 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP HAI H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ TAÙM SAU LUÏC TOÅ 1.- TOÂNG TAØO ÑOÄNG ÑÔØI THÖÙ TÖ A.- Noái phaùp Thieàn sö Xöû Chôn. Coù 6 vò 1.- Thieàn sö Trí Tònh Ngoä Khoâng ôû Coác AÅn 2.- Thieàn sö Haønh Nhôn ôû Phaät Thuû Nham Loâ Sôn 2.- TOÂNG LAÂM TEÁ ÑÔØI THÖÙ TÖ A.- Noái phaùp Thieàn sö Baûo ÖÙng Nam Vieän Ngung. Coù 1 vò 1.- Thieàn sö Dieân Chieåu ôû Phong Huyeät 3.- TOÂNG QUI NGÖÔÕNG ÑÔØI THÖÙ NAÊM A.- Noái phaùp Thieàn sö Hueä Thanh ôû Ba Tieâu. Coù 4 vò 1.- Thieàn sö Thanh Nhöôïng ôû Höng Döông 2.- Thieàn sö Phaùp Maõn ôû nuùi U Coác 4.- NOÁI PHAÙP ÑÖÙC SÔN ÑÔØI THÖÙ BA A.- Noái phaùp Huyeàn Sa Sö Bò. Coù 13 vò 1.- Thieàn sö Queá Saâm ôû Vieän La-haùn 2.- Thieàn sö Hueä Caàu ôû Vieän An Quoác 5.- TOÂNG VAÂN MOÂN ÑÔØI THÖÙ HAI. Coù 61 vò 1.- Baïch Vaân Töôøng Hoøa thöôïng 2.- Thieàn sö Tröøng Vieãn ôû Vieän Höông Laâm 3.- Thieàn sö Toâng Hueä ôû Thuû Sô Ñoäng Sôn * 32. THIEÀN SÖ TRÍ TÒNH NGOÄ KHOÂNG Ôû Coác AÅn Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø choã Hoøa thöôïng chuyeån thaân? Sö ñaùp:- Keû naèm rieâng. - Theá naøo laø ñaïo? - Phuïng laâm quan. - Con chaúng hoäi. - Thaúng ñeán Kinh Nam. - Theá naøo laø ñöôøng chæ qui? - Chôù duïng y. - Laïi cho con ñeán cuøng chaêng? - Choã naøo ñeå ñöôïc ngöôi. - Moät hoäi Linh Sôn ñaâu khaùc hieän giôø? - Chaúng khaùc hieän nay. - Vieäc chaúng khaùc laø theá naøo? - Nhö Lai maät chæ, Ca-dieáp chaúng truyeàn. * Ôû Loâ Sôn Phaät Thuû Nham Sö ngöôøi ôû Nhaïn Moân, khoâng bieát teân hoï gì, chæ bieát thuôû nhoû hoïc Nho. Moät hoâm, Sö xaû tuïc xuaát gia, chí caàu ñaït ñaïo. Sö du phöông, tröôùc ñeán yeát kieán Thieàn sö Xöû Chôn, thaày troø kheá hôïp. Sau Sö tìm ñeán soâng Hoaøi leân ngoïn Loâ Sôn. Phía baéc hoøn nuùi naøy coù ñaûnh nhö naêm ngoùn tay, döôùi ñoù coù thaát ñaù saâu hôn ba tröôïng, Sö ôû yeân taïi ñaây. Nhaân ñoù, Sö ñöôïc hieäu laø Hoøa thöôïng Phaät Thuû Nham. Sö khoâng thaâu ñeä töû, coù vò Taêng am ôû gaàn thöôøng tôùi lui giuùp ñôõ. Quanh thaát Sö thöôøng coù con nai laï mình nhö ñaõy gaám vaø chim choùc ñoanh vaây. Quoác chuû Giang Nam laø Lyù Thò nghe danh Sö raát ngöôõng moä, ba phen sai söù ñi thænh maø Sö chaúng chòu ñeán. OÂng coá tình thænh cho ñöôïc, buoäc loøng Sö phaûi ñeán chuøa Theâ Hieàn khai phaùp hoäi. Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø ñoái hieän saéc thaân? Sö ñöa moät ngoùn tay leân. ÔÛ ñaây chöa ñaày moät thaùng, Sö leùn troán veà nuùi laïi. * Moät hoâm, Sö coù chuùt beänh, baûo vò Taêng am beân caïnh raèng: “Trôøi ñuùng ngoï, ta ñi vaäy.” Vöøa ñuùng ngoï vò Taêng aáy thöa cho Sö hay. Sö lieàn böôùc xuoáng giöôøng ñi ít böôùc ñöùng söõng maø tòch. Sö thoï hôn baûy möôi tuoåi. Treân ngoïn nuùi coù moät goác tuøng trong ngaøy Sö tòch noù cuõng khoâ heùo. Quoác chuû sai hoïa hình Sö, duøng nhöõng caây thôm hoûa taùng, xaây thaùp nôi ñaûnh nuùi naøy thôø linh coát cuûa Sö. * Ôû Phong Huyeät - (896 - 973) Sö hoï Löu, queâ ôû Dö Haøn, thuôû nhoû ñaõ toû ra loãi laïc coù chí khí anh taøi. Caùc saùch vôû ñôøi, Sö ñeàu xem qua, maø khoâng coù yù kinh bang teá theá. Cha vaø anh coá eùp Sö ñi thi laøm quan. Ñi ñeán kinh ñoâ, Sö sang chuøa Khai Nguyeân xin xuaát gia vôùi Luaät sö Trí Cung. Sau khi thoï giôùi cuï tuùc, Sö daïo qua caùc nôi giaûng kinh luaän, chuyeân nghieàn ngaãm boä kinh Phaùp Hoa Huyeàn Nghóa, taäp tu chæ quaùn ñònh tueä. Sö phaùt chí du phöông haønh khöôùc. Tröôùc ñeán Vieät Chaâu yeát kieán Thieàn sö Caûnh Thanh. Caûnh Thanh hoûi: Vöøa rôøi nôi naøo? Sö thöa: Töø Chieát Ñoâng ñeán. Caûnh Thanh hoûi: Coù qua soâng nhoû chaêng? Sö thöa: Thuyeàn to rieâng bay boång, soâng beù chôû ñöôïc naøo? Caûnh Thanh baûo: Nöôùc caûnh nuùi Thaùi chim bay chaúng qua, ngöôi chôù noùi lôøi nghe loùm. Sö thöa: Bieån caû coøn kinh söùc thuyeàn chieán, vöôït Haùn buoàm bay khoûi Nguõ hoà. Caûnh Thanh döïng ñöùng phaát töû hoûi: Caùi naøy laø sao? Sö thöa: Caùi naøy laø caùi gì? Caûnh Thanh baûo: Quaû nhieân chaúng bieát. Sö thöa: Ra vaøo cuoän duoãi cuøng Thaày ñoàng duïng. Caûnh Thanh baûo: Chieác muoãng nghe tieáng roãng, nguû say maëc noùi xaøm. Sö thöa: Ñaàm roäng chöùa nuùi, lyù hay deïp coïp. Caûnh Thanh baûo: Tha toäi boû loãi haõy mau ñi ra. Sö thöa: Ra ñi töùc maát. Sö ra ñeán phaùp ñöôøng, lieàn nghó: phaøm ngöôøi haønh khöôùc nhaân duyeân chöa toät choã cöùu kính, khoâng theå beøn thoâi ñi. Sö lieàn trôû laïi thöa: Con vöøa roài trình baøy choã caïn heïp coù xuùc chaïm ñeán Thaày, mong Thaày töø bi tha thöù cho. Caûnh Thanh baûo: Vöøa roài oâng noùi töø Ñoâng ñeán, ñaâu khoâng phaûi töø Thuùy Nham ñeán? Sö thöa: Tuyeát Ñaäu taïm döøng ñoâng Baûo caùi. Caûnh Thanh baûo: Chaúng theo deâ maát cuoàng giaûi heát, trôû laïi trong aáy nhôù Chöông thieân. Sö thöa: Gaëp tay kieám khaùch neân trình kieám, chaúng phaûi nhaø thô chôù hieán thô. Caûnh Thanh baûo: Thô neân caát, taïm möôïn kieám xem? Sö thöa: Cuùi ñaàu ngöôøi saønh mang göôm ñi. Caûnh Thanh baûo: Chaúng nhöõng chaïm phong hoùa cuõng töï baøy laàm laãn. Sö thöa: Neáu chaúng chaïm phong hoùa ñaâu thaáy ñöôïc taâm coå Phaät? Sö thöa: Laïi höùa thaät vôùi Thaày, nay coù gì? Caûnh Thanh baûo: Naïp töû (Thieàn sinh) phöông Ñoâng ñeán chaúng raønh ñaäu baép, chæ nghe chaúng thoâi maø thoâi, ñaâu ñöôïc hay thoâi maø thoâi. Sö thöa: Soùng to voït ngaøn taàm, nöôùc trong ñaâu rôøi bieån. Caûnh Thanh baûo: Moät caâu baët doøng muoân cô nghó saïch. Sö lieàn leã baùi. Caûnh Thanh baûo: Naïp Töû troåi thay! * Sö ñeán Hoa Nghieâm, Hoa Nghieâm baûo: Ta coù laøm baøi ca chaên traâu, môøi Xaø-leâ hoøa. Sö thöa: Nhòp troáng huô roi traâu coïp chaïy, xa doàn caây bieån moûm thaønh nhaø. Döøng laïi Hoa Nghieâm, Sö laøm Duy-na. Nhaân coù thò giaû Khoaùch töø Nam Vieän ñeán, Sö nhaän ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm neân keát laøm baïn vaø thaàm ngoä ñöôïc chæ yeáu tam huyeàn. Sö than: Choã duøng cuûa Laâm Teá nhö theá ö? Thò giaû Khoaùch baûo Sö ñeán yeát kieán Nam Vieän. * Ñeán Nam Vieän vöøa gaëp, Sö khoâng leã baùi. Nam Vieän baûo: Vaøo cöûa phaûi raønh chuû. Sö thöa: Quaû nhieân thænh Thaày phaân. Nam Vieän laáy tay voã goái traùi moät caùi. Sö lieàn heùt. Nam Vieän voã goái maët moät caùi. Sö laïi heùt. Nam Vieän baûo: Voã beân traùi gaùc laïi, voã beân maët laø sao? Sö thöa: Muø. Nam Vieän lieàn naém gaäy. Sö thöa: Chôù goâng muø gaäy toái. Giöït gaäy ñaäp Hoøa thöôïng, chôù baûo chaúng noùi. Nam Vieän neùm gaäy, noùi: Ba möôi naêm laøm truï trì, hoâm nay bò gaõ Chieát maët vaøng vaøo cöûa haõm laïi. Sö thöa: Hoøa thöôïng in tuoàng oâm baùt chaúng ñöôïc, noùi gaït laø chaúng ñoùi. Nam Vieän hoûi: Xaø-leâ töøng ñeán Nam Vieän luùc naøo? Sö thöa: Laø lôøi noùi gì? Nam Vieän baûo: Laõo taêng hoûi oâng roõ raøng. Sö thöa: Cuõng chaúng ñöôïc boû qua. Nam Vieän baûo: Haõy ngoài uoáng traø. Sö uoáng nhaø taêng xong, trôû leân ñaûnh leã taï loãi. Nam Vieän hoûi: Xaø-leâ ñaõ töøng gaëp ngöôøi naøo roài ñeán ñaây? Sö thöa: ÔÛ Nhöôïng Chaâu chuøa Hoa Nghieâm cuøng nhaäp haï vôùi Thò giaû Khoaùch. Nam Vieän baûo: Gaàn keû taùc gia. Nam Vieän laïi hoûi: Phöông Nam moät gaäy thöông löôïng theá naøo? Sö thöa: Thöông löôïng raát kyø ñaëc. Sö laïi hoûi: Hoøa thöôïng ôû ñaây moät gaäy thöông löôïng theá naøo? Nam Vieän caàm gaäy leân baûo: Döôùi gaäy voâ sanh nhaãn, gaëp cô chaúng thaáy Thaày. Ngay caâu noùi naøy Sö trieät ngoä, Sö ôû laïi ñaây saùu naêm. * Moät hoâm, Nam Vieän goïi Sö baûo: Ngöôi nöông nguyeän löïc ñeán gaùnh vaùc ñaïi phaùp, chaúng phaûi ngaãu nhieân. Laïi hoûi: Ngöôi nghe Laâm Teá khi saép tòch noùi chaêng? Sö thöa: Nghe. Nam Vieän baûo: Laâm Teá noùi “ai bieát chaùnh phaùp nhaõn taïng cuûa ta ñeán beân con löøa muø dieät”. Laïi, Ngaøi luùc bình sanh nhö con sö töû thaáy lieàn gieát ngöôøi, ñeán khi saép tòch côù sao laïi boù goái xuoâi ñuoâi nhö vaäy? Sö thöa: Maät phoù saép tòch, toaøn chuû töùc maät. Nam Vieät laïi hoûi: Taïi sao Tam Thaùnh Hueä Nhieân cuõng khoâng noùi? Sö thöa: Con thaät ñaõ gaàn guõi nhaän laõnh vaøo thaát, chaúng ñoàng vôùi ngöôøi ñi ngoaøi cöûa. Nam Vieän gaät ñaàu, laïi hoûi: Ngöôi noùi boán thöù lieäu giaûn laø lieäu giaûn phaùp gì? Sö thöa: Phaøm noùi ra chaúng keït nôi phaøm tình lieàn rôi vaøo thaùnh giaûi, laø beänh lôùn cuûa hoïc giaû. Baäc thaùnh tröôùc vì thöông xoùt môû baøy phöông tieän nhö laáy choát thaùo choát. Sö hoûi: Theá naøo laø ñoïat nhaân chaúng ñoaït caûnh? Nam Vieän ñaùp: Cung vaøng vöøa ra khoûi loø hoàng, baén beå Xaø-leâ da maët saét (taân xuaát hoàng loâ kim ñaøn töû, söùu phaù xaø-leâ thieát dieän bì). - Theá naøo ñoïat caûnh chaúng ñoaït nhaân? - Caét coû chôït chia ñaàu soï teùt, maây doàn môùi tuï boùng vaãn coøn (soâ thaûo taït phaân ñaàu naõo lieät, loaïn vaân sô traùn aûnh du toàn). - Theá naøo nhaân caûnh ñeàu ñoaït? - Böôùc nheï tieán leân caàn gaáp gaáp, naém roi caàm cöông chôù chaäm chaäm (nieáp tuùc tieán tieàn tu caáp caáp, troùc tieân ñöông öôûng maïc trì trì). - Theá naøo nhaân caûnh ñeàu chaúng ñoaït? - Thöôøng nhôù Giang Nam trong thaùng ba, vöôøn hoa thôm ngaùt chaù coâ hoùt (thöôøng öùc Giang Nam tam ngoaït lyù, chaù coâ ñeà xöù baùch hoa höông). * Ñeán nieân hieäu Tröôøng Höng naêm thöù hai (931) haäu Ñöôøng, Sö sang Nhöõ Thuûy ôû chuøa Phong Huyeät. Ngoâi chuøa naøy hieän ñang hö hoaïi chæ coøn maáy taám tranh che keøo coät. Sö döøng ôû ñaây moät mình ban ngaøy löôïm traùi ruïng aên, toái laïi ñoát daàu thoâng, suoát baûy naêm troøn nhö theá. Sau naøy, ñaøn vieät bieát ñöôïc, goùp coâng chung söùc caát thaønh ngoâi chuøa môùi, lieàn trôû thaønh ngoâi ñaïi tuøng laâm. Nieân hieäu Thieân Phuùc naêm thöù hai (937) Nguïy Taán, ngaøy raèm thaùng gieâng Sö khai phaùp. * Sö thöôïng ñöôøng baûo chuùng: - Phaøm con maét ngöôøi tham hoïc gaëp cô lieàn phaûi ñaïi duïng hieän tieàn, chôù töï raøng buoäc nôi tieát nhoû. Giaû söû lôøi noùi tröôùc tieán ñöôïc, vaãn coøn keït voû dính nieäm, duø laø döôùi caâu lieàn ñöôïc tinh thoâng, chöa khoûi chaïm ñeán laïi laø thaáy cuoàng. Xem thaáy heát thaûy caùc oâng ñeàu laø nhaèm ñeán nöông ngöôøi tìm hieåu, saùng toái hai loái vì caùc oâng moät luùc queùt saïch, daïy thaúng moãi ngöôøi caùc oâng nhö sö töû con gaàm göø roáng leân moät tieáng, ñöùng thaúng nhö vaùch cao ngaøn nhaãn, ai daùm ñeå maét nhìn ñeán, nhìn ñeán laø muø maét y. * Sö ñeán Dænh Chaâu ôû trong Nha moân leân toøa daïy chuùng: - Taâm aán cuûa Phaät Toå in tuoàng nhö maùy traâu saét, ñi lieàn aán ñöùng, ñöùng lieàn aán phaù, chæ nhö chaúng ñi chaúng ñöùng aán töùc laø phaûi hay chaúng aán töùc laø phaûi? laïi coù ngöôøi noùi ñöôïc chaêng? Khi aáy, coù Tröôûng laõo Loâ Pha böôùc ra hoûi: - Hoïc nhaân coù maùy traâu saét, thænh Thaày chaúng aán vaøo? Sö baûo: - Quen caâu kình ngheâ daàm trong roäng, laïi than eách nhaûy ngöïa laên buøn (quaùn ñieáu kình ngheâ tröøng thuûy taåm, khöôùc nha oa boä trieån neâ sa). Loâ Pha traàm ngaâm, Sö heùt raèng: Tröôûng laõo sao chaúng noùi leân? Loâ Pha suy nghó. Sö ñaùnh moät phaát töû, noùi: Laïi nhôù ñöôïc thoaïi ñaàu chaêng thöû neâu leân xem? Loâ Pha vöøa môû mieäng, Sö laïi ñaùnh moät phaát töû. Muïc chuû noùi: môùi bieát Phaät phaùp cuøng Vöông phaùp moät loaïi. Sö hoûi: Thaáy ñaïo lyù gì? Muïc chuû noùi: Ñöông cô chaúng ñoaïn, laïi chuoác loaïn kia. Sö xuoáng toøa. * Sö thöôïng ñöôøng. Coù vò Taêng hoûi: - Thaày xöôùng gia khuùc toâng phong ai? Noái phaùp ngöôøi naøo? Sö ñaùp: - Sieâu nhieân vöôït khoûi ngoaøi Oai AÂm, kieãng chaân luoáng nhoïc khen ñaát caùt. - Haùt xöa khoâng aâm vaän, theá naøo hoøa ñöôïc baèng? - Gaø goã gaùy nöûa ñeâm, choù rôm suûa höøng saùng. * Taêng hoûi:- Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp:- Theá naøo chaúng phaûi Phaät? - Chöa hieåu huyeàn ngoân, thænh Thaày chæ thaúng? - Nhaø ôû chaâu Haûi Moân, Phuø Tang (Nhaät Baûn) chieáu tröôùc nhaát. * Taêng hoûi:- Göông xöa khi chöa lau thì theá naøo? Sö ñaùp:- Thieân ma beå maät. - Sau khi lau thì theá naøo? - Huyønh ñeá khoâng ñaïo? * Taêng hoûi: - Phaøm coù hoûi ra ñeàu laø nieát quaùi, thænh Thaày chaët thaúng coäi nguoàn? Sö ñaùp:- Ít gaëp ngöôøi tai phuûng, thöôøng thaáy keû khaéc thuyeàn. - Chính khi aáy thì laøm sao? - Ruøa muø gaëp boäng (caây) tuy an oån, caây khoâ troå hoa vaät ngoaïi xuaân. * Taêng hoûi:- Khi moät nieäm muoân naêm thì theá naøo? Sö ñaùp:- AÙo tieân lau ñaù raùch. - Hoàng chung khi chöa ñaùnh thì theá naøo? - Ñaày daãy ñaïi thieân ñeàu aâm vaän, dieäu hôïp thaàm thoâng ñaâu hay phaân. - Sau khi ñaùnh thì theá naøo? - Vaùch ñaù nuùi soâng ñaâu chöôùng ngaïi, muø tieâu thoâng suoát mong thaàm nghe. * Nhaø Toáng nieân hieäu Khai Baûo naêm thöù saùu (973) ngaøy muøng moät thaùng taùm, Sö leân toøa noùi keä: Ñaïo taïi thöøa thôøi tu teá vaät Vieãn phöông lai moä töï ñaèng ñaèng Tha nieân höõu taåu tình töông tôï Nhaät nhaät höông yeân daï daï ñaêng. Dòch: Phaûi thôøi truyeàn ñaïo lôïi quaàn sanh Chaúng quaûn phöông xa töï vöôn leân Naêm khaùc coù ngöôøi doøng gioáng ñoù Ngaøy ngaøy höông khoùi ñeâm ñeâm ñeøn. Ñeán ngaøy raèm, Sö ngoài kieát giaø thò tòch, thoï baûy möôi taùm tuoåi, naêm möôi chín tuoåi haï. Tröôùc ñoù moät ngaøy, Sö vieát thô töø giaõ ñaøn vieät. * Ôû nuùi Höng Döông Coù vò Taêng hoûi Sö: - Phaät Ñaïi Thoâng Trí Thaéng möôøi kieáp ngoài ñaïo traøng, Phaät phaùp chaúng hieän tieàn chaúng ñöôïc thaønh Phaät ñaïo, khi aáy theá naøo? Sö ñaùp:- Lôøi hoûi naøy raát thích ñaùng. Taêng hoûi:- Ñaõ laø ngoài ñaïo traøng, vì sao chaúng ñöôïc thaønh Phaät ñaïo. Sö ñaùp:- Vì y chaúng thaønh Phaät. * Nuùi U Coác Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø ñaïo? Sö laëng thinh giaây laâu, hoûi:- Hoäi chaêng? Taêng thöa:- Hoïc nhaân chaúng hoäi. Sö baûo:- Noùi ñaïo döôùi lôøi khoâng thinh, Neâu cao aùo chæ ñinh ninh, Thieàn coát nhö nay hoäi laáy, Chaúng caàn rieâng sau maát döøng. * Ôû vieän La-haùn - (867-928) Sö hoï Lyù queâ ôû Thöôøng Sôn, thuôû beù moãi ngaøy chæ aên moät böõa côm chay, noùi ra nhöõng lôøi laï thöôøng. Ñeán lôùn, Sö xin cha meï theo Ñaïi sö Voâ Töôùng ôû chuøa Vaïn Tueá taïi baûn phuû xuaát gia. Sau khi thoï giôùi cuï tuùc, Sö chuyeân hoïc luaät. Moät hoâm, vì chuùng leân toøa noùi giôùi baûn Boà-taùt xong, Sö noùi: Trì phaïm chæ giöõ thaân maø thoâi, chaúng phaûi chaân giaûi thoaùt; y vaên sanh hieåu ñaâu theå phaùt thaùnh trí? Sö phaùt chí tham vaán Thieàn toâng. Tröôùc, Sö ñeán Vaân Cö, Tuyeát Phong thöa hoûi raát caàn maãn, nhöng vaãn chöa thaâm ñaït. Sau, Sö ñeán Huyeàn Sa yeát kieán Ñaïi sö Toâng Nhaát, vöøa nghe moät caâu khai phaùt lieàn roãng suoát khoâng ngôø. Huyeàn Sa hoûi Sö: Tam giôùi duy taâm, ngöôi hoäi theá naøo? Sö chæ caùi gheá döïa, hoûi: Hoøa thöôïng keâu caùi aáy laø gì? Huyeàn Sa ñaùp: Gheá döïa. Sö thöa: Hoøa thöôïng khoâng hoäi tam giôùi duy taâm. Huyeàn Sa baûo: Ta goïi caùi aáy laø tre goã, ngöôi keâu laø gì? Sö thöa: Con cuõng goïi laø tre goã. Huyeàn Sa baûo: Taän ñaïi ñòa tìm moät ngöôøi hoäi Phaät phaùp cuõng khoâng coù. Sö do ñaây caøng ñöôïc khích leä theâm. * Sö haàu Huyeàn Sa nôi phöông tröôïng noùi thoaïi ñeâm quaù khuya, thò giaû ñoùng cöûa heát. Huyeàn Sa noùi: Cöûa ñaõ ñoùng heát, ngöôi laøm sao ra ñöôïc? Sö thöa: Goïi caùi gì laø cöûa? * Huyeàn Sa daïy baûo chuùng, coù nhöõng ngöôøi saép ñöôïc chaùnh ñònh ñeàu nhôø Sö trôï phaùt. Sö tuy taøng aån trong chuùng, nhöng tieáng taêm vang xa. * Muïc Vöông Coâng ôû Chöông Chaâu coù xaây caát moät tònh xaù teân Ñòa Taïng treân Thaïch Sôn phía taây thaønh Maân, thænh Sö truï trì. Sö ôû ñaây ñöôïc khoaûng möôøi naêm, sau dôøi ñeán ôû vieän La-haùn. Nôi ñaây, xieån döông huyeàn yeáu, hoïc chuùng taáp naäp keùo ñeán. Ñang caáy luùa ngoaøi ruoäng, thaáy Taêng ñeán, Sö hoûi: ÔÛ ñaâu ñeán? Taêng thöa: Nam Chaâu ñeán. Sö hoûi: Trong aáy Phaät phaùp theá naøo? Taêng thöa: Baøn taùn laêng xaêng. Sö baûo: Ñaâu nhö ôû ñaây, ta chæ caáy luùa, naáu côm aên. Taêng hoûi: Theá naøo laø tam giôùi? Sö baûo: Goïi caùi gì laø tam giôùi? * Sö hoûi vò Taêng môùi ñeán: ÔÛ ñaâu ñeán? Taêng thöa: Phöông nam ñeán. Sö hoûi: Caùc baäc tri thöùc phöông nam coù lôøi gì daïy chuùng? Taêng thöa: Caùc Ngaøi noùi: “maït vaøng tuy quí dính trong con maét cuõng chaúng ñöôïc”. Sö baûo: Ta noùi nuùi Tu-di ôû trong con maét cuûa oâng. * Taêng hoûi:- Theá naøo laø moät caâu cuûa La-haùn? Sö ñaùp:- Ta noùi vôùi ngöôi, lieàn thaønh hai caâu. * Sö thöôïng ñöôøng: - Toâng moân huyeàn dieäu chæ laø theá aáy sao? hay rieâng coù choã kyø ñaëc? Neáu rieâng coù choã kyø ñaëc, caùc oâng haõy neân xem caùi gì? Neáu khoâng, chaúng neân ñem hai chöõ beøn cho laø toâng thöøa. Theá naøo laø hai chöõ? Nghóa laø Toâng thöøa vaø Giaùo thöøa. Caùc oâng vöøa noùi ñeán Toâng thöøa lieàn thaønh Toâng thöøa, noùi ñeán Giaùo thöøa lieàn thaønh Giaùo thöøa. Chö Thieàn ñöùc! Phaät phaùp toâng thöøa nguyeân lai do mieäng caùc oâng an laäp danh töï, laøm laáy noùi laáy beøn thaønh. Leõ aáy caàn phaûi nhaèm trong ñoù noùi bình noùi thaät noùi vieân noùi thöôøng. Thieàn ñöùc! caùc oâng goïi caùi gì laø bình thaät? naém caùi gì laøm vieân thöôøng? Keû haønh khöôùc nhaø beân caàn phaûi bieän raønh, chôù ñeå choân vuøi; ñöôïc moät ít thanh saéc danh töï chöùa trong ñaàu taâm, noùi ta hoäi giaûi kheùo hay giaûn bieän. Caùc oâng hoäi caùi gì? ghi nhôù ñöôïc danh töï aáy, giaûn bieän ñöôïc thanh saéc aáy. Neáu chaúng phaûi thanh saéc danh töï, caùc oâng laøm sao ghi nhôù giaûn bieän? Gioù thoåi thoâng reo cuõng laø thanh, tieáng nhaùi eách chim quaï keâu cuõng laø thanh, sao chaúng trong aáy laéng nghe ñeå giaûn traïch ñi. Neáu trong aáy coù hình thöùc yù töù thì, cuõng nhö trong mieäng caùc thaày giaø, coù bao nhieâu yù töù cuøng caùc Thöôïng toïa. Chôù laàm! hieän nay thanh saéc daãy ñaày, laø ñeán nhau hay chaúng ñeán nhau? Neáu ñeán nhau, thì linh taùnh kim cang bí maät cuûa oâng neân coù hoaïi dieät. Vì sao coù nhö theá? Vì thanh xoû luûng loã tai oâng, saéc ñaâm ñui con maét oâng, duyeân thì laáp maát huyeãn voïng cuûa oâng, caøng chaúng deã daøng vaäy. Neáu chaúng ñeán nhau, thì choã naøo ñöôïc thanh saéc? Hoäi chaêng? Ñeán nhau, chaúng ñeán nhau thöû bieän raønh xem! Sö döøng giaây phuùt, laïi noùi: Vieân thöôøng bình thaät aáy laø ngöôøi gì? noùi theá naøo? Chöa phaûi laø keû ôû trong thoân Hoaøng Di thì bieát noùi theá naøo? Ñoù laø caùc vò Thaùnh xöa baøy chuùt ít giuùp ñôõ hieån phaùt. Thôøi nay khoâng hieåu phaûi quaáy lieàn cho laø toaøn thaät, noùi ta rieâng coù toâng phong huyeàn dieäu. Phaät Thích-ca khoâng choùt löôõi, chaúng gioáng vôùi caùc oâng coù chuùt ít beøn chæ hoâng chæ ngöïc. Neáu luaän veà toäi saùt, ñaïo, daâm, tuy naëng maø vaãn coøn nheï, vì coù khi heát. Keû naøy cheâ bai Baùt-nhaõ laøm muø maét chuùng sanh, vaøo ñòa nguïc A-tyø, nuoát hoaøn saét noùng chôù baûo laø thong thaû. Do ñoù, coå nhaân noùi: “loãi taïi hoùa chuû, chaúng can heä vieäc oâng”. Traân troïng! * Sö thöôïng ñöôøng noùi: - Chö Thöôïng toïa! Chaúng caàn cuùi ñaàu suy nghó, suy nghó chaúng ñeán beøn noùi chaúng duøng giaûn traïch, ñeán ñöôïc choã buoâng lôøi chaêng? Caùc oâng nhaèm choã naøo buoâng lôøi, thöû noùi xem! Laïi coù moät phaùp gaàn ñöôïc oâng, laïi coù moät phaùp xa ñöôïc oâng chaêng? ñoàng vôùi oâng khaùc vôùi oâng chaêng? Ñaõ nhö theá, taïi sao laïi thaät gian nan? * Sö cuøng Tröôøng Khaùnh, Baûo Phöôùc vaøo Chaâu thaáy moät ñoùa hoa maãu ñôn. Baûo Phöôùc noùi: Moät ñoùa hoa maãu ñôn ñeïp. Tröôøng Khaùnh baûo: Chôù ñeå con maét sanh hoa. Sö baûo: Ñaùng tieác moät ñoùa hoa. * Sö coù baøi keä minh ñaïo: Chí ñaïo uyeân quaûng Vaät dó ngoân thuyeân Ngoân thuyeân phi chæ Thuïc vaân höõu thò? Xuùc xöù giai cöø Khôûi duï chaân hö Chaân hö thieát bieän Nhö caûnh trung hieän, Höõu voâ tuy chöôùng Taïi xöù voâ nguïy Voâ nguïy voâ taïi. Haø caâu haø ngaïi? Baát daõ coâng thaønh Töông haø phaùp nhæ Phaùp nhæ baát nhæ Caâu vi thaàn xæ. Nhöôïc dó tö traàn Mai moät toâng chæ Toâng phi yù traàn Voâ dó kieán vaên. Kieán vaên baát thoaùt Nhö thuûy trung nguyeät Ö thöû baát minh Phieân thaønh thaéng phaùp. Nhaát phaùp höõu hình EÁ nhöõ nhaõn tình Nhaõn tình baát minh Theá giôùi tranh vanh. Ngaõ toâng kyø ñaëc Ñöông döông hieån haùch Phaät caäp chuùng sanh Giai thöøa aân löïc. Baát taïi ñeâ ñaàu Tö löông nan ñaéc Taït phaù dieän moân Caùi phuù caøn khoân. Quyeát tu tieán thuû Thoaùt khöôùc caên traàn Kyø nhö baát hieåu Maïn thuyeát nhö kim. Chí ñaïo saâu roäng Chôù duøng lôøi baøn Lôøi baøn phi chæ Ai raèng coù phaûi? Chaïm ñeán ñeàu y Ñaâu duï giaû thaät Giaû thaät laäp baøy Nhö boùng trong göông, Coù khoâng tuy hieän Taïi choã khoâng doái Khoâng doái khoâng taïi Naøo caâu naøo ngaïi? Chaúng nhôø coâng thaønh Ñem gì phaùp nhæ Phaùp nhæ chaúng nhæ Ñeàu laø moâi raêng. Neáu laáy ñaây baøy Choân vuøi toâng chæ Toâng khoâng yù baøy Khoâng duøng thaáy nghe. Thaáy nghe chaúng thoaùt Nhö traêng ñaùy nöôùc Nôi ñaây chaúng roõ Trôû thaønh thaéng phaùp. Moät phaùp coù hình Che ñaäy maét mình Maét mình chaúng saùng Theá giôùi laêng xaêng. Toâng ta kyø ñaëc Neâu baøy hieån haùch Phaät vaø chuùng sanh Ñeàu nhôø aân löïc. Chaúng ôû cuùi ñaàu Suy nghó khoù ñöôïc Vaïch teùt cöûa maët Che ñaäy caøn khoân. Haún phaûi tieán laáy Vöôït khoûi caên traàn Neáu maø chaúng hieåu Doái noùi nhö nay. * Ñôøi haäu Ñöôøng nieân hieäu Thieân Thaønh naêm thöù ba (928) muøa thu, Sö trôû veà thaønh Maân ôû chuøa xöa, ñi thaêm heát caùc chuøa chung quanh thaønh. Sau ñoù, Sö beänh ít hoâm roài taém goäi, töø giaõ chuùng, ngoài ngay thaúng thò tòch. Sö thoï saùu möôi hai tuoåi, boán möôi tuoåi haï. Vua saéc thuïy laø Chôn ÖÙng Ñaïi sö. * Ôû vieän An Quoác nuùi Ngoïa Long - (? - 915) Sö queâ ôû Boà Ñieàn, xuaát gia treân nuùi Qui Döông. ÔÛ taïi hoäi Huyeàn Sa, Sö laø ngöôøi ñöùng ñaàu. Nhaân Sö hoûi Huyeàn Sa: Theá naøo laø maët traêng thöù nhaát? Huyeàn Sa baûo: Duøng maët traêng cuûa ngöôi laøm gì? Sö nhaân ñoù ngoä nhaäp. Nhaø Löông nieân hieäu Khai Bình naêm thöù hai (908), Huyeàn Sa saép thò tòch, Maân soaùi hoï Vöông sai con ñeán thaêm beänh, ñoàng thôøi hoûi kín ai laø ngöôøi keá thöøa sau naøy. Huyeàn Sa noùi: Hueä Caàu. Sau khi Huyeàn Sa tòch, ñeán ngaøy khai giaûng, quan lieâu taêng löõ caâu hoäi taïi phaùp toøa, hoï Vöông chôït hoûi chuùng: Ai laø Thöôïng toïa Hueä Caàu? Chuùng chæ Sö ra. Hoï Vöông lieàn thænh Sö ñaêng toøa. Sö leân toøa im laëng giaây laâu noùi: - Chôù hieàm laëng leõ, chôù noùi chaúng kham, chöa raønh bôø meù laøm sao luaän baøn? Sôû dó bình thöôøng duøng tieáng vang aáy, nhôø vaïch moät hai caùi giuùp ngöôøi phaùt minh ñaïo lyù. Toät möôøi phöông theá giôùi tìm moät ngöôøi laøm baïn khoâng theå coù. Taêng hoûi:- Ñaïi yù Phaät phaùp töø phöông tieän gì choùng vaøo? Sö ñaùp:- Vaøo laø phöông tieän. - Maây töø nuùi naøo daäy, gioù töø khe naøo sanh? - Taän löïc laäp baøy chaúng rôøi Trung Thaùp (chæ choã Sö truï). Sö thöôïng ñöôøng baûo chuùng: - Ta khoaûng naøy do nhaân duyeân côm chaùo vì huynh ñeä neáu xöôùng troïn laø baát thöôøng. Neáu muoán ñöôïc choã tænh yeáu thì nuùi soâng ñaát lieàn vì caùc oâng phaùt minh. Ñaïo aáy ñaõ thöôøng cuõng laø cöùu kính. Neáu töø cöûa Vaên-thuø vaøo, taát caû caây coái ñaát caùt ngoùi gaïch giuùp oâng phaùt minh. Neáu töø cöûa Quan AÂm vaøo, taát caû tieáng vang eách nhaùi ve deá giuùp oâng phaùt minh. Neáu töø cöûa Phoå Hieàn vaøo, chaúng dôû chaân böôùc maø ñeán. Ta duøng ba cöûa phöông tieän naøy chæ baøy caùc oâng, nhö laáy moät chieác ñuõa beáp khuaáy nöôùc bieån caû, khieán caù roàng kia bieát nöôùc laø maïng soáng. Hoäi chaêng? Neáu khoâng coù con maét trí maø xeùt kyõ ñoù, duø oâng traêm ngaøn thöù xaûo dieäu cuõng chaúng phaûi laø cöùu kính. * Taêng hoûi:- Con môùi vaøo tuøng laâm chaúng roõ vieäc mình, xin Thaày chæ daïy? Sö laáy gaäy chæ, hoûi:- Hoäi chaêng? - Chaúng hoäi. - Ta theá aáy laø vì oâng trôû thaønh ngöôøi co cuùi, laïi bieát chaêng? Neáu nhaèm treân phaàn cuûa ngöôøi hieän taïi, vieäc töø xöa ñeán giôø chaúng noùi môùi vaøo tuøng laâm, ñeán chö Phaät thuôû quaù khöù cuõng chöa töøng thieáu soùt. Nhö nöôùc bieån caû, taát caû caù roàng töø môùi sanh ñeán giaø cheát, thoï duïng nöôùc thaûy ñeàu bình ñaúng. * Sö thöôïng ñöôøng baûo chuùng: - Caùc ngöôøi! Neáu caàn thöông löôïng ñeán xöông soï tìm laáy tin töùc ñem laïi cuøng nhau thöông löôïng, trong aáy chaúng töøng chöôùng aùnh saùng cuûa ngöôøi. * Sö hoûi Vieän chuû Lieãu: - Tieân sö noùi “toät möôøi phöông theá giôùi laø theå ngöôøi chaân thaät”, oâng hieän thaáy nhaø taêng chaêng? Lieãu ñaùp:- Hoøa thöôïng chôù ñeå con maét sanh hoa. Sö baûo:- Tieân sö ñaõ thieân hoùa maø thòt vaãn coøn aám. * Nhaø Löông nieân hieäu Caøn Hoùa naêm thöù ba (915), nhaèm naêm Quí Daäu ngaøy möôøi baûy thaùng taùm, Sö khoâng beänh lieàn tòch. ] |
||
