 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP HAI H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ MÖÔØI SAU LUÏC TOÅ (tt) Ôû Ñoäng Sôn - (? - 1030) Sö hoï Ñoã queâ ôû Thieàu Chaâu. Trong thôøi gian du phöông, Sö ôû Vaân Cö laøm höông ñaêng, thaáy Taêng noùi: ñaïi thaùnh ôû Thaát Chaâu gaàn ñaây xuaát hieän ôû Döông Chaâu. Coù vò Taêng laäp caâu hoûi ñem hoûi Sö: Ñaõ laø ñaïi thaùnh ôû Thaát Chaâu, vì sao laïi ñeán Döông Chaâu xuaát hieän? Sö ñaùp: Quaân töû meán cuûa laáy ñoù laøm ñaïo. Sau vò Taêng aáy thuaät laïi cho Am chuû Töôøng ôû Lieân Hoa Phong. Am chuû kinh hoaûng noùi: Con chaùu Vaân Moân vaãn coøn. Ñeán nöûa ñeâm, oâng höôùng veà Vaân Cö leã baùi. Sö veà truï taïi Ñoäng Sôn, thöôïng ñöôøng, coù vò Taêng hoûi: - Ñaït-ma chöa truyeàn aán taâm ñòa, Thích-ca chöa môû haït chaâu trong buùi toùc, khi aáy neáu hoûi yù Toå taây sang, laïi coù yù Toå taây sang chaêng? Sö ñaùp: - Ngaøy hai thaùng saùu möa laâm raâm, roäng truøm khaép caû taâm baù taùnh. - Theá aáy, maây tan nhaø nhaø traêng, xuaân ñeán choán choán hoa. - Goùt chaân daãm ñeán kim cang, meù nöôùc laø bao nhieâu? Taêng khoâng ñaùp ñöôïc, Sö baûo: - Toå sö taây sang ñaëc bieät ñeà xöôùng vieäc naøy töï vì Thöôïng toïa chaúng tieán. Sôû dó, töø cöûa maø vaøo chaúng laø gia traân, nhaän boùng queân ñaàu ñaâu chaúng laàm lôùn. Ñaõ laø Toå sö taây sang ñaëc bieät ñeà xöôùng vieäc naøy, ñaâu caàn laïi ñoái chuùng lo ñau ñaùu. Traân troïng. * Sö thöôïng ñöôøng noùi: - Baûo Sôn taêng noùi caùi gì môùi ñöôïc, xöa töùc laø nay, nay töùc laø xöa. Do ñoù, kinh Laêng Nghieâm noùi: “Tuøng ngay cöôùc cong, coø traéng quaï ñen.” Laïi bieát ñöôïc chaêng? Tuy nhieân nhö theá, chöa haún tuøng moät beà ngay, cöôùc moät beà cong, coø beøn traéng, quaï beøn ñen. Ñoäng Sôn (chæ Sö) noùi trong aáy cuõng coù caây tuøng cong, cuõng coù caây cöôùc ngay, cuõng coù con coø ñen cuõng coù con quaï traéng. Ñöùng laâu traân troïng. * Sö thöôïng ñöôøng: - Muøa xuaân laïnh nöôùc ñoâng laïi, ñeâm ñeán coù tuyeát nhieàu, laïi thaáy chaêng? Khaép ñaát tuyeát traøn treà, gioù xuaân vaãn laïnh xöa, noùi thieàn noùi ñaïo deã, thaønh Phaät thaønh Toå khoù. Traân troïng. * Sö thöôïng ñöôøng: - Giôø thìn gaø gaùy saùng, chaùo xong trôøi raïng ñoâng, loàng ñeøn vaãn coøn nguû, coät caùi laïi tænh tænh. Tænh tænh noùi thaúng tænh tænh, roõ raøng noùi thaúng roõ raøng, ngaøy sau thaùng khaùc chôù nhaän tôù laøm thaày. Traân troïng. * Sö töï tay troàng caû muoân caây tuøng ôû treân ngoïn nuùi phía ñoâng. Trong khi troàng caây, Sö thöôøng tuïng kinh Kim Cang Baùt-nhaõ. Ngöôøi trong nuùi nhaân ñoù ñaët teân nuùi naøy laø Kim Cang Phöông Thöïc Tuøng. Thieàn sö Tieâu Dao hoûi:- Ngoïn nuùi ôû ñaây, Kim Cang ôû choã naøo? Sö chæ, noùi:- Goác tuøng naøy laø ñích thaân Laõo taêng troàng. * Ngaøy muøng taùm thaùng saùu nieân Thieân Thaùnh thöù taùm (1030), Sö coù chuùt beänh, trieäu taäp heát Taêng tuïc, noùi: Phaùp tòch naøy giao cho Töï Baûo truï trì, Sö lieàn leân toøa noùi baøi keä Thaáu Phaùp Thaân. Tham thieàn hoïc ñaïo maïc man man Vaán thaáu phaùp thaân baéc ñaåu taøng. Dö kim laõo ñaùo baèng luy thaäm Kieán nhaân voâ löïc ñaéc thöông löôïng, Duy höõu söø ñaàu tri ngaõ ñaïo Chuûng tuøng thôøi phuïc thöôùng kim cang. Dòch: Tham thieàn hoïc ñaïo chôù môø môø Hoûi toät phaùp thaân baéc ñaåu taøng. Nay toâi giaø yeáu caøng quaù laém Thaáy ngöôøi khoâng söùc ñeå luaän baøn, Ñaïo ta ngöôøi hieåu chæ caây cuoác Nhöõng luùc troàng tuøng leân kim cang. Noùi xong Sö lieàn thò tòch. * Ôû Ñoäng Sôn Sö sanh trong nhaø con haùt neân khoâng coù hoï, taùnh tình lieâm khieát caån thaän kính troïng Phaät thöøa, xuaát gia taïi chuøa Giaùp Thaïch. Laøm Taêng, Sö tu theo haïnh ñaàu-ñaø aên côm haåm maëc y vaù. Ñeán tham vaán Thieàn sö Giôùi ôû Nguõ Toå, Sö phaùt minh taâm ñòa tieáng taêm vang löøng. ÔÛ hoäi Nguõ Toå Sö laøm chuû töï. Moät hoâm, Hoøa thöôïng Giôùi beänh, sai moät cö só ñeán kho laáy göøng saéc thuoác, bò Sö raày khoâng cho. Cö só leân baïch laïi Hoøa thöôïng, Hoøa thöôïng baûo ñem tieàn hoaøn laïi, Sö môùi chòu laáy göøng trao cho. Nhaân ñaây, Hoøa thöôïng Giôùi taâm caøng meán troïng. Thôøi nhaân goïi Sö laø oâng thaày baùn göøng. * Sau, Sö daïo caùc toøng laâm ñeán Ñoäng Sôn. Thieàn sö Hieåu Thoâng truï trì nôi ñaây cuõng quí troïng Sö. Sau khi Hieåu Thoâng tòch, di chuùc thænh Sö truï trì. Sö khai phaùp ôû Ñoäng Sôn, coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp:- Töông tôï ñaàu naõo. Hoaëc: löng daøi chaân ngaén. - Sö xöôùng gia khuùc toâng phong ai? noái phaùp ngöôøi naøo? - Noùi vaãn ôû tai. - Theá aáy laø con Nguõ Toå giôùi, laø chaùu Vaân Moân. - Ngaøy chaïy naêm traêm. * Sö daïy chuùng: - Thaûy ñeàu ôû trong gioù döøng soùng laëng ñeán, boãng gaëp soùng to noåi daäy, löôïng caû ngaäp trôøi, chính khi aáy tìm keû thuûy thuû khoù ñöôïc, trong chuùng coù ngöôøi caàm laùi hay khoâng? Chuùng khoâng ñaùp. Sö tieáp:- Löøa heát moïi ngöôøi trong thuyeàn. * Sau, Sö dôøi ñeán truï taïi nuùi Qui Toâng. Moät hoâm, Sö choáng gaäy xuoáng nuùi, ñi giöõa ñöôøng gaëp lính naït ñöôøng: traùnh beân cho xe Huyeän uùy ñi. Sö ñöùng qua beân traùi. Con ngöïa keùo xe quan Huyeän uùy thaáy Sö lieàn quì moïp. Sö noùi: “Suùc sanh naøy cuõng bieát ngöôøi.” Huyeän uùy bieát laø Sö lieàn xuoáng xe ñaûnh leã. Sau ñoù, ngöïa môùi chòu chaïy. * Sö laïi dôøi veà truï ôû Vaân Cö. Moät ñeâm, Sôn thaàn kieäu Sö ñi quanh chuøa. Sö quôû raèng: leân ñaøi ôû phöông tröôïng ñi. Sôn thaàn riu ríu ñi leân ñaøi ôû phöông tröôïng. Sö vì ngöôøi gìn giöõ giôùi phaùp raát tinh nghieâm. * Sö coù laøm baøi Chaân Taùn Toå Sö Ñaït-ma: Töïa: Sö chaân ñoà maïc tam giôùi voâ tröôùc Nghó duïc an baøi tri quaân ñaïi thaùc Hö lao chæ ñieåm haø xöù moân moâ Yeáu thöùc Sö chaân caøn khoân khoaùch laïc. Taùn: Sö töôùng heà theá sôû hy Sö my heà traän vaân thuøy Sö nhaõn heà ñieän quang huy Sö tyû heà tuûng tu-di Sö khaåu moân voâ xæ heà quaù taïi thuøy Nghó thieäp löu sa heà haø baát töï tri phi Bæ thöû tröôïng phu heà truyeàn phaùp döõ a thuøy Caùnh truï Thieáu Laâm heà ma la cöôùc taây qui Ngoä naïp taêng heà döõ nhaát ñoán chuøy Tuy nhieân nhö thò heà baát hoäi maïc chaâm chuøy. Dòch: Töïa: Muoán veõ chaân thaày hình tít muø tam giôùi Toan tính an baøi, bieát anh laàm lôùn Luoáng nhoïc chæ ñieåm choã naøo moù sôø. Caàn bieát töôùng thaày, caøn khoân theânh thang. Taùn: Töôùng thaày ö ñôøi ít coù Maøy thaày ö haøng maây ruû Maét thaày ö laøn chôùp saùng Muõi thaày ö vöôït tu-di Cöûa mieäng thaày khoâng raêng ö loãi taïi ai? Toan daãm caùt soâng ö sao chaúng töï bieát quaáy Kia ñaây tröôïng phu ö neân truyeàn phaùp cho ai? Laïi truï Thieáu Laâm ö maø leâ goùt veà taây Gaëp Thieàn sinh ö lieàn cho moät gaäy Tuy nhieân nhö theá ö chaúng hoäi chôù duøi chaâm. Baøi taùn naøy trong thieàn moân raát ñöôïc löu haønh. * Ôû nuùi Thieân Thai - (881 - 972) Sö queâ ôû Long Tuyeàn, Xöû Chaâu, cha hoï Traàn, meï hoï Dieäp. Meï Sö naèm moäng thaáy moät luoàng saùng chaïm vaøo thaân, nhaân ñoù bieát coù thai. Ñeán khi Sö ra ñôøi coù nhieàu ñieàm laï. Naêm Sö möôøi laêm tuoåi coù vò Taêng laï thaáy Sö lieàn voã sau löng noùi: “oâng neân xuaát gia, trong traàn tuïc khoâng phaûi laø choã cuûa oâng”. Naêm möôøi baûy tuoåi, Sö ñeán chuøa Long Qui ôû queâ nhaø xuaát gia. Naêm möôøi taùm tuoåi, Sö ñeán chuøa Khai Nguyeân ôû Tín Chaâu thoï giôùi. * Khoaûng nieân hieäu Khai Bình (907-910) nhaø Löông, Sö caát böôùc du phöông. Tröôùc ñeán nuùi Ñaàu Töû, Sö ra maét Thieàn sö Ñaïi Ñoàng, ñoù laø buoåi phaùt taâm ban ñaàu. * Keá, Sö tham vaán Hoøa thöôïng Tuaàn ôû Long Nha. Sö hoûi: Baäc toân huøng huøng vì sao gaàn chaúng ñöôïc? Long Nha ñaùp: Nhö löûa vôùi löûa. Sö hoûi: Chôït gaëp nöôùc ñeán thì sao? Long Nha baûo: Ngöôi chaúng hoäi. Sö laïi hoûi: Trôøi chaúng che ñaát chaúng chôû, lyù naøy theá naøo? Long Nha ñaùp: Neân nhö theá. Sö khoâng laõnh hoäi ñöôïc, laïi caàu xin chæ daïy. Long Nha baûo: Ñaïo giaû! ngöôi veà sau töï hoäi. * Sö ñeán tham vaán Sô Sôn. Sö hoûi: Traêm voøng ngaøn lôùp laø caûnh giôùi gì? Sô Sôn ñaùp: Tay traùi baùm daây mang troùi con quæ. Sö hoûi: Chaúng rôi xöa nay thænh Thaày noùi. Sô Sôn baûo: Chaúng noùi. Sö hoûi: Vì sao chaúng noùi? Sô Sôn ñaùp: Trong aáy chaúng bieän coù khoâng. Sö thöa: Nay Thaày kheùo noùi. Sô Sôn kinh haõi. Nhö theá, Sö ñi tham vaán qua naêm möôi boán vò thieän tri thöùc, maø phaùp duyeân chöa hôïp. Sau cuøng, Sö ñeán Laâm Xuyeân yeát kieán Phaùp Nhaõn (Thieàn sö Vaên Ích). * Sö do ñi khaép caùc tuøng laâm neân moûi meät löôøi thöa hoûi. ÔÛ trong hoäi Phaùp Nhaõn, Sö chæ theo chuùng maø thoâi. Moät hoâm, Phaùp Nhaõn thöôïng ñöôøng, coù vò Taêng hoûi: Theá naøo laø moät gioït nöôùc ôû nguoàn Taøo? Phaùp Nhaõn ñaùp: Laø gioït nöôùc ôû nguoàn Taøo. Vò Taêng aáy môø mòt thoái lui. Sö ngoài beân caïnh hoaùt nhieân khai ngoä, bình sanh nhöõng moái nghi ngôø döôøng nhö baêng tieâu, caûm ñoäng ñeán rôi nöôùc maét öôùt aùo. Sö trình choã sôû ngoä cho Phaùp Nhaõn. Phaùp Nhaõn baûo: Ngöôi ngaøy sau seõ laøm thaày quoác vöông, khieán aùnh saùng ñaïo cuûa Toå sö caøng roäng lôùn, ta khoâng saùnh baèng. * Sö daïo nuùi Thieân Thai xem nhöõng di tích cuûa Thieàn sö Trí Khaûi döôøng nhö choã mình ôû cuõ. Sö laïi ñoàng hoï vôùi Trí Khaûi. Thôøi nhaân goïi Haäu thaân Trí Khaûi. Ban ñaàu, Sö truï taïi Baïch Sa. Luùc ñoù, Thaùi töû Trung Hieán Vöông traán ôû Thai Chaâu, nghe danh Sö thænh ñeán hoûi ñaïo. Sö coù baûo: Ngaøy sau laøm chuû thieân haï neân nhôù ôn Phaät phaùp. Ñeán nieân hieäu Caøn Höïu naêm ñaàu (948) Thaùi töû leân ngoâi, sai söù thænh Sö, ñoái xöû theo tình thaày troø. * Sö thöôïng ñöôøng noùi: - Thaùnh xöa phöông tieän nhieàu nhö haø sa. Toå sö noùi “khoâng phaûi gioù phan ñoäng maø taâm nhaân giaû ñoäng”, ñaây laø phaùp moân taâm aán voâ thöôïng. Chuùng ta laø khaùch ôû trong phaùp moân cuûa Toå sö, neân laøm sao hoäi ñöôïc yù Toå sö. Chôù noùi gioù phan chaúng ñoäng maø taâm oâng voïng ñoäng. Chôù noùi chaúng baùc gioù phan, ñeán gioù phan nhaän laáy. Chôù noùi choã gioù phan ñoäng laø caùi gì? Coù ngöôøi noùi gaù vaät saùng taâm chaúng caàu nhaän vaät. Coù ngöôøi noùi saéc töùc laø khoâng. Coù ngöôøi noùi chaúng phaûi gioù phan ñoäng neân phaûi kheùo hoäi. Giaûi hoäi nhö theá ñoái vôùi yù chæ Toå sö coù gì giao thieäp. Ñaõ chaúng cho hoäi nhö theá, chö Thöôïng toïa lieàn neân bieát roõ. Neáu ôû trong aáy ngoä ñöôïc trieät ñeå, coù phaùp moân naøo maø chaúng roõ. Traêm ngaøn phöông tieän cuûa chö Phaät moät luùc roãng suoát, laïi coù choã nghi naøo? Do ñoù, Coå nhaân noùi: moät lieãu thì ngaøn minh, moät meâ thì muoân laàm. Chö Thöôïng toïa! ñaâu phaûi ngaøy nay hoäi ñöôïc moät, ngaøy mai laïi chaúng hoäi. Ñaâu phaûi coù moät phaàn vieäc höôùng thöôïng khoù hoäi, coù moät phaàn haï lieät phaøm phu chaúng hoäi. Kieán giaûi nhö theá duø traûi qua soá kieáp nhö buïi, chæ töï moûi meät tinh thaàn ñaâu coù leõ phaûi. Sö coù baøi keä daïy chuùng: Thoâng huyeàn phong ñaûnh Baát thò nhaân gian Taâm ngoaïi voâ phaùp Maõn muïc thanh sôn.
Thaáu huyeàn choùt ñaûnh Chaúng phaûi nhaân gian Ngoaøi taâm khoâng phaùp Ñaày maét nuùi xanh. Phaùp Nhaõn nghe ñöôïc baûo: moät baøi keä naøy coù theå laøm soáng daäy toâng cuûa ta. * Sö dôøi truï taïi chuøa Baùt-nhaõ môû hoäi thuyeát phaùp. Hoäi ñaàu, Sö daïy chuùng: Moät sôïi loâng nuoát bieån caû, taùnh bieån khoâng thieáu, moät hoät caûi neùm treân muõi nhoïn, muõi nhoïn khoâng ñoäng. Thaáy cuøng chaúng thaáy, hoäi cuøng chaúng hoäi, chæ ta bieát vaäy. Coù baøi tuïng: Taïm haï cao phong dó hieån döông Baùt-nhaõ vieân thoâng bieán thaäp phöông Nhaân thieân haïo haïo voâ sai bieät Phaùp giôùi tung hoaønh xöù xöù chöông. Dòch: Taïm xuoáng cao phong ñaõ hieån döông Baùt-nhaõ vieân thoâng khaép möôøi phöông Ngöôøi trôøi baùt ngaùt khoâng sai khaùc Phaùp giôùi doïc ngang choán choán chöông. Coù vò Taêng hoûi: - Ngöôøi xöa noùi: “ngöôøi thaáy Baùt-nhaõ lieàn bò Baùt-nhaõ troùi, ngöôøi chaúng thaáy Baùt-nhaõ cuõng bò Baùt-nhaõ troùi”, ñaõ thaáy Baùt-nhaõ vì sao laïi bò Baùt-nhaõ troùi? Sö ñaùp:- Ngöôi noùi Baùt-nhaõ thaáy caùi gì? - Chaúng thaáy Baùt-nhaõ vì sao cuõng bò Baùt-nhaõ troùi? - Ngöôi noùi Baùt-nhaõ choã naøo chaúng thaáy? Sö laïi baûo: - Neáu thaáy Baùt-nhaõ chaúng goïi laø Baùt-nhaõ, neáu chaúng thaáy Baùt-nhaõ cuõng chaúng goïi laø Baùt-nhaõ. Haõy baûo noùi caùi gì laø thaáy chaúng thaáy? Sôû dó, coå nhaân noùi “neáu thieáu moät phaùp chaúng thaønh phaùp thaân, neáu dö moät phaùp cuõng chaúng thaønh phaùp thaân; neáu coù moät phaùp chaúng thaønh phaùp thaân, neáu khoâng moät phaùp cuõng chaúng thaønh phaùp thaân”. Ñaây laø chaân toâng Baùt-nhaõ vaäy. * Hoäi thöù tö, Sö thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Coå nhaân noùi: “Theá naøo laø thieàn? Tam giôùi mieân mieân. Theá naøo laø ñaïo? Thaäp phöông haïo haïo.” Vì sao noùi tam giôùi mieân mieân? Choã naøo laø ñaïo lyù cuûa thaäp phöông haïo haïo? Caàn hoäi chaêng? Bít maét laïi, bít tai, muõi, löôõi, thaân, yù laïi khoâng choã roãng thieáu, khoâng choã chuyeån ñoäng. Thöôïng toïa hoäi chaêng? Ngang cuõng chaúng ñöôïc, doïc cuõng chaúng ñöôïc, buoâng ra cuõng chaúng ñöôïc, ñoaït ñi cuõng chaúng ñöôïc, khoâng coù choã duïng taâm, cuõng khoâng coù choã laäp baøy. Neáu hoäi ñöôïc nhö theá môùi laø phaùp moân baët choïn löïa, taát caû ngoân ngöõ döùt ræ chaûy. * Hoäi thöù saùu, Sö thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Phaät phaùp hieän haønh, taát caû ñaày ñuû. Ngöôøi xöa noùi: “troøn ñoàng thaùi hö khoâng thieáu khoâng dö”. Neáu nhö theá thì caùi gì thieáu caùi gì dö, caùi gì phaûi caùi gì quaáy? Ai laø ngöôøi hoäi? Ai laø ngöôøi chaúng hoäi? Do ñoù noùi, ñi ñoâng cuõng laø Thöôïng toïa, ñi taây cuõng laø Thöôïng toïa, ñi nam cuõng laø Thöôïng toïa, ñi baéc cuõng laø Thöôïng toïa. Thöôïng toïa taïi sao ñöôïc thaønh ñoâng taây nam baéc? Neáu hoäi ñöôïc, töï nhieân con ñöôøng thaáy nghe hieåu bieát baët döùt, taát caû caùc phaùp hieän tieàn. Vì sao nhö theá? Vì phaùp thaân khoâng töôùng, chaïm maét ñeàu baøy, Baùt-nhaõ voâ tri ñoái duyeân lieàn chieáu, moät luùc hoäi trieät ñeå laø toát. Chö Thöôïng toïa! keû xuaát gia laøm gì? Caùi lyù baûn höõu naøy chöa phaûi laø phaàn beân ngoaøi. “Thöùc taâm ñaït baûn nguyeân neân goïi laø Sa-moân.” Neáu bieát roõ raøng, khoâng coøn moät maûy tô laøm chöôùng ngaïi. Thöôïng toïa ñöùng laâu, traân troïng. * Ñeán nieân hieäu Khai Baûo thöù tö (972), ngaøy hai möôi taùm thaùng saùu, Sö coù chuùt beänh, hoïp chuùng töø bieät xong, ngoài kieát giaø thò tòch. Sö tòch taïi Lieân Hoa Phong thoï taùm möôi hai tuoåi, ñöôïc saùu möôi laêm tuoåi haï. * Ôû chuøa Baùo AÂn Sö hoï Tröông, xuaát gia luùc coøn beù, tinh chuyeân tam hoïc, coù chí tìm hieåu huyeàn chæ. Sö du phöông qua caùc nöôùc Maân, Vieät traûi caùc thieàn hoäi, maø chöa kheá hôïp baûn taâm. Sau cuøng, Sö ñeán Laâm Xuyeân yeát kieán Phaùp Nhaõn ñöôïc thaày troø ñaïo hieäp. * Veà sau, Sö trôû veà Ngaân Thuûy caát am treân nuùi Ñaïi Mai. Moät hoâm coù hai Thieàn khaùch ñeán. Sö hoûi:- Thöôïng toïa ôû ñaâu ñeán? Thieàn khaùch ñaùp:- ÔÛ ñoâ thaønh. - Thöôïng toïa rôøi ñoâ thaønh ñeán nuùi naøy, thì ôû ñoâ thaønh thieáu Thöôïng toïa ôû nuùi naøy dö Thöôïng toïa. Dö thì ngoaøi taâm coù phaùp, thieáu thì taâm phaùp chaúng khaép. Noùi ñöôïc ñaïo lyù thì ôû, chaúng hoäi neân ñi. Caû hai ñeàu khoâng ñaùp ñöôïc. * Sö dôøi veà Thieân Thai caát am treân nuùi Baïch Sa. Coù Thöôïng toïa Minh Nhan laø ngöôøi hoïc roäng nhôù gioûi ñeán lyù luaän vôùi Sö veà Toâng thöøa. Sö hoûi: - Noùi nhieàu caùch ñaïo caøng xa, nay coù vieäc xin hoûi, töø tröôùc caùc baäc tieân ñöùc coù ngoä hay khoâng? Minh Nhan ñaùp:- Neáu laø chö thaùnh tieân ñöùc ñaâu khoâng coù ngoä! - “Moät ngöôøi trôû veà nguoàn chaân, möôøi phöông hö khoâng thaûy ñeàu tieâu maát.” Nay nuùi Thieân Thai y nguyeân, laøm sao noùi tieâu maát? Minh Nhan khoâng choã baùm. * Khoaûng nieân hieäu Caøn Höïu nhaø Haùn (948), Trung Hieán Vöông thænh Sö vaøo cung hoûi phaùp, môøi ôû vieän Tö Suøng. Vua cho môøi caùc baäc Thieàn ñöùc vaø caùc danh só trong thaønh ñeán cuøng Sö baøn ñaïo lyù. Thieàn sö Thieân Long hoûi: - “Taát caû chö Phaät vaø Phaät phaùp ñeàu töø kinh naøy ra”, khoâng bieát kinh naøy töø ñaâu ra? Sö hoûi:- Noùi gì? Thieân Long hoûi trôû laïi. Sö baûo:- Qua roài. Tröôûng laõo Tö Nghieâm hoûi:- Theá naøo laø hieän tieàn tam-muoäi? Sö hoûi:- Laïi nghe chaêng? Tö Nghieâm ñaùp:- Toâi khoâng beänh tai. Sö baûo:- Quaû nhieân laø beänh tai. * Sö nhaéc lôøi Minh treân thaùp cuûa Tuyeát Phong: - “Phaøm töø duyeân maø coù thì tröôùc sau thaønh hoaïi, chaúng töø duyeân maø coù thì nhieàu kieáp beàn laâu.” Beàn cuøng hoaïi gaùc laïi, hieän giôø Tuyeát Phong ôû ñaâu? Caû chuùng ñeàu khoâng ñaùp ñöôïc. Neáu coù ñaùp cuõng khoâng ñuùng vôùi yù hoûi. Khi aáy moïi ngöôøi ñeàu kính phuïc, Vua raát haøi loøng, thænh Sö ôû thöï Vieân Thoâng Phoå Chieáu Thieàn sö. * Sö thöôïng ñöôøng baûo chuùng: - Caùc oâng laïi nhaän ñöôïc chaêng? Chôù baûo, noùi nín ñoäng tònh ñeàu laø Phaät söï, chôù laàm hoäi. Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø maët traêng thöù hai? Sö ñaùp: - AÁn maét xem hoa, hoa laém ñoùa, maét toû xem caây, caây maáy caønh. * 61. THIEÀN SÖ PHAÙP ÑAÊNG - Hieäu Thaùi Khaâm Ôû vieän Thanh Löông - (? - 974) Sö ngöôøi Nguïy phuû, coù trí thoâng minh laï thöôøng, bieän taøi voâ ngaïi. Trong hoäi Phaùp Nhaõn, toaøn chuùng ñeàu ngöôõng moä, ñoàng noùi: “ngöôøi saùng suoát maãu möïc”. Moät hoâm, Phaùp Nhaõn hoûi chuùng: - Coå coïp mang luïc laïc ngöôøi naøo môû ñöôïc? Toaøn chuùng khoâng ñaùp ñöôïc. Sö vöøa ñi ñeán, Phaùp Nhaõn hoûi Sö. Sö thöa:- Ngöôøi coät môû ñöôïc. Phaùp Nhaõn baûo chuùng:- Caùc ngöôi chaúng ñöôïc khinh y. * Ban ñaàu, Sö nhaän thænh truï vieän Song Laâm taïi nuùi U Coác Hoàng Chaâu. Sö thöôïng ñöôøng chöa böôùc leân toøa lieàn noùi: - Nuùi naøy tröôùc ñaõ coù hai ñôøi Toân tuùc thuyeát phaùp, toøa naøy cao roäng baát taøi laøm sao leân? Ngöôøi xöa noùi: ñaûnh leã Tu-di Ñaêng Vöông Nhö Lai môùi coù theå ngoài. Haõy noùi Tu-di Ñaêng Vöông Nhö Lai hieän ôû choã naøo? Ñaïi chuùng caàn thaáy ñoàng thôøi ñaûnh leã. Sö böôùc leân toøa giaây laâu noùi: - Vì ñaïi chuùng chæ nhö theá, laïi coù choã hoäi chaêng? Taêng hoûi:- Theá naøo laø caûnh Song Laâm? Sö ñaùp:- Veõ cuõng chaúng thaønh. - Theá naøo laø ngöôøi trong caûnh? - Haõy ñi. Caûnh vaãn chöa bieát maø luaän ñeán ngöôøi. Keá, Sö truï vieän Hoä Quoác. Coù vò Taêng hoûi: - Kheùo haønh ñaïo Boà-taùt khoâng nhieãm caùc phaùp töôùng, theá naøo laø ñaïo Boà-taùt? Sö ñaùp:- Töôùng caùc phaùp. - Theá naøo ñöôïc chaúng nhieãm? - Nhieãm dính choã naøo? * Sö laïi ñeán truï vieän Long Quang ôû Kim Laêng. Sö thöôïng ñöôøng leân toøa. Duy-na baïch chuøy raèng: Chuùng long töôïng trong phaùp hoäi, neân quaùn nghóa ñeä nhaát. Sö baûo: Duy-na laø nghóa ñeä nhò. Caùc tröôûng laõo hieän nay laø nghóa thöù maáy? Sö lieàn dôû tay aùo baûo chuùng: Ñaïi chuùng hoäi chaêng? Ñaây laø nuùi goïi ñaïp muùa, chôù noùi naêm traêm ñôøi tröôùc ñaõ laøm nhaïc chuû, hoaëc coù loøng nghi xin xuû ra xem. * Sau cuøng, Sö truï ñaïi ñaïo traøng Thanh Löông ôû Kim Laêng. Ñeán thaùng saùu nieân hieäu Khai Baûo naêm thöù baûy (974), Sö coù chuùt beänh, baûo chuùng: - Laõo taêng naèm beänh gaéng loâi ñeán ñaây cuøng caùc ngöôi thaáy nhau. Hieän nay ñaïo traøng moãi choã roõ raøng laø Hoùa thaønh? Haõy noùi theá naøo laø Hoùa thaønh? Ñaâu chaúng thaáy Ñaïo sö xöa noùi “Baûo sôû chaúng xa caàn phaûi tieán tôùi”. Khi ñeán thaønh roài, laïi noùi “do ta hoùa ra”. Nay caùc ngöôi thöû noùi ñaïo lyù xem, laø Nhö Lai thieàn, laø Toå sö thieàn, quyeát ñònh ñöôïc chaêng? Caùc ngöôi tuy laø keû sanh muoän, caàn bieát quoác chuû cuûa ta nôi naøo thaéng caûnh ñeàu döïng laäp ñaïo traøng, vieäc caàn duøng chaúng thieáu, chæ caàn caùc ngöôi môû mieäng. Hieän nay khoâng gì hôn, bieát caùi gì laø mieäng cuûa caùc ngöôi? Ñaâu caàn xeùt ñeán coâng töù aân tam höõu. Muoán ñöôïc hoäi chaêng? Chæ bieát caùi mieäng laø khoâng loãi, neáu coù loãi taïi caùc ngöôi coù ngaõ. Nay gioù löûa eùp nhau, ñi, ñöùng laø ñaïo thöôøng. Laõo taêng truï trì saép qua moät kyû (möôøi hai naêm) moãi moãi nhôø quoác chuû giuùp ñôõ ñeán möôøi phöông thí chuû, Taêng löõ thì töø chuû söï ñeán chuù tieåu ñeàu heát loøng vì ta, laëng leõ maø khoù noùi. Hoaëc mang gai maëc vaûi, ñaây töùc laø thuaän tuïc, ta noùi traùi vôùi chaân. Haõy noùi thuaän laø toát hay traùi laø toát? Song thuaän theo ta noùi laø khoâng ñieân ñaûo. Di haøi cuûa ta ñeå taïi nuùi Nam beân traùi beân phaûi cuûa Hoøa thöôïng Ñaïi Trí Taïng xin hai phaàn huyeät. Söï thaêng traàm raát roõ raøng khoâng neân ñoåi dôøi. Coá gaéng! coá gaéng! traân troïng. Ngaøy hai möôi boán thaùng saùu, Sö ngoài yeân thò tòch. * Ôû Linh AÅn Haøn Chaâu Sö queâ ôû Thanh huyeän Phöôùc Chaâu. Ban ñaàu, Sö ñeán tham vaán Phaùp Nhaõn. Moät hoâm Phaùp Nhaõn chæ nhöõng gioït möa baûo: gioït gioït rôi trong con maét cuûa Thöôïng toïa. Luùc naøy nghe noùi vaãn chöa ngoä. Sau, nhaân ñoïc kinh Hoa Nghieâm, Sö lieàn caûm ngoä. Sö ñeán trình vôùi Phaùp Nhaõn, Phaùp Nhaõn aán chöùng. * Sö veà caát am treân nuùi Töù Minh ôû Minh Chaâu. Tieán ñaït söù Tieàn ÖÙc kính Sö laøm thaày. Trung Hieán Vöông thænh Sö khai phaùp hai nôi Laâm An. Sau, Sö truï ôû chuøa Linh AÅn ôû thöï hieäu Lieãu Ngoä Thieàn sö. Sö thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Möôøi phöông chö Phaät thöôøng ôû tröôùc caùc ngöôi, laïi thaáy chaêng? Neáu noùi thaáy, laø ñem taâm thaáy hay ñem maét thaáy? Do ñoù neân noùi “taát caû phaùp chaúng sanh, taát caû phaùp chaúng dieät; neáu hay hieåu nhö theá, chö Phaät thöôøng hieän tieàn”. “Thaáy saéc laø thaáy taâm”, haõy noùi caùi gì laø taâm? Töôùng nuùi soâng ñaát ruoäng, vaïn töôïng sum la, xanh vaøng ñoû traéng, nam nöõ... laø taâm hay chaúng phaûi taâm? Neáu laø taâm, vì sao laïi trôû thaønh vaät töôïng? Neáu chaúng phaûi laø taâm, sao laïi noùi thaáy saéc laø thaáy taâm? Hoäi chaêng? Chæ vì meâ caùi naøy maø thaønh ñieân ñaûo caùc thöù chaúng ñoàng. Trong caùi khoâng ñoàng dò eùp thaønh ñoàng dò. Hieän nay thaúng ñoù thöøa ñöông choùng ngoä baûn taâm, roõ raøng khoâng coù moät vaät coù theå laøm thaáy nghe. Neáu ngöôøi lìa taâm rieâng caàu giaûi thoaùt, ngöôøi xöa goïi laø “laàm soùng baøn nguoàn, raát khoù hieåu ngoä”. * Coù vò Taêng hoûi:- Theá naøo laø Ma-ha Baùt-nhaõ? Sö ñaùp:- Tuyeát rôi lai laùng. Taêng khoâng ñaùp ñöôïc. Sö hoûi:- Hoäi chaêng? Taêng thöa:- Chaúng hoäi. Sö noùi: Ma-ha Baùt-nhaõ Phi thuû phi xaû Nhöôïc nhaân baát hoäi Phong haøn tuyeát haï.
Ma-ha Baùt-nhaõ Chaúng thuû chaúng xaû Neáu ngöôøi chaúng hoäi Gioù laïnh tuyeát rôi. ] |
||
