Veà Truùc Laâm
Trôøi höøng saùng,
nhöng Ñaø Laït vaãn coøn chìm trong söông muø. Khí laïnh treøo ngang ñænh
non roài laën xuoáng vöïc saâu, ñeå baát thình lình vuït leân laøm coû
caây ruøng mình. Toâi truøm kín chieác aùo möa vaøo ngöôøi, naém tay
Töôøng reõ söông muø maø ñi.
Thaày ñaõ ñôïi naõy
giôø.
Möa vaø laïnh. Nhöng
Thaày troø vaãn cöù ñi. Ñöùng tröôùc khoaûng saân roäng, toaøn caûnh Truùc
Laâm hieän ra vôùi chaùnh ñieän, laàu chuoâng, tham vaán ñöôøng, ñeä nhaát
ñeä nhò ñeä tam coång, ñoài Thanh Löông, hoà Tónh Taâm, khuùc suoái löng
trôøi, caùnh nhaïn chaân maây… Non vôøn treân nöôùc, nöôùc treân non!
Nhöng, ñoù khoâng phaûi laø taát caû nhöõng gì toâi muoán noùi.
Chieàu qua, theo
Thaày xuoáng ñaäp. Toâi vaãn coøn nhôù caùi laøn nöôùc moûng nhö göông,
tuoân chaûy ôû ñaàu gheành vaø trôû thaønh doøng thaùc ñoå traéng xoùa nôi
cuoái ñaäp. Baát giaùc, toâi thoát leân: “OÀ! Ñeïp quaù.” Nhöng ñaùng nhôù
hôn vaãn laø caâu hoûi cuûa Thaày vaøo saùng nay:
- Sao doøng ñôøi
cuõng theá, nhö moät raùng nöôùc troâi, moûng manh, voâ thöôøng, tuoân
chaûy… maø tuïi con laïi khoâng thaáy ñeïp?
Toâi taét gheõn.
Khoâng moät caâu traû lôøi. Trong yeân laëng, Thaày troø laïi tieáp tuïc
ñi. Ñeå baát ngôø qua moät raëng thoâng giaø, ñoài Thanh Löông hieän ra
vôùi chieác thaïch kyû naèm saâu trong moät khuùc quanh.
Vaø, nhöõng lôøi leõ
cuûa Thaày môùi thöïc söï cho toâi nhöõng suy nghó treân khuùc quanh aáy.
- Coù nhöõng cuoäc
ñoåi thay ñaõ cho ta nuï cöôøi. Nhöng cuõng khoâng ít laàn söï thay ñoåi
laøm traøo tuoân nöôùc maét. Song thaät ra, nuï cöôøi hay nöôùc maét ñaâu
phaûi taïi söï thieân löu maø ra. Con coøn nhôù raùng nöôùc chieàu qua?
Noù tuoân chaûy coù ñeå laøm cho con vui hay laøm cho con buoàn? Caùc
phaùp töø duyeân sanh thì cuõng töø duyeân dieät. Phaùp nhó nhö thò.
Doøng ñôøi laø doøng
thaùc. Vui, buoàn, thöông, gheùt nhö töøng khuùc traéng, hoàng, trong,
ñuïc cuûa laøn nöôùc maø con ñaõ töøng öa thích. Chuùng cuõng seõ tuoân
chaûy, khoâng caàn con phaûi xua ñuoåi hay môøi goïi. Bôûi vì ñoù laø quy
luaät cuûa theá gian: sinh, truï, dò, dieät.
Thaày coøn nhôù,
naêm aáy Thaày ra Baûo Loäc döôõng beänh taïi Thieàn Duyeät thaát. Chuù
Thanh Höông töø Saøigoøn ra thaêm. Saùng sôùm, trôøi cuõng laïnh nhö vaày.
Chuù vöøa vöôn vai hít thôû khí trong laønh, vöøa ngaém daøn hoa xinh xinh
ôû tröôùc thaát. Khoâng bieát saûng khoaùi theá naøo, chuù vui veû noùi
vôùi Thaày:
- Kyø naøy con seõ
ôû ñaây moät thaùng.
Thaày cöôøi. Chöa
ñaày moät tuaàn, chuù tiu nghæu ñeán xin:
- Thöa Thaày, con
xin pheùp mai veà.
Thaày ngaïc nhieân:
- UÛa! Sao chuù noùi
ôû ñaây moät thaùng?
- Daï, taïi vì ôû
ñaây buoàn quaù!
Maõi ñeán baây giôø,
moãi laàn nhaéc ñeán chuù, Thaày vaãn caûm thaáy vui.
Ñoùa hoa hoàng
tröôùc maët con sôû dó ñaày neùt haáp daãn laø vì noù buùp, noù nôû, noù
taøn… gaáp quaù. Con khoâng kòp chaùn noù. Vì vaäy, thaáy hoa hoàng con
möøng rôõ thöôûng thöùc. Thöû töôûng töôïng, con seõ theá naøo khi coù
moät caønh hoa nylon hieän dieän tröôùc maët con haøng tuaàn, haøng
thaùng, haøng naêm?
Thaày thöôøng nghe
ngöôøi ta than phieàn khí haäu ôû ñaây khoù löôøng ñöôïc. Thì ñoù, vöøa
môùi naéng höøng, theá maø gioù töø ñaâu ñaõ heo huùt quay veà voã vaøo
thòt da laïnh khoâng ngôø. Nhöng Ñaø Laït vaãn noåi tieáng laø xöù moäng
mô. Laï luøng nhöng khoâng laøm ngaïc nhieân. Bôûi vì söï baát chôït chính
laø caùi laøm neân veû ñeïp quyeán ruû cuûa moät thôøi tieát Ñaø Laït.
Chæ thaáy voâ
thöôøng laøm cho theá gian ñieâu ñöùng thoáng khoå, maø khoâng thaáy ñöôïc
cuõng chính voâ thöôøng taïo neân muoân maøu muoân veû cho cuoäc ñôøi, laø
khoâng thaáy ñöôïc baûn chaát cuûa voâ thöôøng. Bôûi vì taùnh thaät cuûa
voâ thöôøng chính laø chôn thöôøng. Con coøn nhôù baøi Chöùng Ñaïo Ca cuûa
Toå Huyeàn Giaùc khoâng: “… Voâ minh thaät taùnh töùc Phaät taùnh, huyeãn
hoùa khoâng thaân töùc phaùp thaân…” Doøng ñôøi nhö theá, thaät laø yù vò.
Coù gì ñaùng sôï, ñaùng traùch ñaâu! Chæ tieác moät ñieàu, chuùng ta
khoâng nhaän bieát ñöôïc, treân taát caû moïi söï ñoåi thay coù caùi chöa
töøng thay ñoåi bao giôø. Ñoù laø, thaáy ñöôïc söï ñoåi thay. Ñaây môùi
chính thaät laø mình. Theá nhaân vì theá chìm trong khoå haûi.
Trong suoát cuoäc
ñôøi tu haønh cuûa mình, Thaày khoâng mong moûi thaønh Phaät taùc Toå gì
caû. Chæ nguyeän ñöôïc laøm moät haønh giaû tænh thöùc giöõa doøng soâng
meâ. Thieàn vieän Truùc Laâm ra ñôøi cuõng vì theá. Thaáy ñaõ coá gaéng
heát söùc, ñeå baûn thaân mình vaø nhöõng baïn ñoàng haønh nhaän ñöôïc,
soáng ñöôïc vôùi caùi baát sanh baát dieät ngay trong loøng sanh dieät
naøy. Hay ít nhaát cuõng noái naém ñöôïc tinh thaàn thieàn cuûa Sô toå
Truùc Laâm:
ÔÛ ñôøi vui ñaïo
haõy tuøy duyeân,
Ñoùi ñeán thì aên
meät nguû lieàn.
Trong nhaø coù baùu
thoâi tìm kieám,
Ñoái caûnh khoâng
taâm chôù hoûi thieàn.
Toâi giaät mình
thöùc daäy sau moät giaác nguû daøi vaø kinh ngaïc laéng nghe tieáng
thoâng reo. AÂm vang cuûa töøng chieác laù tí ti khi coäng höôûng muoán
rung chuyeån caû trôøi ñeâm. Khoâng gian yeân tónh ñeán noãi toâi töôûng
chöøng nhö coù theå nghe ñöôïc tieáng rôi cuûa töøng haït söông khuya
traéng muoát, ruïng xuoáng theàm ñaát hoàng naâu vaø trong khoaûnh khaéc
tan loaõng vaøo hö voâ baát taän.
Truùc Laâm vôùi
toaøn coõi Phuïng Hoaøng sôn giôø naøy ñang tónh toïa giöõa maáy töøng
maây ngöï. Vaân, haø, vuï, loä cuøng moät luùc vi nhieãu giöôøng thieàn
roài laëng leõ goái ñaàu leân choùp nuùi. Chæ coù laøn nöôùc moûng döôùi
con ñaäp kia laø vaãn raït raøo tuoân chaûy…
Ñoù laø taát caû
nhöõng gì toâi muoán noùi. |