4.2 Chaáp thaân taâm laø thaät ta

Haàu heát chuùng ta ñeàu chaáp nhaän hình theå vaät chaát naøy laø thaân ta, taâm suy nghó laêng xaêng laø taâm ta. Caàn tra cöùu xem coù ñuùng nhö vaäy khoâng?

Thaân ta veà vaät chaát Phaät noùi do töù ñaïi hoøa hôïp thaønh, chaát cöùng laø ñaáy, chaá öôùt laø nöôùc, chaát aám laø löûa, chaát ñoäng laø gioù, boán chaát neáu thieáu moät laø thaân töû vong. Boán chaát naøy goïi laø töù ñaïi, caàn phaûi nhôø möôïn ngoaïi töù ñaïi lieân tuïc boài boå thaân môùi ñöôïc an oån toàn taïi. Söï nhôø möôïn naøy qua aên uoáng, hít thôû thöôøng xuyeân, neáu coù gì laøm trôû ngaïi giaùn ñoaïn thaân sanh beänh hoaïn coù theå ñeán baïi hoaïi. Caàn xeùt tinh teá chi li hôn, hieän nay ngaønh Y hoïc ñaõ thaáy thaân naøy do raát nhieàu teá baøo tuï hoäi hôïp thaønh: Teá baøo coù chia nhieàu loaïi, moãi loaïi coù chöùc naêng rieâng, töï ñieàu ñoäng baûo veä thaân naøy. Baûn thaân teá baøo cuõng bò sanh dieät lieân tuïc, söï sanh dieät cuõng taïo ñieàu kieän cho thaân taêng tröôûng vaø hoaïi dieät. Caên cöù thaân do töù ñaïi hôïp thaønh, hay teá baøo hôïp thaønh, tìm caùi thaät ta hoaøn toaøn khoâng coù. Xeùt toång quaùt hay chi li nôi thaân naøy vaãn khoâng coù ta. Thaân khoâng thaät coù ta, maø chaáp thaät laø ta, cuûa ta laø chaáp sai laàm si meâ. Ñöùc Phaät quan saùt thaân naøy thaáy khoâng phaûi laø ta cuûa ta, neân noùi thaân naøy laø voâ ngaõ. Ngaøy nay Y hoïc tieán boä khaù xa, thaân anh A bò maát maùu, laáy maùu anh B cuøng loaïi truyeàn sang, anh A lieàn maïnh khoûe. Anh Xoaøi cheát nguyeän hieán caùc boä phaän trong cô theå cho beänh vieän, anh Mít bò tai naïn hö vaøi boä phaän, baùc só laáy caùc boä phaän cuûa anh Xoaøi gheùp cho anh Mít, anh Mít ñöôïc bình phuïc. Maùu cuûa ta neáu thaät laø ta, khi truyeàn maùu ngöôøi khaùc vaøo thì bò pha troän, maát caùi ta roài. Nhöõng boä phaän trong thaân ta thaät laø ta, gheùp boä phaän ngöôøi khaùc vaøo laø khoâng phaûi ta. Hieän nay ngöôøi ta cheá quaû tim baèng nhöïa, baèng vaät khaùc gheùp vaøo thaân ngöôøi thì ñaâu coøn laø ngöôøi. Quaû thaät chaáp thaân naøy thaät ta laø si meâ khoâng hieåu bieát leõ thaät.

Chaáp taâm suy nghó laêng xaêng laø taâm ta cuõng khoâng hôïp lyù. Taâm ta phaûi tröôùc sau ñeàu nhö moät vaø luoân luoân hieän höõu môùi ñöôïc. Taâm ta hieän giôø quaù nhieàu thöù: nghó thieän, nghó aùc, nghó phaûi, nghó quaáy, nghó toát, nghó xaáu, nghó thöông, nghó gheùt... Ñuû thöù ñuû loaïi thì caùi naøo laø ta? Taâm suy nghó chôït coù chôït khoâng, neáu laø  ta thì khoâng suy nghó phaûi khoâng coù ta. Khoâng ai coù theå chaáp nhaän khoâng suy nghó laø khoâng coù mình, khi khoâng suy nghó ta vaãn hieän höõu. Coù khi ñang suy nghó laêng xaêng, nhìn laïi tìm xem noù xuaát xöù töø ñaâu, boãng chuùng maát daïng. Nhìn laïi thì maát, töùc noù khoâng thaät, caùi khoâng thaät laïi laø ta thì ta laø hö aûo. Thaät taâm ta khoâng phaûi nhieàu thöù, khoâng phaûi khi coù khi khoâng, khoâng phaâæ hö aûo, caàn phaûi khaûo saùt töôøng taän môùi ñöôïc.

Thaân khoâng thaät ta maø chaáp laø ta, taâm laêng xaêng khoâng phaûi ta maø chaáp laø ta, chaáp caùi khoâng thaät khoâng phaûi laøm ta thì caùi thaät caùi phaûi ta bò che khuaát. Caùi thaät ta bò che khuaát laø “queân maát mình”, ñaäp tan caùi che khuaát thì caùi thaät ta baøy hieän laø coâng phu tu thieàn thaønh coâng.

V- Phaûn Quang Töï Kyû

Soi saùng laïi chính mình ñeå trò beänh queân maát mình, deïp tan nhoùm phieàn naõo quaáy nhieãu vaø che ñaäy trí hueä, phaù vôõ nhöõng thaønh kieán ñònh kieán khieán khoâng thaáy ñöôïc chaân lyù.

1. Deïp tan phieàn naõo che ñaäy

Phieàn naõo laøm roái loaïn vaø che ñaäy noäi taâm khoâng cho trí hueä phaùt saùng, coù raát nhieàu chuûng loaïi phieàn naõo, ñaïi ñeå keâ ra ít phaàn caên baûn. Coù naêm thöù trieàn caùi (che ñaäy) laø: Tham, saân, hoân traàm, traïo cöû (phoùng tuùng), nghi, aùc kieán... Chuùng quaáy nhieãu gaây trôû ngaïi phieàn luïy khoâng ít cho ngöôøi tu vaø ngöôøi ñôøi. Tuy vaäy moät phen soi saùng laïi mình seõ thaáy chuùng laø cuïm maây ñen, laø ñaùm söông muø, laø troø aûo aûnh, khoâng coù gì ñaùng sôï. Thaáy toät baûn chaát thì chuùng töï tan vôõ, töôûng laàm laø thaät thì chuùng taùc quaùi khoâng theå löôøng. Soi saùng laïi mình laø caây kieám trí tueä, laø caùi kính chieáu yeâu khieán loaøi ma quaùi phieàn naõo ñeàu tan bieán. Ngöôïc laïi nhöõng keû queân mình theo vaät laø moâi tröôøng toát cho boïn gian aùc phieàn naõo sinh soáng hoaït ñoäng.

2. Phaù vôõ thaønh kieán ñònh kieán

Chuùng ta soáng trong gia ñình trong xaõ hoäi, do phong tuïc taäp quaùn vaø taùnh tình caù nhaân nhoài naën thaønh thoùi quen caáu taïo ra thaønh kieán vaø ñònh kieán cuûa con ngöôøi. Hai thöù naøy gaây neân moïi sai laàm taïo nguy hieåm cho nhaân loaïi. Ta ñaõ coù thaønh kieán anh A laø toát, chuù B laø xaáu, neân anh A duø coù laøm xaáu ta vaãn khoâng thaáy xaáu, chuù B coù laøm toát ta vaãn khoâng thaáy toát. Ñaõ coù ñònh kieán ñieàu naøy laø phaûi, ñieàu kia laø quaáy, ai laøm ñieàu naøy thì ta thích, ai laøm ñieàu kia thì ta böïc boäi khoâng öa, ai beânh vöïc ñieàu naøy thì ta hoan ngheânh, ai xu höôùng ñieàu kia thì ta thuø haän. Thaáy toân giaùo ta laø chaùnh, toân giaùo khaùc laø taø, oâm aáp ñònh kieán naøy laø nuoâi döôõng maàm chia reõ ñòch thuø. Soi saùng laïi chính mình laø phaù vôõ thaønh trì kieán ñaäp tan töôøng vaùch thaønh kieán cho aùnh saùng chaân lyù roïi vaøo, thaáy ngöôøi vaø vaät ñuùng nhö hieän laø. Ngöôøi vaät theá naøo ta thaáy theá aáy khoâng coù khuoân maãu saün aùp ñaët khieán phaûi nhö nhau. Ta thaáy söï vaät ñuùng nhö söï vaät, khoâng so saùnh, khoâng theâm bôùt, khoâng baét phaûi laø, maø thaät söï hieän laø.

Thieàn sö Nam Tuyeàn, Qui Toâng, Ma Coác ñi ñöôøng gaëp con coïp ngoài giöõa ñöôøng. Ma Coác hoûi: Gioáng caùi gì? Qui Toâng ñaùp: Gioáng cho choù. Ma Coác baûo: Gioáng con meøo. Nam Tuyeàn noùi: Con coïp. Con coïp thaáy laø con con coïp laø caùi nhìn cuûa Thieàn sö.

Thieàn sö Queá Saâm, Tröôøng Khaùnh, Baûo Phöôùc ñi vaøo Chaâu thaáy moät ñoùa hoa Maãu ñôn. Baûo Phöôùc noùi: Moät ñoùa hoa Maãu ñôn ñeïp. Tröôøng Khaùnh baûo: Chôù ñeå con maét sanh hoa. Queá Saâm noùi: Ñaùng tieác moät ñoùa hoa. Ñoùa hoa laø ñoùa hoa, chôù thaáy ñeïp, chôù ngöøa ñoùn, laøm maát söï hieän laø cuûa ñoùa hoa.

Thieàn sö Vaân Moân ôû trong ñaïi chuùng ñöa caây gaäy leân noùi: Nhò thöøa noùi laø khoâng, Vieân Giaùc noùi laø huyeãn, Boà Taùt noùi ñöông theå töùc khoâng, Thieàn sö noùi caây gaäy. Thieàn sö nhìn caây gaäy laø caây gaäy, khoâng phaân tích, khoâng quaùn chieáu, thaùo gôõ moïi thaønh kieán ñònh kieán cuûa con ngöôøi.

3. Phaùt minh con ngöôøi chaân thaät

Soi saùng laïi chính mình caøng saâu, caøng thaáy roõ söï thaät nôi con ngöôøi. Baùt Nhaõ Taâm Kinh noùi: “Boà Taùt Quaùn Töï Taïi khi haønh saâu Baùt Nhaõ ba la maät ña (Trí hueä cöùu caùnh) thaáy naêm uaån ñeàu khoâng, qua taát caû khoå aùch”. Thaáy töôøng taän con ngöôøi töø saéc chaát (saéc) ñeán tinh thaàn (thoï, töôûng, haønh, thöùc) ñeàu khoâng coù thaät theå coá ñònh thì qua khoûi taát caû khoå aùch treân ñôøi. Hieän nay chuùng ta moïi ñau khoå cöù ñoå aäp treân ñaàu khoâng theå ngoi ñaàu leân noåi, vì thaáy thaân naøy töø saéc chaát ñeán tinh thaàn laø mình thaät. Khi thaáy thaân naøy khoâng thaät thì moïi khoå aùch ñeàu ñoå tuoät vaøo hö khoâng heát. Ñaây laø phaùp minh con ngöôøi quaû thaät laø hö doái thì khoå aùch khoâng coøn haïi ñöôïc.

Phaùt minh ñöôïc con ngöôøi chaân thaät kyø dieäu voâ cuøng quaù söùc nghó töôûng cuûa chuùng ta. Trong kinh Phaùp Hoa dieãn taû boû queân con ngöôøi thaät cuûa mình, minh hoïa baèng chaøng cuøng töû boû cha ñi lang thang soáng trong caûnh ngheøo khoå cô cöïc. Khi chaøng ta hoài nhôù cha tìm trôû veà, thaáy cha giaø laø oâng tröôûng giaû giaøu lôùn, leùn troán khoâng daùm nhìn. Cha thaáy bieát gaõ laø con cuûa mình, lieàn duøng phöông tieän daãn duï gaõ veà laøm coâng, cuoái cuøng nhaän laø con trao heát söï nghieäp. Chaøng cuøng töû baøng hoaøng choaùng vaùng khoâng theå ngôø xaûy ra vieäc naøy. Töø ñaây kieáp soáng lang thang khoå sôû khoâng coøn nöõa. Duø ñang laøm cuøng töû söï nghieäp vaãn coù saün, chæ caàn bieát hoài taâm trôû veà. Hình aûnh coät haït chaâu trong cheùo aùo cuõng noùi leân yù nghóa naøy.

Thieàn sö UÙc ôû Traø Laêng (Trung Hoa ñôøi Toáng) moät hoâm côõi ngöïa ñi qua caàu vaùn, chaân ngöïa suïp loã hoång, Thieàn sö teù nhaøo boãng ñaïi ngoä, ñoïc baøi keä:

    AÂm :

Ngaõ höõu minh chaâu nhaát khoûa,

Cöûu bò traàn lao quan toûa.

Kim trieâu traàn taän quang sanh,

Chieáu phaù sôn haø vaïn ñoùa.

    Dòch:

Ta coù moät vieân minh chaâu,

Ñaõ laâu vuøi taïi traàn lao.

Hoâm nay traàn saïch saùng chieáu,

Soi toät nuùi soâng muoân thöù.

Coøn laém chuyeän kyø ñaëc lyù thuù khoâng theå daãn heát.

VI- Muïc Ñích Thieàn Vaø Khoa Hoïc

Muïc ñích khoa hoïc laø chinh phuïc thieân nhieân ñeå phuïc vuï con ngöôøi. Muïc ñích Thieàn laø khaùm phaù con ngöôøi chaân thaät ñeå cöùu khoå chuùng sanh. Hai beân ñeàu nhaèm phuïc vuï con ngöôøi hay cöùu khoå chuùng sanh laø gioáng nhau, song moãi beân coù höôùng ñi khaùc. Ta haõy tìm hieåu chi tieát töøng beân xem theá naøo?

1. Toïa Thieàn coù Phaûi Tieâu cöïc khoâng

Thôøi ñaïi con ngöôøi xem thôøi giôø laø vaøng laø baïc, taïi sao trong chuøa coù nhöõng vò sö ngoài im laëng caû buoåi, coù phaûi phí phaïm thôøi giôø voâ ích khoâng? Hieän nay con ngöôøi lao ngöôøi lao mình theo vaät chaát coá tranh ñua giaønh giöït cho nhieàu ñeå laøm thoûa maõn nhu caàu cuûa mình. Bon chen ñaáu ñaù mong giaønh phaàn thaéng veà mình. Laøm cho mình, lo cho mình, giaønh cho mình...., coù ai hoûi mình laø gì thì ngaån ngô. Khoâng bieát mình laø gì thì nhöõng vieäc laøm, vieäc lo, vieäc giaønh trôû thaønh voâ nghóa. Nhaø sö ngoài im laëng coát soi saùng ñeå tìm ra caùi gì thaät laø mình. Bieát ñöôïc mình cuoäc soáng môùi coù giaù trò, moïi vieäc laøm môùi coù yù nghóa. Ñaïo Phaät thöøa nhaän con ngöôøi laø chính, ngoaïi caûnh laø phuï, con ngöôøi gioûi toát thì ngoaïi caûnh cuõng toát, con ngöôøi dôû xaáu thì ngoaïi caûnh cuõng xaáu, ngoaïi caûnh tuøy thuoäc con ngöôøi. Muoán xaây döïng ngoaïi caûnh, tröôùc phaûi xaây döïng con ngöôøi, töø ngöõ chuyeân moân goïi con ngöôøi laø Chaùnh baùo, ngoaïi caûnh laø Y baùo. Caùi nhaø tuøy thuoäc oâng chuû, caàn nghieân cöùu nguoàn goác xaây döïng caùi nhaø, tröôùc phaûi bieát roõ oâng chuû nhaø. Ñaïo Phaät chuû tröông muoán bieát vuõ truï, tröôùc phaûi bieát con ngöôøi, khoâng bieát roõ con ngöôøi thì vuõ truï cuõng khoâng theå bieát chính xaùc ñöôïc. Ñöùc Phaät sau khi giaùc ngoä thaáu suoát vaán ñeà con ngöôøi, ñoàng thôøi cuõng thaáu suoát vuõ truï. Toïa thieàn soi saùng phaên tìm ñeå phaùt minh chaân lyù cuûa con ngöôøi laø vaán ñeà toái troïng ñaïi, laøm sao baûo tieâu cöïc ñöôïc.

2. Khoa Hoïc Chinh Phuïc Thieân Nhieân Cöùu Caùnh Chöa?

Vuõ truï theânh thang voâ cuøng taän, maïng soáng con ngöôøi ngaén nguûi, söï hieåu bieát giôùi haïn, laøm sao tìm bieát töôøng taän vuõ truï ñöôïc. Hieän nay ña soá ngöôøi xem khoa hoïc laø cöùu tinh nhaân loaïi, ñem laïi aám no sung söôùng vaø thoûa maõn moïi nhu caàu cuûa con ngöôøi. Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc khieán con ngöôøi ta phaûi choaùng vaùng phaûi nghi ngôø, ngaøy mai kia seõ ra sao? Khoa hoïc laø con dao hai löôõi, beân naøy cho chuùng ta tieän nghi, beân kia chuaån bò ñöa chuùng ta vaøo taän dieät. Caùc cöûa haønh chöùa ñaày aép vaät duïng tinh vi taân tieán, treân ñöôøng xe coä boùng loaùng, khi ñoù trong kho chöùa vuõ khí gieát ngöôøi haèng loaït, bom nguyeân töû, bom khinh khí, bom vi truøng, bom hoùa hoïc ñang naèm chôø aán nuùt. Khoa hoïc ñem haïnh phuùc laïi cho con ngöôøi, sôï e khoâng baèng ñöa kinh hoaøng ñeán vôùi nhaân loaïi. Chuùng ta neân möøng hay neân buoàn söï phaùt minh vöôït böïc cuûa khoa hoïc?

3. Thieàn Hôïp Taùc Vôùi Khoa Hoïc

Vôùi nhöõng nhaän ñònh treân, toâi khoâng coá tình gieo raéc noãi thaát voïng chaùn naûn cho moïi ngöôøi, maø muoán gôïi yù ñeå chuùng ta cuøng tìm phöông cöùu cha chöùng beänh thôøi ñaïi. Khoa hoïc tieán quaù nhanh, caùc quoác gia tieân tieán ñeàu doác söùc ñaàu tö cho khoa hoïc, chaïy ñua khoâng ai chòu thua ai. Moät ngaøy naøo ñoù vaät chaát thöøa möùa, ñua nhau giaønh thò tröôøng, nöôùc naøy thaéng thì nöôùc kia phaûi baïi. Khi ñoù trong tay moãi nöôùc coù saün vuõ khí tieâu dieät keû thuø deã daøng, neáu taâm nhöõng nhaø laõnh ñaïo hung haêng noùng boûng lieäu haäu quaû seõ ra sao? Caàn trò chöùng beänh thôøi ñaïi naøy, khoa hoïc phaûi hôïp taùc vôùi tu thieàn laø phöông thuoác hay nhaát. Khi lao mình bay trong vuõ truï chinh phuïc thieân nhieân, caàn giaønh moät ít thôøi giôø ngoài laëng leõ soi saùng chính mình. Quaân bình ñöôïc hai cöïc naøy seõ ñem laïi söï bình an chaân thaät cho con ngöôøi. Hôn nöõa, keû hung haêng noùng boûng saün trong tay vuõ khí nguy hieåm, haäu quaû seõ khoâng löôøng. Neáu vuõ khí nguy hieåm naèm trong tay ngöôøi taâm traàm tónh töø bi thì coù lôïi cho con ngöôøi voâ keå. Chuùng ta khoâng sôï vuõ khí nguy hieåm, chæ sôï loøng ngöôøi hung döõ. Chuùng ta caàn ñem taâm traàm tænh töø bi laïi taëng cho ngöôøi baïn coù vuõ khí nguy hieåm. Caàn quaân bình ñaïo ñöùc ngang baèng khoa hoïc, nhaân loaïi mai kia môùi ñöôïc soáng an vui haïnh phuùc. Song phaûi laø ñaïo ñöùc chaân thaät thaáu suoát vaø laøm chuû mình cuøng thöông yeâu moïi ngöôøi.

Keát Thuùc

Taát caû caùi quyù treân theá gian khoâng caùi quyù naøo baèng “maïng soáng”. Taát caû caùi bieát quan troïng treân theá gian, khoâng caùi bieát quan troïng naøo baèng “bieát mình”. Troïn ñôøi ñöùc Phaät chæ laøm hai vieäc: Tìm cho ra caùi khoâng thaät vaø caùi thaät mình, chæ daïy moïi ngöôøi xoay laïi tìm mình ñeå thaáy roõ chaân töôùng chính mình. Phöông phaùp daïy xoay laïi tìm mình töùc laø “phaûn quang töï kyû” chính laø phaùp tu thieàn. Caùi troïng ñaïi cuûa con ngöôøi laø bieát mình, duø chuùng ta bieát khaép naêm chaâu, bieát khaép vuõ truï, cuõng khoâng baèng bieát roõ chính mình. Ñem heát cuoäc ñôøi ñeå nghieân cöùu truy tìm cho ra vaán ñeà troïng ñaïi naøy ñaâu phaûi laø vieä taàm thöôøng, höôùng daãn ngöôøi nghieân taàm cho ra vaán ñeà naøy ñaâu phaûi laø vieäc khoâng caáp thieát. Ñaõ thaáy vaán ñeà quan troïng caáp thieát naøy roài, chuùng toâi quyeát taâm troïn ñôøi phaûi nghieân taàm cho ra, höôùng daãn ngöôøi phaûi thöïc haønh cho ñöôïc, ñaây laø baûn hoaøi sôû nguyeän cuûa chuùng toâi.

]