Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG V: PHAÂN BIEÄT CAÙC NGHIEÄP QUAÛ TAÏO THAØNH TAM GIÔÙI. CHÆ ROÕ CAÙC CAÛNH GIÔÙI TU CHÖÙNG VAØ CAÙC CHÖÔÙNG NGAÏI

VII. PHAÂN BIEÄT CAÙC AÁM MA (tt)

F. PHAÏM VI CUÛA THÖÙC AÁM

Kinh: “Anan, thieän nam töû aáy tu Tam Ma Ñeà, Haønh AÁm heát roài thì caùi then choát chung u aån giaûn phaùc maùy ñoäng sanh ra caùc loaøi theá gian boãng choác naùt tan. Gieàng moái vi teá, maïch ngaàm gaây nghieäp chòu quaû baùo cuûa ngaõ theå chuùng sanh, caûm öùng ñeàu döùt baët. Ngöôøi aáy haàu nhö saép ñaïi minh ngoä trong baàu trôøi Nieát Baøn, ví nhö gaø gaùy laàn choùt, ngaém veà phöông Ñoâng ñaõ coù saéc tinh saùng. Saùu Caên roãng saïch, khoâng coøn rong ruoåi, trong ngoaøi trong laëng saùng suoát, nhaäp vaøo caùi Khoâng Choã Vaøo. Thaáu suoát nguyeân do naém laáy coäi nguoàn, caùc loaøi khoâng coøn haáp daãn ñöôïc. Nôi möôøi phöông theá giôùi ñaõ ñöôïc tính Ñoàng. Caùi saéc tinh saùng chaúng chìm, phaùt hieän u aån bí maät. Ñaây goïi laø phaïm vi cuûa Thöùc AÁm.

“Neáu trong tính Ñoàng ñaõ chöùng ñöôïc cuûa caùc loaøi maø tieâu tan saùu caên, khi hôïp, khi chia ñöôïc thaønh töïu, thaáy nghe thoâng nhau, duøng thay laãn nhau moät caùch thanh tònh, möôøi phöông theá giôùi cuøng vôùi thaân taâm nhö ngoïc löu ly, trong ngoaøi saùng suoát thì goïi laø Thöùc AÁm heát. Ngöôøi aáy coù theå sieâu vöôït Meänh Tröôïc. Xeùt laïi nguyeân do, coäi goác laø voïng töôûng ñieân ñaûo, aûo töôïng roãng khoâng.

Thoâng raèng: Taùnh cuûa theá gian khoâng ra ngoaøi taùnh cuûa möôøi hai loaøi sanh dieät. Caùi Haønh AÁm giaûn phaùc u aån maùy ñoäng thì tuy khoâng coù töôùng sanh dieät thoâ, nhöng caùi coäi nguoàn maùy ñoäng moãi moãi chaúng ngöøng. Ñoù laø then choát chung sinh ra caùc loaøi. Haønh AÁm heát thì caùi then choát naøy tan naùt. Goïi laø then choát (cô) vì saâu xa khoâng theå thaáy, vi teá khoâng theå chæ ra, nhö gieàng moái cuûa löôùi, nhö baâu coå cuûa aùo. Caùi gieàng moái then choát naøy laø caên nguyeân cuûa sanh dieät. Ngaõ Theå chuùng sanh (Boå Ñaëc Giaø La) laø caùi thaân trung aám höôùng theo caùc neûo, ñeàn nhaân traû quaû, maïch laïc caûm öùng, maûy toùc khoâng sai. Nay thì caùi then choát sanh khôûi naùt tan thì nghieäp nhaân ñaõ tieâu maát, laáy gì daãn quaû? Ñaõ khoâng coù baùo thaân, laáy gì ñeàn nhaân? Nhaân, quaû ñeàu maát, caûm öùng döùt baët, aáy laø tuyeät maát caùi maïch ngaàm saâu xa vi teá truyeàn toáng chuûng töû vaäy. Söï chuyeån ñoäng cuûa maïch ngaàm raát laø vi teá. Maïch ngaàm khoâng döùt thì Meänh Caên chaúng ñoaïn. Maïch döùt, then choát tieâu vong, môùi coù theå vaøo caûnh Voâ Sanh vaäy.

ÔÛ tröôùc, ba AÁm heát thì nhö gaø môùi gaùy, chöa phaân saéc tinh quang, vaãn coøn toái taêm. ÔÛ ñaây, Haønh AÁm heát thì nhö gaø gaùy laàn choùt, ngaém veà phöông Ñoâng ñaõ coù saéc saùng. Thaáu vaøo caùi Thöùc AÁm naøy, saùu caên lieàn roãng saïch, khoâng coøn caùi töôùng giong ruoåi khôûi ñoäng, trong laëng saùng suoát im phaéc suoát ngaàn. Nhaäp vaøo laïi vaøo theâm, saâu xa laïi saâu theâm, cho ñeán nhaäp vaøo caùi Khoâng Choã Nhaäp, thaúng thaáu ñeán choã boån nguyeân. Bôûi theá, ôû tröôùc thì chöa roõ caùi moái manh cuûa moãi sanh maïng, chæ môùi thaáy caùi then choát sanh khôûi chung. Nay thì roõ thoâng caùi nguyeân do thoï maïng cuûa möôøi hai loaøi. AÁy laø ñaõ thaáy caùi Ñoàng maø chöa thaáy caùi sanh khôûi. Xeùt thaáy nguyeân do naém laáy coäi nguoàn, chaúng cho dôøi ñoåi, chaúng ñeå giong ruoåi. Ñaây ñaõ khoâng ñaàu moái, thì kia töï chaúng haáp daãn. Heát caû möôøi phöông coõi, duy Taâm duy Thöùc maø thoâi. Coøn ñaâu coù ñöôïc caùi chaúng ñoàng ?

Ñaõ ñöôïc taùnh Ñoàng, thì trôøi ñaát cuøng ta ñoàng goác, vaïn vaät nhö ta moät Theå, thuaàn nhieân moät Bieån Taïng Thöùc vaäy. Ngaém qua caùi saéc tinh saùng, khoâng ñeán noåi môø chìm (hoân traàm). AÉt chaúng thaáy, chaúng nghe goïi laø cuøng cöïc huyeàn aùo; khoâng tieáng, khoâng muøi goïi laø cuøng cöïc thaâm maät. ÔÛ ñaây, daàn daàn phaùt hieän loä baøy. Tuy phaùt hieän maø chöa ñeán choã trong suoát saùng rôõ, coøn bò Thöùc AÁm ngaên che, neân goïi laø phaïm vi cuûa Thöùc AÁm.

Neáu ôû choã nguyeân do thoï sanh cuûa möôøi hai loaøi maø ñaõ ñöôïc taùnh Ñoàng, laïi duøng caùi söùc Ñònh Hueä laøm tieâu tan saùu caên, khieán cho söï phaân chia coù theå hôïp laïi, söï ngheõn che coù theå môû ra. Môû chia, ñoùng hôïp töï do, saùng saïch chaúng nöông theo caên, caùi thaáy aáy, caùi nghe aáy gaàn vôùi choã vieân thoâng thì saùu caên thanh tònh, coù theå duøng thay nhau. Ñoù laø choã ôû tröôùc noùi “Ngöôïc doøng toaøn nhaát, saùu Duïng chaúng haønh, ngay ñaây möôøi phöông coõi nöôùc rôõ raøng thanh tònh, nhö ngoïc löu ly, ôû trong treo traêng saùng”. ÔÛ ñaây cuõng noùi “Möôøi phöông theá giôùi cuøng vôùi thaân taâm nhö ngoïc löu ly”. Ñoù laø tröùng vaøng cuûa loaøi chim Kim Xí, trong treûo saùng suoát rôõ raøng nhö kim cöông, khoâng theå phaù hoaïi vaäy.

Trong laø thaân taâm, ngoaøi laø theá giôùi ñaõ trong ngaàn saùng suoát, thì khoâng nhöõng caùi saéc tinh saùng phaùt hieän ra, maø caùi Maät Vieân Tònh Dieäu cuûa heát thaûy Nhö Lai ñeàu hieän ra trong ñoù. Ngöôøi aáy lieàn ñöôïc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn, töùc laø choã goïi laø Caøn Hueä Ñòa. Thöùc AÁm maø chöa heát thì chaúng theå ñeán ñaây ñöôïc. Thöùc AÁm laø caùi teá vi khoù ñoaïn, töùc laø caùi Maïng Caên, nguyeân do thoï sanh ñeàu baét ñaàu ôû ñoù. Nay Thöùc AÁm heát, aét caên nguoàn ñeàu heát. Caùc loaøi khoâng coøn keâu môøi ñeán ñöôïc, beøn cuøng vôùi caùi khoâng-theå-môøi maø vong maát. Möôøi phöông ñeàu ñoàng, beøn cuøng vôùi tính Ñoàng maø heát maát. Bôûi theá, coù theå sieâu vöôït Meänh Tröôïc vaäy.

Caùc vò thaày xöa laáy Hôi Thôû, Hôi Noùng vaø Thöùc, ba caùi hoøa hôïp thaønh Maïng Caên. Luùc thoï sanh thì Thöùc AÁm ñeán tröôùc heát. Coøn Thöùc ñaõ ra khoûi thì Hôi Thôû vaø Hôi Noùng dieät theo. Caùi vieäc Thöùc ra khoûi thì maïng chung naøy phaøm phu ñeàu vaäy, ñaâu coù theå goïi laø sieâu vöôït Meänh Tröôïc ñöôïc ö?

Noùi “Thöùc AÁm heát” laø ñaõ khoâng coøn caùi Thöùc ñeán tröôùc ñi sau. Noùi “Vöôït khoûi Meänh Tröôïc” laø ñaõ chöùng quaû A La Haùn, khoâng coøn chòu thaân sau, ñaâu coù theå baøn baïc mô hoà ö?

Tröôùc thì Thaân Trung AÁm höôùng theo caùc neûo, moãi moãi tuøy theo loaïi, Haønh AÁm heát thì ñaõ döùt caùi maïch naøy. Coøn caùi maïng maïch cuûa Thöùc AÁm laïi caøng vi teá, neân goïi laø aûo töôïng roãng khoâng. AÛo laø hình nhö khoâng. Töôïng laø hình nhö coù. Hình nhö coù, hình nhö khoâng, laïi roát raùo roãng khoâng. Roãng khoâng chaúng sanh chaúng dieät laø caùi theå Chaân Nhö vaäy. AÛo töôïng laø caùi boùng daùng sanh dieät trong taùm Thöùc. Theá neân, y theo Chaân Nhö thì goïi laø Chaùnh Giaùc, y vaøo Thöùc Thöù Taùm lieàn heä luïy vôùi voïng giaùc. Traùi Giaùc, hôïp Traàn neân goïi laø voïng töôûng ñieân ñaûo. Thöùc AÁm heát saïch töùc laø chuyeån Thöùc thaønh Trí, chuyeån sanh dieät maø truï nôi chaúng sanh dieät. Tröø caùi Voïng Töôûng ñieân ñaûo vi teá AÛo töôïng roãng khoâng naøy ñaâu coù deã gì ö?

Nhaø sö hoûi Toå Höông Nham: “Nhö sao laø Ñaïo?”

Toå Nham noùi: “Roàng ngaâm nga trong caây khoâ”.

Hoûi raèng: “Nhö sao laø ngöôøi trong Ñaïo?”

Toå Nham raèng: “Con ngöôi ôû trong soï khoâ”.

Nhaø sö ñem hoûi Toå Thaïch Söông: “Nhö sao laø “Roàng ngaâm trong caây khoâ”?”

Toå Söông noùi: “Coøn ñeo caùi vui trong aáy”.

Hoûi raèng: “Nhö sao laø “con ngöôi trong soï khoâ”?”

Toå Söông noùi: “Coøn mang caùi thöùc trong aáy”.

Nhaø sö laïi hoûi Toå Taøo Sôn: “Nhö sao laø “Roàng ngaâm trong caây khoâ”?”

Toå Sôn noùi: “Huyeát maïch chaúng ñoaïn”.

Hoûi raèng: “Nhö sao laø con ngöôi trong soï khoâ?”

Toå Sôn noùi: “Chöa khoâ heát!”

Hoûi: “Chöa roõ laïi coù ngöôøi ñöôïc nghe chaêng?”

Toå Sôn noùi: “Khaép ñaïi ñòa chöa coù moät ai chaúng nghe”.

Hoûi: “Chöa roõ Roàng ngaâm laø chöông cuù gì?”

Toå Sôn noùi: “Chaúng caàn bieát ñoù laø chöông cuù gì, ngöôøi nghe qua ñeàu cheát maát”.

Toå Sôn laïi duøng baøi keä chæ daïy cho:

“Caây khoâ roàng ngaâm, thaät thaáy Ñaïo

Soï khoâ khoâng Thöùc, maét tinh mô

Vui, Thöùc heát roài, tin töùc heát

Ñaâu ngöôøi ñeå bieän saïch trong dô?”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Vua ôû trong cöûa, thaàn chaúng ra ngoaøi, neân caùi vui, Thöùc ñeàu heát, aét con veà vôùi cha”.

Goïi laø “Khoâ raùo heát” töùc laø Thöùc AÁm heát. Chaúng coù chöông cuù nhö vaäy laøm sao roõ ñöôïc chöông cuù naøy?

Kinh: “Anan, phaûi bieát thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh Khoâng cuûa caùc Haønh, veà ñeán nguoàn Thöùc, ñaõ dieät sanh dieät nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Ngöôøi aáy coù theå khieán nôi thaân mình, caùc Caên khaùc nhau khi hôïp, khi chia vaø cuøng vôùi caùc loaøi möôøi phöông thoâng chung Taùnh Giaùc. Caùi Giaùc Tri thoâng suoát moät maøu vaéng laëng, coù theå nhaäp vaøo nguoàn vieân maõn.

“Neáu ôû choã quay veà, laäp ra caùi nhaân chaân thöôøng maø sanh thaéng giaûi, thì ngöôøi aáy sa vaøo caùi chaáp Nhaân Sôû Nhaân, thaønh baïn beø vôùi ñaùm Sa Tyø Ca La, quy veà Minh Ñeá, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Nhaát, laäp ra caùi taâm coù choã ñaéc, thaønh caùi quaû coù choã quy veà, traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ngöôïc vôùi ñaïo Nieát Baøn, sanh vaøo gioáng ngoaïi ñaïo.

Thoâng raèng: Caùi Thöùc AÁm trong laëng saùng suoát, do Haønh maø troâi chuyeån. Haønh AÁm ñaõ Khoâng, ñaõ dieät caùi töôùng troâi chaûy sanh dieät, nhöng coøn nöông caùi nguoàn Thöùc trong laëng chaúng troâi, neân ôû choã tòch dieät, söï tinh dieäu chöa vieân maõn.

Tòch Dieät nghóa laø sanh dieät ñaõ dieät, khoâng coøn phaûi duøng caùi Dieät ñeå dieät Sanh Dieät nöõa vaäy. ÔÛ ñaây thì dieät Sanh Dieät töùc laø coøn thuoäc veà söï duøng coâng phu, neân chöa laø Dieäu, nguoàn Thöùc vaãn coøn, neân chöa ñöôïc Vieân. Nhöng ñaõ veà nguoàn Thöùc, tieâu tan saùu Caên, veà trong moät choã neân coù theå khieán nôi thaân mình saùu Caên ngaên caùch nhau maø coù theå duøng thay nhau, hôïp chia khoâng ngaïi. Möôïn Caên maø phaùt ra söï saùng suoát, naém boû töï taïi nhö nhieân, khoâng chæ caùi Töï Giaùc beân trong saùng rôõ maø coøn cuøng vôùi vôùi caùc loaøi möôøi phöông thoâng chung taùnh Giaùc. Taùnh Giaùc cuûa taát caû caùc loaøi töùc laø caùi Giaùc cuûa ta, Taùnh Giaùc cuûa ta töùc laø caùi Giaùc cuûa taát caû caùc loaøi. Caùi Giaùc Tri thoâng nhau, dung hôïp khoâng hai. Coù theå vaøo nguoàn Giaùc, vieân dung khoâng vöôùng ngaïi. Caùi coäi nguoàn naøy vieân maõn cuøng cöïc laø coäi nguoàn thoï maïng cuûa caùc loaøi, cuõng laø coäi nguoàn phaùt ra caùi giaùc cuûa caùc loaøi. Maïng do ñaáy maø laäp, giaùc do ñaáy maø khôûi.

Ñaõ laø phaùt xuaát töø caùi giaùc nhöng khoâng thaáy coù töôùng tri giaùc, neân cho caùi giaùc naøy laø chaúng phaûi thöôøng, voâ giaùc môùi laø thöôøng. Theá neân, Giaùc trôû veà vôùi Voâ Giaùc ñoù laø Chaân Thöôøng, veà ñeán nguoàn Thöùc, ñoù laø caùi nhaân cuûa Chaân Thöôøng. Vaäy laø laáy caùi mô maøng môø mòt cuûa luùc taùm Thöùc chöa thaønh hình maø laøm choã nöông naùu, caùi ñoù ngoaïi ñaïo goïi laø Minh Ñeá vaäy. Ñaõ coù choã trôû veà, laïi coù caùi sôû nhaân, maø naêng nhaân vaø sôû nhaân ñeàu laø hö voïng. Laäp caùi Taâm coù choã ñaéc, ñeå thaønh ra caùi quaû coù choã ñaéc thì nhaân aáy quaû aáy ñeàu sa vaøo caùi sôû voïng. Coù Sôû thì chaúng phaûi Vieân, coù Sôû töùc chaúng Chaân, neân noùi laø traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ngöôïc vôùi Voâ Thöôïng Nieát Baøn maø giong ruoåi vaäy.

Thieàn sö Vaân Caùi Sôn Chí Nguyeân nhaân coù OÂng Ñaïo Chaùnh ôû Ñaøm Chaâu daâng bieåu xin Maõ Vöông môøi sö luaän nghóa.

Nhaø vua môøi Ngaøi leân ñieän, ra maét uoáng traø xong, sö ñeán xin vua caây göôm, roài caàm göôm hoûi Ñaïo Chaùnh: “Trong giaùo phaùp cuûa oâng coù noùi “Mô mô maøng maøng trong aáy coù vaät”, ñoù laø vaät gì? “Môø môø mòt mòt trong aáy coù tinh”, ñoù laø tinh hoa gì? Noùi ñöôïc khoâng cheùm, khoâng noùi ñöôïc thì cheùm!”

OÂng Ñaïo Chaùnh hoang mang môø mòt, beøn leã baùi saùm hoái.

Thieàn sö noùi vôùi Vua: “Beä haï bieát ngöôøi naøy khoâng ?”

Vua ñaùp: “Bieát”.

Sö noùi: “Laø ai theá?”

Vua noùi: “Ñaïo Chaùnh”.

Sö noùi: “Chaúng phaûi! Ñaïo aáy maø chaùnh thì ñaõ ñoái ñaùp kheá hôïp ñöôïc vôùi sôn taêng. Ñoù chæ laø caây hoøe coâi voâ chuû”.

Giaù nhö oâng ñaïo só chaúng coù phaân vaân maø ñoái ñaùp lieàn ñöôïc roõ raøng thì cuõng chaúng ra khoûi Minh Ñeá! Ñoái cuøng Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc caùch nhau quaù xa vaäy.

Kinh: “Anan, laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Neáu ôû choã quay veà maø oâm laøm töï theå cuûa mình, taát caû chuùng sanh trong möôøi hai loaøi khaép caû hö khoâng ñeàu ôû trong thaân mình tuoân khôûi ra, roài sanh thaéng giaûi thì ngöôøi aáy sa vaøo kieán chaáp Naêng, Phi Naêng, thaønh baïn beø vôùi Trôøi Ma Heâ Thuû La, hieän thaân Voâ Bieân, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Hai, laäp ra caùi taâm Naêng Vi, thaønh caùi quaû Naêng Söï, traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ngöôïc vôùi ñaïo Nieát Baøn, sanh vaøo gioáng Ñaïi Maïn Thieân, cho caùi Ta laø cuøng khaép vieân maõn.

Thoâng raèng : ÔÛ tröôùc laø luaän Thöôøng, Voâ Thöôøng, aáy laø xem thaáy caùi taâm dieäu minh cuøng khaép möôøi phöông coõi, trong laëng nhö nhieân maø cho laø Thaàn Ngaõ roát raùo. Töø ñoù suy tính raèng caùi Ta thì cuøng khaép möôøi phöông, laëng saùng chaúng ñoäng, coøn taát caû chuùng sanh töï sanh töï cheát ôû trong taâm mình. Töùc laø ôû ñaây noùi “Ñeàu ôû trong thaân mình tuoân khôûi ra”. Nhöng ôû tröôùc laø chæ thaáy caùi Haønh AÁm, neân so tính veà caùi Naêng Vi [Caùi laøm ra, caùi taïo ra]. Tuy chaáp raèng mình coù khaû naêng sanh caùc thöù loaøi maø thöïc ra khoâng coù khaû naêng ñoù, neân noùi laø caùi chaáp Naêng, Phi Naêng.

Nguyeân do thoï sanh cuûa möôøi hai loaøi naèm ôû taïi Ta, thì cho laø töø Ta maø ra, khoâng gì chaúng ñöôïc. Côù sao laïi noùi raèng “Phi Naêng” ? Bôûi vì, Ba coõi duy Taâm, vaïn phaùp duy Thöùc, khoâng coù caùi ngaõ töôùng ñeå ñaéc neân coù theå laøm chuû muoân töôïng vaäy. Nay ôû nôi nguoàn Thöùc maø oâm laøm töï theå cuûa mình, roài cho raèng vuõ truï ôû nôi tay, vaïn vaät hoùa sanh töø nôi Thaân. AÁy laø troäm thaáy bieån caû sanh ra boït nöôùc, maø töï thaân chöa lìa khoûi boït nöôùc, thì boït nöôùc coù theå sanh boït nöôùc ö ? Moät khi coù caùi Naêng Chaáp thì tuy hieän thaàn thoâng quaûng ñaïi, ñeàu quay veà choã kieâu maïn, vì Baát Naêng maø gaéng göôïng cho laø Naêng vaäy.

Ma Heâ Thuû La [Ñaïi Töï Taïi Thieân] ba maét taùm tay, côõi traâu traéng, caàm phaát traéng hay bieán hieän voâ bieân thaân chuùng sanh, roài noùi raèng chuùng sanh töø ta tuoân khôûi ra. Soáng ôû coõi Trôøi Saéc Ñaûnh [Cao nhaát coõi Saéc Giôùi], chöa coù theå vöôït khoûi Tam Giôùi maø cho raèng coù theå sanh Tam Giôùi thì haù chaúng ngaïo maïn ö? Laäp ra caùi taâm Mình coù theå sanh kia, cho raèng Mình coù theå thaønh töïu chuyeän cuûa kia. Heã coøn moät chuùt naêng kieán thì chaúng töï vieân maõn, neân goïi laø traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ngöôïc vôùi ñaïo Nieát Baøn.

Toå Tuyeát Phong khai thò ñaïi chuùng raèng: “Khaép caû ñaïi ñòa giuùm laïi thaønh haït gaïo lôùn, neùm ngay tröôùc maët. Thuøng sôn [Danh töø Thieàn chæ luùc chöa ngoä] chaúng hieåu thì ñaùnh troáng khaép môøi xem!”

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Heát ñaàu traâu, tôùi ñaàu ngöïa

Trong göông Taøo Kheâ tuyeät buïi traàn

Ñaùnh troáng xem kìa, sao khoâng thaáy

Traêm hoa xuaân ñeán, nôû vì ai?”.

Ngaøy khaùc, Toå Tuyeát Phong laïi noùi: “Khaép caû ñaïi ñòa laø moät con maét leû cuûa Sa Moân, caùc oâng höôùng veà ñaâu maø ñi caàu?”

Toå Trieäu Chaâu nghe keå laïi, noùi: “Neáu oâng trôû veà, cho gôûi caùi mai!”

Ngaøi Haûi AÁn Tín tuïng raèng:

“Maét leû Sa Moân khoâng chöùa vaät

Muoân töôïng sum la töø kia xuaát

Caùi mai, ai nhæ, bieát Trieäu Chaâu

Caùi chuyeän “phoùng haønh”, caàn mieân maät”.

Ngaøi Bieät Phong AÁn tuïng raèng:

“Tuyeát Phong ñi caàu choã naøo

Maø Trieäu Chaâu gôûi caùi mai?

Con maét leû Sa Moân

Böøa baõi môùi nhö vaäy

Ha! Ha! Ha!

Trong nöôùc Ñaïi Ñöôøng tieáng troáng noåi

Trong nöôùc Taân La muùa quaù chöøng!”.

Xem caùi cöû xöôùng naøy cuûa Toå Tuyeát Phong, chæ coát yeáu bieát laáy caùi boån lai tuoân khôûi ra taát caû, caùi choã thaät teá roát raùo khoâng chuùt boùng daùng daáu veát. Neáu noùi “Hay Hieåu”, “Hay Ngoä”, “Hay laøm Nguoàn Coäi cho muoân phaùp”, aáy laø tay noùi taøo lao, caàn söû duïng caùi mai cuûa Trieäu Chaâu môùi ñöôïc.

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa tòch dieät. Neáu ôû choã quay veà maø coù choã nöông töïa, töï nghi raèng thaân taâm mình töø choã kia phaùt sanh ra, vaø caû möôøi phöông hö khoâng cuõng ñeàu do choã kia sanh ra, roài ngay nôi caùi choã sanh ra taát caû ñoù cho laø theå chaân thöôøng khoâng sanh dieät. Vaäy laø ôû trong sanh dieät sôùm chaáp laø thöôøng truï. Ñaõ laàm laø chaúng sanh, maø coøn meâ söï sanh dieät. An truï trong meâ laàm traàm troïng maø sanh thaéng giaûi thì ngöôøi aáy sa vaøo caùi chaáp Thöôøng, Phi Thöôøng, thaønh baïn beø cuûa nhöõng keû chaáp Töï Taïi Thieân, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Ba, laäp ra caùi taâm Nhaân Y, thaønh caùi quaû Voïng Keá, traùi xa Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra doøng gioáng Ñaûo Vieân.

Thoâng raèng: Tröôùc noùi “Neáu y nôi choã quay veà maø laäp ra caùi nhaân Chaân Thöôøng”. Quay veà ñaõ coù choã, aáy laø mình coù choã veà. Caùi choã ta trôû veà quaû thaät coù theå sanh ra ta, do vaäy maø töï nghi thaân taâm mình töø nguoàn Thöùc kia tuoân phaùt ra, möôøi phöông hö khoâng cuõng do kia sanh khôûi. Khoâng töï mình khôûi, neân noùi laø ñeàu khôûi. Chaúng töï mình phaùt, neân noùi laø tuoân xuaát ra. Khi chöa coù ta thì tröôùc ñaõ coù Thöùc naøy, khoâng chæ sanh mình ra maø coøn sanh taát caû. Do ñoù maø mô hoà thaáy Thaàn Ngaõ laø Voâ Thöôøng, coøn nguoàn Thöùc laø Thöôøng. Thaàn Ngaõ coøn thuoäc veà Thöùc Thöù Baûy. Nguoàn Thöùc thuaàn laø Thöùc Thöù Taùm, caùi ban sô chöa ñoäng vaäy; beøn laáy nguoàn Thöùc laøm caùi theå Chaân Thöôøng khoâng sanh khoâng dieät. ÔÛ choã laëng trong khoâng ñoäng naøy, trong choã sanh dieät vi teá maø sôùm chaáp laø Thöôøng Truï. Khoâng chæ khoâng thaáy taùnh chaúng sanh chaúng dieät chaân thaät maø coøn meâ, khoâng bieát phaùp sanh dieät hieän taïi. An truï trong meâ laàm traàm troïng maø cho laø thaéng giaûi. Ñoù laø laáy caùi chaúng phaûi Thöôøng laøm Thöôøng, neân sa vaøo caùi chaáp Thöôøng, Phi Thöôøng. Nhö cho laø Töï Taïi Thieân sanh ra mình maø cho ñoù laø Thöôøng, chaúng bieát Töï Taïi Thieân cuõng chaúng phaûi laø coõi trôøi Thöôøng Truï.

Ñaïo Thö noùi: “Thaùi AÁt laø caùi khí nguyeân nhaát. Ban ñaàu sanh ôû treân Thaùi Hö, coù coõi trôøi Ngoïc Kinh. Boán phöông, moãi phöông ñeàu coù taùm coõi trôøi, ba möôi hai vò Ñeá ôû ñoù. ÔÛ treân coõi Ngoïc Kinh coù ba coõi Trôøi Tam Thanh: Ngoïc Thanh, Thöôïng Thanh vaø Thaùi Thanh. ÔÛ treân coõi trôøi Tam Thanh laïi coù möôøi coõi trôøi Hö Hoaøng, laø choã ôû cuûa Nguyeân Laõo Nguyeân Toân vaø Thieân Hoaøng Cöûu Hoaøng”. Ñoù laø coõi trôøi Saéc Ñaûnh vaø Khoâng Cö, ngoaïi ñaïo khoâng theå bieát roõ, beøn cho ñoù laø coäi goác sanh trôøi sanh ñaát. Vaø choã noùi raèng “Thieân Hoaøng giaùng cöûu khí laøm ra caùi Hoãn Ñoän” thì cuõng nhö beân Taây Vöïc cho Ñaïi Phaïm Thieân laøm chuû teå cuûa vuõ truï, ñeàu phaùt xuaát töø kieán chaáp treân. Ñoù laø laäp ra caùi taâm Nhaân Y [Nöông caùi nhaân], nöông vaøo caùi nhaân laø nguoàn Thöùc, cho laø sanh ra mình maø thaønh caùi quaû Voïng Keá [Suy laàm], laàm cho laø Thöôøng Truï, chaúng phaûi do mình vaäy.

Tröôùc kia thì suy tính raèng ta sanh ra taát caû vaät, ôû ñaây thì nghó raèng mình hoaøn toaøn do caùi kia sanh, neân goïi laø Ñaûo Vieân. Ñoù laø muoán queân Ngaõ, queân Naêng maø khoâng theå maát heát caùi töôùng sanh, neân noùi laø “Traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn”.

Thieàn sö Ñaïi Ninh Khoan khai thò ñaïi chuùng, ñöa caây gaäy leân, noùi: “Taùnh maïng cuûa Phaät tröôùc, kyû cöông cuûa Phaät sau ñeàu troïn ôû trong aáy. Nhö nay söû duïng ñeán thì laøm maây, laøm möa, laøm ñieàm toát, laøm ñieàm laønh, lôïi ngöôøi, lôïi trôøi, ra sanh vaøo töû. Theá giôùi tha phöông khôûi chìm, cuoán môû. Duø cho suoát thaân laø mieäng, noùi cuõng chaúng coù, suoát thaân laø maét, soi chaúng heát. Moät nieäm töông öng, saùt na vaïn kieáp!”

Toå Töø Minh khai thò ñaïi chuùng: “Ñaïo Ngoâ gioùng troáng, boán ñaïi boä chaâu cuøng döï. Truï tröôïng quô ngang, quaû y heát Caøn Khoân ñaïi ñòa. Bình baùt maø chuyeån, che heát haèng sa theá giôùi. Thöû hoûi taát caû caùc oâng höôùng veà choán naøo ñeå an thaân laäp meänh? Neáu maø bieát choã an thaân laäp meänh: Baéc Cu Loâ Chaâu aên côm, xôi chaùo. Neáu maø chaúng bieát: Ngoài maõi treân saøng xôi chaùo, aên côm!”

Ñaây laø caùc vò toân tuùc chæ thaúng ra caùi Chaúng Sanh Chaúng Dieät, laø theå Chaân Thöôøng. Thöû noùi xem laø coù veà nöông hay khoâng veà nöông? Ñöøng ngaïi, nghi ñi!

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Neáu nôi choã hay bieát, nhaân söï hay bieát cuøng khaép maø laäp ra caùi nhaän thöùc raèng coû caây möôøi phöông ñeàu goïi laø höõu tình, khoâng khaùc vôùi ngöôøi. Caây coû laøm ngöôøi, ngöôøi cheát roài trôû laïi thaønh coû caây möôøi phöông. ÔÛ nôi caùi hay bieát cuøng khaép, khoâng coù choïn löïa vaø cho laø thaéng giaûi. Ngöôøi aáy sa vaøo kieán chaáp Tri, Voâ Tri, thaønh baïn beø cuûa boïn Baø Tra, Tieån Ni chaáp taát caû ñeàu coù hay bieát, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Tö suy tính caùi taâm Vieân Tri thaønh caùi quaû sai laàm, traùi xa tính Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra gioáng Ñaûo Tri.

Thoâng raèng: ÔÛ tröôùc thì quay veà Minh Ñeá, môø mòt khoâng bieát, nhöng caùi bieát thì khoâng theå dieät ñöôïc, neân nhaân caùi bieát laäp ra nhaän thöùc raèng Nguoàn Thöùc coù bieát, maø taát caû caùc phaùp ñeàu do caùi Bieát bieán khôûi ra. Bôûi cho raèng caùi theå cuûa taùnh Bieát traûi khaép cuøng caùc phaùp, ñeán noãi noùi raèng loaøi voâ tình ñeàu coù bieát, khoâng coù choïn löïa. Ñoù laø laáy caùi Khoâng Bieát laøm caùi Bieát, neân goïi laø Ñaûo Tri [Bieát Ngöôïc].

Boä Hoùa Thô cuûa OÂng Ñaøm Töû [Thuoäc Ñaïo Gia] coù noùi: “Caây Phong giaø hoùa laøm ñaïo só. Haït luùa muïc hoùa laøm böôùm. Ñoù laø töø voâ tình maø thaønh höõu tình vaäy. Coâ hieàn nöõ hoùa thaønh bia ñaù, con truøn nuùi hoùa thaønh caây baùch hôïp. Ñoù laø töø höõu tình maø thaønh voâ tình vaäy. Theá thì caùi gì laø ngöôøi, gì laø ta, gì laø coù thöùc, gì laø voâ thöùc? Vaïn vaät laø moät vaät, vaïn thaàn laø moät thaàn vaäy”.

Ñoù laø kieán chaáp “Coû caây laøm ngöôøi, ngöôøi laøm coû caây” vaäy.

Coù nhaø sö hoûi Quoác sö Hueä Trung: “Coå ñöùc noùi “Xanh xanh truùc bieác troïn laø Phaùp Thaân, rôø rôõ hoa vaøng ñaâu khoâng Baùt Nhaõ”. Coù ngöôøi khoâng chòu, baûo laø taø thuyeát. Cuõng coù ngöôøi tin, noùi baát tö nghì. Khoâng bieát nhö theá naøo?”

Quoác sö noùi: “Ñaây laø caûnh giôùi cuûa Ñöùc Phoå Hieàn, Vaên Thuø chaúng phaûi haøng phaøm phu tieåu khí coù theå tin nhaän. YÙ chæ hôïp vôùi kinh Ñaïi Thöøa Lieãu Nghóa. Bôûi theá, Hoa Nghieâm kinh noùi “Phaät Thaân ñaày traøn Phaùp Giôùi, khaép hieän tröôùc taát caû chuùng sanh, tuøy duyeân caûm hieän khoâng ñaâu chaúng khaép maø haèng taïi toøa Boà Ñeà naøy”. Truùc bieác ñaõ chaúng ngoaøi Phaùp Giôùi, haù chaúng phaûi Phaùp Thaân ñaáy sao? Laïi nöõa, kinh Baùt Nhaõ noùi: “Vì Saéc voâ bieân neân Baùt Nhaõ cuõng voâ bieân”. Hoa vaøng ñaõ chaúng vöôït ngoaøi Saéc, haù chaúng phaûi laø Baùt Nhaõ ñoù sao? Lôøi noùi saâu xa, keû chöa tænh ngoä khoù maø hieåu ñöôïc”.

Nghe xong, thieàn khaùch laøm leã maø ñi.

Laïi coù thaày Toøa Chuû giaûng Hoa Nghieâm hoûi Hoøa Thöôïng Ñaïi Chaâu raèng : “Thieàn khaùch côù sao chaúng chòu “Xanh xanh truùc bieác troïn laø Phaùp Thaân, rôø rôõ hoa vaøng khoâng chi chaúng laø Baùt Nhaõ”?”

Toå Chaâu noùi: “Phaùp Thaân khoâng coù hình töôïng, öùng ra truùc bieác maø thaønh hình. Baùt Nhaõ voâ tri, ñoái hôïp hoa vaøng maø hieän töôùng. Chaúng phaûi hoa vaøng, truùc bieác kia maø coù Baùt Nhaõ, Phaùp Thaân. Theá neân, kinh noùi “Chaân Phaùp Thaân cuûa Phaät gioáng nhö hö khoâng. ÖÙng vaät hieän hình nhö traêng trong nöôùc”. Neáu hoa vaøng thaät laø Baùt Nhaõ thì Baùt Nhaõ ñoàng vôùi voâ tình. Truùc bieác neáu thaät laø Phaùp Thaân thì Phaùp Thaân laø ñoà öùng duïng. Toïa Chuû coù hieåu khoâng?”

Ñaùp raèng: “Chöa hieåu ñöôïc yù naøy”.

Toå Chaâu noùi: “Nhö laø ngöôøi thaáy Taùnh thì noùi phaûi cuõng ñöôïc, noùi chaúng phaûi cuõng ñöôïc, tuøy choã duøng maø noùi, chaúng keït phaûi hay chaúng phaûi. Coøn nhö ngöôøi chaúng thaáy Taùnh, noùi truùc bieác thì dính maéc truùc bieác; noùi hoa vaøng thì dính maéc hoa vaøng; noùi Phaùp Thaân thì keït Phaùp Thaân; noùi Baùt Nhaõ chaúng hay Baùt Nhaõ. Bôûi theá maø ñeàu thaønh ra tranh luaän”.

Vò Toïa Chuû leã taï roài ñi.

Toå Dieäu Hyû noùi: “Trong chuùng thöông löôïng Ñaïo, hai vò toân tuùc thieát tha theá kia. Moät ngöôøi ñöôïc caùi Theå, moät ngöôøi ñöôïc caùi Duïng. Ñöôïc caùi Duïng thì treân Söï maø kieán laäp, ñöôïc caùi Theå thì treân Lyù maø queùt deïp. Ñoù laø choã noùi laø “Thaät Teá Lyù Ñòa khoâng nhaän haït buïi, trong cöûa Phaät söï chaúng boû moät phaùp” vaäy. Ta laøm Phaùp Vöông, nôi phaùp töï taïi, hoaëc ñeø hoaëc naâng, khoâng ñöôïc khoâng maát, caùi kieán giaûi nhö vaäy goïi laø anh luøn xem kòch! Choã thaáy cuûa Dieäu Hyû, caùc oâng cuõng caàn chung bieát. Haù chaúng nghe noùi “Ñaäp tan xöông soáng con löøa, leo leân chaân con ruoài xanh” ö?”

Laïi coù nhaø sö hoûi Toå Vaân Moân: “Nhö sao laø Thanh Tònh Phaùp Thaân?”

Toå Moân noùi: “Hoa Döôïc Lan”.

Nhaø sö hoûi: “Beøn cöù nhö vaäy thì sao?”

Toå Moân noùi: “Sö töû loâng vaøng”.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Hoa Döôïc Lan, chôù mô maøng!

Vaïch soá ôû caùn, khoâng taïi baøn caân

Beøn nhö vaäy, thaät khoâng moái manh

Sö töû loâng vaøng, tay toå ngaém”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Giaëc ñeán caàn ñaùnh, khaùch tôùi caàn ñaõi. Vaân Moân, Tuyeát Ñaäu, caû hai ñeàu laø tay toå. Trong aáy laøm gì coù chuyeän “Beøn cöù nhö vaäy” ñaâu ? Raát kî chaïm ñaàu, ñuïng traùn ñaáy!”

Caên cöù theo choã thaáy cuûa caùc vò toân tuùc treân thì caùi Vieân Dieäu coøn khoâng theå “Beøn cöù nhö vaäy”, huoáng gì trong aáy laïi so tính caùi taâm “Bieát heát” ñeå thaønh caùi quaû sai laàm ö?

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Neáu ôû trong choã vieân dung cuûa caùc Caên duøng thay laãn nhau ñaõ ñöôïc tuøy thuaän, beøn ôû nôi taùnh vieân dung bieán hoùa phaùt sanh caùc thöù maø caàu caùi aùnh saùng cuûa Hoûa Ñaïi, öa caùi trong saïch cuûa Thuûy Ñaïi, thích caùi traøn khaép cuûa Phong Ñaïi, ngaém caùi thaønh töïu cuûa Ñòa Ñaïi. Moãi moãi ñeàu suøng phuïng cho caùc Ñaïi kia laø baûn nhaân, laäp thaønh caùi nhaän thöùc thöôøng truï thì ngöôøi aáy sa vaøo caùi kieán chaáp sanh voâ sanh, thaønh beø baïn cuûa nhoùm Ca Dieáp Ba vaø Baø La Moân, ñem heát thaân taâm thôø nöôùc, thôø löûa ñeå caàu ra khoûi sanh töû, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Naêm, chaáp tröôùc suøng phuïng, meâ taâm theo vaät, laäp ra caùi nhaân mong caàu hö voïng maø ñôïi caùi quaû giaû doái, traùi xa taùnh vieân thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra gioáng Ñieân Hoùa.

Thoâng raèng: Haønh AÁm ñaõ khoâng, thì saùu Caên duøng thay nhau. Caùc Caên ñeàu vieân dung, phaùt sanh bieán hoùa, tuøy thuaän khoâng ngaïi beøn ôû nôi taùnh vieân dung bieán hoùa taát caû ñeàu coù theå phaùt sanh maø cho raèng saùu Caên naøy do boán Ñaïi thanh tònh maø coù, caùi taùnh cuûa boán Ñaïi thanh tònh laø thöôøng truï ôû theá gian, chöa töøng ngöøng dieät. Ñaõ coù theå hoùa khôûi saùu Caên thì taát caû tieàn traàn ñeàu do ñoù maø phaùt khôûi, vaäy boán Ñaïi thanh tònh laø boån nhaân khôûi ra moïi thöù. Tröôùc maét thì Ñòa, Thuûy, Hoaû, Phong bieán dieät voâ thöôøng maø caùi Ñòa Boån Nhaân thì thöôøng truï khoâng ñoåi, neân caàu caùi aùnh saùng cuûa Hoûa Ñaïi, nghóa laø caàu caùi taùnh thöôøng truï cuûa aùnh saùng vaäy. Öa caùi trong saïch cuûa Thuûy Ñaïi, nghóa laø caùi taùnh thöôøng truï cuûa trong saïch. Thích caùi traøn khaép cuûa Phong Ñaïi, nghóa laø caùi taùnh thöôøng truï cuûa traøn khaép. Naém caùi thaønh töïu cuûa Ñòa Ñaïi, nghóa laø caùi taùnh thöôøng truï cuûa thaønh töïu vaäy. ÔÛ moãi caùi ñeàu suøng phuïng, caàu ra khoûi sanh töû. Chaúng phaûi suøng phuïng caùi Töôùng suoâng, maø muoán nhaân caùi Töôùng maø ñöôïc caùi Taùnh. Nhö ñoàng töû Nguyeät Quang ban ñaàu tu taäp phaùp Quaùn Nöôùc, qua nhieàu kieáp môùi coù theå laøm moät vôùi nöôùc. Caùi yù suøng phuïng cuûa ngoaïi ñaïo cuõng möôøng töôïng nhö vaäy, muoán hôïp laøm moät vôùi caùi taùnh cuûa boán Ñaïi, thöôøng truï ôû theá gian maø goïi laø chaúng sanh dieät. Ñaây chaúng phaûi laø choã caàu maø laïi caàu, neân goïi laø “Caàu hö voïng”, chaúng phaûi choã ñôïi maø ñôïi neân goïi laø “Ñôïi giaû doái”.

Vieäc sanh cuûa boán Ñaïi, laø caùi sanh cuûa höõu vi. Söï hoùa cuûa boán Ñaïi, laø caùi hoùa cuûa höõu vi. Boán Ñaïi laø caùi bò sanh chöù thaät chaúng coù theå sanh. Boán Ñaïi laø caùi bò hoùa, chöù thaät chaúng coù theå hoaù. Chaáp caùi khoâng coù sanh naøy maø cho laø sanh thì ñieân ñaûo caùi lyù bieán hoùa, neân goïi laø Ñaûo Hoùa. Taâm voán laø nguoàn goác cuûa vaïn hoùa. Taát caû vaïn vaät ñeàu do Taâm maø coù ra. Nay ñaây chaúng bieát Taâm maø chaïy theo vaät, boû goác theo ngoïn maø muoán ra khoûi sanh töû, laïi ngöôïc vaøo sanh töû, boû maát Chaùnh Tri Kieán, ngu si ñeán noãi nhö vaäy thì haù chaúng traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn ö? Do theá maø queân maát caùi Bieát, heát maát choã thaáy thì mong caùi chaúng sanh dieät quaû laø khoù vaäy!

Xöa, Ngaøi Loã Toå heã thaáy coù nhaø sö ñeán beøn quay maët voâ vaùch.

Toå Nam Tuyeàn nghe vaäy, noùi: “Toâi bình thöôøng höôùng veà ngöôøi khaùc maø noùi: “Haõy nhaän laõnh caùi “Khoâng kieáp veà tröôùc”, hieåu laáy caùi “Thuôû Phaät chöa ra ñôøi” maø coøn chöa ñöôïc moät phaàn, nöûa phaàn. Kia nhö vaäy, thì teát Löøa thoâi!”

Ngaøi Böûu Phöôùc hoûi Toå Tröôøng Khaùnh: “Nhö Ngaøi Loã Toå, phaåm haïnh ôû choã naøo maø bò Toå Nam Tuyeàn noùi nhö theá?”

Toå Khaùnh noùi: “Lui mình nhöôøng ngöôøi, trong muoân ngöôøi khoâng coù ñöôïc moät”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Trong nhaït coù vò

Dieäu thoaùt tình phaøm

Mieân mieân nhöôïc toàn, heà, tröôùc khi hình töôïng

Luø ñuø nhö ngu, heà, ñaïo kia thaät quyù

Ngoïc chaïm maát ñi thuaàn dieäu

Chaâu trong vöïc haèng töï töôi

Möôøi phaàn khí trong, heà, naéng thu saïch boùng

Moät maûnh maây nhaøn, heà, xa phaân trôøi nöôùc”.

Choã naøy haù haïng Baø La Moân “Nhìn Vaùch” coù theå goùp lôøi ñöôïc ö?

Laïi Toå Tuyeát Phong hoûi nhaø sö: “Choán naøo ñeán?”

Ñaùp: “Thaàn Quang ñeán”.

Toå Phong noùi: “Ngaøy thì goïi laø Nhaät Quang. Ñeâm thì goïi laø Hoûa Quang. Theá naøo laø Thaàn Quang?”

Nhaø sö khoâng choã traû lôøi.

Toå Tuyeát Phong töï thay theá noùi raèng: “Nhaät Quang, Hoûa Quang. Coù noùi Nhaät Quang, Hoûa Quang thì haõy deïp quaùch caùi Thaàn Quang cho xong!”

Caàn phaûi thaáy caùc Töôùng chaúng phaûi Töôùng môùi lieàn hôïp vôùi yù chæ Voâ Sanh!

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Neáu ôû nôi choã vieân minh, chaáp söï troáng khoâng trong vieân minh, baùc boû tieâu dieät caùc söï vaät bieán hoùa. Laáy söï vónh vieãn dieät maát laøm choã quy y, roài sanh thaéng giaûi thì ngöôøi aáy sa vaøo kieán chaáp Quy Voâ Quy thaønh beø baïn cuûa nhoùm chaáp Khoâng trong Voâ Töôûng Thieân, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Saùu, veïn thaønh taâm hö voâ, keát neân caùi quaû Khoâng Vong, traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra gioáng Ñoaïn Dieät.

Thoâng raèng: ÔÛ tröôùc thì voïng chaáp boán Ñaïi laø chaúng sanh dieät, beøn sa vaøo Thöôøng Kieán. ÔÛ ñaây thì phaù dieät caùc söï vaät bieán hoùa maø nöông veà caùi vónh vieãn dieät maát, ñoù laø sa vaøo Ñoaïn Kieán.

Caùi troáng khoâng trong caùi saùng, caùi saùng trong caùi troáng khoâng, thì hình nhö baøy hieän taùnh Vieân Minh, ñoäc chæ chaáp chaët caùi troáng roãng ôû trong taùnh saùng, laáy caùi voâ quy laøm quy, truï yeân nôi taùnh khoâng beøn sa vaøo quaû Voâ Töôûng Thieân.

Nhoùm Chaáp Khoâng khoâng coù thaân caûm xuùc, ôû trong haøo quang cuûa Phaät, aùnh saùng khieán taïm thaáy. Do laáy Khoâng laøm Nhaân, neân cuõng laáy Khoâng laøm Quaû, theá beøn döùt maát chuûng taùnh Nhö Lai, neân goïi laø “Chaùy maàm, hö gioáng” vaäy. Ngoaïi ñaïo laáy ñoù laøm Nieát Baøn, neân caùch xa Nieát Baøn chaân thaät ngaøn daëm muoân daëm!

Coù nhaø sö hoûi Toå Vaân Moân: “Khi caây heùo laù ruïng thì theá naøo?”

Toå Moân noùi: “Theå loä gioù vaøng!”

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Hoûi ñaõ coù Toâng

Ñaùp cuõng töông ñoàng

Ba caâu roõ ñöôïc [Vaân Moân coù tam cuù]

Moät cuù roäng khoâng

Ñoàng roäng heà, gioù maùt raøo raøo

Trôøi cao heà, möa xa laát phaát

Anh chaúng thaáy

Thieáu Laâm ngoài maõi, khaùch chöa veà

Yeân nöông Huøng Nhó, chuøa roän ròp”.

Toå Huyeàn Sa thöôïng ñöôøng raèng: “Phaät Ñaïo meânh moâng khoâng ñöôøng loái nhaát ñònh. Khoâng coù cöûa laø cöûa giaûi thoaùt, khoâng coù yù laø yù ñaïo nhaân. Chaúng ôû ba meù [Quaù khöù, hieän taïi, vò lai] neân khoâng theå thaêng traàm. Kieán laäp thì traùi vôùi Chaân neân chaúng thuoäc veà taïo taùc. Ñoäng aét khôûi leân coäi goác sanh töû, Tònh thì meâ muoäi nôi choán hoân traàm. Ñoäng Tónh ñeàu maát thì laïc vaøo Khoâng Vong. Ñoäng tónh ñeàu thaâu thì mô hoà Phaät Taùnh. Haún phaûi ñoái traàn, ñoái caûnh nhö tro laïnh, caây khoâ. Luùc ñeán haïp duøng, chaúng maát pheùp taéc. Nhö göông soi hình töôïng, chaúng loaïn aùnh saùng. Chim bay trong khoâng chaúng laám veû khoâng. Bôûi theá, möôøi phöông khoâng coù aûnh töôïng, ba coõi baët döùt haønh tung. Chaúng sa vaøo caùi cô lui tôùi, chaúng truï nôi caùi yù trung gian. Trong chuoâng khoâng coù tieáng vang cuûa troáng, trong troáng khoâng coù tieáng vang cuûa chuoâng. Chuoâng troáng chaúng töông giao, caâu caâu khoâng sau tröôùc. Nhö traùng só duoãi tay chaúng nhôø tha löïc, sö töû daïo chôi naøo caàn baïn löùa? Hö khoâng heát nhaëm, naøo do soi suoát! Moät daûi quang minh chöa heà môø toái. Ñeán vaøo trong aáy, theå baët baët, thöôøng saùng quaéc, maët trôøi choùi röïc, baøy boá voâ bieân! Trong Vieân-Giaùc-Khoâng chaúng ñoäng lay. Nuoát saùng Caøn Khoân soi toät khaép”.

Toå Huyeàn Sa, Vaân Moân thaáy suoát chaân theå Nieát Baøn voán khoâng sanh dieät, phaùt huy choã tinh dieäu nhö vaäy ñuû cho haøng ngoaïi ñaïo döïng toùc gaùy.

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Neáu nôi taùnh Vieân Thöôøng cuûng coá caùi thaân cho thöôøng truï nhö taùnh aáy, maõi khoâng suy maát maø sanh thaéng giaûi, thì ngöôøi aáy sa vaøo caùi chaáp Tham Phi Tham, thaønh beø baïn cuûa nhoùm A Tö Ñaø, caàu ñöôïc maïng soáng laâu daøi, meâ muoäi Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Baûy, baùm níu caùi Meänh Caên, laäp caùi Nhaân Cuûng coá voïng thaân höôùng theo caùi Quaû Khoå nhoïc laâu daøi, traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra gioáng Voïng Dieân [Keùo daøi söï hö voïng].

Thoâng raèng: Thoaùng thaáy taùnh Vieân Minh, beøn chaáp theo töôùng “Troáng khoâng trong caùi saùng”. Thoaùng thaáy choã Vieân Thöôøng beøn chaáp theo caùi töôùng Thöôøng chaúng hö hoaïi. Choã naøy thì ngöôøi trí cuõng khoâng traùnh khoûi. Nhöng taùnh Vieân Minh chöa töøng chaúng troáng khoâng, maø caùi troáng khoâng ñoù chaúng theå chaáp níu. Chaáp naém caùi troáng khoâng aáy thì sa vaøo Khoâng. Caùi taùnh thuaàn trong toaøn veïn chöa töøng chaúng Thöôøng, maø caùi Thöôøng kia khoâng theå chaáp níu. Chaáp naém caùi Thöôøng aét chaïy theo khoå nhoïc.

Trang Töû noùi “Ñaïi khoái laøm nhoïc ta vì caùi soáng”. Caùc caùch tu luyeän nhö gaáu vöôn vai, chim ngaång coå, noân cuõ thaâu môùi cuõng laø chuyeän nhoïc nhaèn, neân goïi laø “Khoå nhoïc laâu daøi”. Vaû chaêng, caùi saéc thaân boán Ñaïi naøy bò ñònh nghieäp raøng buoäc. Caùi phaân ñoaïn sanh töû chaúng theå laøm caùi bieán dòch sanh töû, caùi bieán dòch chaúng theå laøm caùi phaân ñoaïn. Thaân voán voâ thöôøng, thaät chaúng theå tham maø nay laïi baùm níu muoán ñöôïc laâu daøi, neân goïi laø caùi chaáp Tham Phi Tham. Tuy caùc vò tieân tröôøng thoï coù ñöôïc caùi thuaät naøy maø chöùng söï tröôøng thoï chaúng qua laø cuûng coá caùi voïng thaân maø thoâi, ñoái vôùi taùnh Chaân Thöôøng khoâng hö hoaïi raát laø xa caùch, neân goïi laø traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn.

Baùm níu Maïng Caên, laëng ñöùng caùi Thöùc Tinh, laéng trong chaúng giao ñoäng beøn coù theå vöôït khoûi Voâ Töôûng Thieân maø sanh coõi trôøi Phi Phi Töôûng. Ñaây goïi laø haïng ngoaïi ñaïo Ñeä Nhaát ôû Taây Vöïc, troïng vieäc cuûng coá thaân cho thöôøng truï, cuøng laém laø heát taùm vaïn kieáp laïi loït vaøo luaân hoài. Theá thì sao coù theå thöôøng truï ö?

Toå Huyeàn Sa nhaân uoáng laàm thuoác, caû ngöôøi ñoû raàn, coù nhaø sö hoûi: “Theá naøo laø Phaùp Thaân kieân coá?”

Toå Sa noùi: “Coõi ñaát muû gioït loäp ñoäp!”

Hoøa Thöôïng Hoaøi tuïng raèng:

“Nheåu nheåu suoát thaân laø muû thoái

Treân thuyeàn caâu caù, hieån gia phong

Ngöôøi ñôøi chæ ngoù treân daây nhôï

Chaúng thaáy hoa lan ñoái lieãu hoàng”.

Hoøa Thöôïng Ñoan noùi: “Töøng coù ngöôøi hoûi Ngaøi Phaùp Hoa “Theá naøo laø thanh tònh Phaùp Thaân?”, thì Ngaøi chæ ñaùp “Cöùt thuùi ngaát trôøi”. Laïi noùi: “Treân laù hoa sen hoùa laøm treû nhoû”. Thöû noùi laø ñoàng hay khaùc vôùi coå nhaân?”

Ngaøi Phaùp Hoa cuõng coù baøi tuïng:

“Cöùt thuùi ngaát trôøi cuõng ngaãu nhieân

Phaùp Hoa ñaâu daùm vì oâng tuyeân

Muõi kia maø coù thoâng thieân khieáu [Loã thoâng trôøi]

Cöù vieäc hoaønh haønh khoûi xoû xieân”.

ÔÛ ñaây, caùc vò toân tuùc ñoái vôùi caùi Phaùp Thaân kieân coá trong ñaøm luaän maø coøn muoán noân ra, huoáng gì caùi saéc thaân thoâ laäu naøy maø muoán giaû doái keùo daøi ö?

Nhöng cuõng coù vò nöông nguyeän löïc maø trôû laïi, chaúng phaûi nhôø tu luyeän maø ñaéc.

Nhö Ngaøi Thieân Tueá Baûo Chöôûng ngöôøi Trung AÁn, sanh naêm Thöù Möôøi Hai ñôøi Chaâu Uy Vieät, baøn tay traùi naém laïi, ñeán naêm baûy tuoåi laøm leã caïo toùc môùi môû ra, do ñoù maø coù teân laø Baûo Chöôûng [Naém tay quyù baùu]. Khoaûng ñôøi nhaø Nguïy Taán, sang Trung Hoa, vaøo ñaát Thuïc laøm leã Ñöùc Phoå Hieàn. Thöôøng khoâng aên, haèng ngaøy tuïng caùc kinh Baùt Nhaõ hôn ngaøn cuoán, coù baøi vònh raèng:

“Nhoïc nhaèn raêng ngoïc laïnh

Tôï gioøng suoái tuoân nhanh

Coù luùc ñeâm thaâu ngoài

Tröôùc theàm quæ thaàn khoùc”.

Moät hoâm, Ngaøi baûo ñaïi chuùng: “Ta coù lôøi nguyeän ôû theá ngaøn tuoåi, naêm nay laø saùu traêm hai möôi saùu naêm!”

Bôûi theá coù danh xöng laø Thieân Tueá [Ngaøn naêm].

Keá ñoù, Ngaøi daïo nuùi Nguõ Ñaøi, dôøi ñeán ôû chuøa Hoa Nghieâm, nuùi Chuùc Dung, nuùi Song Phong ôû Hoaøng Mai; roài chuøa Ñoâng Laâm ôû Lö Sôn, ñeàu tìm ñeán ñeå xaây döïng. Gaëp luùc Toå Ñaït Ma vaøo nöôùc Löông, beøn ñeán hoûi yù chæ, ñöôïc khai ngoä. Vua Voõ Ñeá toân kính tuoåi ñaïo cao, môøi vaøo trong trieàu. Chaúng bao laâu laïi vaøo ñaát Ngoâ, coù baøi keä raèng:

“Thaønh Löông gaëp Ñaïo Sö

Tham thieàn roõ taâm ñòa

Rong chôi hai xöù Trieát

Heát troïn non nöôùc ñeïp”.

Thuaän gioøng xuoáng mieàn Ñoâng giaùp Thieân Truùc, ôû nuùi Maäu Phong, leân non Thaùi Baïch, vöôït qua nuùi Nhaïn Ñaûng, baøn luaän ôû nuùi Thuùy Phong, caû thaûy baûy möôi hai caùi Am. Trôû veà Xích Thaønh, döøng nghæ ôû caùc nôi Vaân Moân, Phaùp Hoa. Trôû laïi nuùi Phi Lai, nguï ôû non Thaïch Ñaäu, ñi heát boán traêm Chaâu cuûa Trung Hoa. Trong xöù naøy goïi laø Ñaïo Nhaân du phöông. Ñoù laø naêm Thöù Möôøi Laêm nieân hieäu Trinh Quaùn. Sau ôû chuøa Böûu Nghieâm ñaát Phoå Giang, keát baïn hieàn vôùi Laõng thieàn sö. Moãi khi thaêm hoûi thì cho con choù traéng mang thô sang, Ngaøi Laõng cuõng sai moät con vöôïn xanh laøm söù giaû. Neân nôi vaùch sö Laõng coù caâu “Choù traéng ngaäm thô ñeán. Vöôïn xanh röûa baùt veà”.

Ngaøy moàng Moät Teát naêm Thöù Hai nieân hieäu Hieån Khaùnh, Ngaøi töï ñaép moät böùc töôïng, ñeán moàng Chín thì xong, môùi hoûi ñeä töû laø Hueä Vaân: “Caùi naøy gioáng ai?”

Ñaùp raèng: “Daï, chaúng khaùc Hoøa Thöôïng”.

Lieàn ñoù ñi taém, thay aùo, ngoài kieát giaø, baûo Hueä Vaân: “Ta truï theá moät ngaøn leõ baûy möôi hai naêm, nay saép töø giaõ.

“Haõy nghe keä ta:

“Boån lai khoâng sanh töû

Nay cuõng baøy sanh dieät

Ta ñaëng taâm ôû-ñi

Laïi veà ñaây naêm khaùc”.

Choác laùt laïi daën doø: “Sau khi ta tòch saùu möôi naêm, coù nhaø sö ñeán laáy haøi coát ta thì ñöøng ngaên caûn”.

Noùi xong, thì ñi thoaùt.

Hôn naêm möôi boán naêm sau, coù Tröôûng Laõo Thích Phuø töø Vaân Moân ñeán thaùp, laøm leã roài noùi: “Xin thaùp môû roäng ra”.

Choác laùt cöûa thaùp quaû nhieân môû roäng, boä xöông lieàn nhau nhö maøu vaøng roøng. Thích Phuø beøn mang sang ñaát Taàn Voïng xaây thaùp choân thôø.

Töø naêm Ñinh Maõo ñôøi Chaâu Uy Lieät ñeán naêm Ñinh Tî nieân hieäu Hieån Khaùnh ñôøi Ñöôøng Cao Toâng ñuùng moät ngaøn leõ baûy möôi hai naêm! Ñeán nöôùc naøy traûi qua hôn boán traêm naêm. Haøng ngoaïi ñaïo caàu soáng laâu maø coù theå nhö Ngaøi Baûo Chöôûng coù maáy ngöôøi ö?

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Xeùt Meänh Caên thoâng laãn vôùi nhau, laïi muoán giöõ laïi nôi traàn lao, sôï noù tieâu heát. Beøn ôû giôùi haïn naøy, ngoài cung lieân hoa, hoùa ra nhieàu thöù baûy baùu cuøng nhieàu myõ nöõ, buoâng lung taâm mình maø sanh thaéng giaûi. Ngöôøi aáy sa vaøo caùi chaáp Chaân Voâ Chaân thaønh beø baïn cuûa nhoùm Tra Chæ Ca La, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Taùm, laäp caùi nhaân Taø Tö [Nghó Baäy] thaønh caùi quaû Xí Traàn [Traàn Caûnh Laãy Löøng], traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra gioáng Thieân Ma.

Thoâng raèng: Thöùc AÁm laø caùi coäi nguoàn maïng soáng cuûa möôøi hai loaøi chuùng sanh. Meänh cuûa mình thoâng vôùi kia, meänh cuûa kia thoâng vôùi mình, neân goïi laø thoâng laãn nhau. Neáu Thöùc AÁm heát thì maïng cuûa chuùng sanh möôøi phöông laäp töùc heát raùo, maïng mình cuõng heát, ai chöùng lyù Chaân Thöôøng? Ai giaùo hoùa chuùng sanh? Chæ coù Chaân Thöôøng maø khoâng coù ngöôøi chöùng Chaân Thöôøng, neân sôï tieâu heát, muoán ôû laïi nôi traàn lao maø ñoä thoaùt chuùng sanh. Ban ñaàu ngoài cung lieân hoa, bieán hoùa ra nhieàu caùc thöù baûy baùu, yù chaúng phaûi xaáu. Keá roài theâm nhieàu myõ nöõ, phoùng tuùng taâm mình thì caùi taø tö xen vaøo roài vaäy. Nöông theo caùi taø tö naøy maø muoán chöùng Chaân Thöôøng, khôûi ra caùi Duïng bieán hoùa maø khoâng bieát loãi laàm neân goïi laø caùi chaáp Chaân Voâ Chaân.

Tra Chæ Ca La laø trôøi Tha Hoaù Töï Taïi ôû treân ñænh Duïc Giôùi, hay bieán hoùa ra caûnh Duïc ñeå töï vui thích. Trôøi Tha Hoùa chöa haún ñeàu laø ma, nhöng vieäc thaàn bieán cuûa Ma Vöông cuõng cuøng loaïi neân coù ôû chung. Chæ vì duïc traàn nhö löûa neân goïi laø Xí Traàn. Möôøi loaïi Thieân Ma ôû tröôùc (Töôûng AÁm) ñeàu leùn laøm vieäc tham Duïc, ñoù laø choã phaùt ra cuûa Taø Tö, chaúng theå caám ngaên. Khoâng baùm tröôùc thì goïi laø Trôøi, coù baùm tröôùc thì goïi laø Ma. Kinh Phaùp Hoa noùi: “Caùc oâng chôù neân thích ôû caùi nhaø löûa cuûa ba coõi. Khoâng neân tham caùc thöù Saéc, Thanh, Höông, Vò, Xuùc thoâ teä. Neáu tham baùm sanh ra AÙi lieàn bò thieâu ñoát”.

Xöa, OÂng Uaát Ñaàu Lam Phaát duøng caùi trí theá tuïc haøng phuïc ñöôïc nhöõng meâ laàm baäc thaáp, ñöôïc Phi Töôûng Ñònh, ñuû naêm thöù Thaàn Thoâng. Nhaø vua baáy giôø toân troïng, môøi vaøo cung, caùc cung nöõ ñoùn laáy chaân oâng maø laøm leã. OÂng Uaát Ñaàu Lam Phaát tieáp xuùc vôùi tay ngöôøi nöõ, beøn sanh ham muoán, lieàn maát Thaàn Thoâng. AÊn xong, ñi boä töøng böôùc veà nuùi.

Neân chi coù baøi keä raèng:

“Vöøa sanh moät nieäm Duïc

Lieàn maát Nguõ Thaàn Thoâng”.

Loaïi Thieân Ma thích bieán hoùa naøy, do traán aùp Thöùc AÁm maø ñöôïc, neân heã nghó baäy phaùt ra laø maát. Quaû baùo Thaàn Thoâng ñaõ heát thì rôi vaøo söï chìm ñaém. Caùi vui naøy ñaâu coù theå thöôøng, neân goïi laø Chaân Voâ Chaân vaäy.

Nhö choã hieän thaàn löïc cuûa ñaïi só Duy Ma, luùc aáy Phaät Tu Di Ñaêng Vöông khieán cho ba vaïn hai ngaøn toøa sö töû roäng lôùn nghieâm tònh ñeán nhaäp vaøo thaát cuûa Ñöùc Duy Ma Caät. Caùc vò Boà Taùt, Ñaïi Ñeä Töû, Ñeá Thích, Phaïm Thieân, Töù Thieân Vöông thaáy ñieàu xöa giôø chöa töøng thaáy laø caùi thaát roäng lôùn meânh moâng chöùa troïn ba vaïn hai ngaøn toøa sö töû khoâng heà trôû ngaïi.

Thieàn sö Baûo Giaùc noùi: “Cho toøa sö töû laø cao roäng, thaát Tyû Da laø nhoû heïp, nghó ñeán caùi khoaûng chaát chöùa lieàn thaønh ra trôû ngaïi. Ñaây laø löïc Thaàn Thoâng chaân thaät, neân chaúng theå nghó baøn!”

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. ÔÛ trong choã coäi goác roãng saùng cuûa Maïng Caên, phaân bieät caùi tinh, caùi thoâ ñeå quyeát roõ Chaân, Nguïy. Nôi nhaân quaû ñeàn ñaùp, chæ caàu caûm öùng, traùi ngöôïc vôùi ñaïo thanh tònh laø thaáy Khoå, ñoaïn Taäp, chöùng Dieät, tu Ñaïo maø ôû nôi choã Dieät cho laø xong, khoâng chòu tieán tôùi roài sanh thaéng giaûi. Ngöôøi aáy sa vaøo haøng Ñònh Taùnh Thanh Vaên, thaønh baïn beø cuûa nhoùm taêng Voâ Vaên laø nhöõng ngöôøi taêng thöôïng maïn, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Chín, coá vieân thaønh caùi taâm Tinh ÖÙng, thaønh caùi quaû Thuù Tònh, traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra gioáng Trieàn Khoâng.

Thoâng raèng: Thöùc AÁm hieån loä neân goïi laø goác Maïng Caên roãng saùng. Caùi Thöùc thì ngaäm chöùa chuûng töû höõu laäu vaø voâ laäu. Nay ôû trong ñoù phaân bieät löïa choïn : Khoå, Taäp laø höõu laäu, goïi raèng thoâ, raèng nguïy; Ñaïo, Dieät laø voâ laäu, goïi raèng tinh, raèng chaân. Choïn boû ñi caùi Khoå, Taäp thoâ, nguïy maø giöõ laïi caùi Dieät, Ñaïo tinh, chaân. Tu Ñaïo laø caûm, chöùng dieät laø öùng. YÙ chæ muoán naém laáy ñieàu naøy, chaúng chòu tieáp theâm. Ñaây laø phaùp luaân Töù Ñeá, voán tu vieân quaùn Phaùp Giôùi bình ñaúng, lìa caùi dô nhò bieân, goïi laø Thanh Tònh Ñaïo.

Nay laïi phaùt khôûi caùi tri giaûi “Öa, Gheùt” cuûa Tieåu Thöøa, chaúng rôøi nhaân quaû, döøng ôû choã Dieät Ñeá maø ngöøng nghæ, ñoù laø caùi dô cuûa phía thanh tònh, neân goïi laø traùi ngöôïc. Höôùng veà choã tònh laëng, bò raøng buoäc nôi caùi troáng khoâng, chöùng nôi phaùp Chaân rieâng leäch, so vôùi caùi ñoaïn dieät ôû tröôùc coù hôi khaùc. ÔÛ tröôùc laø moät beà höôùng veà Khoâng, thuoäc veà trôøi Voâ Töôûng. Coøn ñaây thì coù Dieät Ñeá ñeå chöùng, thuoäc veà Töù Khoâng Thieân hay laø raøng buoäc nôi caùi Khoâng, mong vieân thaønh taâm caûm öùng neân bò söï tòch laëng raøng buoäc, khoâng theå höôùng veà Ñaïi Thöøa.

Haøng ñònh taùnh Thanh Vaên ñaõ chöùng Baùt Ñònh nhöng chöa chöùng Laäu Taän, vöôùng maéc vaøo giaùo phaùp Töù Ñeá, neân Phaät goïi laø Thanh Vaên, khoâng theå phaùt ngoä caàu tieán ñeán Voâ Thöôïng Boà Ñeà. Khi nghe ñöùc Phaät neâu leân phaùp moân Ñoán Giaùo thì beøn boû choã ruùt lui, aáy goïi laø Taêng Thöôïng Maïn. Chöa ñaéc cho laø ñaéc, roát roài thuoäc veà nhoùm Tyø Kheo Voâ Vaên.

Ngöôøi xöa noùi “Chôù giöõ coû laï xanh hang laïnh. Maây traéng ngoài yeân chaúng nhieäm maàu”. Bôûi theá, am chuû Lieân Hoa ñöa caây gaäy leân, chæ baøy ñaïi chuùng : “Ngöôøi xöa ñeán trong aáy, vì sao chaúng chòu truï?”

Ñaïi chuùng khoâng coù lôøi ñaùp.

Toå töï thay theá noùi raèng: “Vì kia ñöôøng loái chaúng ñaéc löïc!”

Laïi noùi: “Roát raùo laø sao?”

Laïi töï thay theá noùi raèng: “Ñoøn gaùnh vaùc ngang chaúng ñoaùi ngöôøi. Thaúng vaøo ngaøn, muoân ñænh nuùi ñi”.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Trong maét: caùt buïi; trong tai: ñaát

Ngaøn ngoïn, muoân ngoïn naøo chòu ôû

Hoa rôi nöôùc chaûy cuøng man maùc

Döïng ñöùng loâng maøy, choã naøo ñi?”.

Laïi coù nhaø sö hoûi thieàn sö Vaân Cö Giaûn: “Ñænh coâi ñoäc ôû thì theá naøo?”

Toå Cö noùi: “Trong chín gian taêng ñöôøng chaúng coù naèm, ai daïy oâng ñænh coâi ñoäc ôû?”

Ngaøi Ñôn Haø tuïng raèng:

“Phaùp theá, khoâng tu, voán troïn phaàn

Bình thöôøng thuø ñaùp quaù phaân minh

Tuy raèng chæ thaúng Tröôøng An loái

Khoå noãi khaùch chôi chaúng boä haønh!”.

Baäc Thanh Vaên höôùng veà Tòch Laëng, coøn thuoäc veà coâng phu tu taäp. Phaùp laø nhö theá, chaúng coù söï Tu, ñoù laø chaân Tòch Dieät. Haïng ñoän caên kia chaúng chòu roõ choã naøy.

Kinh: “Laïi nöõa, thieän nam töû aáy ñaõ cuøng toät taùnh khoâng cuûa Haønh AÁm, ñaõ dieät sanh dieät, nhöng chöa vieân maõn trong choã tinh dieäu cuûa Tòch Dieät. Neáu ôû trong taùnh Giaùc Minh thanh tònh vieân dung phaùt minh choã thaâm dieäu beøn laäp ñoù laø Nieát Baøn maø khoâng tieán tôùi, sanh laøm thaéng giaûi, thì ngöôøi aáy sa vaøo haøng ñònh taùnh Bích Chi, thaønh baïn beø cuûa caùc vò Duyeân Giaùc, Ñoäc Giaùc chaúng hoài taâm höôùng Ñaïi Thöøa, meâ laàm Boà Ñeà cuûa Phaät, boû maát Chaùnh Tri Kieán.

“Ñoù goïi laø haïng Thöù Möôøi, vieân thaønh Giaùc Taâm vaéng laëng, thaønh caùi quaû Traïm Minh, traùi xa taùnh Vieân Thoâng, ñi ngöôïc ñaïo Nieát Baøn, sanh ra haïng giaùc Vieân Minh, maø khoâng dung hoùa ñöôïc taùnh Vieân.

Thoâng raèng: Ñaõ thanh tònh vieân dung, thì nhöõng gì traùi ngöôïc vôùi Ñaïo chaúng theå bì kòp. Ñoái trong boán ñöùc Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh ñaõ gaàn roài vaäy, chæ vì chaáp maø chöa dung hoùa ñoù thoâi. Kia laáy Giaùc laøm Minh, thaáy caùi Vieân thì vöôùng keït nôi Vieân, thaáy caùi Minh thì vöôùng keït nôi Minh. Minh neân khoâng laàm nôi choã caûm öùng nhaân quaû. Vieân neân chaúng laãn nôi choã Dieät cho laø xong, ôû choã naøy maø phaùt minh ñöôïc söï thaâm dieäu. Thaâm laïi caøng thaâm neân chaúng sa vaøo caùi Coù, Dieäu laïi caøng Dieäu neân chaúng loït vaøo caùi Khoâng. Ngay nôi caùi Chaúng phaûi Coù, chaúng phaûi Khoâng naøy maø laäp laøm Nieát Baøn chaúng sanh chaúng dieät roài chaúng coøn tieán theâm, ñoù laø quaû ñònh taùnh Bích Chi.

Bích Chi coù hai haïng: Ra ñôøi coù Phaät, goïi laø Duyeân Giaùc. Ra ñôøi khoâng coù Phaät, goïi laø Ñoäc Giaùc. Caû hai ñeàu do quaùn saùt nhaân duyeân maø ngoä Ñaïo, ñeán choã chaúng coøn giao ñoäng, tieáp hôïp vôùi Vieân Giaùc. Nhöng chæ moät chöõ Giaùc khoâng theå tröø ñöôïc, maéc vöôùng nôi moät ñöôøng Vieân Minh, coá chaáp chaúng dung hoùa neân noùi laø Chaúng Hoài Taâm. Ñoù laø choã thieàn goïi laø “Ngoaøi reøm ñeâm saùng, khoù chuyeån thaân” vaäy.

Nhaø sö hoûi thieàn sö Kim Phong Chí: “Boán bieån laëng trong thì theá naøo?”

Toå Phong noùi: “Coøn laø keû döôùi theàm”.

Ngaøi Ñôn Haø tuïng raèng:

“Boán bieån khoùi traàn ñaõ laëng nhieân

Ngang hieân traêng saùng chieáu ngöôøi nhaøn

Töôùng quaân coâng lôùn, khoâng ban thöôûng

Ngöïa quyù, thöông vaøng boãng bieáng xem”.

Coù nhaø sö hoûi Toå Taøo Sôn : “Traêng saùng trôøi khoâng thì theá naøo?”

Toå Sôn noùi: “Coøn laø keû döôùi theàm”.

Thöa raèng: “Xin thaày tieáp leân theàm”.

Toå Sôn noùi: “Traêng laën roài ñeán töông kieán, chính luùc aáy ñoàng”.

Toå Ñaàu Töû khai thò chuùng raèng: “Neáu luaän ñeán chuyeän naøy, nhö chim loan, chim phuïng bay nguùt trôøi, chaúng heà ñeå veát; deâ röøng treo söøng, ñaâu thaáy taêm hôi. Maët trôøi chaúng giöõ laïi nôi ñaàm laïnh, maët traêng haù truù ôû taïi veát ñen. Hoaëc nhö laäp ra Khaùch, Chuû thì phaûi ngoaøi neûo Oai AÂm laéc ñaàu. Hoûi, ñaùp, noùi baøy laø vieäc ñeà xöôùng moät beân huyeàn loä [Ñöôøng huyeàn]. Neáu ñöôïc nhö vaäy, vaãn coøn taïi giöõa ñöôøng. Beøn môùi ñöùng troøng, chaúng phieàn töông kieán”.

Tuïng raèng:

“Traêng ñaày, nöôùc laëng, ñaïo nhaân saàu

Heát dieäu, khoâng nöông gioáng chaúng thaâu

Ngoaøi kieáp: “Chaùnh, Thieân kieâm ñôùi” neûo

Treân caønh khoâng naûy (maàm), bieän xuaân thu”.

Baèng nhö ôû caùc coâng aùn naøy coù neûo thaáu trieät, beøn coù theå laøm thaày cho caùc baäc Duyeân Giaùc, Ñoäc Giaùc. Baäc Duyeân Giaùc, Ñoäc Giaùc naøy voán laø moät gioáng haïng, tröôùc kia phaân ra thì chaúng phaûi.

Kinh: “Anan, möôøi loaïi Thieàn Na nhö vaäy, giöõa ñöôøng hoùa ñieân, do nöông meâ laàm trong choã chöa ñuû laïi cho ñaõ chöùng ñuû, ñeàu do Thöùc AÁm vaø taâm duïng coâng xen nhau maø sanh caùc thöù vò nhö theá. Chuùng sanh meâ daïi, khoâng bieát töï xeùt, gaëp caùi ñoù hieän tieàn, moãi moãi duøng caùi taâm meâ laàm coøn öa thích nhöõng taäp quaùn cuõ maø töï döøng nghæ, cho ñoù laø choã quay veà roát raùo, töï baûo ñaõ ñaày ñuû Voâ Thöôïng Boà Ñeà, thaønh ñaïi voïng ngöõ. Caùc taø ma ngoaïi ñaïo khi nghieäp baùo chieâu caûm heát roài thì sa vaøo nguïc Voâ Giaùn. Haøng Thanh Vaên, Duyeân Giaùc thì khoâng theå tieán tôùi theâm.

“Caùc oâng ñeå taâm giöõ gìn Ñaïo Nhö Lai, sau khi Ta dieät ñoä roài, ñem phaùp moân naøy truyeàn baøy trong ñôøi maït phaùp, khieán khaép chuùng sanh hieåu roõ nghóa naøy, khoâng ñeå cho nhöõng ma taø kieán töï gaây ra naïn lôùn cho mình. Giöõ gìn thöông cöùu, tieâu döùt caùc taø duyeân, khieán cho thaân taâm vaøo Tri Kieán Phaät, töø baét ñaàu ñeán thaønh töïu, khoâng maéc caùc loái reõ.

Thoâng raèng: Möôøi loaïi Thieàn Na cuûa Haønh AÁm ôû tröôùc cho ñeán naêm thöù Nieát Baøn hieän ra laø cuøng toät, ñaõ coù cô duyeân toû ngoä nhöng coøn chöa chöùng quaû. ÔÛ ñaây, möôøi loaïi Thieàn Na cuûa Thöùc AÁm thì ñeán Nieát Baøn cuûa baäc Bích Chi laø cuøng toät, ñaõ vaøo quaû vò neân goïi laø “Sanh caùc thöù vò nhö theá”.

Taùm loaïi tröôùc laø ngoaïi ñaïo, traùi vôùi hai lyù Chaân vaø Trung, khôûi leân caùc taø kieán Trong Tam Giôùi, heát nghieäp baùo thì laïi vaøo luaân hoài. Hai loaïi sau laø haøng Nhò Thöøa, traùi vôùi Trung Ñaïo Ñeá, khôûi caùi taø kieán Ngoaøi Tam Giôùi, hoài taâm lieàn vaøo Ñaïi Thöøa, neân coù theå taêng tieán. Hoài veà Trí, höôùng veà Bi, töùc laø ñaïo Boà Taùt. Tröôùc baûo raèng Taâm Ma, ñaây noùi raèng Kieán Ma. Taâm thì coøn löu ñoäng goàm caû Thöùc Thöù Saùu. Kieán thì chæ naém giöõ, goàm caû Thöùc Thöù Baûy. Toùm laïi, khoâng ra ngoaøi hai taäp khí töø voâ thuûy laø Kieán Hoaëc vaø AÙi Hoaëc. Do nöông theo meâ hoaëc neân chaúng theå roát raùo. Trong choã chöa ñuû maø sanh taâm cho laø ñaõ chöùng ñaày ñuû. Ñaõ ñeán choã trong laëng chaúng chao ñoäng cuûa Thöùc Thöù Taùm, nhöng chöa theå chuyeån Thöùc thaønh Trí neân goïi laø “Meâ Laàm Taùnh Boà Ñeà”, boû maát Chaùnh Tri Kieán. Tri kieán naøy laø Phaät Tri Kieán, chaúng phaûi ñaéc quaû maø maát ñi vaäy. Meâ nôi Thöùc AÁm, chaúng ñöôïc saùng suoát, vì bò Thöùc ngaên che, neân traùi xa taùnh Vieân Thoâng.

Thöùc Thöù Taùm laø taùnh cuûa Nhö Lai Taïng. Ngoä noù thì chuyeån ñöôïc Thöùc thaønh Chaùnh Quaû, meâ noù thì bò Thöùc chuyeån maø vaøo luaân hoài. Bôûi vaäy, coù theå “Khai, Thò, Ngoä, Nhaäp” Tri Kieán Phaät thì töø baét ñaàu vaøo cöûa laø ñöôïc thaønh töïu, chaúng bò caùc Kieán Chaáp ngoõ reõ laøm meâ laàm.

Toå Vaân Phong Duyeät thöôïng ñöôøng raèng: “Goác cuûa loaøi höõu tình laø nöông Bieån Trí laøm nguoàn. Loaøi haøm thöùc ñeàu laáy Phaùp Thaân laøm Theå. Chæ bôûi Tình sanh neân Trí caùch; Töôûng bieán hoùa maø Theå sai thuø. Ñaït Goác thì Tình vong, bieát Taâm thì Theå hôïp. Quyù thieàn ñöùc hieåu chaêng? Coå Phaät cuøng caây loä truï töông giao, ñieän Phaät cuøng caây ñeøn loàng cuïng traùn. Nhö neáu chaúng hieåu thì: Ñôn, Truøng, Giao, Chieát!” [Ñôn, Truøng, Giao, Chieát duøng ñeå chæ caùc haøo trong queû boùi Dòch. Ñôn: haøo döông, Truøng: haøo döông ñoäng. Giao: haøo aâm ñoäng. Chieát: haøo aâm]

Nhaø sö hoûi Hoøa Thöôïng Ba Tieâu Trieät: “Coù moät ngöôøi chaúng xaû sanh töû, chaúng chöùng Nieát Baøn, thì thaày coù naém tay nhau vôùi y khoâng?”

Ñaùp raèng: “Chaúng naém tay nhau”.

Hoûi: “Vì sao chaúng naém tay?”

Ñaùp raèng: “Laõo taêng cuõng bieát chuùt ít toát xaáu!”

Ngaøi Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Treû thô traêm tuoåi ra cöûa roài

Ñaày ngöôøi raàn ñoû röôùc traàn ai

Trong löûa daïo nhaøn nôi maùt meû

Ngöôøi bieát khoâng sao daùm gaàn naâng”.

Neáu bieát “Ngöôøi AÁy”, lieàn nhaäp Tri Kieán Phaät, khoâng maéc vaøo loái reõ.

Kinh: “Phaùp moân nhö theá, caùc Ñöùc Nhö Lai nhö soá vi traàn trong haèng sa kieáp quaù khöù ñeàu nöông caùi Taâm môû toû naøy maø ñaéc ñaïo Voâ Thöôïng. Khi Thöùc AÁm heát saïch roài thì ngay hieän tieàn, caùc Caên cuûa oâng ñeàu coù theå duøng thay laãn nhau. Töø choã caùc Caên duøng thay laãn nhau, beøn vaøo Kim Cöông Caøn Hueä Ñòa Boà Taùt, caùi Taâm tinh dieäu vieân minh ôû trong ñoù phaùt hoùa ra nhö ngoïc löu ly thanh tònh beân trong ngaäm maët traêng baùu. Nhö theá maø vöôït leân Thaäp Tín, Thaäp Truï, Thaäp Haïnh, Thaäp Hoài Höôùng, Töù Gia Haïnh Taâm vaø Thaäp Ñòa Kim Cöông laø choã Haønh cuûa Boà Taùt, cho ñeán ñòa vò Ñaúng Giaùc Vieân Minh maø theå nhaäp vaøo Bieån Dieäu Trang Nghieâm Nhö Lai, vieân maõn Boà Ñeà, veà trong Voâ Sôû Ñaéc.

“Ñoù laø nhöõng ma söï vi teá maø caùc ñöùc Phaät Theá Toân ñôøi quaù khöù tröôùc ñaõ giaùc ngoä, nghieäm roõ vaø phaân tích trong phaùp Chæ Quaùn. Neáu caûnh ma hieän ra maø oâng roõ bieát thì söï dô nhieãm cuûa taâm ñöôïc röûa tröø, khoâng laïc vaøo taø kieán, AÁm Ma tieâu dieät, Thieân Ma tan taùc, Ñaïi Löïc Quæ Thaàn heát hoàn chaïy troán, Ly Mî, Voïng Löôïng chaúng coøn sanh ra, thaúng ñeán Boà Ñeà, khoâng coù nhöõng thieáu soùt. Haøng haï lieät cuõng ñöôïc taêng tieán, ñoái trong Ñaïi Nieát Baøn Taâm khoâng meâ buoàn. Neáu caùc chuùng sanh meâ daïi trong ñôøi maït phaùp chöa hieåu Thieàn Na, chaúng roõ lôøi thuyeát phaùp maø öa tu Tam Muoäi, oâng e raèng hoï laïc vaøo ñöôøng taø thì phaûi moät loøng khuyeân baûo hoï trì chuù Phaät Ñaûnh Ñaø La Ni cuûa Ta. Neáu chöa coù theå tuïng nieäm, haõy vieát nôi thieàn ñöôøng hoaëc ñeo trong thaân thì taát caû caùc ma khoâng theå ñoäng ñeán. OÂng neân kính vaâng söï daïy baûo cuoái cuøng veà ñöôøng tieán tu roát raùo cuûa möôøi phöông Nhö Lai.

Thoâng raèng: Ñoaïn kinh naøy ñaàu ñuoâi töông öùng vôùi ñoaïn ôû tröôùc, choã OÂng Anan thaønh khaån thöa hoûi caùc phöông tieän ban ñaàu Xa Ma Tha, Tam Ma Baùt Ñeà, Thieàn Na ñeå thaønh töïu Boà Ñeà cuûa möôøi phöông Nhö Lai. Ñoù laø nhöõng ma söï vi teá maø caùc ñöùc Phaät Theá Toân ñôøi quaù khöù tröôùc ñaõ giaùc ngoä, nghieäm roõ vaø phaân tích trong phaùp Chæ Quaùn, neân Ma khoâng vaøo ñöôïc. Nöông caùi Taâm môû toû naøy maø ñaéc ñaïo Voâ Thöôïng. Caàn yeáu laø Thöùc AÁm heát saïch maø thoâi vaäy.

“Ñaø Na Thöùc [Thöùc AÁm] vi teá, taäp khí thaønh doøng xieát, sôï meâ Chaân, phi Chaân; Ta thöôøng chaúng khai dieãn”. Bôûi theá, neân khoâng bieát Thöùc AÁm thì giöõa ñöôøng thaønh ra cuoàng maø caùc Ma löøng laãy. Heã ngoä ñöôïc thì chuyeån Thöùc thaønh Trí, Boà Ñeà hieän tieàn. Neáu moãi moãi duøng caùi taâm meâ laàm coøn öa thích nhöõng taäp quaùn cuõ maø töï döøng nghæ, chöa ñaéc maø cho laø ñaéc, chöa chöùng maø cho laø chöùng. Coù ñaéc coù chöùng ñaáy thuoâïc veà Ma. Thöùc AÁm neáu heát, thì Thaàn Ngaõ ñeàu tieâu tan, ngöôïc doøng toaøn nhaát, caùc Caên duøng thay nhau. Trong choã duøng laãn nhau thaáu vaøo Kim Cang Caøn Hueä Ñòa, ôû trong ñoù phaùt khôûi caùi Chaân Trí, nhö ngoïc löu ly thanh tònh, trong ngaäm maët traêng baùu. Caùi maät vieân tònh dieäu cuûa taát caû Nhö Lai ñeàu hieän ra trong ñoù. Ngay ñoù lieàn ñöôïc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn, beøn vöôït leân Thaäp Tín, Thaäp Truï, Thaäp Haïnh, Thaäp Hoài Höôùng, Töù Gia Haïnh Taâm cho ñeán Kim Cang Thaäp Ñòa laø choã Haønh cuûa haøng Boà Taùt, chöùng nôi Ñaúng Giaùc. Ñaúng Giaùc vieân minh, theå nhaäp vaøo Bieån Dieäu Trang Nghieâm Nhö Lai, töùc laø ñòa vò Dieäu Giaùc. ÔÛ ñoaïn tröôùc noùi raèng “Coù Tam Ma Ñeà, teân Ñaïi Phaät Ñaûnh, Thuû Laêng Nghieâm Vöông saün ñuû muoân haïnh, möôøi phöông Nhö Lai neûo dieäu trang nghieâm, nhaát moân sieâu xuaát” laø choã naøy vaäy.

Kinh Laêng Nghieâm noùi “Vieân maõn Boà Ñeà, veà Voâ Sôû Ñaéc”. Kinh Kim Cang noùi “Neáu coù moät Phaùp ñeå ñaéc thì Phaät Nhieân Ñaêng chaúng thoï kyù cho Ta”. Theá neân, ñaéc Voâ Sôû Ñaéc, chöùng Voâ Sôû Chöùng ñoù laø thaáy Taùnh. Thaáy Taùnh töùc thaønh Phaät vaäy. Do Caøn Hueä Ñòa chöùng ngay Boà Ñeà, goïi laø Sieâu. Sieâu neân Ñoán vaäy. Do Caøn Hueä Ñòa maø an laäp Thaùnh vò cho ñeán choã vieân maõn Boà Ñeà laø Ñoán maø Vieân vaäy. Ñaây laø phaùp moân Vieân Ñoán, laäp töùc chuyeån Thöùc thaønh Trí. Caùc ma söï goác gaùc ôû Thöùc AÁm, töø ñaâu maø sanh ra? Bôûi theá, noùi raèng “Chaúng baùm giöõ thì khoâng coù caùi phi huyeãn, caùi phi huyeãn coøn chaúng sanh thì phaùp huyeãn nöông ñaâu laäp?” Huyeãn coøn khoâng coù, sao coù ñöôïc ma söï? Neân chi, ngöôøi phaøm phu maø bieát ñieàu naøy thì thaúng ñeán Boà Ñeà, khoâng coøn thieáu soùt. Haøng Nhò Thöøa maø bieát choã naøy thì hoài taâm tieán tôùi, ñaéc Ñaïi Nieát Baøn. Caùi phaùp Xa Ma Tha, Tam Ma Baùt Ñeà, Thieàn Na vi dieäu naøy bôûi theá laø phöông tieän ban ñaàu, cuõng laø söï daïy baûo cuoái cuøng, chæ coù theå boãng nhieân töï ngoä, chaúng do bôûi ngöôøi maø ñaéc ñöôïc, cuõng chaúng phaûi quaùn haïnh tu chöùng taàm thöôøng maø ñaéc. Ñoù laø caûnh giôùi khoâng theå nghó baøn. Nhö tu Tam Muoäi maø trì chuù thì taát caû caùc Ma khoâng coù theå ñoäng ñeán. Ñieàu aáy cuõng khoâng theå nghó baøn, neân ôû ñaây laáy söï trì chuù ñeå keát thuùc, töông öùng vôùi Ñaïi Phaät Ñaûnh ôû tröôùc, vì ñeå baøy toû caùi phaùp moân Ñeä Nhaát cöïc toân cöïc quí vaäy.

Thieàn sö Thanh Nguyeân Haønh Tö hoûi Ñöùc Luïc Toå raèng : “Neân laøm gì ñeå khoâng rôi vaøo theàm böïc Giai caáp]?”

Toå noùi: “OÂng töøng laøm gì?”

Haønh Tö ñaùp: “Thaùnh Ñeá cuõng chaúng laøm”.

Toå noùi: “Rôi vaøo theàm böïc naøo?”

Haønh Tö ñaùp: “Thaùnh Ñeá coøn chaúng laøm thì coù giai caáp naøo ñaâu!”

Toå baèng loøng vaø khieán Ngaøi caàm ñaàu trong chuùng, roài daïy ñi hoùa ñoä moät nôi khaùc.

Keä raèng:

“Taâm ñòa chöùa caùc gioáng

Möa khaép aét maàm sanh

Ñoán ngoä hoa tình aáy

Boà Ñeà, quaû töï thaønh”.

Ngaøi Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Voâ Kieán Ñænh loä, maây veït nhanh

Caønh linh ngoaøi kieáp chaúng hôi xuaân

Chaúng ngoài meù aáy, Khoâng Vöông ñieän

Ñaâu chòu caøy böøa höôùng vaàng hoàng”.

Ngaøi Ñôn Haø tuïng raèng :

“Cao troåi khoù ñem chaùnh nhaõn nhìn

Sieâu vieät xöa nay chaúng saùnh baèng

Reâu phong coå ñieän khoâng haàu caän

Traêng phuû caây giaø, phuïng chaúng nöông”.

Coù nhaø sö hoûi Toå Thuïy Nham: “Thöông löôïng laøm sao ñeå khoâng rôi vaøo theàm böïc?”

Toå Nham noùi: “Baøy chaúng ra!” [Hay: “Ñuoåi chaúng ra”]

Hoûi raèng: “Vì sao baøy chaúng ra?”

Ñaùp raèng: “Kia xöa nay khoâng giai caáp”.

Hoûi raèng: “Chöa roõ ôû vò thöù naøo?”

Ñaùp raèng: “Chaúng ngoài ñieän Phoå Quang”.

Hoûi raèng: “Vaäy coù söûa sang giaùo hoùa khoâng?”

Toå Nham noùi: “Danh nghe ñaày ba coõi, choán naøo chaúng chaàu veà?”

Bieån Dieäu Trang Nghieâm ñaày ñuû Phöôùc Hueä, vaïn haïnh saün ñuû, thaät khoâng theå nghó baøn. Thaùnh Ñeá coøn chaúng ñuû noùi, huoáng laø tuïc ñeá ö?

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM