 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP BA H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ MÖÔØI LAÊM SAU LUÏC TOÅ (tt) 36. THIEÀN SÖ HUEÄ CAÀN PHAÄT GIAÙM Ôû Thaùi Bình Sö hoï Uoâng xuaát gia thuôû nhoû, hoïc thoâng kinh ñieån, moãi khi ñoïc ñeán caâu “chæ ñaây moät söï thaät coøn hai thì chaúng chaân”, lieàn coù tænh. Sö ñi tham vaán caùc baäc toân tuùc, qua laïi choã Thieàn sö Phaùp Dieãn maáy phen. Sö böïc Phaùp Dieãn khoâng aán chöùng, neân keát baïn vôùi Vieân Ngoä cuøng ñi. Ñeán khi Vieân Ngoä trôû laïi choã Phaùp Dieãn môùi ñöôïc trieät ngoä. Boãng Sö tìm ñeán, yù coøn muoán ñi nôi khaùc, Vieân Ngoä khuyeân neân ôû laïi. Vieân Ngoä noùi: - Toâi cuøng huynh môùi caùch nhau hôn thaùng, so laïi khi gaëp nhau luùc tröôùc theá naøo? Sö ñaùp: - Choã toâi nghi laø ôû ñaây. Sö lieàn döøng laïi ñaây. * Moät hoâm, Sö nghe Phaùp Dieãn nhaéc vieäc Taêng hoûi Trieäu Chaâu: “Theá naøo laø gia phong cuûa Hoøa thöôïng? Trieäu Chaâu noùi: - Laõo taêng laõng tai hoûi to leân ñi. Taêng laïi hoûi to leân. Trieäu Chaâu noùi: - OÂng hoûi gia phong cuûa ta, ta laïi bieát gia phong cuûa oâng roài.” Sö lieàn hoaùt nhieân ñaïi ngoä thöa: - Xin Hoøa thöôïng chæ baøy choã toät? Phaùp Dieãn ñaùp: - Sum la vaø vaïn töôïng laø sôû aán cuûa moät phaùp. Sö lieàn leã baùi. Phaùp Dieãn cöû Sö laøm thö kyù. * Sö cuøng Vieân Ngoä luaän ñaïo baøn vieäc Ñoâng Töï hoûi Ngöôõng Sôn haït minh chaâu traán haûi, ñeán choã khoâng lyù coù theå baøy. Vieân Ngoä gaïn laïi Sö: - Ñaõ noùi nhaän ñöôïc, ñeán khi ñoøi haït chaâu, laïi noùi khoâng lôøi coù theå ñaùp khoâng lyù coù theå baøy laø sao? Sö khoâng theå ñaùp ñöôïc. Hoâm sau, Sö noùi vôùi Vieân Ngoä: - Ñoâng Töï chæ ñoøi moät haït chaâu, Ngöôõng Sôn ngay ñoù truùt caû gioû. Vieân Ngoä thöøa nhaän ñoù, laïi khuyeân Sö: - Laõo huynh laïi neân thaân caän laõo Hoøa thöôïng. Moät hoâm, Sö ñeán phöông tröôïng chöa kòp noùi gì, bò Phaùp Dieãn maéng chöûi thaäm teä roài lui. Veà lieâu, Sö ñoùng cöûa naèm nguû, haän Phaùp Dieãn voâ cuøng. Vieân Ngoä ñaõ thaàm bieát ñeán goõ cöûa. Sö hoûi: - Ai? Vieân Ngoä ñaùp: - Toâi. Sö lieàn môû cöûa. Vieân Ngoä hoûi: - Huynh ñeán laõo Hoøa thöôïng theá naøo? Sö ñaùp: - Toâi voán khoâng ñi, bò huynh löøa nhieàu laàn, toâi bò laõo aáy maéng chöûi. Vieân Ngoä cöôøi haû! Haû! Noùi: - Huynh nhôù ñöôïc lôøi ngaøy tröôùc chaêng? Sö hoûi: - Laø lôøi gì? Vieân Ngoä noùi: - Huynh laïi noùi, Ñoâng Töï chæ ñoøi moät haït chaâu, maø Ngöôõng Sôn truùt caû gioû. Sö ngay ñaây lieàn tan vôõ. Vieân Ngoä beøn höôùng daãn Sö ñeán phöông tröôïng. Phaùp Dieãn vöøa thaáy Sö ñeán lieàn noùi: - Huynh Caàn ñaùng möøng ñaïi söï xong roài. Naêm sau, Phaùp Dieãn cöû Sö laøm Ñeä nhaát toïa. * Gaëp khi Linh Nguyeân veà truï Hoaøng Long, thieáu ngöôøi ôû Thaùi Bình, Linh Nguyeân tieán cöû Sö vôùi Thaùi thuù Thô Chaâu laø Toân Ñaûnh. Toân Ñaûnh thænh Sö truï trì Thaùi Bình. Khi Sö töø bieät, Phaùp Dieãn trao phaùp y. Sö nhaän vaø ñöa leân noùi vôùi chuùng: - “Phaät Thích-ca thuôû xöa duøng ca-sa Kim Lan tröôïng saùu ñaép thaân Phaät Di-laëc ngaøn thöôùc, thaân Phaät chaúng daøi ca-sa chaúng ngaén, hieåu chaêng? Töùc daïng naøy khoâng daïng khaùc.” Töø ñaây phaùp ñaïo truyeàn roäng. * Nieân hieäu Chính Hoøa naêm ñaàu (1111), chieáu vua môøi Sö truï trì chuøa Trí Haûi ôû Ñoâng Ñoâ. Sau naêm naêm, Sö xin trôû veà, laïi coù chieáu chæ môøi Sö truï Töông Sôn. Taêng hoûi: - Theá naøo laø yù Toå sö Taây sang? Sö ñaùp: - AÊn giaám bieát chua, aên muoái bieát maën. Taêng hoûi: - Khi teân heát cung gaõy thì theá naøo? Sö ñaùp: - Moät tröôøng boái roái. Taêng hoûi: - Chaúng cuøng muoân phaùp laøm baïn laø ngöôøi gì? Sö ñaùp: - Boå naùt coät caùi. Taêng hoûi: - Veà queâ khoâng ñöôøng thì sao? Sö ñaùp: - Loä trình cuûa vua coù haïn. Taêng hoûi: - Tröôùc ba ba sau ba ba laø sao? Sö ñaùp: - Saùu laàn saùu laø ba möôi saùu. Taêng hoûi: - Ñöôïc nghe Hoøa thöôïng thaân thaáy Nguõ Toå Dieãn phaûi chaêng? Sö ñaùp: - Traâu saét nhai naùt coû vaøng roøng. Taêng thöa: - Theá aáy laø thaân kieán Nguõ Toå Dieãn? Sö baûo: - Ta cuøng oâng coù oaùn thuø gì? Taêng hoûi: - Chæ nhö Ñaït-ma thaáy Voõ Ñeá yù chæ theá naøo? Sö ñaùp: - Lôøi Hoà deã bieän tieáng Haùn khoù raønh. Taêng hoûi: - Vì sao laëng leõ thaàm qua soâng? Sö ñaùp: - Nhaân gioù giuùp tieän. Taêng hoûi: - Theá naøo laø khaùch trong chuû? Sö ñaùp: - Tieán tröôùc luøi sau buoàn cheát ngöôøi. Taêng hoûi: - Theá naøo laø chuû trong khaùch? Sö ñaùp: - Lôøi chaân thaät thaønh voïng ngöõ. Taêng hoûi: - Theá naøo laø khaùch trong khaùch? Sö ñaùp: - Phu Töû daïo ñi aùch taïi Traàn. Taêng hoûi: - Theá naøo laø chuû trong chuû? Sö ñaùp: - Troïn ngaøy ñoàng ñi chaúng baïn beø. Taêng hoûi: - Chuû khaùch ñaõ nhôø Thaày chæ daïy, vieäc höôùng thöôïng trong toâng thöøa theá naøo? Sö ñaùp: - Buùa lôùn chaët roài tay boùp xoa. Taêng hoûi: - Töùc taâm töùc Phaät thì chaúng hoûi, phi taâm phi Phaät vieäc theá naøo? Sö ñaùp: - Hoâm qua coù Taêng hoûi, laõo taêng chaúng ñaùp. Taêng hoûi: - Chöa bieát cuøng töùc taâm töùc Phaät caùch nhau bao nhieâu? Sö ñaùp: - Gaàn thì ngaøn muoân daëm, xa thì chaúng caùch maûy tô. Taêng hoûi: - Boãng bò hoïc nhaân caét ñöùt hai ñaàu, veà nhaø ngoài yeân laïi laø sao? Sö hoûi: - OÂng ôû choã naøo? Taêng thöa: - Moät thaân töï do trong ñaïi thieân sa giôùi. Sö baûo: - Chöa ñeán nhaø, noùi laïi. Taêng thöa: - Hoïc nhaân ñeán trong ñaây lieàn ñöôïc ñoâng taây chaúng bieän, nam baéc chaúng phaân. Sö baûo: - Chöa laø phaàn ngoaïi. * Sö thöôïng ñöôøng: Chí ñaïo khoâng khoù, chæ hieàm giaûn traïch, hoa ñaøo hoàng hoa lyù baïch, ai baûo chung chung chæ moät saéc, chim yeán keâu hoaøng oanh hoùt, ai baûo ñoàng ñoàng chæ moät tieáng. Chaúng thaáu ñöôïc then choát cöûa Toå sö, nhaän suoâng nuùi soâng laøm troøng maét. Sö thöôïng ñöôøng: Nhaät nhaät nhaät taây chìm, nhaät nhaät nhaät ñoâng leân, neáu muoán hoïc Boà-ñeà. Sö neùm caây gaäy noùi: - Chæ xem khuoân maãu naøy. Tuaàn giaùp naêm Thieàn sö Phaùp Dieãn, Sö thöôïng ñöôøng: Naêm tröôùc cuõng ngaøy naøy, loø hoàng maûnh tuyeát bay, ngaøy nay cuõng naêm tröôùc, boïn gaùi ñoïc bia ñeâm. Moät caâu ôû roát sau, maét Phaät cuõng khoù thaáy, sen traéng treân ñaûnh nuùi, trôøi ñoû nhieãu Tu-di, chim moå caây san hoâ, caù kình nuoát traâu nöôùc, Thaùi Bình gia nghieäp aáy, ngaøn xöa noi Döông Kyø. Sö thöôïng ñöôøng caàm ngang caây gaäy noùi: - Tröôùc chieáu sau duïng. Döïng ñöùng caây gaäy noùi: - Tröôùc duïng sau chieáu. Xoay troøn caây gaäy noùi: - Chieáu duïng ñoàng thôøi. Ñöa leân moät caùi noùi: - Chieáu duïng baát ñoàng thôøi. Caû thaûy caùc oâng bò moät caùi mieäng caây gaäy nuoát heát roài, chính laø caùc oâng khoâng bieát. Neáu nhaèm trong aáy noùi ñöôïc moät caâu chuyeån thaân, khoûi thaáy moät tröôøng hôi ngaït. Neáu chöa nhö theá, laõo taêng ngaøy nay thaát lôïi. Sö thöôïng ñöôøng: Quaï vaøng gaáp thoû ngoïc choùng, saùng troâi gaáp gaáp möôøi thaùng baûy. Du Töû khoâng cuøng chaúng veà nhaø, duø veà chæ ôû tröôùc cöûa ñöùng. Tröôùc cöûa ñöùng, naém tay loâi gaõ chaúng chòu vaøo, muoân daëm xem xem taát coû khoâng, hoa rôi ñaày ñaát khoâng ngöôøi löôïm. Khoâng ngöôøi löôïm moät laàn möa qua moät laàn öôùt. Sö thöôïng ñöôøng: Theá Toân coù maät ngöõ Ca-dieáp chaúng che giaáu. Sö baûo: - Ngöôi bình thöôøng noùi vaøng noùi ñen bình phaåm coå kim, haù chaúng phaûi maät ngöõ. Ngöôi bình thöôøng beû quanh cuùi ngöôùc laáy muoãng caàm ñuõa chaép tay vaùi chaøo, laø che giaáu chaúng che giaáu. Boãng nhieân ñaày ñaát ñi cuõng khoâng theå bieát. Caàn hieåu chaêng? Theá Toân coù maät ngöõ, ñoâng ñeán haøn thöïc traêm leû naêm. Ca-dieáp chaúng che giaáu, nöôùc ræ chaúng thoâng ñaõ baøy tang vaät. Thieàn taêng lanh lôïi neáu hieåu ñöôïc, moät lôùp treân tuyeát moät lôùp söông. * Sö thöôïng ñöôøng: Vieäc ngaøy möôøi laêm veà tröôùc treân gaám theâu hoa, vieäc ngaøy möôøi laêm veà sau nhö bieån noåi hoøn boït, chính ngaøy möôøi laêm gioáng heät chieác göông moät thöôùc soi hình töôïng ngaøn daëm. Tuy laø chaân khoâng baët daáu, ngaïi gì haûi aán phaùt quang, maëc tình coät caùi nôû hoa, noùi gì maët Phaät traêm xaáu. Côù sao? Ñeán nôi traêng ñeâm söông, daàn daø rôi suoái tröôùc. Sö thöôïng ñöôøng nhaéc laïi Taêng hoûi Trieäu Chaâu: - Theá naøo laø nghóa chaúng ñoåi? Trieäu Chaâu laáy tay laøm theá nöôùc chaûy. Vò Taêng coù tænh. Laïi vò Taêng hoûi Phaùp Nhaõn: - “Chaúng thuû nôi töôùng nhö nhö baát ñoäng”, theá naøo chaúng thuû nôi töôùng thaáy ñöôïc nhö nhö baát ñoäng? Phaùp Nhaõn noùi: - Trôøi moïc phöông Ñoâng toái laën Taây. Taêng aáy coù tænh. Neáu nôi ñaây thaáy ñöôïc, môùi bieát noùi: “Xoay non ngaõ nuùi xöa nay thöôøng laëng, soâng raïch ñua traøn voán töï chaúng chaûy.” Neáu chöa nhö theá, chaúng khoûi laïi vì buoâng lôøi, trôøi xoay traùi, ñaát xoay maët, xöa qua nay laïi traûi bao phen, gaø vaøng bay thoû ngoïc chaïy, vöøa môùi ra cöûa bieån, laïi rôi sau nuùi xanh, soâng raïch soùng aøo aøo, Hoaøi, Teá löôïng aàm aàm, thaúng vaøo soâng caùi ngaøy ñeâm chaûy. Sö lieàn lôùn tieáng noùi: Chö thieàn ñöùc! Laïi thaáy nhö nhö baát ñoäng chaêng? * Trong thaát Sö duøng goã laøm saùu caùi ñaàu töû moãi maët ñeàu khaéc chöõ coâng. Taêng vöøa vaøo, Sö lieàn neùm noùi: - Hoäi chaêng? Taêng nghó hay chaúng nghó. Sö lieàn ñaùnh ñuoåi ra. * Ngaøy muøng taùm thaùng chín, Sö thöôïng ñöôøng: Taâm aán Toå sö daùng gioáng maùy traâu saét, ñi lieàn aán ñöùng, ñöùng lieàn aán phaù, duø cho chaúng ñi chaúng ñöùng cuõng chöa phaûi laø choã haønh lyù cuûa Thieàn taêng. Laøm sao phaûi choã haønh lyù cuûa Thieàn taêng? Ñôïi thaùng möôøi tröôùc sau vì caùc oâng chuù phaù. * Ñeán ngaøy muøng taùm thaùng möôøi, Sö taém goäi ñaép y ngoài ngay thaúng, tay caàm buùt vieát moät soá thô töø bieät baïn cuõ, döøng buùt Sö tòch. * 37. THIEÀN SÖ THANH VIEÃN PHAÄT NHAÕN Ôû Long Moân Sö hoï Lyù, queâ ôû Laâm Ngang, daùng veû nghieâm chænh ít noùi. Naêm möôøi boán tuoåi Sö xuaát gia chuyeân hoïc luaät. Nhaân ñoïc kinh Phaùp Hoa ñeán caâu “phaùp aáy khoâng phaûi choã suy nghó phaân bieät hay hieåu”, Sö ñem hoûi Giaûng sö. Giaûng sö khoâng theå giaûi ñöôïc, Sö than raèng: Nghóa hoïc danh töôùng khoâng phaûi nguyeân nhaân lieãu vieäc lôùn sanh töû. Sö beøn söûa soaïn haønh lyù ñi haønh cöôùc phöông Nam. * Sö ñeán Thô Chaâu ôû chuøa Thaùi Bình vaøo phaùp hoäi Thieàn sö Phaùp Dieãn. Nhaân ñi quyeân tôûi ôû Loâ Chaâu, Sö trôït chaân teù nhaøo xuoáng ñaát, phieàn naõo daáy ñoäng. Boãng nghe hai ngöôøi chöûi loän, ngöôøi can noùi: - OÂng vaãn töï phieàn naõo. Sö nhaân lôøi naøy coù tænh. Trôû veà chuøa, Sö coù hoûi lôøi gì, Phaùp Dieãn ñeàu baûo: - Ta chaúng baèng oâng, oâng töï hoäi ñöôïc thì toát. Hoaëc noùi: - Ta chaúng hoäi, ta chaúng baèng oâng. Sö caøng nghi lieàn ñeán thöa hoûi Thuû toïa Nguyeân Leã. Leã beøn ñöa tay naém loã tai Sö ñi quanh loø maáy voøng, vöøa ñi vöøa noùi: - OÂng töï hoäi ñöôïc thì toát. Sö thöa: - Coù loøng mong khai phaùt coù phaûi ñuøa vôùi nhau sao? Leã baûo: - OÂng veà sau ngoä roài môùi bieát ñöôïc vieäc khuùc chieát ngaøy nay. Phaùp Dieãn saép töø Thaùi Bình dôøi ñeán Haûi Hoäi. Sö töùc giaän noùi: - Ta mang baùt môùi veà tham vaán laïi, giôø ñaây theo ñeán moät vieän hoang, ñaâu theå giaûi quyeát ñöôïc vieäc cuûa mình. Sö beøn laøm keä caùo töø ñeán Töông Sôn nhaäp haï. * Gaëp ñöôïc Thieàn sö Linh Nguyeân ngaøy caøng theâm thaân maät, trong khi thong thaû baøn luaän nhau Sö noùi: - Xöa gaëp moät toân tuùc ôû Ñoâ Haï ngoân cuù döôøng nhö coù duyeân. Linh Nguyeân baûo: - Dieãn Coâng laø Toâng sö baäc nhaát trong thieân haï, côù sao laïi boû maø ñi xa? Noùi laø coù duyeân ñoù, töùc baäc thaày tri giaûi cuøng huynh luùc sô taâm phuø hôïp. Sö nghe theo lôøi khuyeán khích lieàn ñi thaúng ñeán Haûi Hoäi. Sau Phaùp Dieãn ñaët Sö laøm Ñieån toïa. Gaëp luùc ñeâm laïnh, Sö ngoài moät mình vaïch trong loø thaáy moät ñoùm löûa baèng haït ñaäu, boãng nhieân töï möøng noùi: - Vaïch saâu saâu ñoùm nhoû xíu, vieäc bình sanh chæ nhö ñaây. Sö ñöùng daäy ñeán baøn, xem boä Truyeàn Ñaêng Luïc, ñeán nhaân duyeân ngaøi Phaù Taùo Ñoïa, boãng nhieân ñaïi ngoä. Sö laøm keä: Ñao ñao laâm ñieåu ñeà Phi y chung daï toïa Baùc hoûa ngoä bình sanh Cung thaàn qui Phaù Ñoïa. Söï kieåu nhaân töï meâ Khuùc ñaïm thuøy naêng hoøa Nieäm chi vónh baát vong Moân khai thieåu nhaân quaù. Dòch: Vang vang röøng chim hoùt Maëc aùo troïn ñeâm ngoài Vaïch löûa ngoä bình sanh Thaàn toät veà Phaù Ñoïa. Vieäc roõ ngöôøi töï meâ Nhaïc nheï ai hoøa ñöôïc Nhôù ñoù maõi chaúng queân Cöûa môû ít ngöôøi ñeán. Vieân Ngoä coù vieäc ñeán lieâu Sö, nhaéc laïi lôøi Thanh Laâm ban ñaát ñeå nghieäm Sö, noùi raèng: - Xöa nay khoâng ngöôøi ra ñöôïc, huynh hieåu theá naøo? Sö ñaùp: - Cuõng coù raát khoù. Vieân Ngoä noùi: - Chæ nhö kia noùi: “xe saét thieân töû hoaøn trung chæ” yù theá naøo? Sö ñaùp: - Toâi noùi: “trong cung Ñeá Thích thô phoøng xaù”. Vieân Ngoä trôû veà noùi vôùi ngöôøi: - Ñaùng möøng huynh Vieãn coù caâu soáng ngöôøi. Töø ñaây Sö ôû aån am Ñaïi Trung taïi Töù Dieän. Thaùi thuù Vöông Coâng Hoaùn thænh Sö khai phaùp taïi chuøa Vaïn Thoï. Keá ñoù, laïi boå Sö truï trì chuøa Long Moân. Tieáng taêm Sö töø ñoù vang doäi. Sö thöôïng ñöôøng: Treân ñöôøng Ñaøi Sôn khaùch qua raát ít, tröôùc nhaø Phaù Taùo caûm aân voâ cuøng, tuyeát choân caây baù tröôùc saân, baêng buûa ñaày traøn khe suoái, tuy ôû phöông Nam laøm tröôûng nhaø truø, maø chaúng vaøo nhaø trong voø tieâu ôùt. Xem! Xem! Ngaøy ba möôi thaùng chaïp, beøn laø ñaàu xuaân vaãn laïnh. Caû thaûy caùc oâng, moãi ngöôøi phaûi noã löïc höôùng tröôùc, toái kî töï sanh lui suït. Sö thöôïng ñöôøng lia caây gaäy noùi: Troø saùng roõ bieát chaúng do taâm nieäm, chaáp vôùi cheát coát noùi rôi haàm loït hoá, cöùu kính theá naøo? Sö lieàn töïa caây gaäy xuoáng toøa. Sö thöôïng ñöôøng: Baøo huyeãn ñoàng khoâng ngaïi, taïi sao chaúng lieãu ngoä? Con ngöôi trong maét keâu ngöôøi thoåi, ñaït phaùp ôû trong aáy. Chaúng phaûi nay cuõng chaúng phaûi xöa, saùu chieác ñaàu töû ñoû ñaày boàn. Ñaïi chuùng! Thôøi nhaân vì sao ngoài döôùi ñaát xem baùt boàn ôû Döông Chaâu ñeå gaù vaøo maãu môùi, treân traâu côõi traâu cöôøi cheát ngöôøi. * Sö thöôïng ñöôøng: Trieäu Chaâu chaúng thaáy Nam Tuyeàn, sôn taêng chaúng bieát Nguõ Toå (Phaùp Dieãn), döa ngoït taän goác ngoït, döa ñaéng cuøng reã ñaéng. * Sö thöôïng ñöôøng: Moät laù ruïng thieân haï xuaân, khoâng ñöôøng suy nghó cöôøi cheát ngöôøi. Döôùi laø trôøi treân laø ñaát, lôøi naøy chaúng nhaäp yù thôøi löu. Nam laøm Baéc Ñoâng laøm Taây, ñoäng maø döøng möøng maø buoàn, ñaàu raén ñuoâi reát moät thöù ñoù, trong mieäng coïp döõ chim seû soáng, laø lôøi gì? Veà nhaø ñi. * Sö thöôïng ñöôøng: Noùi ngaøn noùi muoân khoâng baèng chính maët thaáy, duø chaúng noùi cuõng töï phaân minh. Duï ñao baùu vöông töû, duï ñaùm muø rôø voi, trong thieàn hoïc vieäc caùch soâng ñöa tay ngoaét, vieäc troâng chaâu ñình thaáy nhau, vieäc xa baët choã khoâng ngöôøi, vieäc choã nuùi saâu bôø cao, ñaây ñeàu chính maët thaáy ñoù, chaúng ôû noùi vaäy. * Sö thöôïng ñöôøng: Toâ Voõ chaên traâu nhuïc maø chaúng khuaát, Lyù Laêng troâng Haùn vui maø queân veà, laø ôû ngoaïi quoác ôû baûn quoác? Trong nhoùm ñeä töû Phaät, coù ngöôøi hai chaân nhaûy khoûi haàm, coù ngöôøi nghe ñaøn ñöùng muùa, coù ngöôøi thaân vuøi ñoáng phaân, coù ngöôøi quôû maéng thaàn soâng, laø taäp khí hay dieäu duïng? Ñeán nhö caàm naïn ñaäp ñaát, döïng phaát töû goõ giöôøng thieàn, Muïc Chaâu moät beà ñoùng cöûa, Loã Toå troïn naêm ngoù vaùch, laø vì ngöôøi hay chaúng vì ngöôøi? Bieát chaéc taát caû phaøm phu kho baùu bò choân vuøi, sao chaúng tröôïng phu? Caùc ngöôøi sao khoâng theå gay cheøo tröông buoàm boû soâng qua bôø nghæ, laïi thaû neo coät coïc ngaøy naøo ñeán nhaø? Ñaõ laøm ngöôøi Taøo Kheâ, laïi laø keû trong nhaø, laïi thaáy vieäc trong nhaø chaêng? Taêng hoûi: - Kieáp hoûa chaùy röïc Ñaïi thieân ñeàu hoaïi, chöa bieát caùi naøy hoaïi chaúng hoaïi? Sö ñaùp: - Trong thuøng sôn ñen saéc vaøng roøng. Taêng hoûi: - Ñaïo xa vaäy thay, chaïm vieäc laø chaân, theá naøo laø ñaïo? Sö ñaùp: - Treân ñaûnh taùm thöôùc naêm. Taêng hoûi: - Lyù naøy theá naøo? Sö ñaùp: - Vuoâng troøn baûy taùm taác. Taêng hoûi: - Tröôùc kieáp hoûa Oai AÂm rieâng laø moät baàu trôøi, tröôùc ngöï laàu saên baén, chaúng phaûi caét tranh ruoäng. Taêng lieàn heùt. Sö ñaùp: - Coät caùi chöùng minh, Sö nghe tieáng baûng noùi: - Cöù ñieàu leä keát aùn. Sö thöôøng ñeà ngöõ treân vaùch nhaø Dieân Thoï taïi Long Moân: Phaät cho ngöôøi coù beänh phaûi ñieàu trò, cho coù choã saép taét thôû, trong thieàn laâm coù nhieàu teân. Hoaëc noùi: Nieát-baøn, thaáy phaùp thaân thöôøng truï roõ phaùp chaúng sanh. Hoaëc noùi: Tænh haønh, bieát duyeân troùi buoäc naøy ñeàu töø haønh khoå. Hoaëc noùi: Dieân Thoï, muoán ñöôïc thoï maïng gìn giöõ saéc thaân. Kyø thaät khieán ngöôøi roõ choã sanh töû. Phaàn nhieàu thaáy coù chuùt ít beänh lieàn vaøo nhaø naøy. Neáu khoâng choáng laïi lôøi toâi, lieàn coù boå ích. Ñeán ngöôøi maéc beänh laâu beøn nghó nhôù queâ höông laø khoâng toát, phaûi nghó lui laïi ñeå dieät tröø goác beänh. Thaùnh tröôùc noùi: Beänh laø thuoác hay cuûa chuùng sanh, neáu kheùo uoáng ñeàu ñöôïc laønh beänh vaäy. * Ñeán nieân hieäu Tuyeân Hoøa naêm ñaàu (1119), Sö do beänh, töø nhieäm trôû veà nhaø Ñoâng ôû Töông Sôn. Naêm sau, moät hoâm thoï thöïc xong, Sö ngoài kieát giaø baûo ñoà chuùng raèng: Nhöõng baäc laõo tuùc caùc nôi saép tòch ñeå keä töø bieät theá gian. Theá gian coù theå töø sao? Saép ñi an oån, Sö beøn chaép tay vui veû thò tòch. Moân ñoà xaây thaùp beân caïnh Linh Quang ñaøi ôû Long Moân thôø Sö. * Ôû Khai Phöôùc Ñaøm Chaâu Sö hoï Uoâng, queâ ôû Thieäp Kheâ, thuôû traùng nieân laøm ñaïo nhaân ôû chuøa Suøng Quaû laøm ngöôøi lo vieäc nhaø taém. Moät hoâm muoán röûa chaân, chôït tuïng kinh Kim Cang ñeán caâu “nôi chöông cuù naøy hay sanh loøng tin cho laø thaät”, lieàn queân maát sôû tri, boãng ñaåy chaân voâ noài nöôùc soâi, phaùt minh vieäc nôi mình. Sau Sö theá phaùt taïi Töông Sôn vaø nöông vôùi Thieàn sö Laõo Löông ôû Tuyeát Ñaäu. ÔÛ ñaây ñöôïc hai naêm, Sö beøn daïo caùc tuøng laâm tham vaán chö danh tuùc. Sau cuøng, Sö ñeán chuøa Baïch Lieân nghe Thieàn sö Phaùp Dieãn trong buoåi tieåu tham nhaéc laïi lôøi Trung Quoác Sö veà coå Phaät tònh bình vaø Trieäu Chaâu con choù khoâng Phaät taùnh, lieàn thaáu trieät phaùp nguyeân. Khoaûng nieân hieäu Ñaïi Quan (1107-1111), Ñaøm soaùi Tòch Coâng thænh Sö truï chuøa Khai Phöôùc, Taêng löõ tuï hoïp tham vaán. * Ngaøy taém Phaät, Sö thöôïng ñöôøng: Chöa rôøi Ñaâu-suaát ñaõ giaùng Vöông Cung, chöa ra khoûi thai meï ñoä ngöôøi ñaõ xong. Chö Thieàn ñöùc! Ngaøy ngaøy maët trôøi töø bôø Ñoâng leân, sôùm sôùm gaø nhaèm canh naêm gaùy. Tuy nhieân chaúng phaûi ñaøo hoa ñoäng, xuaân ñeán hoa ñaøo cuõng ñaày khe. Sö laïi noùi: Trong vöôøn Tyø-ni giaùng sanh hoâng maët, khaép ñi baûy böôùc nhìn xem boán phöông, “treân trôøi döôùi trôøi chæ ta hôn heát”. Gioáng heät “thích xem traêng treân trôøi, maát ñi chaâu trong tay”. Laïi bieát choã rôi chaêng? Neáu bieát choã rôi môùi laø con hieáu chaùu hieàn. Neáu chöa ñöôïc nhö theá, chöa khoûi laäp laïi chuù cöôùc. Sö im laëng giaây laâu noùi: Trôøi sanh kyõ löôõng hay kyø quaùi, chöa ñeán xe ngöôøi moät tröôøng ñuøa. * Sö daïy chuùng: “Trôøi thu saùng ñaày khoâng, soâng thu taåm maøu bieác, thöông thay ngöôøi cöûa ngoaøi, nôi nôi tìm Di-laëc. Treân ñöôøng chôït gaëp nhau, gaëp nhau maø chaúng bieát.” Chö Thieàn ñöùc! Ñaõ laø gaëp nhau vì sao laïi chaúng bieát nhau? Caét heát tröôùc saân truùc, ñeán khe chaúng hoùa roàng. * Sö thöôïng ñöôøng: Khaép coõi chaúng töøng che toaøn thaân khoâng aûnh töôïng. Gaëp nhau chôù than raát ngu si, nhieàu kieáp ñeán nay khoâng kyõ löôõng. Khoâng kyõ löôõng ít ngöôøi hay, ñaïi ñeå traû kia xöông thòt toát, ñaâu caàn ñeán kieáng veõ chaân maøy. * Su thöôïng ñöôøng: Chaùnh leänh Ma-kieät chöa khoûi gaäp gheành, thuøy töø Thieáu Thaát sôùm chaïm phong coát, löng ñaõy tay thöông coâ phuï bình sanh, luyeän haïnh khoâi taâm thay nhau cuøn luït. Ñaâu gioáng möa xuaân taïnh nuùi xuaân xanh, maây traéng ba maûnh boán maûnh, hoaøng oanh moät thanh hai thanh, ñaïi bi ngaøn maét xem chaúng ñuû, Vöông Duy tuy kheùo veõ khoù thaønh. Duø cho lieàn theá aáy, vaãn töï dính ñoà trình, chaúng dính ñoà trình moät caâu laøm sao noùi? Ngöôøi töø Bieän Chaâu laïi, chaúng ñöôïc tin Ñoâng Kinh. * Taêng hoûi: - Hoa sen khi chöa ra khoûi nöôùc thì theá naøo? Sö ñaùp: - Ngöôøi trôøi chaép tay. Taêng hoûi: - Sau khi ra khoûi nöôùc theá naøo? Sö ñaùp: - Chaúng ngaïi qua laïi xem. Taêng hoûi: - Theá naøo laø caâu ñeán maø yù chaúng ñeán? Sö ñaùp: - Coû laønh voán khoâng goác, tin nhaän nhoå ñem duøng. Taêng hoûi: - Theá naøo laø yù ñeán caâu chaúng ñeán? Sö ñaùp: - Nhaän laáy yù ñaàu löôõi caâu, chôù chaáp traùi caân baøn. Taêng hoûi: - Theá naøo laø yù caâu ñeàu ñeán? Sö ñaùp: - Ñaïi bi chaúng xoøe tay, khaép thaân laø troøng maét. Taêng hoûi: - Theá naøo laø yù caâu ñeàu chaúng ñeán? Sö ñaùp: - Anh ñeán Tieâu Töông toâi ñeán Taàn. * Nieân hieäu Chaùnh Hoøa thöù ba (1113) ngaøy muøng boán thaùng möôøi moät, Sö caïo toùc taém goäi xong. Hoâm sau thoï trai roài tieåu tham, Sö khuyeán khích chuùng haønh ñaïo lôøi raát thieát tha. Ñeán giôø Daäu, Sö ngoài kieát giaø thò tòch. * Ôû Nam Ñöôøng Ñaïi Tuøy Sö laø con nhaø ñaïi nho Trieäu Coâng Öôùc Troïng. Luùc möôøi tuoåi, Sö bò beänh naëng, baø meï khaán vaùi caûm ñieàm moäng laï, beøn cho xuaát gia. Sö laø chaùu trong doøng Ñaïi Töø Baûo Sanh Vieän ôû Thaønh ñoâ. Nieân hieäu Nguyeân Höïu thöù ba (1088), Sö thoâng kinh ñöôïc ñoä laøm Taêng. Sö ôû laïi caùc hoäi giaûng kinh maáy naêm, môùi ñi daïo phöông Nam. * Ban ñaàu Sö tham vaán Thieàn sö AÂn ôû Vónh An, caâu ba gaäy cuûa Laâm Teá, Sö ñöôïc phaùt minh. Keá Sö ñeán caùc baäc danh tuùc, maø khoâng coù choã naøo hôïp yù. Sö nghe Thieàn sö Phaùp Dieãn ôû nuùi Nguõ Toå cô phong cao voùt, beøn muoán ñeán ñoù. Sö lieàn ñeán nuùi Nguõ Toå tham vaán. Phaùp Dieãn noùi: - Ta trong ñaây chaúng saùnh vôùi chö phöông, phaøm ôû trong thaát chaúng caàn oâng tieán tröôùc luøi sau, döïng ngoùn tay ñöa naém tay, nhieãu giöôøng thieàn laøm ngöôøi nöõ baùi, ñöa toïa cuï leân, ngaøn thöù kyõ löôõng. Chæ caàn oâng ngay moät caâu noùi cho thích hôïp, beøn laø choã oâng thaáy. Sö môø mòt thoái lui. Traûi qua ba naêm, moät hoâm Sö nhaäp thaát xong, Phaùp Dieãn baûo: - Choã haï ngöõ cuûa oâng ñaõ ñöôïc möôøi phaàn, thöû laïi vì ta noùi xem? Sö lieàn trình baøy raønh maïch. Phaùp Dieãn baûo: - Noùi cuõng noùi ñöôïc möôøi phaàn, laïi vì ta ñoaïn xem. Sö theo choã hoûi maø phaùn xeùt. Phaùp Dieãn baûo: - Hay laø hay, chæ laø chöa hieåu lôøi noùi cuûa laõo taêng. Sau ngoï trai neân ñeán choã thaùp Toå sö vì oâng moãi moãi xeùt qua môùi ñöôïc. Khi ñeán nôi, Phaùp Dieãn lieàn laáy nhöõng caâu: “töùc taâm töùc Phaät, phi taâm phi Phaät, Muïc Chaâu keû gaùnh baûng, Nam Tuyeàn chaët con meøo, Trieäu Chaâu con choù khoâng Phaät taùnh, coù Phaät taùnh”, hoûi Sö. Sö ñaùp khoâng coù choã ngaên ngaïi. Ñeán caâu con choù cuûa Töû Hoà, Phaùp Dieãn nghieâm saéc maët baûo: - Chaúng phaûi. Sö thöa: - Chaúng phaûi laïi theá naøo? Phaùp Dieãn noùi: - Ñaây chaúng phaûi thì nhöõng caùi tröôùc ñeàu chaúng phaûi. Sö thöa: - Mong Hoøa thöôïng töø bi chæ daïy. Phaùp Dieãn noùi: - Xem kia noùi: “Töû Hoà coù moät con choù, treân caén ñaàu ngöôøi, giöõa caén löng ngöôøi, döôùi caén chaân ngöôøi, ngöôøi vaøo cöûa xem kyõ. Vöøa thaáy Taêng vaøo cöûa lieàn noùi: - Xem choù.” Nhaèm choã Töû Hoà noùi “xem choù” haï moät chuyeån ngöõ khieán Töû Hoà phaûi ñôù löôõi, laõo taêng phaûi caâm hoïng, laø choã oâng lieãu ñaùng. Hoâm sau vaøo thaát, Sö thaàm thöa lôøi kia. Phaùp Dieãn cöôøi noùi: - Chaúng noùi oâng laø ngöôøi thieân lieãu baùch ñaùng, lôøi naøy chæ gioáng Tieân sö haï ngöõ. Sö thöa: - Con laø ngöôøi gì maø ñöôïc gioáng Hoøa thöôïng Ñoan? Phaùp Dieãn noùi: - Chaúng vaäy, laõo taêng tuøy thöøa keá Tieân sö, vaãn noùi lôøi Tieân sö vuïng. Vì vaäy chæ duøng thuû ñoaïn Vieãn Luïc Coâng tieáp ngöôøi. Ñöôïc nhö laõo taêng cuøng Vieãn Luïc Coâng beøn cuøng Baù Tröôïng, Hoaøng Baù, Nam Tuyeàn, Trieäu Chaâu, naém tay cuøng ñi, vöøa thaáy lôøi vuïng lieàn khoâng chòu. Sö cho laø khoâng ñuùng beøn choáng gaäy qua soâng. Vöøa gaëp luùc nöôùc soâng daâng traøn, ñaønh phaûi löu laïi. Hai naêm sau, Phaùp Dieãn môùi höùa khaû. Thöôøng thöông löôïng coå kim, Phaùp Dieãn naém tay Sö noùi: - Ñöôïc oâng noùi, phaûi laø ta nhaéc, ñöôïc ta nhaéc, phaûi laø oâng noùi, töø nay veà sau bí yeáu Phaät Toå khoùa cöûa caùc nôi khoâng thoaùt khoûi tay oâng. Phaùp Dieãn lieàn laäp nhaø Nam ñeå cho Sö ôû. Khi aáy danh tieáng Sö ñoàn khaép. * Nguyeân soaùi Tòch Coâng ôû Thaønh ñoâ thænh Sö khai phaùp taïi Gia Höïu, chöa bao laâu laïi môøi ñeán Chieâu Giaùc, roài dôøi laïi Naêng Nhôn vaø Ñaïi Tuøy. Sö thöôïng ñöôøng: Quaân vöông roõ roõ töôùng soaùi tænh tænh, moät phen ñaéc thaéng saùu nöôùc thanh bình. Sö thöôïng ñöôøng: Nhaéc lôøi Laâm Teá tham vaán Hoaøng Baù, Hoøa thöôïng Baïch Vaân Ñoan tuïng raèng: “Moät thoi thoi ngaõ laàu Hoaøng Haïc, moät ñaïp ñaïp nhaøo Chaâu Anh Voõ, khi coù yù khí thaâm yù khí, choã chaúng phong löu cuõng phong löu.” Sö noùi: Ñaïi Tuøy (Sö) töùc chaúng vaäy, “tuoåi ñôøi baûy chuïc giaø luø khuø, con maét saùng ngôøi tai chaúng uø, baát chôït coù ngöôøi toû khinh bæ, moät thoi teù ngaõ ñeán Quan Ñoâng”. * Sö thöôïng ñöôøng vaán ñaùp xong, beøn noùi: Coù Toå ñeán giôø ngöôøi ñôøi laàm hieåu, chæ ñem ngoân cuù duøng laøm thieàn ñaïo. Ñaâu chaúng bieát ñaïo voán khoâng theå, nhaân theå ñöôïc teân, ñaïo voán khoâng teân nhaân teân maø laäp hieäu. Chæ nhö vöøa roài Thöôïng toïa theá aáy ra ñaây, lieàn theá aáy veà chuùng. Haõy noùi ñuû maét chaúng ñuû maét? Neáu noùi ñuû maét, vöøa theá aáy ra ñaây maét ôû choã naøo? Neáu noùi chaúng ñuû maét, ñaâu neân lieàn theá aáy ñi? Chö nhaân giaû! Nôi ñaây thaáy ñöôïc thaáu suoát roõ raøng thì bieát Nhò Toå leã baùi ñöùng y choã cuõ thaät ñöôïc tuûy kia. Chæ chuùt xíu naøy laø maïng caên chö Phaät ba ñôøi, laø maïng maïch saùu ñôøi Toå sö, laø choã an thaân laäp maïng chö laõo Hoøa thöôïng trong thieân haï. Tuy nhieân nhö theá, phaûi laø thaân môùi ñeán ñöôïc. * Sö thöôïng ñöôøng: Vöôøn ruoäng chính mình maëc söùc caøy, moùng neàn toâng Toå gaéng laøm hay, ngoä ñöôïc ngaøn thaùnh choã ngoài aáy, duïng nhaém tam ñoà thaúng böôùc ngay. Taêng hoûi: - Toå sö taâm aán thænh Thaày chæ thaúng? Sö ñaùp: - OÂng nghe noùng chaêng? Taêng thöa: - Nghe. Sö baûo: - Vaû chaêng nghe laïnh. Taêng thöa: - Hoøa thöôïng laïi nghe noùng chaêng? Sö ñaùp: - Chaúng nghe. Taêng hoûi: - Vì sao chaúng nghe? Sö caàm quaït quaït noùi: - Vì ta coù caùi naøy. Taêng hoûi: - Theá naøo laø ñoaït nhaân chaúng ñoaït caûnh? Sö ñaùp: - Baét soáng ma vöông xoû loã muõi. Taêng hoûi: - Theá naøo laø ñoaït caûnh chaúng ñoaït nhaân? Sö ñaùp: - ÔÛ giöõa caùi caây thuoäc toâi xem. Taêng hoûi: - Theá naøo laø nhaân caûnh caû hai ñeàu ñoaït? Sö ñaùp: - Moät löôõi caâu ba nuùi dính saùu traïnh. Taêng hoûi: - Theá naøo laø nhaân caûnh ñeàu chaúng ñoaït? Sö ñaùp: - Ban ngaøy côõi traâu qua chôï buùa. * Taêng hoûi: - Hoa sen khi chöa ra khoûi nöôùc thì theá naøo? Sö ñaùp: - Toát. Taêng hoûi: - Sau khi ra khoûi nöôùc thì sao? Sö ñaùp: - Toát. Taêng hoûi: - Theá naøo laø hoa sen? Sö ñaùp: - Toát. Vò Taêng leã baùi. Sö baûo: - Cuøng kia ba caùi toát, muoân vieäc moät luùc thoâi. * Taêng hoûi: - Theá naøo laø thieàn trong nuùi? Sö ñaùp: - Ngoaøi saân truùc oám sanh maêng tröôùc, khe suoái tuøng khoâ caønh laõo daøi. Taêng hoûi: - Theá naøo laø thieàn trong chôï? Sö ñaùp: - Saùu ñöôøng chuoâng troáng vang ñuøng ñuøng, chính choã baøy vaøng theá giôùi trung. Taêng hoûi: - Theá naøo laø thieàn trong thoân? Sö ñaùp: - Troäm caép heát roài taèm luùa chín, vui ca muùa haùt nhaïc thaêng bình. * Coù vò laõo tuùc noùi: Ñaàu ñöôøng chöõ thaäp (+) caát moät nhaø caàu baèng tranh, chæ laø khoâng cho ngöôøi æa. Coù vò Taêng ñem lôøi naøy hoûi Sö. Sö baûo: Chính oâng æa tröôùc roài, laïi baûo ngöôøi naøo æa. Laõo tuùc nghe thaép höông troâng xa veà Ñaïi Tuøy leã baùi taï ñoù. * Nieân hieäu Thieäu Höng vaøo muøa thu naêm AÁt Maõo thaùng baûy möa to trong nuùi tuyeát coù töôùng laï. Sö baûo: Haïn kyø cuûa ta ñeán vaäy. Ngaøy möôøi baûy, Sö töø bieät Quaän thuù, ba ngaøy sau coù chuùt beänh ôû Thieân Baønh. Ñeán hai möôi boán, Sö baûo vò Taêng thò giaû: - Khi trôøi saùng khoâng traêng thì theá naøo? Thò giaû khoâng ñaùp ñöôïc. Sö baûo: - Noùi ngöôïc ta vì oâng chaâm löûa môùi ñöôïc. Hoâm sau laïi Baèng Khaåu ôû Giaûi Vieän, Sö ñeå lôøi daën doø xong, thoaùt nhieân thò tòch. Ñeä töû thænh toaøn thaân veà, traø-tyø muøi höông khaép nôi, caùi löôõi vaãn coøn nguyeân. * Ôû Voâ Vi Haùn Chaâu Sö queâ ôû Boài Thaønh, töø khi ra khoûi queâ höông daïo khaép tuøng laâm. Sö ñeán nuùi Nguõ Toå yeát kieán Thieàn sö Phaùp Dieãn. Ngaøy cuùng höông, Phaùp Dieãn nhaéc lôøi Trieäu Chaâu “röûa baùt ñi” ñeå tham. Ñeán khi vaøo thaát cuõng nhaéc lôøi naøy hoûi Sö raèng: - OÂng noùi Trieäu Chaâu noùi vôùi y theá naøo, maø vò Taêng naøy lieàn ngoä? Sö thöa: - Röûa baùt ñi, gheâ! Phaùp Dieãn baûo:-OÂng chæ bieát vieäc treân ñöôøng, chaúng bieát muøi vò treân ñöôøng. Sö thöa: - Ñaõ bieát vieäc treân ñöôøng, treân ñöôøng coù muøi vò gì? Phaùp Dieãn noùi: - OÂng chaúng bieát sao? Phaùp Dieãn laïi hoûi: - OÂng töøng daïo Chieát chöa? Sö thöa: - Chöa. Phaùp Dieãn noùi: - OÂng vaãn chöa ngoä. Töø ñaây ñeán naêm naêm Sö khoâng theå ñaùp. * Moät hoâm Phaùp Dieãn ñaêng ñöôøng nhìn chuùng noùi: - OÂng giaø taùm möôi ñaùnh tuù caàu. Lieàn xuoáng toøa. Sö vui veû ra chuùng thöa: - Hoøa thöôïng, thöû ñaùnh moät caùi xem? Phaùp Dieãn laáy tay laøm theá ñaùnh troáng, duøng aâm xöù Thuïc xöôùng baøi ca Mieân Chaâu: “Nuùi Ñaäu Töû ñaùnh troáng ngoùi, nuùi Döông Bình raûi möa traéng, möa traéng rôi taän Long Nöõ, deät luïa ñöôïc hai tröôïng nguõ, moät nöûa thuoäc La Giang, moät nöûa thuoäc Huyeàn Voõ.” Sö nghe ñaïi ngoä, lieàn buïm mieäng Phaùp Dieãn noùi: - Chæ neân xöôùng ñeán trong ñaây. Phaùp Dieãn cöôøi to roài veà. * Sau Sö trôû veà ñaát Thuïc, töù chuùng thænh khai phaùp ôû Voâ Vi, roài dôøi ñeán Chaùnh Phaùp. * Sö thöôïng ñöôøng: Moät ñaïi söï nhaân duyeân naøy, töø Theá Toân ñöa caønh hoa Ca-dieáp cöôøi chuùm chím. Theá Toân baûo: - Ta coù chaùnh phaùp nhaõn taïng phaân phoù cho Ma-ha Ca-dieáp. Veà sau ñeøn ñeøn noái nhau, Toå Toå truyeàn nhau, thaúng ñeán ngaøy nay lieân mieân chaúng döùt, lieàn ñöôïc khaép choã sanh hoa, cho neân goïi: Nieát-baøn dieäu taâm, cuõng goïi: Baûn taâm, cuõng goïi: Baûn taùnh, Baûn lai dieän muïc, Ñeä nhaát nghóa ñeá, Thöôùc-ca-la nhaõn, Ma-ha ñaïi baùt-nhaõ. Taïi nam goïi: Nam, taïi nöõ goïi: Nöõ. Caû thaûy caùc oâng chæ töï ngoä laáy, nhöõng lôøi naøy thaûy laø ngoân ngöõ nhaøn. Sö caàm caây phaát töû leân noùi: Hoäi roài baûo laø thieàn. Chöa ngoä quaû nhieân khoù khoù khoù, tröôùc maét nhö caùch nuùi Tu-di. Ngoä roài deã deã deã, tin mieäng noùi ra ñeàu laø phaûi. * Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp: - Ai daïy ngöôi hoûi theá aáy? Taêng suy nghó. Sö baûo: - Xong. * Ôû Nguõ Toå Kyø Chaâu Sö queâ ôû Hoaøi An, buoåi ñaàu nöông theo Thieàn sö Phaùp Dieãn ôû Nguõ Toå, raát laâu maø khoâng coù tænh. Luùc ñoù Vieân Ngoä laøm Thuû toïa, Sö ñeán thöa thænh. Vieân Ngoä baûo: - Huynh coù choã nghi thöû noùi toâi xem. Sö lieàn nhaéc laïi Ñöùc Sôn tieåu tham khoâng ñaùp thoaïi, hoûi thoaïi aên ba möôi gaäy. Vieân Ngoä baûo: - Leã baùi ñi ta laøm thaày ñöôïc oâng, nhaéc thoaïi coøn chaúng hoäi. Sö laøm leã xong, Vieân Ngoä baûo nhaéc laïi thoaïi tröôùc. Sö thöa: - Ñöùc Sôn tieåu tham khoâng ñaùp thoaïi. Vieân Ngoä buïm mieäng Sö noùi: - Chæ theá aáy khaùn. Sö to tieáng noùi: - Baäy! Baäy! Ñaâu coù coâng aùn, chæ daïy ngöôøi khaùn moät caâu ñaïo lyù. Coù moät vò baûo Sö: - Huynh khoâng neân noùi nhö theá, Thuû toïa phaûi coù phöông tieän. Nhaân ñaây, Sö tònh toïa theå cöùu moät tuaàn, boãng giaûi ñöôïc choã nghi. Sö ñeán Vieân Ngoä leã taï. Vieân Ngoä noùi: - Huynh môùi bieát toâi chaúng khi huynh. Sö laïi ñeán phöông tröôïng, Phaùp Dieãn ñoùn Sö vui veû. Töø ñaây caøng ngaøy Sö caøng thaâm nhaäp huyeàn aùo. Phaùp Dieãn saép qui tòch, ñeå thô cuøng Huyeän thuù giôùi thieäu Sö truï trì. Taêng chuùng boán phöông vaãn keùo tôùi ñoâng ñaûo. Sö yeát baûng tröôùc cöûa lieâu thò giaû raèng: “Ñoâng Sôn coù ba caâu, neáu ngöôøi noùi ñöôïc lieàn ñeo mang.” Chö Taêng ñeàu khoâng noùi ñöôïc. Moät hoâm, coù vò Taêng mang toïa cuï ñi thaúng ñeán phöông tröôïng, thöa Sö raèng: Con noùi chaúng ñöôïc chæ caàn ñeo mang. Sö raát vui, goïi: Duy-na ôû döôùi cöûa soå an baøy. Sö thöôïng ñöôøng: Khi Theá Toân ñöa caønh hoa, Ca-dieáp cöôøi chuùm chím, ngöôøi chæ bieát ñöa hoa cöôøi chuùm chím, vaãn khoâng bieát Theá Toân. Coù vò Taêng hoûi: - Theá naøo laø yù Toå sö töø Taây sang? Sö ñaùp: - Trong röøng gai goùc muùa Chaù Chi (teân baûn nhaïc). Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp: - Môùi sanh haøi töû neùm boàn vaøng. ] |
||
