haùn, khinh xuaát noùi vôùi ngöôøi chöa hoïc, laøm tieát laäu maät nhaân cuûa Phaät. Chæ tröø ra ñeán luùc laâm chung, hoaëc chaêng thaàm coù lôøi di chuùc. Laøm sao haïng ngöôøi aáy coù theå roái gaït chuùng sanh ñeå thaønh Ñaïi Voïng Ngöõ.

“OÂng daïy ngöôøi ñôøi tu Tam Ma Ñeà, sau heát phaûi ñoaïn tröø caùc Ñaïi Voïng Ngöõ, ñoù laø lôøi daïy roõ raøng trong saïch, choã quyeát ñònh thöù tö cuûa Chö Nhö Lai Tieân Phaät Theá Toân.

“Theá neân, Anan, neáu khoâng ñoaïn döùt ñöôïc Ñaïi Voïng Ngöõ thì nhö khaéc phaân ngöôøi laøm ra hình caây Chieân Ñaøn, muoán coù höông thôm, theá naøo coù chuyeän aáy. Ta daïy haøng Tyø Khöu, tröïc taâm laø ñaïo traøng, trong boán oai nghi, taát caû haønh vi, coøn khoâng chuùt hö doái, huoáng sao töï xöng ñaéc phaùp thöôïng nhaân, ví nhö ngöôøi heøn maït töï xöng baäy laø Ñeá Vöông, töï chuoác laáy söï tru dieät. Huoáng laø baäc Phaùp Vöông, laøm sao ñaët baøy hö voïng? Nhaân ñòa chaúng chaân, quaû phaûi quanh co, theá maø caàu Phaät Boà Ñeà, nhö ngöôøi caén roán, muoán thaønh töïu caùi gì? Nhö caùc Tyø Khöu, taâm nhö daây ñaøn thaúng, moãi moãi chaân thaät maø vaøo Tam Ma Ñòa, vónh vieãn khoâng coù ma söï. Ta aán chöùng ngöôøi aáy thaønh töïu Tri Giaùc Voâ Thöôïng cuûa Boà Taùt.

“Nhö Ta noùi ñaây, goïi laø lôøi Phaät, chaúng nhö ñaây noùi, töùc laø lôøi Ba Tuaàn”.

Thoâng raèng: Thaân, Khaåu, YÙ ñaày ñuû möôøi nghieäp. Thaân nghieäp laø Daâm, Saùt, Ñaïo. YÙ nghieäp laø Tham, Saân, Si. Khaåu nghieäp laø AÙc Khaåu, Löôõng Thieät, YÛ Ngöõ, Voïng Ngöõ. Thaân taâm khoâng coù haønh ñoäng Saùt, Ñaïo, Daâm coù theå tin laø khoâng coù AÙc Khaåu, Löôõng Thieät, YÛ Ngöõ. Duy caùi Ñaïi Voïng Ngöõ döôøng laø coøn ñaáy. Vì sao theá? Trong khoâng coù taâm Saùt, Ñaïo, Daâm, ngoaøi khoâng coù vieäc Saùt, Ñaïo, Daâm, ba haïnh ñaõ troøn, trong ngoaøi thanh tònh, ñôøi chaúng coù nhieàu. Nhöng xeùt theo Toái Thöôïng Thöøa, chöa laø kyø laï. Bôûi caên si kia khoù tröø, neân trong Tam Ma Ñòa, vaãn coøn aùi kieán. Môùi beøn noùi laùo, xöng laø ñaõ chöùng ñöôïc Thaäp Ñòa, hay Tam Hieàn laø Thaäp Tín, Thaäp Truï, Thaäp Haïnh, Thaäp Hoài Höôùng, cho ñeán Bích Chi Phaät, Boán Thaùnh Quaû. YÙ ñoà tham söï cuùng döôøng, töùc laø AÙi Ma. Cho laø vaøo baäc Thaùnh, töùc laø Kieán Ma.

ÔÛ tröôùc noùi laø haàm AÙi Kieán, laø taâm vöôùng maéc nôi caûnh, maát ñöôøng Boà Ñeà, laø chaúng giaõy saïch maàm moáng vaäy. ÔÛ ñaây noùi veà ma AÙi Kieán, taâm keït nôi phaùp, maát gioáng Nhö Lai, laø ngöôøi giuùp cho maàm gioáng lôùn leân vaäy. Ngöôøi chaúng giaõy saïch maàm gioáng maø hoài taâm höôùng Ñaïo, coøn ñöôïc Boà Ñeà. Ngöôøi giuùp maàm gioáng theâm lôùn, chieám ngoâi Ñeá xöng Vöông, töï oâm laáy söï tru dieät, neân caùi haïi thaät laø quaù laém. Noùi raèng yeáu chæ, hieåu bieát sai laàm maø cho laø cöïc taéc, khieán cho chuùng sanh chaúng coøn bieát coù vieäc höôùng thöôïng, neân laøm tieâu maát haït gioáng Phaät. Chuyeän Ñaïi Voïng Ngöõ haù khoâng neân raên caám ö? Nhö ngöôøi trong quaû vò, ÖÙng Thaân hieån hoùa coøn chaúng daùm coi thöôøng tieát laäu maät nhaân, töï noùi ra choã ñaéc.

Nhö Hoøa Thöôïng Phaùp Hoa Chí Ngoân [Toå Thöù Saùu trong phaùi Thieân Thaùi ôû Ñoâng Ñoä, hieäu Trí Oai thieàn sö. Laäp thieàn laâm ôû Thai Chaâu, Phoå Thoâng Sôn nôi coù teân Phaùp Hoa, keû hoïc thieàn coù 300 ngöôøi, keû nghe giaûng coù 700 ngöôøi. Do ñoù goïi hieäu laø Phaùp Hoa toân giaû], saép hoùa (tòch), goïi ngöôøi noùi : “Ta töø voâ löôïng kieáp ñeán nay, thaønh töïu qua nhieàu quoác ñoä, phaân thaân xieån döông giaùo hoùa, nay trôû veà Nam!”

Noùi xong, naèm nghieâng beân phaûi maø tòch.

OÂng Taäp Tieân Vöông Chaát hoûi Toå Phaùp Hoa: “Nhö sao laø yù Toå Sö töø Taây sang?”

Toå noùi :

“Trong boùng nuùi xanh suoái lam khôûi

Thaùp baùu cao ngaâm lay gioù mai”.

Laïi noùi : “Môøi thaày Phaùp Hoa ñoát höông”.

Toå noùi : “Chöa töø trai-giôùi kieám. Chaúng höôùng phía Phaät caàu”.

Hoaëc hoûi : “Sö laø phaøm ö, laø Thaùnh ö?”

Beøn dôû tay leân, noùi raèng: “Toâi chaúng truï trong aáy”.

Xem ngöôøi ôû trong quaû vò, lôøi leõ rieâng khaùc, naøo laøm chuyeän doái voïng.

Nhaø sö hoûi Toå Döôïc Sôn: “Nhö sao laø caùi raát baùu trong Ñaïo?”

Toå Sôn noùi : “Chaúng cong nònh”.

Hoûi : “Khi chaúng cong nònh thì sao?”

Toå Sôn noùi : “Nghieâng (ñaát) nöôùc chaúng ñoåi”.

Ñöùc Tònh Danh noùi raèng: “Tröïc taâm laø ñaïo traøng, vì khoâng hö giaû”.

Taâm nhö daây ñaøn thaúng taép, moãi moãi chaân thaät, thì khoâng chæ vónh vieãn khoâng coù ma söï, maø ñoái vôùi Tri Giaùc Voâ Thöôïng cuõng nhö theá thaønh töïu. Giôùi Ñaïi Voïng Ngöõ naøy sau khi ba Haïnh ñaõ troøn, thaâu nhieáp noù aét thaønh Tri Giaùc Voâ Thöôïng, coøn chaúng giöõ aét chìm ba bieån khoå. Giôùi naøy duyeân vôùi thaân taâm trong saïch thì söùc maïnh cöïc lôùn. Moät nieäm chaúng giôùi thì söï trong saïch cuûa thaân taâm chaúng thieän duïng, maø laø aùc duïng, caùi aùc aáy laø muoán khaùc ngöôøi vaäy. Neân söï Giôùi Caám caøng phaûi nhieäm maät.

Tröôùc ñaõ noùi “Nhieáp taâm laø Giôùi, nhaân Giôùi sanh Ñònh, nhaân Ñònh phaùt Hueä, ñoù laø ba Voâ Laäu Hoïc”. Baây giôø chæ noùi roõ raøng boán Caám Giôùi, maø chaúng noùi ñeán Ñònh, Hueä. Sao theá? Ngay trong Giôùi thì Ñònh Hueä ñaõ töï saün, voán laø moät theå, voán khoâng coù thöù lôùp tröôùc sau.

Nhö noùi raèng “OÂng daïy ngöôøi ñôøi tu Tam Ma Ñeà”, thì naøo khoâng töøng laáy Ñònh Hueä laøm goác. Ñeán choã noùi, “Phaät aán chöùng ngöôøi aáy thaät ñöôïc Tam Muoäi”, thì ñoù laø baèng chöùng roõ raøng cuûa söï “Nhaân Giôùi sanh Ñònh” vaäy.

Laïi noùi raèng “Ta aán chöùng ngöôøi aáy thaønh töïu Tri Giaùc Voâ Thöôïng cuûa Boà Taùt” thì ñoù laø baèng chöùng roõ raøng “Nhaân Ñònh phaùt Hueä” vaäy. Cho neân ngay nôi Giôùi laø Ñònh Hueä töï taïi, chaúng phaûi rieâng caàu caùi goïi laø Ñònh Hueä vaäy.

Ba Voâ Laäu Hoïc naøy chæ baäc A La Haùn chöùng ñöôïc. Ngöôøi chöùng Ñaïo naøy laø gieát giaëc, laø Voâ Sanh, laø ÖÙng Cuùng, laø laøm Ma sôï, khoâng ñuû noùi heát.

Ba Tuaàn laø teân cuûa Vua Ma, ñaây noùi laø keû aùc.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM