 |
TIEÁU DAÕ KHOÂNG TAÄP HAÏNH CHIEÁU |
 |
 |
||
|
Keå chuyeän naêm xöa. Vieát cho Kyû yeáu 15 naêm Linh Chieáu - 1995 Toâi ñeán Linh Chieáu vaøo muøa An cö naêm 1981. Möôøi boán naêm troâi qua nhö giaác moäng, kyû nieäm ñong ñaày, chua chua ngoït ngoït, ngon tôï oâ mai. Caàm vieát vieát laïi nhöõng giaác moäng quaû laø moät chuyeän ngoâ ngheâ. Theá nhöng, bieát ñaâu chöøng, hoâm naøo ñoù töï trong chieàu saâu cuûa nhöõng côn moäng mò, ta thöùc daäy vaø chôït phaùt hieän ra raèng ñaâu coù caùi gì chia caùch giöõa ñoâi bôø moäng thöïc. Theá thì, nhaéc laïi chuùt kyû nieäm cho vui, cho moãi laàn hoaøi nhôù laø moãi laàn ta coù dòp caûm taï tri aân. Hoài ñoù chuøa coøn ngheøo, chò em coù möôøi maáy ñöùa, soáng vôùi nhau thieät tình. Thöông ra thöông, giaän ra giaän, khoùc ra khoùc, cöôøi ra cöôøi ñaøng hoaøng. Ñeå roài cuoái cuøng laïi “thaáy nhoùi buoát tim hoàng khi nhìn ngöôøi thaân chia ly ra ñi” (nhaïc Sö coâ Thuaàn Trí). Toâi coøn nhôù, luùc ñoù quyù Sö coâ coøn treû maêng, chöa vaøo tuoåi töù tuaàn. Moãi saùng cuõng chít khaên vuoâng ra ñoàng vôùi chuùng, thöông chuùng coù tieáng. Laàn naøo ñi chôï, Sö coâ Phoù cuõng mua baùnh bao chæ veà cho tuïi toâi aên lôõ buoåi. Vì theá moãi khi thaáy Sö coâ vöøa thaéng xe ñaïp laø tuïi toâi chaïy uøa ra ñoùn… caùi gioû. Coù hoâm heát tieàn khoâng coù baùnh, maáy chò em xaùch caùi gioû ñi voâ tiu nghæu buoàn hiu, baùo haïi Sö coâ phaûi luyùnh quyùnh chaïy vaøo beáp, moi moùc luïc laïo thöù khaùc ñeàn buø cho baày em. Laàn ñoù toâi bò beänh, theøm aên ñaäu huõ quaù söùc. Ai ñeán thaêm, toâi cuõng naên næ: “cho xin mieáng ñaäu huõ ñi”. Trôøi ôi, luùc ñoù töông rau khoâng ñuû aên, coù ñaâu tôùi ñaäu huõ! Vaäy maø nghe toâi naèn nì, Sö coâ Thuû Boån caàm loøng khoâng ñaäu, phaûi chaïy qua haøng xoùm “möôïn” ñaäu huõ veà cho toâi aên. AÊn xong, toâi heát beänh. Sau naøy, moãi laàn nhaéc ñeán chieán tích ñôøi tö, maáy chò em nhaát ñònh khoâng tha cho toâi caùi chuyeän aáy. Thieät laø “xin mieáng ñaäu huõ maø thaønh thieân thu”. Coù leõ nhôø theá bieát bao cô cöïc, gian khoå, lao lung, chuùng toâi cuõng ñeàu coù theå vöôït qua. Ñaàu ñoäi trôøi, chaân ñaïp ñaát, baän ñoà taéc keø (aùo vaù vaûi boâng ñuû maøu) khoâng bieát maéc côõ laø gì. Chò em cuøng nhau xoâng bôø löôùt buïi, vaøo ruoäng ra raãy mieãn sao coù côm aên aùo maëc, tu ñöôïc laø ñuû roài. Tu trong baän roän khoâng chöa oai, chuùng toâi tu luoân trong hoài hoäp cho xöùng danh. Moät trong nhöõng kyû nieäm khoù queân nhaát cuûa toâi vaãn laø caùi laàn aáy… Soá laø toâi vôùi Boån cuøng laøm raãy. Ban raãy coù hai ngöôøi, Boån tröôûng toâi phoù. Vì vaäy vieäc gì khoù thì Boån laøm toâi nghæ, vieäc gì deã thì toâi nghæ Boån laøm, chuyeän naøy ai cuõng bieát. Hoâm ñoù, toâi keùo nöôùc, Boån gaùnh töôùi, thình lình daây ñöùt, thuøng nöôùc rôi xuoáng gieáng (ngaøy xöa chæ coù gieáng caàn voït, chôù khoâng coù gieáng quay hay gieáng ñoùng nhö baây giôø). Theá laø ñoå nôï, phaûi xuoáng gieáng laáy thuøng leân. Vaø dó nhieân chuyeän xuoáng gieáng laø chuyeän cuûa Boån, chôù khoâng phaûi chuyeän cuûa toâi. Nhöng raéc roái laø hoâm ñoù Boån beänh, khoâng theå xuoáng gieáng ñöôïc. Doøm tôùi doøm lui, khoâng thaáy ai ngoaøi toâi, Boån baám buïng hoûi: - Chieáu xuoáng gieáng ñöôïc hoâng? Nhìn caùi gieáng khoâng caïn khoâng saâu ñuû ñeå cho daân hoïc troø nhö toâi rôïn ngöôøi khi nghó tôùi chuyeän phaûi laën xuoáng ñoù, gaëp luùc muøa möa nöôùc nhieàu nöõa chöù. Toâi ngaäp ngöøng hoûi laïi: - Nöôùc saâu hoâng? - Hoâng. Tôùi ngöïc haø, cao laém laø tôùi loã muõi thoâi. Cheát choùc gì maø sôï. - Tui hoång bieát loäi ñoù nha Boån. - Xì! Caïo ñaàu coøn daùm, xaù gì chuyeän xuoáng gieáng. Vaäy maø noùi “Bæ kyù tröôïng phu ngaõ dieäc nhó” (kia tröôïng phu, ta ñaây cuõng tröôïng phu) caùi noãi gì? Boån xuaát chieâu quaù ñeïp, toâi truùng teân lieàn, beøn quyeát ñònh caùi ruïp: “Thoâi ñöôïc, chuyeän nhoû”. Theá laø caây caàn voït ñöôïc Boån thaû xuoáng chôø ñôïi. Laàn ñaàu tieân trong ñôøi, phieâu löu kyù baát ñaéc dó kieåu naøy, toâi chæ coøn nöôùc nhaém maét, nín thôû, boùp buïng… caàu Phaät trôøi gia hoä. Hai, ba! Toâi ñu moät caùi vaøo caây caàn voït roài tuoät xuoáng töø töø, trong taâm döùt baët voïng töôûng, voâ kyù, hoân traàm. Vöøa ñeå ñoâi chaân vaøo hai caùi loã ôû thaønh gieáng thì “böït” moät caùi, caây caàn voït gaõy ngang, toâi chæ kòp “aù” leân moät tieáng roài baët voâ aâm tín. Phaàn sôï, phaàn heát hoàn, loi ngoi trong nöôùc laâu heát söùc toâi môùi ngoùc ñaàu daäy ñöôïc. May quaù nöôùc chæ môùi tôùi caàn coå. Toâi nghe caùi buïng oùc aùch, tim ñaäp ình ình, töôûng ñaâu treân kia chaéc Boån cuõng xính vính lo laéng cho mình, ai deø doøm leân toâi thaáy Boån cöôøi nhö ñieân. Töùc khí, khoâng theøm caàu cöùu, toâi vaãy tay chaøo luoân: “Cho tui kính lôøi thaêm Thaày vaø toaøn theå ñaïi chuùng nghe Boån”. Ñeán baây giôø nhôù laïi, thaät laø coù nhöõng con ñöôøng chaân rong qua nöûa baän maø nhôù suoát bình sinh. Nhöng keå töø ñoù, toâi khoâng coøn sôï baát cöù vieäc gì caû, duø laën xuoáng gieáng hay leo leân noùc nhaø. A! Chuyeän leân noùc nhaø, laïi cuõng laø chuyeän lòch söû. Ai ñôøi con gaùi maø laïi vaét veûo treân maáy caây ñoøn tay, döôùi naøy laïi toaøn laø thanh nieân thôï thaày. Noùi thieät, laàn ñaàu oâng giaø baét leo leân lôïp nhaø, toâi run thì ít maø maéc côõ thì nhieàu. Nhöng rieát roài quen, chuùng toâi ñaâm nghieàn. Maùi laù naøo cuûa Linh Chieáu, maáy chò em cuõng xuùm nhau leo leân vöøa lôïp vöøa ñua, ñeán quí thaày Thöôøng Chieáu cuõng phaûi chaøo thua. Khoâng döøng laïi ôû caùi chuyeän lôïp nhaø. Laàn ñoù, noåi maùu ngheä só, toâi ruû Nguyeân qua Thaày xin tieàn caát moät caùi choøi thöôïng, vöøa ñeå giöõ raãy, vöøa ñeå… ngaém cho thoûa chí bình sinh. Kyù giaáy pheùp xong, moät tuaàn sau Thaày giaät mình khi hay tin möôøi hai giôø tröa, ñaùm con gaùi cuûa mình baát keå soáng cheát, ñoøng ñöa treân hai caây thang tre ñöôïc noái nhau baèng söùc ngöôøi, ñeå gaùc caây ñoøn dong vaø lôïp maùi nhaø thöôïng cao vuùt. Nöûa thaùng troâi qua, caùi choøi caát xong. Maùi tranh duyeân daùng xuoâi xuoâi quôùt quôùt, phaäp pheàu trong gioù. Toâi lo sôï khoâng daùm thænh Thaày thöôïng saøn, nhöng vaãn treo saün chieác voõng treân ñoù cho phaûi ñaïo vaø ngôõ raèng Thaày seõ queân ñi neáu mình khoâng nhaéc. Ngôø ñaâu hoâm aáy, maáy chò em ñang lui cui keâ taám dalle döôùi chaân saøn ñeå ngoài chôi thì thaáy Thaày daãn phaùi ñoaøn nöõ ngheä só noåi danh Baïch Tuyeát nhaém thaúng caùi choøi tieán leân. Ñoaøn ngöôøi böôùc tôùi ñaâu caùi saøn nhuùn tôùi ñoù. Chieác voõng keõo keït cuûa Thaày ñong ñöa laøm cho boán caây coät tre cheøo tôùi cheøo lui nhö thuyeàn ra khôi. Nhöng Thaày vaãn vui veû nhìn khaùch roài long troïng tuyeân boá: - Hoâm nay Thaày khaùnh thaønh caùi choøi tranh do töï tay maáy coâ ôû ñaây caát laáy. Xaáu ñeïp gì khoâng bieát, nhöng Thaày thích cuûa baùu trong nhaø. Caùi choøi naøy cuõng hôi coù neùt ngheä só neân Thaày daãn tuïi con ñeán thaêm. Vaäy con coù gì hay haõy ñem ra bieåu dieãn goùp vui. Coâ Baïch Tuyeát lieàn caát cao gioïng: - Chieác thaân töù ñaïi khoùi, sinh hoaït theá gian maây, thaønh coâng khoái nöôùc ñaù, thaát baïi chuøm boït tan… chung cuoäc côn gioù thoaûng, vieân maõn baàu trôøi trong. (Thô: HT. Thanh Töø - Nhaïc: Baïch Tuyeát) Thaày gaät ñaàu hoan hyû. Ngoaøi kia ñaùm raãy xanh um, caùi choøi hieän leân rung rinh trong gioù nhöng vaãn naèm ñoù nhö moät pheùp laï. Chôi moät chuùt khaùch ñöôïc daãn ñi. Boïn toâi thôû phaøo nheï nhoõm. Ba böõa sau trôû ra, maùi tranh nghieâng moät goùc 60o. Toâi kinh haõi trong khi Töôøng tænh bô: - Ha! Coù gì ñaâu. Quaêng daây keõm gai leân, coät vaøo ñoøn dong xieát chaët, ghì xuoáng, quaán voâ saét aáp chieán löôïc, ñoùng xuoáng ñaát. Trôøi gaàm cuõng hoång ngaõ. Keá hoaëch ñöôïc duyeät vaø thöïc thi ngay. Quaû thaät caùi choøi thöôïng ñeán nay vaãn coøn, coøn trong loøng moãi ñöùa ngaøy xöa. Nhöng caùi xaùc cuûa noù ñaõ raïp xuoáng ngay sau ñoù khoâng laâu. Coâng vieäc maàn aên ñaõ laï maø chuyeän tu haønh coøn laï luøng hôn nöõa. Ñeå gaïn loïc thaân taâm, thieåu duïc tri tuùc, phong traøo phaùt nguyeän nhòn aên hoaëc ngaøy aên moät böõa baét ñaàu xuaát hieän. Trong soá ñoù coù chò Töôøng toâi. Buoåi tröa sau khi chaùn cheâ eâ cheà moät buïng, sö phaùt nguyeän khoâng aên chieàu. Xeá hoâm sau trò nhaät naên næ ñaïi chuùng ñoä duøm buùn eá, khôûi ñaïi bi taâm, sö vôùt luoân ba toâ vaø phaùt nguyeän laïi: Caàn thì aên, khoâng caàn thì thoâi. Linh Chieáu coù thoâng leä, phong traøo naøo cuõng chæ ñöôïc ba böõa. Thieät vaäy, sau khi thaáy caùc toân giaû haønh kyø haïnh (haønh caùi haïnh kyø cuïc) saép leát, Sö coâ Truï trì khaån tröông ban haønh ñaïo luaät môùi: - Caám ñaïi chuùng khoâng ñöôïc nhòn aên trò beänh hay ngaøy aên moät böõa. Yeâu caàu maáy huynh ñeä soáng bình thöôøng, ai sao mình vaäy, ñöøng laøm gì khaùc hôn. Theá laø xong moät chieán dòch. Nghe noùi chuùng ham tu nhöng cöïc khoå quaù, khoâng coù thì giôø haï thuû coâng phu, Thaày lieàn cho döïng leân maáy caùi thaát laù ñeå thöû söùc thöû loøng. Laàn ñaàu ñöôïc vaøo thaát, chaéc noåi chí xung thieân, cuõng sö Töôøng ba giôø khuya xaùch boà ñoaøn toïa cuï ra giöõa trôøi ngoài lim dim chôø giôø sao Mai moïc. Ñöôïc maáy böõa, sao chöa kòp moïc, sö ñaõ naèm deïp tuaàn leã. Lyù do caûm nhaäp lyù. Noái tieáp truyeàn thoáng voâ quaùi ngaïi cuûa ñaùm lôùn chuùng toâi, maáy ñöùa Linh sau naøy cuõng chaúng thua gì. Hoâm noï ñang duøng tieåu thöïc saùng, boãng chuùng toâi nghe Sö coâ Truï trì trieäu Linh Truùc leân Quaû ñöôøng: - Con aø con, Thaày nghe noùi con ngoài thieàn treân chaûng ba caây ñaøo, phaûi khoâng con? - Daï… - Thoâi! Cho Thaày xin ñi con. Thaø laøm moät chuùng sanh laønh laën coøn hôn laøm moät oâng Phaät caø thoït, khoå laém con ôi. Keä, hoång thaúng tu, chaäm maø chaéc nghe con, laøm ôn voâ Thieàn ñöôøng ngoài duøm Thaày. Thaày hoài hoäp quaù, toùc baïc heát roài neø con. Ñoù laø ñieåm qua vaøi thaønh tích leû teû caù theå khoâng nhaèm gì, chuyeän taäp theå môùi ñaùng löu taâm. Toái hoâm ñoù, phaùi ñoaøn Phaät töû Chaâu Ñoác leân Thieàn vieän nhaèm giôø toïa thieàn. Sau moät voøng nhieãu quanh Taêng baûo cung kính, baø Naêm kheàu baø Ba noùi nhoû: - Chò Ba aø, ôû ñaây maáy coâ “leân” cuõng gioáng Caäu döôùi mình quaù tay. Chaø! Coi kìa. - Xuît! Ñöøng noùi baäy toäi cheát. Maáy coâ ñang ñuoåi ma ñoù. - Cheøng ñeùc ôi, vaäy ha! Ñuoåi ma gì a chò Ba? - Ma nguû! Nhöng môùi ñaây, trong ngoâi Thieàn ñöôøng chaùnh hieäu, toaøn theå daân Linh Chieáu, em chò chuù chaùu chia thaønh boán haøng ngoài thaúng taép, im re. Khoâng bieát thaáy daùng daáp maët muõi chuùng toâi khoâi ngoâ tuaán tuù côõ naøo maø vöøa xaû thieàn ra, Sö coâ Thuû Boån lieàn xuaát khaåu thaønh thô: Ngoâi thieàn ñöôøng trang nghieâm röïc rôõ, Ñaïi chuùng ngoài tö theá laëng yeân, Nhö queân ñi taát caû öu phieàn, Chæ soáng laïi “baûn lai dieän muïc”. Sö coâ vöøa döùt lôøi, moät traøng phaùo tay vang löøng. Toâi khoâng bieát ñòa chæ cuûa baø Naêm ôû ñaâu ñeå tin cho baø roõ, maáy coâ treân naøy heát “leân” roài nghen! Linh Chieáu chö thieàn ñöùc haønh traïng coøn daøi, xin daønh laïi cho ngöôøi sau keå tieáp… Nôi ñaây, Toâi chæ taïm möôïn ñoâi thaùng ngaøy vôùi cuoäc soáng vaø nhöõng con ngöôøi ñaõ qua, ñeå noùi leân caùi coøn laïi hoâm nay. Khoâng thanh thoaùt dieäu kyø nhö Truùc Laâm, khoâng ñöôøng beä uy nghi nhö Thöôøng Chieáu, khoâng taøi hoa loãi laïc nhö Vieân Chieáu, khoâng töôi maùt son treû nhö Hueä Chieáu - Phoå Chieáu; Linh Chieáu chæ laø moät coâ gaùi queâ mieàn Nam boä ruït reø böôùc vaøo tuoåi xuaân thì, chaân chaát hieàn laønh vôùi moät chuùt duyeân ngaàm vaäy thoâi. Theá nhöng, toâi luoân traân quí nhöõng ñöôøng neùt hoâm nay cuûa Linh Chieáu nhö traân quí söï hieän dieän cuûa moät cuïm reâu xanh beân coäi tuøng traêm tröôïng, aâm thaàm laëng leõ, nhöng hieån hieän troøn ñaày vôùi veû ñeïp kín ñaùo khieâm cung. Coøn con ngöôøi nôi ñaây thì… toâi e ngaïi ngoân naêng. Xin môøi baïn cöù ñeán, ñeán roài seõ bieát. |
||
