TIEÁU DAÕ KHOÂNG TAÄP

HAÏNH CHIEÁU

Khuùc ñôøi daïo qua

Vieát cho Kyû yeáu 10 naêm Truùc Laâm - 2002

Caùch ñaây hôn nöûa theá kyû, khoaûng thaùng tö, moät chieác thuyeàn con ñaõ aâm thaàm taùch beán qua soâng. Khuya hoâm aáy doøng soâng Haäu nöôùc trieàu daâng, baàu trôøi toûa aùnh traêng ñeâm trung tuaàn, laáp laùnh nhöõng vieân ngoïc nöôùc noåi leân töø ñaùy saâu, tieáng cheøo khua roùc raùch giöõa thinh khoâng coâ tòch. Thuyeàn moät boùng, soâng moät doøng. Con nöôùc reõ ñoâi.

Chuyeän ñôøi ngöôøi khoâng bieát phaûi baét ñaàu töø ñaâu? Bôûi leõ phuùt cuoái beân cöûa töû laø giaây ñaàu nôi choán sinh. Thaày ñaõ ñeán vaø Thaày seõ ñi, hay Thaày ñaõ ñi vaø Thaày ñaõ ñeán? Chuùng con khoâng bieát. Nhöng chaéc chaén laø Thaày ñaõ coù maët, ñang coù maët vaø maõi maõi coù maët. Taát caû ñeàu hieån nhieân nhöng thaät baát ngôø. Baát ngôø nhö chieác aùo phong söông hoâm naøo thoaùng choác bieán thaønh chieác caø-sa khoaùc leân vai ngöôøi soâng Haäu naêm xöa. Ñeå töø ñoù, qua nhieàu khuùc troâi daït noåi neânh, Thaày ñoäc haønh ñoäc boä ñi vaøo coõi thieàn saéc saéc khoâng khoâng.

Thaày veà nuùi Töông Kyø. Vì nuùi cao seõ laøm cho loøng ngöôøi cao hôn, suoái saâu seõ laøm cho loøng ngöôøi saâu hôn. Hai cung baäc, moät nhòp duyeân sinh vôõ tung trong khoaûnh khaéc maø thieân thu tónh taïi. ÔÛ nuùi deã tu. Loøng sôn taêng cuõng söøng söõng nhö non, tieâu dao phoùng khoaùng, vöông boång chaúng theå buoäc raøng. Chaân Khoâng khieâm cung, giaûn dò. Nôi ñaây doøng thieàn Vieät Nam cuoái theá kyû 20 ñöôïc khôi maïch chaûy traøn veà ñoàng baèng phoá thò. Thöôøng Chieáu, Vieân Chieáu, Linh Chieáu, Hueä Chieáu, Phoå Chieáu… ra ñôøi noùi leân taâm nguyeän cuûa Thaày, mong cho doøng thieàn nöôùc Vieät saùng maõi, saùng khaép ñeán khoâng cuøng.

Ta-baø laø cuoäc chôi, Thaày cuõng daïo cho vui. Hai möôi naêm sau laïi leân non Phuïng Hoaøng. Caùnh chim Phuïng tung gioù moät ôû ñaàu non, moät cuoái gheành. Chieàu Ñaø Laït, söông un khoùi nhaït, hoà Tuyeàn Laâm laëng leõ nhö göông. Chuùng con trôû veà tröôùc khi naéng tan, baát chôït thaáy Thaày ñaõ ngöï treân ñænh non töï bao giôø. Thong dong, tieâu saùi.

Truùc Laâm Ñaø Laït baây giôø hay Truùc Laâm Yeân Töû thuôû tröôùc, ñaàu hay cuoái? Thaät ra ñieàu naøy khoâng quan troïng maø quan troïng laø hoàn Truùc Laâm ôû ñaâu? “Chæn Buït laø loøng”, vua Nhaân Toâng ñaõ noùi nhö theá. Bao nhieâu naêm qua Thaày daïy chuùng con xoay veà mình, bieát ñöôïc mình, soáng vôùi mình laø töï ñaày ñuû roài. Vaïn söï giai khoâng, buoâng boû heát ñöôïc maát hôn thua, thöông gheùt chaúng ñeå loøng, soáng thaûnh thôi nheï nhaøng. Theá thoâi!

Nôi ñaây, con khoâng daùm vieát veà Thaày vôùi doøng Thieàn Vieät Nam cuûa nhöõng naêm, nhöõng thaùng ñaùnh daáu moät thôøi. Taïi vì con bieát ngoøi buùt cuûa mình khoâng vôùi tôùi. Con chæ bieát Thaày laø Thaày. Coù gì laï coù gì quen cuûa Thaày vôùi Thieàn toâng Vieät Nam cuoái theá kyû 20 hay Thaày vôùi Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû thuôû tröôùc, thì Thaày vaãn laø Thaày. Taâm thoâng trí saùng, loøng khoan dung ñoä löôïng, nhaäm vaän tuøy duyeân. An vui, thanh thoaùt.

Giôø ñaây, chính Thaày cuõng khoâng ngôø ôû tuoåi taùm möôi, mình laïi choáng gaäy leân non moät laàn nöõa. Veà Yeân Töû. Röøng truùc nuùi thieâng sau 700 naêm chôït tænh giaác u traàm. Phong lai sô truùc. Nhaïn quaù tröôøng khoâng. Boùng thieàn taêng laïi hieån hieän veà. Ra ñi hay trôû laïi? Muoân ñôøi chæ theá thoâi. Con nhôù, hoâm cuoái cuøng ñöôïc goïi veà haàu moät beân Toå, Thieàn sö Baûo Saùt ñaõ thöa: “Toân ñöùc ñi ñeán choã naøo?”. Toå duøng keä ñaùp:

Nhaát thieát phaùp baát sanh,

Nhaát thieát phaùp baát dieät.

Nhöôïc naêng nhö thò giaûi,

Chö Phaät thöôøng hieän tieàn.

Dòch:

Taát caû phaùp chaúng sanh,

Taát caû phaùp chaúng dieät.

Neáu hay hieåu nhö theá,

Chö Phaät thöôøng hieän tieàn.

- Naøo coù ñeán ñi gì?

Noùi xong, Toå naèm an nhieân maø tòch nhö sö töû vöông. Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng Toå Phaät, Ngaøi ñöùng leân nhö maët trôøi, naèm xuoáng töïa traêng sao. Chaúng sanh chaúng dieät, naøo coù ñeán ñi gì? Traêm naêm sau, nghìn naêm sau, aùnh saùng vaèng vaëc giöõa trôøi khoâng. Coäi xöa laù ruïng veà.

Xöa Toå leân nuùi ñeå roài xuoáng nuùi, veà vôùi nhaân gian döïng laïi chuùt moäng ñôøi. Nay Thaày ôû nuùi maø chöa bao giôø boû chuùng con trong vaïn neûo töû sanh. Taïi vì, moãi chuùng con laø haït maàm cuûa Thaày, laø hoa traùi cuûa Toå. Khu vöôøn tuy cuõng coù luùc hoang pheá, xanh reâu nhöng con tin hoùa thaân Ngöôøi luoân laån quaát ñaâu ñaây chaêm chuùt, töôùi taém, chaét chiu, ñôïi chôø. Duyeân Thaày troø coù theå trong moät phuùt tình côø nhöng laïi laø muoân thuôû.

Thieàn toâng Vieät Nam coù ñöôïc Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû laø Phaät giaùo Vieät Nam coù ñöôïc vieân ngoïc saùng mang daáu aán Nhö Lai. Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû coù ñöôïc Traàn trieàu Thaùnh Toå laø daân toäc Vieät Nam coù ñöôïc söùc ñaïi huøng ñaïi löïc chieán thaéng giaëc ngoaïi bang vaø coäi goác tham saân phieàn naõo. Traàn trieàu Thaùnh Toå coù ñöôïc Thieàn taêng Vieät Nam 700 naêm tröôùc, 700 naêm sau vôùi trí tueä vaø töø bi troøn ñaày, laø Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû coù ñöôïc maïng maïch cöûu truï trong loøng Taêng Ni, Phaät töû Vieät Nam.

Vaø nhö theá,

Khuùc ñôøi daïo qua khoâng coøn laø chuyeän cuûa moät ngöôøi, maø ñaõ trôû thaønh chuyeän cuûa traêm ngöôøi, nghìn ngöôøi, traêm nghìn ngöôøi… noái tieáp nhau trao truyeàn ngoïn Toå ñaêng ñaát Vieät, saùng maõi trong loøng nhaân loaïi töø nghìn xöa cho ñeán nghìn sau.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM