THIEÀN SÖ TRUNG HOA

TAÄP MOÄT

H.T THÍCH THANH TÖØ

ÑÔØI THÖÙ TÖ SAU LUÏC TOÅ

A. PHAÙI HAØNH TÖ

NOÁI PHAÙP THIEÀN SÖ DUY NGHIEÃM (Döôïc Sôn)

1- Thieàn sö Ñaøm Thaïnh (Vaân Nham)

2- Thieàn sö Ñöùc Thaønh

3- Thieàn sö Hueä Tænh

4- Sa-di Cao

5- Thieàn sö Minh Trieát      

6- Thieàn sö Vieân Trí

7- Thieàn sö Quang Maät

8- Thieàn sö Laïc Haø

9- Thieàn sö Quì

10- Thích söû Lyù Töôøng

NOÁI PHAÙP THIEÀN SÖ THIEÂN NHIEÂN (Ñôn Haø)

1- Thieàn sö Voâ Hoïc

2- Thieàn sö Nghóa An

3- Thieàn sö Taùnh Khoâng

4- Thieàn sö Boån Ñoàng

5- Thieàn sö Meã Thöông

6- Thieàn sö Ñaïi AÅn

7- Thieàn sö Hueä Caàn

NOÁI PHAÙP THIEÀN SÖ ÑAÏI ÑIEÂN

1- Thieàn sö Nghóa Trung

2- Hoøa thöôïng Thöï Sôn

* 

29. THIEÀN SÖ ÑAØM THAÏNH

Vaân Nham - (782 - 841)

Sö hoï Vöông, queâ ôû Kieán Xöông, Chung Laêng. Luùc nhoû, Sö xuaát gia taïi Thaïch Moân. Ban ñaàu, Sö ñeán tham hoïc vôùi Baù Tröôïng Hoaøi Haûi ngoùt hai möôi naêm maø chöa ngoä huyeàn chæ. Baù Tröôïng qui tòch, Sö ñeán tham hoïc vôùi Döôïc Sôn Duy Nghieãm.   

Döôïc Sôn hoûi:- ÔÛ ñaâu ñeán?

Sö thöa:- ÔÛ Baù Tröôïng ñeán.

- Baù Tröôïng coù ngoân cuù gì ñeå chæ daïy ñoà chuùng?

- Thöôøng ngaøy hay noùi “ta coù moät caâu ñaày ñuû traêm vò”.

- Maën laø vò maën, laït laø vò laït, khoâng maën khoâng laït laø vò thöôøng, theá naøo moät caâu ñaày ñuû traêm vò?

Sö khoâng ñaùp ñöôïc.                       

*

Hoâm khaùc, Döôïc Sôn hoûi:- Baù Tröôïng noùi phaùp gì?

Sö thöa:

- Coù khi Thaày thöôïng ñöôøng ñaïi chuùng ngoài yeân, caàm gaäy ñoàng thôøi ñuoåi tan heát, laïi goïi: “Ñaïi chuùng!” Chuùng xoay ñaàu laïi, Thaày baûo: “AÁy laø gì?”

Döôïc Sôn baûo:

- Sao khoâng sôùm noùi theá ñoù? Hoâm nay nhaân ngöôi thuaät laïi, ta ñöôïc thaáy Haûi huynh.

Ngay caâu noùi aáy Sö tænh ngoä, leã baùi.

*

Döôïc Sôn hoûi:- Ngoaøi choã Baù Tröôïng ngöôi coøn ñeán ñaâu chaêng?

Sö thöa:- Con töøng ñeán Quaûng Nam.

- Ta nghe noùi ngoaøi cöûa thaønh Ñoâng ôû Quaûng Chaâu coù moät hoøn ñaù bò Chaâu chuû dôøi ñi chaêng?

- Chaúng nhöõng Chaâu chuû, duø hoïp taát caû ngöôøi toaøn quoác dôøi cuõng chaúng ñoäng.  

- Ta nghe ngöôi bieát laøm sö töû muùa phaûi chaêng?

- Phaûi.

- Muùa ñöôïc maáy xuaát?

- Muùa ñöôïc saùu xuaát.

- Ta cuõng muùa ñöôïc.

- Hoøa thöôïng muùa ñöôïc maáy xuaát?

- Ta muùa ñöôïc moät xuaát.

- Moät töùc saùu, saùu töùc moät.

*

Sö ñeán Qui Sôn Linh Höïu, Qui Sôn hoûi:

- Nghe Tröôûng laõo ôû Döôïc Sôn laøm sö töû muùa phaûi chaêng?

Sö ñaùp:- Phaûi.          

- Thöôøng muùa hay coù khi nghæ?   

- Caàn muùa thì muùa, caàn nghæ thì nghæ.

- Khi nghæ sö töû ôû choã naøo?

- Nghæ, nghæ.

*

Sö naáu traø, Ñaïo Ngoâ hoûi:- Naáu traø cho ai?

Sö ñaùp:- Coù moät ngöôøi caàn.

- Sao khoâng daïy y töï naáu?

- Nay coù toâi ôû ñaây.

*

Thaïch Söông Khaùnh Chö ñeán.

Sö hoûi:- ÔÛ ñaâu ñeán?

Thaïch Söông thöa:- Qui Sôn ñeán.

- ÔÛ trong aáy bao laâu?

- Vöøa traûi moät Ñoâng moät Haï.

- Nhö theá töùc thaønh nuùi daøi?

- Tuy ôû trong ñoù maø chaúng bieát.

- Ngöôøi khaùc cuõng chaúng hieåu chaúng bieát.

Thaïch Söông khoâng ñaùp ñöôïc.

*

Sau, Sö truï trì nuùi Vaân Nham huyeän Du, Ñaøm Chaâu.

Moät hoâm, Sö baûo chuùng:- Coù ñöùa treû nhaø kia, hoûi ñeán khoâng coù gì noùi chaúng ñöôïc.

Ñoäng Sôn Löông Giôùi hoûi: - Trong aáy coù kinh saùch nhieàu ít?

- Moät chöõ cuõng khoâng.

- Sao ñöôïc bieát nhieàu theá aáy?

- Ngaøy ñeâm chöa töøng nguû.

- Laøm moät vieäc ñöôïc chaêng?

- Noùi ñöôïc laïi chaúng noùi.  

*

Sö hoûi vò Taêng:- ÔÛ ñaâu ñeán?

Taêng thöa:- Theâm höông roài ñeán.

- Thaáy Phaät chaêng?

- Thaáy.

- Thaáy ôû ñaâu?

- Thaáy ôû haï giôùi.

- Phaät xöa! Phaät xöa!

*

Ñaïo Ngoâ hoûi:- Ñaïi Bi ngaøn tay maét, maét naøo laø maét chaùnh?

Sö baûo:- Nhö ngöôøi ban ñeâm voùi tay laïi sau moø chieác goái.

- Toâi hoäi roài.

- Hoäi theá naøo?

- Khaép thaân laø tay maét.

- Noùi toät cuøng lôøi noùi, chæ noùi ñöôïc taùm phaàn.

- Sö huynh theá naøo?

- Khaép thaân laø tay maét.

*

Sö ngoài beän giaøy coû, Ñoäng Sôn Löông Giôùi ñeán tröôùc thöa:

- Xin Thaày troøng maét ñöôïc chaêng?

Sö baûo:- Ngöôi ñi vôùi ai?

- Löông Giôùi khoâng.

- Giaû söû coù, ngöôi nhaèm ñeå choã naøo?

Löông Giôùi khoâng ñaùp ñöôïc.

Sö baûo:- Xin troøng maét laø maét chaêng?

- Chaúng phaûi maét.

Sö naït ñuoåi ra.                     

*

Taêng hoûi:- Khi moät nieäm chôït khôûi lieàn rôi vaøo ma giôùi, laø theá naøo?

Sö baûo:- Ngöôi nhaân ñaâu töø Phaät giôùi ñeán?

Taêng khoâng ñaùp ñöôïc.

Sö hoûi:- Hoäi chaêng?

- Chaúng hoäi.

- Chôù baûo hoäi chaúng ñöôïc, giaû söû hoäi ñöôïc cuõng chæ laø beân traùi beân phaûi.

*

Ñôøi Ñöôøng nieân hieäu Hoäi Xöông naêm ñaàu (841 T.L.), thaùng möôøi ngaøy hai möôi saùu, Sö coù chuùt ít beänh, taém goäi xong, keâu chuû söï baûo: “Saém söûa trai, ngaøy mai coù Thöôïng toïa ñi.” Ñeán toái ñeâm hai möôi baûy, Sö qui tòch, thoï saùu möôi tuoåi. Traø-tyø ñöôïc xaù-lôïi raát nhieàu.

*

30. THIEÀN SÖ VIEÂN TRÍ

Ñaïo Ngoâ - (768 - 835)

[Trong Truyeàn Ñaêng Luïc thì ñeå Vieân Trí, trong Chæ Nguyeät Luïc ñeå Toâng Trí.]

Sö hoï Tröông, queâ ôû Haûi Hoân, Döï Chöông. Luùc nhoû, Sö theo Hoøa thöôïng Baøn xuaát gia vaø thoï giôùi. Sau, Sö ñeán phaùp hoäi Döôïc Sôn thaàm ñöôïc taâm aán.

Moät hoâm, Döôïc Sôn hoûi Sö:- Ngöôi ñi ñaâu veà?

Sö thöa:- Ñi daïo nuùi veà.

Döôïc Sôn baûo:- Chaúng rôøi thaát naøy, ñem gì veà, noùi mau!

Sö thöa:

            - Treân nuùi chim con ñaàu tôï tuyeát,

            Ñaùy khe caù loäi lo chaúng cuøng.

            (Sôn thöôïng ñieåu nhi ñaàu tôï tuyeát,

            Giaùn ñeå du ngö mang baát trieät.)

*

Sö cuøng Ñaøm Thaïnh ñöùng haàu Döôïc Sôn. Döôïc Sôn baûo:

- Choã trí chaúng nghó ñeán, toái kî noùi tôùi, noùi tôùi töùc ñaàu moïc söøng, Trí ñaàu-ñaø (chæ Sö) hieåu theá naøo?

Sö lieàn ñi ra.

Ñaøm Thaïnh hoûi Döôïc Sôn:

- Sö huynh Trí vì sao khoâng ñaùp lôøi Hoøa thöôïng?

Döôïc Sôn baûo:

- Hoâm nay ta ñau löng, y ñaõ hoäi, ngöôi hoûi laáy y.

Ñaøm Thaïnh ñeán hoûi Sö:

- Vöøa roài, sao sö huynh khoâng ñaùp lôøi Hoøa thöôïng?

Sö baûo:- Huynh ñeán hoûi Hoøa thöôïng ñi.

*

Qui Sôn Linh Höïu hoûi Vaân Nham Ñaøm Thaïnh:

- Boà-ñeà laáy gì laøm toøa?

Ñaøm Thaïnh ñaùp:- Laáy voâ vi laøm toøa.

Ñaøm Thaïnh laïi hoûi Linh Höïu caâu aáy.

Linh Höïu ñaùp:- Laáy caùc phaùp khoâng laøm toøa.

Linh Höïu laïi ñem caâu aáy hoûi Sö. 

Sö ñaùp:

- Ngoài thì cho y ngoài, naèm thì cho y naèm. Coù moät ngöôøi chaúng ngoài chaúng naèm, haõy noùi mau! noùi mau!

*

Linh Höïu hoûi Sö:- ÔÛ ñaâu ñeán?

Sö ñaùp:- Khaùn beänh ñeán.

- Coù bao nhieâu ngöôøi beänh?

- Coù ngöôøi beänh coù ngöôøi chaúng beänh.

- Coù ngöôøi khoâng beänh ñaâu khoâng phaûi Trí ñaàu-ñaø?

- Beänh cuøng chaúng beänh ñeàu khoâng can heä vieäc noù, noùi mau! noùi mau!

*

Thaáy Ñaøm Thaïnh beänh, Sö hoûi:

- Lìa caùi voû luûng naøy ñeán choã naøo thaáy nhau?

- Ñeán choã chaúng sanh chaúng dieät thaáy nhau.

- Sao khoâng noùi choã phi chaúng sanh chaúng dieät, cuõng chaúng caàu thaáy nhau.

*

Ñaøm Thaïnh vaù laïi ñoâi giaøy coû, Sö thaáy hoûi:

- Laøm gì?

- Ñem baïi hoaïi vaù baïi hoaïi.

- Sao khoâng noùi töùc baïi hoaïi phi baïi hoaïi.

*

Sau, Sö ñeán nuùi Ñaïo Ngoâ an truï ôû ñaây, Taêng chuùng ñeán tham vaán raát ñoâng.

Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø choã ñaéc löïc hieän giôø?

Sö ñaùp:

- Ngaøn muoân ngöôøi goïi maø chaúng xoay ñaàu, môùi coù ít phaàn töông öng.

- Chôït gaëp löûa chaùy thì sao?

- Ñoát caû quaû ñaát.

Sö laïi hoûi vò Taêng aáy:- Deïp than vaø löûa, caùi gì laø löûa?

- Chaúng phaûi löûa.

*

Thaïch Söông Khaùnh Chö hoûi:

- Traêm naêm sau coù ngöôøi hoûi vieäc phaùp taéc cuøng toät, laøm sao noùi vôùi hoï?

 Sö goïi:- Sa-di!

Sa-di ñaùp:- Daï!

Sö baûo:- Theâm nöôùc trong tònh bình.

Giaây laâu, Sö laïi hoûi Khaùnh Chö:- Vöøa roài hoûi gì?

Khaùnh Chö laëp laïi caâu tröôùc.

Sö ñöùng daäy ñi.

*

Hoâm khaùc, Khaùnh Chö hoûi:

- Moät maûnh xöông cuûa Hoøa thöôïng goõ in tieáng ñoàng, ñi veà choã naøo?

Sö goïi:- Thò giaû!

Thò giaû ñaùp:- Daï!

Sö baûo:- Naêm löøa ñi.

*

Sö maéc beänh, Taêng chuùng ñeán thaêm hoûi.

Sö baûo:- Coù nhaän chaúng ñeán, caùc ngöôi bieát noù chaêng?

Chuùng ñeàu buoàn thaûm.

Sö baûo:- Ta seõ ñi xa beân taây, lyù khoâng rôøi beân ñoâng.

Ñeán ngaøy muøng möôøi thaùng chín nieân hieäu Thaùi Hoøa naêm thöù chín (835 T.L.) ñôøi Ñöôøng, Sö qui tòch, thoï saùu möôi baûy tuoåi.

Vua saéc ban laø Tu Nhaát Ñaïi sö, thaùp hieäu Baûo Töôùng.

* 

31. THIEÀN SÖ ÑÖÙC THAØNH

(Hoa Ñình Thuyeàn Töû)

Sö ngöôøi tieát thaùo tuyeät vôøi, ñoä löôïng xuaát chuùng. Nôi Döôïc Sôn, Sö ñöôïc taâm aán, cuøng Ñaøm Thaïnh, Vieân Trí laø baïn ñoàng hoïc thaâm giao.

Khi rôøi Döôïc Sôn, Sö baûo hai baïn:

- Hai huynh moãi ngöôøi seõ ôû moät nôi ñeå döïng laäp toâng chæ Döôïc Sôn, rieâng toâi taùnh tình queâ muøa, chæ öa sôn thuûy laøm vui thuù, khoâng coù taøi naêng. Ngaøy sau, hai huynh bieát toâi döøng ôû ñaâu, coù gaëp vò toïa chuû naøo lanh lôïi maùch cho moät ngöôøi ñeán, neáu kham chæ baûo toâi seõ ñem choã bình sanh thoï nhaän trao laïi, goïi laø ñeàn ñaùp ôn cuûa Tieân sö.

Chia tay nhau, Sö ñi ñeán Tuù Chaâu nôi soâng Ngoâ, beán Hoa Ñình, saém moät chieác thuyeàn nhoû tieáp chuùng boán phöông qua laïi, tuøy duyeân ñoä nhaät. Ngöôøi thôøi aáy khoâng bieát tung tích Sö, beøn goïi Sö laø Thuyeàn Töû Hoøa thöôïng.

*

Moät hoâm, thuyeàn ñaäu beân bôø, Sö ngoài raûnh rang, coù vò quan hoûi:

- Theá naøo laø vieäc haèng ngaøy cuûa Hoøa thöôïng?

Sö döïng ñöùng caây cheøo, baûo:- Hoäi chaêng?

Vò quan thöa:- Khoâng hoäi.

Sö baûo:

- Cheøo taït soùng xanh, caù vaøng ít gaëp. (Traïo baùt thanh ba, kim laân haõn ngoä.)

*

Sau naøy, Thieàn sö Vieân Trí coù dòp ñi ñeán Kinh Khaåu, gaëp luùc Thieàn sö Thieän Hoäi thöôïng ñöôøng. Coù vò Taêng hoûi: “Theá naøo laø phaùp thaân?” Thieän Hoäi ñaùp: “Phaùp thaân khoâng töôùng.” Taêng hoûi: “Theá naøo laø phaùp nhaõn?” Thieän Hoäi ñaùp: “Phaùp nhaõn khoâng veát.” Vieân Trí baát chôït phaùt cöôøi.

Thieän Hoäi xuoáng toøa, hoûi Vieân Trí:

- Toâi vöøa ñaùp caâu hoûi cuûa Taêng, chaéc coù choã khoâng ñuùng khieán Thöôïng toïa phaùt cöôøi, xin Thöôïng toïa töø bi chæ daïy.

Vieân Trí baûo:

- Hoøa thöôïng nhaát ñaúng (baäc nhaát) laø ñuùng, veà xuaát theá thì chöa coù thaày. 

Thieän Hoäi thöa:

- Choã naøo toâi khoâng ñuùng, mong Thöôïng toïa vì noùi ñeå phaù.

- Toâi hoaøn toaøn khoâng noùi, môøi Hoøa thöôïng ñi ñeán choã Hoa Ñình Thuyeàn Töû.    

- Ngöôøi aáy nhö theá naøo?

- Ngöôøi aáy treân khoâng coù mieáng ngoùi, döôùi khoâng coù muõi duøi. Hoøa thöôïng muoán ñi xin ñoåi y phuïc maø ñeán.           

Thieän Hoäi beøn giaûi taùn chuùng, söûa sang haønh lyù, ñi thaúng ñeán Hoa Ñình Thuyeàn Töû.     

*

Vöøa thaáy Thieän Hoäi ñeán, Sö lieàn hoûi:

- Ñaïi ñöùc truï trì chuøa naøo?

Thieän Hoäi thöa:- Chuøa töùc chaúng truï, truï töùc chaúng gioáng.

- Chaúng gioáng, gioáng caùi gì?

- Chaúng phaùp tröôùc maét.

- ÔÛ ñaâu hoïc ñöôïc noù?

- Chaúng phaûi choã maét tai ñeán.

Sö cöôøi baûo:

- Moät caâu hôïp ñaàu ngöõ, muoân kieáp coïc coät löøa. Thaû ngaøn thöôùc tô yù ôû ñaàm saâu, lìa löôõi caâu ba taác, noùi mau! noùi mau!

Thieän Hoäi vöøa môû mieäng, bò Sö ñaùnh moät cheøo teù xuoáng nöôùc. Thieän Hoäi môùi leo leân thuyeàn, Sö laïi thuùc:

- Noùi! Noùi!

Thieän Hoäi vöøa môû mieäng, laïi bò Sö ñaùnh. Thieän Hoäi hoaùt nhieân ñaïi ngoä, beøn gaät ñaàu ba caùi.

Sö baûo:

- Sôïi nhôï ñaàu saøo maëc ngöôi ñuøa, chaúng chaïm soùng xanh yù töï khaùc. (Can ñaàu ty tuyeán tuøng quaân loäng, baát phaïm thanh ba yù töï thuø.)

Thieän Hoäi beøn hoûi:

- Thaû nhôï buoâng caâu yù Thaày theá naøo?

- Nhôï tô noåi treân maët nöôùc bieác.

- Lôøi keøm huyeàn maø khoâng ñöôøng, ñaàu löôõi noùi maø khoâng noùi.

- Caâu khaép doøng soâng môùi gaëp caù vaøng.

Thieän Hoäi bòt tai.

Sö baûo:- Nhö theá! nhö theá!

Sö phoù chuùc raèng:

- Ngöôi ra ñi phaûi tìm choã aån thaân maát daáu veát, choã maát daáu veát chôù aån thaân. Ta ba möôi naêm ôû Döôïc Sôn chæ saùng toû vieäc naøy. Nay ngöôi ñaõ ñöôïc noù, sau chôù ôû choã xoùm laøng thaønh thò, neân vaøo trong nuùi saâu beân caïnh ñoàng ñeå tìm laáy moät caùi, nöûa caùi tieáp tuïc khoâng ñeå ñoaïn döùt.

- Thieän Hoäi lieàn töø giaõ Sö ra ñi, thænh thoaûng ngoù laïi.

Sö beøn goïi:- Xaø-leâ!

Thieän Hoäi quay ñaàu ngoù laïi.

Sö lieàn döïng ñöùng caây cheøo, baûo:

- Ngöôi seõ baûo rieâng coù.

Noùi xong, Sö laät uùp thuyeàn xuoáng nöôùc maø tòch.         

*

32. SA-DI CAO

Khoâng bieát tung tích vaø queâ quaùn cuûa Sö theá naøo. Chæ bieát khi Sö môùi ñeán tham vaán Döôïc Sôn, Döôïc Sôn hoûi:

- ÔÛ ñaâu ñeán?

Sö thöa:- ÔÛ Nam Nhaïc ñeán.

- Ñi laïi ñaâu?

- Ñi Giang Laêng thoï giôùi.

- Thoï giôùi mong laøm gì?

- Mong khoûi sanh töû.

- Coù moät ngöôøi khoâng thoï giôùi cuõng khoûi sanh töû, ngöôi bieát chaêng?

- Theá thì giôùi Phaät duøng laøm gì?

- Vaãn coøn quaûi moâi löôõi.   

Sö leã baùi lui ra.

Ñaïo Ngoâ ñeán ñöùng haàu, Döôïc Sôn baûo:

- Vöøa roài coù moät Sa-di môùi ñeán, coù chuùt khí töùc naøy.

Ñaïo Ngoâ thöa:

- Chöa neân toaøn tin, caàn phaûi khaùm phaù môùi ñöôïc.     

Ñeán chieàu, Döôïc Sôn thöôïng ñöôøng goïi:

- Sa-di môùi ñeán ôû ñaâu?

Sö ra khoûi chuùng ñöùng im.

Döôïc Sôn hoûi:

- Ta nghe ôû Tröôøng An raát naùo loaïn, ngöôi coù bieát chaêng?

Sö thöa:

- Nöôùc con an oån.

- Ngöôi do xem kinh ñöôïc hay thöa hoûi ñöôïc?

- Chaúng do xem kinh ñöôïc, cuõng chaúng do thöa hoûi ñöôïc.

- Coù laém ngöôøi chaúng xem kinh, chaúng thöa hoûi, sao chaúng ñöôïc?  

- Chaúng noùi hoï khoâng ñöôïc, chæ vì khoâng chòu thöøa nhaän.

Döôïc Sôn ngoù Ñaïo Ngoâ, Vaân Nham, noùi:

- Chaúng tin ta noùi.

*

Moät hoâm, Sö töø giaõ Döôïc Sôn.

Döôïc Sôn hoûi:- Ñi ôû ñaâu?

Sö thöa:

- Con ôû trong chuùng coù ngaïi, neân ñeán beân ñöôøng caát moät am tranh ñeå tieáp ñaõi nöôùc traø cho khaùch qua laïi.

- Sanh töû laø vieäc lôùn, sao ngöôi khoâng thoï giôùi ñi?

- Bieát thì nhöõng vieäc aáy lieàn thoâi, laïi baûo thoï giôùi laøm gì?

- Nhö theá chaúng ñöôïc lìa xa ta, coù khi ta caàn gaëp ngöôi.

*

Sö daàm möa ñeán thaêm Döôïc Sôn.

Döôïc Sôn baûo:- Ngöôi môùi ñeán?

- Con môùi ñeán.

- Öôùt caû roài.

- Khoâng ñaùnh caùi troáng saùo aáy.

Vaân Nham noùi:- Da cuõng khoâng ñaùnh, caùi gì laø troáng?

Ñaïo Ngoâ noùi:- Troáng cuõng khoâng ñaùnh, caùi gì laø da?

Döôïc Sôn baûo:- Hoâm nay raát hay, moät tröôøng hoøa nhaïc.

*

Ñeán giôø thoï trai, Döôïc Sôn töï ñaùnh troáng, Sö oâm baùt muùa ñi vaøo trai ñöôøng.

Döôïc Sôn boû duøi troáng xuoáng hoûi:- Hoøa thöù maáy?

- Hoøa thöù hai.

- Theá naøo laø hoøa thöù nhaát?

Sö ñeán thuøng côm laõnh moät phaàn côm roài ñi ra.

*

33. THIEÀN SÖ VOÂ HOÏC

(Thuùy Vi)

Sö ñeán hoûi Ñôn Haø: - Theá naøo laø thaày chö Phaät?

Ñôn Haø quôû:- Thaät töï ñaùng thöông, caàn thieát caàm khaên lau laøm gì?

Sö luøi ba böôùc.

Ñôn Haø baûo:- Laàm!

Sö tieán tôùi ba böôùc.

Ñôn Haø baûo:- Laàm! laàm!

Sö dôû moät chaân, xoay thaân moät voøng, ñi ra.

Ñôn Haø baûo:- Ñöôïc töùc ñöôïc, coâ phuï chö Phaät khaùc.

Sö do ñaây laõnh ngoä yù chæ, veà truï Thuùy Vi taïi Chung Nam sôn.

*

Thieàn sö Ñaïi Ñoàng ñeán hoûi Sö:

- Khoâng bieát Nhò Toå môùi thaáy Toå Ñaït-ma coù sôû ñaéc gì?

Sö baûo:- Nay ngöôi thaáy ta laïi coù sôû ñaéc gì?

Ñaïi Ñoàng ñoán ngoä huyeàn chæ.

*

Moät hoâm, Sö ñi trong phaùp ñöôøng, Ñaïi Ñoàng tieán ñeán tröôùc leã, thöa:

- Maät chæ töø AÁn Ñoä qua, Hoøa thöôïng daïy ngöôøi theá naøo?

Sö döøng böôùc moät chuùt.

Ñaïi Ñoàng laïi thöa:- Xin Thaày chæ daïy.

Sö baûo:- Laïi caàn caùi baàu nöôùc nhoû thöù hai sao?

Ñaïi Ñoàng leã taï lui ra.

Sö baûo:- Chôù laáp goác.

Ñaïi Ñoàng thöa:- Thôøi tieát ñeán, goác maàm töï sanh.

*

Nhaân Sö cuùng döôøng La-haùn, coù vò Taêng hoûi:

- Ñôn Haø thieâu töôïng Phaät goã, Hoøa thöôïng vì sao cuùng döôøng La-haùn?

Sö baûo:

- Thieâu cuõng chaúng thieâu ñeán, cuùng döôøng cuõng moät beà cuùng döôøng.

Taêng laïi hoûi:- Cuùng döôøng La-haùn coù ñeán chaêng?

Sö baûo:- Ngöôi moãi ngaøy coù aên côm chaêng?

Taêng khoâng ñaùp ñöôïc.

Sö baûo:- Coù chuùt lanh lôïi.

*

34. THIEÀN SÖ NGHÓA TRUNG

(Tam Bình)

Sö hoï Döông, queâ ôû Phöôùc Chaâu. Ban sô, Sö ñeán tham vaán Thaïch Cuûng (Hueä Taïng). Thaïch Cuûng chuyeân moân giöông cung laép teân ñeå giaùo hoùa ñoà chuùng. Sö vaøo phaùp hoäi, Thaïch Cuûng baûo:

- Xem muõi teân ñaây!

Sö beøn vaïch ngöïc thöa:

- Ñaây laø muõi teân gieát ngöôøi, muõi teân cöùu ngöôøi laïi laøm sao?

Thaïch Cuûng gaûy daây cung ba caùi.

Sö lieàn laøm leã.

Thaïch Cuûng baûo:

- Ba möôi naêm moät phen giöông cung, moät hai muõi teân chæ baén ñöôïc nöûa ngöôøi thaùnh.

*

Sö ñeán tham vaán Ñaïi Ñieân thuaät laïi vieäc treân. Ñaïi Ñieân baûo:

- Ñaõ laø muõi teân cöùu ngöôøi, vì sao nhaèm treân daây cung maø bieän?

Sö ñaùp khoâng ñöôïc.

Ñaïi Ñieân baûo:

- Ba möôi naêm sau caàn ngöôøi nhaéc caâu naøy cuõng khoù ñöôïc.

Sö hoûi:- Chaúng caàn chæ ñoâng veõ taây, thænh Thaày chæ thaúng.

- Cöûa soâng U Chaâu ngöôøi ñaù ngoài xoåm.

- Vaãn laø chæ ñoâng veõ taây.

- Neáu phuïng hoaøng con khoâng ñeán beân naøy baøn.

Sö laøm leã.

Ñaïi Ñieân baûo:

- Neáu chaúng ñaëng caâu sau thì lôøi tröôùc cuõng khoù troøn.

*

Veà sau, Sö ñeán Chöông Chaâu ôû nuùi Tam Bình tieáp ñoä haäu lai.

Sö daïy chuùng:

- Thôøi nay ngöôøi hoïc chæ bieát rong ruoåi tìm kieám, töông ñöông nhaõn muïc chính mình coù chaêng? Caùc ngöôi muoán hoïc caùi töông ñöông aáy chaêng? Chaúng caàu caùc thöù khaùc, caùc ngöôi moãi ngöôøi coù vieäc boån phaän sao chaúng nhaän ngay? Taïi sao taâm böïc töùc, mieäng laåm baåm coù lôïi ích gì? Noùi thaúng raèng: Neáu caàn con ñöôøng tu haønh vaø hoùa moân do chö thaùnh döïng laäp thì coù ba taïng kinh ñieån. Neáu laø vieäc trong toâng moân (Thieàn toâng), ngöôi coát khoâng laàm duïng taâm.

Coù vò Taêng ra thöa:- Laïi coù con ñöôøng hoïc hay khoâng?

Sö baûo:- Coù moät con ñöôøng trôn nhö reâu.

- Hoïc nhaân böôùc nheï theo ñöôïc chaêng?

- Taâm chaúng nghó, ngöôi töï xem.

*

Coù vò Taêng hoûi:- Ñaäu ñen khi chöa naûy maàm laø theá naøo?

Sö ñaùp:- Phaät cuõng chaúng bieát.

*

Coù vò Giaûng sö ñeán hoûi:

- Ba thöøa vaø möôøi hai phaàn giaùo toâi khoâng nghi, theá naøo laø yù Toå sö töø AÁn Ñoä ñeán?

Sö baûo:

- Phaát töû baèng loâng ruøa, caây gaäy baèng söøng thoû, Ñaïi ñöùc nuùp ôû choã naøo?

- Loâng ruøa söøng thoû laïi laø coù sao?

- Thòt naëng ngaøn caân, trí khoâng caân löôïng.

*

Sö daïy chuùng:

- Caùc ngöôi! Neáu chöa gaëp tri thöùc thì chaúng neân, neáu töøng gaëp tri thöùc roài, phaûi nhaän ngay yù ñoä aáy, ñeán treân choùt nuùi, hoùc ñaù, aên caây, maëc laù, theá aáy môùi coù ít phaàn töông öng. Neáu chaïy caàu hieåu bieát nghóa cuù, töùc laø troâng queâ höông muoân daëm xa vaäy.

Traân troïng!

]

     
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM