Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG IV: KHAI THÒ CAÙC ÑÒA VÒ TU CHÖÙNG

MUÏC MOÄT: KHAI THÒ HAI CAÙI NHAÂN ÑIEÂN ÑAÛO BA MOÙN TIEÄM THÖÙ

I. OÂNG ANAN XIN KHAI THÒ NHÖÕNG DANH MUÏC, THÖÙ BAÄC TU HAØNH

Kinh: OÂng Anan lieàn töø choã ngoài ñöùng leân, ñaûnh leã chaân Phaät, baïch Phaät raèng: “Chuùng toâi ngu ñoän, thích ñöôïc ña vaên, vôùi caùc taâm höõu laäu chöa caàu lìa khoûi. Nhôø Phaät töø bi daïy doã ñöôïc söï huaân tu chaân chaùnh, thaân taâm khoan khoaùi an nhieân, ñöôïc lôïi ích lôùn. Thöa Theá Toân, tu chöùng Tam Ma Ñeà cuûa Phaät nhö theá, khi chöa ñeán Nieát Baøn thì theá naøo goïi laø Caøn Hueä Ñòa? Boán möôi boán taâm thöù lôùp ñeán ñaâu ñeå ñöôïc danh muïc tu haønh? Ñeán nôi choán naøo thì goïi laø Nhaäp Ñòa? Sao goïi laø Ñaúng Giaùc Boà Taùt?”

Thöa hoûi theá roài, naêm voùc gieo xuoáng ñaát. Ñaïi chuùng nhaát taâm chôø töø aâm Phaät, chieâm ngöôõng khoâng chôùp maét.

Khi aáy, Ñöùc Theá Toân khen OÂng Anan raèng: “Hay thay! Hay thay! Caùc oâng môùi coù theå khaép vì ñaïi chuùng vaø taát caû chuùng sanh ñôøi maït theá tu Tam Ma Ñeà, caàu Ñaïi Thöøa maø xin Ta neâu baøy con ñöôøng chaùnh tu haønh töø phaøm phu cho ñeán Ñaïi Nieát Baøn. Nay oâng haõy laéng nghe, saép vì oâng noùi”.

OÂng Anan vaø ñaïi chuùng chaáp tay, chuù taâm yeân laëng thoï giaùo.

Thoâng raèng : Ban ñaàu, Phaät baûo OÂng Anan: “Taâm goïi laø thaúng. Nhö theá, töø ñaàu ñeán cuoái, caùc ñòa vò trung gian vónh vieãn khoâng coù töôùng quanh co. Nieát Baøn laø cuoái, Caøn Hueä laø ñaàu, boán möôi boán trung gian laø Tín, Truï, Höôùng vaø Töù Gia Haïnh, chaúng phaûi laø khoâng coù thöù lôùp, ñoù laø danh muïc tu haønh vaäy. Tieán vaøo Thaäp Ñòa cho ñeán Ñòa Thöù Möôøi Moät laø Ñaúng Giaùc Boà Taùt. Ñeán Ñaïi Nieát Baøn môùi goïi laø Dieäu Giaùc”.

Caùi nôi choán ñaït ñeán naøy khoâng möôïn vaøo vieäc tu. Vaäy laøm sao ñöôïc caùi töôùng khoâng quanh co ñaây? Khoâng quanh co nghóa laø nhaát sieâu tröïc nhaäp, tröôùc sau khoâng khaùc, laø con ñöôøng Dieäu Boà Ñeà Toái Thöôïng vaäy. Bôûi theá, Phaät baûo: “Neâu baøy con ñöôøng chaùnh tu haønh Voâ Thöôïng töø phaøm phu cho ñeán Ñaïi Nieát Baøn”, nghóa laø töø phaøm phu maø chöùng thaúng Dieäu Giaùc, khoâng möôïn gì thöù lôùp. Neâu baøy, nghóa laø chuùng sanh chöa chöùng neân noùi tröôùc cho, ñaïi ñeå nhö vaäy.

Toå Hoaøng Baù noùi: “Taâm ñaây töùc laø caùi Taâm Voâ Taâm. Lìa caû thaûy Töôùng thì chuùng sanh cuøng Chö Phaät khoâng coù chuùt gì sai khaùc. Chæ laø Voâ Taâm, beøn laø roát raùo.

“Caùc ngöôøi hoïc Ñaïo! Nhö chaúng ngay ñaây Voâ Taâm thì bao kieáp tu haønh roát chaúng neân gì, bò coâng haïnh cuûa Tam Thöøa raøng buoäc, chaúng coù giaûi thoaùt. Nhöng chöùng Taâm naøy coù mau chaäm. Coù ngöôøi nghe phaùp moät nieäm beøn ñöôïc Voâ Taâm. Coù ngöôøi ñeán Thaäp Tín, Thaäp Truï, Thaäp Haïnh, Thaäp Hoài Höôùng môùi ñöôïc Voâ Taâm. Coù ngöôøi ñeán Thaäp Ñòa môùi ñöôïc Voâ Taâm. Daàu daøi hay ngaén, ñöôïc Voâ Taâm laø truï, khoâng coøn gì coù theå tu, coù theå chöùng, thaät Khoâng Choã Ñaéc, chaân thaät chaúng hö. Moät nieäm maø ñaéc cuõng nhö Thaäp Ñòa maø ñaéc, coâng duïng nhö nhau khoâng coù saâu caïn, chæ khoûi bao kieáp uoång coâng caàn khoå vaäy”.

Lôøi daïy cuûa Toå Hoaøng Baù cuõng ñoàng nhö Phaät neâu baøy con ñöôøng chaùnh tu haønh Voâ Thöôïng. Ngay ñaây maø thaáu suoát môùi tin khoaûng trung gian quaû laø khoâng caùc töôùng quanh co.

II. KHAI THÒ HAI CAÙI NHAÂN ÑIEÂN ÑAÛO

Kinh: Phaät noùi: “Anan, haõy bieát, caùi Dieäu Taùnh troøn saùng lìa moïi danh töôùng, boån lai khoâng coù theá giôùi, chuùng sanh. Nhaân voïng maø coù sanh, nhaân sanh maø coù dieät. Sanh dieät thì goïi laø voïng, dieät voïng thì goïi laø Chaân. Ñoù goïi laø hai danh hieäu chuyeån y Boà Ñeà Voâ Thöôïng vaø Ñaïi Nieát Baøn cuûa Nhö Lai vaäy.

Thoâng raèng: Taùnh maø noùi laø Dieäu thì chaúng treä nôi Tòch. Minh maø noùi laø Vieân thì chaúng sa vaøo caùi Sôû, maø lìa töôùng, lìa danh, khoâng theå nghó baøn. Chöùng vaøo Dieäu Taùnh naøy thì theá giôùi chaúng phaûi laø theá giôùi, chuùng sanh chaúng phaûi laø chuùng sanh, töùc voïng thaønh Chaân, caùi sanh dieät chaúng phaûi laø sanh dieät vaäy.

Toå Maõ Minh noùi: “Vì chaúng nhö thaät bieát Chaân Nhö Nhaát Phaùp neân taâm baát giaùc ñoäng maø thaønh coù ra nieäm. Nieäm töùc laø töôùng sanh, sanh töùc laø töôùng dieät. Sanh dieät, danh Töôùng ñeàu laø voïng. Baèng nhö thaät maø roõ bieát Chaân Nhö Nhaát Phaùp aét Voïng voán khoâng choã coù. Gioáng nhö ngöôøi theo phöông höôùng maø meâ laàm, söï meâ laàm naøo coù töï töôùng! Cho Ñoâng laø Taây maø phöông höôùng thaät naøo coù xoay chuyeån gì ñaâu. Tænh ngoä ra thì caùi phöông Taây meâ laàm kia ñaâu coù! Meâ thì cho laø taâm ñoäng maø thaät naøo chaúng coù ñoäng. Nhö bieát caùi taâm ñoäng aáy laø chaúng sanh dieät, lieàn vaøo thaúng cöûa Chaân Nhö”.

Roát raùo thay lôøi noùi naøy! Ñaây coù theå laøm lôøi daïy chaân chaùnh cho caùi “Dieät Voïng thì goïi laø Chaân” vaäy. Theá neân, chuyeån caùi baát giaùc y vaøo Taùnh Giaùc goïi laø Boà Ñeà Voâ Thöôïng; chuyeån caùi sanh töû y vaøo Voâ Sanh goïi laø Nieát Baøn, chöù chaúng phaûi lìa caùi baát giaùc maø coøn coù rieâng caùi Giaùc, chaúng phaûi lìa sanh töû maø coù rieâng caùi Voâ Sanh. Chæ laø caùi voïng kieán dieät ñi töùc Chaân Taùnh hieän. Caùi baát giaùc naøy lieàn ngay laø Chaân Giaùc; caùi sanh dieät naøy lieàn thaät laø Voâ Sanh. Töùc laø caùi theá giôùi chuùng sanh naøy ñaây voán khoâng coù chi laø chuùng sanh, theá giôùi. Theá neân môùi goïi laø Voâ Thöôïng, ñoù laø Ñaïi!

Chuyeån Y thì coù saùu thöù: Moät laø, Toån löïc ích naêng chuyeån, nghóa laø toån giaûm theá löïc cuûa chuûng töû oâ nhieãm vaø taêng theâm coâng naêng cuûa chuûng töû thanh tònh, laàn laàn cheá phuïc söï hieän haønh, cuõng goïi laø Chuyeån Y.

Hai laø, Thoâng ñaït chuyeån, nghóa laø do thaáy Ñaïo, ñaït Chaân, roài noã löïc ñoaïn tröø hai caùi Chöôùng (Phieàn Naõo vaø Sôû Tri), chöùng sô löôïc moät phaàn Chaân Thaät Chuyeån Y.

Ba laø, Tu taäp chuyeån, nghóa laø haøng Thaäp Ñòa töøng Ñòa ñoaïn daàn caâu sanh Voâ Minh, chöùng “Chaân Chuyeån Y”.

Boán laø, Quaû maõn chuyeån, nghóa laø ôû ñòa vò cöùu caùnh duøng Kim Cöông Ñònh vónh vieãn ñoaïn tröø taát caû Voâ Minh thoâ, teá, ñoán chöùng Chuyeån Y Phaät Quaû Vieân Maõn.

Naêm laø, Haï lieät chuyeån, nghóa laø haøng Nhò Thöøa chaùn khoå öa tòch laëng, ôû choã chöùng Chaân Traïch Dieät, khoâng coù khaû naêng kham nhaãn thuø thaéng.

Saùu laø, Quaûng ñaïi chuyeån, nghóa laø ñòa vò Ñaïi Thöøa, khoâng coù caû öa laãn chaùn, thoâng ñaït ngaõ phaùp ñeàu Khoâng, song ñoaïn hai Chöôùng, ñoán chöùng Voâ Thöôïng Boà Ñeà, bôûi coù khaû naêng kham nhaãn thuø thaéng.

Boà Ñeà Voâ Thöôïng vaø Ñaïi Nieát Baøn naøy Quaûng Ñaïi Chuyeån Y Thöù Saùu cuøng vôùi Quaû Maõn Chuyeån Y Thöù Tö ñeàu laø Ñoán Chöùng. So vôùi haøng Nhò Thöøa haï lieät laàn löôït tu taäp hoaøn toaøn khaùc haún.

Thieàn Sö An Daân, ban ñaàu giaûng kinh Laêng Nghieâm ôû thaønh ñoâ, ñöôïc haøng nghóa-hoïc nöông veà. Thôøi aáy, Toå Vieân Ngoä ôû chuøa Chieáu Giaùc. An Daân coù baïn laønh laø Thaéng thieàn sö neân ñeán ñoù. Nghe ñöôïc Toå Vieân Ngoä vaøo luùc tieåu tham neâu ra nhaân duyeân ba laàn keâu thò giaû, thì Trieäu Chaâu coù ñeà ra caâu noùi “Nhö ngöôøi vieát chöõ trong toái, chöõ tuy chaúng thaønh maø vaên veû ñaõ rôõ raøng”. Trong choã naøo laø vaên veû ñaõ rôõ raøng?”

Sö An Daân taâm nghi chuyeän aáy, ñoát höông xin vaøo thaát cuûa Toå.

Toå Vieân Ngoä hoûi: “Toøa chuû giaûng kinh gì?”

Ñaùp raèng: “Laêng Nghieâm”.

Toå Ngoä noùi: “Kinh Laêng Nghieâm coù baûy choã tröng baøy Taâm, taùm nôi traû veà ñeå bieän roõ Taùnh Thaáy, vaäy roát raùo Taâm ôû choã naøo?”

Sö An Daân trình baøy giaûi thích laém thöù, Toå ñeàu chaúng chòu, môùi baûo haõy ôû nôi “Taát caû choán laø vaên veû ñaõ rôõ raøng” maø theå hoäi.

Tình côø coù nhaø sö hoûi Toå veà Thaäp Huyeàn Ñaøm [Möôøi baøi keä cuûa thieàn sö Ñöôøng An Saùt], vöøa môùi neâu ra caâu “Taâm aán cuûa thaày, daùng veû theá naøo...”, thì Toå Vieân Ngoä noùi lôùn: “Vaên veû ñaõ rôõ raøng!”

Sö Daân nghe lieàn coù choã tænh ngoä, beøn xin aán chöùng.

Toå daïy: “Laáy boån saéc maø trui reøn thì voâ ích”.

Moät hoâm, sö thöa vôùi Toå: “Xin Hoøa Thöôïng thoâi neâu lôøi, ñeå toâi noùi xem sao”.

Toå chaáp thuaän.

Sö Daân noùi: “Bình thöôøng dô chuøy, döïng phaát haù chaúng phaûi laø choã trong kinh noùi “Heát thaûy hình töôùng coù trong theá gian ñeàu töùc laø Boà Ñeà Dieäu Minh Chaân Taâm” ö?”

Toå Vieân Ngoä cöôøi, noùi: “OÂng xöa nay ôû trong ñoù maø sinh nhai ñaáy!”

Sö Daân laïi noùi: “La heùt, goõ saøng haù chaúng phaûi laø “Phaûn vaên vaên töï taùnh, taùnh thaønh Voâ Thöôïng Ñaïo” ö?”

Toå noùi: “OÂng haù chaúng thaáy trong kinh noùi: “Dieäu Taùnh saùng ñaày, lìa caùc danh töôùng” ö?”

Sö Daân ngay nôi lôøi noùi ñöôïc tieâu tan vöôùng maéc.

Toå Vieân Ngoä ra khoûi ñaát Thuïc, ñeán ôû Giaùp Sôn. Sö thoâi giaûng kinh, theo haàu beân Toå. Toå ban ñeâm giaûng thieàn cho chuùng, neâu ra coâng aùn “Buoàm xöa chöa caêng”. Sö chaúng kheá hoäi, xin Toå giaûi quyeát.

Toå Ngoä noùi: “OÂng hoûi ñi!”

Sö vöøa môùi caát lôøi, Toå Ngoä lieàn noùi: “Tröôùc saân, caây baùch!”

Sö beøn toû suoát, noùi vôùi Toå raèng : “Ngöôøi xöa noùi “Nhö moät gioït nöôùc rôùt vaøo trong ao lôùn”, naøo chaúng bieát “Bieån lôùn rôùt vaøo trong moät gioït nöôùc”!”

Toå cöôøi noùi: “Keå saù gì laõo aáy! Chöa chi ñaõ khieán phaân toøa giaûng!”

Roài noùi baøi keä:

“Thoâi khoe Töù Phaän [Boán phaàn Luaät], deïp Laêng Nghieâm

ÔÛ choán ñaàu maây, trieät ñeå tham

Chaúng hoïc Löông Coâng gaàn Maõ Toå

Maø nhö Ñöùc Kieåu [Ñöùc Sôn] leã Long Ñaøm

Ba thu bay löôïn nuùi Bích Nham

Nay phieàn ngoài taïm Nhaát Toøa nheù

Giöõa choán traêm hoa, hieän Öu Ñaøm”.

Ngöôøi xöa thöïc tham, thöïc chöùng, traûi qua bao nhieâu Chuyeån Y roài sau môùi ñöôïc choã yeân oån maø ngoài. Theá bieát caùi “Dieät Voïng goïi laø Chaân” chaúng phaûi deã chöùng ñaéc.

Kinh: “Anan, nay oâng muoán tu phaùp Chaân Tam Ma Ñòa, thaúng ñeán Ñaïi Nieát Baøn cuûa Nhö Lai thì tröôùc heát phaûi bieát hai caùi nhaân ñieân ñaûo naøy cuûa chuùng sanh cuøng theá giôùi. Ñieân ñaûo chaúng sanh, ñoù laø Chaân Tam Ma Ñòa cuûa Nhö Lai.

Thoâng raèng: Chaân Tam Ma Ñòa chaúng phaûi do tu maø ñaéc. Phaøm caùi gì coù theå tu thì khoâng theå noùi laø Chaân ñöôïc. Ñoái vôùi voïng duyeân thì tröôùc tieân roõ bieát nguyeân nhaân, nguyeân nhaân ñaõ khoâng coù thì ñieân ñaûo chaúng sanh ra. Ñaõ khoâng coù ñieân ñaûo maø chaúng goïi laø Chaân thì goïi laø gì?

Tieàn traàn duyeân ra laø phaân ñoaïn voïng sanh, töùc laø nghóa cuûa Giôùi. Giôùi khoâng coù taùnh. Troâi dôøi chaúng döøng laø nghóa cuûa Theá. Theá cuõng khoâng coù töï taùnh. Voán khoâng Töï Taùnh, ñöông theå Khoâng Tòch, ñoù laø Chaân Tam Ma Ñòa.

Thieàn sö Coå Linh Thaàn Taùn gaëp Toå Baùch Tröôïng ñöôïc khai ngoä, beøn veà chuøa cuõ.

Vò boån sö hoûi raèng: “OÂng xa toâi ñi ra ngoaøi, ñöôïc söï nghieäp gì?”

Ñaùp raèng: “Tuyeät chaúng coù söï nghieäp gì caû”.

Thaày beøn khieán laøm vieäc nhö tröôùc.

Moät hoâm thaày Ngaøi taém, baûo Ngaøi kyø löng.

Ngaøi beøn voã löng, noùi: “Caùi Phaät ñöôøng ñeïp maø Phaät chaúng Thaùnh!”

Thaày quay ñaàu nhìn, Ngaøi noùi: “Phaät tuy chaúng Thaùnh maø hay phoùng quang”.

Thaày Ngaøi moät hoâm ngoài beân cöûa soå xem kinh, luùc aáy coù con ong ñang ñuïc giaáy cöûa soå ñònh chui ra ngoaøi.

Ngaøi thaáy theá, baûo: “Theá giôùi theânh thang nhö kia laïi chaúng chòu ra, cöù xoi giaáy cuõ thì naêm Löøa môùi noåi!”

Roài noùi baøi keä:

“Cöûa Khoâng chaúng chòu thoaùt

Chui cöûa soå quaù si

Traêm naêm duøi giaáy cuõ

Ngaøy naøo môùi xuaát ñaàu!”.

Thaày Ngaøi ñeå kinh xuoáng, hoûi raèng: “OÂng ñi tham hoïc gaëp ai, maø sao tröôùc sau toâi thaáy oâng aên noùi laï thöôøng!”

Sö ñaùp: “Con nhôø Hoøa Thöôïng Baù Tröôïng chæ cho caùi choã ngöøng nghæ, nay muoán baùo ñaùp aân ñöùc töø maáy laâu nay”.

Thaày Ngaøi beøn baûo chuùng thieát trai, môøi Ngaøi thuyeát phaùp.

Sö beøn leân toøa, neâu xöôùng moân phong Toå Baùch Tröôïng raèng:

“Linh quang ñoäc raïng

Vöôït thoaùt caên traàn

Theå loä Chaân Thöôøng

Chaúng vöông vaên töï

Taâm Taùnh khoâng nhieãm

Voán töï Vieân Thaønh

Chæ lìa voïng duyeân

Töùc Nhö Nhö Phaät”.

Thaày Ngaøi nghe xong caûm ngoä, noùi: “Ngôø ñaâu coù duyeân ñöôïc nghe cöïc taéc söï [Söï cuøng toät cuûa Thieàn]!”

Ñaây cuõng goïi laø “Thaúng ñeán Ñaïi Nieát Baøn cuûa Nhö Lai” vaäy. Neáu chaúng theá thì ít ai khoâng tuøy theo caùi ñieân ñaûo cuûa chuùng sanh, coù luùc naøo môùi thoâi?

Kinh: “Anan, theá naøo goïi laø Ñieân Ñaûo taïo thaønh Chuùng Sanh?

“Anan, do Taâm Taùnh voán Minh, taùnh Minh aáy troøn ñaày toaøn khaép, neân nhaân caùi Minh voïng phaùt hình nhö coù taùnh, caùi taùnh aáy do voïng kieán maø sanh. Vaäy laø töø choã “Roát raùo khoâng” laïi hoùa thaønh “Roát raùo coù”. Caùi Coù naøy coù ñöôïc laø do caùi voán chaúng coù nhaân laøm nhaân. Töôùng Naêng Truï vaø Sôû Truï töø caên baûn khoâng coù coäi goác. Roài nöông nôi caùi coäi goác khoâng coù choã truï naøy maø kieán laäp ra theá giôùi cuøng chuùng sanh.

“Vì meâ Boån Taùnh Vieân Minh maø sanh hö voïng, nhöng taùnh cuûa voïng khoâng coù töï theå, chaúng coù choã nöông truï. Vöøa muoán trôû laïi Chaân Taùnh thì caùi muoán Chaân ñoù ñaõ chaúng phaûi laø Taùnh Chaân Nhö chaân thaät. Trong caùi chaúng phaûi Chaân maø caàu trôû laïi Chaân thì roõ raøng laø hieän thaønh nhöõng Phi Töôùng: Phi Sanh, Phi Truï, Phi Taâm, Phi Phaùp. Xoay vaàn phaùt sanh. Sanh löïc phaùt minh, huaân taäp thaønh Nghieäp. Ñoàng nghieäp thì caûm nhau, nhaân coù caûm nghieäp beøn coù söï sanh nhau, dieät nhau. Do vaäy maø coù caùi Ñieân Ñaûo taïo thaønh Chuùng Sanh.

Thoâng raèng: ÔÛ tröôùc, kinh noùi “Chuùng sanh noái tieáp nhau, loãi laàm laø Giaùc Minh”. ÔÛ ñaây noùi “Ñieân ñaûo cuûa chuùng sanh töùc nhieáp heát nghieäp quaû, laø nhaân caùi Minh maø voïng phaùt hình nhö coù Tính, caùi Tính aáy do Voïng Kieán maø sanh”.

Phaøm Taùnh Minh sao laïi sanh hö voïng? Ñoù laø nhaân caùi Minh töùc laø coù phaân bieät, coù phaân bieät thì sa laïc thaønh thöùc tình, thöùc tình khoâng coù goác gaùc neân goïi laø hö voïng. Nhö khoâng coù phaân bieät thì töùc laø caùi Duïng cuûa Trí, thöôøng phaân bieät maø khoâng nhieãm tröôùc, ñoù goïi laø Baïch Tònh Thöùc, laø Ñaïi Vieân Caûnh Trí. Khoâng rôi vaøo nôi choã neân noùi laø Minh Vieân, troøn ñaày saùng khaép. Moät khi laäp ra caùi Sôû, caùi Minh lieàn chaúng Vieân maø hoùa thaønh Voïng Kieán. Cuõng nhö ñoaïn tröôùc neâu ra maët traêng thöù hai vaø boùng loøe cuûa ñeøn ñeàu laø beänh nhaëm maét. Ñoù laø töø roát raùo khoâng thaønh ra roát raùo coù vaäy.

Caùi Naêng Höõu cuøng caùi Sôû Höõu naøy chaúng phaûi coù moät nguyeân nhaân gì ñeå hieän ra laø Naêng hay Sôû caû. Ñaõ khoâng coù nhaân thì laáy gì maø nöông truï? Vaäy neân töôùng Naêng Truï, Sôû Truï naøy laø töôùng hö voïng, roát raùo khoâng coù coäi goác gì ñeå tìm thaáy. Truï voán khoâng goác gaùc thì truï beøn laø Khoâng Truï. Nhö roõ ñöôïc caùi Voâ Truï naøy thì ñöông theå Voâ Sanh. Khoâng noùi ñoù laø Khoâng, chæ laø Voâ Truï. Goác ôû caùi Voâ Truï naøy kieán laäp heát thaûy phaùp, khoâng ngaïi gì theá giôùi, chuùng sanh, saéc saéc kieán laäp: trong Töï Taùnh Vieân Minh voán khoâng coù chöôùng ngaïi. Moät töùc taát caû. Taát caû töùc Moät. Tìm caùi Chaân coøn khoâng coù, huoáng gì laø coù Voïng ö? Chæ vì meâ Taùnh Vieân Minh naøy thì phaân bieät voïng sanh ra.

Cho raèng phaân bieät hö voïng ñoù laø y nôi Chaân maø sanh ö? Chaân chaúng phaûi laø moâi giôùi cho Voïng.

Cho raèng phaân bieät hö voïng ñoù laø y nôi Caûnh maø sanh ö? Caûnh chaúng phaûi laø nguoàn phaùt xuaát cuûa Taâm. Roõ khoâng coù choã nöông töùc laø khoâng coù töï theå. Voïng voán khoâng coù töï theå, thì Voïng aáy töùc laø Chôn aáy, ngay ñoù hieän laø Chaân Taâm, chaúng phaûi tröø Voïng ñeå coù Chaân. Khôûi ra caùi Voïng phaân bieät roài laïi muoán trôû veà caùi Chaân, thì moät nieäm veà Chaân naøy hoaøn toaøn laø Voïng. Vì sao theá? Taùnh Chaân Nhö chaân thaät voán töï Voâ Taâm, caùi Chaân haù coù theå ñaéc ñeå maø muoán ñöôïc ö? Heã muoán Chaân lieàn chaúng phaûi Chaân. Trong caùi chaúng phaûi Chaân maø caàu trôû veà thì ñoù cuõng laø trôû veà nôi caùi chaúng phaûi Chaân vaäy. Theá thì roõ laø chaúng hieän thaønh nhöõng töôùng Phi Chaân sao? Coù Voïng, coù Chaân, Chaân cuøng Voïng ñoái thì Chaân ñoù ñaõ laø Voïng roài vaäy. Coù theå caàu, coù theå trôû laïi, aét thuoäc veà taïo taùc, maø taïo taùc ñaâu coù theå laø Chaân. Do ñoù maø noùi “Roõ raøng hieän thaønh Phi Töôùng”.

Caùi goïi laø Töôùng, ñoù laø Sanh Töôùng, Truï Töôùng, Taâm Töôùng, Phaùp Töôùng. Voâ Sanh maø cho laø Coù Sanh thì caùi Sanh aáy laø Phi vaäy. Voâ Truï maø cho laø coù Truï thì caùi Truï aáy laø Phi vaäy. Voâ Taâm maø cho laø coù Taâm thì caùi Taâm aáy laø Phi vaäy. Voâ Phaùp maø cho laø coù Phaùp thì Phaùp aáy laø Phi vaäy. Ñoù laø boán caùi Phi Töôùng xoay vaàn sanh nhau.

Nöông nôi phaùp maø sanh taâm thì caûnh giôùi laøm duyeân maø sanh ra Trí Töôùng, Töông Tuïc Töôùng. Do taâm truï vaøo phaùp thì do hai thöù Trí Töôùng vaø Töông Tuïc Töôùng maø laïi khôûi ra Chaáp Thuû Töôùng vaø Keá Danh Töï Töôùng. Taâm cuøng phaùp töông sanh thì ñoù laø sanh löïc phaùt minh. Boán caùi naøy ñeàu laø Hoaëc (Meâ Laàm) huaân taäp thaønh Nghieäp, beøn khôûi ra caùi Nghieäp Töôùng vaäy.

Do coù ñoàng nghieäp caûm öùng laãn nhau maø sanh dieät töông tuïc, ñoù laø nghieäp-heä-khoå-töôùng vaäy. Bôûi coù ba thöù Hoaëc, Nghieäp vaø Khoå maø thaønh Ñieân Ñaûo cuûa chuùng sanh. Nhö chaúng meâ boån taùnh vieân minh thì Sanh chaúng phaûi Sanh, Truï chaúng phaûi Truï, Taâm chaúng phaûi Taâm, Phaùp chaúng phaûi Phaùp, Voïng chaúng phaûi Voïng, khoâng gì chaúng phaûi Chaân, Ñieân Ñaûo laøm sao coù?

Xöa, Ñöùc Vaên Thuø hoûi Ñöùc Duy Ma: “Thaân laáy gì laøm goác?”

Ñaùp raèng: “Tham Duïc laøm goác”.

Hoûi: “Tham Duïc laáy gì laøm goác?”

Ñaùp raèng: “Hö Voïng Phaân Bieät laøm goác”.

Hoûi: “Hö Voïng Phaân Bieät laáy gì laøm goác?”

Ñaùp raèng: “Ñieân Ñaûo Töôûng laøm goác”.

Hoûi: “Ñieân Ñaûo Töôûng laáy gì laøm goác?”

Ñaùp raèng: “Voâ Truï laøm goác”.

Laïi hoûi: “Voâ Truï laáy gì laøm goác?”

Ñaùp raèng: “Voâ Truï aét khoâng goác. Naøy Ngaøi Vaên Thuø Sö Lôïi, töø goác Voâ Truï laäp caû thaûy Phaùp”.

Coù nhaø sö hoûi Toå Phaùp Nhaõn: “Trong kinh coù noùi: “Töø goác Voâ Truï laäp caû thaûy Phaùp”. Theá naøo laø goác Voâ Truï?”

Toå Nhaõn noùi: “Hình khôûi maø chöa laø Chaát, danh coù maø chöa laø danh!”

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Heát daáu veát, baët tin töùc

Maây traéng khoâng caên, gioù maùt khoâng saéc

Tan khaép baàu trôøi maø chaúng phaûi taâm

Naém giöõ quaû ñaát maø naøo coù löïc

Roãng suoát coäi nguoàn thieân coå

Ñuùc neân khuoân maãu muoân loaøi

Saùt traàn ñaïo hoäi: choán choán Phoå Hieàn

Laàu caùc moân khai: töøng töøng Di Laëc”.

Toå Tuyeát Ñaäu ñöa caây gaäy leân noùi raèng: “Ñaïi chuùng! Caây truï tröôïng laø hình-danh neâu heát: hình töùc voâ hình, danh töùc voâ danh!”

Chö vò laõo tuùc quaû coù moät ñoaïn taùc duïng vieân minh, chaúng sa vaøo tri giaûi. Choán choán traàn traàn tìm Danh Töôùng chuùng sanh coøn chaúng theå ñaéc, huoáng gì laø caùi Ñieân Ñaûo.

Kinh: “Anan, theá naøo laø Ñieân Ñaûo taïo thaønh Theá Giôùi?

“Caùi Coù ñoù coù ñöôïc laø do töøng phaàn töøng ñoaïn voïng sanh. Do ñoù maø Giôùi (Khoâng Gian) kieán laäp, chaúng phaûi nhaân maø laøm nhaân, khoâng coù truï maø laøm truï. Troâi dôøi chaúng truï, do ñoù maø Theá (Thôøi Gian) thaønh. Boán phöông ba ñôøi hoøa hôïp giao thieäp laãn nhau bieán hoùa thaønh chuùng sanh möôøi hai loaøi. Theá neân, theá giôùi thì nhaân ñoäng coù Tieáng, nhaân Tieáng coù Saéc, nhaân Saéc coù Höông, nhaân coù Höông coù Xuùc, nhaân Xuùc coù Vò, nhaân Vò bieát Phaùp. Saùu voïng töôûng loän loaïn thaønh nghieäp tính, bôûi theá maø coù möôøi hai Phaàn Haïn (Loaøi) xoay chuyeån. Vaäy neân trong theá gian, caùc thöù Thanh, Höông, Vò, Xuùc... bieán ñoåi cuøng toät ñeán möôøi hai laàn laø quay trôû laïi.

“Döïa theo Töôùng Ñieân Ñaûo luaân chuyeån ñoù maø coù ra Theá Giôùi, thaønh nhöõng loaøi: noaõn sanh, thai sanh, thaáp sanh, hoùa sanh, höõu saéc, voâ saéc, höõu töôûng, phi höõu saéc, phi voâ saéc, phi höõu töôûng, phi voâ töôûng.

Thoâng raèng: Trong boán quyeån tröôùc thì noùi Phöông (Khoâng Gian), Theá (Thôøi Gian) giao thieäp laãn nhau, bieán ñoåi ba laàn. Ñoù laø ñoái vôùi Y Baùo (Coõi Giôùi) hieån baøy Chaùnh Baùo (Chuùng Sanh), do vaäy maø baûo raèng coâng ñöùc cuûa saùu Caên, moãi caùi laø moät ngaøn hai traêm.

Coøn ôû ñaây, trong söï giao thieäp laãn nhau, laáy Y Baùo theo Chaùnh Baùo neân noùi bieán hoùa thaønh möôøi hai loaøi chuùng sanh ñeå baøy roõ ñieân ñaûo cuûa theá giôùi. ÔÛ tröôùc thì noùi raèng Coâng Ñöùc, ôû ñaây thì noùi laø Ñieân Ñaûo, ñeàu laø do saùu caên thaønh töïu. Chìm ñaém töùc laø Ñieân Ñaûo, sieâu vieät töùc laø Coâng Ñöùc, trong khoaûng trôû baøn tay vaäy. Saùu Caên, saùu Traàn laø möôøi hai phaàn haïn. Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn ñan deät vôùi nhau thaønh möôøi hai bieán hoùa. Thanh, Höông, Vò, Xuùc laø do boán Ñaïi taïo ra. Saùu Voïng Töôûng loän loaïn huaân taäp thaønh chuûng töû nghieäp tính. Ñaây laø nguyeân do thaønh laäp ra Kieán Phaàn cuûa möôøi hai loaøi. Töù Ñaïi nöông theo möôøi hai phaàn haïn, luaân chuyeån cuøng toät möôøi hai laàn bieán ñoåi. Ñoù laø nguyeân do thaønh laäp ra Töôùng Phaàn cuûa möôøi hai loaøi. Caên Thaân thì gaàn guõi coøn Töôùng phaàn khí giôùi laø xa laï. Töôùng Phaàn troïn khoâng ra ngoaøi saùu Traàn. Choã khôûi ra cuûa saùu Traàn voán khoâng coù tröôùc sau, maø ñaây chæ laáy Thanh ñöùng tröôùc. Vì sao theá? Khi trôøi ñaát môùi ñoäng, Loâi Chaán [Saám seùt, queû Dòch] coù ra tieáng, kinh ñoäng vang ñeán traêm daëm, nghe ñöôïc raát xa neân choã tieáp xuùc cuûa saùu Caên thì AÂm Thanh laø tröôùc heát. Coøn naêm Traàn kia thì laàn laàn ñeán gaàn môùi bieát ñöôïc. Ñeán muøi vò laáy mieäng maø bieát, phaùp thì duøng taâm maø bieát laïi caøng gaàn nhaát. Nhöng noùi töôùng nhaân AÂm Thanh maø töôûng thaáy Saéc, nhaân Saéc maø thaàm bieát Höông, tieáp xuùc Höông maø nhaân ñoù tieáp xuùc vôùi Theå, nhaân tieáp xuùc vôùi Theå maø bieát phaân bieät Muøi Vò, nhaân phaân bieät Vò maø bieát choïn Phaùp thì ñoù laø chuyeän töông duyeân maø khôûi ra, khoâng coù tröôùc sau.

Trong hai möôi laêm Vieân Thoâng thì baét ñaàu laø AÂm Thanh maø xoay laïi caùi Nghe laø keát thuùc. Choã naøy cuõng giuùp cho thaáy caùi Caên Nghe laø toái troøn veïn. Nhöng Caên vôùi Traàn ñan deät nhau maø moãi beân thaønh ra phaàn ñoaïn, ñoù laø nghóa Giôùi. Troâi dôøi chaúng ngöøng, chuyeån vaàn ba coõi ñoù laø nghóa Theá. Theá, Giôùi hoøa hieäp, caên traàn ñaày laáp. Caùi choã coù maø coù ñöôïc laø laáy caùi chaúng phaûi nhaân laøm nhaân. Voán khoâng coù nguyeân nhaân gì maø laïi voïng sanh phaân bieät neân laø caùi Ñieân Ñaûo taïo thaønh Theá Giôùi. Neáu caû saùu Voïng Töôûng loän loaïn döùt ngay moät löôït, trong chaúng thaáy Caên, ngoaøi chaúng thaáy Traàn, thì caùi Theá Giôùi naøy khoâng coù choã truï, voán töï voâ sanh, thì coøn coù Ñieân Ñaûo gì ñaâu?

Thieàn sö Sôû Nam ban ñaàu tham hoûi Toå Phuø Dung.

Toå Dung noùi : “Ta chaúng phaûi thaày oâng. Thaày oâng chính laø Hoaøng Baù!”

Sôû Nam beøn ñeán ra maét Toå Hoaøng Baù.

Toå Baù hoûi : “OÂng khi chöa hieän hình töôïng ba coõi thì sao?”

Sö Nam noùi : “Vaäy nay haù laø coù sao?”

Toå Baù noùi : “Coù, Khoâng haõy ñeå ñoù. Nay ñaây thì sao?”

Sö Nam noùi : “Chaúng kim coå”.

Toå Baù noùi : “Phaùp nhaõn cuûa ta ñaõ ôû nôi thaân oâng roài vaäy”.

Veà sau, coù nhaø sö hoûi thieàn sö Sôû Nam raèng : “Theá naøo laø deã?”

Sö ñaùp: “Maëc aùo aên côm, khoâng caàn ñoïc kinh, hoïc giaùo, khoâng phaûi haønh ñaïo leã baùi hay ñoát höông thieâu ñaûnh, theá chaúng deã ö?”

Hoûi: “Theá naøo laø khoù?”

Ñaùp raèng: “Maûy nieäm vöøa sanh beøn ñuû caû naêm aám! Sanh töû luaân hoài ba coõi ñeàu töø moät nieäm nôi oâng maø sanh. Bôûi theá, Phaät daïy Chö Boà Taùt raèng: “Ñoù laø choã hoä nieäm cuûa Chö Phaät”.

Thaät nhö thieàn sö Sôû Nam tieàn teá, haäu teá ñeàu ñoaïn laø do bieát sôï moät nieäm ñoäng. Ñoù quaû laø thaáu roõ caùi nguyeân nhaân cuûa Theá Giôùi Ñieân Ñaûo vaäy.

Kinh: “Anan, do nhaân theá giôùi hö voïng luaân hoài, ñieân ñaûo veà Ñoäng, neân hoøa hôïp vôùi Khí thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng bay laën. Do ñoù maø coù maàm tröùng troâi laên trong coõi nöôùc : caù, chim, ruøa, raén... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi taïp nhieãm luaân hoài, ñieân ñaûo veà Duïc neân hoøa hôïp vôùi Tö (Phong Nhuaän, Boå Baùo) thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng ngang doïc. Do ñoù maø coù boïc thai troâi laên trong coõi nöôùc: ngöôøi, suùc vaät, roàng, tieân... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi chaáp tröôùc luaân hoài, ñieân ñaûo veà Thuù (Thuù Höôùng) neân hoøa hôïp vôùi Noaõn (Hôi Noùng) thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng nghieâng ngöûa. Do ñoù maø coù Thòt Meàm thaáp sanh troâi laên trong coõi nöôùc: nhung nhuùc, ngoï nguaäy.. caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi bieán dòch luaân hoài veà Giaû neân hoøa hôïp vôùi Xuùc thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng môùi, cuõ. Do ñoù coù Thòt Cöùng hoùa sanh trong coõi nöôùc : loät voõ, bay ñi... caùc loaøi ñaày daãy.

Thoâng raèng : Caùc Phaùp coù trong ba coõi, taát caû do Taâm taïo. Heát thaûy khoâng ngoaøi Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn hoøa hôïp maø thaønh. Moät nieäm vöøa ñoäng thì môùi baét ñaàu hö voïng phaân bieät. Khi ñaõ sanh aùi thuû thì thaønh taïp nhieãm. Caøng ngaøy caøng nhieãm saâu, beøn thaønh coù baùm chaáp. Theá gian chöa töøng coù chuyeän baùm chaáp hoaøi maø khoâng nhaû, vì roát cuoäc cuõng phaûi theo bieán dòch. Ñaây laø caùi caùch theá töï nhieân cuûa tình nieäm troâi laên vaäy.

Caùi Ñoäng cuûa nieäm thì Töôûng nheï maø Tình naëng, neân tröùng thì do Töôûng sanh, maø thai thì bôûi Tình maø coù. Tröùng thì do Khí giao neân troøn vaø ñoäng, maø Töôûng nhieàu thaêng traàm neân caûm thaønh quaû coù caù, chim... khaùc nhau. Thai thì do tinh giao neân phong nhuaän vaø nhieãm oâ, maø tình thì coù nghieâng, coù ngay neân caûm thaønh quaû coù ngöôøi, thuù... caùc loaïi.

Chaáp Tình thì xu phuï chaúng rôøi, cuõng laø caùi yù raèng moãi thöù ñam meâ theo choã thuù höôùng cuûa mình, neân Thaáp (aåm öôùt) nhaân vaøo söï hôïp caûm, chôø ngaøy khoâ aám môùi sanh ra. Tình meâ thì Khí treä, chaúng nhôø giao hôïp neân caûm öùng ra loaøi maùy ñoäng. Caùi chaáp Tình ñaõ bieán ñoåi, lìa nôi ñaây nöông nôi kia, cuøng loaïi vôùi bieán dòch sanh töû, nhöng laïi chaúng chaân thaät neân goïi laø Giaû. Bieán hoùa thì duøng caùi giaû danh, xuùc loaïi maø thaønh, höôùng ñeán caùi môùi, chuyeån ñoåi caùi cuõ. Ñoåi cuõ thì nhö loaøi loät voû, ñeán môùi thì nhö loaøi bay ñi nheï nhaøng. Tình ñoåi Khí dôøi, moãi thöù öùng vôùi theå traïng cuûa mình neân goïi laø bieán dòch luaân hoài.

Maàm tröùng môùi nhaäp thai laø hình thöùc Thai vaø Tröùng chöa phaân bieät. Boïc thai laø hình thöùc Thai vaø Tröùng ñaõ daàn daàn phaân bieät. Thòt meàm laø hình thöùc ban ñaàu cuûa Thaáp Sanh, ñaõ khoâng nhaäp thai neân khoâng coù hai ñòa vò treân. Thòt cöùng thì thoaùt voû maø thaønh hình, khoâng coù töôùng nhuyeãn meàm. Moãi thöù coù caïn saâu chaúng ñoàng, nhöng ñeàu do saùu Voïng Töôûng loän loaïn laøm caùi Nhaân Ñieân Ñaûo, cho ñeán ñaày daãy keát thaønh Theá Giôùi. Theá bieát Chaân Taùnh voâ löôïng, maø Voâ Minh cuõng voâ löôïng.

Thieàn sö Khaùnh Thieän Naêng thöôïng ñöôøng raèng: “Söï baát ñaéc dó môùi cho caùc oâng daây leo baùm: heát thaûy chuùng sanh chæ vì taâm, traàn chöa chòu thoaùt, tình löôïng chaúng tröø, thaáy saéc nghe thanh, ñuoåi soùng boân ba, troâi laên ba coõi, laën huïp boán loaøi. Giaû nhö chaùnh kieán chaúng minh, thì ñuïng ñaâu cuõng thaønh vöôùng maéc. Neáu maø thò phi boû raùo, thieän aùc maát tieâu thì yeân ngoài ñaàu Baùo, Hoùa Phaät, trieät heát loái neûo Thaùnh phaøm. Ñeán choã aáy môùi cho laø coù chuùt ít töông öùng. Duø cho nhö vaäy, thì treân phaàn thaày tu chöa coù gì laø kyø ñaëc. Vì sao nhö theá? Vöøa coù thò phi thì roái raém maát taâm. OÁi!”

Coù nhaø sö hoûi thieàn sö Baùo Töø Töïï: “Tình sanh, trí caùch; töôûng bieán, theå thuø (sai khaùc), chæ nhö tình chöa sanh thì sao?”

Sö ñaùp : “Caùch!”

Hoûi raèng : “Tình chöa sanh thì caùch caùi gì?”

Sö noùi : “Caùi anh chaøng naøy, chöa gaëp ngöôøi vaäy”.

Neáu luaän veà treân phaàn thaày tu thì Tình Töôûng chaúng sanh cuõng coøn phaûi ñôïi keàm duøi, huoáng chi laø ñuoåi soùng boân ba thì sao khoûi huïp laën boán loaøi?

Kinh: “Do nhaân theá giôùi löu ngaïi luaân hoài, ñieân ñaûo veà Chöôùng neân hoøa hôïp vôùi Tröôùc (Baùm Níu) thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng tinh dieäu. Do ñoù maø coù yeát nam saéc töôùng, troâi laên trong coõi nöôùc : löu cöõu, tinh minh... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi tieâu taùn luaân hoài, ñieân ñaûo veà Caûm, neân hoøa hôïp vôùi AÙm thaønh ra taùm möôi boán loaïn töôûng aâm aån. Do ñoù maø coù yeát nam voâ saéc, troâi laên trong coõi nöôùc : khoâng, taùn, tieâu, traàm... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi aûo töôûng luaân hoài, ñieân ñaûo veà AÛnh, neân hoøa hôïp vôùi ÖÙc (Nhôù) thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng tieàm keát. Do ñoù maø coù yeát nam höõu töôûng, troâi laên trong coõi nöôùc : thaàn quyû, tinh linh... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi ngu ñoän luaân hoài, ñieân ñaûo veà Si neân hoøa hôïp vôùi Ngoan (Ngu Ñoän, Ngoan Coá) thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng khoâ caèn. Do ñoù maø coù yeát nam voâ töôûng, troâi laên trong coõi nöôùc: tinh thaàn hoùa laøm ñaát, caây, saét, ñaù... caùc loaøi ñaày daãy.

Thoâng raèng: Saéc thuoäc veà Töôùng Phaàn. Töôûng thuoäc veà Kieán Phaàn. Toùm laïi thì chaúng ra ngoaøi töù cuù: Coù, Khoâng, cuõng Coù cuõng Khoâng, chaúng phaûi Coù chaúng phaûi Khoâng. Vaäy laø cuøng taän söï bieán thaùi cuûa theá giôùi.

Höõu Saéc thì baùm níu nôi Saéc, nhö söï thôø phuïng maët trôøi, maët traêng, nöôùc, löûa cuûa ngoaïi ñaïo. Caùi Töôûng ñaõ keát thaønh tinh dieäu cho neân chæ coù Saéc maø thoâi. Tinh dieäu sanh nôi Minh, Minh sanh nôi “Giaùc”. Giaùc khoâng coù truï töôùng maø tinh dieäu coù dính maéc neân goïi laø löu ngaïi. Kinh Nieát Baøn noùi “Taùm möôi vò Thaàn ñeàu nhaän nguoàn töôûng löu ngaïi maø thaønh caùi tinh dieäu naøy”. Bôûi theá taát caû tinh minh, thaàn vaät ñeàu coù theå döï bieát tröôùc, söï caùt hung chöa töøng rôøi Giaùc theå. Chæ bôûi chöôùng ngaïi neân chaúng löu thoâng neân goïi laø ñieân ñaûo veà Chöôùng.

Voâ Saéc thì baùm níu nôi Khoâng, nhö söï chaùn caùi coù quay veà caùi Khoâng cuûa ngoaïi ñaïo, meâ caùi voâ vaên (khoâng nghe) höõu laäu neân goïi laø Hoaëc (Meâ Laàm). Môø toái aâm aån thì vaøo Voâ Saéc Giôùi. Haïng höõu töôûng Voâ Saéc naøy chaúng thaønh caùi thaân cuûa nghieäp, nhöng sanh Voâ Saéc Giôùi neân cuõng coù yeát nam tieâu taùn.

Thaàn quyû tinh linh khoâng coù hình traïng thaät söï, hình nhö coù, hình nhö khoâng neân goïi laø aûo töôïng. Nhö cuùng vaùi caàu ñaûo thì nöông töïa nôi aûnh töôïng, heát loøng caûm moä öùng thoâng thì chæ coù nhôù töôûng. Caùi hình traïng tieàm keát chaúng phaûi coù thöïc saéc neân chæ coù yeát nam höõu töôûng.

Ñaát, caây, vaøng, ñaù coù Saéc maø khoâng coù Töôûng, ngoan khoâng laøm nhaân neân goïi laø Si. Ngoaïi ñaïo cho saét, ñaù cöùng raén laø voâ tình maø höõu meänh beøn taäp ñònh ngöng ñoïng nhö tro taøn, khoâ khan meâ ñoän, gaëp vaät thaønh Hình, gioáng nhö tieân Hoaøng Ñaàu hoùa thaønh ñaù, ñoù laø yeát nam Voâ Töôûng. Ñaây laø do taø kieán ngoaïi ñaïo hoùa ra vaäy. Höõu Saéc Voâ Töôûng khoâng ngu ngoan maø laøm caây, ñaù thì baùm chaáp maø laøm tinh dieäu, ñoù laø Töôùng Phaàn troåi vöôït hoùa neân maø laøm vaät vaäy. Höõu Töôùng Voâ Saéc chaúng u aån maø laøm quyû vaät thì tan ra maø laøm khoâng hình theå, ñoù laø Kieán Phaàn troåi vöôït hoùa neân maø laøm Thaàn vaäy. Thaàn Thuaán Nhaõ Ña (Hö Khoâng) khoâng coù thaân maø coù caûm giaùc laø thuoäc veà Voâ Saéc Giôùi.

Nhöõng thöù ñoù ñeàu do saùu Voïng Töôûng loän loaïn maø ra, chæ vì ñaïo nhaõn chaúng saùng maø phaûi nhö vaäy.

Coù nhaø sö hoûi thieàn sö Kim Phong Chí: “Thaân naøy voâ tri, nhö ñaát, caây, ngoùi, ñaù. YÙ naøy ra sao?”

Sö böôùc xuoáng thieàn saøng, vaën tai nhaø sö. Nhaø sö ñau quaù la leân.

Ngaøi noùi: “Ngaøy nay môùi naém ñaàu ñöôïc caùi gaõ voâ tri!”

Nhaø sö laøm leã, lui ra.

Ngaøi goïi : “Xaø Leâ!”

Nhaø sö ngoaùi ñaàu laïi.

Ngaøi noùi : “Vaøo trong thieàn ñöôøng, chôù coù noùi ra!”

Hoûi raèng : “Sao theá”.

Ngaøi noùi : “Haún coù ngöôøi cöôøi taâm laõo baø [Töø bi] cuûa Kim Phong naøy”.

Laïi coù moät haønh giaû ngoài trong tònh thaát, haøo quang toûa saùng ra, thieàn sö truï trì e meâ hoaëc trong chuùng, neân ñuoåi ñi. Ñoù laø tu taäp laàm loaïn, chaúng roõ caùi chí lyù bình thöôøng vaäy.

Quan Thieâm Phaùn Löu Kinh Thaàn coù vieát thieân Minh Ñaïo Luaän Nho ñeå caûnh tænh ñôøi, coù caâu “Minh Ñaïo ôû choã thaáy Taùnh. Choã ngoä cuûa ta laø thaáy Taùnh maø thoâi vaäy”.

OÂng vieát tieáp: “Maïnh Töû noùi: “Mieäng ôû nôi Vò. Maét ôû nôi Saéc. Tai ôû nôi Thanh. Muõi ôû nôi Muøi. Töù chi ôû nôi Thong Dong. Ñoù laø Taùnh vaäy”.

OÂng Döông Töû noùi: “Thaáy, Nghe, Noùi Naêng, Suy Nghó laø sôû höõu cuûa Taùnh vaäy. Thaáy ñöôïc nhö theá aét laø roõ Ñaïo.

“Phaûi bieát Ñaïo chaúng xa ngöôøi. Ngöôøi ôû nôi Ñaïo nhö caù ôû trong nöôùc, chöa heà coù khoaûnh khaéc xa rôøi. Chæ chaúng bieát mình, chaïy ñuoåi theo vaät neân chung thaân chaúng töï bieát. Phaät noùi Ñaïi Giaùc; Nho noùi Tieân Giaùc, laø choã Giaùc naøy vaäy. Ngöôøi xöa coù caâu “Xöa nay naøo rôùt loït, roõ raøng ngay tröôùc maét”.

Laïi noùi : “Ñaïo lôùn chæ ngay tröôùc maét. Chính vì tröôùc maét neân khoù thaáy. Muoán roõ Chaân Theå cuûa Ñaïo thì chaúng rôøi ngoân ngöõ, thanh saéc!”

Laïi noùi:

“Ñeâm ñeâm oâm Phaät nguû

Saùng saùng laïi cuøng daäy

Ñi ñöùng troïn theo nhau

Noùi nín cuøng yeân ôû

Muoán roõ choã Phaät ö

Chæ lôøi, tieáng laø ñoù!”.

“Ñoù laø choã nhaø Phaät noùi Ñaïo laø raát thaân thieát vaäy.

“Ñöùng thì thaáy sôø sôø tröôùc maét. Ngoài treân xe lieàn thaáy döïa nôi ñoøn ngang cuûa xe. Ngaém xem thì ôû tröôùc, hoát nhieân laø ôû sau. Naém qua taû höõu thì ngay ñaàu moái”.

“Ñoù laø choã nhaø Nho noùi Ñaïo thaät raát gaàn vaäy.

“Khoán noãi, Ñaïo naøy chæ coù theå taâm truyeàn, chaúng laäp vaên töï. Bôûi theá, Ñöùc Theá Toân ñöa hoa leân maø Dieäu Taâm truyeàn cho Ngaøi Ca Dieáp. Ñöùc Ñaït Ma ngoù vaùch maø toâng chæ phoù cho Ngaøi Thaàn Quang. Saùu Caùnh ñaõ baøy (töø Toå Ñaït Ma ñeán Luïc Toå) thì ngaøn hoa ñua nôû, phaân Toâng khai Phaùi maø moãi moãi moân ñình. Theá neân coù nhaùy maét, nhöôùng maøy, ñöa naém tay, döïng ngoùn tay, hoaëc vung gaäy, quaùt heùt, döïng phaát, dôõ chuøy, hoaëc caàm chóa, döông cung, ñaù caàu, muùa hoát. Hoaëc ñaøo ñaù, ban ñaát, ñaùnh troáng, thoåi loâng, hoaëc nín hoaëc noùi, hoaëc hoâ hoaëc cöôøi, cho ñeán heát thaûy phöông tieän ñeàu chæ thaân thieát vì ngöôøi. Nhöng chæ vì cöïc kyø thaân thieát maø ngöôøi ta phaàn ñoâng hoang mang. Chôùp maét laø thaáy, chaúng caùch maûy tô! Giaû nhö traàm ngaâm thì xa vôøi muoân daëm! Muoán roõ Ñaïo naøy chôù ñeå trôït qua! Toå Toå truyeàn nhau ñeán nay chaúng döùt, quaû laø ñaéc caùi maø nhaø Nho ta goïi laø “Khoâng ñaâu chaúng ñeïp loøng, nghe gì cuõng chaúng traùi” ñoù vaäy.

“Choã taâm ñaéc cuûa toâi thaät ôû moân naøy. Suy nghó laïi thì ñaïo Nho töï coù Ñaïo aáy. Laønh thay lôøi noùi cuûa Ñöùc Khoång Töû: “Im laëng maø bieát ñoù, moät Theå maø suoát thoâng”. Cho neân maét thaáy maø Ñaïo coøn, tay chæ maø yù duï. Phaøm nhö theá thì ñeàu hôïp vôùi dieäu chæ cuûa Toâng Moân, ñaéc caùi Chaân Cô cuûa giaùo ngoaïi bieät truyeàn vaäy. Theá maø Ñaïo cuûa Khoång Töû truyeàn cho Töû Tö, Töû Tö truyeàn cho Maïnh Töû, Maïnh Töû maát maø chaúng coù ai ñeå truyeàn, neân caùi ñöôïc truyeàn laïi ôû ñôøi chæ laø vaên töï. Bôûi theá caùi hoïc cuûa toâi aét laø caàu töï ñöôïc môùi thoâi. Haïnh phuùc cho toâi laø moät ñeâm noï ñöôïc khai ngoä neân phaøm maét thaáy gì, tai nghe gì, taâm nghó gì, mieäng noùi gì, tay chaân vaän ñoäng gì ñeàu khoâng gì chaúng laø maàu nhieäm (dieäu). Ñöôïc roài caøng laâu ngaøy caøng theâm hieän tieàn. Coù khi ñem trao cho ngöôøi, ngöôøi chaúng laõnh nhaän, môùi bieát Dieäu Ñaïo quaû chaúng coù theå laáy vaên töï maø truyeàn.

“Hôûi oâi, Ñaïo laø vaäy, coù ñöôïc ngöôøi thì truyeàn, khoâng coù ngöôøi thì tuyeät maát. Toâi ñaõ ñöôïc theá, coù ai gioáng vaäy khoâng nhæ? Suoát ñôøi toâi coù ngöôøi ö? Khoâng coù ngöôøi ö? Trong choã “Chaúng theå ñaéc” maø bieát vaäy. Neân toâi laøm lôøi kyù, tuïng, ca ñeå löu truyeàn vieäc naøy, laïi tröôùc taùc thieân naøy ñeå chæ daïy hoïc troø cuûa toâi ñoù”.

Kinh: “Do nhaân theá giôùi töông ñaõi luaân hoài, ñieân ñaûo veà Nguïy neân hoøa hôïp vôùi Nhieãm thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng nhaân y. Do ñoù maø coù yeát nam “Khoâng phaûi coù Saéc maø coù Saéc” troâi laên trong coõi nöôùc: nhöõng loaøi söùa laáy toâm laøm maét... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi töông ñaõi luaân hoài, ñieân ñaûo veà Taùnh neân hoøa hôïp vôùi Chu” thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng hoâ trieäu. Do ñoù maø coù yeát nam “Chaúng phaûi Voâ Saéc maø Voâ Saéc” troâi laên trong coõi nöôùc: Chuù trôù, yeám sanh... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi hôïp voïng luaân hoài, ñieân ñaûo veà Voõng neân hoøa hôïp vôùi Dò thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng hoài hoã. Do ñoù maø coù yeát nam “Khoâng phaûi Coù Töôûng maø Coù Töôûng” troâi laên trong coõi nöôùc : caùc loaøi toø voø, laáy chaát khaùc thaønh thaân mình... caùc loaøi ñaày daãy.

“Do nhaân theá giôùi oaùn haïi luaân hoài, ñieân ñaûo veà Saùt neân hoøa hôïp vôùi Quaùi thaønh ra taùm möôi boán ngaøn loaïn töôûng aên thòt cha meï. Do ñoù coù yeát nam “Khoâng phaûi Voâ Töôûng maø Voâ Töôûng” troâi laên trong coõi nöôùc: nhö con thoå kieâu aáp ñaát cuïc laøm con, hay chim phaù kính aáp quaû caây ñoäc laøm con, con lôùn leân thì trôû laïi aên thòt cha meï... caùc loaøi ñaày daãy.

“Ñoù laø möôøi hai chuûng loaïi chuùng sanh.

Thoâng raèng : Saéc, Töôûng laø coù hay laø khoâng, cuõng nhö nghóa AÂm Döông ñuû bao goàm muoân bieán hoaù. Nhöng trong AÂm coù Döông, trong Döông coù AÂm, töïa nhö AÂm maø thaät laø Döông, hình nhö Döông maø thaät laø AÂm, söï bieán hoùa khoâng löôøng noåi. Loaïn töôûng khoâng cuøng, chuùng sanh voâ taän, chaúng phaûi caùi Trí Ñaïi Vieân Caûnh cuûa Phaät thì ai maø thaáu suoát cho noåi?

Töông ñaõi luaân hoài laø nöông möôïn vaät, neân goïi laø Nguïy. Con söùa duøng con toâm laøm maét, nghóa laø chaúng phaûi coù Saéc maø ñôïi vaät khaùc ñeå thaønh Saéc. Ñaây kia khaùc chaát neân goïi laø hoøa hôïp vôùi Nhieãm Duyeân.

Coøn nhö taø nghieäp daãn nhau chæ nhôø Chuù Thuaät hoâ trieäu, chaúng phaûi ñaây coù taùnh kia cuõng coù theå daãn, neân goïi laø ñieân ñaûo veà taùnh. Buøa Chuù truø yeám naøy cuõng hay bieán hieän ñöôïc, chaúng phaûi laø Voâ Saéc Töôùng. Nhöng möôïn AÂm Thanh maø taïo ra hình chaát, khoâng do sanh lyù neân voán laø Voâ Saéc. Caùi söùc Chuù naøy töø con ngöôøi laøm ra, khoâng coù gì laï laém.

Con toø voø voán laø saâu laù daâu, chaúng phaûi coù caùi Töôûng con ong maø laïi thaønh caùi Töôûng con ong, vì laáy chaát khaùc neân chaúng phaûi nhö thai hay tröùng laø truyeàn maïng trong Töôûng, roát laø thaønh laãn nhau. Chuù kia theo ta, laáy Voïng hoùa ra Voïng, caùi khaùc maø laáy cho laø cuûa mình, neân goïi laø hoài hoã. Ñaây laø loaøi khaùc nhau maø nöông nhau, tuy goïi laø hôïp voïng cuõng chöa laø kyø quaùi.

Nhö con thoå kieâu, phaù kính, laáy vaät khaùc laøm con, con lôùn leân thì trôû laïi aên thòt, maát heát luaân thöôøng ñaïo nghóa, chaúng phaûi laø caùi lyù thöôøng neân goïi laø kyø quaùi. Taát caû ñeàu do nhieàu ñôøi oaùn haïi neân sanh laãn nhau, gieát laãn nhau, ñoåi thöông thaønh oaùn, ñoåi oaùn thaønh thöông, vay traû traû vay maø thaønh ra moät chuûng loaïi.

Con thoå kieâu aên meï, con phaù kính aên cha chaúng phaûi laø Voâ Töôûng, nhöng ñaát cuïc vaø quaû ñoäc thì “Coù Töôûng” sao? Ñeán nhö Gheû-Maët-Ngöôøi [Xem tích OÂng Ngoâ Ñaït trong kinh Thuûy Saùm. ÔÛ ñaây sô löôïc nhö sau. OÂng Ngoâ Ñaït, kieáp tröôùc teân Vieân AÙn, coù haïi moät ngöôøi teân Trieàu Thoá. Kieáp naøy y ñi theo baùo oaùn: laøm moät caùi muït gheû loài leân hình maët ngöôøi, haønh haï ñau ñôùn ñeå traû thuø] cuûa Quoác Sö Ngoâ Ñaït laø moái thuø oaùn nhieàu ñôøi giöõa Vieân AÙn vaø Trieäu Thoá, nôi moät thaân maø töï haïi nhau, thì loaøi thoå kieâu, phaù kính caùch thaân maø haïi nhau ñaâu coù theå so saùnh. Vieân AÙn, Trieäu Thoá chaúng phaûi laø Voâ Töôûng, maø caùi Gheû-Maët-Ngöôøi chaúng phaûi laø Höõu Töôûng. Ñaây laø do phieàn naõo keát thaønh, moãi moãi coù taùm möôi boán ngaøn luaân hoài, theo nghieäp ñôøi ñôøi khoâng cuøng. Moät thôøi ñaày daãy, thì khoâng coõi giôùi naøo chaúng coù, nhieàu kieáp ñaày daãy thì khoâng ñôøi naøo maø chaúng theá! Khoâng coù chuùng sanh Chaùnh Baùo laáy gì maø caûm thoï Y Baùo? Khoâng coù theá giôùi Y Baùo laáy gì maø thaønh ra Chaùnh Baùo? Vaäy ñieân ñaûo cuûa theá giôùi chính laø ñieân ñaûo cuûa chuùng sanh. Cuõng ñeàu do phaûn boäi caùi Giaùc, hôïp vôùi Traàn chöù chaúng coù hai nhaân naøo heát vaäy. Choã naøy ñoái vôùi chuùng sanh thì chæ daïy sô löôïc veà nguoàn goác ñieân ñaûo, coøn ñoái vôùi theá giôùi thì chæ roõ thöïc traïng cuûa ñieân ñaûo. Ñieân Ñaûo chính laø nghieäp quaû maø ôû tröôùc noùi laø “Ba caùi töông tuïc”, laø goàm chung heát vaäy.

Nhaø sö hoûi Toå Baùch Tröôïng: “Nhö nay thoï Giôùi, thaân khaåu trong saïch, ñaõ ñuû muoân thieän, coù ñöôïc Giaûi Thoaùt khoâng?”

Toå Tröôïng noùi: “Giaûi Thoaùt chuùt ít! Nhöng chöa ñöôïc Taâm Giaûi Thoaùt, cuõng chöa ñöôïc Nhaát Thieát Xöù [Caû thaûy choã] Giaûi Thoaùt”.

Hoûi raèng: “Theá naøo laø Taâm Giaûi Thoaùt vaø Nhaát Thieát Xöù Giaûi Thoaùt?”

Toå Tröôïng noùi: “Chaúng caàu Phaät, Phaùp, Taêng cho ñeán chaúng caàu Phöôùc Trí, Tri Giaûi heát thaûy ñoù. Caùi tình Saïch Dô heát raùo maø cuõng chaúng giöõ caùi khoâng caàu naøy cho laø phaûi. Cuõng chaúng truï nôi choã heát naøy, cuõng chaúng khoaùi Thieân Ñöôøng, sôï Ñòa Nguïc, troùi buoäc hay giaûi thoaùt ñeàu khoâng ngaïi. Nhö theá thì thaân taâm cuøng nhaát thieát xöù ñeàu laø Giaûi Thoaùt.

“OÂng chôù noùi coù chuùt phaàn Giôùi Thaân, Khaåu, YÙ trong saïch beøn cho laø xong, maø chaúng bieát haèng sa Giôùi Ñònh Hueä, Voâ Laäu giaûi thoaùt ñeàu chöa aên nhaèm moät maûy loâng. Haõy noã löïc tieán tôùi, caàn duõng maõnh cöùu xeùt laáy, chôù ñôïi ñeán tai ñieác maét môø, da nhaên toùc baïc, giaø khoå ñeán thaân, saàu thöông roái buoäc, nöôùc maét löng troøng, taâm hoàn sôï seät, hoaøn toaøn khoâng coù choã töïa nöông, chaúng bieát choã veà. Ñeán luùc ñoù roài thì söûa sang lo lieäu chaúng ñöôïc ñaâu! Duø coù Phöôùc Trí, danh vaên, lôïi döôõng ñeàu chaúng theå cöùu.

“Cuõng bôûi Taâm Nhaõn chöa môû ra, chæ nghó nhôù theo caûnh, chaúng heà chòu soi trôû laïi, laïi khoâng thaáy Phaät Ñaïo. Bao nhieâu nghieäp duyeân thieän aùc moät ñôøi hieän ra tröôùc maét, hoaëc vui möøng hoaëc khuûng khieáp. Naêm uaån, saùu ñöôøng cuøng luùc hieän ra tröôùc maët, phoâ baøy nhaø cöûa ñeïp ñeõ, thuyeàn beø xe coä traùng leä huy hoaøng. Taát caû ñeàu töø thaân taâm tham aùi maø hieän ra. Ñöôøng aùc maø meâ môø ñeàu bieán thaønh caûnh toát ñeïp, chæ tuøy theo choã nghieâng naëng cuûa tham aùi, söï daãn daét cuûa nghieäp thöùc, theo choã baùm níu maø thoï sanh, tuyeät chaúng coù chuùt gì töï do. Roàng, thuù, toát, xaáu mòt môø ñeàu chöa ñònh”.

Hoûi raèng: “Nhö sao laø ñöôïc phaàn töï do?”

Toå Tröôïng noùi: “Ngay ñaây thì ñöôïc. Hoaëc laø ñoái vôùi nguõ duïc, baùt phong, tình khoâng laáy boû, tieác laån, tham aùi. Tình ngaõ sôû tuyeät maát, dô saïch tieâu vong. Nhö maët trôøi, maët traêng giöõa khoâng chieáu soi khoâng dính daùng. Taâm taâm nhö goã ñaù, nieäm nieäm nhö cöùu löûa chaùy ñaàu, hay nhö con höông-töôïng vöôït soâng, chaët ñöùt doøng maø qua, khoâng coøn nghi ngôø vöôùng víu. Ngöôøi nhö theá thì Thieân Ñöôøng, Ñòa Nguïc laøm sao nhieáp giöõ”.

Than oâi, Toå Baùch Tröôïng ñinh ninh raên daïy, chaúng tieác töø bi. Caàn ôû nôi choã caên daën maø duõng maõnh tænh thöùc, döïng ñöùng taâm tö, môùi hay raèng caùi nhaân ñieân ñaûo naøo coù do ai, môùi hay caùi Chaân Tam Ma Ñòa voán töï saün ñuû xöa giôø. Ñeán choã “Saïch dô ñeàu maát, Thieân Ñöôøng Ñòa Nguïc laøm sao nhieáp giöõ” thì coøn möôøi hai chuûng loaïi naøo maø xoay chuyeån ñöôïc ö?

III. KHAI THÒ BA TIEÄM THÖÙ TU TAÄP

Kinh: “Anan, nhö theá chuùng sanh trong moãi moãi loaøi cuõng ñeàu ñaày ñuû heát möôøi hai thöù Ñieân Ñaûo. Cuõng nhö duïi maét thì hoa ñoám cuoàng loaïn phaùt sanh, Chaân Taâm troøn saùng trong saïch nhieäm maàu maø Ñieân Ñaûo thì ñaày ñuû loaïn töôûng hö voïng nhö theá. Nay oâng tu chöùng Tam Ma Ñeà cuûa Phaät thì ñoái vôùi caùc loaïn töôûng laøm nguyeân nhaân coäi goác cuûa caùc Ñieân Ñaûo, phaûi laäp ra ba tieäm thöù môùi tröø dieät ñöôïc. Cuõng nhö trong ñoà ñöïng saïch seõ tröø boû maät ñoäc, duøng nöôùc noùng vaø chaát tro, chaát thôm röûa saïch ñoà ñöïng, roài sau môùi chöùa nöôùc cam loà.

“Theá naøo laø ba moùn tieäm thöù? Moät laø, tu taäp tröø caùc Trôï Nhaân. Hai laø, chaân tu, naïo saïch Chính Tính. Ba laø, taêng tieán traùi laïi Hieän Nghieäp.

Thoâng raèng: Möôøi hai thöù Ñieân Ñaûo ñeàu töø trong Chaân Taâm minh tònh bieán khôûi. Baét ñaàu trong moät nieäm AÙi Thuû. Coù Thöông thì coù Gheùt, coù Thuû thì coù Xaû. Do ñoù, boán thöù Thai, Noaõn, Thaáp, Hoùa ñeàu do Tình, Töôûng, naëng nheï tuøy theo moãi loaøi.

Caùc loaøi Höõu Saéc, Voâ Saéc, Höõu Töôûng, Voâ Töôûng chæ laø hai caâu Höõu, Voâ. Nhöng do caùi Töôûng maø sanh hoùa, thì Töôûng caøng ngaøy caøng vi teá, söï sanh hoùa caøng laàn laàn thuaàn khieát. Caùc loaøi hoaëc chaúng phaûi Höõu Saéc, hoaëc chaúng phaûi Voâ Saéc, hoaëc chaúng phaûi Höõu Töôûng, hoaëc chaúng phaûi Voâ Töôûng goàm ôû trong aáy hai caùi “Cuõng Laø”, hai caùi “Chaúng Phaûi”. Quaû laø do Tình maø bieán hoùa, Tình caøng vöôùng maéc thì caøng bieán hoùa caøng khoå. Tình, Töôûng, Thöông, Gheùt phoâ baøy laãn loän, khoâng loaøi naøo chaúng coù, neân trong moãi loaøi moãi moãi ñeàu ñuû möôøi hai thöù ñieân ñaûo.

Tình, Töôûng gioáng nhö maét nhaëm; Ñieân Ñaûo gioáng nhö hoa ñoám laêng xaêng. Hoa ñoám laêng xaêng ôû trong hö khoâng maø chaúng ngaên ngaïi ñöôïc hö khoâng. Ñieân Ñaûo ôû trong Chaân Taâm Dieäu Vieân maø chaúng theå chöôùng ngaïi Taùnh Dieäu Vieân. Duø ñuû loaïn töôûng hö voïng theá kia, roát raùo nôi Chaân Taâm minh tònh chaúng heà ngaên ngaïi, roài sau thaáy ñöôïc caùi Dieäu Vieân vaäy. Chaân Taâm Dieäu Vieân töùc laø Tam Ma Ñòa, roãng suoát nhieäm maàu bao la nhö hö khoâng taïnh raùo. Möôøi hai thöù Ñieân Ñaûo chæ do saùu Voïng Töôûng hoãn loaïn laøm Boån Nhaân. Maét nhaëm neáu tröø, hoa cuoàng töï döùt.

Nhöng tröø loaïn töôûng phaûi laäp ra ba moùn tieäm thöù. Vì sao? Vì nhö moät caùi bình saïch, voán laø ñoà chöùa ñöïng nöôùc cam loà, moät khi bò maät ñoäc nhieãm dô maø ñoå ngay cam loà vaøo thì cam loà trôû thaønh thuoác ñoäc. AÉt laø phaûi suùc röûa baèng nöôùc soâi coïng vôùi tro, chaát thôm cho trôn saïch, traûi qua thaùng naêm, thì ñoäc khí daàn daàn tieâu, cam loà môùi coù theå cho vaøo. Ba moùn tieäm thöù naøy chính laø nöôùc soâi, tro, chaát thôm ñeå röûa saïch loaïn töôûng vaäy.

Boán thöù khuyeân daïy ôû tröôùc laø Saùt, Ñaïo, Daâm, Voïng ñaõ ñuû Chaùnh Giôùi, ñaây laïi tröø Trôï Nhaân cuûa Daâm, Noä, Si, naïo saïch caùi Chaùnh Tính cuûa Saùt, Ñaïo, Daâm, Voïng, daàn daàn xa lìa Voâ Minh hieän haønh. Do ñaáy taêng tieán, ngöôïc doøng toaøn nhaát, saùu caùi Duïng chaúng hieän haønh, traùi nghòch Hieän Nghieäp thì taâm khoâng troâi daït. Tình aùi khoâ khan, loaïn töôûng khoâng töï khôûi leân thì Ñieân Ñaûo laáy ñaâu maø sanh? Chæ moät Chaân Taâm roài sau môùi laäp caùc Thaùnh vò. Boán möôi boán Taâm ñeå nhaäp chaân Tam Ma Ñòa cuûa Dieäu Giaùc. Cuõng nhö maät ñoäc ñaõ tieâu, beøn chöùa ñöôïc cam loà vaäy.

Thieàn sö Ñaïi Tuøy Chaân thöôïng ñöôøng noùi: “Taùnh naøy voán xöa nay thanh tònh, saün ñuû muoân ñöùc. Chæ bôûi hai duyeân nhieãm, tònh maø coù sai khaùc. Cho neân caùc Thaùnh ngoä noù thì cöù moät beà duøng trong saïch maø thaønh ñaïo Giaùc. Ngöôøi phaøm meâ noù thì cöù moät beà duøng dô nhieãm maø chìm ñaém luaân hoài. Theå noù khoâng hai, neân kinh Baùt Nhaõ noùi “Khoâng hai, khoâng hai phaàn vì khoâng rieâng khoâng döùt vaäy”.

Neáu tin ñöôïc lôøi noùi cuûa Ngaøi Ñaïi Tuøy, “Theå noù khoâng hai”, thì voán laø moät bình chöùa tinh saïch, chöùa ñoäc maät chaúng coù hao bôùt maø ñöïng cam loà cuõng chaúng taêng theâm. Thaúng ñeán Boà Ñeà Voâ Thöôïng, nhieãm tònh ñeàu khoâng dính daùng, thì sau coù deïp boû choã noùi veà ba moùn tieäm thöù cuõng khoâng phaûi laø khoâng theå ñöôïc vaäy.

Kinh: “Theá naøo laø Trôï Nhaân?

“Anan, möôøi hai loaøi chuùng sanh ñoù trong theá giôùi khoâng theå töï toaøn, phaûi nöông theo boán caùch aên maø soáng, ñoù laø Ñoaïn Thöïc, Xuùc Thöïc, Tö Thöïc, Thöùc Thöïc. Vaäy neân Phaät baûo taát caû chuùng sanh ñeàu nöông caùi aên maø soáng coøn.

“Anan, taát caû chuùng sanh aên thöùc laønh thì soáng, aên thöùc ñoäc thì cheát. Vaäy nhöõng chuùng sanh caàu Tam Ma Ñeà phaûi döùt boû naêm thöù rau cay trong theá gian. Naêm thöù rau cay naøy, aên chín phaùt loøng daâm, aên soáng theâm loøng giaän. Trong theá gian, nhöõng ngöôøi aên rau cay ñoù daàu coù theå tuyeân thuyeát möôøi hai boä kinh, thì Tieân Thieân möôøi phöông khoâng thích hoâi nhôùp ñeàu laùnh xa caû. Caùc loaøi quyû ñoùi v.v... nhaân luùc ngöôøi aáy ñang aên beøn lieám moâi meùp. Thöôøng ôû vôùi quyû, neân phöôùc ñöùc ngaøy caøng tieâu moøn, laâu daøi khoâng ñöôïc lôïi ích. Ngöôøi aên rau cay aáy, tu Tam Ma Ñòa, Boà Taùt, Thieân Tieân, Thieän Thaàn möôøi phöông khoâng ñeán thuû hoä. Ñaïi Löïc Quyû Vöông thöøa cô hoäi ñoù hieän laøm thaân Phaät ñeán thuyeát phaùp cho, cheâ phaù Caám Giôùi, khen Daâm, Noä, Si. Khi cheát töï laøm quyeán thuoäc Ma Vöông, höôûng phöôùc Ma heát, ñoïa vaøo nguïc Voâ Giaùn. Anan, ngöôøi tu Ñaïo Boà Ñeà vónh vieãn döùt boû naêm thöù rau cay.

“Ñoù laø tieäm thöù tu haønh taêng tieán thöù nhaát.

Thoâng raèng: Ñoaïn Thöïc cuõng goïi laø Ñoaøn Thöïc, nghóa laø laáy tay vieân troøn laïi maø aên. Nhöng coù thöù khoâng theå veâ troøn neân ñoåi thaønh ñoaïn. Ñoaïn laø caét ra töøng khuùc, nhö dao caét. Caùc thöùc aên côm, buùn, rau... aên theo loái caét. Ñoù laø caùch aên cuûa con ngöôøi.

Xuùc Thöïc laø aên theo loái Caên, Caûnh, Thöùc tieáp xuùc nhau maø thaønh. Chæ tieáp xuùc caùi khí vò maø thoâi, ñoù laø caùch aên cuûa Quyû Thaàn.

Tö Thöïc laø coõi Thieàn Thieân khoâng coù Ñoaïn Thöïc, chæ coù aên baèng tö töôûng, neân noùi “Nghó ñeán aên thì ñöôïc aên”.

Thöùc Thöïc laø coõi Voâ Bieân Xöù, khoâng aên baèng tö töôûng maø chæ coù caùi Thöùc bieát aên, Thöùc thuû (hieåu laáy) muøi vò Phaùp ñaày ñuû neân no.

Caùc loái aên Xuùc, Tö, Thöùc Thöïc cuõng ñeàu coù theå nuoâi soáng nhö ñoaïn thöïc, neân noùi “Ñeàu nöông theo caùi aên maø soáng coøn”. Boä Hieäp Luaän noùi: “Thöùc thöïc laø A Laïi Da Thöùc nöông theo ba caùch aên tröôùc maø toàn taïi. Laøm sao ñeå bieát ? Naêm Thöùc tröôùc laø Töôùng Phaàn Töï Chöùng cuûa A Laïi Da. Thöùc Thöù Saùu vaø Thöùc Thöù Baûy laø Kieán Phaàn Töï Chöùng cuûa A Laïi Da. Phaïm vi cuûa naêm Thöùc tröôùc nöông vaøo Ñoaïn Thöïc. Thöùc Thöù Saùu phaân bieät nöông vaøo Xuùc Thöïc. Thöùc Thöù Baûy nöông vaøo Tö Thöïc. Cho neân Thöùc Thöïc nöông vaøo ba loaïi aên tröôùc maø toàn taïi”.

Taát caû chuùng sanh aên thöùc aên laønh thì soáng, aên thöùc aên ñoäc thì cheát, thì haù naêm loaïi rau cay nhôùp maø khoâng trôï Daâm, sanh Giaän ö ? Roát cuïc Trôøi, Tieân xa laùnh, thöôøng ôû vôùi Quyû, cuõng chaúng khaùc gì aên thöùc aên ñoäc. Nhöng Daâm, Giaän ngaøy caøng taêng, haún laø cheâ phaù Caám Giôùi, ñoïa vaøo nguïc Voâ Giaùn. Nhö vaäy haù coù theå khoâng caån thaän ngay ôû choã vi teá ö?

Hoøa Thöôïng Kim Ngöu moãi laàn ñeán giôø aên, töï ñem thuøng côm ñeán tröôùc taêng ñöôøng, muùa cöôøi ha haû maø raèng: “Boà Taùt ôi, ñeán aên côm!”

Ngaøi Tuyeát Ñaäu noùi: “Tuy nhieân nhö theá, Kim Ngöu chaúng phaûi haûo taâm!”

Nhaø sö hoûi Toå Tröôøng Khaùnh: “Coå nhaân noùi “Boà Taùt ôi, ñeán aên côm”, yù chæ nhö theá naøo?”

Toå Khaùnh noùi: “Cuõng gioáng nhaân böõa aên maø ca möøng”.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Trong boùng maây traéng cöôøi ha haû

Hai tay böng ñeán trao ngöôøi ta

Neáu quaû Kim Mao Sö Töû nhoû

Ngoaøi ba ngaøn daëm thaáy sai ngoa”.

Laïi coù vò taêng hoûi Toå Trieäu Chaâu: “Keû hoïc nhôn môùi vaøo tuøng laâm, xin thaày chæ baøy cho”.

Toå Chaâu noùi: “Vaäy aên chaùo roài chöa?”

Vò taêng: “Daï, aên roài”.

Toå Chaâu noùi: “Thì röûa cheùn baùt ñi!”

Vò taêng tænh ngoä.

Toå Vaân Moân noùi: “Haõy noùi laø coù chæ baøy hay khoâng chæ baøy? Neáu noùi coù thì Trieäu Chaâu noùi caùi gì vôùi oâng ta vaäy? Neáu noùi khoâng thì vì sao vò taêng kia laïi ngoä?”

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Chaùo xong thì daïy röûa baùt ñi

Roãng rang taâm ñòa töï dung thoâng

Nhö nay, khaùch tham thieàn no ñuû

Thöû hoûi khoaûng naøy coù ngoä khoâng?”.

Hôïp laïi choã ñeà xöôùng cuûa caùc vò laõo tuùc ñeå roõ raøng muøi meõ, thì daàu traêm thöù moùn ngon cuûa laï cuõng caàn moùc oùi ra, huoáng chi thöù thuoác ñoäc naêm loaïi rau cay haù coù theå cho vaøo mieäng ö?

Kinh: “Theá naøo laø Chính Tính?

“Anan, chuùng sanh nhö theá vaøo Tam Ma Ñeà tröôùc heát coát phaûi nghieâm trì Giôùi Luaät thanh tònh, vónh vieãn ñoaïn tröø loøng Daâm, chaúng duøng röôïu thòt, chæ aên ñoà aên trong saïch naáu chín, khoâng aên ñoà soáng. Anan, ngöôøi tu haønh ñoù, neáu chaúng ñoaïn Daâm Duïc vaø Saùt Sanh maø ra khoûi ba coõi, thì khoâng theå coù. Phaûi quan saùt söï Daâm Duïc nhö raén ñoäc, nhö thaáy giaëc thuø.

“Tröôùc heát, haõy giöõ gìn Töù Khí, Baùt Khí cuûa Giôùi Luaät Thanh Vaên, naém giöõ thaân chaúng ñoäng. Sau ñoù, haønh trì Luaät Nghi thanh tònh cuûa haøng Boà Taùt, naém giöõ taâm chaúng khôûi. Giôùi Caám thaønh töïu thì trong theá gian ñôøi ñôøi khoâng coøn nghieäp sanh saùt nhau. Troäm cöôùp chaúng laøm, thì khoâng coøn maéc nôï nhau, vaø khoûi traû nôï ñôøi tröôùc trong theá gian. Ngöôøi trong saïch ñoù tu Tam Ma Ñòa, ngay nôi thaân xaùc thòt cha meï sanh, khoâng caàn thieân nhaõn töï nhieân xem thaáy möôøi phöông theá giôùi, thaáy Phaät nghe Phaùp, chính mình vaâng lónh Thaùnh Chæ cuûa Phaät, ñaéc ñaïi thaàn thoâng, daïo khaép möôøi phöông theá giôùi, tuùc maïng ñöôïc thanh tònh, ñöôïc khoâng khoù khaên nguy hieåm.

“Ñoù goïi laø tieäm thöù tu haønh taêng tieán thöù hai.

Thoâng raèng: Saùt, Ñaïo, Daâm sao goïi laø Chính Tính?

Kinh Vieân Giaùc noùi: “Heát thaûy chuùng sanh ñeàu laáy Daâm Duïc maø “chính [Taïo thaønh]” taùnh maïng”. Vì Chaùnh Baùo cuûa chuùng sanh do caûm laáy Daâm Duïc maø sanh ra, neân laáy Daâm Duïc laøm Chính Tiùnh, töùc laø ôû tröôùc coù noùi Taùnh Nghieäp, Giaù Nghieäp. Laïi vì ñoái vôùi Trôï Nhaân maø noùi, neân goïi laø Chaùnh Tính. Noùi laø Naïo Saïch, ví nhö naïo khoeùt caây laøm thuyeàn, daàn daàn laøm cho troáng khoâng ñeå mang chôû. Neân Taùnh Nghieäp, Giaù Nghieäp ñeàu khoâng môùi hôïp vôùi nghóa naïo veùt.

Caùi Caên Daâm raát khoù ñoaïn, phaûi xem nhö raén ñoäc, vì haïi ñeán Phaùp Thaân vaäy. Phaûi thaáy nhö giaëc thuø vì laøm toån thöông Hueä Maïng. Tröôùc giöõ Giôùi Thanh Vaên khieán khoâng coù thaân phaïm. Sau giöõ Giôùi Boà Taùt khieán khoâng coù tö töôûng phaïm. Caám Giôùi thaønh töïu thì Giôùi maø khoâng coù choã Giôùi. Daâm döùt thì khoâng coøn Nghieäp töông sanh. Saùt döùt thì khoâng coù Nghieäp töông saùt. Troäm caép döùt thì khoâng coù Nghieäp traû nôï. Ngay nôi thaân taâm naøy saùu Caên thanh tònh, khoâng caàn Thieân Nhaõn maø chöùng Nguõ Thoâng. Nhaõn Thoâng neân xem thaáy möôøi phöông. Nhó Thoâng neân nghe Phaät thuyeát phaùp. Thaàn Thoâng neân coù theå daïo khaép möôøi phöông coõi. Tuùc Maïng Thoâng neân khoâng coù khoù khaên nguy hieåm. Tha Taâm Thoâng, töï taïi ôû trong aáy. Duy chæ coù Laäu Taän Thoâng thì khoâng deã chöùng. Choã naøy gioáng kinh Phaùp Hoa daïy raèng: “Thaân hieän taïi ñöôïc saùu Caên thanh tònh töùc laø ñòa vò töông töï. Theá thì nghieâm giöõ Giôùi Luaät thanh tònh ñaâu coù theå töï treã naûi ö?”

Thieàn sö Duõng Tuyeàn Höng thöôïng ñöôøng noùi: “Toâi boán möôi chín naêm ôû trong aáy maø coøn töï coù khi loän xoän (taåu taùc). Naøy caùc ngöôi chôù muùa moû khua moâi. Ngöôøi kieán giaûi thì nhieàu, ngöôøi haønh giaûi caû vaïn, trong ñoù khoâng coù moät ngöôøi hieåu roõ lôøi leõ bieát suoát caùi caàn yeáu. Neáu Thöùc chaúng heát, daùm noùi heát chuyeän luaân hoài ö? Vì sao nhö vaäy? Bôûi vì Thöùc Laäu chöa heát. OÂng maø heát saïch ngay giôø môùi ñöôïc thaønh laäp. Cuõng goïi laø Laäp Trung Coâng, chuyeån coâng töïu thaønh caùi kia. Cuõng goïi laø Töïu Trung Coâng, thaân vôùi caùi kia vaäy. Bôûi theá, toâi môùi noùi: Ngöôøi thaân chaúng ñöôïc ñoä, haén chaúng ñoä ngöôøi thaân. Thí duï nhö vaäy coøn chaúng hieåu thì chæ tieán leân hít laáy caùi hôi muø mòt, chæ naém giöõ caùi taùnh loaïn ñoäng nôi ñaàu löôõi. Chaúng thaáy Toå Ñoäng Sôn noùi “Töông tuïc, aáy laø ñaïi naïn”. Caùc oâng caàn bieát coù söï vieäc naøy, neáu khoâng bieát, coù ngaøy roài khoùc loùc!”

Môùi bieát raèng Giôùi Haïnh duõng maõnh, coát yeáu laø döùt saïch töùc thì, chuyeån coâng thaønh vò, vaøo Tam Ma Ñòa. Chaúng theá thì duøng huyeãn ñeå tu huyeãn, uoång coâng sieâng nhoïc, aên nhaèm gì ñeán Töï Taùnh ñaâu!

Kinh: “Theá naøo laø Hieän Nghieäp?

“Anan, ngöôøi giöõ gìn Caám Giôùi thanh tònh nhö vaäy, Taâm khoâng tham daâm, ñoái vôùi saùu Traàn ôû ngoaøi khoâng hay giong ruoåi theo. Do khoâng giong ruoåi neân töï quay veà Taùnh goác. Traàn ñaõ chaúng duyeân, Caên khoâng choã hôïp, ngöôïc doøng toaøn nhaát, saùu Duïng chaúng haønh. Möôøi phöông coõi nöôùc saùng suoát thanh tònh, nhö ngoïc löu ly beân trong treo maët traêng saùng. Thaân Taâm roãng khoaùi, bình ñaúng dieäu vieân, ñöôïc ñaïi an oån. Maät Vieân Tònh Dieäu cuûa taát caû Nhö Lai ñeàu hieän trong ñoù. Ngöôøi aáy lieàn ñöôïc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn. Töø ñoù laàn löôït tu haønh, tuøy choã phaùt Haïnh maø an laäp caùc Thaùnh vò.

“Ñoù goïi laø tieäm thöù tu haønh taêng tieán thöù ba.

Thoâng raèng: Hieän Nghieäp laø Nghieäp taïo ra cuûa Voâ Minh hieän haønh, töùc laø caùc Nghieäp Saùt, Ñaïo, Daâm ôû treân.

Giöõ Caám Giôùi thì ñoái vôùi saùu Traàn ôû ngoaøi chaúng hay giong ruoåi theo, hay ñoaïn tröø phieàn naõo khaùch traàn, hay tröø ñöôïc Kieán Hoaëc. Traàn ñaõ chaúng duyeân theo thì Caên khoâng choã gaëp hôïp, hay phaù Voâ Minh vi teá, hay tröø ñöôïc Tö Hoaëc. Chöa tröø hai caùi Hoaëc thì cuõng coøn tuøy thuaän theo Hieän Nghieäp, chöa chòu nghòch laïi. Giôø töï quay vaøo laëng trong, nghòch laïi vôùi Hieän Nghieäp vaäy. Vì giong ruoåi neân saùu Duïng hieän haønh, theá laø traùi vôùi Giaùc, hôïp vôùi Traàn thaønh saùu Voïng Töôûng loaïn khôûi ra Nghieäp hieän giôø. Bôûi ngöôïc doøng neân saùu Duïng chaúng hieän haønh, theá laø traùi vôùi Traàn, hôïp vôùi Giaùc thaønh moät Taùnh trong laëng troøn saùng, Maät Vieân Tònh Dieäu cuûa taát caû Nhö Lai ñeàu hieän ra trong ñoù. Lyù maät trí vieân tònh haønh nhieäm maàu phuø hôïp khoâng daáu veát. Phaùp Thaân thanh tònh nhö ngoïc löu ly. Chaân Trí trong suoát gioáng nhö traêng saùng. Thaân Taâm roãng khoaùi, Caên, Caûnh ñeàu dung thoâng, Dieäu Vieân bình ñaúng, ñöôïc ñaïi an oån beøn ñöôïc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn maø vaøo Tam Ma Ñòa. Töø ñoù tieäm tu, an laäp Thaùnh Vò cho ñeán baäc Ñaúng Giaùc.

Caùi Giaùc naøy môùi ñöôïc vò Caøn Tueä Ñòa ban ñaàu trong Taâm Kim Cang, beøn chöùng Tam Ma Ñòa cuûa Phaät, cöùu xeùt taän heát boån nhaân, cuøng toät vò Dieäu Giaùc vaäy. Ñaây laø choã böôùc vaøo, ñoaïn vaên sau laø choã tu, roát raùo choã chöùng, ñeàu laø Tam Ma Ñòa cuûa Phaät, ñoù goïi laø “Cöûa vaøo moät ñöôøng Nieát Baøn cuûa möôøi phöông Chö Phaät”.

Choã naøy coát ôû Ñoán Chöùng, côù sao laïi laäp theâm caùc moùn tieäm thöù ñeå taêng tieán? Bôûi vì Lyù caàn Ñoán Ngoä, Söï theo ñoù laàn hoài döùt tröø. Tröôùc heát, tröø caùi Trôï Nhaân, keá naïo saïch Chaùnh Taùnh, roài traùi vôùi Hieän Nghieäp. Taát caû ñeàu ôû treân Söï maø tieâu dung daàn daàn. Caûnh caøng vaøo Chaân thì coâng phu caøng theâm teá maät. Tuy chuû Ñoán Ngoä, chaúng boû Tieäm Tu. Ñaây laø goàm troïn caû ba caên Thöôïng, Trung vaø Haï neân laø Phaùp Moân Vieân Ñoán vaäy.

Thieàn sö Kính Sôn Lieãu Nhaát thöôïng ñöôøng, noùi: “Ngöôøi hoïc Ñaïo chaïm caûnh, gaëp duyeân maø khoâng theå laäp töùc thaáu thoaùt (toû suoát) ñeàu vì Nghieäp Thöùc saâu naëng, Voïng Tình gaén chaët. Saùu cöûa chöa döùt thì moät choã chaúng thoâng. Caùi Taùnh thuaàn tuùy trong saïch khoâng moät ñieåm veát thì phaøm phu khoù ñeán. Caàn ngay “Vaøo röøng khoâng ñoäng laù, vaøo nöôùc khoâng noåi soùng” môùi coù theå thuaän doøng sanh töû, vaøo vôùi nhaân gian. Chö vò ôi, coù hieåu chaêng?”

Beøn laáy caây gaäy quô veõ maø noùi: “Chæ höôùng trong aáy maø tieán nhaän”.

Giaû söû coù tay naøo ôû ñaây tieán nhaän ñöôïc, gioáng nhö löu ly trong saïch ngaäm traêng saùng ôû trong, thì coù goïi laø ngöôøi xong vieäc khoâng, nhæ?

Chaúng thaáy Toå Nam Tuyeàn ñang cuøng Ngaøi Trieäu Chaâu thöôûng traêng.

Ngaøi Chaâu noùi: “Bao laâu thì ñöôïc töông töï nhö caùi kia?”

Toå Tuyeàn noùi: “Vöông laõo sö naøy hai möôi naêm tröôùc ñaõ töøng nhö vaäy ñoù”.

Ngaøi Chaâu: “Nay thì sao?”

Toå Nam Tuyeàn beøn quay veà phöông tröôïng.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Hai möôi naêm tröôùc ñeå yeân ñoù. Hai möôi naêm sau laøm sao ñaây? Coù bieát choã böôùc cuûa Vöông laõo sö chaêng? Trong nhaø khoâng linh saøng, vôï ñaâu maëc ñoà tang!”

OÂi, “Thanh tònh nhö löu ly beân trong treo traêng saùng” töùc laø choã ñoaïn sau noùi “Caøn Tueä Ñòa” vaäy. Maät Vieân Tònh Dieäu cuûa taát caû Nhö Lai ñeàu hieän ra trong ñoù thì choã thaáy choán naøo chaúng saùng toû, nhöng coøn thieáu böôùc daãm ñi. Theá neân, coù bieát choã daãm ñi cuûa Toå Nam Tuyeàn thì hai möôi naêm tröôùc ñöôïc töông töï caùi kia cuõng laø chöa xong.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM