Kinh sach

PHAÀN THÖÙ HAI: PHAÀN CHAÙNH TOÂNG

CHÖÔNG V: PHAÂN BIEÄT CAÙC NGHIEÄP QUAÛ TAÏO THAØNH TAM GIÔÙI. CHÆ ROÕ CAÙC CAÛNH GIÔÙI TU CHÖÙNG VAØ CAÙC CHÖÔÙNG NGAÏI

VIII. SANH TÖÛ LAØ VOÏNG TÖÔÛNG NAÊM AÁM MAØ COÙ, LYÙ TUY ÑOÁN NGOÄ, SÖÏ PHAÛI TIEÄM TRÖØ.

Kinh: OÂng Anan lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, nghe Phaät daïy baûo, ñaûnh leã kính vaâng, ghi nhôù khoâng soùt, ôû trong ñaïi chuùng laïi baïch Phaät raèng: “Nhö lôøi Phaät daïy, trong Töôùng Nguõ AÁm coù naêm thöù hö voïng laøm caùi taâm töôûng coäi goác. Chuùng toâi bình thöôøng chöa ñöôïc nhôø Ñöùc Nhö Lai khai thò tæ mæ. Laïi naêm AÁm aáy laø tieâu tröø moät löôït hay theo thöù lôùp maø heát? Naêm lôùp nhö vaäy ñeán ñaâu laø giôùi haïn? Xin nguyeän Ñöùc Nhö Lai phaùt roäng ñaïi töø laøm cho con maét Taâm cuûa ñaïi chuùng naøy ñöôïc trong saùng ñeå laøm ñaïo nhaõn töông lai cho taát caû chuùng sanh trong ñôøi maït phaùp”.

Phaät baûo OÂng Anan: “Taùnh Tinh Chaân thì Dieäu Minh, taùnh Baûn Giaùc laø Vieân Tònh, chaúng coù veát tích cuûa sanh töû vaø caùc traàn caáu, cho ñeán hö khoâng cuõng ñeàu nhaân voïng töôûng maø coù ra. Taát caû caùi aáy nguyeân laø Baûn Giaùc dieäu minh chaân tinh voïng phaùt sanh ra caùc khí theá gian, nhö chaøng Dieãn Nhaõ Ña meâ caùi ñaàu maø nhaän boùng trong göông. Voïng voán khoâng coù nhaân, maø ôû trong voïng töôûng laäp ra taùnh Nhaân Duyeân. Meâ laàm Nhaân Duyeân thì goïi ñoù laø Töï Nhieân. Caùi taùnh cuûa hö khoâng kia coøn thaät laø huyeãn hoùa sanh ra huoáng laø Nhaân Duyeân hay Töï Nhieân ñeàu laø söï so tính cuûa voïng taâm chuùng sanh.

“Anan, bieát laø hö voïng khôûi ra maø noùi nhaân duyeân hö voïng. Nhö hö voïng goác voán khoâng coù thì caùi nhaân duyeân hö voïng ñoù khoâng choã coù, huoáng gì laø khoâng bieát maø suy raèng Töï Nhieân.

Thoâng raèng: Choã hoûi cuûa OÂng Anan: “Tieâu tröø moät löôït hay theo thöù lôùp maø heát?”, laø choïn löïa döùt khoaùt hai phaùp moân Ñoán, Tieäm ñeå laøm con maét Ñaïo cho haøng trôøi, ngöôøi töông lai. Ñöùc Theá Toân tröôùc heát duøng moät ñöôøng toái thöôïng, nöông Ngoä maø tieâu tröø heát moät löôït ñeå khai thò cho. Ñoäc chæ taïi ngoä, Theå nhaäp Taùnh Tinh Chaân dieäu minh cuûa Baûn Giaùc vieân tònh. Caùi Thaáy naøy chaúng dung chöùa voïng nghieäp sanh töû vaø caùc voïng duyeân traàn caáu naøo. Cho ñeán caû hö khoâng chaúng phaûi Nghieäp, chaúng phaûi Duyeân. Theå Taùnh aáy nhö bieån lôùn chaúng chöùa thaây ma, töùc laø caùc töôùng hö khoâng, töû sanh, traàn caáu cuõng khoâng coù choã naøo maø dính baùm. Thaáy roõ ñöôïc taùnh Dieäu Minh voán töï tinh chaân nhö theá thì coøn coù voïng gì? Taùnh Baûn Giaùc haèng nhieân töï toaøn veïn trong saïch, coù dô nhieãm naøo ñaâu?

Cho neân söï troâi laên sanh töû cuûa theá gian ñeàu thuoäc nôi Thoï, Töôûng vaø Haønh AÁm, traàn caáu vaån ñuïc thuoäc Saéc AÁm. Nöông hö khoâng maø khôûi laäp thuoäc nôi Thöùc AÁm. Taát caû ñeàu do Voïng Töôûng sanh khôûi. Ñaõ laø Baûn Giaùc dieäu minh chaân tinh thì nhaân ñaâu maø khôûi voïng ñeå phaùt sanh caùc khí theá gian, Kieán Phaàn, Töôùng Phaàn v.v...? Voïng voán khoâng coù nhaân, nhö ôû tröôùc ñaõ noùi “Chaøng Dieãn Nhaõ Ña meâ caùi ñaàu maø nhaän boùng”. Ai ai cuõng bieát laø Voïng, thì caùi Voïng aáy töø ñaâu maø khôûi ra?

Cho laø nhaân duyeân thì chaúng phaûi laø nhaân duyeân, cho laø töï nhieân thì chaúng phaûi laø töï nhieân. Chaúng phaûi nhaân duyeân, chaúng phaûi töï nhieân thì khoâng phaûi laø taùnh hö khoâng ö? Cuõng chaúng phaûi laø taùnh hö khoâng vaäy. Taùnh hö khoâng kia nhö moät boït nöôùc phaùt ra trong bieån. Trong taùnh Ñaïi Giaùc maø xem thì roõ raøng laø Huyeãn, huoáng gì caùc thöù sanh töû traàn caáu nöông nôi hö khoâng maø khôûi laäp, haù chaúng phaûi laø Huyeãn ôû trong Huyeãn ö? Theá neân, noùi taùnh nhaân duyeân, noùi taùnh töï nhieân ñeàu laø söï so tính cuûa Voïng Taâm, voán naøo thaät coù. Ñaõ chaúng phaûi Nhaân Duyeân, Töï Nhieân thì caùi Voïng cuûa naêm AÁm nguyeân khoâng coù Töï Taùnh. Ñaõ khoâng coù Töï Taùnh thì voán chaúng sanh. Voïng voán chaúng sanh, choán naøo tìm Voïng? Cho neân bieát choã khôûi cuûa Voïng môùi coù theå noùi Nhaân Duyeân cuûa Voïng. Caùi Voïng naøy laøm sao maø sanh, roài phaûi laøm sao maø döùt?

Nghó theá môùi coù chuyeän naêm AÁm tieâu dieät theo thöù lôùp. Baèng nhö Voïng voán khoâng coù thì töø ñaâu maø goïi laø Nhaân Duyeân, laïi töø ñaâu maø suy tính laø Töï Nhieân? Nhö maét khoâng coù beänh nhaëm, ñoäc chæ thaáy moät maët traêng. Voán laøm gì coù maët traêng thöù hai, thì choán naøo laïi tìm maët traêng thöù hai ñeå luaän nhaân duyeân vôùi töï nhieân?

Caùi choã nöông Ngoä maø tieâu heát moät löôït ñaây laø phaùp moân Vieân Ñoán Toái Thöôïng. Bôûi theá maø chaúng luaän laøm sao tieâu tröø maø chaúng chöa töøng khoâng tieâu tröø heát moät löôït! Chæ vieäc ngoä nhaäp Boån Giaùc tinh chaân dieäu minh vieân tònh thì chaúng coøn chuyeän gì khaùc.

Coù nhaø sö hoûi Toå Tröôøng Sa Caûnh Saàm raèng: “Con ngöôøi boån lai thaønh Phaät phaûi chaêng?”

Toå Sa noùi: “OÂng noùi Thieân Töû nöôùc Ñaïi Ñöôøng trôû laïi caét coû, caét tranh sao?”

Ngaøi Ñaàu Töû tuïng raèng:

“Truøng truøng khí tía thaúm ñieän reâu

Sao phaân ngoâi vò trò Caøn Khoân

Kim Luaân [Phaät] chaúng ngöï Dieâm Phuø caûnh

Haù vôùi chö haàu baûo aán toân”.

Laïi coù nhaø sö hoûi thieàn sö Cöûu Phuïng Maõn: “Ai ai cuõng noùi “Xin daïy nghóa”, chöa roõ Thaày coù cöùu giuùp khoâng?”

Toå Maõn noùi: “OÂng noùi nuùi lôùn kia laïi thieáu taác ñaát naøo ö?”

Hoûi: “Boán bieån tìm caàu laø vì chuyeän gì theá?”

Toå Maõn noùi: “Dieãn Nhaõ meâ ñaàu, taâm töï cuoàng”.

Hoûi raèng: “Laïi coù ngöôøi (hoaëc: Caùi) chaúng ñieân khoâng?”

Toå Maõn noùi: “Coù”.

Hoûi raèng: “Theá naøo laø ngöôøi chaúng ñieân?”

Toå Maõn noùi: “Hoát nhieân hieåu giöõa ñöôøng, maét chaúng môû”.

Ñaây laø trong Giaùc Minh maø laøm ra loãi, roài lìa döùt Voïng Caên. Theá neân, chaøng Dieãn Nhaõ meâ cuoàng, ñaâu coù töø ñaâu maø khôûi. Chaúng phaûi laø ngöôøi thaät thaáy Baûn Lai Dieän Muïc, deã gì thaáu roõ choã naøy.

Kinh: “Theá neân Nhö Lai phaùt minh cho caùc oâng raèng baûn nhaân cuûa naêm AÁm ñoàng laø Voïng Töôûng. Thaân theå cuûa oâng tröôùc heát nhaân caùi Töôûng cuûa cha meï maø sanh. Taâm cuûa oâng neáu chaúng phaûi laø Töôûng thì ñaâu coù ñeán trong Töôûng maø gaù maïng. Nhö Ta ñaõ noùi ôû tröôùc, Taâm töôûng ñeán vò chua thì trong mieäng chaûy nöôùc boït. Taâm töôûng vieäc leân cao, trong loøng baøn chaân thaáy gheâ gheâ. Doác cao khoâng coù, vaät chua chöa tôùi, thaân theå cuûa oâng neáu chaúng cuøng loaøi hö voïng thì côù sao nghe noùi tôùi chua thì nöôùc mieáng chaûy ra?

“Theá neân, phaûi bieát Saéc Thaân hieän giôø cuûa oâng chính laø Voïng Töôûng kieân coá Thöù Nhaát.

Thoâng raèng: Töôûng sanh ra ôû ñaâu? Sanh ôû nôi Thöùc vaäy. Choã Thöùc vöøa baét ñaàu ñoäng, ñoù laø nguoàn goác caùi Töôûng. Thöùc laø Meänh Caên, nöông Töôûng maø truyeàn. Thöùc ñoäng aét Töôûng sanh, Töôûng sanh thì Maïng laäp, Maïng laäp thì boán Ñaïi ñaày ñuû, ñoù laø choã noùi “Ba thöù Meänh, Töôûng, Thöùc hoøa hôïp maø thaønh ngöôøi” vaäy. Bôûi theá, caùi Töôûng cuûa mình hôïp vôùi Töôûng cuûa cha meï thì phöôùc ñöùc toát xaáu tuøy theo choã nguyeän maø caùi Saéc Thaân kieân coá ôû ñoù hieän ra vaäy. Tröôùc khi chöa sanh thì chæ coù Töôûng. Tröôùc khi chöa coù Töôûng thì chæ coù Thöùc. Caùi Thöùc Thaàn chaúng cheát goïi laø Meänh Caên. Meänh Caên muoán söï kieân coá tröôøng cöûu, neân ñaõ hieän ra Saéc Thaân thì chæ sôï tieâu maát. Ñaây laø chöùng côù roõ raøng cuûa Voïng Töôûng kieân coá.

Neáu cho raèng nöông caùi khí AÂm Döông trôøi ñaát maø thaät coù thaân naøy, chöù chaúng phaûi hö voïng maø laäp ra, thì nghe noùi ñeán me haún khoâng sanh nöôùc mieáng, nghe noùi ñeán bôø vöïc khoâng caûm thaáy gheâ gheâ, khoâng theo voïng maø troâi laên ñöôïc. Ñaøng naøy trong mieäng thì nöôùc mieáng chaûy ra, döôùi chaân thaáy rôïn rôïn; chöa haún laø caûnh thaät, chæ nhaân Töôûng maø sanh ra thì quaû thaân naøy roõ raøng thuoäc cuøng loaïi Voïng Töôûng, neân cuøng vôùi Voïng Hoaëc töông öùng. Theá thì coøn laï gì thaân naøy chaúng do caùi Töôûng cuûa cha meï maø sanh ra ö ? Chæ coù Töôûng theo vôùi Töôûng, nhö töôûng me sanh ra thì coù nöôùc mieáng, töôûng vöïc thì gheâ chaân. Caùi Saéc Thaân hieän coù ñaây roõ raøng laø moät Voïng Töôûng kieân coá. Theá neân noùi ñeán Saéc AÁm thì goác laø Voïng Töôûng kieân coá. Neáu bieát roõ caùi Töôûng naøy chaúng phaûi nhaân duyeân sanh, chaúng phaûi töï nhieân sanh, toaøn laø hö voïng, ngay ñoù laø tòch dieät, voán töï khoâng coù Saéc, thì coù caùi gì ñan deät maø laøm ra Kieáp Tröôïc ö ? Bôûi theá maø hoùa Khoâng caùi Kieáp Tröôïc vaäy.

Hueä Trung Quoác Sö thöôïng ñöôøng raèng: “Caây thanh la baùm nöông leân treân ñænh caây toøng khoâ. Maây traéng löõng lôø tuï taùn trong Thaùi Hö. Muoân phaùp voán nhaøn maø ngöôøi töï naùo!”

Toå Vaân Moân thöôïng ñöôøng: “Naøy quí Thöôïng Toïa, chôù coù voïng töôûng! Trôøi laø trôøi, ñaát laø ñaát, nuùi laø nuùi, nöôùc laø nöôùc, taêng laø taêng, tuïc laø tuïc!”

Im laëng giaây laùt, roài noùi: “Cuøng ta ñem ñaët vöõng ngoïn nuùi laïi ñaây!”

Coù nhaø sö beøn hoûi: “Keû hoïc nhôn thaáy nuùi laø nuùi, nöôùc laø nöôùc thì theá naøo?”

Toå Moân noùi: “Ba cöûa ñeå laøm gì maø laïi côõi Phaät ñieän töø trong aáy ñi qua?”

Hoûi raèng: “Nhö vaäy thì ñöøng coù voïng töôûng vaäy”.

Toå Moân noùi: “Traû laïi thoaïi ñaàu cuûa ta ñaây!”

Phaøm keû hoïc nhôn roõ bieát muoân phaùp voán nhaøn, Saéc AÁm chaúng coù, bieát roõ Voïng Töôûng laø hö voïng, aên nhaèm gì ñeán ta thì coù gì maø chaúng “Khoâng” caùi Saéc AÁm. Chæ vì chöa roõ thoaïi ñaàu cuûa Vaân Moân. Tham ñi!

Kinh : “Ngay nôi caùi taâm töôûng töôïng leân cao vöøa noùi ñoù maø coù theå khieán thaân oâng thaät thoï söï gheâ rôïn. Do caùc Thoï sanh ra maø coù theå giao ñoäng Saéc Thaân.

“Vaäy hieän nay hai thöù Thuaän Ích vaø Traùi Toån ñang giong ruoåi nôi oâng chính laø Voïng Töôûng hö minh Thöù Hai.

Thoâng raèng: Töôûng ôû taâm maø Thaân thaáy gheâ rôïn, thì aét laø coù Thoï roài sau môùi laøm giao ñoäng Saéc Thaân. Coù Töôûng töùc coù Thoï, coù Thoï töùc coù Hieän Haønh. Bôûi theá, Thoï vui laø Thuaän, laø Ích. Thoï khoå laø Traùi, laø Toån. Bôûi theá, hai thöù hieän haønh ñaép ñoåi, giong ruoåi chaúng ngöøng. Caùi gì laø Thoï? Heã Hö thì Thoï, heã Minh thì Laõnh Naïp. Caùi Hö Minh Voïng Töôûng naøy thuoäc naêm Thöùc tröôùc, töùc laø Kieán Phaàn. Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn laãn loän neân goïi laø Kieán Tröôïc. Neáu bieát caùi Thoï naøy chaúng phaûi nhaân duyeân sanh, chaúng phaûi töï nhieân sanh neân laø hö voïng; tuy hö minh nhöng voán khoâng coù Töï Theå. Ñaõ khoâng coù Töï Theå thì voán töï chaúng sanh. Ñaõ voán chaúng sanh thì caùi gì laø Thoï, caùi gì laø Kieán Phaàn ? Theá neân, coù theå phaù tan Kieán Tröôïc vaäy.

Toå Trieäu Chaâu thöôïng ñöôøng raèng: “Boà Ñeà Nieát Baøn, Chaân Nhö Phaät Taùnh ñeàu laø y phuïc dính nôi thaân, cuõng goïi laø phieàn naõo. Choã Thaät Teá Lyù Ñòa coù gì maø baùm níu? Moät taâm chaúng sanh, vaïn phaùp khoâng loãi. OÂng chæ tham cöùu cho suoát, ngoài xeùt xem hai, ba möôi naêm, neáu chaúng hoäi cöù chaët ñaàu laõo taêng ñi. Moäng huyeãn, Khoâng hoa uoång coâng naém baét! Taâm maø chaúng khaùc, vaïn phaùp nhaát nhö. Ñaõ khoâng töø ngoaøi maø ñöôïc thì coøn naém giöõ laøm gì? Töông töï nhö con deâ, toùm lung tung thöù boû vaøo mieäng. Laõo taêng nghe Hoøa Thöôïng Döôïc Sôn noùi : “Coù ngöôøi hoûi ñoù, chæ baûo: “Ngaäm moõm choù laïi!” Laõo taêng cuõng daïy: “Ngaäm moõm choù laïi!” Giöõ laáy caùi Ta laø dô, chaúng giöõ caùi Ta laø saïch. Thaät nhö con choù saên chuyeân muoán coù ñöôïc vaät gì ñeå aên. Phaät Phaùp ôû taïi choán naøo? Ngaøn ngöôøi, vaïn ngöôøi ñeàu laø nhöõng teân tìm Phaät, trong ñoù tìm moät ñaïo nhaân cuõng khoâng coù. Neáu cuøng Khoâng Vöông laøm ñeä töû, chôù baûo taâm beänh nan y!”

Laïi coù nhaø sö hoûi Toå Ñoäng Sôn: “Moãi moãi sieâng chuøi lau”[Baøi keä cuûa Thaàn Tuù], vì sao chaúng ñöôïc y baùt?”

Toå Sôn noùi: “Duø cho noùi “Xöa nay khoâng moät vaät” cuõng chaúng ñöôïc y baùt kia!”

Hoûi raèng: “Chöa roõ ngöôøi naøo thì ñöôïc?”

Toå Sôn noùi: “Keû chaúng nhaäp moân”.

Hoûi raèng: “Chæ nhö keû chaúng nhaäp moân laïi coù ñaéc khoâng?”

Toå Sôn noùi: “Tuy vaäy, chaúng ñöôïc thì chaúng trao kia”.

Laïi noùi tieáp: “Duø cho noùi “Boån laïi voâ nhaát vaät” vaãn coøn chaúng ñöôïc y baùt. Haõy noùi ngöôøi nhö sao thì hôïp ñöôïc? Trong aáy hôïp ñöôïc, haï moät chuyeån ngöõ, haõy noùi haï ñöôïc lôøi gì?”

Moät vò Thöôïng Toïa haï chín möôi saùu chuyeån ngöõ maø chaúng kheá hôïp, sau cuøng noùi: “Giaû söû coù ñem laïi ñi nöõa, kia cuõng chaúng laõnh thoï”.

Toå Sôn raát chòu.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu noùi: “Kia ñaõ khoâng nhaän laø coù maét, ñem ñeán thì aét haún laø muø”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu ra raèng: “Tröôøng Lö [Töï xöng] thì khoâng theá! Caàn neân ñem laïi, neáu chaúng ñem laïi, laøm sao bieát chaúng thoï? Caàn neân chaúng thoï, neáu chaúng coù chaúng thoï laøm sao khoûi ñem laïi? Ñem laïi haún nhieân laø maét, chaúng thoï ñích thaät laø muø. Coù hieåu chaêng?

“Chieáu khaép, theå khoâng nöông

Thoâng thaân hôïp Ñaïi Ñaïo”.

Ñaây laø töø hai choã thua rôùt cuûa Tyø Kheo Tröôøng Traûo [Caäu cuûa OÂng Xaù Lôïi Phaát teân laø Kausthila. OÂng noùi vôùi Phaät: “Naøy Thaày Cuø Ñaøm, ta ñaây chaúng laõnh thoï caùc phaùp”...] maø giaùo hoùa haøng vò lai. Caàn phaûi ngay caùi “Chaúng thoï” cuõng chaúng thoï nhaän, môùi coù theå sieâu khoûi Kieán Tröôïc.

Kinh: “Do nhöõng nieäm löï sai khieán Saéc Thaân cuûa oâng, neáu Saéc Thaân chaúng phaûi cuøng loaïi vôùi Nieäm thì côù sao thaân oâng laïi theo Nieäm maø bò sai söû, moãi moãi nhaän laáy hình töôïng, taâm khôûi naém giöõ hình töôïng töông öùng vôùi Nieäm? Thöùc laø töôûng Taâm, nguû laøm chieâm bao.

“Vaäy Voïng Tình, Töôûng Nieäm giao ñoäng cuûa oâng chính laø Voïng Töôûng dung thoâng Thöù Ba.

Thoâng raèng: Nieäm löï thì voâ hình, thaân theå coù hình chaát. Nieäm ñoäng thì thaân theo, do ñaâu laïi bò sai söû? Do caùi Töôûng dung thoâng vaäy. Taâm sanh caùi Töôûng hö voïng maø thaân giöõ nhaän vaät thaät, moãi moãi thuø ñaùp, töông öùng vôùi Nieäm. Do caùi Töôûng dung thoâng neân khieán taâm theo caûnh, khieán caûnh tuøng taâm. Caùi Voïng Tình giao ñoäng, thöùc nguû khoâng giaùn ñoaïn, ñoù thuoâïc veà goác reã Voïng Töôûng, söùc coù theå dung thoâng khoâng ngaên ngaïi. AÁy laø taùc duïng cuûa Thöùc Thöù Saùu, laø saøo huyeät cuûa phieàn naõo.

Neáu roõ caùi Töôûng naøy chaúng phaûi nhaân duyeân sanh, chaúng phaûi töï nhieân sanh, ñöông theå hö voïng, töùc ñöông theå khoâng tòch. Töôûng voán khoâng sanh thì phieàn naõo naøo coù ra gì nöõa?

Xöa, Ngaøi Ngöôõng Sôn ñang chaùnh ñònh trong taêng ñöôøng, nöûa ñeâm khoâng thaáy nuùi soâng, ñaát ñai, chuøa chieàn, ngöôøi vaät cho ñeán maát luoân thaân, toaøn veïn ñoàng nhö hö khoâng.

Saùng hoâm sau Ngaøi keå laïi vôùi Toå Quy Sôn.

Toå Quy Sôn noùi: “Toâi hoài ôû vôùi Toå Baùch Tröôïng cuõng ñöôïc nhö vaäy, ñoù laø coâng duïng tieâu minh caùi Voïng Töôûng dung thoâng. OÂng veà sau thuyeát phaùp, coù ngöôøi vöôït hôn thì khoâng ñaâu coù chuyeän ñoù”.

Ngaøi Thieân Ñoàng neâu kinh Vieân Giaùc: “ÔÛ taát caû moïi thôøi, chaúng khôûi voïng nieäm chaêng? ÔÛ nôi voïng taâm cuõng chaúng döùt dieät chaêng? Truï caûnh vieân thoâng chaúng theâm söï hieåu bieát chaêng? ÔÛ choã khoâng hieåu bieát chaúng phaûi bieän chaân thöïc chaêng?” (ÔÛ ñaây Toå theâm caùc chöõ “chaêng” ñeå thaønh caâu hoûi).

Tuïng raèng:

“Ñöôøng ñöôøng nguy nga, loãi loãi laïc laïc

Choã naùo caém ñaàu, choã oån haï chaân

Döôùi chaân daây ñöùt, töï do thay!

Ñaàu muõi heát buøn, oâng khoûi caïo!

Ñöøng ñoäng ñaäy,

Giaáy cuõ ngaøn naêm ñuùng laø thuoác!”.

Toå Lang Nha Giaùc coù laàn hoûi moät vò taêng giaûng kinh: “Theá naøo laø ôû taát caû moïi thôøi chaúng khôûi voïng nieäm?”

Ñaùp raèng: “Khôûi töùc laø beänh”.

Laïi hoûi: “Theá naøo laø ôû nôi voïng taâm cuõng chaúng döùt dieät?”

Ñaùp raèng: “Döùt töùc laø beänh”.

Laïi hoûi: “Theá naøo laø truï caûnh voïng töôûng chaúng theâm söï hieåu bieát?”

Ñaùp raèng: “Bieát töùc laø beänh”.

Laïi hoûi: “Theá naøo laø ôû choã khoâng hieåu bieát chaúng phaân bieän chaân thöïc?”

Ñaùp raèng: “Phaân bieän töùc laø beänh”.

Toå Giaùc cöôøi maø raèng: “OÂng bieát thuoác ñaáy, nhöng chöa bieát caùi kî trong thuoác vaäy”.

Ngaøi Böûu Giaùc laøm baøi keä:

“Hoa vaøng aép aép, truùc xanh raøng raøng

Giang Nam ñaát aám, aûi Baéc xuaân haøn

Khaùch du ñi roài khoâng tin töùc

Coøn laïi Vaân Sôn ngaém ñeán giaø!”.

Caùc vò toân tuùc ôû ñaây coù theå noùi laø “Döôùi chaân daây ñöùt”, tung hoaønh töï do, ñuû ñeå laøm quy taéc phaù Töôûng AÁm.

Kinh: “Söï chuyeån hoùa khoâng döøng, xoay vaàn aâm thaàm dôøi ñoåi, moùng tay daøi, toùc moïc leân, khí löïc tieâu, dung maïo nhaên, ngaøy ñeâm thay theá, khoâng heà hay bieát. Anan, neáu caùi ñoù khoâng phaûi laø oâng thì côù sao thaân oâng laïi thay ñoåi? Coøn neáu noù thaät laø oâng, thì côù sao oâng khoâng hay bieát?

“Vaäy caùc Haønh AÁm cuûa oâng nieäm nieäm chaúng döøng chính laø Voïng Töôûng u aån Thöù Tö.

Thoâng raèng: Voïng Töôûng kieân coá thì chaúng rôøi Saéc Traàn. Voïng Töôûng hö minh coøn ñoái ñaõi vôùi Saéc Traàn. Voïng Töôûng dung thoâng thì thuoäc veà Noäi Traàn, coù hình töôïng ñeå naém giöõ, coù caûnh ñeå ñaéc. Ñeán caùi Voïng Töôûng u aån thì khoâng coøn hình töôïng ñeå nhìn thaáy, khoâng coù caûnh ñeå baùm giöõ, thay ñoåi chaúng döøng, xoay vaàn aâm thaàm dôøi ñoåi. Veà phöông dieän sanh thì moùng tay moïc, toùc daøi ra; veà phöông dieän dieät thì khí löïc suy, dung maïo nhaên, ngaøy ñeâm thay nhau bieán dòch tröôùc maét maø ta chaúng hay bieát. Neáu cho raèng chaúng phaûi laø mình thì thaân theå ngaøy moãi thay ñoåi, neáu cho raèng töùc laø mình thì mình laïi chaúng hay bieát ! Bôûi caùi Voïng Töôûng raát u aån, nieäm nieäm troâi laên khoâng theå xaùc ñònh, keû khoâng bieát thì chæ quy cho söï chuyeån hoùa maø thoâi.

Haønh AÁm thuoäc Thöùc Thöù Baûy, ñaõ lìa caùc Töôûng neân khoâng theå bieát, maø söï sanh dieät troâi chuyeån raát laø vi teá cuõng ñeàu chaúng ra khoûi söï luaân chuyeån cuûa ba coõi, neân goïi laø Chuùng Sanh Tröôïc. Neáu nôi choã “nieäm nieäm chaúng döøng” maø coù choã döøng thì chaúng chòu söï luaân chuyeån cuûa chuùng sanh.

Coù nhaø sö hoûi thieàn sö Long Nha Ñoän: “Khi hai con chuoät caén daây leo thì sao?”

Toå Nha noùi: “Caàn coù choã aån thaân môùi ñöôïc”.

Nhaø sö hoûi: “Theá naøo laø choã aån thaân?”

Toå Nha noùi: “Laïi thaáy nhaø ta khoâng nhæ?”

Ngaøi Ñôn Haø tuïng raèng:

“Ñænh xa traêng laïnh troåi mô maøng

Bình Hoà muoân maãu saùng mieân man

Ngö ca ñaùnh thöùc coø soâng baõi

Bay khoûi Lö Hoa, daáu chaúng coøn”.

Bôûi theá maø bieát choã aån thaân kia quyû thaàn nhìn ngoù cuõng chaúng ra, neân Haønh AÁm ñaâu coøn coù theå meâ hoaëc. Bôûi vì söï sanh dieät vi teá, töùc laø hai caûnh saùng toái, ngaøy ñeâm thay nhau maø hình theå ñoåi dôøi, nhö hai con chuoät caén daây, ngaøy caøng tieâu dieät. Choã naøy thuoäc veà Voïng Töôûng u aån, nhöng caùi choã aån thaân khoâng tung tích thì ñuû ñeå phaù ñi vaäy.

Kinh: “Laïi choã tinh minh ñöùng laëng khoâng giao ñoäng cuûa oâng maø goïi laø thöôøng haèng thì nôi thaân oâng chaúng ra ngoaøi nhöõng söï Thaáy, Nghe, Hay, Bieát. Neáu noù thaät laø tính tinh chaân thì chaúng chöùa nhoùm hö voïng, vì sao caùc oâng trong naêm xöa ñaõ töøng thaáy moät vaät laï, traûi qua nhieàu naêm khoâng heà nghó ñeán, veà sau boãng nhieân thaáy vaät laï ñoù thì nhôù laïi roõ raøng, khoâng heà soùt maát. Vaäy trong caùi tinh minh ñöùng laëng khoâng lay ñoäng naøy, nieäm nieäm chòu söï huaân taäp khoâng theå tính toaùn heát ñöôïc.

“Anan, neân bieát caùi trong laëng naøy chaúng phaûi chaân thaät, nhö doøng nöôùc chaûy xieát, troâng nhö ñöùng yeân, vì chaûy nhanh neân khoâng thaáy chöù chaúng phaûi khoâng chaûy. Neáu chaúng phaûi laø nguoàn Töôûng thì ñaâu chòu taäp khí hö voïng. Neáu saùu Caên cuûa oâng chöa ñöôïc chia hôïp, duøng thay laãn nhau thì caùi Voïng Töôûng ñoù khoâng khi naøo dieät ñöôïc. Vaäy neân hieän nay caùi taäp khí taäp hôïp quaùn xuyeán nhöõng söï Thaáy, Nghe, Hay, Bieát cuûa oâng laø caùi Töôûng tinh vi teá nhieäm, ñieân ñaûo, aûo töôïng roãng khoâng Thöù Naêm trong taùnh trong laëng thaáu suoát cuûa oâng.

“Anan, naêm caùi Thoï AÁm ñoù do naêm Voïng Töôûng taïo thaønh.

Thoâng raèng: Söï sanh dieät cuûa Haønh AÁm, nieäm nieäm chaúng döøng, chæ laø u aån khoâng theå thaáy. Coøn ñeán choã laëng trong chaúng giao ñoäng laø ñaõ dieät söï sanh dieät, vì sao coøn goïi laø Voïng Töôûng? Vì coøn caùi Thöùc Theå tinh minh vaäy. Caùi Thöùc Theå tinh minh naøy, thieän aùc chaúng manh ñoäng, YÙ Thöùc ñeàu maát, trong laëng thöôøng ngöng, töông töï cuøng loaïi vôùi Baûn Giaùc tinh chaân nhöng thaät chaúng phaûi laø Baûn Giaùc tinh chaân. Caùi Baûn Giaùc tinh chaân chaúng rôi vaøo Thaáy, Nghe, Hay, Bieát neân khoâng chòu söï huaân taäp. Nay caùi choã laëng trong chaúng giao ñoäng, caùi bieát khoâng coøn, laïc vaøo choã voâ kyù. Taùnh cuûa voâ kyù thoâng vôùi Hieän Löôïng, chaúng ra ngoaøi caûnh giôùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát cuûa naêm Thöùc tröôùc. Caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát naøy tuy khoâng suy nghó so tính, nhöng coù theå laõnh naïp, chòu söï huaân taäp. Bôûi theá heã thaáy vaät laï, daàu khoâng nghó ñeán, nhöng moät laàn thaáy laïi laø nhôù roõ raøng. Thaät gioáng nhö con caù bò baêng giaù eùp, gaëp caûnh beøn nhaûy ra, thì söï Sanh Dieät chöa töøng maát heát vaäy. Theá neân bieát raèng caùi trong laëng naøy chaúng phaûi chaân thaät, nieäm nieäm chòu söï huaân taäp, quaùn xuyeán taäp hôïp caùc taäp khí, tinh vi teá nhieäm thöôøng huaân taäp chaúng ngöøng, gioáng nhö xaâu chuoãi keát nhau vaäy.

Coù caùi Tinh Minh naøy töùc laø coù caùi Thaáy, Nghe, Hay, Bieát naøy. Coù caùi Thaáy, Nghe, Hay bieát naøy töùc laø chaúng lìa caên traàn thì hay quaáy loaïn caûnh maø chòu huaân taäp, dung chöùa keát taäp voïng nghieäp, neân chaúng phaûi laø taùnh trong laëng chaân thaät. haún phaûi ngöôïc doøng toaøn nhaát, tieâu tan saùu cöûa, thoaùt suoát caên traàn, saùu caên duøng laãn nhau. Chæ moät caùi Tinh Chaân, nöông caên phaùt saùng, ñoùng môû töï do, taäp khí hö voïng khoâng coù choã nöông töïa. Bôûi theá, mieäng nhö loã muõi, maét töïa loâng maøy! Laáy tai xem saéc, saéc chaúng ñoäng lay. Laáy maét nghe thanh, thanh khoâng níu keùo. Nhö theá môùi laø Dieäu Traïm Toång Trì, voïng töôûng khoâng do ñaâu maø vaøo ñöôïc.

Naêm Thöùc tröôùc chöa hôïp vaøo tö duy thì caùi theå gaàn vôùi Thöùc Thöù Taùm. Cho neân Thöùc Thöù Saùu vaø Thöùc Thöù Baûy chuyeån ôû treân nhaân thì Thöùc Thöù Taùm vaø naêm Thöùc tröôùc môùi vieân maõn ôû treân quaû. Neáu chaúng coù Haäu Ñaéc Trí thì khoâng theå chuyeån naêm Thöùc tröôùc. Cho ñeán khi chuyeån Thöùc thaønh Trí, ñaéc caùi trong laëng chaân thaät thì sau ñoù môùi tin Thöùc Thöù Taùm laø chuûng töû vi teá sanh dieät, chaûy nhanh neân khoâng thaáy, chöù khoâng phaûi khoâng chaûy, tuy gioáng nhö laëng yeân, khoâng theå goïi laø trong laëng chaân thaät. Trong Taùnh trong laëng thaáu suoát caùi Töôûng tinh vi teá nhieäm, aûo töôïng roãng khoâng, hình nhö coù hình nhö khoâng, nhöng chöa töøng khoâng coù caùi Töôûng. Cho neân cuõng goïi ñoù laø Voïng Töôûng vaäy. Thöùc Thöù Taùm nöông nôi caùi Chaúng Sanh Chaúng Dieät hoøa hôïp vôùi caùi Sanh Dieät maø thaønh. Baèng nhö ngöôïc Traàn hôïp Giaùc, y vaøo caùi Chaúng Sanh Dieät thì goïi laø Chaùnh Trí. Neáu ngöôïc Giaùc hôïp Traàn y vaøo nôi Sanh Dieät thì goïi laø Ñieân Ñaûo. Coäi nguoàn Töôûng töùc laø caùi choã ñoäng ban sô cuûa Thöùc, naêm thöù Voïng Töôûng ñeàu do ñaây maø khôûi. Do moät nieäm meâ laàm hö voïng, nhaän laáy noù, giöõ laáy noù maø töï che khuaát. Theá neân môùi goïi laø naêm Thoï AÁm, hay naêm Thuû AÁm ñeàu do Voïng Töôûng laøm goác vaäy.

Thieàn sö Vónh Gia noùi: “Bieát roõ trong moät Nieäm ñuû caû naêm AÁm : Raønh maïch phaân minh töùc laø Thöùc AÁm. Thu laõnh nôi Taâm töùc laø Thoï AÁm. Taâm duyeân theo lyù aáy töùc laø Töôûng AÁm. Haønh duïng lyù aáy töùc laø Haønh AÁm. Laøm dô Chaân Taùnh töùc laø Saéc AÁm. Naêm AÁm naøy toaøn theå laø moät Nieäm. Moät Nieäm khôûi leân toaøn laø naêm AÁm. Roõ raøng thaáy trong moät Nieäm khoâng coù gì laø chuû teå, töùc laø Hueä Nhaân Khoâng. Thaáy nhö huyeãn hoùa töùc laø Hueä Phaùp Khoâng”.

Haún nhö choã Toå Vónh Gia noùi: “Nhaân Phaùp ñeàu Khoâng thì Thöùc AÁm môùi heát roài sau môùi coù theå sieâu vöôït Meänh Tröôïc vaäy”.

Ngaøi Trieäu Chaâu hoûi Toå Ñaàu Töû: “Khi ngöôøi cheát soáng laïi thì sao?”

Toå Ñaàu Töû noùi: “Chaúng ñöôïc ñi ñeâm, ñeán trong choã saùng”.

Ngaøi Tuyeát Ñaäu tuïng raèng:

“Trong “soáng” coù maét laïi nhö “cheát”

Thuoác kî khoûi caàn khaùm “taùc gia”

Phaät xöa coøn noùi “chöa töøng ñeán”

Chaúng bieát ai ñaây thoaùt traàn sa”.

Ngaøi Thieân Ñoàng tuïng raèng:

“Thaønh (haït) caûi kieáp ñaù dieäu toät sô

Maét “soáng” “trong Khoâng chieáu roãng hö

Chaúng ñöôïc ñi ñeâm, veà ngaøy saùng

Tin nhaø chöa khöùng phoù chim, soø”.

Caùi Dieäu naøy tuyeät heát “Nguoàn Töôûng”, khoâng dung chöùa taäp khí hö voïng. AÁy laø Thaät Teá Lyù Ñòa, khoâng ñoäng böôùc maø tôùi, roõ raøng caùi caùch chuyeån Thöùc thaønh Trí vaäy.

Kinh: “OÂng nay muoán bieát nhaân do vaø giôùi haïn saâu caïn, thì Saéc vaø Khoâng laø bieân giôùi cuûa Saéc AÁm; Xuùc vaø Lìa laø bieân giôùi cuûa Thoï AÁm; Nhôù vaø Queân laø bieân giôùi cuûa Töôûng AÁm ; Dieät vaø Sanh laø bieân giôùi cuûa Haønh AÁm; laëng trong nhaäp hôïp vôùi laëng trong laø bieân giôùi cuûa Thöùc AÁm.

Thoâng raèng: ÔÛ tröôùc, OÂng Anan hoûi raèng “Naêm lôùp nhö vaäy ñeán ñaâu laø giôùi haïn?” ÔÛ ñaây traû lôøi roõ raøng, coù nguyeân nhaân, coù giôùi haïn töø caïn ñeán saâu. Saéc khoâng töï noù laø Saéc, nhaân Khoâng maø hieån Saéc. Bieân giôùi cuûa Saéc vaø Khoâng laø Saéc Giôùi vaäy. Thoï chaúng töï noù laø Thoï, nhaân Xuùc Chaïm maø coù Thoï, thì bieân giôùi cuûa Xuùc vaø Lìa laø Thoï Giôùi. Töôûng chaúng töï noù laø Töôûng, nhaân Nhôù maø goïi laø Töôûng, thì bieân giôùi cuûa Nhôù vaø Queân laø Töôûng Giôùi. Haønh khoâng töï noù laø Haønh, nhaân Sanh Dieät chaúng ngöøng maø goïi laø Haønh, bieân giôùi aáy cuûa Sanh Dieät laø Haønh Giôùi. Thöùc goïi laø trong laëng thaáu suoát ñaõ dieät söï Sanh Dieät, taùnh noù nhaäp vôùi nguoàn taùnh baát ñoäng maø hôïp vôùi laëng trong. Maø coù nhaäp, coù hôïp töùc laø coù bieân giôùi, ñoù laø Thöùc Giôùi vaäy. Vì caùi “Trong laëng nhaäp vaøo” laø Thöùc AÁm, coøn taùnh “Trong laëng chaân thöôøng” laø Taùnh Thöùc Minh Tri. Minh Tri laø Trí. Giöõa Thöùc vaø Trí coøn coù bieân giôùi vaäy.

Chaân Taùnh khoâng goïi laø “Trong laëng nhaäp vaøo” vì toaøn khaép phaùp giôùi khoâng heà coù ra vaøo. Caùi trong laëng maø xuaát ra laø Haønh, caùi trong laëng maø nhaäp vaøo laø Thöùc. Suoát caû beân trong laëng saùng, nhaäp khoâng-choã-nhaäp, töùc laø ñòa chaúng sanh dieät. Ñaây laø laàn laàn vaøo choã tinh dieäu. Töø naêm Traàn, naêm Thöùc tröôùc, Thöùc Thöù Saùu, Thöùc Thöù Baûy cho ñeán Thöùc Thöù Taùm laø giôùi haïn caïn saâu cuûa naêm AÁm vaäy. Ñaõ hôïp cuøng taùnh laëng trong roài, ñöôïc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn thì coøn coù bieân giôùi naøo ñeå xem xeùt nöõa ö? Ñaõ khoâng bieân giôùi, töùc khoâng naêm AÁm, naêm AÁm ñeàu Khoâng, töùc sieâu naêm Tröôïc. ÔÛ tröôùc, noùi “Caùc oâng phaân Dieäu Giaùc Minh Taâm trong laëng toaøn veïn cuûa mình laøm ra caùi Thaáy, caùi Nghe, caùi Hay, caùi Bieát töø ñaàu ñeán cuoái thaønh naêm lôùp vaãn ñuïc”. Ñeán ñaây thì ñoàng quy veà taùnh trong laëng vaäy.

Saùch Hoaøn Nguyeân Quaùn noùi “Do nôi Traàn Töôùng maø nieäm nieäm dôøi ñoåi, ñoù laø Sanh Töû. Do quaùn Traàn Töôùng maø töôùng sanh dieät döùt heát, roãng khoâng, khoâng coù thaät, ñoù laø Nieát Baøn”.

Cuoán Trí Chöùng Truyeän vieát: “Nôi saéc thanh caùc phaùp nieäm nieäâm phaân bieät, goïi laø Dôøi Ñoåi. Quaùn saéc thanh caùc phaùp aáy khoâng töø ñaâu khôûi leân, khoâng töø ñaâu dieät maát, ngay ñaây Giaûi Thoaùt”.

Cuoán Tieân Quaùn Kyõ Nhaõn vieát: “Thaät vaäy, con maét khoâng theå töï thaáy caùi Theå cuûa noù. Töï Theå coøn chaúng theå thaáy, laøm sao thaáy gì khaùc?”

Cuoán Thöù Quaùn Tieàn Caûnh vieát: “Neáu caùi thaáy laø caây thì ñaâu coøn caây?”

Cuoán Thöù Quaùn Tam Teá vieát: “Neáu hieän taïi laø coù thì quaù khöù, vò lai ñaùng leõ cuõng coù. Neáu quaù khöù, vò lai laø khoâng coù thì hieän taïi ñaùng leõ cuõng khoâng”.

Ñaây laø yeáu chæ veà nguoàn vaäy.

Toå Quy Sôn thöôïng ñöôøng: “Phaøm caùi taâm cuûa ñaïo nhaân thì thaúng ngay khoâng giaû doái, khoâng sau, khoâng tröôùc, khoâng doái traù hö voïng. Trong heát moïi thôøi, thaáy nghe bình thöôøng, khoâng quanh co khuaát laáp, cuõng chaúng bòt maét böng tai. Chæ laø tình chaúng döïa vaät, thì thaät nhö Chö Thaùnh xöa nay chæ noùi caùi laàm haïi beân phía dô ueá. Nhö khoâng coù caùc thöù töôûng taäp, bieát baäy, tình kieán beøn nhö nöôùc Thu trong laëng, thanh tònh voâ vi, trong ngaàn khoâng ngaïi. Goïi ñoù laø ñaïo nhaân, cuõng goïi laø ngöôøi voâ söï”.

Ñoâi lôøi cuûa Toå Quy Sôn chæ thaúng caùi tin töùc cuûa Laëng trong nhaäp hôïp laëng trong. Chæ vieäc tieâu heát Thöùc AÁm thì ñaâu coøn chuyeän gì nöõa?

Kinh: “Naêm AÁm aáy voán truøng ñieäp sanh khôûi. Sanh thì nhaân Thöùc maø coù, dieät thì töø Saéc maø tröø. Lyù aét ñoán ngoä, nöông Ngoä tieâu saïch. Söï chaúng phaûi ñoán tröø, theo thöù lôùp döùt heát.

“Ta ñaõ chæ cho oâng veà caùi nuùt khaên Kieáp Ba La, coù choã naøo chaúng suoát toû, maø phaûi hoûi laïi nhö vaäy. OÂng neân duøng caùi taâm ñöôïc khai thoâng veà caên nguyeân Voïng Töôûng naøy, truyeàn daïy cho töông lai nhöõng ngöôøi tu haønh trong ñôøi maït phaùp, khieán cho hoï roõ hö voïng, töï sanh nhaøm chaùn saâu xa, bieát coù Nieát Baøn, chaúng luyeán meâ ba coõi.

Thoâng raèng: ÔÛ tröôùc, OÂng Anan hoûi laø tieâu tröø moät löôït hay theo thöù lôùp maø heát? Tröôùc heát, ñaùp ngay raèng “Moät ñöôøng höôùng thöôïng, ñoäc chæ ôû choã ngoä nhaäp Taùnh Tinh Chaân Dieäu Minh, Baûn Giaùc Vieân Tònh, thì chaúng coøn Voïng Töôûng naøo ñeå tröø, khoâng coøn thöù lôùp naøo ñeå chæ baøy”. AÁy laø choã noùi “Nöông ngoä tieâu saïch”.

ÔÛ ñaây traû lôøi raèng “Söï chaúng phaûi ñoán tröø, theo thöù lôùp döùt heát”, laø do loøng töø bi, laéc raéc chuùt möa phuøn, choã goïi laø Ñoán maø chaúng soùt Vieân vaäy.

Caên nguyeân naøy cuûa naêm AÁm truøng ñieäp sanh khôûi, ñaõ sanh thì coù nguyeân nhaân. Caùi Sôû Nhaân laø Nguoàn Töôûng cuûa Thöùc Thöù Taùm, sanh khôûi ra Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn. Do trong taïo ngoaøi, töø teá ñeán thoâ. Nay muoán dieät naêm AÁm naøy, söï dieät phaûi laàn laàn. Tröôùc heát töø Saéc AÁm tieâu tröø, do ngoaøi vaøo trong, töø thoâ vaøo teá, khoâng phaûi laø khoâng coù thöù lôùp.

Neáu luaän caùi lyù Chaân Nhö thì moät Ngoä lieàn ñeán Phaät Ñòa, coù ñaâu taàng baäc giai caáp? Roõ AÁm khoâng coù töï theå, ñöông theå toaøn Khoâng, neân nöông Ngoä tieâu saïch moät löôït, ngay ñaây voâ söï. Theá nhöng taäp khí töø voâ thuûy huaân taäp oâ nhieãm laâu ngaøy, caùi voâ minh ñang hieän haønh, naêm lôùp buoäc raøng ñaâu theå nhoå saïch moät sôùm moät chieàu. Bôûi theá, phaûi ñaøo thaûi daàn daàn, theo thöù lôùp maø heát saïch. Gioáng nhö caùi nuùt cuûa khaên Kieáp Ba, khaên voán khoâng khaùc maø nuùt phaûi môû thaùo laàn löôït. Tröôùc ñöôïc Nhaân Khoâng, keá ñaéc Phaùp Khoâng, sau nöõa laø ñaéc Khoâng Khoâng, beøn ñöôïc Voâ Sanh Phaùp Nhaãn, tòch dieät hieän tieàn.

Cho neân, chaúng roõ caên nguyeân hö voïng thì taâm ñuoåi theo Thöùc maø chuyeån, chaúng theå khai thoâng. Nay bieát roõ raøng laø Voïng, Voïng voán khoâng coù nguyeân nhaân, ngay aáy taâm khai, chöùng caùi vui Nieát Baøn. Ñaõ chöùng Nieát Baøn, vaøo choã chaúng sanh dieät, thaáy naêm AÁm kia laø hö voïng, khoâng nhaân töï sanh, nguyeân khoâng töï taùnh, quaû ñaùng nhaøm chaùn saâu xa vaäy. Neáu naêm AÁm chaúng dieät thì löu chuyeån ba coõi, sanh töû xoay vaàn, coù gì maø vui ñeå meâ luyeán chaúng boû ö? Söï Giaùc Ngoä caên nguyeân hö voïng naøy, xa lìa naêm möôi thöù Ma Söï laïi laø phöông tieän ban ñaàu : caùc phaùp Xa Ma Tha, Tam Ma, Thieàn Na vi dieäu cuûa Phaät Theá Toân xöa tröôùc, phaûi theo thöù lôùp maø tu, ñeàu ñuû ñeå laøm lôøi minh huaán cho ñôøi maït phaùp, neân Theá Toân daën doø khieán cho löu thoâng.

Thieàn sö Khueâ Phong traû lôøi möôøi caâu hoûi cuûa OÂng Söû Sôn Nhaân:

Caâu hoûi Moät: Theá naøo laø Ñaïo? Theá naøo laø Tu? Phaûi Tu môùi thaønh hay chaúng caàn möôïn coâng duïng?

Ñaùp: Voâ Ngaïi laø Ñaïo. Bieát Voïng laø Tu. Ñaïo tuy voán troøn ñaày maø voïng khôûi thaønh vöôùng maéc. Voïng nieäm heát raùo töùc laø Tu thaønh.

Caâu hoûi Hai: Ñaïo neáu do Tu maø thaønh, töùc laø taïo taùc, thì gioáng phaùp theá gian, giaû doái chaúng thaät, thaønh roài laïi hoaïi, sao goïi laø xuaát theá ñöôïc?

Ñaùp: Taïo taùc laø keát nghieäp, goïi laø “Theá gian giaû doái”. Voâ Taùc laø tu haønh, töùc xuaát theá chaân thaät.

Caâu hoûi Ba: Söï Tu ñoù laø Ñoán hay Tieäm? Tieäm thì queân tröôùc, maát sau, laøm sao taäp hôïp maø thaønh töïu. Ñoán thì vaïn haïnh ña phöông, laøm sao moät luùc maø vieân maõn ñöôïc?

Ñaùp: Chaân Lyù thì Ngoä maø Ñoán Vieân. Voïng tình döùt maø heát laàn laàn. Ñoán Vieân nhö treû nhoû sô sanh, trong moät ngaøy maø cô theå ñaõ ñaày ñuû. Tieäm Tu nhö nuoâi lôùn thaønh ngöôøi, nhieàu naêm thì chí khí môùi laäp.

Ba caâu traû lôøi naøy coù theå chuù giaûi cho ñoaïn kinh vaên naøy.

Laïi nöõa, thieàn sö Khueâ Phong traû lôøi cho quan Thöôïng Thö OÂn Thaùo: “Chaân lyù tuy laø ñoán ñaït, voïng tình aáy khoù tröø ngay. Nhö gioù taïm ngöøng, soùng moøi taïm laëng, ñaâu coù theå choã tu moät ñôøi beøn ñoàng vôùi caùi Duïng cuûa Phaät. Chæ khaù laáy Khoâng Tòch laøm töï theå, chôù nhaän saéc thaân; laáy Chaân Nhö laøm Töï Taâm, chôù nhaän voïng nieäm. Voïng nieäm khôûi leân ñeàu troïn chaúng theo. Nhö vaäy thì khi meänh chung töï nhieân nghieäp khoâng theå raøng buoäc”.

Toå Hoaøng Long Hoái Ñöôøng ñaùp lôøi hoûi cuûa quan Thò Lang Haøn Toâng Coå raèng: “Nhö theá, ngoaøi Taâm khoâng coù phaùp gì nöõa. Chaúng bieát phieàn naõo, taäp khí laø gì maø muoán döùt heát ñi, thì neáu khôûi caùi taâm nhö vaäy beøn thaønh ra nhaän giaëc laøm con. Töø xöa ñeán nay chæ coù lôøi noùi, aáy laø tuøy beänh cho thuoác. Neáu coù taäp khí phieàn naõo maø chæ caàn duøng Tri Kieán Nhö Lai ñeå ñoái trò, ñoù ñeàu laø lôøi noùi daãn duï, phöông tieän thieän xaûo quyeàn bieán. Neáu thaät coù taäp khí ñeå trò, beøn laø ngoaøi taâm coù phaùp ñeå döùt dieät, gioáng nhö con linh quy keùo leâ caùi ñuoâi treân ñöôøng, queùt daáu maø daáu sanh! Coù theå noùi raèng “Laáy taâm duøng taâm, caøng thaáy beänh naëng!” Baèng nhö roõ suoát ngoaøi taâm khoâng phaùp, ngoaøi phaùp khoâng taâm, taâm phaùp ñaõ Khoâng laïi coøn muoán daïy ai choùng heát ñaây?”

Cöù theo choã Thaáy cuûa Toå Hoái Ñöôøng thì “Xöa nay khoâng moät vaät. Choã naøo nhuoám buïi traàn”. Cöù vaøo choã ñaùp cuûa Toå Khueâ Phong thì “Thöôøng thöôøng sieâng lau saïch. Chôù ñeå nhuoám buïi traàn”. Hoái Ñöôøng chuû veà Ñoán, ví nhö ngöôøi naèm moäng thaáy bò xieàng xích, tænh daäy laïi phaûi côûi thoaùt xieàng xích ö? Hieån nhieân khoâng coù chuyeän ñoù vaäy. Khueâ Phong chuû veà Tieäm, ví nhö nöôùc keát thaønh baêng, khoâng duøng taém röûa ñöôïc, phaûi gaàn aùnh maët trôøi môùi thaáy löu thoâng.

Toâng Caûnh Luïc noùi: “Vaøo Toâng ta, tröôùc tieân caàn bieát coù. Sau ñoù giöõ gìn. Laïi ñaàu ñuoâi caàn phaûi töông xöùng, khoâng theå Lyù, Haïnh coù choã thieáu soùt, taâm mieäng traùi nhau. Neáu vaøo Toâng Caûnh, Lyù Haïnh ñeàu troøn veïn”.

Caên cöù theo söï quyeát ñoaùn cuûa boä Toâng Caûnh thì Ngaøi Ñaïi Giaùm (Hueä Naêng) chæ ñuû moät con maét leû, Ngaøi Ñaïi Thoâng (Thaàn Tuù) thì hai maét troøn saùng. Sao theá? Ngaøi Ñaïi Giaùm ñaày ñuû Lyù maø khoâng coù Haïnh, vì “Xöa ngay thöôøng thanh tònh, chaúng möôïn lau chuøi”. Ngaøi Ñaïi Thoâng, “Ñaõ ngoä caàn phaûi tu, lau buïi thì göông saùng”. Bôûi theá maø noùi “Chaùnh tuy Chaùnh laïi Thieân, Thieân tuy Thieân laïi Vieân”. Chaúng tham döï laâu ngaøy caùi Toâng toû suoát thì chöa deã baøn luaän choã naøy.

	]

	THIỀN TÔNG VIỆT NAM