Về Trúc Lâm
Trời hừng
sáng, nhưng Đà Lạt vẫn còn chìm trong sương mù. Khí lạnh trèo ngang đỉnh
non rồi lặn xuống vực sâu, để bất thình lình vụt lên làm cỏ cây rùng mình.
Tôi trùm kín chiếc áo mưa vào người, nắm tay Tường rẽ sương mù mà đi.
Thầy đã đợi
nãy giờ.
Mưa và lạnh.
Nhưng Thầy trò vẫn cứ đi. Đứng trước khoảng sân rộng, toàn cảnh Trúc Lâm
hiện ra với chánh điện, lầu chuông, tham vấn đường, đệ nhất đệ nhị đệ tam
cổng, đồi Thanh Lương, hồ Tĩnh Tâm, khúc suối lưng trời, cánh nhạn chân
mây… Non vờn trên nước, nước trên non! Nhưng, đó không phải là tất cả
những gì tôi muốn nói.
Chiều qua,
theo Thầy xuống đập. Tôi vẫn còn nhớ cái làn nước mỏng như gương, tuôn
chảy ở đầu ghềnh và trở thành dòng thác đổ trắng xóa nơi cuối đập. Bất
giác, tôi thốt lên: “Ồ! Đẹp quá.” Nhưng đáng nhớ hơn vẫn là câu hỏi của
Thầy vào sáng nay:
- Sao dòng đời
cũng thế, như một ráng nước trôi, mỏng manh, vô thường, tuôn chảy… mà tụi
con lại không thấy đẹp?
Tôi tắt ghẽn.
Không một câu trả lời. Trong yên lặng, Thầy trò lại tiếp tục đi. Để bất
ngờ qua một rặng thông già, đồi Thanh Lương hiện ra với chiếc thạch kỷ nằm
sâu trong một khúc quanh.
Và, những lời
lẽ của Thầy mới thực sự cho tôi những suy nghĩ trên khúc quanh ấy.
- Có những
cuộc đổi thay đã cho ta nụ cười. Nhưng cũng không ít lần sự thay đổi làm
trào tuôn nước mắt. Song thật ra, nụ cười hay nước mắt đâu phải tại sự
thiên lưu mà ra. Con còn nhớ ráng nước chiều qua? Nó tuôn chảy có để làm
cho con vui hay làm cho con buồn? Các pháp từ duyên sanh thì cũng từ duyên
diệt. Pháp nhĩ như thị.
Dòng đời là
dòng thác. Vui, buồn, thương, ghét như từng khúc trắng, hồng, trong, đục
của làn nước mà con đã từng ưa thích. Chúng cũng sẽ tuôn chảy, không cần
con phải xua đuổi hay mời gọi. Bởi vì đó là quy luật của thế gian: sinh,
trụ, dị, diệt.
Thầy còn nhớ,
năm ấy Thầy ra Bảo Lộc dưỡng bệnh tại Thiền Duyệt thất. Chú Thanh Hương từ
Sàigòn ra thăm. Sáng sớm, trời cũng lạnh như vầy. Chú vừa vươn vai hít thở
khí trong lành, vừa ngắm dàn hoa xinh xinh ở trước thất. Không biết sảng
khoái thế nào, chú vui vẻ nói với Thầy:
- Kỳ này con
sẽ ở đây một tháng.
Thầy cười.
Chưa đầy một tuần, chú tiu nghỉu đến xin:
- Thưa Thầy,
con xin phép mai về.
Thầy ngạc
nhiên:
- Ủa! Sao chú
nói ở đây một tháng?
- Dạ, tại vì ở
đây buồn quá!
Mãi đến bây
giờ, mỗi lần nhắc đến chú, Thầy vẫn cảm thấy vui.
Đóa hoa hồng
trước mặt con sở dĩ đầy nét hấp dẫn là vì nó búp, nó nở, nó tàn… gấp quá.
Con không kịp chán nó. Vì vậy, thấy hoa hồng con mừng rỡ thưởng thức. Thử
tưởng tượng, con sẽ thế nào khi có một cành hoa nylon hiện diện trước mặt
con hàng tuần, hàng tháng, hàng năm?
Thầy thường
nghe người ta than phiền khí hậu ở đây khó lường được. Thì đó, vừa mới
nắng hừng, thế mà gió từ đâu đã heo hút quay về vỗ vào thịt da lạnh không
ngờ. Nhưng Đà Lạt vẫn nổi tiếng là xứ mộng mơ. Lạ lùng nhưng không làm
ngạc nhiên. Bởi vì sự bất chợt chính là cái làm nên vẻ đẹp quyến rủ của
một thời tiết Đà Lạt.
Chỉ thấy vô
thường làm cho thế gian điêu đứng thống khổ, mà không thấy được cũng chính
vô thường tạo nên muôn màu muôn vẻ cho cuộc đời, là không thấy được bản
chất của vô thường. Bởi vì tánh thật của vô thường chính là chơn thường.
Con còn nhớ bài Chứng Đạo Ca của Tổ Huyền Giác không: “… Vô minh thật tánh
tức Phật tánh, huyễn hóa không thân tức pháp thân…” Dòng đời như thế, thật
là ý vị. Có gì đáng sợ, đáng trách đâu! Chỉ tiếc một điều, chúng ta không
nhận biết được, trên tất cả mọi sự đổi thay có cái chưa từng thay đổi bao
giờ. Đó là, thấy được sự đổi thay. Đây mới chính thật là mình. Thế nhân vì
thế chìm trong khổ hải.
Trong suốt
cuộc đời tu hành của mình, Thầy không mong mỏi thành Phật tác Tổ gì cả.
Chỉ nguyện được làm một hành giả tỉnh thức giữa dòng sông mê. Thiền viện
Trúc Lâm ra đời cũng vì thế. Thấy đã cố gắng hết sức, để bản thân mình và
những bạn đồng hành nhận được, sống được với cái bất sanh bất diệt ngay
trong lòng sanh diệt này. Hay ít nhất cũng nối nắm được tinh thần thiền
của Sơ tổ Trúc Lâm:
Ở đời vui đạo
hãy tùy duyên,
Đói đến thì ăn
mệt ngủ liền.
Trong nhà có
báu thôi tìm kiếm,
Đối cảnh không
tâm chớ hỏi thiền.
Tôi giật mình
thức dậy sau một giấc ngủ dài và kinh ngạc lắng nghe tiếng thông reo. Âm
vang của từng chiếc lá tí ti khi cộng hưởng muốn rung chuyển cả trời đêm.
Không gian yên tĩnh đến nỗi tôi tưởng chừng như có thể nghe được tiếng rơi
của từng hạt sương khuya trắng muốt, rụng xuống thềm đất hồng nâu và trong
khoảnh khắc tan loãng vào hư vô bất tận.
Trúc Lâm với
toàn cõi Phụng Hoàng sơn giờ này đang tĩnh tọa giữa mấy từng mây ngự. Vân,
hà, vụ, lộ cùng một lúc vi nhiễu giường thiền rồi lặng lẽ gối đầu lên chóp
núi. Chỉ có làn nước mỏng dưới con đập kia là vẫn rạt rào tuôn chảy…
Đó là tất cả
những gì tôi muốn nói. |