Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG V: PHAÂN BIEÄT CAÙC NGHIEÄP QUAÛ TAÏO THAØNH TAM GIÔÙI. CHÆ ROÕ CAÙC CAÛNH GIÔÙI TU CHÖÙNG VAØ CAÙC CHÖÔÙNG NGAÏI

III. CHÆ RA MÖÔØI TAÄP NHAÂN VAØ SAÙU GIAO BAÙO

Kinh: “Anan, nhöõng ñieàu nhö theá ñeàu do nghieäp baùo cuûa caùc chuùng sanh töï chieâu caûm laáy: Taïo möôøi Taäp Nhaân thì chòu saùu Giao Baùo.

“Anan, theá naøo laø möôøi Taäp Nhaân? Moät laø thoùi quen daâm duïc giao tieáp, phaùt sanh nôi söï coï xaùt laãn nhau. Coï xaùt khoâng thoâi, nhö vaäy cho neân trong aáy coù ngoïn löûa lôùn phaùt ñoäng ra, nhö ngöôøi laáy hai tay xoa xaùt laãn nhau thì caûm giaùc noùng hieän ra. Hai caùi taäp khí thieâu ñoát nhau, neân môùi coù caùc thöù giöôøng saét, coät ñoàng. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem vieäc Haønh Daâm ñoàng goïi laø löûa duïc. Boà Taùt xem thaáy Daâm Duïc nhö traùnh haàm löûa.

“Hai laø, thoùi quen tham lam, so ño tính toaùn, phaùt sanh nôi söï thu huùt laãn nhau. Haáp thu oâm aáp chaúng ngöøng, nhö vaäy cho neân trong aáy coù chöùa hôi laïnh thaønh giaù cöùng ñoâng ñaëc, nhö ngöôøi huùt hôi gioù vaøo thì caûm giaùc laïnh sanh ra. Hai caùi taäp khí laán nhau, neân coù nhöõng söï tra tra, ba ba, la la, sen sanh, ñoû, traéng, giaù laïnh v.v... Bôûi theá taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem vieäc Tham nhieàu ñoàng goïi laø nöôùc tham. Boà Taùt xem thaáy Tham nhö traùnh bieån ñoäc.

“Ba laø, thoùi quen kieâu maïn laán löôùt laãn nhau phaùt sanh nôi choã yû theá vôùi nhau, giong ruoåi khoâng thoâi, nhö vaäy cho neân coù söï phoùng tuùng, boân ba, chöùa soùng thaønh nöôùc, nhö ngöôøi mieäng löôõi töï cheùp laøm cho nöôùc boït sanh ra. Hai caùi taäp khí choïi nhau neân coù caùc vieäc soâng maùu, soâng tro, caùt noùng, bieån ñoäc, nöôùc ñoàng baét uoáng... Theá neân, taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem loøng Ngaõ Maïn, ñoàng goïi laø uoáng nöôùc si meâ. Boà Taùt xem thaáy Kieâu Maïn nhö traùnh vöïc thaúm lôùn.

“Boán laø, thoùi quen noùng giaän xung ñoät laãn nhau, phaùt sanh nôi söï choáng ñoái laãn nhau. Choáng ñoái hoaøi khoâng thoâi, taâm noåi noùng phaùt ra löûa, naáu caùi khí thaønh kim loaïi, nhö vaäy cho neân coù nuùi dao, ñoøn saét, coäi caây göôm, baùnh xe göôm, buùa rìu, thöông, cöa, nhö ngöôøi bò haøm oan thì saùt khí noåi leân. Hai taäp khí ñaùnh nhau, neân coù caùc söï thieán, caét, cheùm, chaët, duøi, ñaâm, ñaäp, ñaùnh. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem söï Noùng Giaän ñoàng goïi laø kieám, dao beùn. Boà Taùt xem thaáy Noùng Giaän nhö traùnh cheùm, gieát.

“Naêm laø, thoùi quen giaû doái, duï gaït laãn nhau, phaùt sanh nôi söï loâi keùo laãn nhau. Daãn duï chaúng ngöøng, nhö vaäy cho neân coù daây, caây thoøng loïng, caêng noïc, nhö nöôùc thaám xuoáng ruoäng thì coû caây sanh tröôûng. Hai taäp khí keùo nhau neân coù caùc söï goâng, cuøm, xieàng xích, roi, gaäy, qua, boång. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem söï Giaû Doái ñoàng goïi laø Saøm Taëc. Boà Taùt xem thaáy Gian Doái nhö sôï soùi, beo.

“Saùu laø, thoùi quen löøa gaït, phænh doái laãn nhau, phaùt sanh nôi söï phænh gaït laãn nhau. Phænh gaït chaúng thoâi, phaùt taâm gaây ñieàu gian doái, nhö vaäy cho neân coù buïi, ñaát, ñaïi tieän, tieåu tieän, dô nhôùp chaúng saïch; nhö buïi theo gioù khoâng thaáy laãn nhau. Hai caùi taäp khí dìm nhau neân coù caùc söï chìm ñaém, nhaûy, neùm, bay, rôi, troâi laên. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem söï Löøa Gaït ñoàng goïi laø cöôùp gieát. Boà Taùt xem thaáy vieäc Löôøng Gaït nhö daãm raén ñoäc.

“Baûy laø, thoùi quen thuø oaùn, hieàm khích laãn nhau, phaùt sanh nôi choã oâm aáp loøng giaän. Nhö vaäy cho neân coù quaêng ñaù, neùm gaïch, cuõi nhoát, xe tuø, bình ñöïng, ñaûy boïc, nhö ngöôøi hieåm ñoäc oâm aáp ñieàu döõ. Hai caùi taäp khí nuoát nhau, neân coù caùc vieäc neùm, quaêng, naém, baét, ñaùnh, baén, vaát, oâm. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem söï Thuø Oaùn ñoàng goïi laø quæ Vi Haïi. Boà Taùt xem thaáy Thuø Oaùn nhö uoáng röôïu ñoäc.

“Taùm laø, thoùi quen taø kieán, tranh caõi vôùi nhau. Nhö thaân kieán, giôùi caám thuû vaø caùc nghieäp hieåu bieát sai laàm, phaùt sanh nôi choã choáng traùi laãn nhau. Nhö vaäy cho neân coù quan laïi chöùng thöïc, naém giöõ giaáy tôø, nhieàu nhö ngöôøi ñi ñöôøng qua laïi gaëp nhau. Hai caùi taäp khí giao nhau neân coù caùc söï khaùm hoûi, möu chöôùc, vaën hoûi, ñoøi hoûi, gaïn xeùt, cöùu tra cho roõ raøng vaø nhöõng ñoàng töû thieän aùc tay caàm soå saùch, bieän baïch, haïch saùch. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem AÙc Kieán ñoàng goïi laø hoá kieán chaáp. Boà Taùt xem thaáy caùc Thieân Chaáp hö voïng nhö nhìn xuoáng hoá ñoäc.

“Chín laø, thoùi quen vu vaï laøm haïi cho nhau, phaùt sanh nôi choã phao vu, baøi baùng. Nhö vaäy cho neân coù nuùi kheùp, ñaù kheùp, coái nghieàn, coái xay, nhö keû saøm taëc, aùp böùc vu oan ngöôøi löông thieän. Hai caùi taäp khí baøi xích laãn nhau, neân coù caùc vieäc aùp giaûi, ñeø ñaäp, eùp maùu, tuoát mình. Theá neân taát caû möôøi phöông Nhö Lai xem söï Vu Vaï ñoàng goïi laø coïp saøm baùng. Boà Taùt xem thaáy söï Vu Vaï nhö bò saám seùt.

“Möôøi laø, thoùi quen thöa kieän, caõi vaõ laãn nhau, phaùt sanh ôû choã che ñaäy. Nhö vaäy cho neân coù göông soi, ñuoác chieáu, nhö giöõa ban ngaøy chaúng theå giaáu boùng. Hai caùi taäp khí phôi baøy laãn nhau, neân coù caùc vieäc baïn aùc, kieáng soi nghieäp, hoûa chaâu phôi baøy nghieäp xöa maø ñoái nghieäm. Theá neân taát caû möôi phöông Nhö Lai xem söï Che Ñaäy ñoàng goïi laø giaëc ngaàm. Boà Taùt xem thaáy söï Che Ñaäy nhö ñoäi nuùi cao loäi trong bieån lôùn.

Thoâng raèng : Ñöùc Theá Toân noùi veà möôøi Taäp Nhaân, moãi moãi phoái hôïp vôùi söï vieäc trong ñòa nguïc, khoâng sai maûy tô. Taäp quaùn thì haún coù nguyeân nhaân. Caùi nhaân ñoù chæ coù theå sanh ra caùc töôùng nöôùc, löûa, nhöng chöa coù caùi Duïng, laïi theâm vaøo caùc thoùi quen giao tieáp ñoái ñaõi nhau maø thaønh saét noùng, giaù laïnh... caùc thöù. Nhöng möôøi phöông Nhö Lai ôû ngay trong choã nhaân sanh khôûi maø thaáy suoát söï toát, xaáu neân chaúng coù söï gì ñeå tu. Boà Taùt thì bieát roõ ñoù laø caùi hoïa haïi neân thaän troïng thanh khieát maø khoâng phaïm neân xa laùnh chuùng. Duø coù ñòa nguïc maø tröôùc ñaõ khoâng coù nhaân, neân chæ coù Phaät cuøng Boà Taùt môùi coù theå noùi laø khoâng coù ñòa nguïc vaäy. Coøn chöa ñeán Taâm, Haïnh nhö theá laøm sao maø cho raèng taát caû laø Khoâng.

Ñöùc Di Laëc noùi: “Trong Duïc Giôùi coù ba möôi saùu choán. Ñoù laø taùm ñaïi ñòa nguïc. Sao laø taùm? Moät laø Ñaúng Hoaït, hai laø Haéc Thaèng, ba laø Chuùng Hôïp, boán laø Hieäu Khieáu, naêm laø Ñaïi Hieäu Khieáu, saùu laø Thieâu Nhieät, baûy laø Cöïc Nhieät, taùm laø Voâ Giaùn. Caùc choán ñòa nguïc naøy roäng möôøi ngaøn do tuaàn.

“Ngoaøi nhöõng choã naøy laïi coù taùm choán ñòa nguïc laïnh. Sao laø taùm? Moät laø Phaùo, hai laø Phaùo Lieät, ba laø Haùc Phaøm, boán laø Haùc Haùc Phaøm, naêm laø Hoå Hoå Phaøm, saùu laø Thanh Lieân, baûy laø Hoàng Lieân, taùm laø Ñaïi Hoàng Lieân. Töø choã naøy xuoáng ba möôi hai ngaøn do tuaàn thì ñeán Ñaúng Hoaït. Töø choã naøy laïi caùch boán ngaøn do tuaàn thì coù ñòa nguïc khaùc nhö choán ñaïi ñòa nguïc Ñaúng Hoaït. Choán ñòa nguïc laïnh ôû tröôùc cuõng vaäy. Töø choã naøy laïi caùch hai ngaøn do tuaàn coù caùc ñòa nguïc khaùc nöõa”.

Ngaøi laïi daïy: “ÔÛ trong ñaïi ñòa nguïc Ñaúng Hoaït chòu nhieàu cöïc hình khoå sôû. Caùc höõu tình kia phaàn nhieàu höôùng veà choã taïo nghieäp taêng thöôïng, sanh ra ñuû thöù khoå, laàn löôït khôûi leân maø taøn haïi laãn nhau, cheát giaác naèm laên loùc treân ñaát. Khi aáy treân khoâng coù tieáng noùi lôùn, xöôùng leân raèng “Caùc höõu tình kia ñöôïc soáng trôû laïi heát thaûy”. Lieàn ñoù, caùc höõu tình laïi boãng ñöùng daäy”.

Xem ñaây thì roõ laø ñòa nguïc khoâng phaûi laø khoâng coù choã nhaát ñònh.

Kinh Tònh Ñoä Tam Muoäi noùi: “Xöa Quoác Vöông Tyû Sa vaø Thuûy Vöông Duy Ñaø ñaùnh nhau. Vua Duy Ñaø thua, phaùt theä nguyeän laøm vua döôùi ñaát. Khi aáy, beà toâi vua coù möôøi taùm ngöôøi daãn moät traêm vaïn ngöôøi nguyeän treân ñaàu moïc söøng theo vua giuùp trò theo phaùp ñeå xöû trò ngöôøi coù toäi. Nay goïi laø vua Dieâm La, Ngöu Ñaàu, A Baøng ñoù vaäy”.

Xem ñaây thì roõ raøng ñòa nguïc cuøng thaân theå chaúng phaûi töø möôøi phöông ñeán, maø chæ do aùc nghieäp troùi buoäc sanh ra thaân ñòa nguïc vaäy.

Möôøi Taäp Nhaân: Daâm, Tham, Maïn, Saân, Traù, Cuoáng, Oaùn, AÙc Kieán, Vu Vaï vaø Kieän Tuïng töông töï nhö naêm möôi moát Taâm Sôû: Phaãn, Haän, Naõo, Phuù, Cuoáng, Sieåm, Kieâu, Haïi... Nhöng vì sao toùm laïi thaønh möôøi? ÔÛ ñaây, chæ keå caùc nghieäp baát thieän. Cho neân Tham, Saân, Maïn vaø Taø Kieán thuoäc veà YÙ Nghieäp, maø Maïn ñöôïc goïi laø uoáng nöôùc Si, thì trong ñaõ coù Si vaäy. Oaùn, Saân vaø Daâm thuoäc veà Thaân Nghieäp maø taäp khí Oaùn, Saân, Saùt... thì Saùt, Ñaïo ñaõ ôû trong ñoù vaäy.

Cuoáng, Traù, Vu Vaï, Kieän Tuïng thì yù nghóa cuõng töông töï. Vì sao phaân ra boán? Vì ñoù laø boán caùi thuoäc veà Khaåu Nghieäp. Cho neân Cuoáng laø Voïng Ngöõ, Traù laø YÛ Ngöõ, Vu Vaï laø Lôøi AÙc, vaø Kieän Tuïng laø Löôõng Thieät. Daâm laø choã töï ñeán cuûa thaân kieán, laïi laø goác ban ñaàu taïo nghieäp neân ñaàu heát neâu ra Daâm. Daâm do coï xaùt maø sanh löûa. Tham do thu vaøo maø sanh nöôùc. Töông töï nhö ngöôøi döông thònh thì naèm moäng thaáy löûa, ngöôøi aâm thònh thì naèm mô thaáy nöôùc. Giöôøng saét, coät ñoàng laø caùi thoùi quen choàng chaát cuûa Voïng Töôûng oâm giöõ, naèm nghæ laâu daøi vaäy.

Ba ba, tra tra, la la laø aâm thanh reân chòu laïnh. Ñoù laø teân khaùc cuûa hoå hoå, haùc haùc. Sen xanh, ñoû, traéng laø maøu cuûa baêng laïnh vaäy. Nöôùc Si ôû Thieân Truùc coù, heã uoáng vaøo thì si meâ, cuøng loaïi vôùi nöôùc suoái tham, uoáng vaøo thì aù khaåu, to buïng. Söï kieâu daät cuõng coù muøi vò aáy neân ngöôøi cuøng sieåm nònh thì nhö ngaâm trong nöôùc baån maø chaúng töï bieát.

Thoùi quen daâm duïc do noùng böùc maø phaùt hoûa, töï hao tinh khí.

Thoùi quen noùng giaän do nghòch khí phaùt hoûa, laøm maïnh theâm khí noùng. Hoûa khaéc Kim neân nung ñoát caùi Khí khieán cho Khí tuy cöùng maø phaûi töï thöông toån.

Thoùi quen doái traù nöông nôi gian doái maø khôûi aùc, ban ñaàu laø cöôøi vui, keá ñeán laø lan man. Caùi trí xaûo nhö nöôùc neân giaû doái laáy trí meïo laøm ñaàu, nhö beo soùi tuy raát nhoû maø coù theå aên coïp.

Thoùi quen löøa gaït thì giaû vôø coù ñöùc haïnh khieán ngöôøi khaùc meâ môø, ví nhö gioù noåi buïi khieán ngöôøi khoâng thaáy. Bôûi theá söï cöôùp haïi, löøa ngöôøi khoâng thaáy cuõng nhö raén ñoäc baát ngôø caén ngöôøi vaäy.

Giaän döõ loä ra ngoaøi neân saùt khí noåi leân, thuoäc veà Saùt. Oaùn gheùt chöùa beân trong neân oâm giöõ ñoäc aùc nhö laáy bao truøm ngöôøi maø ñaùnh, ñoù laø vieäc aùm muoäi, töùc thuoäc veà troäm. Quæ Vi Haïi, röôïu chim Cöu ñeàu laø aâm ñoäc.

Thoùi quen taø kieán coù naêm: Moät laø Thaân Kieán, laø chaáp thaân coù thöïc neân toan tính ñuû ñieàu. Hai laø Bieân Kieán, ñoù laø vôùi taát caû caùc phaùp chaáp laø Ñoaïn, laø Thöôøng. Ba laø Taø Kieán, laø hieåu sai ngoä laàm, baùc boû khoâng coù Nhaân Quaû. Boán laø Kieán Thuû, ñoù laø chaúng phaûi thaät Quaû maø cho laø Quaû, ví nhö laáy coõi trôøi Voâ Töôûng maø cho laø Nieát Baøn. Naêm laø Giôùi Caám Thuû, ñoù laø chaúng phaûi Nhaân maø cho laø Nhaân, ví nhö giöõ giôùi choù, boø... maø cho laø Nhaân ñeå sanh coõi Trôøi. Naêm Taø Kieán naøy goïi chung laø aùc kieán, töông phaûn laãn nhau, nhö ngöôøi ñi ñöôøng, keû ñi ngöôøi laïi, choã thaáy bieát traùi khaùc nhau, neân caàn phaûi khaùm hoûi. EÙp uoång ngöôøi löông thieän, chaúng vaën veïo maø laøm ra vaën veïo, neân bò eùp caùi xaùc, khoâ kieät maùu huyeát, hoaëc caân ño maùu vaø xaùc cho ñuùng löôïng, nhö loaøi suùc vaät vaäy.

Thoùi quen kieän tuïng thì do ñaây kia, sanh ra chuyeän kieän thöa, ñaâm ra nhoïc nhaèn, gioáng nhö ñoäi nuùi maø ñi döôùi bieån, Boà Taùt haù chòu laøm ö?

Naêm Kieán Chaáp vaø Tham, Saân, Si, Maïn ñoaïn roài thì chöùng quaû Thöù Ba laø Ñoaïn Tröø Hoaëc cuûa chín phaåm cuûa ñòa döôùi. Coøn caùc Hoaëc [Laàm laïc] naøy chaúng coù ñoaïn thì taïo nghieäp khoâng ngôùt, coù nhaân theá naøo thì quaû phaûi theá aáy.

Xöa, coù OÂng Lyù Löu Haäu, töï Ñoan Nguyeän hoûi thieàn sö Ñaït Quan raèng : “Ngöôøi cheát roài ñi veà ñaâu?”

Toå Quan noùi: “Chöa bieát soáng sao bieát cheát?”

OÂng Lyù noùi: “Soáng thì Ñoan Nguyeän naøy bieát roài”.

Toå Quan noùi: “Soáng töø ñaâu ñeán?”

OÂng Lyù traàm ngaâm.

Toå voã vaøo ngöïc, noùi: “Chæ taïi trong aáy, suy nghó caùi gì?”

OÂng Lyù: “Daï, hieåu. Chæ bieát ñöôøng ham, ngôø ñaâu laïc neûo!”

Toå khoaùt gaït ra, baûo: “Traêm naêm moät giaác chieâm bao”.

OÂng Lyù laïi hoûi: “Ñòa nguïc roát cuøng laø coù hay khoâng?”

Toå ñaùp: “Chö Phaät höôùng veà trong Khoâng maø noùi Coù: maét thaáy Khoâng-hoa. OÂng laïi ôû trong Coù tìm Khoâng: tay moø traêng döôùi nöôùc. Nöïc cöôøi thay tröôùc maét thaáy nhaø tuø maø khoâng traùnh, ngoaøi taâm thaáy thieân ñöôøng maø muoán sanh veà! Ñaâu bieát thích sôï taïi taâm thì thieän aùc thaønh töïu. OÂng chæ roõ bieát Töï Taâm, töï nhieân khoâng nghi hoaëc!”

OÂng Lyù hoûi: “Taâm laøm sao roõ?”

Toå ñaùp: “Thieän aùc thaûy chaúng suy löôøng!”

OÂng laïi hoûi: “Chaúng suy löôøng roài, taâm veà choán naøo?”

Toå noùi: “Môøi Thaùi UÙy veà sôû laøm”.

Toå Ñoäng Sôn hoûi nhaø sö: “ÔÛ ñôøi caùi gì laø khoå nhaát?”

Nhaø sö ñaùp: “Ñòa nguïc khoå nhaát”.

Toå Sôn noùi: “Khoâng phaûi ñaâu! Ngoaûnh veà döôùi sôïi chæ deät aùo naøy maø chaúng roõ chuyeän ñaïi söï, aáy môùi khoå”.

Ngaøi Ñôn Haø tuïng raèng:

“Vaïc soâi loø löûa bao nhieâu chuyeän

Ñòa nguïc, tam ñoà khoå heát than!

Phaûi tin Toå Ñoäng, lôøi thaân thieát

Döôùi lôùp caø sa chôù mô maøng!”.

Roõ ñaïi söï thì khoâng coù nhaân ñòa nguïc, neân ñòa nguïc chöa phaûi laø khoå. Coøn chaúng roõ Töï Taâm thì khoå heát choã than!

Kinh: “Theá naøo laø saùu Giao Baùo?

“Anan, heát thaûy chuùng sanh saùu Thöùc taïo nghieäp neân chieâu laáy aùc baùo töø saùu caên ra.

“Theá naøo laø AÙc Baùo töø saùu Caên ra?

“Moät laø, AÙc Baùo veà Thaáy chieâu daãn aùc quaû. Nghieäp Giao Baùo veà thaáy naøy laø khi laâm chung, tröôùc heát thaáy löûa höøng ñaày caû möôøi phöông, thaàn thöùc ngöôøi cheát bay ñoïa theo khoùi vaøo nguïc Voâ Giaùn, phaùt sanh hai töôùng: Moät laø, thaáy saùng thì thaáy khaép caùc thöù vaät döõ, sanh sôï haõi gheâ gôùm. Hai laø, thaáy toái thì laëng soi chaúng thaáy gì sanh hoaûng sôï voâ cuøng. Löûa-thaáy nhö vaäy ñoát caùi nghe thì coù theå laøm thaønh vaïc soâi, ñoàng chaûy; ñoát hôi thôû thì coù theå laøm thaønh löûa ñoû, khoùi ñen; ñoát caùi neám thì coù theå laøm thaønh hoøn löûa, côm saét; ñoát caûm xuùc thì coù theå laøm tro noùng, loø than; ñoát taâm thöùc thì coù theå sanh sao löûa röôùi khaép, laøm rung ñoäng coõi hö khoâng.

“Hai laø, AÙc Baùo veà Nghe chieâu daãn aùc quaû. Nghieäp Giao Baùo veà Nghe naøy laø khi laâm chung, tröôùc heát thaáy soùng cuoän ngaäp chìm trôøi ñaát, thaàn thöùc ngöôøi cheát sa xuoáng theo doøng nöôùc vaøo nguïc Voâ Giaùn, phaùt sanh hai töôùng : Moät laø, nghe roõ thì nghe ñuû thöù oàn aøo, tinh thaàn baán loaïn. Hai laø, ñieác haún, laëng ngaát khoâng nghe thaáy gì, thaàn phaùch chìm ñaém. Soùng nghe nhö vaäy roùt vaøo caùi nghe thì coù theå laøm thaønh traùch moùc, caät vaán; roùt vaøo caùi Thaáy thì coù theå laøm thaønh saám, thaønh tieáng roáng, laøm hôi ñoäc döõ; roùt vaøo hôi thôû thì coù theå laøm thaønh möa thaønh muø, röôùi caùc saâu ñoäc ñaày khaép thaân theå; roùt vaøo caùi neám thì coù theå laøm thaønh muû, maùu, caùc thöù dô baån; roùt vaøo caûm xuùc thì coù theå laøm suùc vaät, laøm quæ, laøm phaân, laøm nöôùc tieåu; roùt vaøo taâm yù coù theå laøm thaønh chôùp, möa ñaù, ñaäp naùt taâm phaùch.

“Ba laø, AÙc Baùo veà Ngöûi chieâu daãn aùc quaû. Nghieäp Giao baùo veà ngöûi naøy laø khi laâm chung, tröôùc heát thaáy hôi ñoäc ñaày daãy xa gaàn, thaàn thöùc ngöôøi cheát töø ñaát troãi leân vaøo nguïc Voâ Giaùn, phaùt sanh hai töôùng: Moät laø, ngöûi thoâng thì bò caùc hôi ñoäc xoâng toät böïc laøm cho taâm roái loaïn. Hai laø, ngheït muõi, hôi ngaït khoâng thoâng, naèm cheát giaác treân ñaát. Hôi ngöûi nhö vaäy xoâng vaøo hôi thôû thì coù theå laøm thoâng, laøm ngaït; xoâng vaøo caùi thaáy thì coù theå laøm thaønh löûa, thaønh ñuoác; xoâng vaøo caùi nghe thì coù theå laøm chìm ngaäp, laøm cheát ñuoái, laøm nöôùc lôùn, laøm nöôùc soâi; xoâng vaøo caùi neám thì coù theå laøm sình, laøm thoái; xoâng vaøo caùi caûm xuùc thì coù theå laøm xaáu, laøm naùt, laøm ra nuùi thòt lôùn coù traêm ngaøn con maét, huùt aên khoâng cuøng; xoâng vaøo yù nghó thì coù theå laøm ra tro, ra khí ñoäc, laøm gaïch ñaù bay leân ñaùnh naùt cô theå.

“Boán laø, AÙc Baùo veà Neám chieâu daãn aùc quaû. Nghieäp Giao Baùo veà neám naøy laø khi laâm chung, tröôùc heát thaáy löôùi saét nung ñoû che khaép theá giôùi, thaàn thöùc ngöôøi cheát töø döôùi tung leân, maéc löôùi treo ngöôïc ñaàu xuoáng vaøo nguïc Voâ Giaùn, phaùt sanh hai töôùng: Moät laø, nuoát vaøo thì keát thaønh giaù laïnh laøm nöùt neû thaân theå. Hai laø, möûa ra thì bay leân thaønh löûa höøng, tieâu ruïi xöông tuûy. Neám bieát nhö vaäy, qua caùi neám thì coù theå laøm ra nhaän ra chòu; qua caùi Thaáy thì coù theå laøm ra caùc thöù kim thaïch ñoát chaùy; qua caùi Nghe thì coù theå laøm binh khí saéc beùn; qua hôi thôû thì coù theå laøm loàng saét roäng che heát coõi nöôùc; qua caûm xuùc thì coù theå laøm thaønh cung, thaønh teân, laøm noû, laøm baén; qua yù nghó thì coù theå laøm saét noùng bay, töø treân khoâng röôùi xuoáng.

“Naêm laø, AÙc Baùo veà Xuùc chieâu daãn aùc quaû. Nghieäp Giao Baùo veà Xuùc naøy laø khi laâm chung, tröôùc heát thaáy nuùi lôùn boán maët aùp laïi khoâng coøn loái ra, thaàn thöùc ngöôøi cheát thaáy thaønh saét lôùn, raén löûa, choù löûa, coïp soùi, sö töû, lính nguïc ñaàu traâu, la saùt ñaàu ngöïa tay caàm giaùo chóa luøa vaøo cöûa thaønh höôùng veà nguïc Voâ Giaùn, phaùt sanh hai töôùng: Moät laø, hôïp xuùc thì nuùi eùp keïp mình, xöông thòt naùt ra maùu. Hai laø, lìa xuùc thì ñao kieám chaïm ñuïng mình, tim gan caét xeû. Xuùc hôïp nhö vaäy qua caùi xuùc thì coù theå laøm ra ñöôøng, ra quaùn, laøm nha saûnh, laøm toøa aùn; qua caùi thaáy thì coù theå laøm ñoát, laøm nung; qua caùi nghe thì coù theå laøm thaønh ñaäp, ñaùnh, ñaâm, baén; qua hôi thôû thì coù theå laøm thaønh truøm, ñaåy, tra, troùi; qua caùi neám thì coù theå laøm caøy, laøm keàm, cheùm, chaët; qua yù nghó thì coù theå laøm rôùt, laøm bay, laøm naáu, laøm nöôùng.

“Saùu laø, aùc baùo veà YÙ chieâu daãn aùc quaû. Nghieäp Giao Baùo veà YÙ naøy laø khi laâm chung, tröôùc heát thaáy gioù döõ thoåi naùt coõi nöôùc, thaàn thöùc ngöôøi cheát bò thoåi leân treân khoâng, xoay rôi theo gioù, sa vaøo nguïc Voâ Giaùn, phaùt sanh hai töôùng: Moät laø, khoâng bieát, toät meâ thì hoang mang, roâng chaïy khoâng ngöøng. Hai laø, chaúng meâ, hay bieát thì khoå, bò nung ñoát khoâng cuøng, ñau buoát khoâng chòu noåi. YÙ laàm laïc nhö vaäy keát vaøo yù nghó thì coù theå laøm thaønh nôi, laøm choán; keát vaøo caùi thaáy thì coù theå laøm göông soi, laøm chöùng côù; keát vaøo caùi nghe thì coù theå laøm ra nuùi lôùn xaùp vaøo nhau, laøm ra giaù, ra söông, ra ñaát, ra muø; keát vaøo hôi thôû thì coù theå laøm ra xe löûa lôùn, laøm thuyeàn löûa, laøm roï löûa; keát vaøo caùi neám thì coù theå laøm keâu la to, laøm aên naên, laøm khoùc loùc; keát vaøo caùi xuùc thì coù theå laøm ra lôùn, laøm ra nhoû, laøm cho trong moät ngaøy vaïn laàn soáng, vaïn laàn cheát, laøm teù saáp, teù ngöûa.

“Anan, ñoù laø möôøi Taäp Nhaân vaø saùu Quaû Baùo cuûa ñòa nguïc. Nhaân quaû aáy ñeàu do caùi meâ voïng cuûa chuùng sanh taïo ra. Neáu caùc chuùng sanh taïo heát caùc nghieäp döõ thì vaøo ñòa nguïc A Tyø, chòu voâ löôïng khoå, traûi qua voâ löôïng kieáp. Caùc caên trong saùu caên taïo rieâng vaø nghieäp taïo ra goàm caû caên laãn caûnh thì ngöôøi aáy vaøo taùm ñòa nguïc Voâ Giaùn. Ba thöù thaân, khaåu, yù laøm ra Saùt, Ñaïo, Daâm thì ngöôøi ñoù vaøo Thaäp Baùt Ñòa Nguïc. Khoâng ñuû caû ba nghieäp, trong ñoù chæ coù moät caùi hoaëc Saùt hay Ñaïo thì ngöôøi aáy vaøo trong Tam Thaäp Luïc Ñòa Nguïc. Chæ coù moät Caên rieâng phaïm moät nghieäp, ngöôøi aáy vaøo Nhaát Baùch Baùt Ñòa Nguïc.

“Ñoù laø do chuùng sanh rieâng laøm, rieâng taïo, neân ôû trong theá giôùi vaøo choã ñoàng phaän, duyeân töø Voïng Töôûng phaùt sanh, chaúng phaûi voán laø töï coù.

Thoâng raèng: Choã hieän baùo chuoác laáy cuûa möôøi Taäp Nhaân laø töø kieán phaàn sanh ra. Coù Nhaân aáy thì coù Baùo aáy, moãi tuøy theo loaïi. Saùu caùi Giao Baùo aáy laø do saùu thöùc caên traàn goàm thaønh töôùng phaàn. Hieän baùo luùc laâm chung vaø quaû baùo sanh vaøo ñòa nguïc tuy chaúng lìa caùc caên nhöng khi taïo aùc nghieäp cuûa möôøi Taäp Nhaân thì saùu caên ñeàu söû duïng, neân moät caên chòu aùc baùo thì saùu caên cuõng giao nhau caùi aùc baùo ñoù vaäy. Ví nhö moät caùi nghieäp tham muøi vò: Löôõi neám sanh maïng khieán caùc caùi kia cuõng chòu laây. Cho neân khi Löôõi chòu quaû baùo vì moùn aên naøy maø duøng löûa naáu nöôùng, neân caùi thaáy laø saét ñaù noùng; vì moùn aên naøy, quay nöôùng thôm tho neân hôi thôû laø loàng saét lôùn. Vì moùn aên naøy baén gieát thuù, chim neân xuùc laø teân cung noû. Vì moùn aên naøy, mong töôûng khaùt khao neân yù nghó laø saét noùng bay. Ñoù laø saùu Giao Baùo cuûa Thieät Caên, caùc caên khaùc coù theå töø ñoù suy ra vaäy.

Boä Hieäp Luaän daãn kinh Dòch ñeå chöùng minh: Ly laø maét, Khaûm laø tai, Caán laø muõi, Ñoaøi laø mieäng, Khoân laø thaân, suy nghó laïi laø Ly - Hoûa cuûa ñòa vò taâm. Ñoát caùi nghe thì Ly Hoûa bieán nôi Khaûm Thuûy neân laøm ra vaïc soâi, ñoàng chaûy. Ñoát hôi thôû thì Ly Hoûa bieán nôi Caán Thoå neân laøm ra khoùi ñen, löûa ñoû. Ñoát caùi neám thì Ly Hoûa bieán nôi Ñoaøi Kim neân laøm ra hoøn löûa, côm saét. Ñoát caùi xuùc thì Ly Hoûa bieán nôi Khoân Thoå neân laøm ra tro noùng, loø than. Ñoát taâm thöùc thì Ly Hoûa bieán nôi Ly Hoûa cuûa ñòa vò Taâm neân laøm ra löûa sao röôùi khaép. Ñoái vôùi söï ñoát caùi thaáy thì nghóa ñoàng nhau, neân khoâng laäp laïi, chöù khoâng phaûi soùt. Moãi moãi suy ra khaù phuø hôïp, coù veû môùi laï.

Saùu Caên cuøng taïo taùc ñuû caû möôøi nghieäp thì quaû laø ñoïa vaøo ñòa nguïc A Tyø Voâ Giaùn. Nghieäp ñaõ khoâng giaùn ñoaïn thì khoå cuõng voâ giaùn. Neáu moät caên maø goàm ñuû ba, boán caên; trong möôøi nghieäp maø thieáu hai, ba nghieäp; vaø ba thöù Thaân, Khaåu, YÙ chaúng heát caû saùu caên, taïo nghieäp Saùt, Ñaïo, Daâm khoâng ñuû caû möôøi Taäp Nhaân, hoaëc ñuû hai khuyeát moät, hoaëc phaïm moät thieáu hai thì nghieäp nheï hôn neân khoå ít hôn. Nghieäp tuy moãi ngöôøi taïo rieâng nhöng khoå thì cuøng chòu, naëng nheï chaúng baèng nhau, moãi moãi ñeàu coù choã saün, heát thaûy do saùu caên laøm moâi giôùi vaäy.

ÔÛ ñoaïn tröôùc, möôøi phöông vi traàn Nhö Lai khaùc mieäng ñoàng lôøi, noùi vôùi OÂng Anan raèng: “Laønh thay! Anan, oâng muoán bieát veà caùi caâu sanh Voâ Minh. Caùi khieán oâng luaân chuyeån, keát caên cuûa sanh töû chæ laø saùu caên cuûa oâng chöù chaúng phaûi gì khaùc. OÂng laïi muoán bieát Voâ Thöôïng Boà Ñeà, khieán oâng choùng chöùng an laïc giaûi thoaùt tòch tænh dieäu thöôøng, cuõng laø saùu Caên cuûa oâng chöù chaúng phaûi gì khaùc!” OÂi, moät Caên taïo nghieäp thì saùu Caên chòu aùc baùo laø nhö vaäy. Moät Caên thanh tònh thì caùc Caên ñöôïc thanh tònh cuõng laø nhö vaäy. Cô meâ ngoä chæ trong khoaûng saáp ngöûa baøn tay! Bôûi theá, thaáy bieát maø xoay laïi thì löûa chaúng theå ñoát. Thaáy, Nghe xoay veà thì nöôùc chaúng theå chìm. Chæ khieán moät Caên veà nguoàn, saùu Caên lieàn giaûi thoaùt. Ñaõ khoâng coù nghieäp nhaân thì caùi gì laø nghieäp quaû? Voïng Töôûng chaúng sanh, khaép khaép laø chaân tònh. Laïi coøn coù ñòa nguïc naøo ö?

Toå Döôïc Sôn chæ daïy ñaïi chuùng raèng: “Toå Sö chæ daïy caùc oâng baûo hoä. Tham, Saân noåi leân, moät möïc ñeà phoøng, ngaên caám. Chaúng coù daïy thoâi caûm xuùc. AÁy laø töï oâng muoán nhö caây khoâ, taûng ñaù! Laïi caàn gaùnh vaùc, thaät khoâng coù laù caønh chi khaù ñöôïc. Tuy nhieân nhö theá, laïi neân töï xem, chaúng ñöôïc tuyeät boû lôøi leõ noùi naêng. Ta nay vì caùc oâng noùi ra caùi lôøi leõ aáy, hieån baøy caùi khoâng lôøi. Caùi aáy xöa nay voán khoâng coù caùc thöù tai, maét!”

Khi aáy, coù nhaø sö hoûi: “Sao coù saùu ñöôøng chuùng sanh?”

Toå Sôn noùi: “Ta nôi yeáu luaân ñaây, tuy ôû trong ñoù, voán laø chaúng nhieãm!”

Hoûi: “Chaúng roõ phieàn naõo trong thaân thì nhö theá naøo?”

Toå Sôn noùi: “Phieàn naõo laø caùi töôùng traïng gì? Ta laïi muoán oâng xeùt xem coi, laïi coù moät thöù gì chaêng? Chæ xem treân löng giaáy ba thöù ngöõ ngoân ghi cheùp thì ña phaàn bò Kinh, Luaän laøm cho laàm laïc. Toâi chaúng töøng xem saùch vôû, Kinh, Luaän gì raùo! OÂng chæ vì meâ nôi Söï maø boû chaïy. Töï mình chaúng ñònh neân beøn coù sanh töû taâm! Chöa töøng hoïc ñöôïc moät lôøi hay nöûa caâu, moät Kinh moät Luaän naøo thì noùi caùi gì Boà Ñeà vôùi Nieát Baøn, theá vôùi xuaát theá? Coøn cöù Boà Ñeà, Nieát Baøn, theá vôùi xuaát theá, ñoù laø sanh töû. Nhö chaúng bò söï ñöôïc, maát raøng buoäc töùc laø khoâng coù vieäc sanh töû. OÂng coù thaáy luaät sö noùi caùc ñeà muïc trong Giôùi Luaät theá aáy chính laø coäi goác sanh töû. Tuy nhieân nhö theá, nghieân cöùu roát raùo sanh töû beøn chaúng theå ñaéc.

“Treân ñeán Chö Phaät, döôùi ñeán saâu kieán, troïn caû ñeàu coù Caùi AÁy, duø cho daøi ngaén toát xaáu chaúng ñoàng. Caùi AÁy chaúng töø ngoaøi ñeán thì choã naøo coù ngöôøi roãi raûnh ñaøo ñòa nguïc chôø oâng? OÂng muoán bieát neûo ñòa nguïc thì nay ñaây chæ caùi keû naáu vaïc nöôùc soâi laø ñoù. Muoán bieát neûo ngaï quæ thì nay ñaây chæ caùi keû nhieàu doái, ít thaät, khieán ngöôøi khoâng tin laø ñoù. Muoán bieát neûo suùc sanh thì hieän ñaây keû khoâng bieát nhaân nghóa, khoâng roõ thaân sô laø ñoù. Haù ñôïi gì mang loâng ñoäi söøng, chaët caét, treo ngöôïc ö? Muoán bieát trôøi, ngöôøi thì chæ nay ñaây ngöôøi oai nghi trong saïch, oâm baùt trì bình laø ñoù. Thieát thaân baûo nhaäm thì khoûi ñoïa caùc neûo. Thöù nhaát laø chaúng ñöôïc vaát boû Caùi AÁy. Caùi AÁy chaúng phaûi laø deã ñöôïc. Caàn höôùng veà ñænh nuùi choùt voùt maø ñöùng, ñaùy bieån mòt muø maø ñi! Choã aáy khoâng deã daøng ñi ñöùng môùi coù chuùt phaàn töông öùng.

“Nhö nay baøy loù ra ñeàu laø ngöôøi laém chuyeän, thì laøm sao maø tìm caùi ngöôøi si ñoän kia cho ñöôïc! Ñöøng chæ ghi nhôù lôøi leõ trong saùch maø laøm caùi thaáy bieát cuûa mình, thaáy ngöôøi khoâng hieåu thì sanh ra khinh maïn. Caùi ñaùm ñoù ñeàu laø ngoaïi ñaïo, xieån ñeà coù aên nhaèm gì caùi Taâm AÁy ñaâu! Caàn mieân maät maø xeùt cho thaáu suoát! Coù noùi nhö vaäy cuõng vaãn coøn laø chuyeän bôø meù cuûa tam giôùi!

“ÔÛ döôùi lôùp aùo thaày tu chôù coù boû luoáng qua. Ñeán trong aáy laïi caøng teá vi nhaët nhieäm! Chôù coù roãi nhaøn, caàn neân traân troïng!”

Laïi nhö Toå Muïc Chaâu cuøng vò giaûng sö ñang uoáng traø.

Toå Muïc Chaâu noùi: “Toâi cöùu oâng chaúng ñöôïc ñaâu!”

Nhaø sö ñaùp: “Daï, toâi hieåu, xin thaày chæ baøy”.

Toå Chaâu chæ caùi baùnh chieân, hoûi: “Ñoù laø caùi gì vaäy?”

Nhaø sö ñaùp: “Saéc phaùp!”

Toå Chaâu noùi: “Caùi gaõ chun vaøo vaïc daàu soâi naøy! Chaúng keå taïi gia hay xuaát gia, chæ laø töï gaây nghieäp, goàm caên, goàm caûnh maø chaúng ñöôïc giaûi thoaùt!”

Kyø dò thay lôøi leõ cuûa hai Ngaøi Döôïc Sôn, Muïc Chaâu!

Kinh: “Laïi nöõa, Anan, neáu caùc chuùng sanh ñoù chaúng phaù Luaät Nghi, phaïm Boà Taùt Giôùi, huûy baùng Nieát Baøn cuûa Phaät maø chæ phaïm nhöõng taïp nghieäp khaùc thì sau nhieàu kieáp bò thieâu ñoát, ñeàn heát toäi roài thì chòu nhöõng hình quæ.

“Neáu nôi baûn nhaân do tham vaät maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp vaät thaønh hình goïi laø Quaùi Quæ. Do tham saéc maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp gioù thaønh hình goïi laø Baït Quæ. Do tham doái traù maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp suùc vaät thaønh hình goïi laø Mî Quæ. Do tham haän maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp saân thaønh hình, goïi laø Coå Ñoäc Quæ. Do tham ghi nhôù maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp söï suy taøn thaønh hình, goïi laø Leä Quæ. Do tham ngaïo maïn maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp khí thaønh hình, goïi laø Ngaï Quæ. Do tham löøa gaït maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp u uaån thaønh hình goïi laø AÙp Quæ. Do tham vaïch baøy maø laøm neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp tinh hoa thaønh hình, goïi laø Voïng Löôïng Quæ. Do tham thaønh töïu maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp boùng saùng thaønh hình, goïi laø Dòch Söû Quæ. Do tham beø ñaûng maø gaây neân toäi thì khi ñeàn toäi xong, gaëp con ngöôøi thaønh hình, goïi laø Truyeàn Toáng Quæ.

“Anan, nhöõng ngöôøi aáy ñeàu do thuaàn Tình maø ñoïa laïc, khi löûa nghieäp ñoát khoâ roài thì leân laøm Quæ. Caùc thöù aáy ñeàu do caùi nghieäp töï voïng töôûng chieâu daãn tôùi; neáu ngoä ñöôïc Boà Ñeà thì trong taùnh Dieäu Vieân Minh, voán naøo ñaâu coù.

Thoâng raèng: Thuaàn Tình, Nghieäp naëng aét laø ñoïa laïc. Löûa nghieäp thieâu khoâ, thaàn thöùc chaúng meâ muoäi neân laïi ñôùi nghieäp maø laïc vaøo neûo Quæ. AÙi nhieãm thì sanh Tình, Tình baét ñaàu ôû Tham neân möôøi Taäp Nhaân ñeàu laáy tham maø noùi vaäy.

Tham vaät thì laøm Quaùi Quæ, vì laáy chaúng ñuùng lyù. Ñôøi Taán, coù Thaïch Ngoân, Vaät Baèng laø ñoù vaäy.

Tham saéc thì laø Baït Quæ, gioù daâm caøn queùt laøm tieâu tan maây, möa. Ñaát Trung Chaâu gaëp haïn haùn thì caàu khaép Baït Quæ ôû moà maû, ñaàu lôùn hôn caùi ñaáu.

Tham doái traù thì laøm Mî Quæ, thoùi quen gian traù chöa queân neân bieán hieän daùng daáp ñeïp ñeõ ñeå löøa ngöôøi.

Tham haän thì laøm Coå Ñoäc Quæ, keát oaùn hôøn nôi yù neân chòu laøm loaøi raén ñoäc ñeå phun noïc ñoäc. ÔÛ Vaân Nam, Quyù Chaân coù nhieàu, chæ coù ñieàu laø theo yù ngöôøi.

Tham ghi nhôù thì laøm Leä Quæ, giaän hôøn chaúng boû, khaéc saâu vaøo coát tuûy, luoân luoân chôø ngöôøi suy vi maø baùo thuø.

Tham ngaïo maïn thì laøm Ngaï Quæ, trong khoâng coù Ñöùc, buïng roãng maø loøng coáng cao, aáy laø tröôùc töï khinh doái laáy mình vaäy.

Tham löøa gaït thì laøm AÙp Quæ, thoùi quen doái traù löøa ngöôøi, gioáng nhö doái gaït ngöôøi nguû say.

Tham vaïch toäi chæ trích thì laøm Voïng Löôïng Quæ, moãi chaáp laáy taø kieán cuûa mình, laøm yeâu tinh ôû nuùi, ñaàm, gioáng nhö Nguõ Haønh hoùa thaønh yeâu quaùi.

Tham thaønh töïu thì laøm Dòch Söû Quæ, thoùi quen lao taâm uoång phí, ñeå thaønh loãi cho ngöôøi, cöù maõi mieát khoâng thoâi.

Tham beø ñaûng thì laøm Truyeàn Toáng Quæ, thoùi quen kieän tuïng uùp môû, ñöa lôøi chuyeån leõ, quaû baùo ôû loaøi Quæ maø coøn nöông nôi ngöôøi ñeå baùo ñeàn hoïa phöôùc.

Moïi thöù naøy ñeàu laø nghieäp baùo töï mình chuoác laáy. Nhö ngoä ñöôïc Boà Ñeà thì gioáng nhö moäng boãng tænh, ñaâu coù lôøi noùi môù, neân noùi laø “Voán khoâng coù gì”.

Coù nhaø sö hoûi thieàn sö Linh AÅn Phaät Haûi: “Xöa, coù moät oâng Tuù Taøi laøm xong baøi luaän Khoâng coù Quæ thì coù moät con Quæ quaùt raèng : “Coøn ta thì sao?” YÙ ra laøm sao?”

Ngaøi laáy tay gaõi traùn, noùi: “Ñaâu gioáng!”

Nhaø sö hoûi: “Coøn nhö Nguõ Toå laáy tay laøm moû chim Boät Cöu maø keâu: “Cuùc cu cu!” laïi laø theá naøo?”

Ngaøi noùi: “Töï ñoác xuaát ñaáy. Tuy vaäy chaúng ñaëng cöù moät beà”.

Xöa, thò giaû Höõu Ngoä thaáy choã cuûi chaùy taøn, coù söï tænh ngoä, beøn ñeán phöông tröôïng baùo choã toû ngoä vôùi Laëc Ñaøm Thaâm thieàn sö.

Toå heùt ñuoåi ra.

Höõu Ngoä vì theá thaát chí, töï ñeán nhaø caàu cuûa Toå Dieân Thoï Ñöôøng, sau ñoù khoâng ra nöõa.

Ñaïi chuùng laáy laøm laï.

Thieàn sö Traïm Ñöôøng Chuaån nghe ñöôïc, moät mình ñeán nhaø caàu, vöøa môùi côûi aùo thì Höõu Ngoä lieàn ñöa nöôùc saïch ñeán.

Toå Chuaån noùi: “Chôø ta côûi aùo ñaõ!”

Côûi aùo xong, Höõu Ngoä laïi ñeán, choác laùt laïi daâng caây chuøi ñít.

Toå Chuaån röûa saïch xong, keâu ñem thuøng nöôùc ñi. Höõu Ngoä vöøa caàm laáy, Toå Chuaån naém laáy tay, noùi: “OÂng laø Ngoä thò giaû ñaáy ö?”

Ñaùp raèng: “Daï, phaûi”.

Toå Chuaån noùi: “Coù phaûi laø khi ôû lieâu tri khaùch, oâng thaáy khöôi cuûi ñoû maø coù choã ngoä ñaáy khoâng? Chuyeän tham thieàn hoïc Ñaïo chæ coát yeáu laø bieát choã an truï cuûa boån meänh nguyeân thaàn. OÂng göôïng eùp laøm vaäy thì khoù thaønh töïu. Khi oâng ôû taøng ñieän, dôøi giaøy cuûa vò Thuû Toïa, haù chaúng phaûi laø söï ngoä ñaéc ngay luùc aáy ö? Moãi ñeâm oâng ôû ñaây xaùch nöôùc, ñöa caây, haù chaúng phaûi laø söï ngoä ñaéc ngay luùc aáy ö? Do ñaâu maø khoâng bieát choã an truï aáy? Laïi ôû trong caùi aáy maø laøm phieàn roái ñaïi chuùng!”

Toå Chuaån xoâ maïnh, tan taùc nhö vaùch ñoå. Töø ñoù khoâng coøn thaáy nöõa. Choã tay Ngaøi naém noåi laèn, hôn nöûa thaùng môùi heát.

Ñaây laø chöa vaøo ñòa nguïc maø laøm Quæ, voán khoâng coù caùi nhaân ñòa nguïc neân ñòa nguïc chaúng nhaän! Ñöôïc thöù ñaïi cam loà ñaây maø uoáng thì lieàn vaõng sanh tuøy yù nguyeän. Nhö Toå Traïm Ñöôøng Chuaån thì khoâng chæ bieát tình traïng cuûa Quæ Thaàn maø laïi coøn coù theå vì chuùng Quæ maø thuyeát phaùp cho nöõa.

Kinh: “Laïi nöõa, Anan, nghieäp Quæ ñaõ heát thì hai thöù Tình vaø Töôûng ñeàu khoâng, môùi ôû theá gian cuøng ngöôøi nôï cuõ oaùn ñoái gaëp nhau, thaân laøm suùc sanh, ñeå traû nôï xöa.

“Loaøi Quaùi Quæ thì khi vaät tieâu tan, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm chim Cöu. Loaøi Baït Quæ thì khi gioù tieâu tan, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi baùo ñieàm kyø dò. Loaøi Mî Quæ thì khi suùc cheát, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi choàn, caùo. Loaøi Coå Quæ thì khi saâu boï dieät, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi coù ñoäc. Loaøi Leä Quæ thì khi söï suy döùt, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi giun. Loaøi Ngaï Quæ thì khi khí tieâu, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi bò aên thòt. Loaøi AÙp Quæ thì khi u uaån tieâu, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi cung caáp ñoà maëc. Loaøi Voïng Löôïng Quæ thì khi tinh hoa tieâu, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm chim muøa. Loaøi Dòch Söû Quæ thì khi boùng saùng dieät, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi baùo ñieàm laønh. Loaøi Truyeàn Toáng Quæ thì khi ngöôøi cheát, quaû baùo heát, sanh nôi theá gian, phaàn nhieàu laøm loaøi thuaàn hoùa.

“Anan, caùc loaøi aáy ñeàu do löûa nghieäp ñoát xong, sanh laøm suùc vaät ñeå traû nôï cuõ. Heát thaûy cuõng ñeàu töï hö voïng chieâu daãn laáy nghieäp maø ra. Nhöng ngoä Boà Ñeà thì caùc voïng duyeân aáy voán khoâng choã coù!

Thoâng raèng: Tình, Töôûng ñaõ khoâng, ñaùng ra khoâng coøn choã vöôùng maéc, vöôït ngoaøi söï vaät, nhöng chaúng khoûi laøm suùc vaät vì traû nôï cuõ vaäy. Ñaây laø choã noùi “Roõ, lieàn nghieäp chöôùng boån lai khoâng; chöa roõ, beøn ñeàn xong nôï cuõ”.

Bôûi do löûa Nghieäp thieâu khoâ neân Tình, Töôûng taïm thôøi chaúng sanh. Gioáng nhö ngöôøi vaùc naëng ñi xa, khí löïc kieät queä neân muoân moái lo nghó ñeàu khoâng, caùi aáy chöa thaät laø Khoâng vaäy.

Chim Cöu nöông cuïc ñaát cho laø con, chaúng lìa nôi Quaùi, ñeàu do tham vaät maø ra. Loaøi baùo ñieàm xaáu nhö chim Thöông Döông baùo veà thuûy tai, con Haït Vuõ baùo veà haïn haùn. Baït Quæ quaït gioù daâm cuõng laø thöù khoâng laønh, neân laøm loaøi baùo ñieàm xaáu. Mî Quæ thöôøng nöông choàn, caùo neân laøm choàn, choàn nhieàu xaûo traù vì thoùi quen coøn soùt vaäy. Coå Quæ nhoùm tuï nhieàu truøng ñoäc maø ra, neân laøm loaøi coù ñoäc, söï oaùn ñoäc saâu xa neân nhieàu laàn bieán ñoåi maø chaúng queân. Leä Quæ döïa tai, nöông hoïa, vaøo trong thaân ngöôøi chuyeån laøm loaøi giun saùn nöông töïa trong thaân, laø söï soùt laïi cuûa saân haän vaäy. Ngaï Quæ thì chòu ñoùi, chuyeån laøm loaøi bò aên thòt ñoù laø do thoùi quen ngaïo vaät kieâu maïn, neân laøm caùi cho ngöôøi nhai. AÙp Quæ nöông töïa ngöôøi, neân sanh laøm traâu, ngöïa hay taèm keùn ñeå ngöôøi may maëc, roát cuoäc bieåu loä söï löøa doái tai maét vaäy. Voïng Löôïng Quæ laø do thoùi vaïch loãi hoøa vôùi khí ôû nuùi, ñaàm thì sanh laøm loaøi chim muøa, nhö chim Xaû Yeán, Haøm Hoàng, öùng vôùi thôøi tieát boán muøa, moãi thöù cuõng coù caùi Sôû Kieán rieâng vaäy. Dòch Söû Quæ côù sao laøm loaøi baùo ñieàm laønh? AÁy laø do ban ñaàu Ñieân Ñaûo thò phi, caùi taâm thò phi chaúng phaûi laø khoâng saùng soi, neân khi tình chaáp, hö doái heát thì taâm chaân thaät sanh. Nay laøm loaøi baùo ñieàm laønh bôûi vì chaám döùt söï nhoïc nhaèm bò sai söû vaäy. Truyeàn Toáng Quæ vì sao phaàn nhieàu laøm loaøi thuaàn hoùa? Vì tröôùc nöông ngöôøi neân thöôøng thuaän theo ngöôøi, nay quaû baùo coù trí khoân, coù theå nuoâi daïy, aáy cuõng laø caùi taâm tranh caïnh maø cam chòu nghe lôøi vaäy.

Caùc thöù voïng duyeân naøy do Voïng Kieán sanh. Nhö ngoä Boà Ñeà, nhö maét khoâng nhaëm thì ñaâu coù boùng loøa, neân noùi raèng “Voán khoâng choã coù”.

Toå Huyeàn Sa thöôïng ñöôøng: “OÂng ñaõ coù caùi choã xuaát thaân rôõ raøng hieän giôø kyø ñaëc nhö theá, sao chaúng phaùt minh laáy? Vì ñaâu laïi theo phía khaùc ñeå höôùng trong mieáng thaân nguõ uaån, trong choán neûo Quæ laøm keá sanh nhai? Ngay ñaây maø töï löøa doái roài ñoù! Boãng nhieân Quæ Voâ Thöôøng gieát haïi ñeán ñaây thì vôùi caùi maét muõi löøa doái, thaân kieán, maïng kieán laøm sao ñaûm ñöông cho noåi. Khaùc naøo ñang soáng maø ñoøi thoaùt khoûi mu ruøa, khoå thay!

“Naøy caùc nhaân giaû! Chôù coù naém giöõ caùi kieán giaûi nguû gaät ñoù, oâng coù bieát khoâng? Ba coõi khoâng yeân, gioáng nhö nhaø löûa, vaû chaêng oâng chöa phaûi laø ngöôøi ñaõ an laïc, chæ raët roøng gaây nhoùm, taïo baày, lieân can ñeán ñôøi ngöôøi khaùc, bay ñi meù naøy, meù kia, khaùc naøo nai hoang chæ tìm aên maëc. Neáu nhö vaäy laø tranh giaønh vöông ñaïo cuûa ngöôøi khaùc, bieát chaêng?

“Quoác Vöông, ñaïi thaàn chaúng boù buoäc oâng; cha meï ñeå cho oâng xuaát gia; möôøi phöông thí chuû cuùng döôøng caùc oâng côm aùo; Thoå Ñòa, Long Thaàn la maéng, giöõ gìn oâng. Vaäy caàn ñuû hoå theïn, bieát ôn môùi ñöôïc. Chôù coâ phuï loøng toát cuûa ngöôøi, cöù maõi xeáp haøng treân saøng, baùm níu, ruïc raõ maø cho laø an laïc. Chöa ôû trong ñoù thì ñeàu laø haïng ñöôïc nuoâi côm chaùo ñeå töông töï nhö traùi baàu loâng chín heùo.

“Thay ñoåi ñi! Choân xuoáng ñaát ñi thoâi! Nghieäp thöùc mang mang, khoâng goác gaùc ñeå nöông nhôø. Sa Moân maø do sao ñeán noãi theá naøy? Chæ gioáng nhö saâu boï loi nhoi treân ñaát, toâi goïi laø ñôøi ôû ñòa nguïc!

“Nhö nay maø chaúng roõ, mai kia moát noï vaøo trong thai löøa, buïng ngöïa, xoû muõi keùo caøy, mang yeân ñoùng haøm, coái ñaâm chaøy giaõ, nöôùc löûa naáu thieâu, khoâng deã gì chòu noåi, phaûi bieát khuûng khieáp. AÁy laø töï oâng laøm luïy, bieát chaêng?

“Nhö roõ ñöôïc aáy, thì lieàn ñaây vónh vieãn chaúng noùi vôùi maáy oâng coù caùc chuyeän aáy. Coøn khoâng roõ caùi aáy thì nhaân duyeân phieàn naõo, aùc nghieäp chaúng phaûi moät hai kieáp laø heát ñaâu, maø coøn soáng thoï nhö theå kim cöông cuûa chính caùc oâng, bieát chaêng?”

Toå Huyeàn Sa ñaïi töø bi, chaúng tieác khoâ mieäng, ñuû ñeå laøm vò löông döôïc cöùu trò ñôøi maït phaùp, ñaùng ñeå cho ngöôøi ta cheùp maø ñeå beân phaûi choã ngoài vaäy.

Ngaøi Maät Sö Baù ñang cuøng ñi vôùi Toå Ñoäng Sôn, thaáy con thoû traéng chaïy qua tröôùc maët.

Ngaøi Maät noùi: “Gioûi thay!”

Toå Sôn raèng: “Laø sao?”

Ngaøi Maät: “Gioáng nhö thöôøng daân maø ñöôïc baùi töôùng [Phong töôùng]”.

Toå Sôn: “Baäc giaø caû maø noùi lôøi leõ aáy!”

Ngaøi Maät: “Theá oâng thì sao?”

Toå Sôn: “Laâu ñôøi quyù phaùi, taïm thôøi bô vô”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Söùc baèng söông tuyeát

Nheï böôùc nuùi maây

Haï Hueä boû nöôùc

Töông Nhö qua caàu

Tuùc [Loã Tuùc], Taøo [Taøo Thaùo], möu löôïc neân nhaø Haùn

Saøo [Saøo Phuû], Höùa [Höùa Do] thaân taâm muoán traùnh Nghieâu

Vinh nhuïc boû roài, theâm töï tín

Chaân tình theo daáu laõo ngö, tieàu”.

Ñaïi ñeå, choã thaáy cuûa Ngaøi Maät laø caàn phaûi möôïn söï tích luõy tu haønh. Choã thaáy cuûa Toå Ñoäng Sôn laø rieâng baøy toû choã boån lai toân quyù. Ngöôøi xöa ngay nôi vaät maø minh taâm, thöôøng thöôøng nhö theá.

Laïi nhö Toå Tuyeát Phong ñang cuøng ñi vôùi Ngaøi Tam Thaùnh, thaáy moät baày khæ.

Toå Phong noùi: “Baày khæ naøy, moãi con ñeàu laø beà traùi cuûa moät maët göông xöa!”

Ngaøi Thaùnh noùi: “Bao kieáp voâ minh, sao cho ñoù roõ raøng laø göông xöa?”

Toå Phong noùi: “Tyø veát sanh ra roài vaäy”.

Ngaøi Thaùnh: “Thieän tri thöùc cuûa moät ngaøn naêm traêm ngöôøi maø caùi thoaïi ñaàu cuõng khoâng bieát”.

Toå Phong: “Vieäc truï trì cuûa laõo taêng naøy phöùc taïp laém!”

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Ngay khi aáy maø thaáy Tuyeát Phong noùi: “Tyø veát sanh ra roài” thì haõy ñeán gaàn tröôùc maët maø noùi: “Daï, daï”. Haõy noùi côù sao nhö theá? Tranh thì chaúng ñuû, nhöôøng thì coù dö!”

Xem ñaây thì bieát cô duïng cuûa nhaø Thieàn, haù laáy chuyeän maïnh yeáu maø luaän söï hôn thua ö?

Kinh: “Nhö lôøi oâng noùi, nhoùm Baûo Lieân Höông, Löu Ly Vöông vaø Tyø Kheo Thieän Tinh ñeàu voán töï mình baøy ñaët ra nghieäp döõ. Nghieäp aáy chaúng töø trôøi rôi xuoáng, cuõng chaúng töø ñaát chui leân, maø cuõng chaúng phaûi do ai trao taëng. Chính laø töï hö voïng röôùc laáy roài töï laõnh nhaän. Trong Taâm Boà Ñeà chuùng ñeàu laø hö huyeãn voïng töôûng ngöng keát.

“Laïi nöõa, Anan, caùc suùc sanh aáy ñeàu traû nôï tröôùc maø neáu trong luùc traû nôï, traû quaù nôï cuõ thì nhöõng chuùng sanh aáy trôû laïi laøm ngöôøi ñoøi laïi choã dö. Neáu beân kia coù söùc laïi coù caû phuùc ñöùc thì ôû trong loaøi ngöôøi khoâng rôøi boû thaân ngöôøi maø hoaøn laïi choã thöøa ñoù, coøn neáu khoâng coù phuùc ñöùc thì phaûi laøm suùc sanh ñeå ñeàn laïi choã thöøa.

“Anan, oâng neân bieát, neáu duøng tieàn cuûa hoaëc söùc ngöôøi ta thì ñeàn ñuû laø xong, coøn nhö trong aáy coù gieát thaân maïng, hoaëc aên thòt, nhö vaäy traûi qua nhieàu kieáp aên nhau, gieát nhau, gioáng nhö baùnh xe quay hoaøi, choã cao thaáp thay ñoåi nhau lieân hoài khoâng nghæ. Tröø phaùp Xa Ma Tha hoaëc gaëp Phaät ra ñôøi chöù chaúng theå naøo thoâi nghæ ñöôïc.

Thoâng raèng: Löu Ly Vöông phaïm toäi gieát haïi, Ñöùc Theá Toân baûo raèng sau baûy ngaøy seõ chòu löûa ñoát maø vaøo nguïc Voâ Giaùn, oâng beøn troán treân nöôùc, löûa töø trong nöôùc boác leân maø chaùy tieâu. Ñaây laø quaû baùo cuûa löûa Saân.

Tyø kheo ni Böûu Lieân Höông phaïm daâm, nôi nöõ caên beøn sanh ngoïn löûa lôùn, sau ñoù moãi khuùc ñoát ñeàu bò thieâu chaùy. Ñaây laø quaû baùo cuûa löûa Duïc.

Tyø kheo Thieän Tinh phaïm ñaïi voïng ngöõ, tuy coù theå noùi möôøi hai boä kinh, ñöôïc boán thieàn quaû nhöng baùc boû nhaân quaû, noùi raèng Löu Ly Vöông gieát haïi gioøng Cuø Ñaøm maø chaéc khoâng coù quaû baùo. AÁy laø quaù söùc baát nhaân neân ngay thaân ñang soáng maø ñoïa vaøo ñòa nguïc A Tyø. Ñoù laø chaúng töø trôøi rôi xuoáng, cuõng chaúng töø ñaát chui leân, hay ngöôøi ñem cho, maø do töï hö voïng röôùc laáy vaäy. Trong taâm Boà Ñeà, xöa nay voâ söï. Chæ vì voïng töôûng ngöng keát, ngöng keát maø chaúng chuyeån hoùa, ñoù laø caùi nhaân chòu nghieäp. Möôøi phaàn ngöng keát thì chòu möôøi phaàn quaû baùo, caøng giaûm thì caøng nheï ñi. Xuoáng ñeán laøm suùc vaät ñeå traû ñeàn nôï tröôùc, traû quaù soá nôï laïi ñoøi choã dö. Neáu aên nhau chöa xong thì roát cuoäc khoâng coù kyø ra khoûi, tröø phi töï coù ñònh löïc Xa Ma Tha, thoaùng thaáy maët muõi Boà Ñeà, thì söï ngöng keát ñoù môùi hoùa tieâu. Laïi ñöôïc gaëp Phaät ra ñôøi, phaùt minh ñaïi söï, aét nghieäp chöùa tröõ phaûi töï tieâu tan. Chaúng nhö theá thì xoay vaàn maõi nôi ba coõi khoâng heà ngöng nghæ.

Kinh Kim Cöông noùi “Neáu bò ngöôøi khinh khi thì vôùi caùc nghieäp ñôøi tröôùc, ngöôøi ñoù ñaùng leõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc maø nay bò ngöôøi khinh khi neân caùc toäi nghieäp ñôøi tröôùc aét bò tieâu dieät”.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Minh chaâu nôi tay

Coù coâng thì thöôûng!

Haùn, Hoà chaúng ñeán

Troïn khoâng taøi ngheà!

Taøi kheùo ñaõ khoâng

Ba Tuaàn heát loái

Cuø Ñaøm, Cuø Ñaøm!

Bieát ta khoâng nhæ?”.

Ngaøi laïi noùi: “Khaùm phaù roài vaäy”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Maéc míu coâng toäi

Dính lieàn nhaân quaû

Ngoaøi göông, ñieân chaïy Dieãn Nhaõ Ña

Ñaàu tröôïng ñaùnh tan oâng beáp rôùt [OÂÂng beáp rôùt töùc laø Phaù Taùo Ñoïa, coâng aùn ñaùnh beå beáp loø ngoä Voâ Sanh. Xin ñoïc ôû tröôùc]

Beáp rôùt tan, ñeán chuùc nhau

Laïi noùi tröôùc ñaây coâ phuï tôù!”.

Baøi tuïng tröôùc laø “Bò ngöôøi khinh tieän, ít keû bieát ta”.

Baøi tuïng sau laø “Toäi nghieäp tieâu tröø, coát laø Ñoán Ngoä”. Coâng phu tu taäp cuõng chaúng quí vaäy.

Haõy theo baøi keä cuûa Ngaøi Phoù Ñaïi Só maø ñieåm hoùa ra.

Tuïng raèng:

“Thaân tröôùc coù baùo chöôùng

Ngaøy nay thoï trì kinh

Taïm bò ngöôøi khinh reû

Chuyeån naëng thaønh ra nheï

Roõ ñöôïc Y Tha Khôûi

Lieàn tröø Bieán Keá Chaáp

Thöôøng y Baùt Nhaõ quaùn

Choã naøo chaúng Vieân Thaønh?”

Coù nhaø sö hoûi Toå Vaân Cö: “Kinh giaùo coù noùi: Vôùi toäi nghieäp ñôøi tröôùc leõ ra ngöôøi aáy phaûi ñoïa vaøo ñöôøng aùc, nay ñôøi naøy bò ngöôøi khinh khi neân toäi nghieäp ñôøi tröôùc ñöôïc tieâu dieät. YÙ naøy laø sao?”

Toå Vaân Cö noùi: “Ñoäng thì phaûi ñoïa ñöôøng aùc, tònh thì bò ngöôøi khinh khi”.

Toå Suøng Thoï Trì noùi: “Ngoaøi taâm coù phaùp, phaûi ñoïa ñöôøng aùc. Truï giöõ töï kyû, bò ngöôøi khinh khi”.

Caùc vò toân tuùc ñeàu kheùo chuyeån kinh thay! YÙ chæ cuøng ñoaïn naøy ñoàng, neân trích ra cho ñuû.

Kinh: “Nay oâng neân bieát, loaøi chim Cöu kia, traû nôï ñuû thì trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng ngoan coá. Gioáng Cöûu Tröng kia, traû nôï ñuû thì trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng quaùi dò. Loaøi choàn kia traû nôï ñuû thì trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng ngu daïi. Nhöõng loaøi coù ñoäc kia, traû nôï ñuû thì trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng nham hieåm. Nhöõng loaøi giun kia, traû nôï ñuû, trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng heøn nhaùt. Nhöõng loaïi bò aên thòt kia, traû nôï ñuû, trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng nhu nhöôïc. Nhöõng loaøi cung caáp ñoà maëc kia, traû nôï ñuû, trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng lao nhoïc. Nhöõng loaøi chim muøa kia, traû nôï ñuû, trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng vaên hoa. Nhöõng loaøi ñem ñieàm laønh kia, traû nôï ñuû, trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng thoâng minh. Nhöõng loaøi thuaàn hoùa phaûi traû nôï ñuû, trôû laïi hình ngöôøi, sanh trong nhaân ñaïo, tham hôïp haïng thoâng ñaït.

“Anan, caùc chuùng sanh ñoù ñeàu do traû heát nôï cuõ, trôû laïi hình cuûa coõi ngöôøi ñeàu do töø voâ thuûy ñeán nay Ñieân Ñaûo maø gaây nghieäp, sanh saùt laãn nhau, chaúng gaëp Nhö Lai, chaúng nghe Chaùnh Phaùp, ôû trong traàn lao cöù vaäy maø xoay vaàn. Chuùng aáy goïi laø ñaùng thöông xoùt vaäy.

Thoâng raèng: Chuùng sanh khoâng nghe Chaùnh Phaùp thì ñeàu goïi laø aên gieát laãn nhau, soá phaän haún nhieân laø theá. Khoâng chæ nghó ñeán chuyeän Taøo Thaùo gaït ngöôøi coâ quaû, xem nhö thiït doïn treân baøn; veà sau bò Tö Maõ YÙ traû baùo, nhö caàm giaáy nôï xeùt ñoøi, tô haøo chaúng sai loït. Möôïn ngöôøi moät con traâu thì traû laïi ngöôøi moät con ngöïa, trong choã u vi haù cho keû aùc chung thaân ñaéc chí maø khoûi ñeàn nôï sao? Bôûi theá, oaùn ñoái gaëp nhau thì aét phaûi traû ñeàn. Traû heát thì trôû laïi hình ngöôøi maø thoùi quen coøn soùt chöa chuyeån hoùa neân haïng meâ muoäi, ngu si thì nhieàu maø haïng thoâng minh saùng suoát thì ít, tham hôïp tuøy haïng loaïi.

Loaøi chim Cöu haún laøm haïng ngoan coá, vì tham vaät, nöông hoøn ñaát maø aên nhau, suoát ñôøi ngu ngoan baát nghóa. Loaøi baùo ñieàm döõ haún laøm haïng quaùi dò, vì thoùi quen daâm boân, phoùng ñaûng, taäp quaùn coøn soùt neân laøm haïng yeâu dò vaäy. Loaøi caùo, choàn haún laøm haïng ngu heøn, traùo trôû, khoâng coù trí, chöa coù kieán thöùc cao sieâu. Loaøi coù ñoäc haún laøm haïng nham hieåm, oaùn haän coù dö, neân truyeàn ñoäc chaúng cuøng. Loaøi giun saân haän côù sao laøm haïng heøn nhaùt, vì khí giaän tieâu tan maát heát vaäy. Loaøi bò aên thòt kieâu maïn côù sao laøm haïng nhu nhöôïc, bôûi vì ñaõ laøm cao thì bò haï thaáp vaäy. Loaøi cung caáp ñoà maëc côù sao laøm haïng lao nhoïc, bôûi vì uoång phí taâm thaàn nhoïc meät khoâng ngôùt vaäy. Loaøi chim muøa kieán chaáp côù sao laøm haïng vaên hoa, vì theo khí haäu muøa maøng maø coù veû ñeïp ñeõ vaäy. Loaøi baùo ñieàm laønh maø hôïp vaøo haïng thoâng minh, bôûi vì cong vaïy heát thì trôû laïi ngay thaúng, neân taùnh linh chaúng u aùm. Loaøi thuaàn hoùa maø hôïp vaøo haïng thoâng ñaït vì kieän tuïng phaân bieät hoïa phöôùc neân thoâng ñaït khoâng vöôùng maéc.

Noùi raèng tham hôïp laø tham hôïp vôùi coäi nguoàn, theo neûo ngöôøi maø sanh vaäy. Caùc loaøi aáy theo neûo ngöôøi sanh ra: Tình, Töôûng tuy ngang nhau maø chaúng phaûi khoâng coù thoâng minh vaø ngu muoäi. Nay töø trong ba neûo Ñòa Nguïc, Ngaï Quæ, Suùc Sanh maø ra, thì hôïp vôùi caùi Tình u meâ coù ñeán taùm phaàn möôøi, tham döï vôùi caùi Töôûng laø hai phaàn möôøi.

Vò taêng Thieân Truùc laø Ngaøi Kyø Vöïc, ñôøi Taán Hueä Vöông vaøo ñaát Laïc Döông, caùc vò Tyø Kheo laøm leã, Ngaøi ngoài ngay thaúng maø nhaän, roài chæ nhaø sö teân Phaùp Uyeân, noùi raèng: “Xöù naøy caû vaïn vò taêng, nhöng vò Boà Taùt naøy töø loaøi deâ ñeán”.

Ngaøi laïi chæ nhaø sö ngöôøi Thieân Truùc teân Phaùp Höng maø noùi: “Vò Boà Taùt naøy töø coõi Trôøi ñeán”.

Ngaøi nhìn ra xa, thaáy laâu ñaøi, noùi raèng: “Cuõng gioáng nhö trôøi Ñao Lôïi, nhöng choán kia do ñaïo löïc maø ñeán, coøn coõi naøy laø do söùc tònh nghieäp cuûa chuùng sanh thaønh töïu”.

Ngaøi baûo vôùi vò Sa Moân teân laø Kyø Xaø Maät: “Ngöôøi laøm cung ñieän naøy töø coõi trôøi Ñao Lôïi xuoáng, thaønh vieäc roài thì veà trôøi. Döôùi maùi ngoùi, treân röôøng nhaø, haún coù ñoà ngheà!”.

Tìm ôû ñoù quaû thaät coù moät ngaøn naêm traêm moùn ñoà.

Ngaøi Kyø Vöïc bieát ngöôøi thôï caû laø töø coõi trôøi ñeán thì baûo Phaùp Höng laø töø trôøi xuoáng, Phaùp Uyeân töø loaøi deâ ñeán aét haún khoâng laàm.

Nhaø sö Ñaøm Döïc, hoâng coù loâng chim Tró, neân teân laø Döïc [Caùnh chim], nhaân nghe kinh Phaùp Hoa maø ñöôïc ñoä thoaùt.

Laïi coù coâ hoï Vöông teân Tró nghe kinh Phaùp Hoa gaàn nöûa boä maø ñöôïc ñoä thoaùt. Ñeàu laø töø loaøi chim Tró maø ñeán. Tró laø loaøi vaên minh, sanh trong nhôn ñaïo, beøn coù theå chöùng quaû.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM