 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP HAI H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ BAÛY SAU LUÏC TOÅ (tt) Ôû Tröôøng Khaùnh - (854-932) Sö hoï Toân queâ ôû Dieâm Quan Haøn Chaâu. Thuôû nhoû, Sö baåm taùnh thuaàn ñaïm. Naêm möôøi ba tuoåi, Sö ñeán chuøa Thoâng Huyeàn ôû Toâ Chaâu xuaát gia thoï giôùi. Sau ñoù, Sö ñi tham vaán khaép caùc thieàn hoäi. Nieân hieäu Caøn Phuø naêm thöù naêm (878), Sö vaøo xöù Maân yeát kieán Taây Vieän, thöa hoûi Linh Vaân. Nôi Linh Vaân, Sö hoûi: - Theá naøo laø ñaïi yù Phaät phaùp? Linh Vaân ñaùp:- Vieäc löøa chöa ñi, vieäc ngöïa laïi ñeán. Sö khoâng kheá hoäi. * Sö ñeán Tuyeát Phong cuõng ñeà khôûi caâu hoûi treân. Tuyeát Phong ñaùp: OÂng ñaâu chaúng phaûi ngöôøi Toâ Chaâu? Sö thöa: Con ñaâu chaúng bieát laø ngöôøi Toâ Chaâu. Tuyeát Phong daïy yeát kieán Huyeàn Sa. Ñeán Huyeàn Sa, Sö cuõng hoûi caâu aáy. Huyeàn Sa baûo: OÂng laø Laêng ñaïo giaû taïi sao chaúng hoäi. Sö thöa: Chaúng bieát Linh Vaân noùi theá aáy laø yù taïi choã naøo? Huyeàn Sa baûo: Chæ laø Laêng ñaïo giaû, khoâng theå tìm beân ngoaøi… Nhö theá, nôi Tuyeát Phong Sö qua laïi thöa hoûi ngoùt hai möôi naêm, ngoài raùch baûy caùi boà ñoaøn maø khoâng saùng vieäc naøy. * Moät hoâm, Sö cuoán reøm boãng nhieân ñaïi ngoä, beøn laøm baøi tuïng: Ñaïi sai daõ ñaïi sai Quyeän khôûi lieâm lai kieán thieân haï Höõu nhaân vaán ngaõ thò haø toâng Nieâm khôûi phaát töû phaùch khaåu ñaû. (Raát sai cuõng raát sai Vöøa cuoán reøm leân thaáy thieân haï Coù ngöôøi hoûi ta laø toâng gì? Caàm caây phaát töû nhaèm mieäng ñaùnh.) * Tuyeát Phong noùi vôùi Huyeàn Sa: Keû naøy ñaõ trieät ngoä. Huyeàn Sa thöa: Chöa ñöôïc, ñaây laø yù thöùc laøm ra, ñôïi khaùm phaù ra môùi tin chaéc. Chieàu ñeán, chuùng taêng vaøo phaùp ñöôøng thöa hoûi. Tuyeát Phong noùi vôùi Sö: Ñaàu-ñaø Bò chöa chaáp nhaän oâng, thaät coù chaùnh ngoä ôû tröôùc chuùng noùi ra xem. Sö lieàn noùi baøi tuïng: Vaïn töôïng chi trung ñoäc loä thaân Duy nhaân töï khaúng naõi vi thaân Tích thôøi maäu höôùng ñoà trung mích Kim nhaät khaùn nhö hoûa lyù baêng. Dòch: Chính trong vaïn töôïng hieän toaøn thaân Chæ ngöôøi töï nhaän môùi laø gaàn Thuôû xöa laàm nhaém ngoaøi ñöôøng kieám Ngaøy nay xem laïi baêng trong loø. Tuyeát Phong nhìn Huyeàn Sa noùi: Khoâng theå laø yù thöùc laøm ra. * Sö hoûi Tuyeát Phong: Moät ñöôøng töø tröôùc chö thaùnh truyeàn trao thænh Thaày chæ daïy? Tuyeát Phong laêëng thinh. Sö leã baùi roài lui. Tuyeát Phong mæm cöôøi. * Sö vaøo phöông tröôïng tham vaán Tuyeát Phong. Tuyeát Phong hoûi: Laø caùi gì? Sö thöa: Ngaøy nay trôøi trong phôi baép laø toát. * Sö xaån baån ôû Tuyeát Phong hai möôi chín naêm. Ñeán nieân hieäu Thieân Höïu naêm thöù ba (906), Sö nhaän lôøi thænh caàu cuûa Vöông Dieân Baân Thích söû Tuyeàn Chaâu ñeán truï trì taïi Chieâu Khaùnh. Sau, Maân soaùi thænh Sö sang Taây Vieän phuû Tröôøng Laïc, ñeå hieäu laø Tröôøng Khaùnh. * Sö thöôïng ñöôøng im laëng giaây laâu, baûo chuùng: - Laïi coù ngöôøi bieát nhau chaêng? Neáu chaúng bieát nhau laø löøa doái huynh ñeä, hieän nay coù vieäc gì? Chôù coù bít laáp, laïi laø vieäc trong nhaø cuûa ai? khoâng chòu ñaûm nhaän laïi ñôïi ñeán bao giôø? Neáu laø keû lôïi caên tham hoïc chaúng caàn ñeán trong aáy, laïi hieåu chaêng? Hieän nay coù moät nhoùm ngöôøi haønh khöôùc, loã tai chöùa ñaày daãy, duø cho thaâu thaäp ñöôïc, laïi coù phuø hôïp vieäc caùc ngöôøi ñi haønh khöôùc chaêng? Coù vò Taêng hoûi:- Vieäc haønh khöôùc laøm sao hoïc? Sö ñaùp:- Chæ bieát ñeán ngöôøi ñoøi laáy. - Theá naøo laø moät con ñöôøng rieâng? - Ñaâu phieàn ñeán hoûi. - Veà danh ngoân dieäu nghóa trong kinh ñaõ noùi, chaúng maéc ba böïc thænh Thaày noùi thaúng? - Traân troïng! * Sö daïy chuùng: - Ca ngaâm roõ raøng, caùc oâng coøn chaúng hoäi, chôït gaëp vieäc môø toái ñeán, caùc oâng laøm sao? Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø vieäc môø toái ñeán? Sö baûo:- Uoáng traø ñi. Trung Thaùp thöa:- Xin thænh Hoøa thöôïng cuøng uoáng coù baïn. * Sö daïy chuùng: - Neáu ta thuaàn neâu xöôùng toâng thöøa, neân ñoùng kín cöûa phaùp ñöôøng, bôûi do “toät phaùp thì khoâng daân”. Coù vò Taêng hoûi:- Chaúng sôï khoâng daân, thænh Thaày toäât phaùp? Sö baûo:- Laïi boû rôi choã naøo? * Sö khai phaùp hai nôi ñoà chuùng coù ñeán moät ngaøn naêm traêm vò. Söï giaùo hoùa cuûa Sö trong hai xöù Maân Vieät ngoùt hai möôi baûy naêm. Ñeán ñôøi Haäu Ñöôøng nieân hieäu Tröôøng Höng naêm thöù ba (932), ngaøy möôøi baûy thaùng naêm, Sö qui tòch. Sö thoï baûy möôi chín tuoåi, ñöôïc saùu möôi tuoåi haï. * 31. THIEÀN SÖ VAÊN YEÅN ÔÛ VAÂN MOÂN Khai Toå toâng Vaân Moân - (?-949) Sö hoï Tröông queâ ôû Gia Höng Coâ Toâ. Thuôû nhoû, Sö theo Luaät sö Chí Tröøng ôû chuøa Khoâng Vöông xuaát gia, yù chí cao sieâu trí tueä maãn tieäp. Ñeán lôùn, Sö thoï giôùi cuï tuùc taïi giôùi ñaøn Tyø Laêng. Sö haàu thaày maáy naêm, hoïc thoâng luaät boä, töï thaáy vieäc mình chöa saùng, neân xin ñi du phöông haønh khöôùc. Tröôùc Sö ñeán Muïc Chaâu tham vaán Traàn Toân Tuùc. Vöøa thaáy Sö ñeán, Toân Tuùc lieàn ñoùng cöûa. Sö goõ cöûa. Toân Tuùc hoûi: Ai? Sö thöa: Con. Toân Tuùc hoûi: Laøm gì? Sö thöa: Vieäc mình chöa saùng xin Thaày chæ daïy. Toân Tuùc môû cöûa, troâng thaáy Sö lieàn ñoùng cöûa laïi. Nhö theá, lieân tieáp ñeán ba ngaøy. Ngaøy thöù ba, Toân Tuùc môû cöûa, Sö lieàn chen vaøo. Toân Tuùc naém ñöùng baûo: noùi! noùi! Sö suy nghó. Toân Tuùc lieàn xoâ ra, noùi: “ Ñôøi Taàn duøi xoay laên.” Roài ñoùng saàm cöûa laïi, keïp naùt baøn chaân Sö. Caùi ñau thaáu xöông aáy khieán Sö ngoä nhaäp. Toân Tuùc chæ Sö ñeán yeát kieán Tuyeát Phong. * Sö ñeán Trang sôû cuûa Tuyeát Phong, thaáy moät vò Taêng, beøn hoûi: Hoâm nay Thöôïng toïa leân nuùi chaêng? Taêng ñaùp: Leân. Sö noùi: Coù moät nhaân duyeân nhôø hoûi Hoøa thöôïng Ñöôøng ñaàu maø khoâng ñöôïc noùi vôùi ai, ñöôïc chaêng? Taêng baûo: Ñöôïc. Sö noùi: Thöôïng toïa leân nuùi thaáy Hoøa thöôïng thöôïng ñöôøng, chuùng vöøa nhoùm hoïp, lieàn ñi ra ñöùng naém coå tay, noùi: oâng giaø! treân coå mang goâng sao chaúng coåi ñi. Vò Taêng aáy laøm ñuùng nhö lôøi Sö daën. Tuyeát Phong böôùc xuoáng toøa, thoäâp ngöïc oâng ta, baûo: Noùi mau! noùi mau! Vò Taêng noùi khoâng ñöôïc. Tuyeát Phong buoâng ra, baûo: Chaúng phaûi lôøi cuûa ngöôi. Vò Taêng thöa: Lôøi cuûa con. Tuyeát Phong goïi: Thò giaû! ñem daây gaäy laïi ñaây. Vò Taêng thöa: Chaúng phaûi lôøi cuûa con, laø lôøi cuûa moät Thöôïng toïa ôû Chieát Trung ñang nguï taïi Trang sôû daïy con noùi nhö theá. Tuyeát Phong baûo: Ñaïi chuùng! ñeán Trang sôû röôùc vò Thieän tri thöùc cuûa naêm traêm ngöôøi leân. Hoâm sau, Sö leân Tuyeát Phong. Tuyeát Phong vöøa thaáy lieàn hoûi: Nhaân sao ñöôïc ñeán choã aáy? Sö beøn cuùi ñaàu. Töø ñaây kheá hôïp oân nghieân tích luõy. Tuyeát Phong thaàm trao Toâng aán cho Sö. * Coù vò Taêng hoûi Tuyeát Phong: Theá naøo laø chaïm maét chaúng hoäi ñaïo, dôû chaân ñaâu bieát ñöôøng? Tuyeát Phong noùi: Trôøi xanh! trôøi xanh! Vò Taêng aáy ñeán hoûi Sö: Trôøi xanh laø yù chæ theá naøo? Sö ñaùp: Ba caân gai moät xaáp vaûi. Taêng thöa: Chaúng hoäi. Sö baûo: Laïi daâng ba thöôùc tre. Tuyeát Phong nghe vui veû noùi vôùi chuùng: Ta thöôøng nghi oâng thaày naøy. * Sö töø giaõ Tuyeát Phong, ñi haønh khöôùc khaép nôi. Ñeán Ñoäng Nham, Nham hoûi: Ñeán laøm gì? Sö ñaùp: Ñeán thaân caän. Nham baûo: Chaïy loaïn laøm gì? Sö ñaùp: Taïm thôøi chaêúng coøn. Nham baûo: Bieát loãi laø ñöôïc. Sö ñaùp: Chaïy loaïn laøm gì? * Ñeán Sô Sôn Thieàn sö Nhôn, Nhôn hoûi: Choã ñaéc löïc noùi cho moät caâu? Sö baûo: Môøi hoûi to leân. Nhôn lieàn lôùn tieáng hoûi. Sö cöôøi noùi: Hoâm nay aên côm chaùo chöa? Nhôn noùi: AÊn côm chaùo roài. Sö baûo: Keâu ruøm ñeå laøm gì? * Ñeán Ngoïa Long, Sö hoûi: Ngöôøi roõ ñöôïc mình laïi thaáy coù mình chaêng? Ngoïa Long ñaùp: Chaúng thaáy coù mình môùi roõ ñöôïc mình. Sö hoûi: Naèm daøi treân giöôøng maø hoïc ñöôïc laø cô thöù maáy? Ngoïa Long ñaùp: Cô thöù hai. Sö hoûi: Theá naøo laø cô thöù nhaát? Ngoïa Long baûo: Mang giaày coû gaáp. * Ñeán Giang Chaâu gaëp Traàn thöôïng thô thænh thoï trai. Vöøa thaáy Sö, oâng hoûi: Trong saùch nho thì chaúng hoûi, ba thöøa möôøi hai phaàn giaùo ñaõ coù nhöõng vò Phaùp sö, theá naøo laø vieäc cuûa Naïp taêng (Thieàn sö) haønh khöôùc? Sö baûo: Ñaõ hoûi bao nhieâu ngöôøi roài? Traàn thöa: Hieän giôø hoûi Thöôïng toïa. Sö baûo: Vieäc ñoù haõy gaùc qua, theá naøo laø yù kinh? Traàn ñaùp: Quyeån vaøng gaùy ñoû. Sö baûo: Caùi ñoù laø vaên töï ngöõ ngoân, theá naøo laø yù kinh? Traàn thöa: Mieäng muoán noùi maø lôøi maát, taâm muoán duyeân maø löï queân. Sö baûo: Mieäng muoán noùi maø lôøi maát, laø ñoái coù lôøi; taâm muoán duyeân maø löï queân, laø ñoái voïng töôûng; theá naøo laø yù kinh? Traàn khoâng ñaùp ñöôïc. Sö hoûi: Nghe noùi Thöôïng thô xem kinh Phaùp Hoa phaûi chaêng? Traàn ñaùp: Phaûi. Sö baûo: Trong kinh noùi: “trò sanh saûn nghieäp ñeàu cuøng thaät töôùng khoâng traùi nhau”, haõy noùi coõi trôøi Phi phi töôûng coù bao nhieâu ngöôøi thoaùi vò? Traàn khoâng ñaùp ñöôïc. Sö baûo: Thöôïng thô chôù thao thao ba kinh naêm luaän, sö taêng neùm heát ñi vaøo toøng laâm möôøi naêm hai möôi naêm coøn chaúng xong thay, Thöôïng thô laøm sao hoäi ñöôïc? Traàn leã baùi thöa: Toâi toäi loãi. * Sö ñeán Linh Thoï, Thieàn sö Tri Thaùnh (truï trì Linh Thoï) döï bieát tröôùc, sai chuùng ñaùnh ba hoài chuoâng troáng ra tröôùc cöûa röôùc Thuû toïa. Nôi ñaây, Sö sung chöùc Thuû toïa. Quaûng chuû hoï Löu muoán cöû binh, ñích thaân vaøo vieän thænh Linh Thoï tieân tri kieát hung theá naøo? Linh Thoï bieát tröôùc, töø giaõ chuùng vui veû ngoài an nhieân thò tòch. Quaûng chuû hoûi Tri söï: Hoøa thöôïng beänh bao laâu? Tri söï ñaùp: Chaúng töøng coù beänh. Hoøa thöôïng coù ñeå laïi moät phong thô xin trình Ñaïi vöông. Quaûng chuû môû thô ra xem, thaáy noùi: “con maét cuûa nhaân thieân laø Thuû toïa trong chuøa naøy”. OÂng hieåu yù chæ cuûa Linh Thoï beøn döøng binh vaø thænh Sö truï trì Linh Thoï. Sö khai phaùp ôû ñaây khoâng ñöôïc bao laâu, laïi dôøi ñeán chuøa Quang Thôùi taïi Vaân Moân. * Sö nhaân baøn chaân mang taät neân thöôøng choáng gaäy. Moät hoâm, choáng gaäy ñi thaáy chuùng laøm coâng taùc coâng coäng, Sö ñöa gaäy leân baûo: - Xem! xem! ngöôøi Uaát Ñôn Vieät thaáy caùc oâng böûa cuûi khoù khaên ôû giöõa saân hoï doïn ñoà cuùng döôøng caùc oâng, laïi vì caùc oâng tuïng kinh Baùt-nhaõ: “Nhaát thieát trí trí thanh tònh, khoâng hai khoâng hai phaàn, vì khoâng khaùc khoâng döùt”. Chuùng vaây quanh Sö khaù laâu khoâng giaûi taùn, Sö laïi baûo: - Heát thaûy caùc oâng voâ côù chaïy ñeán trong ñaây ñeå tìm caùi gì? Laõo taêng chæ bieát aên côm, ñi æa, hieåu rieâng laøm gì? Caùc oâng ôû moïi nôi ñi haønh khöôùc tham thieàn hoûi ñaïo, toâi hoûi caùc oâng vieäc tham ñöôïc theá naøo? haõy neâu ra xem? Khi aáy, Sö baát ñaéc dó tuïng baøi keä cuûa Tam Bình raèng: Töùc thöû kieán vaên phi kieán vaên Töùc thaáy nghe naøy chaúng thaáy nghe Sö xoay laïi nhìn Taêng baûo: Goïi caùi gì laø thaáy nghe? Sö laïi tieáp: Voâ dö thanh saéc khaû trình quaân Khoâng thöøa thanh saéc ñaùng trình ngöôi Sö baûo Taêng: Coù bao nhieâu thanh saéc ôû ñaàu moâi? Sö tieáp: Caù trung nhöôïc lieãu toaøn voâ söï Trong ñaây neáu lieãu toaøn voâ söï Sö baûo Taêng: Coù söï gì? Sö tieáp: Theå duïng haø phoøng phaân baát phaân Theå duïng ngaïi gì phaân chaêúng phaân? Sö baûo: Noùi laø theå, theå laø noùi. Laïi ñöa gaäy leân baûo: Gaäy laø theå loàng baøn laø duïng, laø phaân hay chaêúng phaân? Ñaâu chaúng thaáy noùi Nhaát thieát trí trí thanh tònh. * Sö nghe ñaùnh troáng thoï trai, noùi vôùi chuùng: Tieáng troáng nhai naùt ta baûy phaàn. Sö laïi chæ vò Taêng baûo: OÂm con meøo laïi! Giaây laâu, Sö baûo: Haõy noùi caùi troáng nhaân gì ñöôïc thaønh? Chuùng khoâng ñaùp ñöôïc. Sö tieáp: Nhaân ña ñöôïc thaønh. Bình thöôøng ta noùi: - Taát caû tieáng laø tieáng Phaät, taát caû saéc laø saéc Phaät, toät ñaïi ñòa laø phaùp thaân, luoáng taïo thaønh caùi tri kieán Phaät phaùp. Hieän nay caây gaäy chæ goïi laø caây gaäy, caùi nhaø chæ goïi laø caùi nhaø. * Sö ñöa caây gaäy leân baûo chuùng: - Phaøm phu goïi noù laø thaät, Nhò thöøa phaân tích goïi noù laø khoâng, Vieân giaùc goïi noù laø huyeãn coù, Boà-taùt thì ñöông theå töùc khoâng, Thieàn gia thì thaáy caây gaäy goïi laø caây gaäy, ñi chæ ñi, ngoài chæ ngoài khoâng ñöôïc ñoäng ñeán. * Taêng hoûi: - Moät ñôøi chöùa aùc chaúng bieát thieän, moät ñôøi chöùa thieän chaúng bieát aùc, yù naøy theá naøo? Sö ñaùp:- Ñuoác! * Taêng hoûi: - Gieát cha gieát meï ñeán tröôùc Phaät saùm hoái, gieát Phaät gieát Toå, ñeán choã naøo saùm hoái? Sö ñaùp:- Baøy! * Taêng hoûi:- Trong möôøi hai giôø laøm sao ñöôïc chaúng luoáng qua? Sö hoûi:- Nhaèm choã naøo hoûi caâu naøy? Taêng thöa:- Con chaúng hoäi thænh Thaày daïy. Sö baûo:- Ñem buùt möïc laïi. Taêng ñem buùt möïc ñeán. Sö laøm baøi tuïng: Cöû baát coá Neâu chaúng ñoaùi Töùc sai hoã Lieàn sai laãn, Nghó tö löông Toan nghó suy Haø kieáp ngoä Kieáp naøo ngoä * Taêng hoûi:- Theá naøo laø lôøi noùi sieâu Phaät vöôït Toå? Sö ñaùp:- Hoà bænh (baùnh hoà) * Sö noùi: - Töø xöa nhaãn laïi, caùc baäc laõo tuùc ñeàu vì loøng töø bi neân coù loái noùi rôi treân coû, tuøy lôøi noùi bieát ñöôïc ngöôøi. Neáu loái noùi vaïch coû chun ra thì khoâng cuøng aáy. Cuøng aáy laø coù caâu noùi laëp laïi roài hoäi ñöôïc lôøi. Ñaâu khoâng thaáy Hoøa thöôïng Ngöôõng Sôn hoûi vò Taêng: vöøa rôøi ôû ñaâu ñeán, Taêng thöa: Loâ Sôn, Ngaøi hoûi: töøng daïo Nguõ Laõo Phong chaêng, Taêng thöa: chaúng töøng, Ngaøi baûo: Xaø-leâ chaúng töøng daïo nuùi. Ñaây laø vì loøng töø bi coù loái noùi rôi treân coû. * Sö baûo: - Chaúng daùm mong caùc oâng coù khaû naêng soùng ngöôïc nöôùc, chæ caàn coù yù thuaän doøng cuõng khoù ñöôïc. Xöa Löông Toaïi ñeán tham vaán vôùi Ma Coác. Ma Coác thaáy ñeán lieàn boû ñi cuoác coû. Löông Toaïi ñeán choã cuoác coû. Ma Coác troïn chaúng theøm nhìn, trôû vaøo phöông tröôïng ñoùng kín cöûa laïi. Löông Toaïi lieân tieáp ba ngaøy ñeán goõ cöûa. Ngaøy thöù ba vöøa goõ cöûa, Ma Coác hoûi: ai, Löông Toaïi thöa: “Hoøa thöôïng chôù löøa Löông Toaïi. Neáu chaúng ñeán leã baùi Hoøa thöôïng seõ bò kinh luaän gaït, qua maát moät ñôøi”. Ñaây laø loái soùng ngöôïc nöôùc. Hieän nay ñöôïc vaøo ñeàu laø yù thuaän doøng, cuõng goïi laø song phong thôøi tieát. * Sö thöôïng ñöôøng: - Toâi söï baát ñaéc dó noùi vôùi caùc oâng “lieàn ñoù voâ söï”, aáy ñaõ choân vuøi nhau roài. Caùc oâng laïi nghó tieán boä, nhaèm tröôùc tìm lôøi theo caâu caàu mong ñöôïc giaûi hoäi. Ngaøn khoân muoân kheùo laäp baøy vaán naïn, chæ laø taïo ñöôïc moät tröôøng luaän suoâng, caùch ñaïo caøng xa, coù khi naøo ñöôïc thoâi döùt. Caùi vieäc naøy, neáu ôû treân ngoân ngöõ thì, ba thöøa möôøi hai phaàn giaùo khoâng phaûi khoâng ngoân ngöõ, taïi sao laïi noùi giaùo ngoaïi bieät truyeàn? Neáu töø hoïc hieåu trí kheùo maø ñöôïc thì, taïi sao haøng thaùnh nhaân Thaäp ñòa noùi phaùp nhö maây nhö möa, vaãn coøn bò quôû traùch ñoái vôùi thaáy taùnh nhö caùch moät lôùp luïa? Do ñaây neân bieát, taát caû höõu taâm caùch xa nhö trôøi ñaát. Tuy nhieân nhö theá, neáu laø ngöôøi ñaéc, noùi löûa khoâng theå bò chaùy mieäng, troïn ngaøy noùi vieäc maø chaúng töøng ñoäng moâi löôõi, chöa töøng noùi ñeán moät chöõ, troïn ngaøy maëc aùo aên côm maø chöa töøng chaïm ñeán moät haït côm, mang moät maûnh vaûi. Maëc duø nhö vaäy, vaãn laø lôøi noùi trong moân ñình, caàn phaûi thaät ñaéc môùi ñöôïc theá aáy. Neáu nhaèm döôùi cöûa Naïp taêng (Thieàn sinh) trong caâu loä baøy choã kheùo leùo vaãn luoáng nhoïc suy nghó. Duø laø döôùi moät caâu ñaûm ñang ñöôïc, vaãn laø keû nguû gaät. * Sö baûo chuùng: - Ñeà ra moät caâu noùi, daïy caùc oâng thaúng ñoù ñaûm ñang, laø ñaõ tung phaån treân ñaàu caùc oâng, daàu cho nhoå moät sôïi loâng maø caû ñaïi ñòa moät luùc saùng röïc, cuõng laø khoeùt thòt thaønh thöông tích. Tuy nhieân nhö theá, caùc oâng caàn phaûi thaät ñeán thöûa ruoäng aáy môùi ñöôïc. Neáu chöa ñöôïc gaàn, chaúng ñöôïc oâm caùi roãng; phaûi trôû lui nhaèm döôùi goùt chaân cuûa chính mình suy taàm xem, aáy laø ñaïo lyù gì? Thaät khoâng coù moät maûnh tô sôïi toùc cho caùc oâng giaûi hoäi, cho caùc oâng nghi ngôø. Taát caû moïi ngöôøi caùc oâng moät phaàn vieäc ñaïi duïng hieän tieàn, chaúng nhoïc khí löïc cuûa caùc oâng chöøng baèng sôïi toùc, lieàn cuøng Phaät, Toå khoâng khaùc. Töï vì caùc oâng goác tin caïn moûng nghieäp aùc saâu daày, ñoät nhieân moïc quaù nhieàu söøng treân ñaàu, quaûy ñaõy baùt ñi ngaøn daëm muoân daëm chòu khuaát phuïc ngöôøi. Vaû laïi caùc oâng coù choã naøo chaúng ñuû? Keû tröôïng phu ai maø voâ phaàn? Chaïm maét ñaûm ñang ñöôïc vaãn laø chaúng ñöôïc tieän, huoáng laø chòu ngöôøi löøa doái, nhaän söï tröøng phaït cuûa ngöôøi. Vöøa thaáy Hoøa thöôïng giaø môû mieäng, lieàn kheùo oâm ñaù laáp mieäng laïi. Theá maø, nhö baày laèng xanh giaønh nhau treân ñoáng phaån, ba ngöôøi naêm ngöôøi duïm ñaàu thöông löôïng. Khoå thay! Huynh ñeä! caùc baäc Coå ñöùc moät thôøi vì caùc oâng khoâng phaûi theá, sôû dó phöông tieän buoâng moät lôøi nöûa caâu laø khai thoâng cho caùc oâng thaáy ñöôøng vaøo. Bao nhieâu vieäc beân naây ñeàu gom neùm moät beân, rieâng töï ñem heát khí löïc chuù muïc vaøo, thì ñaâu chaúng ñöôïc ít phaàn töông thaân. Thích thay! thích thay! Thôøi giôø chaúng ñôïi ngöôøi, hôi thôû ra chaúng baûo ñaûm hít vaøo, thöû hoûi thaân taâm coøn duøng vaøo choã raûnh roãi naøo khaùc? Caàn phaûi chuù yù! chuù yù! traân troïng. * Taêng hoûi: Theá naøo laø ñaïo? Sö ñaùp: Ñi. Taêng thöa: Con chaúng hoäi thænh Thaày noùi? Sö baûo: Xaø-leâ coâng baèng phaân minh ñaâu ñöôïc truøng phaùn. * Sö thöôïng ñöôøng noùi: - Cho bieát thôøi vaäïn xui xeûo sanh nhaèm thôøi xui Töôïng quí (cuoái thôøi Töôïng phaùp), Sö taêng baéc leã Vaên-thuø, nam du Haønh Nhaïc. Neáu ñi haønh khöôùc nhö theá, laø danh töï Tyø-kheo aên tieâu cuûa tín thí, khoå thay! khoå thay! Neáu coù ai hoûi ñeán thì ñen tôï daàu haéc, chæ caàn giöõ hình thöùc qua ngaøy. Giaû söû coù hieåu hai caùi ba caùi, cuõng luoáng hoïc ña vaên ghi nhôù ngoân ngöõ. Ñeán nôi chæ tìm nhöõng lôøi noùi töông tôï cuûa baäc laõo tuùc aán khaû, queân löûng thöôïng löu laøm nghieäp baïc phöôùc. Hoâm naøo ñoù, vua Dieâm-la baét ñoùng ñinh oâng, chôù baûo khoâng ngöôøi vì toâi noùi. Neáu laø keû sô taâm haäu hoïc phaûi caàn ñem heát tinh thaàn, chôù ghi suoâng lôøi ngöôøi noùi, nhieàu roãng chaúng baèng ít thaät, veà sau chæ laø töï gaït, coù vieäc gì gaàn guõi. * Sö thöôïng ñöôøng noùi: - Caùc Hoøa thöôïng con! duø oâng noùi coù vieäc gì vaãn laø treân ñaàu theâm ñaàu, treân tuyeát theâm söông, trong quan taøi trôïn maét, treân veát phoûng ñeå boåi ñoát, caùi aáy moät tröôøng böøa baõi chaúng phaûi vieäc nhoû. Caùc oâng phaûi laøm sao moãi ngöôøi töï tìm laáy choã thaùc sanh cuûa mình; toát nhaát, chôù daïo suoâng chaâu huyeän naém baét nhöõng lôøi noùi roãng. Ñôïi Hoøa thöôïng giaø môû mieäng lieàn hoûi Thieàn, hoûi ñaïo, höôùng thöôïng höôùng haï, laøm sao theá naøo, ghi cheùp thaønh quyeån saùch to nheùt trong ñaõy da ñeå suy gaãm. Ñeán beân loø löûa ba ngöôøi naêm ngöôøi duïm ñaàu, mieäng ñoïc laåm nhaåm, laïi noùi: caùi aáy laø lôøi coâng taøi, caùi aáy laø lôøi töø lyù ñaïo xuaát, caùi aáy laø lôøi ñeán treân vieäc noùi, caùi aáy laø noùi theå. OÂng giaø baø giaø trong thaát oâng aên côm xong chæ caàn noùi moäng, noùi ta hoäi Phaät phaùp xong. Seõ bieát raèng oâng ñi haønh khöôùc ñeán naêm löøa môùi ñöôïc thoâi döùt. Laïi coù moät boïn vöøa nghe ngöôøi noùi choã thoâi döùt, lieàn nhaèm trong aám, giôùi kheùp mi nhaém maét, ôû trong hang chuoät giaø tìm keá soáng, döôùi haéc sôn ngoài trong coõi quæ, theá maø lieàn noùi “ñöôïc con ñöôøng vaøo”. Moäng thaáy chaêng? Boïn nhö theá, duø gieát moät muoân ngöôøi coù toäi loãi gì? Baûo laø haï thuû coâng phu maø chaúng gaëp baäc taùc gia (minh sö), ñeán roát chæ laø keû oâm hö khoâng. Caùc oâng neáu thaät coù choã thaáy, thöû ñem laïi xem, seõ cuøng caùc oâng thöông löôïng. Chôù roãng, khoâng bieát toát xaáu, ngô ngaùo, duïm ñaàu noùi nhöõng caâu coâng aùn suoâng. Chaúng kheùo laõo giaø naøy thaáy ñöôïc keùo loâi ra khaùm phaù, chaúng töông ñöông seõ bò ñaùnh beå oáng chaân. Chôù baûo raèng chaúng noùi. Trong da caùc oâng coù maùu chaêng? Sö caàm gaäy ñoàng thôøi ñuoåi heát. * Sö moãi khi nhìn thaáy Taêng lieàn noùi: giaùm (xeùt). Taêng muoán ñaùp laïi, Sö noùi: di (chao). * Sö coù laøm moät baøi keä: Vaân Moân tuûng tuaán baïch vaân ñeâ Thuûy caáp du ngö baát caûm theâ Nhaäp hoä dó tri lai kieán giaûi Haø phieàn taùi cöû lòch trung neâ. Dòch: Vaân Moân choùt voùt khoûi luøm maây Caù loäi khoâng döøng nöôùc chaûy bay Vaøo cöûa ñaõ raønh trình kieán giaûi Ñaâu phieàn laïi noùi gaïch trong laày. * Ñeán nieân hieäu Caøn Hoøa naêm thöù baûy (955) nhaø Haùn, ngaøy muøng möôøi thaùng tö, Sö ngoài ngay thaúng thò tòch. Sau naøy, nhaèm nieân hieäu Caøn Ñöùc naêm ñaàu (963) nhaø Toáng, Toáng trieàu cho môû cöûa thaùp thaáy nhuïc thaân Sö vaãn nguyeân veïn, raâu toùc vaãn ra daøi. Quan quaân thænh nhuïc thaân Sö veà kinh ñoâ cuùng döôøng hôn moät thaùng, môùi nghinh veà nhaäp thaùp. ] |
||
