Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG IV: KHAI THÒ CAÙC ÑÒA VÒ TU CHÖÙNG

MUÏC HAI: AN LAÄP CAÙC THAÙNH VÒ

Kinh: “Anan, ngöôøi thieän nam ñoù duøng phöông tieän chaân thaät phaùt ñöôïc möôøi caùi taâm aáy. Taâm tinh phaùt huy möôøi caùi Duïng xen laãn vaøo nhau, vieân thaønh moät taâm, goïi laø Phaùt Taâm Truï.

Thoâng raèng: Töø Chaân Dieäu Vieân truøng phaùt Chaân Dieäu, ñaây goïi laø phöông tieän chaân thaät. Duøng phöông tieän chaân thaät maø phaùt ñöôïc möôøi thöù Tín Taâm naøy. Tin aáy laø Chaân. Chaân aáy laø Tin, khoâng dung chöùa nieäm naøo khaùc xen taïp vaøo, thì caùi Taâm aáy tinh thuaàn vaäy. Söï tinh minh cuûa taâm töï phaùt aùnh saùng. Hoaëc Ñònh hoaëc Hueä, hoaëc Giôùi hoaëc Nguyeän, möôøi caùi Duïng xen laãn vaøo nhau: ngay trong Ñònh maø Hueä, Giôùi ñeàu saün ñuû, ngay nôi Giôùi maø Ñònh, Hueä ñeàu troøn ñaày. Toùm laïi, laø phaùt minh caùi Boån Lai, höôùng nôi Phaät maø an truï, neân goïi laø “Vieân thaønh moät taâm”. Möôøi caùi Duïng chöa troøn thì taâm löôïng chöa ñaày, haún phaûi möôøi caùi Duïng vieân thaønh môùi coù theå goïi laø Phaùt Taâm Truï.

Ngaøi Thieân Thai Trí Giaû laáy möôøi Taâm Anh Laïc (chuoãi ngoïc) ñoái vôùi möôøi quaùn phaùp Ñaïi Thöøa, öôùc ñònh Sô Truï cuûa Vieân Giaùo, toû ñuû möôøi Ñöùc thì yù nghóa cuõng phuø hôïp nhau.

Xöa, Ñöùc Luïc Toå canh ba vaøo thaát, Ñöùc Nguõ Toå laáy aùo caø sa che quanh khoâng ñeå ngöôøi thaáy, noùi cho kinh Kim Cang, ñeán caâu “Öng voâ sôû truï nhi sanh kyø taâm” [Haõy trong Khoâng-choã-truï maø sanh taâm], Luïc Toå ngay nôi lôøi noùi ñaïi ngoä, roõ taát caû muoân phaùp chaúng lìa Töï Taùnh, beøn baïch cuøng Nguõ Toå:

“Naøo ngôø Töï Taùnh voán töï thanh tònh

Naøo ngôø Töï Taùnh voán chaúng sanh dieät

Naøo ngôø Töï Taùnh voán töï saün ñuû

Naøo ngôø Töï Taùnh voán khoâng ñoäng lay

Naøo ngôø Töï Taùnh sanh ra muoân phaùp”.

Ñöùc Nguõ Toå bieát ñaõ ngoä Boån Taùnh, noùi raèng: “Chaúng roõ Boån Taâm, hoïc phaùp voâ ích. Nhö roõ Boån Taâm mình, thaáy Boån Taùnh mình thì goïi laø tröôïng phu, thaày cuûa Trôøi, Ngöôøi, laø Phaät”.

Cho neân vieân thaønh moät taâm, nhö choã ngoä cuûa Ñöùc Luïc Toå môùi coù theå noùi laø Phaùt Taâm Truï.

Kinh: “Trong taâm phaùt saùng, nhö ngoïc löu ly trong saïch, ôû trong hieän choùi saéc vaøng roøng. Duøng caùi dieäu taâm tröôùc kia böôùc ñi thaønh ñòa vò, goïi laø Trò Ñòa Truï.

Thoâng raèng: Choã thaáy roõ raøng môùi coù theå böôùc ñi. Choã thaáy khoâng roõ raøng daàu coù caát böôùc ñi nöõa cuõng chaúng phaûi laø un ñuùc Töï Taùnh, chæ laø chaïy theo vieäc ngoaøi, ví nhö caát nhaø treân ñaát ngöôøi khaùc, ñoái vôùi ta coù dính daùng gì?

Caùi “Trong taâm phaùt saùng” ñaây töùc laø Voâ Sö Trí, Töï Nhieân Trí, töø trong Phaùp Giôùi Taùnh maø hieän baøy, nhö ngoïc löu ly trong saïch, ôû trong hieän choùi saéc vaøng roøng. Thaáy raát chaân thaät, ngoä raát thaáu suoát, choã thaáy cuøng phaùp khoâng hai nhöng choã haønh chöa tôùi. Töø ñaây gìn giöõ, töø ñaây böôùc ñi. Duøng möôøi thöù taâm maàu nhieäm tröôùc kia, moãi moãi töï thaân haønh ñaïo, thaân taâm nhö nhaát, böôùc böôùc vöõng vaøng nhö ñaát. Heã caát nhaø thì tröôùc söûa sang neàn ñaát. Ñaây laø choã baét ñaàu khôûi böôùc, neân goïi laø Trò Ñòa Truï.

Thieàn sö Vaân Cö ÖÙng thöôïng ñöôøng: “Ngöôøi xöa noùi “Muoán kham giöõ vieäc naøy caàn höôùng veà ñaûnh nuùi choùt voùt maø ñöùng, ñaùy beå thaêm thaúm maø ñi môùi coù ñoâi chuùt hôi haùm”. Baèng caùc oâng chöa roõ ñaïi söï haõy neân daãm böôùc treân ñöôøng huyeàn”.

Coù nhaø sö hoûi: “Theá naøo laø choã böôùc ñi cuûa ngöôøi höôùng thöôïng?”

Toå Cö noùi: “Thieân haï thaùi bình”.

Laïi coù nhaø sö hoûi thieàn sö Quaûng Phaùp Vieän Nguyeân: “Töø xöa caùc Thaùnh höôùng choã naøo maø ñi?”

Toå Nguyeân noùi: “Ñaàu ñöôøng chöõ thaäp (+)”.

Hoûi : “Theá töùc laø hö khuyeát vaäy”.

Ñaùp : “Bieát oâng chöa ñeán ñaát ñai aáy”.

Hoûi : “Ñeán roài thì sao?”

Toå nguyeân noùi : “Nhaø thöôøng côm nöôùc”.

Cho neân laáy caùi choã maø caùc vò toân tuùc goïi laø daãm böôùc thì roõ Trò Ñòa Truï. Caùi daãm böôùc naøy thaät nhieäm maàu vaäy.

Kinh: “Taâm ñòa bieát khaép, ñeàu ñöôïc toû roõ, daïo ñi möôøi phöông, ñöôïc khoâng ngaên ngaïi, goïi laø Tu Haønh Truï.

Thoâng raèng: Taâm, do ñaâu maø bieát laø Ñòa? Ñòa, do ñaâu maø bieát laø Taâm? Taâm aáy laø Dieäu Taâm. Haïnh aáy laø Dieäu Haïnh. Trí aáy laø Dieäu Trí vaäy. Lyù, Haïnh, Trí ba Ñöùc vieân dung môùi coù theå noùi laø Taâm Ñòa bieát khaép, saùng toû chaúng môø, roõ raøng thöôøng bieát. Taâm töùc laø Haïnh, Haïnh töùc laø Taâm, daïo ñi möôøi phöông, coù gì ngaên ngaïi. Ñaõ khoâng ngaên ngaïi naøo caàn duøng ñeán tu haønh, maø ôû ñaây goïi laø Tu Haønh Truï? Moät laø daãm böôùc treân Thaät Teá, khoâng giöõ baùm chaáp, neân laáy söï daïo ñi laøm Tu. Moät laø naém chaët caùi taâm saùng toû beøn laø ngaên ngaïi, neân laáy söï khoâng ngaên ngaïi laøm Tu. Thaät ra, laø Haønh maø khoâng choã Haønh, Tu maø khoâng choã Tu vaäy.

Thieàn sö Thaïch Söông chæ daïy ñaïi chuùng raèng: “Haøng sô cô chöa roõ ñaïi söï tröôùc caàn bieát naém caùi ñaàu thì caùi ñuoâi töï ñeán”.

Ngaøi Sô Sôn böôùc ra, hoûi: “Theá naøo laø ñaàu?”

Toå Söông noùi: “Caàn bieát ngay ñang coù”.

Ngaøi Sô hoûi: “Theá naøo laø ñuoâi?”

Toå Söông noùi: “Heát saïch hieän giôø”.

Hoûi: “Coù ñaàu khoâng ñuoâi thì sao?”

Ñaùp: “Möûa ñöôïc vaøng roøng coøn laøm gì nöõa?”

Hoûi: “Coù ñuoâi khoâng ñaàu thì sao?”

Ñaùp: “Vaãn coøn nöông döïa”.

Hoûi: “Ñöôïc ngay ñaàu ñuoâi töông xöùng thì theá naøo?”

Ñaùp: “Y chaúng laøm caùi hieåu bieát, cuõng chöa cho laø y coù ñoù!”

Veà sau coù nhaø sö hoûi thieàn sö Cöûu Phong Kieàn: “Theá naøo laø ñaàu?”

Toå Phong ñaùp : “Môû maét chaúng hieåu bieát”.

Hoûi : “Theá naøo laø ñuoâi?”

Ñaùp : “Chaúng ngoài saøng muoân naêm”.

Hoûi : “Coù ñaàu khoâng ñuoâi thì theá naøo?”

Ñaùp : “Roát laø chaúng quyù”.

Hoûi : “Coù ñuoâi khoâng ñaàu thì theá naøo?”

Ñaùp : “Tuy no maø khoâng coù söùc”.

Hoûi : “Ñöôïc ngay ñaàu ñuoâi töông xöùng thì theá naøo?”

Ñaùp : “Con chaùu ñaéc löïc, trong nhaø chaúng bieát”.

Ngaøi Cöûu Phong hieåu ñöôïc yù Toå Thaïch Söông nhö töø cuøng moät aán in ra.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Quy thì troøn, cuû [Quy, cuû : hai khí cuï ñeå ño ñaïc] thì vuoâng

Duøng thì laøm, boû thì caát

Vuïng chaäm loaøi chim nöông oå, quanh quaån thöù deâ ñuïng raøo

AÊn côm nhaø ngöôøi, naèm giöôøng cuûa mình

Maây keùo ñoå möa, moùc keát thaønh söông

Chæ ngoïc qua loã kim vöøa hôïp, tô daøi chaúng döùt ruoät thoi ra

Gaùi-ñaù maùy ngöøng, heà, maøu ñeâm saép Ngoï

Ngöôøi goã chuyeån ñöôøng, heà, boùng nguyeät dôøi khuya”.

Baøi tuïng naøy ñaàu ñuoâi töông xöùng. Phaûi Tu nhö theá, Haønh nhö theá môùi coù theå töông öng cuøng phaùp moân Vieân Ñoán.

Kinh: “Haïnh ñoàng vôùi Phaät, laõnh nhaän khí phaàn cuûa Phaät, nhö thaân trung aám töï tìm cha meï. Caùi aâm tín thaàm thoâng vaøo doøng gioáng Nhö Lai, goïi laø Sanh Quyù Truï.

Thoâng raèng: Haïnh ñoàng vôùi Phaät laø töøng phaàn Chaân Trí bình ñaúng vôùi Cöùu Caùnh Trí. Nhaän khí phaàn cuûa Phaät laø töøng phaàn Chaân Lyù bình ñaúng vôùi Cöùu Caùnh Lyù. Ñoaïn tröôùc noùi: “Khí Phaàn giao tieáp” thì coøn laø hai, Ñeán ñaây, vaøo doøng gioáng Nhö Lai thì cô hoà hôïp laøm moät vaäy.

Thaân Trung AÁm laø caùi AÁm naøy ñaõ heát maø caùi AÁm kia chöa sanh, ôû khoaûng giöõa hai caùi AÁm naøy, lô löõng giöõa hö khoâng boán möôi chín ngaøy töï tìm cha meï. Nghieäp Duyeân töông töï thì ñeán thai sanh. Choã naøy laø aâm tín thaàm thoâng, chaúng phaûi do suy tính tìm caàu. Quyeàn trí nhö cha, thöïc trí nhö meï, nhaäm vaän töông hôïp, chaúng möôïn coâng söùc, caùi quaû ñöùc aâm thaàm baèng nhau. Ñaâu theå bieát söï töï nhieân nhi nhieân, do ñoù nhö aâm nhö thaàm môùi coù theå vaøo doøng gioáng Nhö Lai.

Noùi laø Sanh Quyù cuõng gioáng nhö Vöông Töû coøn trong thai maø ngoâi vò ñaõ khaùc thöôøng daân, neân noùi raèng Quyù. Quyù ôû choã ñoán chöùng Voâ Thöôïng Ñeä Nhaát Phaùp Moân vaäy.

Toå Ñoäng Sôn coù hoïa ñoà Nguõ Vò Vöông Töû. Moät laø Ñaûn Sanh. Hai laø Trieàu Sanh. Ba laø Maït Sanh. Boán laø Hoùa Sanh. Naêm laø Noäi Sanh. Taát caû ñeàu duøng ñeå phaùt minh cô duyeân höôùng thöôïng.

Toå Thaïch Söông tuïng veà “Nguõ Vò Vöông Töû Ñoà” nhö sau:

Moät laø Ñaûn Sanh :

Sang caû töï nhieân voán chaúng coâng

Ñöùc hôïp Caøn Khoân nuoâi thònh doøng

Ñaàu ñuoâi moät gioáng khoâng sai khaùc

Cung phaân saùu traïch (nhaø) cuõng ñoàng toâng

Treân hoøa döôùi kính, aâm döông thuaän

Coäng khí (phaàn) lieàn caønh, khí löôïng ñoàng

Muoán roõ Ñaûn Sanh Vöông-Töû-Phuï

Vuùt ra loàng baïc haïc thong dong.

Hai laø Trieàu Sanh

Khoå hoïc tình ñôøi luaän khoù bì

Ra roài phaøm söï ñaõ voâ vi

Thô thaønh naêm chöõ, ba ñoâng tuyeát

Buùt phaåy tô haøo, boán bieån maây

Coâng chöùa muoân pho neân thôøi thaùnh

Moät loøng trung hieáu giuùp minh quaân

Maën chua chaúng phaûi sanh hay (bieát) ñöôïc

Naøo nhoïc baûng vaøng hieån ñaïi coâng.

Ba laø Maït Sanh

Nöông laâu hang hoác duïng coâng phu

Giöôøng coû cöûa caây giöõ chí coâ (ñôn)

Nghe, thaáy möôøi naêm taâm töï chöùa

Moät thaân ñoâng haï, aùo y khoâng

Trong laëng mæm cöôøi ba thu yù

Thanh khoå cao danh thöôïng trieát ñoà

Neân nghieäp cao khoa ñeàn chí cuõ

So ra quan töôùng chaúng ai baèng

Boán laø Hoùa Sanh

Nöông phaàn ñeá meänh ñeå truyeàn trì

Muoân daëm sôn haø hieån chaùnh uy

Maët trôøi ñoû boùng ngöøng coõi döôùi

Maây doàn gioù maùt luùc oi noàng

Thaáp cao haù boû toân ti leänh

Naêm khoá xa gaàn bieát phuïc sinh

Tay caàm dieäu aán bieân cöông laëng

Ngoâi trôøi naøo loä chuùt cô vi

Naêm laø Noäi Sanh

Thaúm choán cöûu truøng haù laïi tuyeân

Khoaùc xaáu xa ñeå hieån dieäu truyeàn

Chæ thôø moät ñaáng trôøi ñaát quyù

Theo kia caùc ñaïo töï phaân quyeàn

Töû La maøn kheùp, vua toâi caùch

Hoaøng Caùc reøm buoâng, caám cheá toaøn

Vì ngöôi choán choán cung thaàn meán

Möôïn laù vaøng ngöng nín khoùc lieàn

Coù nhaø sö hoûi Toå Thuïy Nham: “Theá naøo laø Vöông Töû Ñaûn Sanh?”

Toå Nham noùi: “Thaâm cung daãn chaúng ra”.

Ngaøi Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Quyù laï thieân nhieân haún coù thì

Vöôøn Xuaân saùu vieän ít töông tuøy

Nöûa ñeâm sao hôïp thieân luaân khaùc

Ñuoác chieáu trong cung laëng ruû reøm”.

Cho neân moät ñöôøng Sanh Quyù laø toâng phong cuûa Taøo Ñoäng, raát laø mieân maät. Chaúng vaøo thaát naøy khoù cuøng noùi naêng.

Kinh: “Ñaõ vaøo Ñaïo Thai, chính mình nhôø ñöôïc söï nuoâi soáng cuûa Taùnh Giaùc, nhö Thai ñaõ thaønh, töôùng ngöôøi khoâng thieáu goïi laø Phöông Tieän Cuï Tuùc Truï.

Thoâng raèng: Thaùnh Thai ñaõ thaønh thì khoâng chæ nhaän caùi khí phaàn maø chính mình coøn ñöôïc söï nuoâi soáng cuûa Taùnh Giaùc, tieáp noái maïng maïch cuûa Phaät, öùng cô tieáp vaät, ñuû ñaày phöông tieän. Tuy chöa ñeán choã vieân maõn, nhöng cuõng cuï theå chi tieát, nhö ngöôøi ôû trong thai, töôùng maïo ñaày ñuû. Töôùng maïo hieån baøy ñeå coù theå thaáy ñöôïc, ñoù thuoäc veà phöông tieän öùng duïng, neân goïi laø Phöông Tieän Cuï Tuùc Truï.

Nguõ Toå Hoaèng Nhaãn ñaïi sö, ngöôøi ôû xöù Hoaøng Mai Kyø Chaâu. Kieáp tröôùc laø ñaïo giaû Taøi Tuøng ôû Phaù Ñaàu Sôn, töøng hoûi Ñöùc Töù Toå: “Coù theå nghe ñöôïc ñaïo phaùp chaêng?”

Toå ñaùp: “OÂng ñaõ giaø, coù nghe ñöôïc roài laøm sao roäng hoùa? Neáu sanh laïi ñöôïc thì toâi coøn chôø oâng”.

Ñaïo giaû beøn ñi, ñeán bôø soâng, thaáy moät coâ gaùi ñang giaët aùo, chaép tay hoûi raèng : “ÔÛ nhôø ñöôïc chaêng?”

Coâ gaùi noùi: “Toâi coù phuï huynh, coù theå ñeán ñoù maø xin”.

Noùi raèng: “Ñoàng yù toâi môùi daùm ñi”.

Coâ gaùi gaät ñaàu öng chòu. Ñaïo giaû beøn quay gaäy maø ñi.

Coâ gaùi laø con uùt nhaø hoï Chaâu, khi veà nhaø thì coù thai. Cha meï raát xaáu hoå, ñuoåi ñi. Coâ gaùi khoâng choã nöông töïa, ngaøy thì quay tô möôùn trong xoùm, toái thì nguû nhôø trong quaùn tieäm. Roài sanh ra moät ñöùa con trai, cho ñoù laø chaúng laønh, neân ñem neùm xuoáng moät raïch nöôùc ñuïc. Saùng ngaøy thaáy troâi ngöôïc trôû leân, khí phaùch töôi toát, raát kinh sôï, vôùt leân nuoâi naáng. Ñöùa beù theo meï ñi xin aên, ngöôøi laøng goïi laø thaèng beù khoâng hoï.

Coù hoâm, gaëp moät vò trí giaû than raèng: “Ñöùa beù naøy thieáu maát baûy töôùng toát nöõa, neân chaúng baèng Nhö Lai”.

Sau naøy, gaëp Ñöùc Töù Toå, Toå hoûi: “Caäu beù taùnh (hoï) gì?”

Ñaùp raèng: “Taùnh (hoï)ï thì coù, nhöng chaúng phaûi taùnh (hoï) thöôøng”.

Toå hoû : “Laø taùnh (hoï) gì?”

Ñaùp raèng: “Laø taùnh Phaät”.

Toå hoûi: “Con khoâng coù taùnh (hoï) ö?”

Ñaùp raèng: “Taùnh Khoâng vaäy”.

Töù Toå bieát laø phaùp khí, baûo thò giaû ñeán choã ôû baø meï ñeå xin cho Ngaøi xuaát gia. Baø meï vì duyeân cuõ, neân khoâng caûn trôû, cho theo laøm ñeä töû, veà sau noái ngoâi Toå.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng :

“Hoaøng Mai quaû chín, sen traéng hoa khai

Hoûi, chæ hoï Phaät, thaân khaùc phaøm thai

Y truyeàn Nam Laõnh ngöôøi ñem maát

Tuøng laõo Taây Sôn, trôû laïi ñaây

Hai lôùp tuùi da thaønh neân chuyeän

Moät baàu traêng gioù laëng buïi ñôøi”.

Ngaøi Thuûy Am tuïng raèng :

“Heïn ñi, Taøi Tuøng, aáy laõo nhôn

Trôû lui vui phaùp caäu ñoàng chaân

Thaân coù meï sanh, cha Khoâng Taùnh

Linh mieâu ngoaøi kieáp chaúng phaïm xuaân”.

Neáu ñaïo giaû chöa ñeán Phöông Tieän Cuï Tuùc Truï thì laøm sao ñeán ñi töï do, gaàn ñöôïc ñaày ñuû töôùng toát Nhö Lai?

Kinh: “Dung maïo nhö Phaät, taâm töôùng cuõng ñoàng, goïi laø Chaùnh Taâm Truï.

Thoâng raèng: Dung maïo ví duï cho söï öùng duïng, taâm töôùng ví duï cho Chaân Trí. Duø cho beà ngoaøi gioáng nhau maø beân trong hôi khaùc thì chaúng phaûi Chaùnh Taâm vaäy. Chaùnh Taâm cuõng khoù noùi ra, vì phaûi phaøm Thaùnh ñeàu queân, Tình heát saïch, Theå hieän baøy, môùi coù theå noùi laø Chaùnh.

Thieàn sö Nam Thaùp Quang Duõng leân mieàn Baéc gaëp Toå Laâm Teá roài trôû laïi haàu Toå Ngöôõng Sôn.

Toå Sôn hoûi: “OÂng ñeán laøm gì?”

Ñaùp: “Ra maét thaân caän Hoøa Thöôïng”.

Toå Sôn hoûi: “Coù thaáy Hoøa Thöôïng chaêng?”

Ñaùp: “Daï, thaáy”.

Toå Sôn noùi: “Hoøa Thöôïng sao gioáng con löøa?”

Ñaùp: “Con thaáy Hoøa Thöôïng cuõng chaúng gioáng Phaät”.

Toå Sôn noùi: “Neáu chaúng gioáng Phaät thì gioáng caùi gì?”

Ñaùp: “Neáu coù choã gioáng thì ñaâu khaùc con löøa”.

Ngaøi Ngöôõng Sôn raát kinh ngaïc, noùi: “Phaøm Thaùnh ñeàu queân, tình döùt, theå loä. Ta laáy choã naøy ñeå xeùt nghieäm ngöôøi, hai möôi naêm nay khoâng ngöôøi roõ thaáu. OÂng giöõ gìn ñi”.

Ngaøi Ngöôõng Sôn thöôøng chæ sö maø noùi vôùi ngöôøi khaùc: “OÂng aáy laø nhuïc thaân Phaät vaäy”.

Xem ñaây thì “Dung maïo nhö Phaät, taâm töôùng cuõng ñoàng”, chæ coù Ngaøi Quang Duõng laø gaàn ñoù vaäy.

Kinh: “Thaân Taâm hôïp thaønh, ngaøy caøng taêng tröôûng, goïi laø Baát Thoái Truï.

Thoâng raèng: Ñòa vò Baát Thoái Taâm [Trong Thaäp Tín] ôû tröôùc chæ söï vaøo saâu trong Taùnh Saùng, coù tieán khoâng coù luøi, thì chæ môùi noùi veà phöông dieän Taâm. Coøn ñòa vò Baát Thoái Truï ôû ñaây laø Thaân Taâm hôïp thaønh, ngaøy caøng taêng tröôûng, laø tieán tôùi goàm caû trong laãn ngoaøi. Töùc laø ôû ñòa vò tröôùc ñaây, dung maïo, taâm töôùng thoaûi maùi, nhaøn haï maø chôø töï taêng tröôûng, chöù chaúng phaûi chöùa coâng doàn haïnh maø so saùnh ñöôïc.

Coù nhaø sö neâu leân baøi keä cuûa thieàn sö Ngoïa Luaân :

“Ngoïa Luaân coù taøi kheùo

Hay döùt traêm tö töôûng

Ñoái caûnh, Taâm chaúng khôûi

Boà Ñeà ngaøy taêng tröôûng”.

Ñöùc Luïc Toå nghe xong, noùi raèng: “Keä naøy chöa roõ Taâm Ñòa, neáu nöông theo ñoù maø tu haønh thì caøng theâm troùi buoäc.

Nhaân ñoù chæ baøy baèng baøi keä:

“Hueä Naêng khoâng taøi kheùo

Chaúng ñoaïn traêm tö töôûng

Ñoái caûnh, taâm taâm khôûi

Boà Ñeà naøo taêng tröôûng”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Hoa Quyø höôùng nhaät, tô lieãu tuøy phong”.

OÂi, moät khieáu höôùng thöôïng, chaúng taêng chaúng giaûm, chæ vì thöùc tình tieâu ma chöa heát neân thaáy coù taêng tröôûng, coù thoái suït ñoù thoâi. Neáu coù caùi Thaáy nôi choã chaúng taêng chaúng giaûm maø xu höôùng theo ñoù, lieàn ñoàng nhö hoa Quyø höôùng theo maët trôøi. Neáu coù caùi Thaáy nôi choã chaúng taêng chaúng giaûm maø boû queân ñi, lieàn ñoàng nhö tô lieãu tuøy theo gioù. Nhö voâ taâm ñoái vôùi caû hai, tuøy thôøi aên côm maëc aùo, nuoâi lôùn Thaùnh Thai, môùi ñöôïc goïi laø Baát Thoái Truï.

Kinh: “Linh töôùng cuûa möôøi thaân, cuøng luùc ñaày ñuû, goïi laø Ñoàng Chaân Truï.

Thoâng raèng: Möôøi Thaân laø Boà Ñeà Thaân, Nguyeän Thaân, Hoùa Thaân, Löïc Thaân, Trang Nghieâm Thaân, Uy Theá Thaân, YÙ Sanh Thaân, Phöôùc Thaân, Phaùp Thaân vaø Trí Thaân vaäy. Linh Töôùng ñaày ñuû so vôùi “Töôùng ngöôøi khoâng thieáu” ôû tröôùc thì ñaõ vieân maõn. Tuy caû hai ñeàu ñaày ñuû caùi Theå maø ôû ñaây ñaõ thaønh ñöùa beù, neân goïi laø Ñoàng Chaân Truï.

Thieàn sö Phaàn Döông Chieâu thöôïng ñöôøng raèng: “Phaøm thuyeát phaùp, caàn phaûi ñuû möôøi Trí Ñoàng Chaân. Neáu khoâng ñuû möôøi Trí Ñoàng Chaân thì taø chaùnh chaúng roõ, taêng tuïc chaúng raønh, khoâng theå laøm baäc tai maét cho trôøi, ngöôøi ñeå quyeát ñoaùn phaûi quaáy. Nhö chim bay giöõa khoâng maø gaõy caùnh, nhö baén teân maø ñöùt daây cung. Caùnh gaõy chaúng theå bay leân khoâng, daây cung ñöùt baén chaúng truùng ñích. Daây cung chaéc, caùnh cöùng thì ñích baén hay hö khoâng ñeàu thaáu suoát. Theá naøo laø möôøi Trí Ñoàng Chaân? Xin chæ ra cuøng quyù Thöôïng Toïa. Moät laø Ñoàng Nhaát Chaát [Ñoàng Moät Chaát]. Hai laø Ñoàng Ñaïi Söï [Ñoàng Vieäc Lôùn]. Ba laø Toång Ñoàng Tham [Ñoàng Tham Khaép]. Boán laø Ñoàng Chôn Chí [Ñoàng Chí Chaân Thaät]. Naêm laø Ñoàng Bieán Phoå [Ñoàng Traûi Khaép]. Saùu laø Ñoàng Cuï Tuùc [Ñoàng Ñaày Ñuû]. Baûy laø Ñoàng Ñaéc Thaát [Ñoàng Ñöôïc Maát]. Taùm laø Ñoàng Sanh Saùt. Chín laø Ñoàng AÂm Hoáng [Ñoàng AÂm Roáng - Tieáng roáng sö töû]. Möôøi laø Ñoàng Ñaéc Nhaäp [Ñoàng Ñöôïc Thaáu Vaøo].

Ngaøi laïi noùi: “Cuøng vôùi ngöôøi naøo Ñoàng Ñaéc Nhaäp? Cuøng vôùi ai Ñoàng AÂm Hoáng Theá naøo laø Ñoàng Sanh Saùt? Vaät gì Ñoàng Ñaéc Thaát? Caùi gì Ñoàng Cuï Tuùc? Caùi gì laø Ñoàng Bieán Phoå? Ngöôøi naøo Ñoàng Chaân Chí? Ai coù theå Toång Ñoàng tham? Caùi gì Ñoàng Ñaïi Söï? Vaät naøo Ñoàng Nhaát Chaát? Coù chæ ra ñöôïc chaêng? Chæ ra ñöôïc thì chaúng tieác töø bi. Chæ khoâng ra thì chöa coù con maét tham hoïc vaäy. Caàn thieát choïn laáy, bieát roõ phaûi quaáy caùi maët muõi hieän taïi. Chaúng theå ñöùng laâu, traân troïng!”

Möôøi Trí Ñoàng Chaân naøy chæ baøy toû söï vieäc beân phía Trí Thaân. Möôøi thaân maø ñaày ñuû laïi phaûi caøng nhaäp vaøo choã vi dieäu. Tuy theá, taát caû chæ laø moät theå Boà Ñeà, tuøy choã khaùc teân maø thoâi. Nhö rieâng coù choã ñaëc saéc thì laøm sao coù theå “Cuøng Luùc Ñaày Ñuû” ö?

Kinh: “Thaønh ñuû hình haøi, ra khoûi thai, chính mình laø Phaät Töû, goïi laø Phaùp Vöông Töû Truï.

Thoâng raèng: Töï mình thoï nhaän khí phaàn cuûa Phaät, vaøo doøng gioáng Nhö Lai, laàn hoài thaønh thai, tieán tôùi “Dung Maïo”, tieán tôùi “Taêng Tröôûng”, tieán tôùi “Ñoàng Chaân” môùi ñöôïc hình theå hoaøn thaønh maø ra khoûi thai laøm Phaùp Vöông Töû. Ñaõ nhaäp Phaät Tri Kieán maø coøn ñöôïc baûo nhaäm nhö theá môùi caøng saùng caøng suoát, thay Phaät hoaèng hoùa. Söï thaønh töïu quaû laø khoâng deã daøng vaäy.

Ngaøi Xaù Lôïi Phaát töï mieäng Phaät sanh, töø Phaùp hoùa sanh laøm tröôûng töû cuûa Phaät. Ngaøi laø Trí Hueä Ñeä Nhaát, töø nhieàu kieáp ñeán nay chöù chaúng phaûi laø söùc löïc moät sôùm moät chieàu vaäy.

Toå Quy Sôn ñang nguû, Ngaøi Ngöôõng Sôn ñeán thaêm hoûi. Toå beøn quay maët vaøo vaùch.

Ngaøi Ngöôõng noùi: “Hoøa Thöôïng sao ñöôïc nhö vaäy?”

Toå Quy Sôn ngoài daäy baûo: “Ta vöøa coù moät giaác moäng, oâng thöû suy ñoaùn giuøm ta xem!”

Ngaøi Ngöôõng Sôn beøn ñem moät thau nöôùc ñeán cho Toå röûa maët.

Laùt sau, Ngaøi Höông Nghieâm cuõng ñeán thaêm leã.

Toå Quy Sôn noùi: “Ta vöøa coù moät giaác moäng, Hueä Tòch ñaõ suy ñoaùn giuøm ta roài, oâng suy ñoaùn giuøm ta xem naøo!”

Ngaøi Nghieâm beøn roùt moät cheùn traø böng tôùi.

Toå Quy noùi : “Choã kieán giaûi cuûa hai oâng vöôït caû Ngaøi Thu Töû [Xaù Lôïi Phaát]”.

OÂi, trí hueä nhö Ngaøi Xaù Lôïi Phaát maø coøn laïi vöôït qua thì haù chaúng phaûi “Thaønh ñuû hình haøi, ra khoûi thai” maø coøn “Laïi ra khoûi thai” nöõa ö?

Kinh: “Coát caùch ñaõ thaønh ngöôøi lôùn, nhö vò Quoác Vöông phaân coâng uûy nhieäm caùc vieäc nöôùc cho vò Thaùi Töû, khi vò Theá Töû tröôûng thaønh, Saùt Lôïi Vöông kia baøy ra leã Quaùn Ñaûnh, goïi laø Quaùn Ñaûnh Truï.

Thoâng raèng: Vò Phaùp Vöông Töû vì phöông tieän, taâm töôùng ñeàu gioáng nhö Phaät, ñuû söùc noái tieáp ñòa vò Phaät, thay Phaät laøm vieäc cho neân laáy ví duï Quoác Vöông vaø Thaùi Töû, cuõng nhö Saùt Lôïi Vöông vaø theá töû baøy ra leã Quaùn Ñaûnh.

Con Quoác Vöông goïi laø Thaùi Töû, con Chö Haàu goïi laø Theá Töû. Coát caùch ñaõ thaønh ngöôøi lôùn, saép ñöôïc phoù thaùc ngoâi vua, cuõng töông töï nhö Leã Ñoäi Muõ. Duøng nöôùc bieån lôùn röôùi treân ñaàu ñeå bieåu tröng raèng laøm vua thì neân duøng caùc baäc Trí, nhö bieån thu naïp traêm soâng. Duøng nöôùc bieån laø duøng taát caû nöôùc vaäy. Ñaây chæ laáy vieäc nöôùc nhaø phaân coâng uûy nhieäm, khieán naém laáy maø lo lieäu chöù chaúng phaûi chaùnh thöùc giao phoù ngoâi baùu ñeå ñöôïc “Töùc Chaân” vaäy.

Bôûi ñòa vò naøy thaàm ñuû caùc ñöùc, ñuû söùc phaân hoùa möôøi phöông maø laøm Phaät söï neân goïi laø Quaùn Ñaûnh Truï. Ñeán haøng Thaäp Ñòa, haïnh vieân maõn, gaàn vôùi böïc Ñaúng Giaùc, môùi coù theå chaùnh thöùc ñöôïc giao phoù chöùc vò Phaät. Vì theá, Phaùp Vaân Ñòa goïi laø Quaùn Ñaûnh Boà Taùt, ñoù laø Töùc Chaân vaäy, chaúng coøn truï nôi truï.

Vò Taêng hoûi Toå Taøo Sôn: “Theá naøo laø sö töû?”

Toå Sôn ñaùp : “Caùc thuù chaúng theå gaàn”.

Hoûi : “Theá naøo laø sö töû con?”

Ñaùp : “Nuoát maát cha meï”.

Hoûi : “Ñaõ laø caùc thuù chaúng theå gaàn vì sao laïi bò con nuoát?”

Ñaùp : “Haù chaúng nghe noùi : “Con maø gaàm roáng, toå phuï ñeàu maát saïch” ö?”

Hoûi : “Maát saïch roài thì theá naøo?”

Ñaùp : “Toaøn thaân veà vôùi cha”.

Hoûi : “Chöa roõ khi toå maát thì phuï veà choã naøo?

Ñaùp : “Choã naøo cuõng maát heát”.

Hoûi : “Vaäy sao môùi vöøa noùi “Toaøn thaân veà vôùi cha”?”

Ñaùp : “Thí nhö con vua hay thaønh vieäc cuûa caû nöôùc”.

Toå laïi noùi: “Thaày Xaø Leâ, nôi chuyeän naøy, chaúng ñöôïc vöôùng heïp. Ngay nhö baây giôø, treân caønh khoâ laïi tung ra moät ít hoa!”

Ñaây laø töø trong Theå khôûi ra caùi Duïng, ñoù goïi laø Dieäu Traïm vaäy.

OÂng Tö Maõ Ñaàu Ñaø töø Hoà Nam ñeán, thöa vôùi Toå Baùch Tröôïng raèng: “Vöøa roài ôû Hoà Nam, toâi coù tìm ñöôïc moät ngoïn nuùi teân laø Ñaïi Quy. Ñoù laø choã ôû cuûa vò Thieän Tri Thöùc cuûa moät ngaøn naêm traêm ñoà chuùng vaäy”.

Toå Tröôïng noùi: “Laõo taêng ôû ñöôïc chaêng?”

Ñaàu ñaø ñaùp : “Chaúng phaûi choã ôû cuûa Hoøa Thöôïng”.

Toå hoûi : “Sao vaäy?”

Ñaàu ñaø ñaùp: “Hoøa Thöôïng laø ngöôøi xöông maø kia thuoäc veà nuùi thòt, giaû söû coù ôû thì ñoà chuùng chöa ñuû ngaøn ngöôøi”.

Toå noùi: “Trong chuùng cuûa ta khoâng coù ai ôû ñöôïc sao?”

Ñaàu ñaø ñaùp: “Xin chôø xem qua ñaõ!”

Khi aáy Ngaøi Hoa Laâm Giaùc ñang laøm Ñeä Nhaát Toøa. Toå Tröôïng baûo thò giaû môøi ñeán roài hoûi: “Ngöôøi naøy thì sao?”

OÂng Ñaàu Ñaø môøi Ngaøi taèng haéng moät tieáng vaø ñi vaøi böôùc; roài noùi: “Khoâng ñöôïc”.

Toå Tröôïng laïi baûo goïi Ngaøi Quy Sôn khi aáy ñang laøm Ñieån Toøa.

Ñaàu Ñaø vöøa thaáy beøn noùi : “Ñaây chính laø chuû nhaân cuûa Quy Sôn vaäy”.

Toå Tröôïng ñeâm ñoù goïi Ngaøi Quy Sôn vaøo thaát, phoù chuùc raèng: “Ta hoùa duyeân ôû ñaây. Thaéng caûnh Quy Sôn oâng neân ôû ñoù ñeå noái tieáp Toâng ta, roäng ñoä lôùp sau”.

Ngaøi Hoa Laâm Giaùc hoûi: “Con ôû ñòa vò ñaàu chuùng, sao vò Ñieån Toøa laïi ñöôïc truï trì?”

Toå Tröôïng noùi: “Neáu coù theå ôû tröôùc ñaïi chuùng noùi ñöôïc moät lôøi xuaát caùch thì seõ truï trì”.

Lieàn chæ caùi tònh bình hoûi: “Khoâng ñöôïc goïi laø tònh bình thì oâng goïi laø caùi gì?”

Ngaøi Hoa Laâm noùi: “Khoâng theå goïi laø khuùc boäng caây vaäy!”

Toå Tröôïng beøn hoûi Ngaøi Quy sôn, Ngaøi ñaù ñoå tònh bình, boû ñi ra.

Toå Tröôïng cöôøi raèng: “Ñeä Nhaát Toøa thua maát hoøn nuùi roài vaäy”.

Ngaøi Quy Sôn beøn sang nuùi kia ôû, hoaèng hoùa thònh haønh ñaát Hoà Nam, goïi laø Quy Ngöôõng Toâng.

Neáu chaúng coù caùi thaáy xuaát caùch laøm sao coù theå roäng hoùa moät phöông, phaân coâng uûy thaùc Phaät söï nhö vò Thaùi Töû moät nöôùc ñöôïc? Haøng Thaäp Tín coøn phaûi boû Voïng veà Chaân, haøng Thaäp Truï thì thuaàn Chaân vaäy, chæ vì söùc löïc chöa sung maõn neân coù giai caáp nhö theá.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM