Thaày vôùi nhöõng phuùt “ñaâu ngôø”
Vieát cho Kyû
yeáu 5 naêm Truùc Laâm - 1999
Thaày döøng chaân
ngaém caûnh hoà Tuyeàn Laâm. Boùng Thaày in treân laøn nöôùc bieác.
Thuûy ñeå höõu
thieân xuaân maïc maïc,
Nhaân gian voâ loä
nguyeät mang mang.
(Taøo Ñöôøng)
Dòch:
Ñaùy nöôùc coù
trôøi xuaân thaêm thaúm,
Coõi trôøi khoâng
loái nguyeät meânh mang.
Phuïng Hoaøng hay
Yeân Töû sôn, maø chieàu nay vaãn laïnh vaø yeân nhö thuôû ngaøn naêm
tröôùc? Hoài ñoù, ñöôøng leân Yeân Töû trôn neân Traàn Trieàu Thaùi Toå,
Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng ñaõ treøo leân laïi phaûi loäi xuoáng, ñeå traû
cho heát kieáp nôï quaân vöông tröôùc khi laøm khaùch nhaøn ñaàu nuùi.
Coøn Phuïng Hoaøng
sôn baây giôø… Thaày ñaõ nhieàu naêm traên trôû hay moät thoaùng ñaâu ngôø
maø taát caû ñöôïc hieän thaønh? Coù leõ caû hai. Thaày vaãn thöôøng hay
noùi: “Cuoäc ñôøi khoâng thieáu nhöõng khuùc quanh baát chôït. Vaø chính
nhöõng khuùc quanh baát chôït laïi laøm thaønh moät cuoäc ñôøi môùi”.
Toâi nhôù Thaày
keå, naêm coøn ôû Raïch Tra, nhoû xíu maø Thaày ñaõ thích ngoài thieàn.
Chieàu chieàu Thaày vaãn thöôøng ra ñoàng troáng ngoài tö löï, laøm cho
meï Thaày phaûi phaùt sôï. Thieät tình, lôùn leân, Thaày ñaõ neo chieác
thuyeàn gaén boù suoát moät thôøi thieáu nieân beân bôø soâng Haäu, giaõ
töø con nöôùc ngöôïc xuoâi, theo Sö OÂng veà chuøa laøm taêng. Roài ñi
giaûng, ñi daïy, quaàn quaät moïi vieäc ñeå cuoái cuøng côn beänh phoåi
khaéc nghieät ñaõ vaät Thaày ngaõ guïc trong noãi buoàn ñau ñieáng. Beá
taéc, cuøng ñöôøng, ñaõ ñöa Thaày ñi ñeán quyeát ñònh môùi maø thaät ra
Thaày ñaõ oâm aáp töø laâu - Phaûi tu thieàn - Theá laø moät laàn nöõa,
Thaày laïi vaãy tay leân ñöôøng.
Phöông Boái am,
Thieàn Duyeät thaát… Vaø, trong moät phuùt ngöng thaàn, coõi saéc khoâng
buøng vôõ, ñeå roài sau ñoù döôùi gaäy Toå sö, Thaày nhaän ra moät coõi
chaân nhö dieäu dieäu huyeàn huyeàn. Taát caû ñeàu “ñaâu ngôø”. Roài cuõng
chính vì ñaâu ngôø, maø Thaày dôøi Chaân Khoâng veà Thöôøng Chieáu, ñeå
baây giôø ñaâu ngôø caùnh Phuïng Hoaøng laïi ñaäu treân ñænh muø söông!
Thì ñoù, trong moät coõi khoùi maây baõng laõng, Truùc Laâm - Ñaø Laït hay
Truùc Laâm - Yeân Töû nhö aån nhö hieän giöõa doøng ñôøi ñoåi ñoåi thay
thay. Coù gì coøn coù gì maát? Coù gì xa coù gì gaàn giöõa moät Traàn
Thaùi Toâng vôùi moät Traàn Nhaân Toâng; giöõa moät Traàn Nhaân Toâng vôùi
moät Traàn thieàn taêng non baûy theá kyû sau? Toâi khoâng daùm noùi. Laø
vì, coù nhöõng cuoäc ñôøi tröôùc cuoäc ñôøi sau noái nhau bôûi nhöõng
khuùc quanh voâ taâm hay höõu yù, ai maø bieát ñöôïc?
Caùch ñaây non
chuïc naêm, cuõng moät chieàu nhö vaày nhöng maø laø ôû beân caàu Song
Chieáu, luùc Thaày vöøa rôøi Chaân Khoâng veà Thöôøng Chieáu. Thaày ñaõ
laëng leõ ñöùng nhìn con suoái Thöôøng Linh. Doøng nöôùc nhoû nhaén thì
thaàm nhöng tuoân chaûy khoâng ngöøng. Gioït nöôùc sau noái tieáp gioït
nöôùc tröôùc thaønh doøng. Baát chôït Thaày noùi: “Cuoäc ñôøi chuùng ta
cuõng gioáng nhö doøng nöôùc, troâi chaûy luaân löu hoaøi, khoâng coù gì
coá ñònh. Coù ai bieát ñöôïc ngaøy mai mình seõ ra sao, ñi veà phöông
naøo? Thaày nghó, bieát ñaâu chöøng mai kia Thaày laïi seõ trôû veà nuùi,
vui vôùi gioù ñuøa vôùi maây, “aên rau ñaéng, caén haït deû, uoáng nöôùc
suoái, daïo caûnh röøng, loøng nhö maây noåi” nhö ngaøi Phuø Vaân. Thì
ñoù, baây giôø… Ñeïp vaø laï thöôøng thay laø nhöõng khuùc quanh baát
ngôø!
Nhöng vaãn coøn
moät ñieàu, toâi maõi nhôù:
- Hoaøi baõo cuûa
Thaày ñeàu gôûi gaám heát vaøo söï noã löïc cuûa tuïi con. Taêng Ni tu coù
nieàm vui, saùng ñöôïc vieäc lôùn; ñoù laø bieát thöông töôûng ñeán Thaày.
Baèng ngöôïc laïi, thì thaät laø Thaày chöa ñuû phöôùc ñeå ñöôïc vui
tröôùc khi nhaém maét. Bôûi vì, nguyeän voïng khoâi phuïc laïi Thieàn
toâng Vieät Nam, ñaëc bieät laø Thieàn phaùi Truùc Laâm - Yeân Töû ñôøi
Traàn cuûa Thaày chöa thaønh töïu.
Thaày xoay ñaàu
gaäy, böôùc trôû veà. Tieáng gaäy ñoäng goõ treân neàn baát ñoäng, ñaõ
ñang vaø seõ vôõ ra trong loøng thieàn taêng thaønh nhöõng aâm voïng daäy
trôøi: A! Roài. Ñaây, suoái leä, traän cöôøi; böøng böøng soáng daäy noái
nhau chaán ñoäng treân maûnh ñaát thieâng mang hoàn Yeân Töû. Vaâng, thöa
Thaày con hieåu vaø xin höùa, nguoàn vui duy nhaát trong cuoäc ñôøi coøn
laïi cuûa Thaày seõ laø nhöõng phuùt “ñaâu ngôø” cuûa tuïi con.
Truùc Laâm kheùp
laïi sau laøn söông raéc baïc. Chieác boùng Thaày vaãn cheânh cheách treân
ñaàu non nhö moät neùt chaám phaù sau cuøng ñieåm treân neàn trôøi muoän,
nhöng vaãn raát roõ nhö chính vaàng traêng xöa ñaõ treo leân ñaàu nuùi
moät boùng daùng thuôû naøo:
Nguyeät voâ söï
chieáu nhaân voâ söï,
Thuûy höõu thu
haøm thieân höõu thu.
(Traàn Thaùnh Toâng)
Traêng voâ söï,
Chieáu soi ngöôøi
voâ söï.
Nöôùc laøn thu,
Chöùa caû moät
trôøi thu. |