 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP MOÄT H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ BA SAU LUÏC TOÅ B. PHAÙI HOAØI NHÖÔÏNG (tt) (Qui Toâng) Luùc coøn taïi gia khoâng roõ danh taùnh vaø queâ quaùn ôû ñaâu. Ngöôøi ta chæ bieát Sö ñeán tham vaán Maõ Toå, ñöôïc ñaïi ngoä. Sau töø giaõ Maõ Toå, Sö ñi tìm nôi an truï. Luùc Sö ra ñi ñoàng thôøi vôùi Sö Phoå Nguyeän, Trí Kieân... Sau, Sö an truï taïi chuøa Qui Toâng, ôû Loâ Sôn. Sö thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Caùc baäc coå ñöùc töø tröôùc khoâng phaûi chaúng hieåu bieát, caùc ngaøi laø baäc cao thöôïng chaúng ñoàng haïng thöôøng. Ngöôøi thôøi nay khoâng theå töï thaønh töï laäp, ñeå thaùng ngaøy qua suoâng. Caùc ngöôi chôù laàm duïng taâm, khoâng ai theá ñöôïc ngöôi, cuõng khoâng coù choã ngöôi duïng taâm. Chôù ñeán ngöôøi khaùc tìm, töø tröôùc chæ nöông ngöôøi khaùc maø hieåu, noùi ra ñeàu keït, aùnh saùng khoâng thaáy suoát, chæ vì tröôùc maét coù vaät. * Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø huyeàn chæ? Sö ñaùp:- Khoâng ngöôøi hay hoäi. - Ngöôøi höôùng veà thì sao? - Coù höôùng töùc traùi. - Ngöôøi chaúng höôùng veà thì sao? - Ai caàu huyeàn chæ? - Ñi! Khoâng coù choã ngöôi duïng taâm. - Ñaâu khoâng coù cöûa phöông tieän khieán hoïc nhaân ñöôïc vaøo? - Quan AÂm söùc dieäu trí hay cöùu khoå theá gian. - Theá naøo laø söùc dieäu trí Quan AÂm? Sö goõ caùi ñænh ba tieáng, hoûi:- Ngöôi nghe chaêng? - Nghe. - Sao ta chaúng nghe? Taêng khoâng ñaùp ñöôïc. Sö caàm gaäy ñuoåi ra. * Ñaïi Ngu ñeán töø bieät Sö. Sö hoûi:- Ñi ñaâu? - Ñi caùc nôi hoïc nguõ vò thieàn. - Caùc nôi coù nguõ vò thieàn, ta trong aáy chæ coù nhaát vò thieàn. - Theá naøo laø nhaát vò thieàn? Sö lieàn ñaùnh. Ñaïi Ngu boãng nhieân ñaïi ngoä, thöa:- Ngöng, con hoäi roài. - Noùi! noùi! Ñaïi Ngu vöøa nghó traû lôøi. Sö laïi ñaùnh ñuoåi ra. * Sau, Ñaïi Ngu ñeán Hoaøng Baù ñem vieäc naøy thuaät laïi, Hoaøng Baù thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Maõ ñaïi sö sanh ra taùm möôi boán vò thieän tri thöùc, hoûi ñeán caùi tieâu chaûy, tieâu chaûy ñaày ñaát chæ coù Qui Toâng. * Sö vaøo vöôøn haùi rau, beøn veõ moät voøng troøn quanh buïi rau, baûo chuùng: “Khoâng ñöôïc ñoäng ñeán caùi naøy.” Toaøn chuùng ñeàu khoâng daùm ñoäng. Giaây laâu, Sö laïi ñeán xem buïi rau, thaáy coøn nguyeân, Sö beøn caàm gaäy ñuoåi chuùng Taêng baûo: “Caû boïn maø khoâng coù moät ngöôøi trí tueä.” * Vaân Nham ñeán tham vaán, Sö laøm theá keùo cung. Vaân Nham giaây laâu môùi laøm theá ruùt kieám. Sö baûo: - Sao ñeán raát chaäm? * Coù vò Taêng ñeán töø giaõ, Sö baûo: - Laïi gaàn ñaây, ta vì ngöôi noùi Phaät phaùp. Taêng ñeán gaàn. Sö baûo: - Caùc ngöôi troïn coøn vieäc, ngöôi khi khaùc laïi ñeán, trong aáy khoâng ngöôøi bieát ngöôi. Trôøi laïnh treân ñöôøng kheùo maø ñi. * Sö thöôïng ñöôøng baûo: - Nay toâi muoán noùi thieàn, caùc ngöôi taát caû laïi gaàn ñaây. Ñaïi chuùng tieán ñeán gaàn. Sö baûo:- Caùc ngöôi nghe, haïnh Quan AÂm kheùo hieän caùc nôi choán. Taêng hoûi:- Theá naøo laø haïnh Quan AÂm? Sö khaûy moùng tay, hoûi:- Caùc ngöôi coù nghe chaêng? - Nghe. - Moät boïn höôùng trong aáy tìm caùi gì? Sö caàm gaäy ñuoåi ra, roài cöôøi lôùn, vaøo phöông tröôïng. * Thích söû Giang Chaâu laø Lyù Boät ñeán hoûi Sö: - Trong kinh noùi: “haït caûi ñeå trong nuùi Tu-di”, Boät khoâng nghi. Laïi noùi: “nuùi Tu-di ñeå trong haït caûi”, phaûi laø noùi doái chaêng? Sö gaïn laïi: - Ngöôøi ta ñoàn Söû quaân ñoïc heát muoân quyeån saùch phaûi chaêng? - Ñuùng vaäy. - Rôø töø ñaàu ñeán chaân baèng caây döøa lôùn, muoân quyeån saùch ñeå choã naøo? Lyù Boät cuùi ñaàu laëng thinh. * Sö coù laøm baøi tuïng: Qui Toâng söï lyù tuyeät Nhaät luaân chaùnh ñöông ngoï Töï taïi nhö sö töû Baát döõ vaät y coå Ñoäc boä töù sôn ñaûnh Öu du tam ñaïi loä Khieám khö phi caàm truïy Taàn thaân chuùng taø boá Cô thuï tieãn dò caäp AÛnh moät thuû nan phuù Thi tröông nhöôïc coâng kyõ Taøi tieãn nhö xích ñoä Xaûo luõ vaïn ban danh Qui Toâng höôøn tôï thoå Ngöõ maëc aâm thanh tuyeät Chæ dieäu tình nan thoá Khí caù nhaõn höôøn huy Thuû caù nhó höôøn coå Nhaát thoác phaù tam quan Phaân minh tieàn haäu loä Khaû laân ñaïi tröôïng phu Tieân thieân vi taâm toå. Dòch: Qui Toâng söï lyù baët Maët trôøi ñöùng giöõa tröa Töï taïi nhö sö töû Chaúng töïa nöông nôi vaät. Rieâng leân choùt boán nuùi Daïo chôi ba ñöôøng lôùn Tieáng gaàm chim thuù rôùt Haàm höø boïn taø kinh. Maùy döïng teân deã ñeán Boùng laën tay khoù che Baøy ra döôøng thôï kheùo Caét xeùn tôï thöôùc ño. Chaïm kheùo muoân thöù teân Qui Toâng laïi gioáng ñaát Noùi nín tieáng taâm döùt Dieäu chæ tình khoù doø. Boû maét kia thaønh ñieác Laáy tai noï thaønh muø Moät duøi phuûng ba coång Roõ raøng ñöôøng teân sau. Ñaùng thöông ñaïi tröôïng phu! Tieân thieân laø taâm toå. * Sau khi Sö tòch, vua ban saéc hieäu laø Chí Chôn Thieàn sö. * Ñaïi Mai - (752 - 839) Sö hoï Trònh, queâ ôû Töông Döông, luùc nhoû xuaát gia theo thaày ôû chuøa Ngoïc Tuyeàn, Kinh Chaâu. Ban sô ñeán tham vaán Maõ Toå, Sö hoûi:- Theá naøo laø Phaät? Maõ Toå ñaùp:- Töùc taâm laø Phaät. Sö lieàn ñaïi ngoä. * Ñôøi Ñöôøng khoaûng nieân hieäu Trinh Nguyeân (785-805 T.L.), Sö ñeán nuùi Ñaïi Mai caùch xa huyeän Ngaân baûy möôi daëm, keát coû laøm am, ôû aån trong röøng mai. Trong hoäi Dieâm Quan (choã giaùo hoùa cuûa Thieàn sö Teà An) coù vò Taêng vaøo nuùi tìm caây gaäy, laïc ñöôøng ñeán am Sö. Vò Taêng hoûi: - Hoøa thöôïng ôû nuùi naøy ñöôïc bao laâu? Sö ñaùp:- Chæ thaáy boán nuùi xanh laïi vaøng. - Ra nuùi ñi ñöôøng naøo? - Ñi theo doøng suoái. Vò Taêng veà thuaät laïi cho Thieàn sö Teà An nghe, Teà An noùi: - Ta hoài ôû choã Maõ Toå töøng thaáy moät vò Taêng, sau naøy khoâng bieát tin töùc gì, coù phaûi laø vò Taêng naøy chaêng? Teà An beøn sai vò Taêng aáy ñi thænh Sö xuoáng nuùi. Sö coù baøi keä ñaùp: Toài taøn khoâ moäc yû haøn laâm Kyû ñoä phuøng xuaân baát bieán taâm Tieàu khaùch ngoä chi du baát coá Dónh nhaân na ñaéc khoå truy taàm. Dòch: Caây khoâ gaõy muïc töïa röøng xanh Maáy ñoä xuaân veà chaúng ñoåi loøng Tieàu phu troâng thaáy naøo ñoaùi nghó Dónh khaùch thoâi thì chôù kieám tìm. * Maõ Toå nghe Sö ôû nuùi beøn sai moät vò Taêng ñeán thaêm doø. Taêng ñeán hoûi Sö: - Hoøa thöôïng gaëp Maõ Toå ñaõ ñöôïc caùi gì? veà ôû nuùi naøy? Sö ñaùp: - Maõ Toå noùi vôùi toâi: “töùc taâm laø Phaät”, toâi beøn ñeán ôû nuùi naøy. - Gaàn ñaây Maõ Toå laïi noùi “phi taâm phi Phaät”. - OÂng giaø meâ hoaëc ngöôøi chöa coù ngaøy xong, maëc oâng phi taâm phi Phaät, toâi chæ bieát “töùc taâm laø Phaät”. Vò Taêng trôû veà thöa laïi Maõ Toå nhöõng lôøi Sö noùi. Maõ Toå noùi vôùi ñaïi chuùng:- Ñaïi chuùng! traùi Mai ñaõ chín. Töø ñaây nhieàu vò Thieàn khaùch ñeán tham vaán Sö. * Cö só Long Uaån muoán thí nghieäm Sö, tìm ñeán phoûng vaán, vöøa gaëp Sö oâng lieàn hoûi: - Nghe danh Ñaïi Mai ñaõ laâu, chaúng bieát traùi Mai chín chöa? Sö ñaùp:- Chín! OÂng nhaèm choã naøo maø hoûi? - Traêm thöù vuïn vaët laãn loän. Sö duoãi tay baûo:- Traû haït traùi cho ta. Cö só im laëng. Sö thöôïng ñöôøng daïy chuùng: Taát caû caùc ngöôi moãi ngöôøi töï xoay taâm laïi taän nôi goác, chôù theo ngoïn cuûa noù. Chæ ñöôïc goác thì ngoïn töï ñeán. Neáu muoán bieát goác caàn roõ taâm mình. Taâm naøy nguyeân laø coäi goác taát caû phaùp theá gian vaø xuaát theá gian, taâm sanh thì caùc thöù phaùp sanh, taâm dieät thì caùc thöù phaùp dieät. Taâm chaúng töïa taát caû thieän aùc, maø sanh muoân phaùp, voán töï nhö nhö. * Hieäp Sôn cuøng Ñònh Sôn ñoàng ñi ñöôøng cuøng noùi chuyeän vôùi nhau. Ñònh Sôn noùi:- Trong sanh töû, khoâng Phaät töùc phi sanh töû. Hieäp Sôn noùi:- Trong sanh töû, coù Phaät töùc chaúng meâ sanh töû. Hai ngöôøi leân nuùi leã vaán Sö. Hieäp Sôn ñem caâu noùi cuûa hai ngöôøi thuaät laïi Sö nghe vaø hoûi Sö: - Chöa bieát choã thaáy cuûa hai ngöôøi ai ñöôïc thaân (gaàn guõi)? Sö baûo:- Moät thaân moät sô. - Ai ñöôïc thaân? - Haõy ñi saùng mai laïi. Saùng hoâm sau Hieäp Sôn laïi ñeán hoûi Sö. Sö baûo:- Ngöôøi thaân thì chaúng hoûi, ngöôøi hoûi thì chaúng thaân. * Beân nuùi Ñaïi Mai coù moät pho ñaù, töông truyeàn laø choã ñeå thuoác cuûa thaàn tieân. Moät ñeâm, Sö naèm moäng thaáy coù thaàn nhaân ñeán baûo: - Thaày khoâng phaûi phaøm phu, trong pho ñaù coù quyeån saùch thaùnh, ngöôøi nhaän ñöôïc laø chuû coõi naøy, chaúng theá cuõng laø böïc ñeá vöông. Ngay trong moäng Sö ñaùp: - Xöa Taêng Truø khoâng maøng ñeán kinh tieân thì quyeån kinh aáy töï maát. Toâi laáy Nieát-baøn töï vui, tuoåi thoï kia ñaâu theå cuøng trôøi ñoàng ö? Thaàn noùi:- Ñaát naøy laø linh phuû, ngöôøi theá tuïc ôû ñaây lieàn sanh tai bieán. Sö baûo:- Toâi taïm aån nôi laøng Mai UÙy, chaúng phaûi chieám laâu. * Chôït moät hoâm, Sö goïi ñoà chuùng ñeán baûo: - Ñeán khoâng theå keàm, ñi khoâng theå tìm. Sö thaûn nhieân laëng leõ, nghe tieáng chuoät keâu, Sö laïi hoûi: - Töùc vaät naøy khoâng phaûi vaät khaùc, caùc ngöôi phaûi kheùo gìn giöõ. Nay ta ñi ñaây. Noùi xong, Sö thò tòch, thoï taùm möôi taùm tuoåi. PHUÏ. Sau naøy Thieàn sö Trí Giaùc coù laøm baøi taùn Dieân Thoï raèng: Sö sô ñaéc ñaïo Töùc taâm thò Phaät Toái haäu thò ñoà Vaät phi tha vaät Cuøng vaïn phaùp nguyeân Trieät thieân thaùnh coát Chaân hoùa baát di Haø phoøng xuaát moät Dòch: Sö môùi ñöôïc ñaïo Töùc taâm laø Phaät Roát sau daïy chuùng Vaät chaúng vaät khaùc. Toät nguoàn muoân phaùp Thaáu xöông muoân thaùnh Hoùa thaät chaúng dôøi Ngaïi gì coøn maát. * (760 - 821) Sö hoï Ñoã, queâ ôû Thöôïng Laïc, Thöông Chaâu. Meï Sö hoï Lyù, moät hoâm baø nghe trong hö khoâng coù tieáng noùi “cho ôû nhôø ñöôïc chaêng”, baø lieàn bieát coù thai. Sö loït loøng meï nhaèm luùc ban ñeâm, coù haøo quang saùng ñaày nhaø. Ñöôïc boán naêm tuoåi maø Sö ñi thì nhìn thaúng, ngoài thì treùo kieát giaø. Ñeán chín tuoåi, Sö theo Thieàn sö Chí Boån ôû chuøa Khai Nguyeân hoïc kinh Ñaïi thöøa. Naêm möôøi hai tuoåi, Sö caïo toùc xuaát gia. Hai möôi tuoåi, Sö thoï giôùi cuï tuùc vôùi Luaät sö U ôû Nhöôõng Chaâu. Sö hoïc luaät Töù phaàn vöøa xong, lieàn vì chuùng dieãn giaûng. Sö giaûng kinh Ñaïi Nieát-baøn suoát muøa haï muøa ñoâng chaúng döøng. * Nghe tieáng Maõ Toå, Sö tìm ñeán yeát kieán. Maõ Toå thaáy töôùng maïo Sö kyø ñaëc, tieáng noùi thanh nhö chuoâng, beøn baûo: - Cao lôùn nghieâm chænh maø trong aáy khoâng Phaät. Sö leã baùi, quì thöa: - Veà kinh ñieån con hieåu bieát ñôn sô, thöôøng nghe thieàn moân “töùc taâm laø Phaät” thaät chöa hieåu thaáu. - Chæ caùi taâm chöa hieåu ñoù laø phaûi, laïi khoâng coù vaät khaùc. - Theá naøo laø maät truyeàn taâm aán cuûa Toå sö töø AÁn Ñoä sang? - Ñaïi ñöùc chính ñang oàn. Haõy ñi! Khi khaùc laïi. Sö vöøa ñi, Maõ Toå goïi:- Ñaïi ñöùc! Sö xoay ñaàu laïi. Maõ Toå hoûi:- Laø caùi gì? Sö lieàn laõnh hoäi, leã baùi. Maõ Toå baûo:- Keû ñoän, leã baùi laøm gì? * Sau khi nhaän ñöôïc yù chæ, Sö tìm ñeán Taøo Kheâ leã thaùp Luïc Toå vaø ñi vieáng Loâ Sôn, Thieân Thai... caùc thaùnh tích. Sö laïi ñeán Thanh Löông, döøng ôû chuøa Kim Caùc taùm naêm ñeå xem Ñaïi Taïng Kinh. Sau ñoù, Sö sang phöông Nam ñeán Taây Haø gaëp Thích söû Ñoång Thuùc Trieàn thænh Sö ôû laïi tònh xaù Khai Nguyeân. Sö noùi:- Duyeân cuûa ta ôû ñaây vaäy. ÔÛ ñaây hôn hai möôi naêm, Sö xieån döông thieàn hoïc, caùc nôi ñeàu nghe tieáng, ngöôøi hoïc ñaïo tìm ñeán caøng ngaøy caøng ñoâng. Ñaùp nhöõng caâu hoûi cuûa ngöôøi, Sö thöôøng noùi caâu: - Chôù voïng töôûng. * Sö daïy chuùng: - Chö Phaät chöa töøng ra ñôøi, cuõng khoâng coù moät phaùp daïy ngöôøi, chæ tuøy beänh cho thuoác neân coù möôøi hai phaàn giaùo, nhö laáy chuoái ngoït nheùt thuoác ñaéng vaøo, coát goät saïch goác nghieäp cho caùc ngöôi. Nhöõng vò coå ñöùc xöa, sau khi hoäi ñöôïc yù chæ, beøn caát am tranh hoaëc ôû thaát ñaù, naáu côm baèng loø beã, nhö vaäy traûi hôn hai, ba möôi naêm, danh lôïi khoâng baän loøng, tieàn cuûa chaúng phieàn nghó, queân caû ngöôøi ñôøi, ôû aån choán nuùi röøng, vua chuùa môøi chaúng ñeán, chö haàu thænh cuõng chaúng ñi. Ñaâu nhö chuùng ta ngaøy nay, tham danh meán lôïi, chìm ñaém trong buïi ñôøi, nhö boïn con buoân. Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ khoâng ñöôïc khinh maïn, nhö ñi treân baêng, nhö chaïy treân kieám beùn. Khi laâm chung moät maûy tình phaøm löôïng thaùnh chöa saïch, chuùt buïi tö nieäm chöa queân lieàn tuøy nieäm thoï sanh, thoï thaân naêm aám naëng hay nheï, ñeán trong thai löøa buïng ngöïa, hoaëc gaù sanh trong ñòa nguïc chòu vaïc daàu soâi, ñoàng chaùy quaán mình. Töø tröôùc nhöõng ghi nhôù nghó töôûng, hieåu bieát trí tueä thaûy ñeàu moät thôøi maát heát. Sau ñoù laïi sanh laøm truøng, kieán, laøm muoãi moøng. Tuy laø nhaân laønh maø maéc quaû döõ, laïi mong ñieàu gì? Huynh ñeä! chæ vì tham duïc thaønh taùnh neân hai möôi laêm coõi raøng buoäc chaân mình, khoâng bieát chöøng naøo xong xuoâi. Toå sö xem chuùng sanh coõi naøy (Trung Hoa) coù caên taùnh Ñaïi thöøa neân chæ truyeàn taâm aán ñeå daïy meâ tình. Ngöôøi ñöôïc ñoù chaúng choïn phaøm thaùnh, ngu hay trí, vaû laïi nhieàu roãng, khoâng baèng ít thaät. Keû ñaïi tröôïng phu hieän nay thaúng ñoù lieàn heát saïch, choùng döùt muoân duyeân, vöôït khoûi doøng sanh töû, ra ngoaøi taùnh caùch taàm thöôøng. Linh quang rieâng chieáu, vaät khoâng theå buoäc, voøi voïi rôõ rôõ rieâng ñi trong tam giôùi. Ñaâu chæ thaân cao tröôïng saùu vaøng roøng choùi saùng, coå ñeo voøng boùng, töôùng löôõi roäng daøi. “Neáu laáy saéc thaáy ta laø haønh ñaïo taø.” Duø coù quyeán thuoäc, chaúng caàu maø töï ñöôïc, quaû ñaát nuùi soâng chaúng ngaïi maét saùng, ñöôïc ñaïi toång trì, moät nghe ngaøn ngoä, troïn chaúng caàn giaù trò baèng böõa aên. Caùc ngöôi neáu chaúng nhö theá, Toå sö ñeán coõi naøy chaúng phaûi thöôøng, coù toån maø coù ích. Coù ích laø trong ngaøn ngöôøi choïn loïc ñöôïc moät ngöôøi, nöûa ngöôøi laø phaùp khí. Coù toån, nhö ñoaïn tröôùc ñaõ noùi. Theo kinh ñieån ba thöøa tu haønh chaúng ngaïi ñöôïc töù quaû tam hieàn, coù phaàn tieán tu. Sôû dó tieân ñöùc noùi: “Lieãu töùc nghieäp chöôùng xöa nay khoâng, chöa lieãu trôû laïi ñeàn nôï tröôùc.” * Vua Hieán Toâng nhaø Ñöôøng nhieàu phen thænh Sö, Sö ñeàu laáy lyù do beänh töø choái khoâng ñeán. Ñeán Muïc Toâng leân ngoâi laïi sai Löôõng nhai Taêng luïc laø Linh Phuï v.v... ñeán thænh Sö. Nhöõng vò naøy ñeán laøm leã thöa: - Hoaøng thöôïng aân chæ phen naøy chaúng gioáng luùc thöôøng, xin Hoøa thöôïng haõy thuaän thieân taâm, khoâng neân noùi beänh. Sö cöôøi chuùm chím noùi: - Baàn ñaïo coù ñöùc gì laøm phieàn Theá chuû. Môøi caùc Ngaøi ñi tröôùc, toâi seõ ñi ñöôøng rieâng. Sö beøn taém goäi, ñeán nöûa ñeâm baûo ñeä töû Hueä AÂm v.v... - Caùc ngöôi! taùnh thaáy nghe hieåu bieát cuøng hö khoâng ñoàng tuoåi, chaúng sanh chaúng dieät, taát caû caûnh giôùi voán töï khoâng laëng, khoâng moät phaùp coù thaät, ngöôøi meâ khoâng hieåu bò caûnh laøm laàm, troâi laên khoâng cuøng. Caùc ngöôi phaûi bieát, taâm taùnh voán töï coù, chaúng phaûi do taïo taùc, ví nhö Kim cang khoâng theå phaù hoaïi. Taát caû phaùp nhö boùng nhö vang khoâng coù thaät. Cho neân kinh noùi: “Chæ ñaây moät vieäc thaät, ngoaøi hai thì chaúng chaân.” Thöôøng hieåu taát caû khoâng, khoâng moät vaät hôïp tình, laø choã chö Phaät duïng taâm. Caùc ngöôi coá gaéng thaät haønh! Noùi xong, Sö ngoài kieát giaø thò tòch. Ngaøy thieâu Sö, coù maây laønh naêm saéc, muøi höông laï khaép boán phöông, ñöôïc xaù-lôïi nhö ngoïc saùng. Sö thoï saùu möôi hai tuoåi, boán möôi hai tuoåi haï. Vua saéc ban hieäu laø Ñaïi Ñaït Quoác sö, thaùp hieäu Tröøng Nguyeân. * Thieân Vöông Ñaïo Ngoä - (716 - 808) Sö xuaát gia luùc möôøi laêm tuoåi, ñeán hai möôi ba tuoåi thoï giôùi cuï tuùc. Naêm ba möôi tuoåi, Sö yeát kieán Thaïch Ñaàu, ñöôïc nhieàu laàn chæ daïy maø Sö khoâng kheá hoäi. Keá ñoù, Sö ñeán yeát kieán Quoác sö Hueä Trung. Naêm ba möôi boán tuoåi, Sö cuøng thò giaû ÖÙng Chôn ñeán yeát kieán Maõ Toå. Maõ Toå baûo: - Nhaän bieát taâm mình xöa nay laø Phaät, chaúng thuoäc thöù lôùp, chaúng nhôø tu haønh, theå töï noù nhö, muoân ñöùc troøn ñaày. Ngay caâu noùi naøy Sö ñaïi ngoä. Maõ Toå daën:- Neáu truï trì, ngöôi chôù rôøi choã cuõ. * Sö nhôø chæ daïy roài, trôû veà Kinh Chaâu caát moät am tranh ôû ngoaøi thaønh khoâng xa. Tieát söû hoï Lö ñeán phoûng vaán Sö, Sö khoâng ñaùp leã. Tieát söû noåi noùng baét Sö ñem neùm xuoáng soâng. Tieát söû veà ñeán nha moân thaáy khaép nhaø ñeàu phaùt hoûa, laïi nghe trong hö khoâng coù tieáng quôû traùch cuûa thaàn Thieân Vöông. Tieát söû leã taï xin saùm hoái, phuùt choác löûa taét, nha moân vaãn coøn nguyeân, Tieát söû ñích thaân ñi ñeán bôø soâng röôùc Sö, thaáy Sö ôû trong nöôùc maø khoâng öôùt y, oâng caøng theâm quí kính. OÂng taïo ngoâi chuøa Thieân Vöông ôû phía taây phuû, cuùng döôøng cho Sö. * Suøng Tín hoûi:- Töø tröôùc vieäc truyeàn trao theá naøo? Sö ñaùp:- Chaúng phaûi saùng, choã ngöôi ñeán chaúng ñöôïc. - Con maét aáy, maáy ngöôøi ñöôïc ñuû? - Coû uùa ñoåi thaønh laâu ñaøi. * Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø noùi huyeàn dieäu? Sö baûo:- Chôù baûo ta hieåu Phaät phaùp laø toát. - Nôõ ñeå hoïc nhaân oâm nghi maõi sao? - Sao chaúng hoûi Laõo taêng? - Hieän nay ñaõ hoûi. - Ñi! khoâng phaûi choã ngöôi nöông töïa. * Thöôøng ngaøy, Sö hay noùi: “Soáng vui! soáng vui!” Ñeán khi saép qui tòch, Sö keâu: “khoå! khoå!” laïi noùi “Dieâm vöông ñeán baét ta”. Vieän chuû hoûi: - Ñöông thôøi Hoøa thöôïng bò Tieát söû neùm xuoáng soâng maø thaàn saéc chaúng ñoäng, hoâm nay sao laïi theá aáy? Sö ñöa chieác goái leân, baûo:- Ngöôi noùi ñöông thôøi phaûi, hoâm nay phaûi? Vieän chuû khoâng ñaùp ñöôïc. * Sö nhaäp dieät ngaøy möôøi ba thaùng möôøi nieân hieäu Nguyeân Hoøa thöù ba (808 T.L.), thoï taùm möôi hai tuoåi, saùu möôi ba tuoåi haï. * (747 - 818) Sö hoï Tuyeân, queâ ôû Tyø Laêng. Ban sô Sö ñeán yeát kieán Maõ Toå, nhaân ñaây hieåu ñaïo môùi caïo toùc xuaát gia thoï giôùi cuï tuùc. Sö ñeán yeát kieán Thaïch Ñaàu, töï höùa neáu moät caâu kheá hôïp thì ôû, chaúng hôïp lieàn ñi. Nhöng khi thöa hoûi, Sö vaãn khoâng kheá hôïp. Sö beøn ra ñi. Thaïch Ñaàu theo sau ñeán cöûa ngoaøi, lieàn goïi: - Xaø-leâ! Sö xoay ñaàu laïi. Thaïch Ñaàu baûo: - Töø sanh ñeán töû chæ laø caùi aáy, xoay ñaàu chuyeån naõo laøm gì? Sö nhaân caâu noùi naøy lieàn ñaïi ngoä, döøng laïi ñaây hai naêm. * Ñôøi Ñöôøng nieân hieäu Trinh Nguyeân naêm ñaàu (785 T.L.), Sö vaøo nuùi Thieân Thai ôû ñaïo traøng Baïch Sa, laïi ñeán Nguõ Dueä. Coù vò Taêng hoûi:- Coù vaät gì lôùn truøm trôøi ñaát? Sö ñaùp:- Khoâng ngöôøi bieát ñöôïc y. - Laïi coù theå ñuïc giuõa chaêng? - Ngöôi thöû haï thuû xem. - Caùi naáy trong thieàn moân, vieäc tröôùc sau, theá naøo? - Ngöôi noùi tröôùc maét, töø thaønh ñeán nay bao laâu? - Hoïc nhaân chaúng hoäi. - Ta khoaûng naøy khoâng coù ngöôøi hoûi. - Hoøa thöôïng ñaâu khoâng coù choã tieáp ngöôøi? - Ñôïi ngöôøi caàn tieáp ta seõ tieáp. - Thænh Hoøa thöôïng tieáp. - Ngöôi thieáu thoán choã naøo? - Laøm sao ñöôïc khoâng taâm? - Dôøi non laáp bieån vaãn an nhieân laëng leõ, ñoäng ñaát vaãn nguû yeân, ñaâu lay ñoäng ñöôïc y. * Nieân hieäu Nguyeân Hoøa naêm thöù möôøi ba (818 T.L.), ngaøy hai möôi ba thaùng ba, Sö taém goäi xong, thaép höông ngoài ngay thaúng, baûo chuùng: - Phaùp thaân hoaøn toaøn laëng leõ, thò hieän coù ñeán ñi, ngaøn thaùnh ñoàng nguoàn, vaïn linh veà moät. Nay ta boït tan ñaâu bôûi höng suy, khoâng töï nhoïc thaân phaûi giöõ chaùnh nieäm. Neáu tuaân lôøi daïy naøy laø ñeàn ôn ta, baèng coá traùi lôøi chaúng phaûi con ta. Coù vò Taêng hoûi:- Hoøa thöôïng ñi veà ñaâu? Sö baûo:- Khoâng coù choã ñi. - Sao con chaúng thaáy? - Chaúng phaûi choã maét thaáy. Noùi xong, Sö an nhieân thò tòch, thoï baûy möôi hai tuoåi, boán möôi moát tuoåi haï. * (755 - 817) Sö hoï Chuùc, queâ ôû Tín An, Cuø Chaâu. Luùc möôøi ba tuoåi Sö thaáy ngöôøi saùt sanh, baát nhaãn khoâng nôõ aên thòt, caàu xin xuaát gia. Xuaát gia roài, luùc ñaàu Sö hoïc Luaät, keá taäp tu chæ quaùn. Sau, Sö tìm ñeán yeát kieán Maõ Toå, nôi ñaây Sö ngoä ñöôïc taâm yeáu. Ñôøi Ñöôøng nieân hieäu Trinh Nguyeân thöù saùu (790 T.L.), Sö ñi du phöông. Sau naøy, Sö döøng ôû chuøa Thieáu Laâm taïi Tung Sôn. Coù vò Taêng ñeán hoûi:- Theá naøo laø ñaïo? Sö ñaùp:- Nuùi raát toát. - Con hoûi ñaïo, sao Thaày noùi nuùi toát? - Ngöôi chæ bieát nuùi toát ñaâu töøng ñaït ñaïo? * Vò Taêng khaùc hoûi:- Con choù coù Phaät taùnh khoâng? Sö ñaùp:- Coù. - Hoøa thöôïng coù chaêng? - Ta khoâng. - Taát caû chuùng sanh ñeàu coù Phaät taùnh, taïi sao rieâng Hoøa thöôïng laïi khoâng? - Ta chaúng phaûi taát caû chuùng sanh. - Ñaõ chaúng phaûi chuùng sanh, laø Phaät chaêng? - Chaúng phaûi Phaät. - Cöùu kính laø vaät gì? - Cuõng chaúng phaûi vaät. - Coù theå thaáy, coù theå nghó chaêng? - Nghó ñoù chaúng ñeán, baøn ñoù chaúng ñöôïc. Cho neân noùi: “Khoâng theå nghó baøn.” * Nieân hieäu Nguyeân Hoøa thöù tö (809 T.L.), vua Hieán Toâng thænh Sö veà kinh ñoâ. Baïch Cö Dò thöôøng ñeán thaêm hoûi Sö. Baïch Cö Dò hoûi:- Ñaõ noùi Thieàn sö sao laïi thuyeát phaùp? Sö ñaùp: - Voâ thöôïng Boà-ñeà, truøm nôi thaân laø Luaät, noùi ra mieäng laø Phaùp, haønh nôi taâm laø Thieàn. ÖÙng duïng thì coù ba, choã toät cuøng chæ coù moät. Ví nhö soâng Hoà, soâng Haùn, soâng Hoaøi tuøy choã ñaët teân, teân tuy chaúng phaûi moät, maø taùnh nöôùc khoâng hai. Luaät töùc laø Phaùp, Phaùp chaúng lìa Thieàn, sao trong ñoù voïng khôûi phaân bieät? - Ñaõ khoâng phaân bieät laáy gì tu taâm? - Taâm voán khoâng toån thöông, taïi sao caàu tu söûa? Khoâng luaän nhô cuøng saïch, taát caû chôù khôûi nieäm. - Nhô töùc khoâng neân nieäm, saïch khoâng nieäm ñöôïc sao? - Nhö trong troøng con maét ngöôøi, khoâng theå dính moät vaät gì, maït vaøng tuy quí baùu, dính cuõng thaønh beänh. - Khoâng tu khoâng nieäm thì ñaâu khaùc phaøm phu? - Phaøm phu thì voâ minh, Nhò thöøa thì chaáp tröôùc, lìa hai beänh naøy goïi laø chaân tu. Ngöôøi chaân tu khoâng ñöôïc chaêm chuù, khoâng ñöôïc queân laõng, chaêm chuù thì gaàn chaáp tröôùc, queân laõng lieàn rôi vaøo voâ minh. Ñaây laø taâm yeáu vaäy. * Taêng hoûi:- Ñaïo ôû choã naøo? Sö ñaùp:- ÔÛ tröôùc maét. - Sao con khoâng thaáy? - Vì ngöôi coù ngaõ neân khoâng thaáy. - Con coù ngaõ neân khoâng thaáy, Hoøa thöôïng thaáy chaêng? - Coù ngöôi coù ta neân roài cuõng chaúng thaáy. - Khoâng con khoâng Ngaøi laïi thaáy chaêng? - Khoâng ngöôi khoâng ta coøn ai caàn thaáy? * Nieân hieäu Nguyeân Hoøa thöù möôøi moät (817 T.L.), ngaøy ba möôi thaùng hai, Sö thaêng ñöôøng thuyeát phaùp xong lieàn thò tòch, thoï saùu möôi ba tuoåi, hai möôi chín tuoåi haï. Vua saéc ban hieäu laø Ñaïi Trieät Thieàn sö, thaùp hieäu Nguyeân Hoøa Chaùnh Chôn. * (742 - 821) Sö queâ ôû Thuûy Höng, Khuùc Giang. Ban sô ñeán tham vaán Caûnh Sôn, sau môùi ñeán yeát kieán Maõ Toå. Nôi Maõ Toå, Sö ngoä yeáu chæ Thieàn toâng. Veà sau, Sö truï trì Ñoâng Töï, hoïc chuùng raát ñoâng ñeán noãi nhaø Taêng giöôøng choõng gaõy veïo, thôøi nhaân goïi “hoäi giöôøng gaõy”. Maõ Toå tòch roài, Sö thöôøng lo moân ñoà laáy caâu “töùc taâm töùc Phaät” hoïc thuoäc loøng tuïng maõi. Vì theá Sö baûo: Noùi Phaät truï ôû ñaâu, maø sao “töùc taâm”. Taâm nhö oâng thôï veõ, maø sao “töùc Phaät”? Sö beøn daïy chuùng: - Taâm chaúng phaûi Phaät, trí chaúng phaûi ñaïo. Kieám rôi ñaõ laâu, ngöôi môùi khaéc daáu thuyeàn. * Töôùng quoác Thoâi Coâng Quaàn bò ñoåi ra Hoà Nam laøm Quaùn saùt söû, ñeán yeát kieán Sö, hoûi: - Thaày laáy gì ñöôïc? Sö ñaùp:- Thaáy taùnh laø ñöôïc. Ít laâu sau, Sö bò beänh con maét. Thoâi Coâng Quaàn ngaïo raèng: - Ñaõ noùi thaáy taùnh, taïi sao con maét nhö theá? Sö baûo:- Thaáy taùnh khoâng phaûi do maét, con maét beänh coù haïi gì? Thoâi Coâng Quaàn leã taï saùm hoái. * Sö hoûi Nam Tuyeàn: - Vöøa roài choã naøo ñeán? - Giang Taây. - Ñem ñöôïc hình Maõ ñaïi sö ñeán chaêng? - Chæ theá aáy. - Sau löng roài. Nam Tuyeàn khoâng ñaùp. * Ngöôõng Sôn (Hueä Tòch) ñeán tham vaán. Sö hoûi:- Ngöôi ngöôøi ôû ñaâu? Ngöôõng Sôn thöa:- Ngöôøi Quaûng Nam. - Ta nghe ôû Quaûng Nam coù haït minh chaâu traán haûi phaûi chaêng? - Phaûi. - Haït chaâu aáy theá naøo? - Ba möôi thì aån, raèm thì hieän. - Laïi ñem ñeán ñöôïc chaêng? - Ñem ñeán ñöôïc. - Sao chaúng trình töông tôï cho Laõo taêng? Ngöôõng Sôn khoanh tay ñeán gaàn thöa: - Vöøa ñeán Qui Sôn cuõng bò ñoøi haït chaâu naøy, beøn ñöôïc khoâng lôøi coù theå ñaùp, khoâng lyù coù theå baøy. Sö khen:- Thaät laø sö töû con roáng raát gioûi! Ngöôõng Sôn leã baùi. * Coù ngöôøi hoûi Sö: - Con tính thænh Hoøa thöôïng khai ñöôøng (môû cöûa giaùo hoùa) ñöôïc chaêng? Sö ñaùp:- Ñôïi ñem vaät vuøi trong hoøn ñaù maø noùng thì ñöôïc. Vò aáy khoâng theå ñaùp. * Nieân hieäu Tröôøng Khaùnh (821 T.L.), ngaøy möôøi chín thaùng taùm naêm Quí Maõo, Sö qui tòch, thoï taùm möôi tuoåi. Vua saéc phong hieäu laø Truyeàn Minh Ñaïi sö, thaùp hieäu Vónh Teá. * (Ma Coác) Moät hoâm, theo Maõ Toå ñi daïo, Sö hoûi Maõ Toå: - Theá naøo laø Ñaïi Nieát-baøn? Maõ Toå ñaùp:- Gaáp! - Gaáp caùi gì? - Xem nöôùc. * Sö cuøng Nam Tuyeàn, Qui Toâng ñeán yeát kieán Caûnh Sôn, ñi ñöôøng gaëp moät baø giaø. Sö hoûi: - Caûnh Sôn ñi ñöôøng naøo baø? Baø giaø ñaùp:- Ñi thaúng. - Ñaàu tröôùc nöôùc saâu qua ñöôïc chaêng? - Chaúng öôùt goùt chaân. - Bôø treân luùa truùng gai toát, bôø döôùi luùa truùng gai gaày? - Thaûy bò cua aên heát. - Neáp thôm ngon. - Heát muøi hôi. - Baø ôû choã naøo? - Chæ ôû trong aáy. Ba ngöôøi ñoàng vaøo quaùn ngoài. Baø giaø naáu moät bình traø, böng ba cheùn chung ñeán hoûi: - Hoøa thöôïng coù thaàn thoâng thì uoáng traø? Ba ngöôøi nhìn nhau chöa noùi caâu naøo. Baø giaø lieàn baûo:- Xem keû giaø naøy trình thaàn thoâng ñaây. Noùi xong baø caàm chung nghieâng bình roùt traø, roài ñi. * Sö cuøng Ñôn Haø ñi daïo nuùi, thaáy caù loäi trong nöôùc, Sö laáy tay chæ. Ñôn Haø noùi: - Thieân nhieân! Thieân nhieân! Ñeán hoâm sau, Sö hoûi Ñôn Haø:- Hoâm qua yù theá naøo? Ñôn Haø nhaûy tôùi laøm theá naèm. Sö noùi:- Trôøi xanh. * Sö cuøng Sôn Haø ñi ñeán nuùi Ma Coác. Sö hoûi: - Toâi ñeán trong ñoù truï. Ñôn Haø noùi:- Truï töùc laïi trôû veà, coù caùi naøy khoâng? Sö noùi:- Traân troïng! * Coù vò Taêng ñeán hoûi: - Möôøi hai phaàn giaùo con chaúng nghi. Theá naøo yù Toå sö töø AÁn Ñoä qua? Sö beøn ñöùng daäy laáy tröôïng xoay quanh thaân moät voøng, ñöùng moät chaân, baûo: - Hoäi chaêng? Taêng thöa:- Khoâng hoäi. Sö lieàn ñaùnh. * Taêng hoûi:- Theá naøo laø ñaïi yù Phaät phaùp? Sö laëng thinh. * Ñam Nguyeân hoûi:- Quan AÂm möôøi hai maët laø phaøm laø thaùnh? Sö ñaùp:- Laø thaùnh. Ñam Nguyeân lieàn ñaùnh Sö moät caùi. Sö baûo:- Bieát oâng chaúng ñeán caûnh giôùi aáy. * Sö hoï Lyù, queâ ôû quaän Haûi Moân. Khi Sö ra ñôøi coù haøo quang chieáu ñaày nhaø, laïi coù vò Taêng laï ñeán noùi: “Söù giaû döïng côø voâ thaéng, xoay maët trôøi Phaät soi trôû laïi, ñaâu khoâng phaûi ngöôøi naøy?” Lôùn leân, Sö xuaát gia vôùi Thieàn sö Vaâng Toâng taïi baûn quaän. Sau, Sö nghe Maõ Toå giaùo hoùa ôû nuùi Cung Coâng, beøn tìm ñeán yeát kieán. Maõ Toå thaáy Sö coù töôùng laï lieàn thaâu nhaän vaø cho vaøo thaát thaàm daïy chaùnh phaùp. * Veà sau, Sö truï vieän Haûi Xöôùng taïi Dieâm Quan Traán Quoác ôû Haøng Chaâu ñeå hoaèng hoùa. Thôøi nhaân goïi laø hoäi Dieâm Quan. Coù vò Taêng ñeán hoûi:- Theá naøo laø baûn thaân Phaät Loâ-xaù-na? Sö baûo:- Ñem caùi bình ñoàng kia ñeán cho ta. Vò Taêng lieàn laáy tònh bình ñem laïi. Sö baûo:- Ñem ñeå laïi choã cuõ. Vò Taêng ñem bình ñeå laïi choã cuõ roài, beøn hoûi laïi caâu tröôùc. Sö baûo:- Phaät xöa ñaõ quaù khöù laâu roài. * Coù vò Giaûng sö ñeán tham vaán. Sö hoûi:- Toïa chuû chöùa chaát söï nghieäp gì? Giaûng sö ñaùp:- Giaûng kinh Hoa Nghieâm. - Coù maáy thöù phaùp giôùi? - Noùi roäng thì coù lôùp lôùp khoâng cuøng, noùi löôïc coù boán thöù phaùp giôùi. Sö döïng ñöùng caây phaát töû, hoûi: - Caùi naøy laø phaùp giôùi thöù maáy? Giaûng sö traàm ngaâm löïa lôøi ñeå ñaùp. Sö baûo: - Suy maø bieát, nghó maø hieåu laø keá soáng nhaø quæ, ngoïn ñeøn coâi döôùi trôøi quaû nhieân maát chieáu. * Coù vò Taêng hoûi Ñaïi Mai (Phaùp Thöôøng): - Theá naøo laø yù Toå sö töø AÁn Ñoä qua? Ñaïi Mai ñaùp: - Toå sö töø AÁn Ñoä qua khoâng yù. Sö nghe caâu chuyeän naøy beøn noùi: “Moät caùi quan taøi, hai caùi töû thi.” * Sö goïi thò giaû:- Ñem caùi quaït teâ ngöu laïi ñaây. Thò giaû thöa:- Raùch roài. - Quaït ñaõ raùch, traû con teâ ngöu laïi cho ta! Thò giaû khoâng ñaùp ñöôïc. * Moät hoâm, Sö baûo chuùng: - Hö khoâng laø troáng, Tu-di laø duøi, ngöôøi naøo ñaùnh ñöôïc? Chuùng ñeàu khoâng ñaùp ñöôïc. * Coù Thieàn sö Phaùp Khoâng ñeán thöa hoûi nhöõng nghóa lyù trong kinh, moãi moãi Sö ñaùp xong, Sö beøn baûo: - Töø Thieàn sö laïi ñeán giôø, baàn ñaïo thaûy ñeàu khoâng ñöôïc laøm chuû nhaân. Phaùp Khoâng thöa:- Thænh Hoøa thöôïng laøm chuû nhaân laïi. Sö baûo: - Ngaøy nay toái roài haõy veà choã cuõ nghæ ngôi, ñôïi saùng mai seõ ñeán. Saùng sôùm hoâm sau, Sö sai Sa-di ñi môøi Thieàn sö Phaùp Khoâng. Phaùp Khoâng ñeán, Sö nhìn Sa-di baûo: - Baäy! OÂng Sa-di naøy khoâng hieåu vieäc, daïy môøi Thieàn sö Phaùp Khoâng, laïi môøi caùi ngöôøi giöõ nhaø ñeán! Phaùp Khoâng chaúng ñaùp ñöôïc. * Vieän chuû Phaùp Haân ñeán tham vaán. Sö hoûi:- OÂng laø ai? - Phaùp Haân. - Toâi khoâng bieát oâng. Phaùp Haân khoâng ñaùp ñöôïc. * Sau, Sö khoâng beänh ngoài an nhieân thò tòch. Vua saéc phong hieäu Ngoä Khoâng Thieàn sö. * OÂng ngöôøi huyeän Haønh Döông, Xung Chaâu, töï laø Ñaïo Huyeàn, gia theá chuyeân nghieäp Nho, ñôøi soáng raát thanh ñaïm, hieåu ngoä ít phaàn traàn lao, quyeát chí caàu giaûi thoaùt. Ñôøi Ñöôøng nieân hieäu Trinh Nguyeân naêm ñaàu (785 T.L.), oâng ñeán yeát kieán Hoøa thöôïng Thaïch Ñaàu, hoûi: - Chaúng cuøng muoân phaùp laøm baïn laø ngöôøi gì? Thaïch Ñaàu laáy tay buïm mieäng oâng. OÂng boãng nhieân tænh ngoä. Moät hoâm Thaïch Ñaàu hoûi: - Töø ngaøy oâng thaáy Laõo taêng ñeán nay haèng ngaøy oâng laøm vieäc gì? OÂng thöa: - Neáu hoûi vieäc laøm haèng ngaøy töùc khoâng coù choã môû mieäng. OÂng lieàn trình moät baøi keä: Nhaät duïng söï voâ bieät Duy ngoâ töï ngaãu haøi Ñaàu ñaàu phi thuû xaû Xöù xöù vaät töông oai Chaâu töû thuøy vi hieäu Khöu sôn tuyeät ñieåm ai Thaàn thoâng tònh dieäu duïng Vaän thuûy caäp ban saøi. Dòch: Haèng ngaøy khoâng vieäc khaùc Chæ toâi töï bieát hay Vaät vaät chaúng boû laáy Choã choã naøo traùi baøy Ñoû tía gì laøm hieäu Nuùi goø baët traàn ai Thaàn thoâng cuøng dieäu duïng Gaùnh nöôùc böûa cuûi taøi. Thaïch Ñaàu höùa khaû, baûo:- OÂng laøm cö só hay laøm xuaát gia? OÂng thöa:- Xin cho con theo sôû nguyeän khoâng caïo toùc xuaát gia. OÂng ñeán tham vaán Maõ Toå, hoûi: - Chaúng cuøng muoân phaùp laøm baïn laø ngöôøi gì? Maõ Toå baûo: - Ñôïi mieäng oâng huùt heát nöôùc Giang Taây, ta seõ noùi vôùi oâng. Ngay caâu noùi naøy, oâng ngoä ñöôïc huyeàn chæ. OÂng döøng ôû choã Maõ Toå hai naêm. * Sau khi ñoán ngoä, oâng veà nhaø laáy thuyeàn chôû cuûa caûi ñem ñoå xuoáng soâng Töông. OÂng chæ caát moät caùi thaát nhoû ôû tu haønh. Coù ngöôøi con gaùi teân Linh Chieáu thöôøng theo haàu haï, chuyeân vieäc cheû tre beän saùo baùn nuoâi cha. OÂng coù laøm baøi keä: Höõu nam baát thuù Höõu nöõ baát giaù Ñaïi gia ñoaøn bieán ñaàu Coïng thuyeát voâ sanh thoaïi. Dòch: Coù trai khoâng cöôùi Coù gaùi khoâng gaû Caû nhaø chung hoäi hoïp Ñoàng baøn lôøi voâ sanh. OÂng noùi naêng lanh lôïi, caùc nôi ñeàu nghe tieáng. OÂng thöôøng ñeán caùc choã giaûng kinh phaùt taâm tuøy hæ. Coù vò Sö giaûng kinh Kim Cang ñeán choã “voâ ngaõ voâ nhaân”. OÂng beøn hoûi: - Toïa chuû ñaõ “voâ ngaõ voâ nhaân” (khoâng ta khoâng ngöôøi), vaäy ai giaûng ai nghe? Toïa chuû khoâng ñaùp ñöôïc. OÂng noùi:- Tuy toâi laø ngöôøi tuïc cuõng tin bieát thoâ thieån. Toïa chuû hoûi:- Theo cö só yù theá naøo? OÂng beøn giaûi baèng baøi keä: Voâ ngaõ phuïc voâ nhaân Taùc ma höõu sô thaân Khuyeán quaân höu lòch toïa Baát tôï tröïc caàu chaân Kim Cang Baùt-nhaõ taùnh Ngoaïi tuyeät nhaát tim traàn Ngaõ vaên tònh tín thoï Toång thò giaû danh traàn. Dòch: Khoâng ngaõ laïi khoâng nhaân Laøm gì coù thaân sô Khuyeân oâng ñöøng ngoài maõi Ñaâu baèng thaúng caàu chaân Taùnh Kim Cang Baùt-nhaõ Chaúng dính moät maûy traàn Toâi nghe vôùi tin nhaän Thaûy ñeàu giaû danh traàn. Toïa chuû nghe keä roài, vui veû khen ngôïi: - Choã cö só ñeán phaàn nhieàu caùc baäc laõo tuùc ñaõ qua. * OÂng ñeán vieáng Ñôn Haø. Ñôn Haø laøm theá chaïy. OÂng noùi:- Vaãn laø theá phoùng thaân, theá naøo laø theá taàn thaân? Ñôn Haø lieàn ngoài. OÂng laáy gaäy veõ döôùi ñaát chöõ Thaát. Ñôn Haø veõ ñaùp chöõ Nhaát. OÂng noùi:- Nhaân baûy thaáy moät, thaáy moät queân baûy. Ñôn Haø ñöùng daäy ñi. OÂng goïi:- Haõy ngoài naùn moät chuùt, vaãn coøn caâu thöù hai. Ñôn Haø baûo: - Trong aáy noùi ñöôïc sao? OÂng beøn khoùc ra ñi. * Moät hoâm, ngoài trong am, oâng chôït noùi: - Khoù khoù möôøi taï daàu meø treân caây vuoát. (Nan nan thaäp thaïch du ma thoï thöôïng than.) Long baø ñaùp: - Deã deã treân ñaàu traêm coû yù Toå sö. (Dò dò baùch thaûo ñaàu thöôïng Toå sö yù.) Linh Chieáu tieáp: - Cuõng chaúng khoù cuõng chaúng deã, ñoùi ñeán thì aên, meät nguû khoø. (Daõ baát nan, daõ baát dò, cô lai khieát phaïn khoán lai thuøy.) * OÂng ngoài hoûi Linh Chieáu: - Coå nhaân noùi: “saùng saùng ñaàu traêm coû, saùng saùng yù Toå sö” (minh minh baùch thaûo ñaàu, minh minh Toå sö yù) laø sao? Linh Chieáu thöa: - Lôùn lôùn giaø giaø thoát ra lôøi noùi aáy. (Laõo laõo ñaïi ñaïi taùc giaù caù ngöõ thoaïi.) OÂng hoûi:- Con theá naøo? - Saùng saùng ñaàu traêm coû, saùng saùng yù Toå sö. OÂng beøn cöôøi. * OÂng coù laøm baøi keä: Taâm nhö caûnh dieäc nhö Voâ thaät dieäc voâ hö Höõu dieäc baát quaûn Voâ dieäc baát cö Baát thò Hieàn Thaùnh Lieãu söï phaøm phu Dò phuïc dò Töùc thöû nguõ uaån höõu chaân trí Thaäp phöông theá giôùi nhaát thöøa ñoàng Voâ töôùng phaùp thaân khôûi höõu nhò Nhöôïc xaû phieàn naõo nhaäp Boà-ñeà Baát tri haø phöông höõu Phaät ñòa. Dòch: Taâm nhö caûnh cuõng nhö Khoâng thaät cuõng khoâng hö Coù cuõng chaúng quaûn Khoâng cuõng chaúng cö Chaúng phaûi hieàn thaùnh Xong vieäc phaøm phu Deã laïi deã Töùc naêm uaån naøy coù chaân trí Theá giôùi möôøi phöông ñoàng moät thöøa Phaùp thaân khoâng töôùng naøo coù nhò Neáu boû phieàn naõo vaøo Boà-ñeà Chaúng bieát nôi naøo coù Phaät ñòa? Laïi coù baøi keä: Hoä sanh tu thò saùt Saùt taän thuûy an cö Hoäi ñaéc caù trung yù Thieát truyeàn thuûy thöôïng phuø. Dòch: Hoä sanh caàn phaûi gieát Gieát heát môùi ôû yeân Hieåu ñöôïc yù trong ñoù Thuyeàn saét noåi phao phao. * Saép tòch, oâng baûo Linh Chieáu ra xem maët trôøi ñuùng ngoï voâ cho oâng hay. Linh Chieáu ra xem vaøo thöa: - Maët trôøi ñaõ ñuùng ngoï, maø coù nguyeät thöïc. OÂng ra cöûa xem. Linh Chieáu leân toøa cuûa oâng ngoài kieát giaø chaáp tay thò tòch. OÂng vaøo xem thaáy cöôøi, noùi:- Con gaùi ta lanh lôïi quaù! OÂng beøn chaäm laïi baûy ngaøy sau. * Chaâu muïc Vu Coâng ñeán thaêm beänh oâng. OÂng baûo: - Chæ mong caùc caùi coù ñeàu khoâng, deø daët caùc caùi khoâng ñeàu thaät, kheùo ôû theá gian ñeàu nhö boùng vang. Noùi xong, oâng naèm gaùc ñaàu treân goái Vu Coâng maø thò tòch. * Tin oâng tòch ñöa veà nhaø cho baø hay. Baø noùi: - Con gaùi ngu si vôùi oâng giaø voâ tri, khoâng baùo tin maø ñi, sao ñaønh vaäy? Baø ra baùo tin cho con trai ñang laøm ngoaøi ñoàng. Baø noùi: - Long coâng vôùi Linh Chieáu ñi roài con! Ngöôøi con trai ñang böøa ñaùp:- Daï! Roài laëng thinh giaây laâu beøn ñöùng maø tòch. Baø noùi:- Thaèng naøy sao ngu si laém vaäy! Lo thieâu con xong, baø ñi töø bieät thaân thuoäc roài bieät tích. * OÂng Long Uaån coù laøm thi keä hôn ba traêm thieân coøn löu truyeàn ôû ñôøi. ] |
||
