THIEÀN SÖ TRUNG HOA

TAÄP BA

H.T THÍCH THANH TÖØ

ÑÔØI THÖÙ MÖÔØI BOÁN SAU LUÏC TOÅ (tt)

21. THIEÀN SÖ CAÛO PHAÄT CHIEÁU

Ôû Phaùp Vaân

           Sö thuôû thieáu nieân ñi du phöông, yeát kieán Thieàn sö Cô ôû Vieân Thoâng. Sö vaøo thaát, Cô nhaéc laïi “Taêng hoûi Ñaàu Töû: ngöôøi ñaïi töû khi soáng laïi thì theá naøo, Töû ñaùp: chaúng cho ñi ñeâm ñôïi saùng seõ ñeán”, yù theá naøo?

             Sö ñaùp: - AÂn lôùn khoù ñeàn. Cô raát vui beøn sai thuû chuùng. Ñeán chieàu vì chuùng caàm phaát töû, cô chaäm laïi vuïng, chuùng ñeàu cöôøi, Sö ñoû maët. Hoâm khaùc nôi Taêng ñöôøng, Sö pha traø nhaân chaïm bình traø rôi xuoáng ñaát, thaáy caùi bình nhaøo lieàn ñöôïc öùng cô tam-muoäi.

             Sau Sö nöông Chôn Tònh, nhaân ñoïc baøi keä cuûa Toå:

                        Taâm ñoàng coõi hö khoâng.

                        Hieän ñoàng phaùp hö khoâng,

                        Khi chöùng ñöôïc hö khoâng,

            Khoâng phaùp phaûi phaùp quaáy.

Sö hoaùt nhieân ñaïi ngoä. Moãi khi noùi chuyeän vôùi ngöôøi Sö baûo: Toâi ôû Thieäu Thaùnh thöù ba ngaøy hai möôi moát thaùng möôøi moät ngoä ñöôïc thieàn taác vuoâng.

             Sö truï Qui Toâng, sau chieáu dôøi veà Cö Tònh. Coù vò Taêng hoûi:- Ñaït-ma Taây sang truyeàn caùi gì?

             Sö ñaùp:- Chaâu, Taàn, Haùn, Nguïy. 

             Taêng hoûi:- “Xöa Taêng hoûi Vaân Moân theá naøo laø caâu thaáu phaùp thaân, Vaân Moân ñaùp: trong Baéc Ñaåu taøng thaân”, yù chæ theá naøo?

             Sö ñaùp:- Loøng son maûnh maûnh.

             Taêng thöa:- Neáu laø con thì chaúng theá.

             Sö hoûi:- OÂng laïi laøm sao?

             Taêng thöa:- Ñeâm qua ngöôõng ñaàu xem Baéc Ñaåu, döôøng nhö laïi gioáng nhaân baùnh trong.

             Sö baûo:- Chæ nhôù nöôùc coû, ngoaøi ra khoâng bieát gì.

             Sö thöôïng ñöôøng: Taây sang yù Toå giaùo ngoaïi bieät truyeàn, chaúng phaûi baäc ñaïi caên khoù beà chöùng nhaäp, ngöôøi chöùng nhaäp chaúng bò vaên töï ngöõ ngoân xoay chuyeån, thanh saéc phaûi quaáy laøm meâ, cuõng khoâng coù khaùc Vaân Moân, Laâm Teá, coù laï Trieäu Chaâu, Ñöùc Sôn. Vì theá noùi ñaïo phaûi roõ trong coù lôøi laø khoâng lôøi, trong khoâng lôøi laø coù lôøi. Neáu nhaèm trong aáy tieán ñöôïc, ñaùng goïi troïn ngaøy maëc aùo maø chöa töøng mang moät sôïi tô, troïn ngaøy aên côm maø chöa töøng nhai moät haït gaïo. Nhö theá quôû Phaät maéng Toå coù loãi laàm gì? Tuy nhieân nhö theá, muoán ñöôïc chaúng chuoác nghieäp voâ giaùn, chôù cheâ chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai. Sö heùt moät tieáng xuoáng toøa.

*

             Sö thöôïng ñöôøng caàm caây gaäy noùi: Qui Toâng bieát cheùm raén, Hoøa Sôn gioûi ñaùnh troáng, vaïn töôïng cuøng sum la ñeàu töø trong ñaây ñi. Sö neùm caây gaäy noùi: Veà nhaø uoáng traø.

*

             Sö thöôøng noùi vôùi chuùng: Laõo taêng nieân hieäu Hy Ninh thöù taùm (1075) chaên maøn taïi phuû Phuïng Töôøng cung kính, naêm naøy nhaøo nuùi Hoa Sôn boán möôi daëm, ñeø saäp nhaø ngöôøi taùm möôi thoân, boïn caùc oâng haäu sanh traùi caø traùi döa bao giôø bieát ñöôïc. Coù ngöôøi hoûi: - Treân toøa Baûo Hoa Vöông vì sao moät beà theá ñeá? Sö ñaùp: - Keû si! Phaät taùnh haù coù hai thöù sao?. 

 *

22. THIEÀN SÖ VAÊN CHUAÅN

Ôû Phaàn Ñaøm - (1061 - 1115)

             Sö hoï Löông, queâ ôû Ñöôøng Coá phuû Höng Nguyeân. Thuôû trong noâi thaáy töôïng Phaät, Sö lieàn cöôøi, ñeán ñoàng töû Sö chaúng öa nghe röôïu thòt. Sa-moân Hö Phoå ôû chuøa Kim Sôn ñeán nhaø khaát thöïc, Sö ôû tröôùc cöûa öùng ñoái nhö ngöôøi lôùn. Luùc baáy giôø môùi taùm tuoåi, Sö xin töø cha meï theo Hö Phoå veà chuøa.

*

             Kinh löôïc Thieåm Taây laø Phaïm Coâng ñeán chuøa Hö Phoå, Phoå tuoåi giaø öùng ñoái lô laø. Sö ñöùng haàu beân caïnh giaûi thích roõ raøng tôùi lui coù qui cuû, Phaïm Coâng muoán daãn Sö veà Thieåm Taây, Sö töø raèng: Leân nuùi ñeå caàu ngoïc vaøo bieån ñeå tìm chaâu, moãi ngöôøi coù chí cuûa mình. Ngöôøi hoïc ñaïo coù baûn haïnh, vieäc ñeïp ôû ñôøi khoâng phaûi laø choã taâm thích. Phaïm Coâng thaàm khen lôøi naøy, lieàn cho xuaát gia laøm Taêng.

             Sö ñeán nöông Thieàn sö Thöøa ôû Löông Sôn. Thöøa quôû raèng: Khu oâ chöa thoï giôùi daùm hoïc Phaät thöøa. Sö voøng tay thöa: - Ñaøn traøng laø giôùi chaêng? Xaø-leâ phaïm haïnh vaø ba phen yeát-ma laø giôùi chaêng?

             Thöøa kinh ngaïc. Sö cöôøi thöa: - Tuy nhieân ñaâu daùm khoâng vaâng lôøi daïy. Sö beøn ñeán Luaät sö Ñöôøng An thoï giôùi cuï tuùc. Sö daïo khaép caùc nôi giaûng daïy taïi Thaønh ñoâ. Phaùp sö Ñaøm Dieãn thích choã anh taøi cuûa Sö voã veà baûo: OÂng laø phaùp thuyeàn sau naøy. Phöông Nam coù caùc baäc khai só nhö Chôn Nhö ôû Ñaïi Qui, Chôn Tònh ôû Cöûu Phong, neân ñeán ñoù caàu ñaïo. Sö leã baùi vaâng daïy, cuøng ñoàng hoïc ñeán Ñaïi Qui, truï taïi ñaây khaù laâu maø khoâng kheá ngoä.

             Sö ñeán Cöûu Phong yeát kieán Chôn Tònh. Chôn Tònh hoûi: - ÔÛ ñaâu ñeán?

             Sö thöa:- Höng Nguyeân phuû ñeán.

             Chôn Tònh hoûi:- Vöøa rôøi choã naøo?

             Sö thöa:- Ñaïi Qui.

             Chôn Tònh hoûi:- Haï ôû ñaâu?

             Sö thöa:- Qui Sôn.

             Chôn Tònh xoøe tay noùi:- Tay ta sao gioáng tay Phaät.

             Sö môø mòt khoâng bieát. Chôn Tònh quôû: - Môùi ñeán caâu caâu khoâng sai laàm moät maûy tô linh minh thieân chaân, vöøa noùi ñeán tay Phaät lieàn thaønh caùch ngaïi, beänh taïi choã naøo?

             Sö thöa:- Chaúng hieåu.

             Chôn Tònh baûo:- Taát caû hieän thaønh laïi baûo ai hieåu?

             Sö ôû ñaây haàu haï hôn möôøi naêm. Moät hoâm Sö caàm caây gaäy vaïch maët hoà cho troáng giaët y, nhaân ñaây ñaïi ngoä, chaïy ñeán Chôn Tònh thuaät sôû ngoä.

             Chôn Tònh quôû:- Trong ñaây laïi daùm duøng gai saäy ö?

             Töø ñaây, Sö caøng aån giaáu maø danh caøng baøy.

             Tieát cheá Lyù Caûnh Chôn thuù Döï Chöông meán ñöùc Sö thænh khai phaùp ôû Vaân Nham. Chöa bao laâu, Phaïm Coâng môøi Sö ñeán Phaàn Ñaøm. Sö lôøi leõ nhö teân bay nöôùc luõ, cô phong nhö ñieän chôùp, Thieàn taêng sôï maø kính. Döôùi söï höôùng daãn cuûa Sö coù caû ngaøn ngöôøi. Sö töï hieäu laø Traïm Ñöôøng.

             Coù vò Taêng môùi ñeán yeát kieán lieàn traûi toïa cuï. Sö baûo:- Chöa hoûi vieäc ngöôøi, Thöôïng toïa vöøa rôøi choã naøo?

             Taêng thöa:- Qui Toâng ôû Loâ Sôn.

             Sö hoûi:- Qui Toâng choã naøo?

             Taêng thöa:- Haï!

             Sö baûo:- Trong hang eách laøm keá soáng.

             Taêng thöa:- Hoøa thöôïng sao khoâng laõnh thoaïi?

             Sö baûo:- OÂng ñaâu chaúng phaûi töø Qui Toâng laïi.

             Taêng thöa:- Phaûi.

             Sö baûo:- Keû tröôùc löøa sau ngöïa.

             Sö hoûi ñeä nhò toøa:- Vöøa ôû choã naøo ñeán?

             Taêng thöa:- Vieân Chaâu.

             Sö hoûi:- Haï ôû ñaâu?

             Taêng thöa:- Ngöôõng Sôn.

             Sö hoûi:- Laïi thaáy tieåu Thích-ca chaêng?

             Taêng thöa:- Thaáy.

             Sö hoûi:- Loã muõi daøi hay ngaén?

             Taêng suy nghó. Sö baûo: - OÂng thaày queâ, lôøi noùi ñaõ rôi.

*

             Sö hoûi vò Taêng: - OÂng ñeán laøm gì?

             Taêng thöa: - Con ñeán vaán an Hoøa thöôïng.

             Sö baûo: - Maây bay ñaàu nuùi nhaøn bieát maáy, nöôùc chaûy döôùi khe raát nhoän nhaøng.

             Taêng thöa: - Hoøa thöôïng chôù löøa ngöôøi.

             Sö baûo: - Maõ Ñaïi sö vì sao töø goùt chaân oâng ñi qua?

             Taêng khoâng ñaùp ñöôïc. Sö baûo: - Laïi laø Xaø-leâ löøa laõo Taêng.

*

             Sö ôû Phaàn Ninh gaëp Hoøa thöôïng Töû Taâm, Töû Taâm hoûi:- OÂng trôû veà trong nuùi naøy chaêng?

             Sö thöa: - Caàn ñeán leã baùi Sö huynh.       

             Töû Taâm baûo: - Khi oâng ñeán kheùo xem phöông tieän.

             Sö thöa: - Côù sao?

             Töû Taâm baûo: - Con ñöôøng Hoaøng Long ta trôn.

             Sö hoûi: - Ñaõ teù nhaøo bao nhieâu ngöôøi?

             Töû Taâm baûo: - OÂng chöa ñeán Hoaøng Long goùt chaân tröôùc ñaõ rít.

             Sö thöa: - Hoøa thöôïng ñaâu ñöôïc ñoùng cöûa tieáp nhau.

             Töû Taâm laïi hoûi: - Laõo Chuaån nuoâi nhieàu Taêng theá naøy chæ laø tuï ñaàu caõi leõ roài aên côm, oâng cöùu kính ñem caùi gì vì ngöôøi?

             Sö thöa: - Nhaân gioù thoåi löûa.

             Töû Taâm baûo: - Nhieãu loaïn laøm gì?

             Sö thöa: - Töø ñaây coù chuùt ít.

             Sö hoûi laïi: - Trong nuùi Hoøa thöôïng nuoâi bao nhieâu chuùng?

             Töû Taâm noùi: - Boán traêm ngöôøi toaøn laø Thieàn taêng tinh xaûo.

             Sö thöa: - Trong hang sö töû khoâng thuù khaùc.

             Töû Taâm baûo: - Khi oâng ñeán cuõng phaûi chieáu coá.

             Sö thöa: - Cuõng ñôïi khi ñeán.

             Töû Taâm hoûi: - Khi ñeán laøm sao?

             Sö thöa: - Keâu laïi röûa chaân.

             Töû Taâm baûo: - OÂng thaày ñaát Xuyeân môû mieäng to theá.

             Sö thöa: - Thöôïng toïa Chuaån töø laâu nhö theá.

             Töû Taâm noùi: - Ba möôi naêm ñuøa côõi ngöïa.

             Thaáy Taêng xem kinh, Sö hoûi: - Xem kinh gì?

             Taêng thöa: - Kinh Kim Cang.

             Sö baûo: - Trong kinh noùi “Phaùp aáy bình ñaúng khoâng coù cao thaáp” phaûi chaêng?

             Taêng thöa: - Phaûi.

             Sö baûo: - Taïi sao nuùi Vaân Cö cao, nuùi Baûo Phong thaáp?

             Taêng thöa: - Phaùp aáy bình ñaúng khoâng coù cao thaáp.

             Sö baûo: - OÂng chæ laøm ñöôïc keû toâi tôù Toïa chuû.

             Taêng thöa: - Hoøa thöôïng laïi theá naøo?

             Sö baûo: - Haõy buoâng loã muõi oâng ñeå thôû.

*

             Sö hoûi vò Taêng: - An vui chaêng?

             Taêng thöa: - Voâ söï.

             Sö baûo: - OÂng coøn coù vieäc lôùn.

             Taêng hoûi: - Chöa bieát con coøn coù vieäc gì?

             Sö baûo: - Gaàn ñaây Kim Cang ôû Thöôïng Lam cuøng Thoå Ñòa ôû Thieân Ninh ñaùnh nhau.

             Taêng khoâng noùi ñöôïc. Sö baûo: - Nguyeân lai voâ söï.

*

             Moät hoâm Sö thöôïng ñöôøng: Baûo Phong moät ñeâm nguû khoâng suy tính, ngaøy nay thöôïng ñöôøng moi buïng moùc ngöïc thaûy suy nghó chaúng ra, maø nay ñeán giôø vieäc böùc ngaët phaûi ra cöûa gaáp, lieàn ñöa caây gaäy noùi: Thöôïng toïa Chuaån gaàn ñaây laøm ñöôïc caùn caây phaát töû, haõy taïm ñem cuùng döôøng ñaïi chuùng, beøn neùm xuoáng noùi: Goác tre laù moùc daây gai coät, daïng töïa thieân nhieân rieâng moät nhaø.

*

             Nieân hieäu Chaùnh Hoøa thöù naêm (1115) muøa haï thaùng saùu, Sö bò beänh. Thuû toïa ñeán hoûi thaêm: - Ngaøy gaàn ñaây thaân theå Hoøa thöôïng theá naøo?

             Sö baûo: - Löøa queø leo vaùch.

             Thuû toïa thöa: - Hoøa thöôïng cuõng neân uoáng thuoác.     

             Sö baûo: - Caây muïc baéc caàu.

             Thuû toïa thöa: - Cuõng bieát Hoøa thöôïng chaúng chòu kieâng mieäng.

             Sö hoûi: - OÂng laøm sao?

             Thuû toïa suy nghó ñeå noùi. Sö baûo: - OÂng cuõng caàn phaûi uoáng thuoác.

            Ñeán ngaøy hai möôi hai thaùng baûy, Sö noùi keä roài tòch, thoï naêm möôi laêm tuoåi, ba möôi laêm tuoåi haï.

             Thöøa töôùng Tröông Voâ Taän laøm lôøi bia, Giaûn Nghò Hoàng Caâu phuï cheùp Ngöõ luïc.

*

23. THIEÀN SÖ PHAÙP DIEÃN

Ôû Nguõ Toå

           Sö hoï Ñaëng, queâ ôû Mieân Chaâu, ñeán ba möôi laêm tuoåi môùi theá phaùt xuaát gia. Sö thoï giôùi cuï tuùc xong ñeán Thaønh ñoâ hoïc taäp luaän Baùch Phaùp, Duy Thöùc. Sö nhaân nghe Boà-taùt khi vaøo kieán ñaïo, trí cuøng lyù hôïp, caûnh cuøng thaàn hoäi, chaúng phaân naêng chöùng sôû chöùng. Ngoaïi ñaïo ôû AÁn Ñoä thöôøng naïn Tyø-kheo raèng: Ñaõ chaúng phaân naêng chöùng sôû chöùng, laïi laáy caùi gì laøm chöùng? Tyø-kheo khoâng ñaùp ñöôïc. Ngoaïi ñaïo cheâ bai khoâng ñaùnh chuoâng troáng, chuùng laïi maëc ca-sa. Phaùp sö Huyeàn Trang sang AÁn Ñoä cöùu ñöôïc nghóa naøy raèng: “Nhö ngöôøi uoáng nöôùc laïnh noùng töï bieát.” Töø ñaây môùi giaûi ñöôïc caùi naïn naøy. Sö noùi: Laïnh noùng aét laø bieát vaäy, theá naøo laø vieäc töï bieát? Sö lieàn chaát vaán thaày daïy: Chaúng bieát lyù töï bieát nhö theá naøo? Giaûng sö cuõng khoâng giaûi ñöôïc, chæ khuyeân raèng: Ngöôi muoán roõ leõ naøy neân ñeán phöông Nam hoûi nhöõng vò truyeàn Phaät Taâm toâng. Sö lieàn mang goùi sang phöông Nam.

             Sö gaëp caùc baäc toân tuùc ñeàu hoûi caâu naøy, choã nghi troïn chaúng phaù ñöôïc. Khi ñeán Thieàn sö Boån ôû Vieân Chieáu thì nhöõng nhaân duyeân xöa nay ñeàu hieåu heát. Chæ hieåu choã: “Taêng hoûi Höng Hoùa: - Khi boán phöông taùm maët ñeán thì theá naøo? Höng Hoùa ñaùp: - Ñaùnh ôû giöõa ñi. Taêng laøm leã. Höng Hoùa noùi: - Hoâm qua ta ñi phoù trai trong thoân ñi ñöôøng gaëp moät traän gioù to möa lôùn, laïi nhaèm trong mieáu coå traùnh ñöôïc qua.” Sö ñem ñieàu naøy hoûi Thieàn sö Boån. Boån ñaùp: - Ñaây laø nhaân duyeân döôùi toâng Laâm Teá, phaûi hoûi con chaùu trong nhaø aáy môùi ñöôïc.

             Sö lieàn ñeán yeát kieán Thieàn sö Vieãn ôû Phuø Sôn thöa hoûi ñieàu naøy. Vieãn baûo: - Ta coù moät thí duï noùi töông tôï cho oâng. OÂng gioáng nhö keû baùn cuûi trong ba thoân, gaùnh moät gaùnh ñeán chöõ thaäp (+) ñaàu ñöôøng ñöùng hoûi ngöôøi, ôû trong nhaø ngaøy nay thöông löôïng vieäc gì?

             Sö thaàm nghó raèng: Neáu nhö theá vaãn chöa phaûi. Moät hoâm, Vieãn baûo: - Ta giaø roài e qua maát thì giôø cuûa oâng, neân ñeán nöông vôùi Baïch Vaân, laõo naøy tuy haäu sanh ta chöa bieát maët, chæ thaáy baøi tuïng ba gaäy cuûa Laâm Teá coù choã hôn ngöôøi, aét hay laøm xong vieäc lôùn cho oâng. Sö thaàm laëng leã töø.

             Ñeán Baïch Vaân, Sö nhaéc vò Taêng hoûi Nam Tuyeàn veà chaâu ma-ni ñeå thöa hoûi. Baïch Vaân lieàn naït. Sö laõnh ngoä daâng baøi keä ñaàu cô:

                        Sôn tieàn nhaát phieán nhaøn ñieàn ñòa

                        Xoa thuû ñinh ninh vaán Toå oâng

                        Kyû ñoä maõi lai hoaøn töï maïi

                        Vò laân tuøng truùc daãn thanh phong.

Dòch:

                        Tröôùc non moät maûnh nhaøn ñieàn ñòa

                        Tay chaáp taän tình hoûi Toå oâng

                        Maáy ñoä baùn ra roài mua laïi

                        Vì thöông tuøng truùc daãn gioù laønh.

             Baïch Vaân aán khaû, sai coi vieäc troàng gai. Chöa bao laâu, Baïch Vaân ñeán baûo Sö: - Coù moät soá Thieàn khaùch töø Loâ Sôn ñeán ñeàu coù choã ngoä nhaäp, baûo y noùi cuõng noùi ñöôïc roõ raøng, cöû nhaân duyeân hoûi y cuõng hieåu ñöôïc, baûo y haï ngöõ cuõng haï ñöôïc, chæ laø chöa hieän tieàn.

             Khi aáy Sö raát nghi, thaàm nghó: Ñaõ ngoä roài noùi cuõng noùi ñöôïc, roõ cuõng roõ ñöôïc, taïi sao chöa hieän tieàn? Sö beøn nghieân cöùu luoân nhieàu ngaøy, boãng nhieân tænh ngoä, cuûa baùu töø tröôùc buoâng heát, chaïy ñeán yeát kieán Baïch Vaân. Baïch Vaân duøng tay muùa chaân ñaïp. Sö chæ moät caùi cöôøi maø thoâi. Sau Sö noùi: - Toâi nhaân ñaây khaép thaân xuaát moà hoâi, lieàn roõ ñöôïc döôùi choã gioù laønh.

             Moät hoâm Baïch Vaân daïy chuùng: - Ngöôøi xöa noùi nhö göông ñuùc töôïng, sau khi töôïng thaønh göông ôû choã naøo? Chuùng haï ngöõ ñeàu chaúng kheá hôïp. Baïch Vaân hoûi Sö, Sö laïi gaàn thaêm hoûi noùi: - Cuõng chaúng so saùnh nhieàu.

             Baïch Vaân cöôøi baûo: - Phaûi laø Ñaïo giaû môùi ñöôïc.

             Ban ñaàu Sö ra truï trì chuøa Töù Dieän, keá dôøi veà Baïch Vaân. Veà giaø ñeán truï Ñoâng Sôn nuùi Nguõ Toå.

             Taêng hoûi:- Caàm gaäy laõnh chuùng Toå leänh ñang haønh, ngoài caét yeáu taân, yù Sö theá naøo?

             Sö ñaùp:- Gioù thu thoåi soâng Vò, laù ruïng ñaày Tröôøng An.

             Taêng thöa:- Töù Dieän khoâng cöûa nuùi non ñeïp, ngaøy nay môùi ñöôïc chuû nhaân veà.

             Sö baûo: - OÂng noùi ñaàu ñöôøng ôû choã naøo?

             Taêng thöa: - Taïi sao ñoái dieän chaúng bieát nhau?

             Sö baûo: - Ñaùng möøng ñeán roài.

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø moät gioït nöôùc Baïch Vaân?

             Sö ñaùp: - Giaõ gaïo ñaäp gai.

             Taêng hoûi: - Ngöôøi uoáng thì sao?

             Sö ñaùp: - Baûo oâng khoâng choã ñeå maét.

             Taêng hoûi: - Ñaàu löôõi ngöôøi trong thieân haï bò Baïch Vaân ngoài caét, ñaàu löôõi Baïch Vaân ngöôøi naøo ngoài caét?

             Sö ñaùp: - Thoân ñoâng oâng Vöông Ñaïi.

             Sö thöôïng ñöôøng: Coå nhaân noùi: “Neáu ta vì oâng noùi lieàn döùt maát löôõi cuûa ta, neáu chaúng noùi vôùi oâng lieàn caâm maát mieäng cuûa ta, haõy noùi laïi coù choã vì ngöôøi hay chaêng?” Töù Dieän coù khi nghó vì oâng nuoát maát, chæ bò raêng tröôùc cöûa laøm ngaïi, nghó vì oâng möûa heát, laïi bò coå hoïng nhoû, haõy noùi laïi coù choã vì ngöôøi hay khoâng? Sö beøn noùi: - Töù Dieän töï ñeán  Lieãu Haï Hueä.

             Sö thöôïng ñöôøng: Baïch Vaân chaúng bieát noùi thieàn, ba cöûa môû qua hai beân, coù ngöôøi ñoäng ñeán caây choát, hai caùnh quaït ñoâng quaït taây.

             Sö thöôïng ñöôøng: Moät beà theá aáy ñi, loä vaéng ngöôøi thöa, moät beà theá aáy ñi, coâ phuï thaùnh tröôùc, boû hai loái naøy Toå Phaät khoâng theå gaàn, giaû söû cuøng Baïch Vaân ñoàng sanh ñoàng töû cuõng chöa xöùng bình sanh. Sao vaäy? Phuïng Hoaøng chaúng phaûi phaøm phu vaät, chaúng ñöôïc ngoâ ñoàng theä chaúng nöông.

*

             Tieåu tham Sö nhaéc, Ñöùc Sôn noùi: “Ñeâm nay chaúng ñaùp thoaïi, ngöôøi hoûi thoaïi aên ba möôi gaäy.” Trong chuùng thoâng ñoù raát nhieàu, hieåu ñoù chaúng ít. Haõy noùi nhaèm choã naøo thaáy Ñöùc Sôn? Coù ngöôøi naøo chaúng tieác taùnh maïng thöû ra noùi xem? Neáu khoâng, Sôn taêng vì ñaïi chuùng cuøng Laõo nhaân Ñöùc Sôn thaáy nhau vaäy. Ñôïi Ñöùc Sôn noùi: “ñeâm nay chaúng ñaùp thoaïi, ngöôøi hoûi thoaïi aên ba möôi gaäy” chæ nhaèm Ngaøi noùi: “coù thoaïi cuõng chaúng hoûi, gaäy cuõng chaúng aên”. Caùc oâng noùi, laïi aên gaäy Ñöùc Sôn chaêng? Ñeán trong ñaây phaûi laø keû aáy môùi ñöôïc. Huoáng laø ta hôn möôøi naêm treân bieån kieám tìm, thaáy maáy vò toân tuùc töï cho laø hieåu ñuùng. Khi ñeán trong hoäi Phuø Sôn lieàn laø môû mieäng chaúng ñöôïc. Sau ñeán döôùi cöûa Baïch Vaân, nhai vôõ ñöôïc moät haït ñaäu ñaù lieàn ñöôïc traêm vò ñaày ñuû. Haõy noùi moät caâu haït ñaäu laøm sao noùi? Sö laïi noùi: Hoa nôû maøu gaø my sôùm thu, ngöôøi naøo hay nhuoäm ñoû sôïi tô, coù khi gioù ñoäng cuøng nöông töïa, döôøng nhaém tröôùc theàm daáu chaúng thoâi.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Hoâm qua Sôn taêng vaøo thaønh thaáy moät haøng raøo trong laø ngöôøi goã, lieàn laïi gaàn xem, hoaëc thaáy ñeïp ñeõ kyø laï, hoaëc thaáy xaáu xa voâ keå, chuyeån ñoäng ñi ngoài xanh vaøng ñoû traéng moãi moãi thaáy roõ, khi xem kyõ voán laø mieáng vaûi xanh boïc laïi ôû trong coù ngöôøi. Laõo taêng khoâng theå chòu noåi, beøn ñeán hoûi oâng teân gì, kia noùi: Hoøa thöôïng giaø xem laø xong, hoûi teân laøm gì? Ñaïi chuùng! Laõo taêng bò kia hoûi moät caâu khieán cho khoâng lôøi coù theå ñaùp khoâng lyù coù theå baøy. Laïi coù ngöôøi vì Sôn taêng noùi ñöôïc chaêng? Hoâm qua trong aáy rôi caønh, ngaøy nay trong ñaây nhoå goác.

*

             Sö daïy chuùng: Chaân nhö phaøm thaùnh ñeàu laø lôøi moäng, Phaät vaø chuùng sanh ñeàu laø Taêng ngöõ. Hoaëc coù ngöôøi ra noùi: Laõo Baøn Sôn gheâ! Chæ noùi vôùi y: Chaúng nhaân Töû Baù hoa nôû sôùm, ñaâu ñöôïc hoaøng oanh ñaäu lieãu tô. Neáu laïi hoûi raèng: Laõo Nguõ Toå gheâ! Töï baûo: Vaâng! Tænh tænh laáy.

*

             Sö daïy chuùng nhaéc: Hoøa thöôïng Ñöùc Sôn nhaân Taêng hoûi “chö Thaùnh töø tröôùc laáy phaùp gì daïy ngöôøi”, Ñöùc Sôn ñaùp: “toâng ta khoâng ngöõ cuù, khoâng moät phaùp cho ngöôøi”. Tuyeát Phong do ñaây coù tænh. Sau coù vò Taêng hoûi Tuyeát Phong: “Hoøa thöôïng thaáy Ñöùc Sôn ñöôïc caùi gì lieàn thoâi ñi”, Tuyeát Phong noùi: “ta khi aáy ñi tay khoâng veà tay khoâng”. Ngaøy nay Baïch Vaân noùi: “Nhaèm thaáu chöa qua.” Coù ngöôøi töø Ñoâng Kinh laïi, hoûi y: “choã naøo laïi”, y laïi noùi: “Toâ Chaâu laïi”, hoûi y: “Toâ Chaâu vieäc theá naøo”, y noùi: “taát caû taàm thöôøng”. Tuy nhieân nhö theá, doái Baïch Vaân chaúng ñöôïc. Côù sao? Chæ vì ngöõ aâm moãi nôi coù khaùc. Cöùu kính theá naøo? Toâ Chaâu aáu, Thieäu Baù sen.

*

             Ba oâng Phaät haàu Sö, treân moät caùi nhaø traïm noùi thoaïi ban ñeâm, ñeán khi trôû veà ñeøn ñaõ taét. Sö ôû trong toái baûo: - Moãi ngöôøi haï moät chuyeån ngöõ.

             Phaät Giaùm thöa: - Phuïng ñeïp muùa ñeâm vaéng.

             Phaät Nhaõn thöa: - Raén saét ngang ñöôøng xöa.

             Phaät Quaû thöa: - Xem goùt chaân.

             Sö baûo: - Dieät toâng ta laø Khaéc Caàn vaäy.

*

             Nieân hieäu Suøng Ninh thöù ba (1104) ngaøy hai möôi laêm thaùng saùu, Sö thöôïng ñöôøng töø chuùng: Hoøa thöôïng Trieäu Chaâu coù caâu roát sau, caùc oâng laøm sao hoäi, thöû ra noùi xem? Neáu hoäi ñöôïc chaúng ngaïi soáng thích thuù töï taïi, baèng chöa ñöôïc theá, vieäc toát naøy laøm sao noùi? Sö im laëng giaây laâu noùi: Noùi töùc noùi roài, chæ laø caùc ngöôi chaúng bieát. Caàn hieåu chaêng? Giaøu hieàm ngaøn mieäng ít, ngheøo haän moät thaân nhieàu. Traân troïng! Sö trôû veà tröôïng thaát taém goäi saïch seõ, gaàn saùng naèm kieát töôøng maø tòch.

*

24. THIEÀN SÖ TRÍ BOÅN

Nuùi Vaân Caùi Ñaøm Chaâu

           Sö hoï Quaùch, queâ ôû Thuïy Chaâu.

             Ngaøy khai ñöôøng, coù vò Taêng hoûi: - Chö Phaät ra ñôøi trôøi möa boán thöù hoa, Hoøa thöôïng ra ñôøi coù ñieàm laønh gì?

             Sö ñaùp: - Ngaøn nghe chaúng baèng moät thaáy.

             Taêng hoûi: - Sau khi thaáy theá naøo?

             Sö ñaùp: - Muø!

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø phaùp thaân thanh tònh?

             Sö ñaùp: - Nhaø khoâng tôù nhoû chaúng thaønh quaân töû.

             Taêng hoûi: - Ñem taâm tìm taâm laøm sao tìm ñöôïc?

             Sö ñaùp: - Ngöôøi Ba Tö hoïc tieáng Haùn.

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø choã con xuaát thaân?

             Sö ñaùp: - Tuyeát Phong nguyeân laø ngöôøi Laõnh Nam.

             Taêng hoûi: - Noùi ñöôïc haønh chaúng ñöôïc, haønh ñöôïc noùi chaúng ñöôïc, chöa bieát haønh chaúng ñöôïc laøm sao noùi?

             Sö ñaùp: - Mieäng ôû döôùi goùt chaân.

             Taêng hoûi: - Noùi chaúng ñöôïc laøm sao haønh?

             Sö ñaùp: - Ñaïp ñeán ñaàu löôõi.

             Taêng hoûi: - Bieát Thaày ñaõ chöùa baùu trong bò, ngaøy nay choán naøy möôïn taïm xem?           

             Sö ñaùp: - Vöøa roài döôøng bò ngöôøi möôïn ñi.

             Sö thöôïng ñöôøng: Ngöôøi ñi loã muõi thaáu trôøi, keû laïi chaân ñaïp ñaát thaät. Haõy noùi Toå sö yù nhaèm choã naøo? Sö im laëng giaây laâu noùi: Haèng giaän xuaân veà khoâng choã kieám, chaúng hay troâi thaúng ñeán trong ñaây.

*

             Sö thöôïng ñöôøng lôùn tieáng goïi: - Thò giaû!

             Thò giaû: - Daï!

             Sö hoûi: - Ñaïi chuùng hoïp hay chöa?

             Thò giaû thöa: - Ñaïi chuùng ñaõ hoïp.

             Sö baûo: - Moät caùi kia vì sao chaúng ñeán döï tham?

             Thò giaû caâm mieäng.

             Sö baûo: - Ñeán töùc chaúng ñieåm.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Ñaày mieäng noùi chaúng ra, caâu caâu raát saùng toû, ñaày maét xem chaúng thaáy, nuùi nuùi choàng laãn xanh, tieáng troáng vaãn chaúng hieåu, haø huoáng laø tieáng chuoâng. Sö heùt moät heùt.

*

             Sö thöôïng ñöôøng caàm ngang caây gaäy noùi: Raêng nhö ñao kieám maët tôï maét saét, phoùng ñieän saùng saùng chaúng döùt, tay naém moät vaïn caân taät-leâ, khi raûnh goõ rôi maët traêng beân trôøi. Chao moät caùi.

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø sö töû aên thòt ngöôøi?

             Sö ñaùp: - Tröôùc Nguõ Laõo phong.

             Taêng thöa: - Caùi naøy haù bieát aên thòt ngöôøi.

             Sö ñaùp: - Ngaøy nay löôïm ñöôïc taùnh maïng.

             Sö thöôïng ñöôøng: Ñaàu ñoäi nuùi Tu-di, chaân ñaïp boán bieån caû, hít thôû saám gioù oàn, ñoäng duïng sanh naêm saéc, neáu hay bieát ñöôïc y, maëc tình naêm thaùng ñoåi. Haõy noùi ngöôøi naøo bieát ñöôïc y? Sö heùt moät tieáng noùi: - Tôù vöôøn nhaø.

*

25. THIEÀN SÖ NHAÄT ÍCH

Ôû Thöôïng Phöông

           Ngaøy khai ñöôøng Thuû toïa baïch chuøy xong. Sö noùi: - Tröôùc baïch chuøy quaùn moät laïi chaúng thaønh, sau baïch chuøy quaùn hai laïi chaúng phaûi, ñeán trong ñaây duø laø maét saét troøng ñoàng, cuõng phaûi vôõ traêm maûnh. Coù Thieàn taêng naøo chaúng sôï nguy vong, thöû ra xem?

             Khi aáy coù hai vò Taêng ñoàng ra. Sö noùi: - Moät muõi teân rôi hai chim Ñieâu.

             Taêng thöa: - Thoaïi con chöa hoûi ñaâu ñöôïc roái loaïn.

             Sö hoûi: - Ñaâu chaúng phaûi laø taêng Taân La ö?

             Taêng suy nghó. Sö baûo: - Keû ñaùnh caây coät caùi.

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø vieäc beân chöa xuaát theá?

             Sö ñaùp: - Ñaùy gieáng con eách nuoát maët traêng.

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø vieäc beân xuaát theá?

             Sö ñaùp: - Con coø ñaïp gaõy caønh lau khoâ.

             Taêng hoûi: - Boû hai loái naøy, theá naøo laø choã Hoøa thöôïng vì ngöôøi?

             Sö ñaùp: - Kim Cang duøi aáy thaät hoaøn haûo, baøy ôû ñaàu ñöôøng baùn cho ai.

             Taêng hoûi: - Theá naøo laø con traâu ñöïc nhieàu naêm?

             Sö ñaùp: - Raêng thöa maét môø.

             Taêng hoûi: - Chôï oàn gaëp nhau vieäc theá naøo?

             Sö ñaùp: - Ñi ñoâng mua tieän ñi taây mua quí.

             Taêng thöa: - Chôït nhö chaúng khôûi tieän chaúng khôûi quí laïi laøm sao?

             Sö ñaùp: - Cuû caûi Traán Chaâu.

             Taêng hoûi: - Taát caû haøm linh ñeàu coù Phaät taùnh, ñaõ coù Phaät taùnh vì sao laïi chun vaøo thai löøa buïng ngöïa?

             Sö ñaùp: - Bieát maø coá phaïm.

             Taêng hoûi: - Chöa bieát nhaèm choã naøo saùm hoái?

             Sö ñaùnh noùi: - Haõy laøm thaày ngöïa cheát.

             Taêng hoûi: - Khi thaáy maët trình nhau theá naøo?

             Sö baûo: - Maét traùi nöûa caân maét phaûi taùm löôïng.

             Taêng ñöa toïa cuï noùi: - Caùi naøy gheâ?

             Sö baûo: - Chaúng nhoïc ñöa ra. Sö nhìn beân phaûi beân traùi noùi: OÂng giaø maët vaøng ñi khaép baûy böôùc, duôùi goùt chaân chính neân moät chuøy, Hoà taêng maét bieác ngoài ngoù chín naêm, treân ñaûnh moân ñaùng tieác moät theû. Ñöông thôøi neáu coù Thieàn taêng vì chuùng kieät löïc, haï ñöôïc ñoäc thuû naøy, khoûi phaûi nieâm hoa vi tieáu uoång phaù maët maøy, ñöùng trong tuyeát ñeán goái, trôû thaønh daáu xe. Töø ñaây ñem laàm ñeán laàm, ñem soït ñaùnh soït, beøn coù naêm canh höông thôm ngaøn ñeøn noái saùng, nhaèm treân baøn goã xöôùng hai noùi ba, nôi ñaàu caây gaäy töùc laät chæ nam veõ baéc, lieàn coù nhoùm tieán tröôùc lui sau hoûi phaùp hoûi taâm, coù nhöõng keû nöông cöûa töïa vaùch tìm Phaät tìm Toå. Tröôùc saân chæ baù, lieàn goïi laø yù Toå Taây sang, trong maët trôøi xem nuùi, laïi laàm nhaän töï kyû hoïc nhaân. Ñaâu chaúng bieát moät ñaïi söï naøy voán töï linh minh, toät meù vò lai chöa töøng giaùn ñoaïn, chaúng nhôø tu chöùng haù ôû nghó suy. Duø Thu Töû vaãn coù choã chaúng bieát, chaúng phaûi hay bieän cuûa Maõn Töø. Chaúng thaáy Maõ Toå moät tieáng heùt, Baù Tröôïng tai ñieác ba ngaøy. Baûo Thoï leänh haønh Traán Chaâu, moät thaønh muø maét. Ñaïi cô ñaïi duïng nhö ñieän chôùp khoâng theå döøng, moät xöôùng moät ñeà döôøng bôø ñöùt khoâng theå ñi. Chính ngay khi aáy chö Phaät ba ñôøi chæ coù theå ñöùng beân xem, saùu ñôøi Toå sö chöùng minh coù phaàn. Ñaïi chuùng haõy noùi, ngaøy nay laïi coù chöùng minh hay chaêng? Sö im laëng giaây laâu noùi: Theû!

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Thaäp Ñaéc böûa cuûi, Haøn Sôn thoåi löûa, chæ coù Phong Can trong nuùi ngoài yeân. Haõy noùi Phong Can coù choã gì hay? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Nhaø khoâng tôù nhoû chaúng thaønh quaân töû.

 *

26. THIEÀN SÖ BAÛO AÁN SÔÛ MINH

Ôû Tònh Töø phuû Laâm An

           Sö hoï Tröông, queâ ôû Baùch Vieät.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Taâm aán Toå sö chaúng daøi chaúng ngaén chaúng vuoâng chaúng troøn chaúng trong chaúng ngoaøi cuõng chaúng khoaûng giöõa. Xin hoûi ñaïi chuùng quyeát ñònh laø hình maïo gì? Sö caàm gaäy noùi: Coå trieän chaúng thaønh vaên, truy baïch khoù ñoàng theå, töø tröôùc töï phaân minh, ñaâu caàn laïi chuyeân taïo. Sö goõ giöôøng thieàn xuoáng toøa.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Ra cöûa thaáy soâng nuùi, vaøo cöûa thaáy ñieän Phaät, linh quang choã chaïm thoâng, caùc ngöôøi sao chaúng tieán. Neáu chaúng tieán, Tònh Töø ngaøy nay chaúng ñöôïc tieän.

            Sö thöôïng ñöôøng: Toå sö noùi: Ta xöa ñeán coõi naøy, truyeàn phaùp cöùu meâ tình, moät hoa nôû naêm caùnh, keát quaû töï nhieân thaønh. Khi aáy Tònh Töø neáu thaáy noùi nhö theá, duøng caây gaäy thoâng ñen ñaäp moät gaäy cheát toát, choân treân ñaát khoâng aâm döông, khieán Ngaøi nhaû hôi chaúng ñöôïc, côù sao nôõ ñeå Ngaøi gaït ngöôøi caû nöôùc Ñaïi Ñöôøng. Trong chuùng coù ngöôøi vì Toå nhaû hôi chaêng? Ra ñaây moät luùc choân heát.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Neáu luaän vieäc naøy nhö neùm baûo boái, loaïn gieo vaøng ngoïc, ngöôøi queân mình töï cam ngheøo cuøng, ngöôøi coù maét tin laáy ñöa ra. Vì theá noùi, Dieâm-phuø coù baùu lôùn thaáy ít ñöôïc laïi laø hieám, neáu ngöôøi ñem daâng ta, thaønh Phaät chæ trong böõa aên. Sö caàm caây gaäy noùi: - Nhö nay moät luùc trình töông tôï, khaép môøi ñaïi chuùng ñeå maét nhìn leân. Sö neùm caây gaäy xuoáng toøa.

*

27. THIEÀN SÖ DIEÄU TRAÏM TÖ HUEÄ

Ôû Tuyeát Phong

             Sö con nhaø hoï Du, queâ ôû Tieàn Ñöôøng.

*

             Coù vò Taêng hoûi: - Khi ñieän coå khoâng ñeøn thì theá naøo?

             Sö ñaùp: - Vaùch ñoâng ñaùnh vaùch taây.

             Taêng thöa: - Theá aáy aét chuïp ñöôïc coät caùi.

             Sö baûo: - Chöa daùm nhaän nhau.

             Sö thöôïng ñöôøng: Thaû löôùi ñaïi giaùo baét caù trôøi ngöôøi, Hoä Thaùnh chaúng gioáng Laõo Hoà maéc buøn dính nöôùc, chæ laø thaáy thoû thaû chim öng, gaëp nai buoâng teân. Sö beøn to tieáng goïi ñaïi chuùng noùi: - Truùng.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Ngaøy xöa Döôïc Sôn sôùm chieàu chaúng tham thieàn traûi qua caû thaùng, moät hoâm ñaïi chuùng vöøa hoïp, Döôïc Sôn beøn trôû veà phöông tröôïng. Chö Thieàn ñöùc! Khi kia Phaät phaùp sôùm töï ñaïm baïc, luaän ra vaãn so saùnh chuùt ít. Nhö nay moãi ngaøy ñaùnh troáng ñaêng toøa laêng xaêng loän xoän, ngöôøi hoûi veát xe, ngöôøi ñaùp löôõi nhö ñieån chôùp, thaûy tôï ngaøy nay hueä maïng ôû Linh Sôn nguy nhö tô maønh, gia phong Thieáu Thaát hieåm tôï tröùng choàng. Laïi ñaâu baèng Thieàn taêng khaùi nhieân coù chí ñôõ ñöùng toâng thöøa böôùc ra heùt tan ñaïi chuùng, chaúng nhöõng beân tai im caõi, seõ khieán chaùnh phaùp coøn laâu, haù chaúng phaûi to sao? Neáu nhö treân gaäy chaúng thaønh roàng, Sôn taêng seõ ngöôïc haønh leänh naøy. Sö caàm gaäy ñuoåi tan.    

             Sö thöôïng ñöôøng: Chaân maøy ngang khaép möôøi phöông, loâng mi treân thaáu trôøi xanh döôùi suoát huyønh tuyeàn, haõy noùi loã muõi ôû choã naøo. Sö im laëng giaây laâu noùi: - Cheùp.

             Sö thöôïng ñöôøng: Treân ñaûnh nuùi Dieäu Cao bieån maây meânh moâng, tröôùc nuùi Thieáu Thaát tuyeát söông muø mòt, ñöùng rieâng ñeán goái luoáng töï khoå nhoïc, baûy ngaøy chaúng gaëp moät tröôøng boái roái, Bieät Phong thaáy nhau rôi taïi giöõa ñöôøng, moät chieác giaøy veà Taây xa laïi caøng xa. Sö xoay caây gaäy xuoáng toøa.

             Sö thöôïng ñöôøng: Ñaïi ñaïo chæ ôû tröôùc maét, coát laø tröôùc maét khoù thaáy, muoán bieát chaân theå ñaïi ñaïo, saùng nay ngaøy möôøi laêm thaùng ba, chaúng nhoïc ñöùng laâu.

             Sö thöôïng ñöôøng: Taát caû phaùp chaúng sai, Vaân Moân baùnh hoà, Trieäu Chaâu traø, trong laàu Hoaøng Haït thoåi saùo ngoïc, thaùng naêm Giang Thaønh hoa mai ruïng, hoå theïn Thöôïng toïa Thaùi Nguyeân Phuø canh naêm nghe tieáng troáng, trôøi saùng gaûy tyø baø. Sö heùt moät heùt.

*

             Sö thöôïng ñöôøng: Veà nam thöa hoûi chö thieän höõu ñi naùt giaày coû, tuyeät hoïc voâ vi ngoài tieâu ngaøy thaùng, phaøm tình deã thoaùt thaùnh giaûi khoù queân, chæ coù tô toùc ñeàu thaønh ræ chaûy, trong toát vì noùi nhö ñaát naâng nuùi, öùng vaät hieän hình nhö löøa nhìn gieáng, duø khoâng so tính veát xe ñaõ thaønh, neáu luaän töông öng caøng khoâng giao thieäp. Gaéng, chö nhaân giaû! Chôù laàm duïng taâm, moãi ngöôøi töï veà nhaø laïi caàu vieäc gì?

*

28. THIEÀN SÖ CHÍ TUYEÀN TOÅ ÑAÊNG

Ôû Vaân Phong

              Sö hoï Traàn, queâ ôû Vieät Ñoâng.

            Sö thöôïng ñöôøng: Thoâi ñi heát ñi, moät nieäm muoân naêm ñi, caây khoâ tro taøn ñi, loø höông mieáu coå ñi, moät maûnh luïa traéng ñi. Ñaïi chuùng! Coå nhaân choã thaáy nhö maët trôøi soi trong khoâng, chaúng maéc hai beân haù rôi aám giôùi. Than oâi! Chaùu con sau naøy phaàn nhieàu khôûi hieåu moät beân saéc. Sôn taêng töùc chaúng theá, chaúng thoâi ñi chaúng heát ñi, nghieäp thöùc meânh moâng ñi, baûy ñieân taùm ñaûo ñi, chöõ thaäp (+) ñaàu ñöôøng oàn vang vang, trong thanh saéc naèm ngoài ñi, ba nhaø trong thoân boài ñöôøng bít loä, trong röøng gai goùc daïo chôi ñi, nuùi ñao caây kieám chóa buïng ñaâm tim, vaïc daàu loø löûa luûng da naùt xöông ñi, cöû xöôùng nhö theá döôøng nhö treû con ba tuoåi ñaùnh caàu theâu.

             Sö thöôïng ñöôøng: Truùc oám tuøng daøi nhoû gioït höông, gioù troâi traêng moûng ñoä vieâm löông, chaúng bieát Nguyeân Taây chuøa ai ôû, hoâm sôùm chaøy kình ñuoåi tòch döông.   

             Sö thöôïng ñöôøng: Chaúng phaûi gioù ñoäng chaúng phaûi phan ñoäng, Thieàn taêng maát ñi loã muõi, laø gioù ñoäng laø phan ñoäng, roõ raøng laø caùi thuøng sôn, hai ñoaïn chaúng ñoàng maét môø tai ñieác. Nöôùc khe nhö chaøm bieác, hoa nuùi tôï löûa hoàng.

             Coù vò Taêng hoûi: - Vaøo cöûa Ñöùc Sôn lieàn aên gaäy, yù chæ theá naøo?

             Sö ñaùp: - Boù gaäy trò daân.

             Taêng hoûi: - Vaøo cöûa Laâm Teá lieàn bò heùt, yù chæ theá naøo?

             Sö ñaùp: - Chaúng noùi maø giaùo hoùa.

             Taêng hoûi: - Chaúng bieát Hoøa thöôïng vì ngöôøi theá naøo?

             Sö ñaùp: - Moät ñao hai khuùc.

             Taêng thöa: - Cöûa saét voâ phuøng môøi Thaày môû?

             Sö ñaùp: - Tieán ba böôùc.

             Taêng thöa: - Höôùng thöôïng khoâng coång thænh Thaày ñoùng?

             Sö ñaùp: - Lui sau moät taàm.

             Taêng thöa: - Chaúng môû chaúng ñoùng laïi laøm sao?

             Sö noùi: - Hoàng hoàng lieàn ñaùnh.

]

     
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM