TIEÁU DAÕ KHOÂNG TAÄP

HAÏNH CHIEÁU

Thaày vôùi nhöõng phuùt “ñaâu ngôø”

Vieát cho Kyû yeáu 5 naêm Truùc Laâm - 1999

Thaày döøng chaân ngaém caûnh hoà Tuyeàn Laâm. Boùng Thaày in treân laøn nöôùc bieác.

Thuûy ñeå höõu thieân xuaân maïc maïc,

Nhaân gian voâ loä nguyeät mang mang.

                                                            (Taøo Ñöôøng)

Dòch:

Ñaùy nöôùc coù trôøi xuaân thaêm thaúm,

Coõi trôøi khoâng loái nguyeät meânh mang.

Phuïng Hoaøng hay Yeân Töû sôn, maø chieàu nay vaãn laïnh vaø yeân nhö thuôû ngaøn naêm tröôùc? Hoài ñoù, ñöôøng leân Yeân Töû trôn neân Traàn Trieàu Thaùi Toå, Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng ñaõ treøo leân laïi phaûi loäi xuoáng, ñeå traû cho heát kieáp nôï quaân vöông tröôùc khi laøm khaùch nhaøn ñaàu nuùi.

Coøn Phuïng Hoaøng sôn baây giôø… Thaày ñaõ nhieàu naêm traên trôû hay moät thoaùng ñaâu ngôø maø taát caû ñöôïc hieän thaønh? Coù leõ caû hai. Thaày vaãn thöôøng hay noùi: “Cuoäc ñôøi khoâng thieáu nhöõng khuùc quanh baát chôït. Vaø chính nhöõng khuùc quanh baát chôït laïi laøm thaønh moät cuoäc ñôøi môùi”.

Toâi nhôù Thaày keå, naêm coøn ôû Raïch Tra, nhoû xíu maø Thaày ñaõ thích ngoài thieàn. Chieàu chieàu Thaày vaãn thöôøng ra ñoàng troáng ngoài tö löï, laøm cho meï Thaày phaûi phaùt sôï. Thieät tình, lôùn leân, Thaày ñaõ neo chieác thuyeàn gaén boù suoát moät thôøi thieáu nieân beân bôø soâng Haäu, giaõ töø con nöôùc ngöôïc xuoâi, theo Sö OÂng veà chuøa laøm taêng. Roài ñi giaûng, ñi daïy, quaàn quaät moïi vieäc ñeå cuoái cuøng côn beänh phoåi khaéc nghieät ñaõ vaät Thaày ngaõ guïc trong noãi buoàn ñau ñieáng. Beá taéc, cuøng ñöôøng, ñaõ ñöa Thaày ñi ñeán quyeát ñònh môùi maø thaät ra Thaày ñaõ oâm aáp töø laâu - Phaûi tu thieàn - Theá laø moät laàn nöõa, Thaày laïi vaãy tay leân ñöôøng.

Phöông Boái am, Thieàn Duyeät thaát… Vaø, trong moät phuùt ngöng thaàn, coõi saéc khoâng buøng vôõ, ñeå roài sau ñoù döôùi gaäy Toå sö, Thaày nhaän ra moät coõi chaân nhö dieäu dieäu huyeàn huyeàn. Taát caû ñeàu “ñaâu ngôø”. Roài cuõng chính vì ñaâu ngôø, maø Thaày dôøi Chaân Khoâng veà Thöôøng Chieáu, ñeå baây giôø ñaâu ngôø caùnh Phuïng Hoaøng laïi ñaäu treân ñænh muø söông! Thì ñoù, trong moät coõi khoùi maây baõng laõng, Truùc Laâm - Ñaø Laït hay Truùc Laâm - Yeân Töû nhö aån nhö hieän giöõa doøng ñôøi ñoåi ñoåi thay thay. Coù gì coøn coù gì maát? Coù gì xa coù gì gaàn giöõa moät Traàn Thaùi Toâng vôùi moät Traàn Nhaân Toâng; giöõa moät Traàn Nhaân Toâng vôùi moät Traàn thieàn taêng non baûy theá kyû sau? Toâi khoâng daùm noùi. Laø vì, coù nhöõng cuoäc ñôøi tröôùc cuoäc ñôøi sau noái nhau bôûi nhöõng khuùc quanh voâ taâm hay höõu yù, ai maø bieát ñöôïc?

Caùch ñaây non chuïc naêm, cuõng moät chieàu nhö vaày nhöng maø laø ôû beân caàu Song Chieáu, luùc Thaày vöøa rôøi Chaân Khoâng veà Thöôøng Chieáu. Thaày ñaõ laëng leõ ñöùng nhìn con suoái Thöôøng Linh. Doøng nöôùc nhoû nhaén thì thaàm nhöng tuoân chaûy khoâng ngöøng. Gioït nöôùc sau noái tieáp gioït nöôùc tröôùc thaønh doøng. Baát chôït Thaày noùi: “Cuoäc ñôøi chuùng ta cuõng gioáng nhö doøng nöôùc, troâi chaûy luaân löu hoaøi, khoâng coù gì coá ñònh. Coù ai bieát ñöôïc ngaøy mai mình seõ ra sao, ñi veà phöông naøo? Thaày nghó, bieát ñaâu chöøng mai kia Thaày laïi seõ trôû veà nuùi, vui vôùi gioù ñuøa vôùi maây, “aên rau ñaéng, caén haït deû, uoáng nöôùc suoái, daïo caûnh röøng, loøng nhö maây noåi” nhö ngaøi Phuø Vaân. Thì ñoù, baây giôø… Ñeïp vaø laï thöôøng thay laø nhöõng khuùc quanh baát ngôø!

Nhöng vaãn coøn moät ñieàu, toâi maõi nhôù:

- Hoaøi baõo cuûa Thaày ñeàu gôûi gaám heát vaøo söï noã löïc cuûa tuïi con. Taêng Ni tu coù nieàm vui, saùng ñöôïc vieäc lôùn; ñoù laø bieát thöông töôûng ñeán Thaày. Baèng ngöôïc laïi, thì thaät laø Thaày chöa ñuû phöôùc ñeå ñöôïc vui tröôùc khi nhaém maét. Bôûi vì, nguyeän voïng khoâi phuïc laïi Thieàn toâng Vieät Nam, ñaëc bieät laø Thieàn phaùi Truùc Laâm - Yeân Töû ñôøi Traàn cuûa Thaày chöa thaønh töïu.

Thaày xoay ñaàu gaäy, böôùc trôû veà. Tieáng gaäy ñoäng goõ treân neàn baát ñoäng, ñaõ ñang vaø seõ vôõ ra trong loøng thieàn taêng thaønh nhöõng aâm voïng daäy trôøi: A! Roài. Ñaây, suoái leä, traän cöôøi; böøng böøng soáng daäy noái nhau chaán ñoäng treân maûnh ñaát thieâng mang hoàn Yeân Töû. Vaâng, thöa Thaày con hieåu vaø xin höùa, nguoàn vui duy nhaát trong cuoäc ñôøi coøn laïi cuûa Thaày seõ laø nhöõng phuùt “ñaâu ngôø” cuûa tuïi con.

Truùc Laâm kheùp laïi sau laøn söông raéc baïc. Chieác boùng Thaày vaãn cheânh cheách treân ñaàu non nhö moät neùt chaám phaù sau cuøng ñieåm treân neàn trôøi muoän, nhöng vaãn raát roõ nhö chính vaàng traêng xöa ñaõ treo leân ñaàu nuùi moät boùng daùng thuôû naøo:

Nguyeät voâ söï chieáu nhaân voâ söï,

Thuûy höõu thu haøm thieân höõu thu.

                                                  (Traàn Thaùnh Toâng)

Traêng voâ söï,

Chieáu soi ngöôøi voâ söï.

Nöôùc laøn thu,

Chöùa caû moät trôøi thu.

 

]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM