 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP HAI H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ MÖÔØI MOÄT SAU LUÏC TOÅ I.- TOÂNG TAØO ÑOÄNG ÑÔØI THÖÙ BAÛY 1- Thieàn sö Nghóa Thanh ôû Ñaàu Töû 2- Thieàn sö Thanh Phaåu ôû Höng Döông II.- TOÂNG LAÂM TEÁ ÑÔØI THÖÙ BAÛY A- Noái phaùp Thieàn sö Thieän Chieâu: 16 vò 1- Thieàn sö Töø Minh Sôû Vieân nuùi Thaïch Söông 2- Thieàn sö Quaûng Chieáu Hueä Giaùc nuùi Lang Nha III.- TOÂNG VAÂN MOÂN ÑÔØI THÖÙ NAÊM A- Noái phaùp Thieàn sö Truøng Hieån ôû Tuyeát Ñaäu: 84 vò 1- Thieàn sö Nghóa Hoaøi Thieân Y 2- Cö só Tu Tuyeån Taèng Hoäi (hai vò naøy ñoàng sö, hai vò sau khaùc thaày) 3- Thieàn sö YÛ Ngoä ôû Phaùp Xöông 4- Thieàn sö Phaät AÁn Lieãu Nguyeân ôû Vaân Cö IV.- TOÂNG PHAÙP NHAÕN ÑÔØI THÖÙ BA A- Noái phaùp Quoác sö Ñöùc Thieàu: 49 vò 1- Thieàn sö Hueä Nhaät Trí Giaùc ôû chuøa Vónh Minh Dieân Thoï 2- Thieàn sö Chí Phuøng ôû Ñaïo traøng Hoa Nghieâm nuùi Nguõ Vaân 3- Thieàn sö Boån Tieân ôû chuøa Ñoan Loäc * Ôû Ñaàu Töû - (? - 1083) Sö hoï Lyù queâ ôû Thanh Ñoå, luùc baûy tuoåi coù nhieàu ñieàm laï, ñeán chuøa Dieäu Töôùng xin xuaát gia. Hoïc luaän Baùch Phaùp chöa bao laâu, Sö than: Con ñöôøng ba a-taêng-kyø xa xoâi, töï giam haõm naøo coù ích gì! Sö beøn vaøo thaønh Laïc nghe kinh Hoa Nghieâm. Ñoïc baøi keä cuûa Chö Laâm Boà-taùt ñeán caâu “töùc taâm töï taùnh”, Sö lieàn phaùt tænh, noùi: Phaùp lìa vaên töï ñaâu coù theå giaûng ö? Sö beøn caát böôùc du phöông qua caùc thieàn hoäi. * Thieàn sö Vieân Giaùm ôû hoäi Thaùnh Nham moät ñeâm naèm moäng thaáy coù nuoâi con chim öng saéc xanh, tænh giaác oâng cho laø moät ñieàm laønh. Ñeán saùng ngaøy aáy, Sö lieàn ñi ñeán. Sö leã ra maét, Giaùm nhaän cho ôû vaø daïy khaùn caâu “ngoaïi ñaïo hoûi Phaät: chaúng hoûi coù lôøi, chaúng hoûi khoâng lôøi”. Sö khaùn caâu naøy traûi qua ba naêm, moät hoâm Giaùm hoûi: Ngöôi ghi ñöôïc thoaïi ñaàu chaêng, thöû neâu ra xem? Sö nghó ñaùp laïi, bò Giaùm buïm mieäng. Boãng nhieân Sö khai ngoä, beøn ñaûnh leã. Giaùm baûo: Ngöôi dieäu ngoä huyeàn cô chaêng? Sö thöa: Neáu coù cuõng phaûi möûa boû. Luùc ñoù, thò giaû ôû beân caïnh noùi: Hoa Nghieâm Thanh ngaøy nay nhö beänh ñöôïc ra moà hoâi. Sö ngoù laïi, baûo: Ngaäm laáy mieäng choù, neáu noùi laêng xaêng, ta buoàn noân. Sau ñoù ba naêm, Giaùm ñem toâng chæ cuûa toâng Taøo Ñoäng chæ daïy Sö ñeàu dieäu kheá. Giaùm trao giaøy, y cuûa Ñaïi Döông Huyeàn vaø daën doø: Ngöôi thay ta noái doøng toâng Taøo Ñoäng, khoâng neân ôû ñaây laâu phaûi kheùo hoä trì. Laïi noùi keä: Tu-di laäp thaùi hö Nhaät nguyeät phuï nhi chuyeån Quaàn phong tieäm yû tha Baïch vaân phöông caûi bieán. Thieáu Laâm phong khôûi tuøng Taøo Kheâ ñoäng lieâm quyeän Kim phuïng tuùc long saøo Thaàn ñaøi khôûi xa tieån. Tu-di ñöùng trong khoâng Nhaät nguyeät caïnh maø chuyeån Nhieàu ñaûnh ñeàu nöông y Maây traéng môùi bieán ñoåi. Thieáu Laâm gioù toøng lay Ñoäng Taøo Kheâ cuoán saùo Phuïng vaøng ñaäu oå roàng Nhaø reâu ñaâu xe nghieàn. Giaùm laïi baûo Sö ñeán nöông nôi Thieàn sö Vieân Thoâng Tuù. * Sö ñeán Vieân Thoâng khoâng thöa hoûi gì, chæ aên côm xong roài nguû. Tri söï thaáy theá, baïch vôùi Vieân Thoâng: Trong Taêng ñöôøng coù vò Taêng caû ngaøy lo nguû, xin thöïc haønh theo qui cheá. Vieân Thoâng hoûi: Ngöôøi naøo? Tri söï thöa: Thöôïng toïa Thanh. Vieân Thoâng baûo: Khoan! ñôïi ta xeùt qua. Vieân Thoâng caàm gaäy ñi vaøo Taêng ñöôøng, thaáy Sö ñang naèm nguû. Vieân Thoâng goõ vaøo giöôøng, quôû: Trong ñaây toâi khoâng coù côm dö cho Thöôïng toïa aên xong roài nguû. Sö thöa: Hoøa thöôïng daïy toâi laøm gì? Vieân Thoâng baûo: Sao chaúng tham thieàn? Sö thöa: Moùn aên ngon khoâng caàn ñoái vôùi ngöôøi buïng no. Vieân Thoâng baûo: Taïi sao coù nhieàu ngöôøi khoâng chaáp nhaän Thöôïng toïa? Sö thöa: Ñôïi hoï chaáp nhaän ñeå laøm gì? Vieân Thoâng hoûi: Thöôïng toïa ñaõ gaëp ai roài ñeán ñaây? Sö thöa: Phuø Sôn. Vieân Thoâng baûo: Laï! ñöôïc caùi gì maø löôøi bieáng. Vieân Thoâng beøn naém tay, hai ngöôøi cöôøi roài trôû veà phöông tröôïng. * Ban ñaàu Sö truï taïi Baïch Vaân. Sau Sö dôøi ñeán Ñaàu Töû. Sö thöôïng ñöôøng goïi ñaïi chuùng baûo: - Neáu luaän vieäc naøy nhö loan phuïng bay giöõa hö khoâng chaúng ñeå daáu veát, nhö con linh döông moïc söøng ai tìm ñöôïc daáu chaân, roàng vaøng chaúng giöõ ñaàm laïnh, thoû ngoïc ñaâu gaù boùng coùc. Neáu laäp chuû khaùch thì phaûi ngoaøi coõi Oai AÂm lay ñaàu, hoûi ñaùp noùi baøy vaãn laø beân leà huyeàn loä ñeà xöôùng. Neáu hay nhö theá vaãn coøn ôû giöõa ñöôøng. Neáu ñöùng troøng (nhìn söõng) chaúng nhoïc thaáy nhau. * Sö thöôïng ñöôøng: - Neáu ñeà xöôùng toâng thöøa thì phaøm thaùnh baët daáu. Laàu gaùc môû cöûa nôi khaùc thaáy nhau. Giaû söû cuoán reøm ñöôïc ngoä ñaâu khoûi beân caïnh, muøa xuaân gaëp hoa ñaøo laïi theâm beänh maét. Do ñoù, coå nhaân noùi: moät ñöôøng höôùng thöôïng ngaøn thaùnh chaúng truyeàn. Chö nhaân giaû! ñaõ laø chaúng truyeàn, taïi sao con traâu saét chaïy qua nöôùc Taân La (Trieàu Tieân)? Sö beøn heùt! noùi: ñaït giaû phaûi bieát trong tieáng sôï. * Coù vò Taêng hoûi: - Thaày xöôùng gia khuùc toâng phong ai? vaø noái phaùp vò naøo? Sö ñaùp:- Moät muõi teân tröôùc Oai AÂm, baén thaáu hai lôùp nuùi. - Theá naøo laø vieäc truyeàn nhau? - Toaøn nhaân traêng ñaát Hoaøi, chieáu soi xuaân xöù Dónh. - Theá aáy laø vaøo nöôùc thaáy ngöôøi daøi? - Chæ bieát kinh ngoïc laï, ñaâu bieän taâm Sôû vöông. Taêng leã baùi. * Nieân hieäu Nguyeân Phong naêm thöù saùu (1083) nhaø Toáng, ngaøy muøng boán thaùng naêm, Sö taém röûa thöôïng ñöôøng töø bieät chuùng, vieát keä: Löôõng xöù truï trì Voâ khaû trôï ñaïo Traân troïng chö nhaân Baát tu taàm thaûo. Truï trì hai nôi Khoâng theå giuùp ñaïo Traân troïng caùc ngöôøi Chaúng caàn tìm thaûo. Sö neùm buùt lieàn tòch. * Ôû Höng Döông Sö ôû Ñaïi Döông laøm Tri vieân, Sö troàng döa, Ñaïi Döông hoûi: Döa ngoït chöøng naøo môùi chín? Sö thöa: Hieän nay ñaõ chín muoài roài. Ñaïi Döông baûo: Beû döa chín muoài ñem laïi. Sö hoûi: Cho ngöôøi naøo aên? Ñaïi Döông baûo: Cho ngöôøi khoâng vaøo vöôøn. Sö thöa: Chaúng bieát ngöôøi khoâng vaøo vöôøn laïi aên hay chaêng? Ñaïi Döông baûo: Ngöôi bieát y chaêng? Sö thöa: Tuy nhieân chaúng bieát maø khoâng ñöôïc chaúng cho. Ñaïi Döông cöôøi, roài ñi. * Sau khi Sö truï ôû Höng Döông, thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Ñaïi ñaïo töø Taây sang, lyù baët baùch phi, trong caâu hôïp cô toaøn traùi dieäu chæ, baát ñaéc dó maø coù laøm cong vaïy toâng Toå sö, huoáng laø laêng xaêng coù lôïi ích gì? Tuy nhieân nhö theá, vieäc khoâng phaûi moät chieàu, haõy ôû trong cöûa xöôùng giaùo môû moät con ñöôøng cuøng toaøn theå thöông löôïng. Taêng hoûi: - Roàng Ta-kieät ra khoûi bieån thì caøn khoân chaán ñoäng, thaáy maët trình nhau vieäc theá naøo? Sö ñaùp: - Chim ñaïi baèng caùnh vaøng kình vuõ truï, trong aáy ai laø ngöôøi xuaát ñaàu? - Neáu khi gaëp ngöôøi xuaát ñaàu thì laøm sao? - Gioáng nhö chim caét anh khoâng tin, tröôùc soï khoâ nghieäm môùi bieát thaät. - Theá thì khoanh tay baøy ngöïc lui ba böôùc? - Döôùi toøa Tu-di con ruøa quaï, chôù ñôïi ñieåm traùn laàn thöù hai. * Sö beänh, Ñaïi Döông ñeán hoûi: - Thaân naøy nhö boït huyeãn, trong boït huyeãn thaønh töïu. Neáu khoâng coù caùi boït huyeãn thì ñaïi söï khoâng do ñaâu maø bieän. Neáu caàn ñaïi söï xong, bieát caùi boït huyeãn naøy laøm gì? Sö thöa: Vaãn laø vieäc beân naøy. Ñaïi Döông baûo: Vieäc beân kia theá naøo? Sö thöa: Khaép ñaát vaàng hoàng suoát, ñaùy bieån chaúng troàng hoa. Ñaïi Döông cöôøi: Laø ngöôøi tænh tænh chaêng? Sö heùt! noùi: Seõ baûo toâi maát roài, thaày saép tòch. * 65. THIEÀN SÖ TÖØ MINH SÔÛ VIEÂN Ôû Thaïch Söông - (987 - 1041) Sö hoï Lyù queâ ôû Toaøn Chaâu, luùc nhoû laøm thö sinh, ñeán naêm hai möôi hai tuoåi Sö ñeán chuøa An Tònh ôû nuùi Töông xin xuaát gia. Meï Sö coù haïnh hieàn ñöùc khuyeán khích du phöông. Sö du phöông ñeán khoaûng Nhöôïng Mieän keát baïn cuøng Thuû Chi, Coác Tuyeàn ñoàng vaøo Laïc Döông. Nghe danh Thieàn sö Thieän Chieâu ôû Phaàn Döông laø tri thöùc baäc nhaát trong thieân haï, Sö quyeát chí tìm ñeán. Khi aáy nhaèm luùc trieàu ñình cöû ñaïi binh ñeán hoûi toäi Haø Ñoâng Loä Traïch, nhieàu ngöôøi khuyeân Sö ñöøng ñi. Sö baát chaáp moät mình vöôït soâng leo nuùi ñi ñeán Phaàn Döông. Phaàn Döông troâng thaáy Sö lieàn thaàm chaáp nhaän. Sö ôû ñaây ñaõ hai naêm maø chöa ñöôïc nhaäp thaát (thaáy taùnh ñöôïc goïi vaøo tröôïng thaát daïy rieâng). Moãi khi Sö vaøo thöa hoûi, chæ bò Phaàn Döông maéng chöûi thaäm teä, hoaëc nghe cheâ bai nhöõng vò khaùc, neáu coù daïy baûo toaøn duøng lôøi theá tuïc thoâ bæ. Moät hoâm Sö traùch: töø ngaøy ñeán phaùp tòch naøy ñaõ qua maát hai naêm maø chaúng ñöôïc daïy baûo, chæ laøm taêng tröôûng nieäm theá tuïc traàn lao, naêm thaùng qua nhanh vieäc mình chaúng saùng, maát caùi lôïi cuûa keû xuaát gia. Sö noùi chöa döùt, Phaàn Döông nhìn thaúng vaøo Sö maéng: ñaây laø aùc tri thöùc daùm cheâ traùch ta. Phaàn Döông noåi noùng caàm gaäy ñuoåi ñaùnh. Sö toan la caàu cöùu, Phaàn Döông lieàn buïm mieäng Sö. Sö chôït ñaïi ngoä, noùi: môùi bieát ñaïo cuûa Laâm Teá vöôït ngoaøi thöôøng tình. Sö ôû laïi ñaây haàu haï baûy naêm. * Sö ñeán Thieàn sö Tuïng ôû Ñöôøng Minh döøng laïi ñaây, Tuïng baûo: Döông Ñaïi Nieân tri kieán cao minh, vaøo ñaïo chaân thaät, ngöôi neân ñeán ra maét. Sö ñeán ra maét Ñaïi Nieân. Ñaïi Nieân hoûi: Ñoái dieän chaúng bieát nhau, muoân daëm laïi ñoàng phong. Sö noùi: Gaàn ñaây vaâng lôøi thænh cuûa Sôn Moân. Ñaïi Nieân noùi: Thaät caùi thoaùt khoâng. Sö noùi: Thaùng tröôùc rôøi Ñöôøng Minh. Ñaïi Nieân noùi: Vöøa roài aên naên ñaõ hoûi nhau. Sö noùi: Taùc gia (chaân thieän tri thöùc). Ñaïi Nieân beøn heùt! Sö noùi: Gaàn phaûi. Ñaïi Nieân laïi heùt! Sö laáy tay veõ moät laèn. Ñaïi Nieân le löôõi noùi: Thaät laø Long töôïng. Sö noùi: AÁy laø lôøi gì? Ñaïi Nieân goïi: Khaùch ty ñem traø laïi! voán laø ngöôøi trong nhaø. Sö noùi: Cuõng chaúng tieâu ñöôïc. Traø xong, Ñaïi Nieân laïi hoûi: Theá naøo laø moät caâu Thöôïng toïa vì ngöôøi? Sö ñaùp: Thieát! Ñaïi Nieân noùi: Theá aáy thì coâ gaùi maëc quaàn daøi chaïy trong buøn. Sö noùi: Ai ñöôïc gioáng Ñaïi Nieân. Ñaïi Nieân noùi: Taùc gia, taùc gia. Sö noùi: Tha oâng hai möôi gaäy, Ñaïi Nieân voã treân ñaàu noùi: Trong aáy laø coøn caùi gì? Sö voã tay noùi: Cuõng chaúng ñaëng boû qua, Ñaïi Nieân cöôøi to. Ñaïi Nieân laïi hoûi: Nhôù ñöôïc nhaân duyeân Ñöôøng Minh ñöông thôøi ngoä ñaïo chaêng? Sö noùi: Ñöôøng Minh hoûi Thuû Sôn “theá naøo laø ñaïi yù Phaät phaùp”, Thuû Sôn ñaùp: “beân thaønh vua Sôû soâng Nhöõ chaûy veà ñoâng”. Ñaïi Nieân hoûi: Noùi nhö theá yù chæ theá naøo? Sö ñaùp: Treân nöôùc thaû loàng ñeøn. Ñaïi Nieân noùi: Theá aáy laø coâ phuï ngöôøi xöa roài. Sö noùi: Ñaïi Nieân nghi thì tham vaán nôi khaùc. Ñaïi Nieân noùi: Ba chaân con eách nhaûy leân trôøi. Sö noùi: Moät maëc tình nhaûy. Ñaïi Nieân cöôøi to. Sö döøng laïi nôi khaùch xaù, sôùm chieàu cuøng Ñaïi Nieân baøn luaän. * Ñaïi Nieân vaøo trieàu noùi vôùi Ñoâ uùy Lyù Toân UÙc: Toâi gaàn ñöôïc moät ñaïo nhaân thaät laø Sö töû Taây Haø. Lyù noùi: Toâi baän vieäc khoâng theå ñeán ra maét thì sao? Ñaïi Nieân im laëng. Ñaïi Nieân trôû veà thöa vôùi Sö: Lyù coâng laø ngöôøi trong Phaät phaùp, nghe ñaïo phong cuûa Thaày töø xa ñeán coù taâm mong gaëp, vì baän vieäc quoác chaùnh khoâng theå cuøng theo toâi ñeán ñaây. Sö ñeán Leâ Minh ra maét Lyù coâng. Lyù coâng sai ñöùa beù ra thöa: noùi ñöôïc thì cuøng Thöôïng toïa thaáy nhau. Sö baûo: Ngaøy nay ñaëc bieät ñeán xem nhau. Ñöùa beù vaøo. Lyù Coâng baûo ra noùi: vaên bia khaéc chöõ traéng, giöõa ñöôøng troàng tuøng xanh. Sö ñaùp: Chaúng bôûi tieát ngaøy nay, hoâm khaùc ñònh khoù gaëp. Ñöùa beù vaøo thöa laïi, trôû ra baïch: Ñoâ uùy noùi “theá aáy cuøng Thöôïng toïa thaáy nhau roài”. Lyù coâng ra tieáp Sö, môøi ngoài xong, Lyù coâng hoûi: Toâi nghe ôû Taây Haø coù con sö töû loâng vaøng phaûi chaêng? Sö ñaùp: ÔÛ choã naøo ñöôïc tin töùc aáy? Lyù Coâng lieàn heùt! Sö baûo: Tieáng daõ can. Lyù coâng laïi heùt! Sö noùi: Vöøa phaûi. Lyù coâng cöôøi to. Sö taïm bieät, Lyù coâng hoûi: Theá naøo laø moät caâu Thöôïng toïa saép ñi? Sö noùi: Kheùo saép döùt. Lyù coâng noùi: Ñaâu khaùc caùc nôi. Sö hoûi: Ñoâ uùy laïi laøm sao? Lyù coâng noùi: Tha Thöôïng toïa hai möôi gaäy. Sö noùi: Toaøn laø löu thoâng. Lyù coâng heùt! Sö noùi: Muø! Lyù coâng noùi: Ñi vui veû. Sö öùng: Daï! daï! Töø ñaây, Sö qua laïi nhaø hoï Döông hoï Lyù keát laøm baïn phaùp. Luùc Sö coøn ôû Phaàn Döông, nghe Phaàn Döông noùi: ta tham vaán khaép heát con chaùu Vaân Moân, coøn haän chöa ñöôïc yeát kieán Thieàn sö Hieåu Thoâng. Sö tìm ñeán Ñoäng Sôn choã Thieàn sö Hieåu Thoâng ôû laïi ba naêm laøm Thuû chuùng. * Sö ñeán Ngöôõng Sôn, Döông Ñaïi Nieân gôûi thô cho Thaùi thuù Nghi Xuaân laø Huyønh Toâng Ñaùn thænh Sö truï trì giaùo hoùa. Thaùi thuù thænh Sö truï taïi chuøa Nam Nguyeân. Sau khi truï, Sö thöôïng ñöôøng daïy chuùng: - Taát caû chö Phaät vaø phaùp A-naäu-ña-la tam-mieäu tam-boà-ñeà cuûa chö Phaät ñeàu töø kinh naøy ra (kinh Kim Cang). Sö döïng ñöùng caây gaäy, noùi: Caùi naøy laø caây gaäy cuûa Nam Nguyeân, caùi gì laø kinh? Sö im laëng giaây laâu, noùi: veà sau vaên daøi trao laïi ngaøy khaùc. Sö heùt moät tieáng böôùc xuoáng toøa. * Taêng hoûi:- Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp:- Nöôùc chaûy ôû cao nguyeân. - Theá naøo laø caûnh Nam Nguyeân? - Soâng Hoaøng Haø chín khuùc xuaát phaùt töø Coân Loân. - Theá naøo laø ngöôøi trong caûnh? - Theo doøng ngöôøi chaúng ñoaùi, chaët tay troâng Phuø Tang (Nhaät Baûn). * Sö truï trì Nam Nguyeân ba naêm, giao chuøa ñi du phöông. Ñeán yeát kieán Thieàn sö Chaân ôû Thaàn Ñaûnh. Thaàn Ñaûnh laø cao ñeä cuûa Thuû Sôn Nieäm. Caùc Thieàn sinh ít ai daùm leân nuùi naøy, vì ñaïo phong cao vuùt cuûa Ngaøi. Ngaøi ôû nuùi ba möôi naêm, moân ñeä ñeàu aên ñöùt heát caùc nôi. Sö ñeå toùc daøi chaúng caïo, maëc y raùch noùi tieáng Sôû, xin vaøo yeát kieán xöng laø chaùu trong Phaät phaùp. Toaøn chuùng troâng thaáy Sö ñeàu cöôøi vang, Thaàn Ñaûnh sai Ñoàng Töû ra hoûi: Tröôûng laõo noái phaùp ai? Sö ngöôùc nhìn leân noùi: Chính thaáy Phaàn Döông ñeán. Thaàn Ñaûnh ra xem thaáy aùi ngaïi hoûi: Phaàn Döông coù sö töû Taây Haø phaûi chaêng? Sö chæ laïi sau keâu to: Thaát ngaõ! Ñoàng Töû chaïy hoaûng. Thaàn Ñaûnh xaây ñaàu ngoù laïi ngô ngaùc, Sö ngoài xuoáng ñaát coåi chieác gieùp xem. Thaàn Ñaûnh queân lôøi hoûi, cuõng khoâng nhôù Sö ñang ôû ñoù. Sö töø töø ñöùng daäy söûa y phuïc ra ñi, noùi: nghe danh chaúng baèng thaáy maët. Thaàn Ñaûnh sai ngöôøi theo tìm maø chaúng gaëp, beøn than: Phaàn Döông laïi coù ñöùa con naøy sao? * Sa-moân Boân Dieân cuøng Quaän thuù thænh Sö truï trì Ñaïo Ngoâ. Sö thöôïng ñöôøng: - Baûo ÖÙng noùi “caâu thöù nhaát tieán ñöôïc kham cuøng Phaät Toå laøm thaày, caâu thöù hai tieán ñöôïc kham cuøng ngöôøi trôøi laøm thaày, caâu thöù ba tieán ñöôïc töï cöùu chaúng xong”. Ñaïo Ngoâ thì chaúng theá, caâu thöù nhaát tieán ñöôïc hoøa buøn hôïp nöôùc, caâu thöù hai tieán ñöôïc khoâng daây töï troùi, caâu thöù ba tieán ñöôïc boán goùc dính ñaát. Do ñoù noùi, ra ñi thì soâng trong bieån laëng boä haønh traùnh ñöôøng, ñöùng laïi thì caøn khoân thaát saéc maët trôøi maët traêng khoâng saùng. Caùc oâng nhaèm choã naøo haø hôi. Hieän nay coù ngöôøi naøo haø hôi chaêng? Neáu coù, böôùc ra ñoái chuùng haø hôi xem? Neáu khoâng, Ñaïo Ngoâ seõ vì caùc oâng haø hôi. Sö beøn hö moät tieáng, caàm gaäy böôùc xuoáng toøa. * Sö thöôïng ñöôøng: - Ñaïo Ngoâ ñaùnh troáng boán ñaïi boä chaâu ñoàng tham. Caây gaäy naèm ngang, kheâu ñoäng caû caøn khoân ñaïi ñòa. UÙp baùt xuoáng, che ñaäy haèng sa theá giôùi. Thöû hoûi, caùc oâng nhaèm choã naøo an thaân laäp maïng. Neáu laø bieát ñöôïc nhaèm Baéc Caâu-loâ Chaâu aên côm aên chaùo. Neáu laø chaúng bieát thì naèm daøi treân giöôøng aên côm aên chaùo. * Sau, Sö truï ôû Thaïch Söông. Nhaân ngaøy giaûi haï Sö daïy chuùng: - Ngaøy xöa laøm treû con, hoâm nay tuoåi ñaõ giaø, chöa roõ ba taùm chín, khoù ñaïp ñöôøng coå hoaøng. Tay queùt Hoaøng Haø khoâ, chaân ñaïp tu-di ngaõ, phuø sanh thaân moäng huyeãn, maïng ngöôøi ñeâm khoù giöõ. Thieân ñöôøng cuøng ñòa nguïc ñeàu do taâm taïo ra, nuùi nam tuøng ngoïn baéc, ngoïn baéc coû nuùi nam. Moät gioït thaám voâ bieân, goác maàm maïnh khoâ khaùo, tham hoïc vaøo naêm hoà, chæ hoûi hö khoâng thaûo. Cheát coåi aùo trôøi haï, sanh ñaép meàn traêng ñoâng, roõ raøng ngöôøi voâ söï, ñaày ñaát sanh phieàn naõo. Sö heùt moät tieáng, böôùc xuoáng toøa. * Sö thöôïng ñöôøng: - Moät heùt phaân chuû khaùch, chieáu duïng ñoàng thôøi haønh, caàn hoäi yù trong aáy, giöõa tröa laø canh ba. Sö heùt moät tieáng, noùi: Haõy noùi laø khaùch laø chuû. Laïi coù ngöôøi phaân raønh ñöôïc chaêng? Neáu coù ngöôøi phaân raønh ñöôïc thì saùng ñaùnh ba ngaøn, chieàu ñaùnh taùm traêm. Neáu chöa coù ngöôøi phaân raønh ñöôïc thì Laõo taêng maát lôïi. * Taêng hoûi:- Toå Ñaït-ma khi chöa ñeán thì theá naøo? Sö ñaùp:- Tröôøng An ñeâm ñeâm nhaø nhaø traêng. - Sau khi ñeán thì theá naøo? - Bao choã nhòp ca bao choã buoàn. * Sö thöôïng ñöôøng: - Ta coù moät lôøi, baët nghó queân duyeân, kheùo noùi chaúng ñöôïc, chæ coát taâm truyeàn. Laïi coù moät caâu khoâng loãi thaúng neâu. Theá naøo laø moät caâu thaúng neâu? Sö laëng thinh giaây laâu, caàm gaäy veõ moät ñöôøng, heùt moät tieáng. * Sö thöôïng ñöôøng: - Thuoác nhieàu beänh laém, löôùi daøy caù ñaëc. Lieàn böôùc xuoáng toøa. * Sö daïy chuùng, laáy gaäy goõ giöôøng thieàn moät tieáng, hoûi: - Ñaïi chuùng hoäi chaêng? Ñaâu chaúng nghe noùi: Nhaát kích vong sôû tri Caùnh baát giaû tu trì Chö phöông ñaït ñaïo giaû Haøm ngoân thöôïng thöôïng ky.
Tieáng goõ queân sôû tri Laïi chaúng nhôø tu trì Caùc nôi ngöôøi ñaït ñaïo Ñeàu goïi thöôïng thöôïng cô. Höông Nghieâm ngoä theá aáy laø roõ raøng ngoä Nhö Lai thieàn, Toå sö thieàn coøn chöa thaáy ñöôïc. Haõy noùi Toå sö thieàn coù caùi gì ñaëc bieät? Neáu nhaèm trong lôøi noùi maø nhaän thì löøa bòp ngöôøi sau. Duø cho döôùi gaäy laõnh laáy vaãn coøn coâ phuï thaùnh tröôùc. Muoân phaùp voán yeân laëng chæ töï ngöôøi oàn naùo. Do ñoù, Sôn taêng ôû Phöôùc Nghieâm chæ thaáy caûnh giôùi Phöôùc Nghieâm, saùng daäy sôùm, toái ñi nguû. Maây noåi treân ngoïn xanh, traêng laën döôùi ñaàm laïnh, tieáng chim keâu hoùt ôû tröôùc ñaøi Baùt-nhaõ, höông hoa Sa-la rôi khaán vaùi beân söôøn nuùi. Caàm gaây gaäy tre ngoài treân baøn thaïch, cuøng Thieàn sinh nguõ hoà noùi lôøi huyeàn vi. Thay ñaàu ñoåi maët ñeán truï Höng Hoùa, chæ thaáy gia phong Höng Hoùa, ñoùn ñeán ñöa ñi, cöûa lieàn vôùi thaønh thò xe ngöïa roän raøng, ca haùt tieâu töông, vöôïn ca Nhaïc loäc, tieáng ñôøn ca ngaâm vònh luoân luoân vaøo tai. Laïi cuøng baäc cao nhaân trong töù haûi moãi ngaøy baøn thieàn ñaïo, naêm thaùng queân maát. Haõy noùi ôû nuùi saâu, truï ñoâ thaønh, laïi coù öu lieät hay khoâng? Thöû noùi xem. Sö im laëng giaây laâu, noùi: choã choã ñeàu Töø Thò cöûa cöûa thaûy Thieän Taøi. * Nieân hieäu Baûo Nguyeân (1040) Lyù ñoâ uùy sai söù ñeán thænh Sö, thô vieát: Baïn phaùp trong nöôùc chæ coù Thaày cuøng Döông Ñaïi Nieân. Ñaïi Nieân ñaõ boû toâi ñi tröôùc, naêm nay toâi thaáy giaø suy ñeán gaáp, caùi cheát chöïc saün, mong ñöôïc cuøng Thaày hoäi kieán laàn choùt. Sö xoùt thöông cuøng thò giaû xuoáng thuyeàn ñeán kinh ñoâ. Thuyeàn ñi treân soâng, Sö laøm keä: Tröôøng giang haønh baát taän Ñeá lyù ñaùo haø thôøi Kyù ñaéc löông phong tieän Höu töông loã traïo thi.
Soâng daøi ñi chaúng toät Ñeá ñoâ ñeán bao giôø? Ñaõ gaëp gioù laønh toát Thoâi thì gaùc cheøo chôi. Ñeán kinh ñoâ, Sö cuøng Lyù ñoâ uùy hoäi kieán, luaän baøn ñaïo lyù. Hôn thaùng sau, quaû nhieân Ñoâ uùy saép tòch. Giôø phuùt choùt, Ñoâ uùy veõ hình troøn, vaø laøm baøi thô taëng Sö: Theá giôùi voâ y Sôn haø phæ ngaïi Ñaïi haûi vi traàn Tu-di naïp giôùi. Nieäm khôûi phoác ñaàu Giaûi haï yeâu ñôøi Nhöôïc mít töû sanh Vaán thuû bì ñaïi.
Theá giôùi khoâng nöông Nuùi soâng chaúng ngaïi Ñaïi haûi vi traàn Tu-di haït caûi. Gôõ phaét chieác khaên Coåi boû löng thaét Neáu tìm töû sanh Hoûi laáy caùi ñaõy. Sö hoûi:- Theá naøo laø Phaät taùnh xöa nay? Lyù ñaùp:- Ngaøy nay noùng nhö ngaøy hoâm qua. Lieàn ñoù, Lyù hoûi laïi Sö:- Moät caâu saép ñi theá naøo? Sö ñaùp:- Xöa nay khoâng ngaên ngaïi, tuøy choã maëc vuoâng troøn. Lyù noùi:- Chieàu ñeán moûi meät khoâng ñaùp thoaïi. Sö baûo:- Choã khoâng Phaät laøm Phaät. Lyù coâng vui veû thò tòch. * Sö trôû veà, vua Toáng Nhaân Toâng cho thuyeàn ñöa Sö. Ñi giöõa ñöôøng, Sö baûo thò giaû: ta vöøa bò beänh phong. Nhìn thaáy Sö mieäng bò phong giaät meùo qua moät beân. Thò giaû daäm chaân xuoáng thuyeàn noùi: Taïi laøm sao luùc bình thöôøng quôû Phaät maéng Toå, hoâm nay laïi theá aáy? Sö baûo: Ñöøng lo, ta seõ vì ngöôi söûa ngay laïi. Sö laáy tay söûa laïi, mieäng ngay nhö cuõ, noùi: Töø nay veà sau chaúng nhoïc ñeán ngöôi. * Naêm sau (1041) Sö ñeán Höng Hoùa. Ngaøy muøng naêm thaùng gieâng, Sö taém goäi xong, ngoài kieát giaø töø bieät chuùng roài tòch. Sö thoï naêm möôi boán tuoåi, ñöôïc ba möôi hai tuoåi haï. * 66. THIEÀN SÖ QUAÛNG CHIEÁU - HUEÄ GIAÙC Nuùi Lang Nha Sö ngöôøi queâ Taây Laïc, cha laøm Thaùi thuù Hoaønh Döông maéc beänh khoâng bao laâu lieàn cheát. Sö phoø linh cöõu trôû veà Taây Laïc, ñeán Leã Döông taïi ngoâi chuøa Döôïc Sôn, Sö nhôù nhö ñaõ ôû ngaøy xöa. Do ñoù, sau khi mai taùng cha xong, Sö xuaát gia. Sö ñi du phöông tham vaán, ñeán Phaàn Döông ñöôïc truyeàn taâm aán, hoïp duyeân nôi Tröø Thuûy. Sö giaùo hoùa ñoàng thôøi vôùi Tuyeát Ñaäu Minh Giaùc, boán phöông ñeàu goïi laø hai cöûa Cam loà. * Sö thöôïng ñöôøng: - Laï thay! Möôøi phöông chö Phaät nguyeân laø hoa trong con maét. Muoán bieát hoa trong con maét, nguyeân laø möôøi phöông chö Phaät. Muoán bieát möôøi phöông chö Phaät chaúng phaûi laø hoa trong con maét. Muoán bieát hoa trong con maét chaúng phaûi möôøi phöông chö Phaät. Nôi ñaây roõ ñöôïc loãi taïi möôøi phöông chö Phaät. Nôi ñaây chöa roõ thì Thanh vaên ñöùng muùa, Ñoäc giaùc hoùa trang. Traân troïng. * Taêng hoûi:- Theá naøo laø khaùch trong khaùch? Sö ñaùp:- Tay oâm saùch, kieám yeát kieán minh quaân. - Theá naøo laø chuû trong khaùch? - Cuoán reøm roài maø khoâng theå thaáy. - Theá naøo laø chuû trong khaùch? - Canh ba qua beán Maïnh. - Theá naøo laø chuû trong chuû? - Ngoài rieâng ñoäng ñaát trôøi. * Sö thöôïng ñöôøng: - Thaáy nghe hieåu bieát ñeàu laø nhaân sanh töû. Thaáy nghe hieåu bieát chính laø goác giaûi thoaùt. Thí nhö sö töû nhaøo loän khoâng nhaát ñònh ñöùng ôû nam baéc ñoâng taây. Caû thaûy caùc ngöôi neáu laø chaúng hoäi, ñaâu nhöõng coâ phuï oâng giaø Thích-ca. * Sö thöôïng ñöôøng: - Ñoäng nöôùc caù ñau ñaàu, phaù röøng chim ñaäu sôï, hoaøng hoân khoâng ñaùnh troáng, giöõa tröa laø canh ba. Chö Thieàn ñöùc! ñaõ laø giöõa tröa vì sao laïi laø canh ba? Sö im laëng giaây laâu, noùi: Hoâm qua thaáy caønh lieãu xanh, ngaøy nay gaëp laù vaøng ruïng. * Sö thöôïng ñöôøng: - Tieán tôùi tröôùc thì töû, luøi laïi sau laø vong, chaúng tieán chaúng luøi laïi rôi vaøo laøng voâ söï. Côù sao? Tröôøng An tuy vui khoâng phaûi laø choã ôû laâu. ] |
||
