 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP HAI H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ NAÊM SAU LUÏC TOÅ B. PHAÙI HOAØI NHÖÔÏNG (tt) (724-814) Sö queâ ôû Thanh Chaâu, chaùn tuïc xuaát gia, ñi tham vaán caùc nôi. Khi ôû choã Toå Baù Tröôïng, Sö taùnh thöùc minh maãn, tham thieàn chaúng ngoä. Ñeán Toå Baù Tröôïng tòch, Sö theo tham hoïc vôùi Qui Sôn Linh Höïu. Moät hoâm Qui Sôn baûo: - Ta nghe ngöôi ôû choã Tieân sö Baù Tröôïng hoûi moät ñaùp möôøi, hoûi möôøi ñaùp traêm, ñoù laø ngöôi thoâng minh lanh lôïi, yù hieåu thöùc töôûng laø coäi goác sanh töû. Giôø ñaây thöû noùi moät caâu khi cha meï chöa sanh xem? Sö bò moät caâu hoûi naøy môø mòt khoâng ñaùp ñöôïc. Trôû veà lieâu, Sö soaïn heát saùch vôû ñaõ hoïc qua, tìm moät caâu ñaùp troïn khoâng theå coù. Sö than: “Baùnh veõ chaúng no buïng ñoùi.” Ñeán caàu xin Qui Sôn noùi phaù. Qui Sôn baûo: - Neáu ta noùi cho ngöôi, veà sau ngöôi seõ chöûi ta; ta noùi laø vieäc cuûa ta ñaâu can heä gì ñeán ngöôi? Sö beøn ñem nhöõng saùch vôû ñaõ thu thaäp ñöôïc ñoàng thôøi ñoát heát. Sö noùi: “Ñôøi naøy chaúng hoïc Phaät phaùp nöõa, chæ laøm Taêng thöôøng laøm vieäc côm chaùo, khoûi nhoïc taâm thaàn.” Sö khoùc töø giaõ Qui Sôn ra ñi. * Thaúng ñeán Nam Döông choã di tích Quoác sö Hueä Trung. Sö truï taïi ñaây. Moät hoâm nhaân cuoác coû treân nuùi, löôïm hoøn gaïch neùm truùng caây tre vang tieáng, Sö chôït tænh ngoä phaù leân cöôøi. Sö trôû veà taém goäi thaép höông nhaém höôùng Qui Sôn ñaûnh leã, ca tuïng raèng: “Hoøa thöôïng töø bi ôn nhö cha meï, khi tröôùc neáu vì con noùi roài thì laøm gì coù ngaøy nay.” Sö laøm baøi tuïng: Nhaát kích vong sôû tri Caùch baát giaû tu trì. Ñoäng dung döông coå loä Baát ñoïa thieåu (tieåu) nhieân ki (cô). Xöù xöù voâ tung tích Thanh saéc ngoaïi oai nghi. Chö nhaân ñaït ñaïo giaû Haøm ngoân thöôïng thöôïng ki (cô). (Moät tieáng queân sôû tri Chaúng caàn phaûi tu trì. Ñoåi saéc baøy ñöôøng xöa Chaúng rôi cô laëng yeân. Nôi nôi khoâng daáu veát Oai nghi ngoaøi saéc thanh. Nhöõng ngöôøi baäc ñaït ñaïo Ñeàu goïi thöôïng thöôïng cô.) * Qui Sôn nghe ñöôïc, noùi vôùi Ngöôõng Sôn: “Keû naøy ñaõ trieät ngoä.” Ngöôõng Sôn thöa: “Ñaây laø maùy taâm yù thöùc tröôùc thuaät ñöôïc, ñôïi con ñeán nôi khaùm phaù môùi chaéc.” Ngöôõng Sôn ñeán thaêm Sö, baûo: - Hoøa thöôïng khen ngôïi Sö ñeä ñaõ phaùt minh ñaïi söï, thöû noùi toâi nghe? Sö ñoïc baøi tuïng tröôùc cho Ngöôõng Sôn nghe. Ngöôõng Sôn baûo: - Ñoù laø do tröôùc kia hoïc taäp ghi nhôù maø thaønh, neáu thaät chaùnh ngoä haõy laøm baøi tuïng khaùc. Sö noùi tuïng: Khöù nieân baàn vò thò baàn Kim nieân baàn thuûy thò baàn Khöù nieân baàn du höõu traùc chuøy chi ñòa Kim nieân baàn chuøy daõ voâ. (Naêm xöa ngheøo chöa thaät ngheøo Naêm nay ngheøo môùi thaät ngheøo Naêm xöa ngheøo vaãn coøn coù ñaát caém duøi Naêm nay ngheøo duøi cuõng khoâng.) Ngöôõng Sôn baûo:- Sö ñeä ngoä Nhö Lai thieàn maø chöa ngoä Toå sö thieàn. Sö laïi noùi baøi tuïng: Ngaõ höõu nhaát ki (cô) Ta coù moät ki (cô) Thuaán muïc thò y Chôùp maét chæ y Nhöôïc nhaân baát hoäi Neáu ngöôøi chaúng hoäi Bieät hoaùn Sa-di Rieâng goïi Sa-di. Ngöôõng Sôn gaät ñaàu vaø veà thöa laïi Qui Sôn: - Ñaùng möøng! Sö ñeä Trí Nhaøn ñaõ ngoä Toå sö thieàn. * Sau, Sö veà truï taïi Höông Nghieâm, Taêng chuùng nghe danh keùo nhau ñeán tham vaán. Sö thöôïng ñöôøng: - Ñaïo do ngoä maø ñaït, chaúng taïi ngöõ ngoân, huoáng laø thaáy mieân maät rôõ rôõ chöa töøng caùch rôøi, chaúng nhoïc taâm yù. Taïm nhôø hoài quang phaûn chieáu, haèng ngaøy coâng duïng troïn veïn, keû meâ thì töï traùi. * Taêng hoûi: - Khi chaúng moä chö thaùnh, chaúng troïng taùnh linh mình thì theá naøo? Sö ñaùp:- Muoân cô thoâi boû, ngaøn thaùnh chaúng ñeo. Khi aáy coù Sô Sôn ôû trong chuùng phaùt tieáng uïa, hoûi: - AÁy laø tieáng gì? Sö hoûi:- Ai ñoù? Chuùng thöa:- Sö thuùc. Sö hoûi:- Chaúng baêèng loøng Laõo taêng sao? Sô Sôn böôùc ra noùi:- Phaûi. Sö hoûi:- Ngöôi noùi ñöôïc chaêng? Sô Sôn noùi:- Noùi ñöôïc. - Ngöôi thöû noùi xem. - Neáu baûo toâi noùi caàn phaûi ñaùp laïi leã thaày troø môùi ñöôïc. Sö lieàn böôùc xuoáng toøa leã baùi, hoûi laïi caâu tröôùc. Sô Sôn noùi: - Sao chaúng noùi, khaúng (nhaän) troïng chaúng ñöôïc toaøn. Sö baûo: - Ngöôi noùi theá aáy, ba möôi naêm tieâu ngöôïc, duø ôû nuùi khoâng coù cuûi ñoát, ôû gaàn nöôùc khoâng coù nöôùc uoáng. Roõ raøng nhôù laáy! (Sau Sô Sôn bò beänh möûa hai möôi baûy naêm môùi bôùt, coøn ba naêm sau moãi khi aên xong cuõng laáy tay moùc cho möûa ra. Ñuùng nhö lôøi Höông Nghieâm thoï kyù.) Taêng hoûi: “Theá naøo laø ñaïo?” Sö ñaùp: “Roàng ngaâm trong caây khoâ.” - “Con chaúng hoäi.” Sö baûo: “Troøng con maét trong ñaàu laâu.” Hoûi: “Ly töù cuù tuyeät baùch phi, thænh Hoøa thöôïng noùi?” Sö ñaùp: “Tröôùc thôï saên chaúng ñöôïc noùi giôùi cuûa Boån sö.” * Sö baûo chuùng: Ví nhö ngöôøi leo leân caây cao, döôùi laø vöïc thaúm ngaøn thöôùc. Ngöôøi aáy mieäng ngaäm caønh caây, chaân khoâng ñaïp choã naøo, tay khoâng baùm vaøo ñaâu. Chôït coù ngöôøi ñeán hoûi “yù Toå sö töø AÁn Ñoä sang”. Neáu môû mieäng ñaùp thì maát maïng naùt thaân, baèng chaúng ñaùp thì phuï loøng ngöôøi hoûi. Chính khi aáy phaûi laøm sao? Khi aáy coù Thöôïng toïa Chieâu böôùc ra thöa: - Chaúng hoûi khi ñaõ leo leân caây, luùc chöa leo leân caây thì theá naøo? Sö cöôøi roài thoâi. * Coù vò Taêng töø Qui Sôn ñeán, Sö hoûi: “Nhöõng ngaøy gaàn ñaây Hoøa thöôïng coù daïy nhöõng caâu gì?” Taêng thöa: “Coù ngöôøi hoûi theá naøo laø yù Toå sö töø AÁn Ñoä sang, Hoøa thöôïng lieàn döïng ñöùng phaát töû.” Sö hoûi tieáp: “Trong aáy huynh ñeä hieåu yù Hoøa thöôïng theá naøo?” Taêng thöa: “Trong aáy baøn vôùi nhau raèng ‘chính nôi saéc maø roõ ñöôïc taâm, gaù nôi vaät maø hieån ñöôïc lyù’.” Sö baûo: “Hoäi thì lieàn hoäi, chaúng hoäi maéc keït nôi aáy cheát gaáp.” Taêng laïi hoûi Sö: “YÙ Thaày theá naøo?” Sö lieàn giôû phaát töû leân. Sö coù laøm baøi keä: Töû thoát maãu traùc Con keâu meï moå Töû giaùc maãu xaùc Con bieát meï voû Töû maãu caâu vong Con meï ñeàu queân ÖÙng duyeân baát thaùt Hôïp duyeân chaúng loá. Sö tuøy cô daïy chuùng nhöõng lôøi ñôn giaûn, vaø coù laøm treân hai traêm baøi tuïng ñoái cô öùng duïng khoâng theo qui luaät, caùc nôi truyeàn baù raát thaïnh. * Ôû nuùi Tuyeát Ñaäu - (834-905) Sö hoï Lyù queâ ôû Hình Chaâu, vaøo nuùi Thöôùc xuaát gia. Naêm hai möôi tuoåi, Sö trôû veà chuøa Khai Nguyeân ôû boån Chaâu thoï giôùi, ôû ñaây hoïc kinh luaät baûy naêm. Sö töï than: “Ma-ñaèng sang Haùn dòch ra vaên naøy, Ñaït-ma ñeán Löông noùi roõ vieäc gì?” Sö beøn caát böôùc du phöông, ñeán tham vaán Hoøa thöôïng Tröôøng Sa. Tröôøng Sa hoûi:- Ngöôi ngöôøi ôû xöù naøo? Sö thöa:- ÔÛ Hình Chaâu. - Ta baûo chaúng phaûi töø kia ñeán. - Hoøa thöôïng ñaõ töøng ôû ñaây chaêng? Tröôøng Sa chaáp nhaän, cho vaøo thaát. Sau, Sö ñeán Ñoäng Sôn, Thaïch Söông thaáy phaùp khoâng coù vò khaùc. Ñeán nieân hieäu Haøm Thoâng, Sö daïo Tuyeân Thaønh, Quaän thuù laäp Thieàn uyeån nôi nuùi Ta Tieân ñeå hieäu Ñoaøn Thaønh Vieän thænh Sö truï trì. Taêng chuùng tìm ñeán tham vaán * Taêng hoûi: “Theá naøo laø maät thaát?” Sö ñaùp: “Chaúng thoâng gioù.” Taêng hoûi: “Theá naøo laø ngöôøi trong maät thaát?” Sö ñaùp: “Caùc thaùnh tieân xem chaúng thaáy.” Laïi noùi: “Ngaøn Phaät khoâng theå nghó, muoân thaùnh chaúng theå baøn, caøn khoân hoaïi maø khoâng hoaïi, hö khoâng bao maø chaúng bao, taát caû so saùnh khoâng baèng, ba ñôøi xöôùng maø chaúng khôûi.” * Khoaûng nieân hieäu Quang Khaûi (883-885) giaëc cöôùp noåi loaïn, Sö ñem ñoà chuùng ñeán Töù Minh. Ñeán nieân hieäu Ñaïi Thuaän naêm thöù hai (891), Quaän thuù thænh Sö ôû nuùi Tuyeát Ñaäu, ôû ñaây söï giaùo hoùa ñöôïc höng thaïnh. * Nieân hieäu Thieân Höïu naêm thöù hai (905) thaùng baûy, Sö coù chuùt ít beänh, nhoùm chuùng thaép höông phoù chuùc xong, chaáp tay thò tòch, thoï baûy möôi hai tuoåi. * 11. NI LIEÃU NHIEÂN ÔÛ MAÏT SÔN (?_?) Hoøa thöôïng Quaùn Kheâ Nhaøn ñi du phöông ñeán nuùi naøy, töï noùi: “Neáu töông ñöông thì ôû, chaúng vaäy thì xoâ ngaõ giöôøng thieàn.” Nhaøn vöøa vaøo Taêng ñöôøng, Lieãu Nhieân sai thò giaû ñeán hoûi: “Thöôïng toïa du phöông ñeán? hay vì Phaät phaùp ñeán?” Nhaøn ñaùp: “Vì Phaät phaùp ñeán.” Lieãu Nhieân leân toøa, Nhaøn ñeán tham. Lieãu Nhieân hoûi: “Hoâm nay Thöôïng toïa rôøi ôû ñaâu ñeán?” Nhaøn ñaùp: “Rôøi cöûa ñöôøng ñeán.” Lieãu Nhieân baûo: “Sao chaúng ñaäy laïi?” Nhaøn khoâng ñaùp ñöôïc, môùi leã baùi hoûi: “Theá naøo laø Maït Sôn?” Lieãu Nhieân ñaùp: “Chaúng baøy ñaûnh.” Nhaøn hoûi: “Theá naøo chuû Maït Sôn?” Nhieân ñaùp: “Chaúng phaûi töôùng nam nöõ.” Nhaøn naït raèng: “Sao chaúng bieán ñi?” Nhieân ñaùp: “Chaúng phaûi thaàn, chaúng phaûi quæ, bieán caùi gì?” Nhaøn môùi kính phuïc, ôû laïi laøm Tri vieân ba naêm. * Coù vò Taêng ñeán tham vaán, Nhieân baûo: “Raát lam luõ vaäy?” Taêng ñaùp: “Tuy nhieân nhö theá vaãn laø sö töû con.” Nhieân baûo: “Ñaõ laø sö töû con, vì sao bò Vaên-thuø côõi?” Taêng khoâng ñaùp ñöôïc. Taêng hoûi: “Theá naøo laø taâm coå Phaät?” Nhieân ñaùp: “Theá giôùi nghieâng ñoå?” Taêng hoûi: “Theá giôùi vì sao nghieâng ñoå?” Nhieân ñaùp: “Troïn khoâng thaân ta.” * (780-865) Sö hoï Chu queâ ôû Kieám Nam, Giaûn Chaâu, xuaát gia luùc hai möôi tuoåi, cuõng naêm aáy thoï giôùi cuï tuùc. Sö nghieân cöùu tinh thaâm Luaät taïng, thoâng suoát chæ thuù caùc kinh thuoäc Taùnh toâng vaø Töôùng toâng. Vì thöôøng giaûng kinh Kim Cang Baùt-nhaõ, neân thôøi nhaân goïi Sö laø Chu Kim Cang. Sö thöôøng noùi vôùi ñoàng hoïc: “Moät sôïi loâng nuoát beå caû, taùnh beå khoâng thieáu; haït caûi nhoû neùm treân muõi nhoïn, muõi nhoïn chaúng ñoäng, hoïc cuøng khoâng hoïc chæ coù ta bieát thoâi.” Nghe phöông Nam Thieàn toâng thaïnh haønh, Sö baát bình noùi: “Keû xuaát gia muoân kieáp hoïc oai nghi cuûa Phaät, vaïn kieáp hoïc teá haïnh cuûa Phaät, chaúng coøn ñöôïc thaønh Phaät. Nhöõng keû ma ôû phöông Nam daùm noùi ‘tröïc chæ nhaân taâm kieán taùnh thaønh Phaät’. Ta phaûi ruoàng taän hang oå cuûa chuùng, dieät heát nhöõng gioáng aáy ñeå ñeàn ôn Phaät.” Sö beøn khaên goùi leân ñöôøng mang theo boä Thanh Long sôù sao, ra khoûi ñaát Thuïc, nhaém Leã Döông tieán böôùc. Treân ñöôøng, Sö gaëp moät baø giaø baùn baùnh, beøn döøng nghæ chaân vaø baûo baø laáy ít caùi baùnh ñieåm taâm. Baø giaø chæ gaùnh cuûa Sö hoûi: “Goùi aáy laø saùch vôû gì?” Sö baûo: “Thanh Long sôù sao.” Baø hoûi: “Thaày thöôøng giaûng kinh gì?” Sö ñaùp: “Kinh Kim Cang.” Baø noùi: “Toâi coù moät caâu hoûi, neáu Thaày ñaùp ñöôïc, toâi xin cuùng döôøng baùnh ñieåm taâm. Baèng ñaùp chaúng ñöôïc, môøi Thaày ñi nôi khaùc?” Sö chòu. Baø hoûi: “Kinh Kim Cang noùi ‘quaù khöù taâm baát khaû ñaéc, hieän taïi taâm baát khaû ñaéc, vò lai taâm baát khaû ñaéc’, xin hoûi Thöôïng toïa ñieåm taâm naøo?” Sö ñaùp khoâng ñöôïc, beøn hoûi ñöôøng leân Long Ñaøm. * Ñeán Phaùp ñöôøng (nhaø noùi phaùp) gaëp Long Ñaøm, Sö noùi: “Laâu nay nghe danh Long Ñaøm, ñi ñeán nôi Ñaøm (ñaàm) chaúng thaáy, maø Long (roàng) cuõng khoâng hieän.” Suøng Tín baûo: “Ngöôi ñaõ gaàn ñeán Long Ñaøm.” Sö khoâng ñaùp ñöôïc, lieàn döøng laïi ñaây. * Moät ñeâm, Sö ñöùng haàu. Suøng Tín baûo: “Ñeâm khuya sao chaúng xuoáng?” Sö kính chaøo böôùc ra, laïi trôû vaøo, thöa: “Beân ngoaøi toái ñen.” Suøng Tín thaép ñeøn caày ñöa Sö. Sö toan tieáp laáy, Suøng Tín lieàn thoåi taét. Ngay ñoù, Sö ñaïi ngoä, lieàn leã baùi. Suøng Tín hoûi: “Ngöôi thaáy caùi gì?” Sö thöa: “Töø nay veà sau chaúng coøn nghi lôøi noùi chö laõo Hoøa thöôïng trong thieân haï.” Hoâm sau, Suøng Tín leân toøa baûo chuùng: - Trong chuùng ñaây coù moät gaõ raêng nhö kieám beùn, mieäng tôï chaäu maùu, ñaùnh moät gaäy chaúng ngoù laïi, khi khaùc y leân ngoïn nuùi cao voùt döïng laäp ñaïo cuûa ta. * Sö ñem boä sôù sao chaát ñoáng tröôùc phaùp ñöôøng (nhaø noùi phaùp) noåi löûa ñoát, noùi: - Toät cuøng caùc bieän luaän sieâu huyeàn nhö moät sôïi loâng neùm trong hö khoâng; heát saïch caùc troïng yeáu ôû ñôøi in moät nhoû nöôùc gieo trong hoà lôùn. Sö leã töø Suøng Tín ñi du phöông. * Ñeán Qui Sôn, Sö vaøo phaùp ñöôøng töø phía taây ñi qua phía ñoâng, laïi töø phía ñoâng sang phía taây, hoûi: “Coù chaêng? Coùù chaêng?” Qui Sôn ngoài laëng leõ khoâng ngoù tôùi. Sö noùi: “khoâng, khoâng”, lieàn ñi thaúng ra cöûa töï noùi: “Tuy nhieân nhö theá cuõng chaúng ñaëng thoâ xuaát.” Sö beøn ñaày ñuû oai nghi ñi trôû vaøo. Vöøa böôùc ra cöûa, Sö ñöa toïa cuï leân, goïi: “Hoøa- thöôïng”, Qui Sôn toan naém phaát töû, Sö lieàn heùt, phuûi aùo ra ñi. Chieàu, Qui Sôn hoûi Thuû toïa: “Vò Taêng môùi ñeán khi saùng coøn ôû chaêng?” Thuû toïa thöa: “Ngay khi ñoù, y trôû ra phaùp ñöôøng mang giaøy coû ñi luoân.” Qui Sôn baûo: “Gaõ aáy veà sau, leân taän ngoïn nuùi cao, caát am coû ôû, ñeå roài quôû Phaät maéng Toå.” Sö döøng laïi Leã Döông 30 naêm. Gaëp luùc Ñöôøng Voõ Toân pheá giaùo, Sö tò naïn ôû moät mình trong thaïch thaát taïi Phuø Sôn. Ñeán thôøi Ñaïi Trung naêm ñaàu (847), Thaùi thuù teân Tieát Ñình Voïng taùi truøng tu tònh xaù Ñöùc Sôn ñeå hieäu laø Coå ñöùc Thieàn vieän, tìm kieám nhöõng vò ñaïo haïnh truï trì. Nghe tieáng Sö, Ñình Voïng nhieàu phen ñeán thænh, Sö chaúng chòu xuoáng nuùi. Ñình Voïng laäp keá, laáy traø, muoái ñeán phao vu Sö phaïm caám phaùp, ñieäu Sö veà Chaâu chieâm leã. Ñình Voïng coá thænh cho ñöôïc Sö ôû Ñöùc Sôn. Sau cuøng Sö chaáp nhaän. ÔÛ ñaây, Sö xieån döông Toâng phong raát thaïnh. * Sö thöôïng ñöôøng baûo chuùng: - Nôi mình voâ söï thì chôù voïng caàu, voïng caàu maø ñöôïc cuõng chaúng phaûi ñöôïc. Caùc oâng chæ voâ söï nôi taâm, voâ taâm nôi söï thì hö (roãng) maø linh (lanh leï), khoâng maø dieäu. Neáu coù noùi goác ngoïn chöøng ñaàu maûy loâng ñeàu laø töï doái. Coøn coù maûy may nghó nhôù, laø nghieäp nhaân tam ñoà. Baát chôït sanh tình (voïng khôûi) laø muoân kieáp bò khoùa kín (ñòa nguïc). Danh thaùnh hieäu phaøm troïn laø tieáng roãng, töôùng ñaëc bieät hình xaáu xa ñeàu laø saéc huyeãn. Caùc oâng muoán caàu ñoù, maø khoâng bò luïy sao? Vaø caùc oâng chaùn ñoù, laïi thaønh beänh lôùn? Caû hai ñeàu laø voâ ích. * Sö thöôïng ñöôøng baûo: - Hoâm nay toái khoâng ñöôïc thöa hoûi, ai thöa hoûi seõ aên ba möôi gaäy. Khi aáy coù moät vò Taêng böôùc ra leã baùi, Sö lieàn ñaùnh. Taêng aáy thöa: - Con chöa thoát ra lôøi hoûi, vì sao Hoøa thöôïng ñaùnh con? Sö hoûi:- OÂng laø ngöôøi xöù naøo? - Con ngöôøi Taân La (Trieàu Tieân). Sö baûo:- OÂng khi chöa xuoáng thuyeàn ñaõ ñaùng aên ba möôi gaäy roài. * Long Nha hoûi: - Khi con caàm kieám Maïc Da toan chaët ñaàu Thaày thì sao? Sö ñöa coå ñeán tröôùc. Long Nha noùi: “Rôi.” Sö cuôøi haû! haû! Sau, Long Nha ñeán Ñoäng Sôn, thuaät laïi vieäc aáy. Ñoäng Sôn hoûi: “Ñöùc Sôn noùi theá naøo?” Long Nha thöa: “Ñöùc Sôn khoâng noùi.” Ñoäng Sôn baûo: “Chôù noùi Ñöùc Sôn khoâng noùi, haõy ñem ñaàu Ñöùc Sôn trình Laõo taêng xem?” Long Nha bieát loãi xin saùm hoái. Coù ngöôøi ñem vieäc aáy thuaät laïi Sö, Sö baûo: “OÂng giaø Ñoäng Sôn khoâng bieát toát xaáu, gaõ aáy ñaõ cheát ñöôïc bao laâu, cöùu ñöôïc choã duïng gì?” * Sö thöôïng ñöôøng baûo: “Hoûi töùc coù loãi, chaúng hoûi laïi traùi.” Coù vò Taêng böôùc ra leã baùi. Sö lieàn ñaùnh. Taêng thöa: “Con môùi leã baùi vì sao Hoøa thöôïng ñaùnh?” Sö baûo: “Ñôïi ngöôi môû mieäng laøm gì kòp.” * Sö sai thò giaû goïi Nghóa Toàn, Nghóa Toàn ñeán, Sö baûo: “Ta baûo keâu Nghóa Toàn, ngöôi ñeán laøm gì?” Nghóa Toàn khoâng ñaùp ñöôïc. * Sö thaáy vò Taêng ñeán, lieàn ñoùng cöûa. Vò Taêng goõ cöûa. Sö hoûi: “ai” Taêng thöa: “sö töû con”. Sö môû cöûa. Taêng leã baùi. Sö lieàn leo leân coå côõi, noùi: “Suùc sanh naøy töø xöù naøo ñeán?” * Tuyeát Phong Nghóa Toàn hoûi: “Toâng thöøa töø tröôùc, rieâng con coù phaàn chaêng?” Sö ñaùnh moät gaäy, baûo: “Noùi gì?” Nghóa Toàn thöa: “Chaúng hoäi.” Hoâm sau, giôø thöa hoûi, Sö noùi: “Toâng cuûa ta khoâng caàu lôøi, thaät khoâng coù moät phaùp daïy ngöôøi.” Tuyeát Phong nhaân caâu naøy ñöôïc tænh. * Sö daïy chuùng: - Caùc oâng töø saùng ñeán chieàu coù vieäc gì? chaúng caàn trình moâi löøa, moû ngöïa hoûi Laõo giaø Ñöùc Sôn sao? Ta chaúng sôï caùc oâng, chöa bieát caùc oâng coù nhöõng nghi vaán gì? Gaàn ñaây trong thôøi kyø maït phaùp, coù raát nhieàu boïn quæ thaàn ôû nhaø beân noùi raèng “ta laø Thieàn sö”. Chaúng bieát hoïc ñöôïc bao nhieâu thieàn ñaïo, noùi töông tôï cho Laõo taêng nghe? Caùc oâng! Nhöõng laõo troïc ôû moïi nôi daïy caùc oâng tu haønh thaønh Phaät, chaïy beân ngoaøi thaønh ñöôïc bao nhieâu oâng Phaät? Caùc oâng neáu khoâng theå hoïc, laïi chaïy tìm caùi gì? Neáu coù hoïc caùc oâng thöû ñem caùi hoïc ñöôïc trình cho Laõo taêng xem? Moät caâu chaúng töông ñöông phaûi aên moät gaäy ñau ñieáng môùi ñöôïc. Caùc oâng bò nhöõng laõo troïc moïi nôi duøng ma mò laøm beänh, noùi ta laø ngöôøi tu haønh, laøm ra hình thöùc in tuoàng boä maët ngöôøi ñaéc ñaïo. Chôù coù nhaän duïng taâm nhö theá, muoân kieáp ngaøn ñôøi luaân hoài trong tam giôùi ñeàu laø “Coù taâm”. Vì côù sao? Vì taâm sanh thì caùc thöù phaùp sanh. Neáu kheùo moät nieäm chaúng sanh thì haèng thoaùt khoûi sanh töû, chaúng bò sanh töû troùi buoäc, caàn ñi thì ñi, caàn ngoài thì ngoài, laïi coøn coù vieäc gì? * Nhaân giaû! ta thaáy caùc oâng phaùt taâm ñeán trong hoäi nhöõng laõo troïc hoïc Phaät phaùp, gaùnh vaùc chaúng tieác thaân maïng, roát cuoäc caùc oâng ñeàu bò ñaâm ñui maét, ñoaïn ñöùt maïng caên. Coù vaøi ba traêm keû töông tôï daâm nöõ, noùi: “ta laøm hoùa chuû döïng laäp phaùp traøng, vì ngöôøi sau môû maét cho hoï”. Keû aáy töï cöùu ñöôïc chaêng? Nhaân giaû! noùi tu haønh nhö theá, caùc oâng ñaâu chaúng nghe Laõo Hoà (oâng giaø AÁn Ñoä, chæ Phaät) traûi ba kieáp A-taêng-kyø tu haønh maø nay coøn ñaâu? Sau taùm möôi (80) naêm cheát maát, cuøng caùc oâng coù khaùc gì? Caùc oâng chôù cuoàng! Khuyeân caùc oâng khoâng gì hôn THOÂI HEÁT ñi, VOÂ SÖÏ ñi. Taâm vöøa khôûi moät nieäm töùc laø quyeán thuoäc nhaø ma, laø keû tuïc phaù giôùi. Caùc oâng thaáy Ñöùc Sôn ra ñôøi naêm naêm, möôøi naêm, ñoàng nghó tuï hoïp nhau ñeán naïn vaán, mong ta ñôù löôõi khoâng lôøi. Caùc oâng thaät laø boïn laâu la. Sao nay chaúng ñeå caây duøi xoi phuûng ñaõy ñöïng, xuaát ñaàu hay chaúng xuaát ñaàu laø toát, ta caàn hoûi thaät caùc oâng , chôù laàm. * Nhaân giaû! Caùc oâng chaïy laêng xaêng beân nhaø ngoaøi, noùi “ta hieåu thieàn, hieåu ñaïo”; chæ ngöïc, chæ söôøn, khen ngôïi, trònh troïng. Nhöõng caùi aáy caàn phaûi möûa heát môùi ñöôïc Voâ Söï. Caùc oâng chæ caàn ngoaøi khoâng maéc thanh saéc, trong khoâng hieåu bieát naêng sôû. Vì theå khoâng phaøm thaùnh, laïi hoïc caùi gì? Duø hoïc ñöôïc traêm ngaøn dieäu nghóa, chæ laø con quæ aên gheû böôùu, thaûy ñeàu laø tinh mò. Ta trong aáy roãng theânh, noùi coù chaúng phaûi coù, noùi khoâng chaúng phaûi khoâng, noùi phaøm chaúng phaøm, noùi thaùnh chaúng thaùnh, taát caû choã ñeå y chaúng ñöôïc, maø laøm thaày muoân phaùp, caùi aáy ta chaúng daùm cheâ y. Sôû dó Laõo Hoà (Phaät) möûa ra bao nhieâu phöông tieän ñaøm daõi daïy caùc oâng VOÂ SÖÏ ñi, chôù nhaèm beân ngoaøi tìm. Caùc oâng laïi chaúng nhaän, muoán ñöôïc gom goùp nhöõng ngoân cuù thuø thaéng, doàn trong hoâng trong ngöïc, noùi lôøi kheùo leùo, laáy ñaàu löôõi bieän ñeán quaàn vaûi, coát mong cho ngöôøi bieát, noùi ta laø Thieàn sö, mong coù choã xuaát ñaàu loä dieän. Neáu coù kieán giaûi nhö theá laø con quæ ôû xöông troân, coù ngaøy seõ vaøo ñòa nguïc Baït thieät. Ñeán ñoù roài, tìm ngöôøi noùi ta laø Thieàn sö ñi! Keû khaùch trong nhaø thieàn vöøa bò ngöôøi hoûi ñeán vieäc boån phaän, mieäng in caây coïc, lieàn trôû laïi noùi vôùi hoï Boà-ñeà Nieát-baøn chaân nhö giaûi thoaùt, daãn roäng trong ba taïng, noùi giaùo laø thieàn laø ñaïo, doái gaït ngöôøi chung quanh, coù gì laø dính daùng, cheâ bai tieân Toå cuûa ta. Choã thaáy cuûa laõo Ñöùc Sôn naøy chaúng phaûi theá, trong aáy Phaät cuõng khoâng, phaùp cuõng khoâng; Ñaït-ma laø oâng giaø Hoà tanh hoâi, Boà-taùt thaäp ñòa laø keû gaùnh phaån, Ñaúng giaùc Dieäu giaùc laø keû phaøm phu phaù giôùi, Boà-ñeà Nieát-baøn laø caây coïc coät löøa, möôøi hai phaàn giaùo laø boä soå cuûa quæ thaàn laø giaáy lau gheû, Töù quaû Tam hieàn Sô taâm Thaäp ñòa laø quæ giöõ moà xöa, töï cöùu ñöôïc chaêng? Phaät laø cuïc phaân cuûa oâng giaø Hoà (AÁn). * Nhaân giaû! chôù laàm thaân maëc aùo gheû böôùu, hoïc vieäc gì? AÊn côm no roài, noùi chaân nhö Nieát-baøn, ngoaøi da laïi coù maùu chaêng? Caàn phaûi coù yù khí tröôïng phu môùi ñöôïc. Caùc oâng chôù meán thaùnh, thaùnh laø danh töø roãng. Ñeán tam giôùi möôøi phöông theá gian, neáu coù moät haït buïi, moät phaùp thaät ñeå cho caùc oâng nhaän laáy, sanh hieåu gìn giöõ quí troïng, troïn rôi vaøo thieân ma ngoaïi ñaïo, aáy laø coù hoïc ñöôïc, cuõng laø boïn tinh mò daõ hoà nöông coû döïa caây. Caùc oâng! khoaûng naøy khoâng coù moät phaùp cho caùc oâng giaûi hoäi, töï mình cuõng chaúng hoäi thieàn. Ta cuõng chaúng phaûi thieän tri thöùc, moïi vieäc ñeàu khoâng hieåu, chæ bieát ñi æa ñi ñaùi, aên côm maëc aùo, coøn coù vieäc gì? Laõo Ñöùc Sôn naøy khuyeân caùc oâng chi baèng giöõ boån phaän ñi, sôùm thoâi döùt ñi, chôù hoïc cuoàng loaïn, moãi ngöôøi gaùnh töû thi moät caùch linh hoaït ñi. Caùc laõo troïc trong mieäng öa aên ñaøm daõi cuûa ngöôøi, noùi “ta laø ngöôøi vaøo tam giôùi tu haïnh uaån tích, nuoâi lôùn thai thaùnh, nguyeän thaønh quaû Phaät”. Nhöõng boïn nhö theá, Laõo Ñöùc Sôn naøy thaáy nhö teân ñoäc baén vaøo tim, kim chaâm vaøo maét, ñaõ coâ phuï tieân Toå, laøm luïy Toâng ñoà cuûa ta. Hoï noùi “ta laø keû xuaát gia”, nhö theá aên tieâu cuûa thí chuû möôøi phöông, thaät söï moät gioït nöôùc cuõng chaúng tieâu ñaëng, coøn chaúng daùm ñi treân ñaát quoác vöông, cha meï khoâng nuoâi moùn ngon vaät laï, ñaâu phaûi laø khoâng vieäc. Chôù laàm duïng taâm, vua Dieâm-la seõ thaêm hoûi ngöôi, seõ xoû muõi ngöôi troùi vaøo coät truï ñeå ñeàn laïi nôï tröôùc. Chôù baûo Laõo taêng chaúng noùi. Caùc oâng thaät laø coù phöôùc gaëp Ñöùc Sôn ra ñôøi, vì caùc oâng coåi daây troùi buoäc, thoaùt khoûi loàng giam, gôõ khoûi löng ngöïa, ñöôïc laøm ngöôøi toát, tam giôùi luïc ñaïo baét oâng chaúng ñöôïc. Laïi khoâng coù phaùp khaùc. Caùi saùng rôõ roãng rang khoâng ngaïi töï taïi aáy, chaúng phaûi vaät do caùc oâng trang nghieâm ñöôïc. Töø Phaät ñeán Toå ñeàu truyeàn phaùp naøy maø ñöôïc xuaát ly. Moät Ñaïi taïng kinh chæ laø chænh lyù caùc oâng hieän thôøi. Caùc oâng chôù nhaèm choã khaùc tìm kieám, cho ñeán Ñaït-ma _ vò Taêng nöôùc Hoà con maét xanh nhoû_ ñeán xöù naøy cuõng chæ daïy caùc oâng Voâ Söï ñi, daïy caùc oâng chôù taïo taùc, maëc aùo aên côm, ñi æa ñi ñaùi, laïi khoâng coù sanh töû ñaùng sôï, cuõng khoâng Nieát-baøn neân ñöôïc, khoâng Boà-ñeà ñeå chöùng, chæ laø taàm thöôøng moät ngöôøi Voâ Söï. Nhaát laø, chôù khoanh tay laøm Thieàn sö, tìm choã xuaát ñaàu, duøng lôøi kheùo leùo löøa gaït keû haäu sanh, muoán ñöôïc ngöôøi goïi mình laø Tröôûng laõo, treân phaàn cuûa chính mình khoâng chuùt dính daùng, vaãn laø taâm thöùc laêng xaêng ngaøy ñeâm taùc quaùi chaúng döøng, taùn thaùn trònh troïng ta laø toâng ñoà cuûa Maõ Ñaïi sö ôû Giang Taây. Laõo Ñöùc Sôn naøy chaúng phaûi theá. Naøy heát thaûy caùc oâng! ta thaáy Hoøa thöôïng Thaïch Ñaàu oâng giaø khoâng bieát toát xaáu, sôû dó maêéng caùc ñoà ñeä: “caùc ngöôi chôù maéc nôi thanh saéc, danh ngoân, cuù nghóa, caûnh trí, cô quan, ñaïo lyù thieän aùc, phaøm thaùnh, thuû xaû, phan duyeân, nhieãm tònh, minh aùm, höõu voâ, trong caùc caùi ñaùng nghó, ñöôïc theá môùi phaûi laø ngöôøi Voâ Söï. Phaät cuõng chaúng baèng ngöôi, Toå cuõng chaúng baèng ngöôi.” * Nhaân giaû! chôù chaïy moøn goùt chaân caùc oâng, khoâng coù thieàn ñaïo naøo khaùc coù theå hoïc. Neáu coù hoïc ñöôïc, töùc laø hai ñaàu ba coå, laø kieán giaûi cuûa ngoaïi ñaïo. Cuõng khoâng coù thaàn thoâng bieán hoùa thaät. Neáu oâng noùi thaàn thoâng laø thaùnh thì chö thieân, long thaàn, tieân, ngoaïi ñaïo ñöôïc nguõ thaàn thoâng vaø tu-la cuõng coù thaàn thoâng lyù öng laø Phaät sao? ÔÛ treân ñaûnh nuùi moät mình, ngaøy aên moät böõa, ngoài maõi chaúng naèm, saùu thôøi leã tuïng, vaãn coøn hoà nghi sanh töû. Laõo Hoà (Phaät) coù noùi: “caùc haïnh voâ thöôøng laø phaùp sanh dieät”. Neáu noùi nhaäp ñònh ngöng thaàn tònh löï maø ñöôïc, boïn Ni-kieàn-töû v.v… caùc thaày ngoaïi ñaïo cuõng nhaäp ñöôïc ñaïi ñònh taùm muoân kieáp, ñaâu chaúng phaûi laø Phaät ö? Phaûi bieát roõ taø kieán tinh mò. * Nhaân giaû! Laõo Hoà chaúng phaûi Thaùnh. Phaät laø cuïc cöùt cuûa Laõo Hoà. Caàn thieát nhaân giaû bieän raønh toát xaáu, chôù maéc nhaân ngaõ thì khoûi bò chö thaùnh coät, Boà-ñeà coät, giaûi thoaùt, thuø thaéng, danh ngoân, dieäu nghóa nhaän chìm, troùi buoäc. Vì côù sao? - Vì moät nieäm voïng taâm chaúng saïch töùc laø sanh töû tieáp noái. Nhaân giaû! thôøi giôø chaúng ñôïi ngöôøi, chôù ñeå troâi qua thaùng ngaøy, thôøi gian ñaùng tieác. Laõo taêng chaúng mong caùc oâng laøm keû tôù gaùnh vaùc ruoäng nhaø. Neáu caùc oâng chaáp nhaän thì tin laáy, neáu chaúng chaáp nhaän thì moãi ngöôøi coù moät caùi baùt mang leân vai maø ñi. Laõo taêng cuõng chaúng caàn caùc oâng. Caùc laõo troïc ôû moïi nôi, moät ngöôøi chieám cöù moät xöù, noùi thieàn noùi ñaïo, caùc oâng mau ñi hoïc laáy cheùp laáy. Ta trong ñaây khoâng coù moät phaùp cho caùc oâng. Nhaân giaû! hoûi laáy hoïc laáy ñeå laøm tri giaûi, Laõo taêng khoâng theå vaøo ñòa nguïc Baït thieät. Neáu coù moät haït buïi, moät phaùp chæ daïy cho ngöôøi, noùi raèng coù Phaät coù phaùp, coù tam giôùi ñeå ra, ñeàu laø daõ hoà tinh mò. * Chö nhaân giaû! muoán ñöôïc bieát chaêng? Chæ laø caùi roãng khoâng, coøn khoâng coù moät maûy buïi coù theå ñöôïc, nôi nôi thanh tònh, saùng rôõ roãng suoát, trong ngoaøi ñeàu saùng suoát, voâ söï, voâ y, khoâng choã nöông gaù thì coù vieäc gì? Laõo taêng töø sanh ñeán töû chæ laø Laõo tyø-kheo, tuy sanh trong tam giôùi maø khoâng caáu nhieãm, coøn muoán ñöôïc ra khoûi choã naøo? Duø coù choã ñi, cuõng laø loàng baãy, ma seõ coù cô hoäi thuaän tieän. Nhaân giaû! chôù duïng thaân taâm, vì khoâng theå ñöôïc, chæ caàn trong taát caû thôøi chôù keït nôi thanh saéc, coát phaûi nhöõng haønh lyù töø tröôùc moät luùc neùm heát, choùng thoaùt xieàng xích, haèng lìa caùi (nguõ caùi) trieàn (thaäp trieàn). Moät nieäm khoâng sanh thì meù tröôùc meù sau döùt, khoâng nghó khoâng nhôù, khoâng moät phaùp hôïp tình. * Nhaân giaû! laøm sao caém moû xuoáng, caùc oâng nhieàu tri giaûi, ñaõ töøng bieát maët maøy y chaêng? Keû xuaát gia, cho ñeán baäc Boà-taùt thaäp ñòa maõn taâm tìm daáu veát cuûa y cuõng chaúng ñöôïc. Do ñoù, chö thieân hoan hæ, ñòa thaàn ñôõ chaân, möôøi phöông chö Phaät khen ngôïi, ma vöông khoùc loùc. Vì côù sao? Bôûi caùi roãng khoâng naøy hoaït baùt raïng ngôøi, khoâng coäi goác, khoâng choã nôi. Neáu ngöôøi ñeán ñöôïc trong aáy, con maét ñöùng chôùp ñeàu khoâng lieân heä. * Nhaân giaû! chôù caàu Phaät, Phaät laø keû giaëc ñaïi saùt nhaân löøa bao nhieâu ngöôøi rôi vaøo haàm ma daâm. Chôù caàu Vaên-thuø Phoå Hieàn, laø keû tôù ruoäng nhaø. Ñaùng tieác, laø baäc tröôïng phu ñöôøng ñöôøng maø uoáng thuoác ñoäc cuûa ngöôøi. Beøn toan laøm Thieàn sö, tröôùc maët thaáy thaàn thaáy quæ, veà sau cuoàng loaïn chaïy sang nhaø beân tìm Sö baø ñaäp ngoùi boùi cho. Bò caùc laõo troïc voâ tri, xuû queû baûo leã quæ Toå sö, quæ Phaät, quæ Boà-ñeà Nieát-baøn. Keû daâm nöõ nhoû aáy chaúng hoäi, lieàn hoûi “theá naøo laø yù Toå sö töø taây sang”, laõo troïc kia lieàn ñaùnh giöôøng thieàn laøm caûnh, hoaëc döïng phaát töû, baûo “trôøi trong toát, möa toát, loàng ñeøn toát”, lôøi leõ kheùo leùo göôïng laøm tieát muïc, coù huyeàn loä, ñieåu ñaïo, xeø tay. Neáu nhaän nhöõng lôøi noùi nhö theá, khaùc naøo ñem baùt baùu ñöïng ñoà dô, nhö ñem phaån laøm höông chieân-ñaøn. * Nhaân giaû! kia ñaõ laø tröôïng phu, ta cuõng vaäy, khieáp nhöôïc vôùi ai? Maø troïn ngaøy ñeán caùc laõo troïc moïi nôi nhaän laáy ñaøm daõi cuûa hoï, troïn khoâng bieát hoå theïn, khoå thay! khoå thay! laøm cuoàng loaïn ngöôi, nhaân quaû roõ raøng seõ laøm thaân traâu keùo caøy mang böøa. Hoaëc keû troøng maét chôït hieän, khí löïc chaúng theâm, duøng gaäy to ñaäp xöông soáng oâng, aên cöôùp aùo côm cuûa Phaät, noùi “ta tu haønh xong”. * Sö daïy chuùng: - Coù khi côõi ñaàu coïp naém ñuoâi coïp, caâu thöù nhaát roõ toâng chæ, khi khoâng noùi thaáy baøy cô phong, nhö ñoàng ñieän chôùp. * Sö coù beänh, Taêng hoûi: “Laïi coù caùi chaúng beänh chaêng?” Sö ñaùp: “Coù.” Taêng hoûi: “Theá naøo laø caùi chaúng beänh?” Sö baûo: “OÂi da! OÂi da!” Sö laïi baûo chuùng: - Chuïp khoâng tìm tieáng luoáng nhoïc taâm thaàn caùc ngöôi; moäng tænh, tænh roài troïn khoâng coù vieäc gì. Noùi xong, Sö ngoài yeân maø tòch. Nhaèm ñôøi Ñöôøng nieân hieäu Haøm Thoâng naêm thöù saùu (865), ngaøy muøng ba thaùng chaïp naêm AÁt Daäu. Sö thoï taùm möôi saùu tuoåi. Vua saéc thuïy Kieán Taùnh Ñaïi sö. * LÔØI DÒCH GIAÛ Chuùng toâi coá traùnh neù khoâng daùm laïm baøn nhöõng ngoân ngöõ vaø haønh ñoäng cuûa chö Thieàn ñöùc. Bôûi leõ khoâng muoán ñoäc giaû nhai laïi nhöõng baõ xaùc mía khoâ, ñeå moãi ñoäc giaû töï thöôûng thöùc vò cam loà cuûa chính mình phaùt minh. Nhöng, qua ngoân ngöõ cuûa ngaøi Ñöùc Sôn, neáu chuùng toâi khoâng baøn e coù nhieàu ñoäc giaû hieåu leäch laïc, khieán baûn nguyeän cuûa chuùng toâi khoâng ñaït ñöôïc, maø coù theå traùi laïi laø khaùc. Do ñoù, chuùng toâi coù ít lôøi bình nhö sau: Ñöùc Sôn laø moät ngoâi sao saùng trong Thieàn moân vaøo thôøi Ñöôøng maït. Nhöõng Thieàn sinh ñeán tham vaán ña soá ñöôïc Ngaøi cho aên gaäy. Moãi khi thöôïng ñöôøng daïy chuùng, Ngaøi thöôøng duøng nhöõng ngoân ngöõ taùo baïo, maø ngöôøi ta goïi laø “maéng Phaät maï Toå”. Vì sao Ñöùc Sôn coù haønh ñoäng ngoân ngöõ aáy? Bôûi leõ, Ngaøi quaù NHIEÄT TÌNH, noùi theo danh töø nhaø Thieàn coù “taâm laõo baø”. Chuùng ta thaáy, khi Ngaøi caát gaùnh kinh leân vai sang phöông Nam, khoâng vì tìm hieåu thieàn, maø coát “tieâu dieät chuùng ma quaùi (Thieàn toâng) ñeå baùo aân Phaät”. Taâm nieäm aáy, ñaõ noùi leân Ngaøi laø söù giaû cuûa Luaät, Giaùo. Luaät, Giaùo laø lyù töôûng toái thöôïng ñôøi Ngaøi phaûi phuïng thôø. Nhö vaäy, Ngaøi sang phöông Nam vôùi NHIEÄT TÌNH hoä phaùp “toài taø phuï chaùnh” (deïp taø giuùp chaùnh). Sau khi gaëp Long Ñaøm, lyù töôûng toái thöôïng cuûa Ngaøi toân thôø ñaõ trôû thaønh hình aûnh cheát, laø caën baõ cuûa ngöôøi xöa. Chí nguyeän “toài taø phuï chaùnh” cuûa Ngaøi ñaõ tan bieán nhö maây khoùi, hay ngöôïc laïi chính Ngaøi töï thaáy mình laø nguôøi “phuï taø toài chaùnh” (giuùp taø deïp chaùnh). Ñoät bieán baát thaàn aáy, khieán Ngaøi mang gaùnh kinh ra tröôùc phaùp ñöôøng thieâu saïch. Coù ngoài nhaø giam môùi bieát thöông nhöõng ngöôøi bò giam, ñoù laø NHIEÄT TÌNH cuûa Ñöùc Sôn qua giai ñoaïn hai. Thieàn, Ñaïo laø caùi linh minh hieän höõu nôi mình. Song vöøa khôûi taâm tìm noù lieàn maát, mong thaáy noù ñaõ chaúng hieän. Noù khoâng phaûi nhöõng vaên töï khoâ caèn, cuõng khoâng phaûi ngoân ngöõ sanh dieät. Baùm vaøo vaên töï, vaøo ngoân ngöõ ñeå caàu Thieàn caàu Ñaïo thaät laø ñaïi sai laàm. Boû mình ñi caàu Thieàn caàu Ñaïo nôi ngöôøi, thaät laø vieäc “côõi traâu tìm traâu”, “bính ñinh caàu hoûa”. Nhöng, nhaø giam vaên töï ngoân ngöõ, daây xieàng caàu caïnh beân ngoaøi ñaõ vaø ñang giam giöõ xieàng xích bao nhieâu ngöôøi coù thieän chí hoïc ñaïo. Do ñoù, vôùi NHIEÄT TÌNH cuûa Ñöùc Sôn phaûi ñaäp tan noù baèng gaäy, maït saùt chuùng baèng lôøi, haàu mong coåi troùi cho moïi ngöôøi. Ñuùng nhö lôøi bình cuûa Vaân Moân sau naøy “chæ coù Ñöùc Sôn môùi hay khen ngôïi Phaät, Toå”. Phaät, Toå coá laäp moïi phöông tieän ñeå phaù chaáp cho chuùng ta. Chuùng ta khoâng möôïn phöông tieän aáy ñeå goät saïch voïng chaáp cuûa mình, traùi laïi baùm laáy phöông tieän cho laø cöùu kính, thaät laø töï laáy daây troùi mình. Khi ñaõ bò troùi roài, chaïy caàu ngöôøi khaùc môû troùi. Ñoù laø töø sai laàm naøy sang sai laàm khaùc, caû ñôøi laån quaån laøm sao thoaùt ñöôïc! Ai ñaõ coù “taâm laõo baø” troâng thaáy theá maø chaúng thöông? Huoáng nöõa Ñöùc Sôn laø moät naïn nhaân vöøa thoaùt naïn, troâng thaáy baïn ñoàng haønh cuûa mình ñang bò bao vaây, laøm sao khoâng coù nhöõng caùi ñaùnh toùe löûa, nhöõng lôøi maéng teùt tai, laáy laøm phöông tieän cöùu caáp. Cho neân, ñoïc Ñöùc Sôn, chuùng ta ñöøng khoù chòu bôûi ngoân ngöõ vaø haønh ñoäng cuûa Ngaøi, vì bieát ñoù laø phöông tieän caáp baùch, cuõng ñöøng baét chöôùc ngoân ngöõ aáy ñeå phæ baùng Tam Baûo maø phaûi ñoïa ñòa nguïc. Chuùng ta caàn phaûi hoïc NHIEÄT TÌNH cuûa Ñöùc Sôn, vaø coát nhaän ra choã chí yeáu maø Ngaøi muoán chæ daïy. ] |
||
