 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP BA H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ MÖÔØI BOÁN SAU LUÏC TOÅ I. TOÂNG TAØO ÑOÄNG ÑÔØI THÖÙ MÖÔØIA. NOÁI PHAÙP THIEÀN SÖ TÖÛ THUAÀN COÙ 9 VÒ: 1. Thieàn sö Chaùnh Giaùc ôû Thieân Ñoàng 2. Thieàn sö Thanh Lieãu ôû Tröôøng Loâ B. NOÁI PHAÙP THIEÀN SÖ DUY CHIEÁU COÙ 9 VÒ: 1. Thieàn sö Ñöùc Chæ ôû Vieân Thoâng 2. Thieàn sö Caûnh Thaâm Trí Thoâng II. TOÂNG LAÂM TEÁ ÑÔØI THÖÙ MÖÔØIA. PHAÙI HOAØNG LONGa- Noái phaùp Thieàn sö Toå Taâm coù 47 vò: 1. Thieàn sö Ngoä Taân ôû Hoaøng Long 2. Thieàn sö Duy Thanh ôû Linh Nguyeân Hoaøng Long b- Noái phaùp Thieàn sö Khaéc Vaên coù 38 vò: 1. Thieàn sö Tuøng Duyeät ôû Ñaåu Suaát 2. Thieàn sö Haïo Phaät Chieáu ôû Phaùp Vaân 3. Thieàn sö Vaên Chuaån ôû Phaàn Ñaøm B. PHAÙI DÖÔNG KYØa- Noái phaùp Thieàn sö Thuû Ñoan coù 12 vò: 1. Thieàn sö Phaùp Dieãn ôû Nguõ Toå 2. Thieàn sö Trí Boån ôû Vaân Caùi b- Noái phaùp Thieàn sö Nhôn Duõng coù 12 vò: 1. Thieàn sö Nhaät Ích ôû Thöôïng Phöông III. TOÂNG VAÂN MOÂN ÑÔØI THÖÙ BAÛYA. NOÁI PHAÙP THIEÀN SÖ THIEÄN BOÅN COÙ 69 VÒ: 1. Thieàn sö Sôû Minh ôû Tònh Töø 2. Thieàn sö Dieäu Traïm Tö Hueä ôû Tuyeát Phong 3. Thieàn sö Chí Tuyeàn ôû Vaân Phong * 14. THIEÀN SÖ CHAÙNH GIAÙC HIEÄU HOAÈNG TRÍ Ôû Thieân Ñoàng Minh Chaâu - (1069 - 1135) Sö hoï Lyù, queâ ôû Thaáp Chaâu, meï Sö moäng thaáy moät vò Taêng ôû Nguõ Ñaøi côûi chieác voøng mang vaøo caùnh tay maët baø. Sau ñoù, baø thoï thai Sö. Trong luùc mang thai, baø gìn giöõ trai giôùi caån maät. Sö sanh ra, caùnh tay maët noåi quaàng gioáng chieác voøng. OÂng noäi vaø cha Sö tham thieàn vôùi Thieàn sö Phaät-ñaø Toân ñaõ laâu. Phaät-ñaø chæ Sö noùi vôùi cha Sö raèng: Ñöùa beù naøy ñaïo vaän raát toát, chaúng phaûi laø ngöôøi ôû trong traàn ai. Neáu xuaát gia aét laøm phaùp khí. Naêm möôøi moät tuoåi, Sö ñöôïc ñoä ôû Tònh Minh Boån Toâng. Naêm möôøi boán tuoåi, Sö thoï giôùi cuï tuùc. Naêm möôøi taùm tuoåi, Sö ñi du phöông. Khi saép ra ñi, Sö thöa vôùi oâng noäi raèng: “Neáu con khoâng phaùt minh vieäc lôùn, theà khoâng trôû veà.” Sö ñeán Höông Sôn chuøa Tònh Nhôn cuûa Thieàn sö Thaønh. Thieàn sö Thaønh moät phen troâng thaáy Sö lieàn höùa nhaän. Moät hoâm, Sö nghe vò Taêng tuïng kinh Phaùp Hoa ñeán caâu “con maét do cha meï sanh haún thaáy ba ngaøn theá giôùi”, boãng nhieân coù tænh. Sö lieàn ñeán tröôïng thaát trình baøy choã ngoä. Thieàn sö Thaønh chæ höông treân ñaøi hoûi: - Trong ñaây laø vaät gì? Sö thöa: - Laø taâm haïnh gì? Thieàn sö Thaønh hoûi: - Choã ngoä cuûa ngöôi laïi theá naøo? Sö laáy tay veõ moät töôùng troøn ñeå trình, laïi neùm ra phía sau. Thieàn sö Thaønh noùi: - Keû ñuøa hoøn ñaát coù giôùi haïn gì? Sö thöa: - Laàm! Thieàn sö Thaønh baûo: - Phaûi thaáy ngöôøi khaùc môùi ñöôïc. Sö thöa: - Vaâng! Vaâng! * Sö ñeán Thieàn sö Töû Thuaàn Ñôn Haø. Ñôn Haø hoûi: - Theá naøo laø chính mình tröôùc khoâng kieáp? Sö thöa: - Con eách nuoát traêng naèm ñaùy gieáng, canh ba chaúng möôïn cuoán reøm leân. Ñôn Haø baûo: - Chöa phaûi, noùi laïi. Sö suy nghó. Ñôn Haø ñaùnh moät phaát töû, noùi: - Laïi noùi chaúng möôïn? Sö ngay lôøi noùi ñoù ñaïi ngoä, lieàn ñaûnh leã. Ñôn Haø baûo: - Sao chaúng noùi laáy moät caâu? Sö thöa: - Ngaøy nay con maát tieàn bò toäi. Ñôn Haø baûo: - Chöa raûnh ñeå laøm xong, ngöôi haõy ñi. Ñôn Haø nhaän truï chuøa Ñaïi Hoàng, cöû Sö giöõ chöùc Thö kyù. Sau Ñôn Haø sai Sö thuû chuùng, soá ngöôøi ñaéc phaùp khaù ñoâng. Ñöôïc boán naêm, Sö dôøi ñeán Vieân Thoâng. Khi aáy, Thieàn sö Chôn Yeát môøi ñeán truï Tröôøng Loâ, sai Taêng ñi röôùc Sö. Sö ñeán, chuùng ra ngheânh ñoùn, troâng thaáy y phuïc cuûa Sö raùch röôùi ñeàu laáy laøm laï. Chôn Yeát sai thò giaû ñoåi giaøy môùi cho Sö. Sö baûo: - Toâi vì giaøy maø ñeán sao? Caû chuùng nghe noùi heát loøng kính phuïc caàu thænh thuyeát phaùp. Sö ôû laïi ñaây laøm Ñeä nhaát toïa saùu naêm. Sö ra truï trì chuøa Phoå Chieáu ôû Thaát Chaâu keá boå truï chuøa Vieân Thoâng, chuøa Naêng Nhôn ôû Thaùi Bình. Sau cuøng ñeán Thieân Ñoàng ôû Tröôøng Loâ. Nôi ñaây chaät heïp, Sö söûa sang khoaùng ñaït, Taêng chuùng ñua nhau ñeán tham vaán raát ñoâng. Sö thöôïng ñöôøng: Gaùc vaøng reøm soå ai truyeàn tin nhaø, maøn ñoû phuû toái neùm chaân chaâu, chính khi aáy thaáy nghe coù choã chaúng ñeán, noùi naêng coù choã chaúng kòp, laøm sao thoâng ñöôïc tin töùc? Moäng veà ñeâm toái môø môø saùng, cöôøi chæ gia phong röïc rôõ xuaân. Sö thöôïng ñöôøng: Taâm khoâng theå duyeân mieäng khoâng theå luaän, duø cho lui böôùc gaùnh vaùc, toái kî ñöông ñaàu chaïm huùy. Gioù maùt traêng trong beán ñoø xöa, thuyeàn ñeâm cheøo chuyeån löu ly daáy. Sö thöôïng ñöôøng: Khoâng kieáp coù chaân toâng, tröôùc tieáng hoûi chính mình, ñoû cuøng keá soáng môùi, trong traéng gia phong xöa, quaû thaät ngoaøi tam thöøa, laëng leõ trong moät aán, trôû laïi ñi dò loaïi, muoân doøng töï veà ñoâng. Sö thöôïng ñöôøng: Hoâm nay laø ngaøy ñöùc Thích-ca ñaûn sanh, Tröôøng Loâ chaúng bieát noùi thieàn cuøng quí vò veõ hình töôùng, chæ nhö khi coøn ôû trong thai baø Ma-da thì sao? Sö laáy phaát töû veõ töôùng naøy ( ), noùi: Chæ nhö khi laáy nöôùc trong taém saéc thaân laïi theá naøo? Sö laïi veõ töôùng naøy ( ), noùi: Khi ñi baûy böôùc, maét nhìn boán phöông, tay chæ trôøi tay chæ ñaát, thaønh ñaïo thuyeát phaùp thaàn thoâng bieán hoùa, trí tueä bieän taøi boán möôi chín naêm hôn ba traêm hoäi, noùi xanh luaän vaøng chæ Ñoâng veõ Taây, khi nhaäp Nieát-baøn laïi laø sao? Sö veõ töôùng naøy ( ), laïi noùi: Neáu laø keû Thieàn taêng ñuû maét aét laø nhaän nhau, kia neáu chöa ñöôïc theá, moãi moãi traûi qua môùi ñöôïc. Sö thöôïng ñöôøng, Taêng ra hoûi: - Theá naøo laø ngöôøi nhaèm ñi? Sö ñaùp: - Maây traéng gieo khe maát, nuùi xanh töïa khoâng cao. Taêng thöa: - Theá naøo laø ngöôøi trôû laïi? Sö ñaùp: - Toùc baïc ñaày ñaàu lìa hang nuùi, ñeâm toái xuyeân maây vaøo xoùm laøng. Taêng thöa: - Theá naøo laø ngöôøi khoâng ñi khoâng laïi? Sö ñaùp: - Gaùi ñaù keâu veà moäng tam giôùi, ngöôøi goã ngoài baët saùu cöûa an. Sö laïi noùi: - Trong caâu saùng toâng thì deã, trong toâng bieän thaáu aét khoù. Sö im laëng giaây laâu noùi: Laïi hieåu chaêng? Gaø söông chöa gaùy Gia Laâm saùng, thaàm laëng haønh nhaân qua Tuyeát Sôn. Taêng hoûi: - Khi moät maûy tô chaúng maéc thì theá naøo? Sö ñaùp: - Hôïp nhau thuyeàn khaùch thaûy gay cheøo. Taêng hoûi: - Trong kia vieäc theá naøo? Sö ñaùp: - Ñao beùn buùa beùn cheû chaúng vaøo. Taêng hoûi: - Khi mieäng ñaõy môû thì theá naøo? Sö ñaùp: - Maëc tình chaän khe laáp suoái. Taêng hoûi: - Khi lyù thanh hö cöùu kính khoâng thaân thì theá naøo? Sö ñaùp: - Vaân maøu daáu chöa baøy, tin töùc khoù truyeàn ñeán. Taêng thöa: - Moät böôùc thaàm dôøi huyeàn loä chuyeån, khaép thaân buoâng thoõng kieáp hoà khoâng. Sö ñaùp: - Khi ñaûn sanh ñeán cha toaøn thaân khoâng soùt chieáu. Taêng thöa: - Lyù ñaõ nhö theá söï laïi theá naøo? Sö ñaùp: - Raønh reõ keùo veà vieäc phaân hoùa, maây öùng möôøi phöông laïi ngaïi gì. Taêng thöa: - Theá aáy thì buïi buïi ñeàu hieän thaân baûn lai roài vaäy? Sö ñaùp: - Thaáu taát caû saéc, sieâu taát caû taâm. Taêng thöa: - Nhö lyù nhö söï laïi laø theá naøo? Sö ñaùp: - Raén cheát treân ñöôøng thoâi chôù ñaäp, chieác gioû khoâng ñaùy boû mang veà. Taêng thöa: - Vaøo chôï kheùo thoåi daøi, veà nhaø maëc aùo ngaén. Sö ñaùp: - Ngöôøi goã treân nuùi ca, gaùi ñaù beân khe muùa. Sö thöôïng ñöôøng: - Chö Thieàn ñöùc! Ngöôøi nuoát heát Phaät ba ñôøi, vì sao laïi môû mieäng chaúng ñöôïc? Ngöôøi soi thaáu boán thieân haï, vì sao nhaém maét chaúng ñöôïc? Baûo ngöôøi nhieàu beänh hoaïn cuøng oâng ñoàng thôøi nieâm xong vaäy. Haõy laøm sao ñöôïc thaäp thaønh thaáu suoát ñi. Laïi hieåu chaêng? Cheû beå Hoa Sôn saéc noái nhau, khai thaáu Hoaøng Haø tieán ñeán bieån. Sö truï trì ñöôïc cuùng khoâng möøng, cho ra khoâng chaùn, gaëp nhöõng naêm khoù khaên löông thöïc caïn maø vaãn nuoâi hôn vaïn chuùng. Sö thöôøng quaù ngoï khoâng aên. Ñeán nieân hieäu Thieäu Höng (1135) thaùng chín naêm Ñinh Söûu, Sö ñi ra maét quan lieâu vaø ñaøn vieät trong quaän, keá ñeán ra maét Vieät soaùi Trieäu Coâng ñeå lôøi töø bieät, ngaøy baûy thaùng möôøi veà nuùi. Hoâm sau, Sö taém goäi maëc y phuïc ngoài ngay thaúng noùi chuyeän vôùi chuùng. Sö nhìn vò Taêng haàu ñoøi buùt vieát thô, ñeå laïi cho Thieàn sö Ñaïi Hueä oû Duïc Vöông vieäc thænh ngöôøi keá thöøa. Thô keä raèng: Moäng huyeãn khoâng hoa, Saùu möôi baûy naêm, Chim traéng khoùi laën, Nöôùc thu tieáp trôøi. Sö neùm buùt lieàn tòch. Sö thoï saùu möôi baûy tuoåi, vua saéc thuïy laø Hoaèng Trí, thaùp hieäu Dieäu Quang. * 15. THIEÀN SÖ THANH LIEÃU CHÔN YEÁT Ôû Tröôøng Loâ Chôn Chaâu Sö hoï Ung, queâ ôû Taû Mieân. Luùc coøn boàng naùch cha meï ñem vaøo chuøa thaáy töôïng Phaät, Sö vui möøng chôùp maét nhöôùng maøy. Ñeán möôøi taùm tuoåi, Sö thi kinh Phaùp Hoa ñöôïc ñoä laøm Taêng. Sö ñeán Thaønh ñoâ chuøa Ñaïi Töø hoïc taäp kinh luaän, laõnh hoäi ñöôïc ñaïi yù. Sö ra ñaát Thuïc ñeán Mieán Haùn vaøo thaát Thieàn sö Töû Thuaàn ôû Ñôn Haø. Ñôn Haø hoûi: - Theá naøo laø chính mình tröôùc khoâng kieáp? Sö suy nghó ñeå ñaùp. Ñôn Haø baûo: - Ngöôi coøn oàn haõy ñi. Moät hoâm, Sö leân ngoïn Baùt Vu boãng nhieân kheá ngoä, thaúng veà ñöùng haàu. Ñôn Haø taùt baûo: - Seõ baûo oâng bieát coù. Sö vui veû leã baùi. Hoâm sau, Ñôn Haø thöôïng ñöôøng noùi: - Nhaät soi Coâ Phong bieác, nguyeät ñeán nöôùc khe trong, Toå sö huyeàn dieäu quyeát, chôù höôùng taát loøng an. Lieàn xuoáng toøa. Sö tieán ñeán tröôùc thöa: - Ngaøy nay ñaêng toøa laïi chaúng löøa ñöôïc con. Ñôn Haø hoûi: - Ngöôi thöû nhaéc laïi ngaøy nay ta ñaêng toøa xem? Sö im laëng giaây laâu. Ñôn Haø baûo: - Seõ noùi oâng khaép ñaát. Sö lieàn ñi ra. * Sau Sö ñi daïo Nguõ Ñaøi Sôn, Kinh Sö, Phuø Bieän, thaúng ñeán Tröôøng Loâ yeát kieán Toå Chieáu, qua moät lôøi noùi kheá hôïp. Toå Chieáu cho laøm thò giaû, qua moät naêm lieàn chia phaàn giaùo hoùa, khoâng bao laâu Toå caùo beänh döôõng giaø, giao phaàn giaùo hoùa laïi Sö. Hoïc giaû qui tuï nhö tröôùc. Ñeán cuoái nieân hieäu Kieán Vieâm (1127), Sö ñeán Töù Minh, truï Phoå Ñaø, Thieân Phong ôû Thai Chaâu, Tuyeát Phong ôû Maân. Vua ra chieáu môøi Sö truï trì chuøa Duïc Vöông, keá chuøa Long Töôøng ôû OÂn Chaâu, chuøa Töø Ninh Caûnh Sôn ôû Haøn Chaâu. Hoaøng thaùi haäu môøi khai sôn chuøa Suøng Tieân ôû Cao Ninh. * Sö thöôïng ñöôøng: Toâi ôû choã Tieân sö ngay moät taùt so saùnh ñeàu döùt, tìm choã môû mieäng khoâng theå ñöôïc. Hieän nay laïi coù ngöôøi soáng vui chaúng cuøng theá aáy chaêng? Neáu khoâng, haøm saét mang yeân moãi ngöôøi töï ñeo. Sö thöôïng ñöôøng: Treân ñaûnh Coâ Phong qua caây caàu ñoäc moäc, ñi thaúng theá aáy vaãn laø choã chaân cao chaân thaáp cuûa thôøi nhaân. Neáu thaáy ñöôïc trieät chaúng ra khoûi cöûa maø thaâu khaép möôøi phöông, chöa vaøo cöûa maø thöôøng ôû trong thaát. Neáu kia chöa nhö theá, nhaân trôøi maùt böûa moät goác cuûi. * Sö thöôïng ñöôøng: Beân khoùe mieäng leân meo traéng, môùi ñöôïc vaøo cöûa; khaép chaân thoái naùt ñi, môùi bieát coù vieäc trong cöûa. Laïi phaûi bieát coù caùi chaúng ra cöûa. Sö baûo: - Goïi caùi gì laø cöûa? Coù vò Taêng hoûi: - Chö Phaät ba ñôøi nhaèm trong ñoáng löûa xoay baùnh xe ñaïi phaùp, laïi quaû thaät ñaáy chaêng? Sö cöôøi to baûo: - Toâi laïi nghi ñaáy. Taêng thöa: - Hoøa thöôïng vì sao laïi nghi? Sö ñaùp: - Hoa ñoàng thôm ñaày ñaát, chim röøng chaúng bieát thôm. Taêng thöa: - Chaúng rôi phong theå laïi nhaän chuyeån thaân hay khoâng? Sö ñaùp: - Choã ñi ngöôøi ñaù chaúng ñoàng coâng. Taêng thöa: - Höôùng thöôïng vieäc theá naøo? Sö ñaùp: - Dieäu ôû tröôùc hoøn boït, haù che maét ngaøn thaùnh. Taêng leã baùi. * Moät hoâm, Sö vaøo nhaø truø xem laøm buùn, chôït thuøng thoâng luûng ñaùy. Chuùng ñeàu la hoaûng: - Uoång laém! Sö baûo: - Thuøng thoâng luûng ñaùy töï neân vui möøng, vì sao laïi phieàn naõo? Chuùng thöa: - Hoøa thöôïng thì ñöôïc. Sö noùi: - Quaû thaät ñaùng tieác moät thuøng buùn. * Sö thöôïng ñöôøng: Reâu phong loái cuõ chaúng rôi hö ngöng, muø phuû röøng xanh nhaän baøy phong yeáu, kim moùc kín ñaùo, ai baûo oâng chaøi veà toå, chæ theá thöøa ñöông, chính laø bình thöôøng soáng thích laïi coù ngöôøi ñuû con maét thaáu coång chaêng? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Duø cho sôùm nghe lieàn trôû veà, ñaâu baèng töø laâu chaúng ra cöûa. * Sö thöôïng ñöôøng: Chôït möa chôït taïnh chôït laïnh chôït noùng, caùi cuûa Sôn taêng thì Sôn taêng töï bieát, caùi cuûa quí vò thì quí vò töï noùi. Haõy noùi mieäng cuûa Tuyeát Phong (Sö) tröø ngoaøi aên côm caàn laøm gì? * Sö hoûi vò Taêng: - Treân ñieän Löu-ly Ngoïc nöõ phoùng thoi ñeå roõ beân vieäc gì? Taêng thöa: - Hoài hoã chaúng ñöông cô. Sö baûo: - Laïi coù ñöùt noái hay khoâng? Taêng thöa: - Xöa nay chöa töøng giaùn ñoaïn. Sö baûo: - Chính khi chaúng töøng giaùn ñoaïn laø sao? Taêng traân troïng roài ñi ra. * Sö thöôïng ñöôøng: Thaân khoâng huyeãn hoùa töùc phaùp thaân. Sö muùa baûo: - Thaáy chaêng? Thaáy chaêng? Theá aáy thaáy ñöôïc “qua caàu thoân röôïu quí”. Sö muùa baûo: - Thaáy chaêng? Thaáy chaêng? Theá aáy chaúng thaáy “caùch bôø hoa röøng thôm”. * Sö thöôïng ñöôøng: Laïi coù ngöôøi khoâng bò huyeàn dieäu oâ nhieãm chaêng? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Moät ñieåm naøy nghieâng nöôùc boán bieån, ñaõ laø röûa ñi chaúng rôi. Taêng hoûi: - Theá naøo laø chính mình tröôùc khoâng kieáp? Sö ñaùp: - Ngöïa traéng vaøo hoa lau. * Sö thöôïng ñöôøng: Toät nhieäm tan goác, theå dieäu maát toâng, moät caâu ñöùt doøng, saâu huyeàn cuøng toät, bôûi vì choã kín kim vaøng chaúng baøy saùng nhoïn chæ ngoïc xuyeân qua thaàm baøy saéc laï. Tuy nhieân nhö theá vaãn laø xen laãn hai saùng, haõy noùi choã kheùo vuïng chaúng ñeán laøm sao hieåu nhau? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Maây thöa soi thaáu xanh môø nhaït, caây nuùi thaáp cao khoùa bieác saâu. Sö thöôïng ñöôøng: Chuyeån coâng ñeán vò laø ngöôøi nhaèm ñi, ngoïc aån Kinh Sôn quí. Chuyeån vò ñeán coâng laø ngöôøi trôû laïi, loø hoàng maûnh tuyeát xuaân. Coâng vò ñeàu chuyeån, khaép thaân chaúng keït, buoâng tay queân aùo, gaùi ñaù ñeâm leân maùy, thaát kín khoâng ngöôøi queùt. Chính khi aáy baët khí töùc moät caâu laøm sao hieåu nhau? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Veà coäi gioù rôi laù, soi toät traêng ñaàm khoâng. Sö tòch taïi chuøa Suøng Tieân ôû Cao Ninh. Vua saéc thuïy laø Ngoä Khoâng. * 16. THIEÀN SÖ ÑÖÙC CHÆ CHÔN TEÁ Ôû Vieân Thoâng Giang Chaâu Sö hoï Lyù, laø con Kim Töû Töø Hoaønh, gia theá sang troïng, ñoâi maét Sö troâng xanh bieác saùng loùng laùnh. Naêm möôøi tuoåi, Sö chöa bieát hoïc chæ thích nguû, cha Sö goïi laø beù u meâ. Ñeán khoân lôùn, Sö nhôù gioûi hoïc taøi. Khoaûng hai möôi tuoåi, Sö moäng thaáy vò Taêng laï trao cho boán caâu keä vaø böùc töôïng cuûa Nham chuû Nam An, beân caïnh coù ghi baøi keä Thoâng Minh. Töø ñaây Sö trì nieäm chaúng queân. Sau naêm naêm, Sö theo Kim Töû ñeán Taây Laïc, moät ñeâm chôït ñaïi ngoä, laøm luoân maáy baøi keä. Moät baøi raèng: “Chaúng bôûi ngoân cuù chaúng bôûi ngöôøi, chaúng bôûi vaät saéc chaúng bôûi tieáng, ñeâm toái thoåi ñeøn beøn ñeán goái, boãng nhieân trong aáy ñaõ saùng roài.” Moãi baøi ca ñeàu nhö theá, moïi ngöôøi ñeàu khoâng hieåu. Sö coá xin xuaát gia cha chaúng cho muoán noái tieáp laøm quan. Sö thöa: Con saép thoaùt khoûi löôùi ñôøi chaúng maéc trong tam giôùi, haù laïi vuøi ñaàu trong danh lôïi sao? Sö xin theo anh laø Giaùc, roài theá phaùt xuaát gia thoï giôùi cuï tuùc. Sö tu chöa maáy naêm maø ñaõ noåi tieáng ôû Kinh sö. Nieân hieäu Tuyeân Hoøa thöù ba (1121) vaøo muøa xuaân, vua Huy Toâng ban hieäu laø Chôn Teá. Sö nöông vôùi Thieàn sö Duy Chieáu ôû Vieân Thoâng. * Sö thöôïng ñöôøng: Sôn taêng hai möôi naêm veà tröôùc hai maét ñeàu muø khoâng thaáy chi caû, chæ laø nghe ngöôøi noùi ñaïo, treân baàu trôøi trong coù maët nhaät to, soi thaáu tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, khoâng choã naøo maø chaúng khaép, bôûi saùch vôû muoân thöù troïn khoâng theå thaáy. Sau hai möôi naêm maét saùng töø töø môû, laïi gaëp maøu trôøi môø toái maây daày noåi daäy, xem xeùt boán phöông treân döôùi suy cuøng, khi thaáy maây bay lieàn theo choã ñi maø suy tính, khi thaáy maây döøng lieàn ôû choã döøng laøm hang oå. Chính trong khoaûng aáy, chôït gaëp ñöôïc ngöôøi bieát nhieàu, hoûi raèng: Coù phaûi caàn thaáy maët trôøi chaêng? Sao chaúng nhìn treân ñaûnh nuùi cao ñi? Sôn taêng laïi hoûi kia raèng: Choã naøo laø ñaûnh nuùi cao? Kia ñaùp: Choã hoàng traàn chaúng ñeán. Chö nhaân giaû! Tin töùc naøy raát chính xaùc. Laïi hieåu chaêng? Naèm daøi treân baøn Phaät Ñaø Gia. * Sö thöôïng ñöôøng: Ñeâm qua ngaøi Cuø-ñaøm ñem tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeán, moät hôùp nuoát heát, nhö ngöôøi uoáng nöôùc noùng daáu veát chaúng coøn lieàn ñoù tieâu tan. Chính khi aáy chö vò ñaïi Boà-taùt, Thanh vaên, La-haùn vaø taát caû chuùng sanh thaûy ñeàu chaúng hay chaúng bieát. Chæ coù ngaøi Vaên-thuø, Phoå Hieàn boãng nhieân thaáy ñöôïc. Tuy nhieân thaáy ñöôïc meânh moâng meânh moâng döôøng nhö nhìn treân bieån caû chôït noåi chôït chìm. Quí vò haõy noùi, laø tin töùc gì? Neáu kieåm ñieåm ñöôïc vôõ, nhaän quí vò treân ñaûnh moân ñuû moät con maét. * Sö thò tòch traø-tyø ñöôïc xaù-lôïi raát nhieàu, xaây thaùp thôø taïi nuùi Tö Khoâng. * Ôû Trí Thoâng Höng Quoác Sö hoï Vöông, queâ ôû Thai Chaâu, töø nhoû Sö ñaõ xuaát chuùng. Naêm möôøi taùm tuoåi, Sö theo ngaøi Ñöùc Chæ ôû vieän Quaûng Ñoä xuaát gia. Tröôùc Sö ñeán yeát kieán Thieàn sö Töôïng ôû Tònh Töø. Moät hoâm nghe Töôïng noùi: Nghó maø bieát, suy maø hieåu ñeàu laø keá soáng nhaø quæ, daáy leân khoâng theå töï ngaên. Sö ñeán Baûo Phong choã Thieàn sö Duy Chieáu xin vaøo thaát. Baûo Phong baûo: Caàn phaûi döùt nieäm khôûi dieät, nhaèm tröôùc khoâng kieáp queùt saïch huyeàn loä, chaúng dính Chaùnh, Thieân deïp saïch hieän nay, toaøn thaân buoâng heát, buoâng heát laïi buoâng môùi coù phaàn töï do. Sö nghe qua lieàn ñoán ngoä huyeàn chæ. Baûo Phong ñaùnh troáng baûo chuùng: Caûnh Thaâm ñöôïc ñaïo Xieån ñeà ñaïi töû, keû haäu hoïc neân nöông y. Nhaân ñaây, Sö ñöôïc hieäu Ñaïi Töû OÂng. Ñeán nieân hieäu Kieán Vieâm (1127), Sö khai phaùp ôû Trí Thoâng. Sö thöôïng ñöôøng: Laïi chaúng vaøo coång, ñi chaúng ra cöûa, ñi laïi khoâng veát laøm sao ñeà xöôùng. Duø ñöôïc coå loä reâu phong, deâ nai baët daáu; ngoâ ñoàng traêng phuû phuïng ñoû chaúng ñaäu. Vì theá noùi: “Choã aån thaân khoâng daáu veát, choã khoâng daáu veát chôù aån thaân.” Neáu hay nhö theá, ñi ñöùng khoâng nöông troïn khoâng höôùng boái, laïi thoâng caûm chaêng? Maø nay phaân taùn nhö maây haïc, anh toâi ñeàu maát choã chaïm huyeàn. * Taêng hoûi: - Theá naøo laø Chaùnh trung thieân? Sö ñaùp: - Baø laõo maët ñen maëc luïa traéng. Taêng hoûi: - Theá naøo Thieân trung chaùnh? Sö ñaùp: - OÂng giaø ñaàu baïc maëc aùo ñen. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Chaùnh trung lai? Sö ñaùp: - Trong phaân beøn nhaûy nhaøo. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Kieâm trung chí? Sö ñaùp: - Ñao tuyeát thaân loàng chaúng töï ñöùt. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Kieâm trung ñaùo? Sö ñaùp: - Coân Loân trong ñeâm ñi. Taêng hoûi: - Höôùng thöôïng laïi coù vieäc hay khoâng? Sö ñaùp: - Baét ñöôïc ruøa ñen goïi laø traïnh. Taêng thöa: - Xin Thaày laïi baøy phöông tieän. Sö ñaùp: - Vaøo nuùi gaëp coïp naèm, ra hang quæ laïi daãn. Taêng thöa: - Ñaâu ñöôïc chieán tranh ñaõi nhau. Sö ñaùp: - Ba löôïng chæ, moät caân gai. Nieân hieäu Thieäu Höng naêm ñaàu (1131), Sö veà truï taïi Baûo taøng Nham. Ñeán naêm Nhaâm Thaân, Sö coù chuùt ít beänh, noùi: Theá duyeân heát vaäy. Ñeán ngaøy möôøi ba thaùng ba, Sö vì chuùng tieåu tham, noùi keä: Chaúng caàn caïo toùc, Naøo phieàn taém goäi, Moät ñoáng löûa ñoû, Ngaøn chaân muoân chaân. Tuy nhieân nhö theá, höôùng thöôïng laïi coù vieäc hay khoâng? Sö lieàn nhaém maét maø tòch. * 18. THIEÀN SÖ NGOÄ TAÂN TÖÛ TAÂM Ôû Hoaøng Long - (1044 - 1115) Sö hoï Vöông, queâ ôû Khuùc Giang Thieàu Chaâu, daùng ngöôøi cao lôùn maët ñen gioáng nhö vò Taêng AÁn Ñoä. Sö xuaát gia taïi vieän Phaät-ñaø, khí tieát xuaát chuùng tö caùch hôn ngöôøi. * Ban ñaàu Sö ñeán yeát kieán Tuù Thieát Dieän ôû Theâ Hieàn. Tuù hoûi: - Thöôïng toïa ngöôøi xöù naøo? Sö thöa: - Quaûng Nam Thieàu Chaâu. Tuù hoûi: - Töøng ñeán Vaân Moân chaêng? Sö thöa: - Töøng ñeán. Tuù hoûi: - Töøng ñeán Linh Thoï chaêng? Sö thöa: - Töøng ñeán. Tuù hoûi: - Theá naøo laø caønh laù Linh Thoï? Sö thöa: - Daøi töï daøi, ngaén töï ngaén. Tuù baûo: - Keû Maùn ôû Quaûng Nam chôù noùi loaïn. Sö thöa: - Ñeán Baéc Loâ chæ theá aáy. Sö lieàn phuûi aùo ra ñi. Tuù thöøa nhaän, maø Sö khoâng löu yù. Sö ñeán Hoaøng Long yeát kieán Thieàn sö Baûo Giaùc, ñaøm luaän khoâng coù choã ngoä. Baûo Giaùc baûo: - Neáu taøi naêng chæ theá, noùi aên ñaâu hay no buïng ngöôøi? Sö beá taéc khoâng lôøi noùi ñöôïc, bình thaûn baïch: - Con ñeán ñaây cung gaõy teân heát, cuùi mong Hoøa thöôïng töø bi chæ choã an laïc. Baûo Giaùc baûo: - Moät haït buïi bay hay che trôøi, moät haït caûi rôi hay phuû ñaát, choã an laïc toái kî Thöôïng toïa coù bao nhieâu thöù taïp nhaïp. Caàn phaûi cheát toaøn taâm töø voâ thuûy kieáp ñeán nay môùi neân vaäy. Sö ra ñi. Moät hoâm Sö ngoài laëng leõ döôùi taám baûng, chôït gaëp Tri söï ñaùnh cö só, Sö nghe tieáng roi boãng nhieân ñaïi ngoä. Ñöùng daäy queân mang giaøy chaïy ñeán phöông tröôïng thaáy Baûo Giaùc, Sö töï khen: - Ngöôøi trong thieân haï thaûy laø hoïc ñöôïc, con ñaõ ngoä ñöôïc roài. Baûo Giaùc cöôøi baûo: - Tuyeån Phaät ñöôïc ngöôøi ñöùng ñaàu baûng, ai daùm ñöông. Töø ñaây Sö ñöôïc hieäu laø oâng giaø Töû Taâm, baûng choã Sö ôû ñeå laø Töû Taâm thaát. Sö ôû laïi ñaây thôøi gian laâu. * Keá ñeán, Sö ñi daïo Töông Taây. Khi aáy Thieàn sö Trieát laõnh Nhaïc Loäc, Sö ñeán ra maét. Trieát hoûi: - Laø phaøm laø thaùnh? Sö ñaùp: - Phi phaøm phi thaùnh. Trieát hoûi: - Laø caùi gì? Sö ñaùp: - Ñöa maét nhìn leân. Trieát baûo: - Theá aáy laø nuùi nam khôûi maây nuùi baéc rôi möa. Sö ñaùp: - Haõy noùi laø phaøm laø thaùnh? Trieát baûo: - Taïi sao treân ñaàu meânh mang döôùi chaân meânh mang? Sö ngöôùc nhìn treân thaát thoát ra tieáng hö. Trieát baûo: - Hôi gaáp gieát ngöôøi. Sö ñaùp: - Döôøng phaûi. Phuûi aùo lieàn ñi. Sö ñeán yeát kieán Thieàn sö Ngoä ôû Phaùp Xöôùng. Ngoä hoûi: - Vöøa rôøi choã naøo? Sö ñaùp: - Toâi töø Hoaøng Long laïi. Ngoä hoûi: - Laïi thaáy Thieàn sö Toå Taâm chaêng? Sö ñaùp: - Thaáy. Ngoä hoûi: - Thaáy ôû choã naøo? Sö ñaùp: - Thaáy ôû choã aên côm aên chaùo. Ngoä caàm ñuõa gaép löûa ñaåy trong loø noùi: - Caùi naøy laïi laø sao? Sö loâi ñuõa gaép löûa ra, roài ñi. * Sö ban ñaàu truï Vaân Nham, keá dôøi truï Thuùy Nham. Taïi Thuùy Nham xöa coù mieáu Thaàn, daân trong laøng cuùng kính röôïu thòt lieân mieân. Sö sai Tri söï phaù mieáu. Tri söï töø khoâng daùm chuoác hoïa. Sö baûo: Neáu hay taùc hoïa, ta töï laøm ñoù. Ñích thaân Sö ñeán phaù huûy caùi mieáu. Chôït thaáy moät con raén to naèm khoanh ñöa ñaàu nhö muoán moå. Sö quôû noù, noù boø ñi. Sö veà nghæ an oån. Khoâng bao laâu, Sö trôû laïi truï Vaân Nham. Döïng laäp Kinh taøng, Thöù söû Huyønh Coâng Ñình Kieân laøm lôøi kyù. OÂng coù ñem lôøi ghi moä cuûa ngöôøi thaân khaéc beân caïnh caùi bia. Sö khoâng baèng loøng noùi: - Caùi moä maø xem thöôøng khoâng sôï hoïa sao? Sö noùi chöa döùt, boãng laøn ñieän chôùp saám noå vôõ taám bia, song taøng kyù vaãn an nhieân khoâng toån haïi. * Veà giaø, Sö truï Hoaøng Long hoïc giaû tuï hoïp raát ñoâng. Sö maéc beänh lui veà ôû Hoái Ñöôøng. Daï tham, Sö ñöa caây phaát töû leân noùi: Xem! Xem! Phaát töû beänh hay Töû Taâm beänh? Phaát töû an hay Töû Taâm an? Phaát töû xoû thaáu Töû Taâm, Töû Taâm xoû thaáu phaát töû. Chính ngay khi naøy goïi phaát töû laïi laø Töû Taâm, goïi Töû Taâm laïi laø phaát töû, cöùu kính phaûi noùi theá naøo? Sö im laëng giaây laâu noùi: Chôù ñem phaûi quaáy ñeán ta bieän, phuø sanh xuyeân taïc chaúng can nhau. Coù vò Taêng hoûi caâu roát sau. Sö noùi keä: Moät caâu ôû roát sau, Caàn phaûi ñöôøng taâm döùt, Cöûa saùu caên ñaõ khoâng, Muoân phaùp khoâng sanh dieät, Nôi ñaây thaáu ñöôïc nguoàn, Chaúng caàn caàu giaûi thoaùt, Bình sanh thích maéng ngöôøi, Chæ vì thöôøng öa soáng. Nieân hieäu Chaùnh Hoøa thöù naêm (1115) thaùng möôøi hai ngaøy möôøi ba, buoåi chieàu Tieåu tham, Sö noùi keä xong. Ñeán ngaøy möôøi laêm, Sö an nhieân thò tòch, thoï baûy möôi hai tuoåi, boán möôi laêm tuoåi haï. Thaùp Sö ôû sau Hoái Ñöôøng. * 19. THIEÀN SÖ DUY THANH LINH NGUYEÂN Ôû Hoaøng Long Sö hoï Traàn ôû Boån Chaâu, ñöôïc taâm aán nôi Hoái Ñöôøng Toå Taâm. Moãi khi vì ngöôøi, Sö baûo: Hoïc giaû thôøi nay chöa thoaùt sanh töû, beänh taïi choã naøo? Loãi taïi taâm troäm chöa cheát. Song khoâng phaûi toäi taïi hoï, maø toäi ôû thaày. Nhö Haùn Cao Ñeá gieát Haøn Tín. Haøn Tín tuy cheát maø taâm kia thaät cheát ö? Hoïc giaû thôøi xöa ngay moät lôøi noùi lieàn thoaùt sanh töû, coâng hieäu taïi choã naøo? Taïi taâm troäm ñaõ cheát, song khoâng phaûi hoïc giaû töï hay nhö theá, thaät laø do thaày reøn luyeän dieäu maät. Nhö Löông Voõ Ñeá ngöï ôû ñaïi ñieän thaáy Haàu Caûnh chaúng ñoåi saéc maët, maø taâm Haàu Caûnh ñaõ khoâ kieät khoâng coøn. Caùc nôi noùi ra ñaâu khoâng coù myõ leä, coát nhö Trieäu Xöông veõ hoa, hoa tuy gioáng nhö thaät maø chaúng phaûi hoa thaät. * Sö thöôïng ñöôøng: Tieáng troáng vöøa ñaùnh ñaïi chuùng tuï hoäi, maùy trôøi voâ haïn moät luùc tieát loä. Chaúng coõi chaùnh nhaõn lieàn neân qui ñöôøng, laïi ñôïi laém lôøi choân vuøi toâng chæ. Duø baûo: “Thích-ca chaúng xuaát theá, boán chín naêm thuyeát phaùp, Ñaït-ma chaúng Taây sang, Thieáu Laâm coù dieäu quyeát.” Tu Sôn Chuû cuõng gioáng nhö ôû choã cao troâng veà queâ nhaø. Laïi noùi: “Ngöôøi naøo bieát Phaät Toå, ngay ñaây lieàn sieâu vieät.” Duø cho theá aáy ngoä nhaäp thaân thieát, laïi coù moät con ñöôøng chuyeån thaân. Khaùm qua roài vaäy, Sö laáy phaát töû goõ giöôøng thieàn xuoáng toøa. Sö thöôïng ñöôøng: “Gioù thoåi tuøng, traêng roïi soâng, canh khuya ñeâm vaéng laïi laø ai? Söông muø maây raùng che chaúng ñöôïc, trong ñaây duø noùi chaúng baèng veà.” Laïi veà ñaâu? Laù sen troøn troøn troøn gioáng göông, goùc aáu nhoïn nhoïn nhoïn nhö duøi. * Sö thöôïng ñöôøng: Chö Phaät ba ñôøi chaúng tri höõu, aân khoâng naëng ñaùp. Meøo hoang traâu traéng laïi tri höõu, coâng chaúng uoång baøy, roõ ñaïi duïng hieåu toaøn cô, baët daáu veát chaúng nghó nghì, veà ñi toát, khoâng ngöôøi bieát, voït thaáu baàu trôøi tuøng ngaøn thöôùc, caét ñöùt hoàng traàn nöôùc moät khe. * Sö thöôïng ñöôøng: Chí ñaïo khoâng khoù, chæ hieàm giaûn traïch, chôù coù yeâu gheùt, roõ raøng minh baïch. Toå sö noùi thoaïi theá aáy laøm muø heát con maét ngöôøi trong thieân haï. Thieàn taêng bieát phaûi quaáy raønh Taêng tuïc, ñeán trong ñaây laøm sao bieän minh. Nöôùc cuøng choã aáy chöa hay ñeán, khoù baûo ngoài xem khi maây bay. * Ôû Ñaåu Suaát phuû Long Höng - (1044 - 1091) Sö hoï Huøng, queâ ôû Caùm Chaâu. Buoåi ñaàu Thuû chuùng ôû Ñaïo Ngoâ, laõnh moät soá chuùng ñeán yeát kieán Hoøa thöôïng Trí ôû Vaân Caùi. Trí ñaøm luaän vôùi Sö chöa bao nhieâu ñaõ bieát choã uaån tích, beøn cöôøi baûo: - Xem Thuû toïa khí chaát phi phaøm, taïi sao thoát ra lôøi döôøng nhö keû say? Sö ñoû maët xuaát moà hoâi thöa: - Cuùi mong Hoøa thöôïng chaúng tieác töø bi. Trí laïi duøng lôøi chaâm chích theâm. Sö môø mòt, lieàn xin nhaäp thaát. Trí hoûi: - Töøng thaáy Hoøa thöôïng Ngoä ôû Phaùp Xöôùng chaêng? Sö thöa: - Töøng xem Ngöõ luïc cuûa Ngaøi, töï hieåu roõ cuõng khoâng mong thaáy. Trí hoûi: - Töøng thaáy Hoøa thöôïng Vaên ôû Ñoäng Sôn chaêng? Sö thöa: - Ngöôøi Quan Taây khoâng ñaàu naõo, mang moät caùi quaàn vaûi khai nöôùc ñaùi, coù choã naøo hay? Trí baûo: - OÂng chæ ñeán choã khai nöôùc ñaùi tham laáy. Sö theo lôøi daïy ñeán yeát kieán Hoøa thöôïng Vaên thaâm nhaän ñöôïc aùo chæ. Sö trôû laïi yeát kieán Hoøa thöôïng Trí. Trí hoûi: - Sau khi thaáy ngöôøi Quan Taây ñaïi söï theá naøo? Sö thöa: - Neáu chaúng ñöôïc Hoøa thöôïng chæ daïy ñaõ luoáng qua moät ñôøi. Sö beøn leã taï. Sö trôû laïi yeát kieán Chôn Tònh. * Sau Sö khai phaùp ôû chuøa Loäc Uyeån, coù Thieàn sö Thanh Toá laø ngöôøi ñaõ tham vaán laâu nôi Töø Minh, taïm ôû moät caùi thaát chöa cuøng Sö giao tieáp. Sö nhaân aên traùi vaûi, gaëp Thanh Toá qua cöûa. Sö goïi: - Naøy oâng giaø! Ñaây laø höông quaû môøi cuøng aên. Toá noùi: - Sau khi Tieân sö tòch ñaõ laâu khoâng ñöôïc aên thöù naøy. Sö hoûi: - Tieân sö laø ai? Toá noùi: - Töø Minh, toâi haàu haï ngöôøi möôøi ba naêm. Sö nghi sôï noùi: - Möôøi ba naêm kham nhaãn haàu haï, chaúng ñöôïc ñaïo kia laø sao? Töø ñaây nhaân aên quaû, Sö thöôøng thöôøng thaân caän. Toá hoûi: - Thaày ñaõ thaáy ngöôøi naøo? Sö thöa: - Ñoäng Sôn Vaên. Toá hoûi: - Vaên thaáy ngöôøi naøo? Sö thöa: - Hoaøng Long Nam. Toá baûo: - Nam taám bieån thaáy Tieân sö chaúng laâu, phaùp ñaïo chaán höng nhö theá. Sö caøng nghi sôï, beøn saém höông ñeøn ñeán leã Toá. Toá ñöùng traùnh noùi: - Toâi do phöôùc moûng Tieân sö thoï kyù chaúng cho vì ngöôøi. Sö caøng theâm cung kính. Toá baûo: - Vì thöông loøng thaønh cuûa oâng, traùi lôøi kyù cuûa Tieân sö. OÂng bình sanh sôû ñaéc thöû noùi ta xem? Sö thöa ñuû sôû kieán. Toá baûo: - Khaû dó vaøo Phaät maø khoâng theå vaøo ma. Sö thöa: - Vì sao vaäy? Toá baûo: - Haù chaúng thaáy coå nhaân noùi moät caâu roát sau môùi ñeán lao quan. Nhö theá maáy thaùng, Toá môùi aán khaû, beøn raên raèng: - Vaên daïy oâng ñeàu laø chaùnh tri chaùnh kieán, song oâng lìa Vaên quaù sôùm neân khoâng theå toät choã dieäu kia. Nay toâi vì oâng ñieåm phaù, khieán oâng thoï duïng ñöôïc ñaïi töï taïi, ngaøy khaùc chôù coù noái phaùp toâi. Sau Sö noái phaùp Chôn Tònh. * Taêng hoûi: - Caàm binh khieån töôùng phaûi nhôø hoå phuø cuûa vua, laõnh chuùng daïy ñoà thaàm mang Toå sö taâm aán, theá naøo laø Toå sö taâm aán? Sö ñaùp: - Ñaày mieäng noùi chaúng ñöôïc. Taêng hoûi: - Chæ caùi naøy hay laïi coù caùi khaùc? Sö ñaùp: - Chôù ñem haïc chaïy troán, goïi laø ngoãng caàm quaân. Taêng hoûi: - Theá naøo laø caûnh Ñaåu Suaát? Sö ñaùp: - Moät nöôùc noåi maøu lam, ngaøn nuùi goït ngoïc bieác. Taêng hoûi: - Theá naøo laø ngöôøi trong caûnh? Sö ñaùp: - Baûy truõng taùm goø khoâng ngöôøi thaáy, traêm tay ngaøn ñaàu chæ töï bieát. * Sö thöôïng ñöôøng: Tai maét moät beà trong, ôû yeân trong hang vaéng, gioù thu vaøo coå tuøng, traêng thu sanh soâng bieác. Thieàn taêng khi aáy laïi caàu chaân, hai con khæ ñoät boán ñuoâi duoãi. Sö heùt moät tieáng. * Sö thöôïng ñöôøng: Ñaåu Suaát troïn khoâng bieän bieät, laïi keâu ruøa ñen laø traïnh, khoâng theå noùi dieäu baøn huyeàn, chæ bieát khua moâi ñoäng löôõi, khieán cho Thieàn taêng trong thieân haï xem thaáy trong maét moät gioït maùu, chôù coù ñoåi saân laøm hæ ngöôøi tieáu ngaïo Yeân Haø ñoù chaêng? Sö im laëng giaây laâu noùi: Thoåi leân moät baûn thaêng bình nhaïc, mong ñöôïc sanh bình chöa heát saàu. Sö thöôïng ñöôøng: Môùi thaáy taân xuaân laïi sang ñaàu haï, boán muøa döôøng teân saùng toái nhö thoi, boãng chôït maët hoàng trôû thaønh ñaàu baïc, caàn phaûi noã löïc rieâng duïng tinh thaàn, caøy laáy vöôøn ruoäng cuûa mình, chôù phaïm luùa maï cuûa ngöôøi, tuy nhieân nhö theá keùo caøy mang böøa, phaûi laø con traâu traéng ôû nuùi Tuyeát môùi ñöôïc. Haõy noùi loã muõi ôû choã naøo? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Baäy! Baäy! Sö thöôïng ñöôøng: Thöôøng cö vaät ngoaïi qua thôøi roãi, caàm ngang oáng saùo thoåi löng traâu, moät baûn töï yeân nuùi töï bieác, tình naøy chaúng vôùi maây traéng bay. Raát thích, chö Thieàn ñöùc! Nhôù laïi Phaïm Laõi doái vöôït soùng to, nhaân nghó Traàn Ñoaøn nguû roãng treân ngoïn Thaùi Hoa, ñaâu töøng moäng thaáy luoáng ñöôïc cao danh, thaät chöa thaàn ñaïo nhaøn du daáu queâ. Tuy nhieân nhö theá, Thieàn taêng maét saùng chôù noùi, Long An töï kyû kia. Toát! * Thöôïng ñöôøng: Khoâng phaùp cuõng khoâng taâm, khoâng taâm laïi gì xaû, caàn chaân troïn thuoäc chaân, caàn giaû toaøn veà giaû, treân ñaát baèng cheøo thuyeàn, trong hö khoâng côõi ngöïa, ngöôøi chín naêm nhìn vaùch, coù mieäng laïi nhö caâm. Tham! Thöôïng ñöôøng: “Ñeâm ñeâm oâm Phaät nguû, ngaøy ngaøy cuøng Phaät ñi, ngoài ñöùng cuøng theo nhau, noùi nín ñoàng chung ôû, muoán bieát choã Phaät ñi, chæ lôøi noùi naøy vaäy.” Chö Thieàn ñöùc! Caû nhaø Phoù Ñaïi só chæ bieát oâm coät caàu, taém röûa ñeo daây neo thuyeàn treân baûn in ñaäp ñem laïi, trong khuoân maãu gôõ ñem ñi. Ñaâu bieát noùi: Thieàn taêng baûn saéc laáp bít hang Phaät Toå, ñaäp naùt cöûa huyeàn dieäu, nhaûy ra haàm ñoaïn thöôøng, chaúng nöông caûnh thanh tònh, troïn khoâng moät vaät rieâng vaän duïng hai naém tay, treân bieån ñi ngang döïng nhaø laäp nöôùc. Coù moät nhoùm, caàn nhaèm treân ñaàu saøo traêm thöôùc ngoài yeân laëng leõ, ñeán luùc thaân nhaøo boû maïng khoâng ñöôïc. Ñaâu chaúng thaáy Ñaïi sö Vaân Moân noùi: Bieát laø vieäc naøy, neùm qua moät beân, duø cho thoâi ñoäng tinh thaàn maéc chuùt gaân coát, nhaèm tröôùc khi hoãn ñoän chöa phaân tieán ñöôïc vaãn laø keû ñoän, ñaâu kham ôû treân ñaàu löôõi ngöôøi neám ñöôïc muøi vò, troïn khoâng coù ngaøy lieãu ngoä. Chö Thieàn khaùch! Caàn hoäi chaêng? Veùn ñöùng loâng maøy coù khoù gì, roõ raøng chaúng thaáy moät maûy tô, gioù thoåi baàu trôøi maây noåi naùt, treân traêng nuùi bieác ngoïc moät hoøn. Sö heùt moät heùt xuoáng toøa. * Moät hoâm, Taøo Söû Voâ Taän cö só Tröông Coâng Thöông Öôûng ñi thanh tra qua Phaàn Minh thænh Tröôûng laõo naêm vieän ñeán Vaân Nham thuyeát phaùp. Sö ñaêng toøa roát sau, caàm ngang caây gaäy noùi: Chö thieän tri thöùc môùi ñeán, naém ngang buoâng doïc, ñöùng thaúng neùm xieân, ñoåi böôùc dôøi thaân daáu ñaàu baøy söøng, ñaõ ôû tröôùc maët hoïc só moãi vò nhaän baïi quyeát, chöa khoûi aên gaäy ñau trong tay Ñaåu Suaát (Sö), ñeán trong ñaây chaúng do ngoït cho ngoït. Côù sao? Vì thaáy söï baát bình ñaâu nhaãn ñöôïc. Thieàn taêng chaùnh leänh töï phaûi haønh, chao caây gaäy xuoáng toøa. * Trong thaát Sö duøng ba caâu noùi ñeå nghieäm hoïc giaû: 1. Vaïch coû xem gioù chæ mong thaáy taùnh, chính nay Thöôïng toïa taùnh ôû choã naøo? 2. Bieát ñöôïc töï taùnh môùi thoaùt sanh töû, khi cheát roài laøm sao thoaùt? 3. Thoaùt ñöôïc sanh töû lieàn bieát choã ñi, boán ñaïi phaân ly nhaèm choã naøo ñi? * Nieân hieäu Nguyeân Höïu thöù saùu (1091) vaøo muøa ñoâng, Sö taém goäi xong, hoïp chuùng noùi keä: Boán möôi taùm naêm, Thaùnh phaøm gieát saïch, Chaúng phaûi anh huøng, Long An ñöôøng trôn. Sö ngoài yeân thò tòch, thoï boán möôi taùm tuoåi. Vua saéc phong Chôn Tònh Thieàn sö. ] |
||
