 |
THIEÀN SÖ TRUNG HOA TAÄP BA H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
ÑÔØI THÖÙ MÖÔØI SAÙU SAU LUÏC TOÅ (tt) Ôû Long Nha Sö con nhaø hoï Thí, queâ ôû Thô Chaâu. Coøn treû ñaõ haàu haï ôû phaùp tòch Phaät Giaùm, laøm coâng taùc chaêúng töø khoù khaên, tieáng vang caû tuøng laâm. * Sö du phöông ñeán Hoaøng Long, gaëp Thieàn sö Töû Taâm ôû tam moân, hoûi: - Töø ñaâu ñeán? Sö xöng danh, lieàn bieát laø Trang chuû Taøi ôû Thaùi Bình Thô Chaâu. Hoâm khaùc, Sö vaøo thaát, Töû Taâm hoûi: - Hoäi ñöôïc caâu toái sô laø hoäi ñöôïc caâu roát sau, hoäi ñöôïc caâu roát sau lieàn hoäi ñöôïc caâu toái sô. Toái sô roát sau caàm neùm moät beân, thoaïi Baù Tröôïng daõ hoà laøm sao hoäi? Sö thöa: - Vaøo cöûa ñaõ raønh kieán giaûi ñeán, ñaâu caàn laïi nhaéc loái ngheõn buøn. Töû Taâm noùi: - Tröôûng laõo Taâm cheát trong tay Thöôïng toïa. Sö thöa: - Ngöõ ngoân tuy coù khaùc chí lyù vaãn khoâng sai. Töû Taâm hoûi: - Theá naøo laø vieäc khoâng sai? Sö thöa: - Chaúng goõ söøng Hoaøng Long ñaâu bieát chaâu döôùi haøm. Töû Taâm lieàn ñaùnh. Buoåi ñaàu Sö truï Nhaïc Loäc, ngaøy khai ñöôøng Taêng hoûi: - Ñöùc Sôn gaäy Laâm Teá heùt, ngaøy nay thænh Thaày vì keùo ruùt. Sö ñaùp: - Toá roâ toá roâ. Taêng hoûi: - Toá roâ toá roâ laïi coù yù Taây lai hay khoâng? Sö ñaùp: - Toá roâ toá roâ. Do ñaây tuøng laâm goïi Sö laø Taøi toá roâ. Sau Sö dôøi truï Long Nha. Sö thöôïng ñöôøng khaûy moùng tay moät caùi noùi: Khaûy tay troïn thaønh taùm vaïn moân, saùt-na dieät heát tam kyø kieáp. Neáu cuøng thaáy ñöôïc haønh ñöôïc, khoûe thì kinh haønh meät thì nghæ. Neáu cuõng chaúng hoäi, theâm con coàng coïc neùm con traïnh. Sö thöôïng ñöôøng nhaéc Hoøa thöôïng Töû Taâm tieåu tham noùi: “Neáu luaän vieäc naøy nhö nhaø ngöôøi coù ba con. Ñöùa thöù nhaát thoâng minh trí tueä hieáu döôõng cha meï, tieáp ñaõi khaùch khöùa coi soùc gia nghieäp. Ñöùa thöù hai hung haêng gian giaûo say röôïu meâ gaùi, naèm bôø teù buïi phaù hoaïi gia nghieäp. Ñöùa thöù ba muø ñieác caâm ngoïng, ñaäu baép chaúng phaân, moïi vieäc khoâng raønh chæ bieát aên uoáng. Trong ba ngöôøi naøy Hoaøng Long caàn choïn moät ngöôøi duøng. Laïi coù boán caâu: trong cheát coù soáng, trong soáng coù cheát, trong cheát thöôøng cheát, trong soáng thöôøng soáng. Ñem boán caâu naøy nghieäm Thieàn taêng trong thieân haï. Sö noùi: Goïi caùi gì laø boán caâu? Ba ngöôøi teân hoï laø gì? Neáu hay hieåu ñöôïc cuøng Hoaøng Long naém tay ñoàng ñi, laïi khoâng maûy may ngaên caùch. Neáu nhö chöa theá, chaúng khoûi möôïn nöôùc daâng hoa ñi vaäy. Ba ngöôøi coäng theå duïng phi duïng, boán caâu ñoàng aâm khoâng chaúng khoâng. Muoán bieát ba ngöôøi cuøng boán caâu. Quaï vaøng môùi moïc moät vaàng hoàng. Sö truï Long Nha möôøi ba naêm, duøng thanh ñaïm khoå haïnh tieáp chuùng, Thieàn taêng ñeàu kính quí. Sau Sö dôøi truï Vaân Kheâ ñöôïc boán naêm. Ñeán nieân hieäu Thieäu Höng naêm Maäu Ngoï ngaøy raèm thaùng taùm, Sö hoïp chuùng giao vieäc chuøa, vieát keä raèng: Ngaøy trung thu naêm Maäu Ngoï, Xuaát gia truï trì vieäc xong, Saép ñi chính mình coøn khoâng, Coù gì hö khoâng khaù kieám. Sö daïy doã nhö thöôøng. Ñeán ngaøy hai möôi ba, Sö laïi hoïp chuùng daïy: Nieát-baøn sanh töû troïn laø hoa ñoùm trong khoâng, Phaät vaø chuùng sanh ñeàu laø Taêng ngöõ. Caû thaûy caùc oâng neân phaûi laøm sao? Chuùng ñeàu haï ngöõ maø khoâng hôïp. Sö heùt raèng: Khoå! Khoå! Laïi noùi: Maây traéng voït leân, traêng saùng taïi trôøi. Noùi xong, Sö laëng yeân thò tòch. * 51. THIEÀN SÖ THUÛ TUAÀN PHAÄT ÑAÊNG Ôû Haø Sôn Sö con nhaø hoï Thí queâ ôû Quaän Chi. Tröôùc ñeán tham vaán Thieàn sö Anh ôû Quaûng Giaùm maø khoâng kheá hoäi, Sö sang chuøa Thaùi Bình theo chuùng thöa hoûi vaãn khoâng coù choã vaøo. Sö beøn coät caùi chaên laïi theä raèng: - Ñôøi naøy neáu khoâng trieät, theà chaúng traûi caùi chaên naøy. Khi aáy, Sö ngaøy ngoài, ñeâm ñöùng, nhö ñi choân ma meï. Traûi qua boán möôi chín ngaøy, chôït Phaät Giaùm thöôïng ñöôøng noùi: - Sum la cuøng vaïn töôïng laø sôû aán cuûa moät phaùp. Sö lieàn ñoán ngoä ñeán yeát kieán Phaät Giaùm. Phaät Giaùm noùi: - Ñaùng tieác moät vieân minh chaâu bò gaõ phong ñieân naøy löôïm ñöôïc. Beøn hoûi Sö: - Linh Vaân noùi “sau ngaøy thaáy ñöôïc hoa ñaøo aáy, thaúng ñeán ngaøy nay vaãn chaúng nghi”, theá naøo choã khoâng nghi cuûa Linh Vaân? Sö thöa: - Chôù noùi Linh Vaân chaêúng nghi, chính nay tìm choã nghi troïn khoâng theå ñöôïc. Phaät Giaùm baûo: - Huyeàn Sa noùi “ñuùng ñaén raát ñuùng ñaén, daùm baûo laõo huynh coøn chöa trieät”, trong ñaây choã naøo kia chöa trieät? Sö thöa: - Bieát roõ Hoøa thöôïng taâm laõo baø tha thieát. Phaät Giaùm nhaän ñoù. Sö leã baùi, ñöùng daäy trình keä: Ngaøy troïn ngoù trôøi chaúng ngöôùc ñaàu, Hoa ñaøo laû taû môùi ñöa troøng, Duø anh laïi coù che trôøi löôùi, Thoaùt ñöôïc lao quan töùc lieàn thoâi. Phaät Giaùm daën doø khieán hoä trì. Ñeâm aáy Phaät Giaùm to tieáng noùi vôùi chuùng: - Khi naøy Thöôïng toïa Tuaàn aån nguû ñi vaäy. Vieân Ngoä nghe ñöôïc, nghi chöa ñuùng, beøn nôùi: - Ta phaûi khaùm qua môùi ñöôïc. Beøn sai ngöôøi môøi Sö ñeán, cuøng Sö ñi daïo nuùi, boãng ñeán moät caùi ñaàm, Vieân Ngoä xoâ Sö teù xuoáng nöôùc. Vieân Ngoä ñöùng treân hoûi: - Ngöu Ñaàu khi chöa thaáy Töù Toå thì theá naøo? Sö ñaùp: - Ñaàm saâu caù tuï. Vieân Ngoä hoûi: - Sau khi thaáy theá naøo? Sö ñaùp: - Caây cao vôøi gioù. Vieân Ngoä hoûi: - Khi thaáy cuøng chöa thaáy thì theá naøo? Sö ñaùp: - Duoãi chaân ôû trong ruùt chaân. Vieân Ngoä raát khen ngôïi. Phaät Giaùm dôøi ñeán Töông Sôn sai Sö phaân toøa thuyeát phaùp. Keá Sö truï Hoøa Sôn ôû Loâ Laêng. Sö thoái Hoøa Sôn lui veà coá höông ôû aån. Taêng tuïc ñoùn Sö ôû chuøa Thieân Thaùnh. Sau Sö truï Haø Sôn vaø Thieân Ninh. Sö thöôïng ñöôøng: Caây duøi xoay, chieác buùa ôû nuùi, Phaät Toå ra ñôøi chöa deã cho, duø khieán ñeà-hoà ñaày theá gian, oâng khoâng baùt baùu laøm sao laáy. A ha! Ha! Thaàn Sôn ñaäp löôùi, Ñaïo Ngoâ muùa, döa ngoït toät goác ngoït, döa ñaéng reã cuõng ñaéng. Sö thöôïng ñöôøng nhaéc thoaïi baø giaø thieâu am, Sö noùi: Phoø toâng laäp giaùo phaûi laø ngöôøi kia, oâng xem baø giaø noï tuy laø nöõ nhaân vaãn coù taùc löôïc tröôïng phu, hai möôi naêm hao daàu toán töông vaãn laø khaù bieát, moät hoâm nhaèm treân ñaàu saøo traêm tröôïng laøm caùi rôi maát, duø ñöôïc duøng taän bình sanh khí löïc trong ñaàu, töï chaúng phaûi keû tuïc bieát, cô töôûng laø kheùo troïn thaønh vuïng. Song tuy nhö theá, caùc ngöôøi caàn hoäi chaêng? Sau tuyeát môùi bieát söùc tuøng baù, vieäc khoù môùi thaáy taâm tröôïng phu. Sö thöôïng ñöôøng: Nhö Lai thieàn, Toå sö ñaïo, toái kî ñem taâm beân ngoaøi thaûo, töø cöûa maø ñöôïc töùc phi traân, hoaøn toaøn choân kín trong y baùu. Haøng thieàn gia phaûi ñeán sôùm, môû toang caây choát cuûa Toå sö, giaët giuõ nhieàu naêm chieác aùo vaûi, phaûi quaáy khen cheâ gôûi cho khoâng, ñöùng roäng ngang daøi laãn nhau toâát. Anh chaúng thaáy Haøn Sôn laõo, troïn ngaøy vui cöôøi naêm daøi queùt, ngöôøi hoûi trong kia vieäc theá naøo? Vaøo ruoäng hoang chaúng löïa, naém laáy ñöa ra coû. Tham! Taêng hoûi: - Theá naøo laø khaùch trong khaùch? Sö ñaùp: - Ñöôøng khaùch nhö trôøi daøi, cöûa haàu tôï bieån saâu. Taêng hoûi: - Theá naøo laø khaùch trong chuû? Sö ñaùp: - Daøi nhaân choã tieãn khaùch, nhôù ñöôïc khi nhaø rieâng. Taêng hoûi: - Theá naøo laø chuû trong khaùch? Sö ñaùp: - Gaëp nhau chaúng thieát hoûi tieàn trình. Taêng hoûi: - Theá naøo laø chuû trong chuû? Sö ñaùp: - Moät sôùm quyeàn Toå leänh, ai laø ngöôøi xuaát ñaàu. Taêng hoûi: - Khaùch chuû ñaõ nhôø thaày chæ daïy, höôùng thöôïng toâng thöøa vieäc theá naøo? Sö ñaùp: - Bieån caû neáu bieát ñuû, traêm soâng phaûi ngöôïc doøng. Taêng leã baùi. Sö noùi: - Thöôïng toïa Tuaàn ba möôi naêm hoïc ñöôïc ñaáy. * Sö thöôøng baûo chuùng: Huynh ñeä! Nhö coù choã tænh ngoä, chaúng neä thôøi tieát nhaân duyeân môøi ñeán baøy caùi tin töùc. Ñeâm tuyeát coù vò Taêng ñeán goõ cöûa phöông tröôïng, Sö daäy caàm ñuoác nghieâm chænh naït raèng: Tuyeát daày nöûa ñeâm caàu giaûi quyeát tình nghi, taïi sao maø chaúng ñuû oai nghi. Taêng ngoaùi xem chieác aùo. Sö ñuoåi ra khoûi vieän. Moãi khi noùi vôùi chuùng, Sö noùi: Tieân sö chæ naêm möôi chín, toâi naêm möôi saùu vaäy, ngaøy laïi khoâng nhieàu. Nieân hieäu Thieäu Höng naêm Giaùp Daàn ngaøy giaûi cheá, Sö thoái tòch ôû Thieân Ninh. Sö baûo Song Hoøe cö só Tròch Tích raèng: - Ngaøy taùm thaùng möôøi laø kî Phaät Giaùm, aét toâi thôøi chí. * Sö xin veà Chöông Nam, ngaøy muøng boán thaùng möôøi, Trònh Coâng sai em laø Taêng Ñaïo Nhö ñeán thaêm. Sö baûo: - OÂng ñeán raát ñuùng luùc, tröôùc moät ngaøy cuõng chaúng toát, sau moät ngaøy sai qua roài. Toâi tuy cuøng Phaät Giaùm ñoàng ñieàu sanh troïn chaúng cuøng ñoàng ñieàu töû. Saùng mai neân vì ta tìm moät chieác thuyeàn nhoû ñeán. Ñaïo Nhö hoûi: - Caàn daøi hay caàn cao? Sö baûo: - Cao chöøng naêm thöôùc. Qua ba ngaøy, luùc gaø gaùy saùng, Sö ngoài ngay thaúng nhö thöôøng. Thò giaû xin ñeå keä. Sö baûo: - Chaêúng töøng laøm ñöôïc. Noùi xong, Sö tòch. Ñeä töû hoûa thieâu, chieác löôõi vaãn coøn. * 52. THIEÀN SÖ SÓ KHUEÂ TRUÙC AM Ôû Long Töôøng Sö con nhaø hoï Söû ôû Thaønh ñoâ. Buoåi ñaàu Sö nöông thaày Toâng Nhaõ ôû chuøa Ñaïi Töø, taâm say Laêng Nghieâm traûi qua naêm naêm. Sö daïo ñi phöông Nam yeát kieán caùc haøng toân tuùc roài môùi ñeán Long Moân. Sö ñem choã bình thöôøng sôû ñaéc baïch Phaät Nhaõn. Phaät Nhaõn baûo: - OÂng hieåu taâm ñaõ toät, chæ thieáu gaéng söùc môû maét thoâi. Sö beøn vaøo nhaø ban chöùc söï. Moät hoâm Sö ñöùng haàu hoûi raèng: - Khi tuyeät ñoái ñaõi thì theá naøo? Phaät Nhaõn ñaùp: - Gioáng heät oâng trong Taêng ñöôøng baïch chuøy. Sö môø mòt. Ñeán chieàu Phaät Nhaõn vaøo nhaø ban chöùc söï, Sö ñem thoaïi khi saùng hoûi. Phaät Nhaõn baûo: - Ngoân ngöõ nhaøn. Ngay lôøi naøy Sö ñaïi ngoä. Cuoái nieân hieäu Chaùnh Hoøa (1116) Sö truï trì ôû Thieân Ninh, töøng dôøi ñeán nhieàu ngoâi danh lam. Khoaûng nieân hieäu Thieäu Höng (1131-1163), Sö vaâng chieáu ñeán khai sôn chuøa Naêng Nhôn ôû Nhaïn Ñaõng. Khi aáy, Chôn Yeát ôû Giang Taâm nghe Sö ñeán, e duyeân phaùp chöa chín, ñaëc bieät qua soâng ñoùn Sö veà phöông tröôïng laïy chín laïy ñeå daãn duï ngöôøi xöù OÂn. Do ñoù, daân chuùng hôïp nhau qui kính. Chöa xem giaáy cöû, ñoà chuùng kia sôï haønh qui phaùp, giöõa ñeâm phoùng löûa ñoát, ngoâi chuøa trôû thaønh moät ñoáng ngoùi gaïch vuïn. Sö coät chuøm caây laøm thaát, ñaêng toøa daïy chuùng: Thích nhaøn chaúng ñaùnh troáng Coå Sôn, döôõng giaø laïi xem nuùi Nhaïn Ñaõng, gaùc ñeïp laàu to toaøn chaúng thaáy, beân suoái nhaø tranh hai ba caên. Laïi coù ngöôøi cuøng chung ra tay chaêng? Sö heùt moät heùt xuoáng toøa. Tín thí ñeán nghe phaùp goùp söùc xaây döïng chöa bao laâu thaønh ngoâi chuøa khang trang. Keá ñoù, Sö bò boå ñeán Giang Taâm. Sö thöôïng ñöôøng: Muoân naêm moät nieäm, moät nieäm muoân naêm, hoøa y trong buøn laãn, röûa chaân treân giöôøng nguû, vieäc ñaõ traûi qua chæ nhö hieän nay, bieån caû soùng to voã, tieåu nhaân taác vuoâng saâu. Sö caàm caây gaäy leân noùi: Caû thaûy caùc ngöôi chöa ñöôïc loái vaøo, caàn phaûi ñöôïc loái vaøo, ñaõ ñöôïc loái vaøo, caàn phaûi coù con ñöôøng xuaát thaân môùi ñöôïc. Ñaïi chuùng! Theá naøo laø moät con ñöôøng xuaát thaân? Sö im laëng giaây laâu noùi: - Tuøng hieän ñaùy khe tuyeát khoù ñeø, beân trôøi gioù thoåi traêng naøo ñoäng. Sö chao caây gaäy moät caùi, xuoáng toøa. Sö thöôïng ñöôøng: Muoân cô chaúng ñeán, maét thaáy saéc, tai nghe tieáng, moät caâu hieän baøy, ñaàu ñoäi trôøi chaân ñaïp ñaát. Caùc oâng chæ bieát ngaøy nay laø muøng moät thaùng naêm, ñaâu chaúng bieát “quaï vaøng nöûa ñeâm ñi gaáp gaáp, thoû ngoïc ngaøy mai bieån ñoâng leân”. Sö laáy phaát töû goõ giöôøng thieàn moät caùi xuoáng toøa. Sö thöôïng ñöôøng: Roõ raøng khoâng ngoä, coù phaùp töùc meâ. Caùc ngöôøi nhaèm trong aáy laäp chaúng ñöôïc, caùc ngöôøi nhaèm trong aáy truï chaúng ñöôïc. Neáu laäp thì nguy, neáu truï thì muø. caàn phaûi yù chaúng döøng huyeàn, caâu chaúng döøng yù, duïng chaúng döøng cô. Ba ñieàu naøy ñaõ roõ, taát caû choã khoâng neân boù buoäc töï nhieân hieän tieàn, chaúng phaûi chieáu coá töï nhieân minh baïch. Tuy nhieân nhö theá, laïi phaûi bieát coù vieäc höôùng thöôïng. Möa laâu chaúng taïnh. Doát! Sö thöôïng ñöôøng: Moät laù ruïng thieân haï thu muoán cuøng ngaøn daëm maét, laïi leân moät töøng laàu. Moät haït buïi daáy ñaïi ñòa thaâu, Gia Chaâu ñaùnh voi lôùn, Thieåm Phuû taém traâu saét. Keû saùng maét neân laøm sao? Sö im laëng giaây laâu noùi: Haïn laâu maùi theàm vaéng, caàu troâi nöôùc chaúng troâi. Sö chao caây gaäy xuoáng toøa. Sö thöôïng ñöôøng: “Kieán kieán chi thôøi kieán phi thò kieán, kieán du ly kieán kieán baát naêng caäp”, hoa rôi coù yù theo gioøng nöôùc, gioøng nöôùc voâ tình luyeán hoa rôi. “Caùc caùi coù theå traû töï nhieân chaúng phaûi oâng, caùi chaúng bò oâng traû chaúng phaûi oâng laø ai?” Thöôøng haän xuaân veà khoâng choã kieám, ñaâu ngôø chuyeån nhaäp trong ñaây roài. Sö heùt moät tieáng noùi: Sau ba möôi naêm chôù noùi Naêng Nhôn (chuøa) daïy phaù hoaïi nam nöõ nhaø ngöôøi. Taêng hoûi: - Theá naøo laø yù Toå sö Taây sang? Sö ñaùp: - Nhaø ñoâng ñoát ñeøn nhaø taây ngoài toái. Taêng hoûi: - Chöa bieát yù chæ theá naøo? Sö ñaùp: - Ngöïa neân gaùc yeân, löøa neân coät daây. Taêng leã baùi. Sö baûo: - Thieàn taêng lanh lôïi, chæ tieâu moät caùi, Sö beøn noùi: - Ngöïa neân gaùc yeân, löøa neân coät daây, thieàn taêng lanh lôïi chæ tieâu moät caùi, duø khieán nhaø ñoâng ñoát ñeøn saùng, chöa haún nhaø taây ngoài trong toái, Taây sang yù chæ hoûi theá naøo, oâng thaày laém moàm töï chuoác hoïa. Taêng hoûi: - Theá naøo laø ñeä nhaát nghóa? Sö ñaùp: - OÂng hoûi aáy laø ñeä nhò nghóa. Taêng hoûi: - Con choù laïi coù Phaät taùnh hay khoâng, Trieäu Chaâu noùi khoâng, yù chæ theá naøo? Sö ñaùp: - Moät phen bò raén caén, sôï thaáy daây gieáng ñöùt. Taêng hoûi: - Chim eùn saâu baøn thaät töôùng kheùo noùi phaùp yeáu, lyù naøy theá naøo? Sö ñaùp: - Chaúng baèng nhaïn ngaäm lau. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp: - Con ruøa cöûa ñoäng Hoa Döông. Taêng hoûi: - Toå Ñaït-ma xaây maët vaøo vaùch yù chæ theá naøo? Sö ñaùp: - Kim moäc thuûy hoûa thoå, sao La Haàu Keá Ñoâ. Taêng hoûi: - Caâu coù caâu khoâng nhö bìm nöông caây laø theá naøo? Sö ñaùp: - Laøm giaëc loøng ngöôøi roãng. Taêng hoûi: - Quoác sö ba phen goïi thò giaû laïi laø sao? Sö ñaùp: - Ñaùnh troáng khæ ñuøa giôõn, troáng vôõ khæ chaïy tan. * Ñeán ngaøy möôøi taùm thaùng baûy naêm Bính Daàn, Sö goïi Tröôûng laõo Toâng Phaïm ñeán daën doø vieäc sau. Hoâm sau, Sö taém goäi ñaùnh chuoâng hoïp chuùng ñeán toøa ngoài yeân thò tòch. * 53. THIEÀN SÖ PHAÙP TRUNG MUÏC AM Ôû Hoaøng Long Sö con nhaø hoï Ñaøo queâ ôû Töù Minh. Naêm möôøi chín tuoåi, Sö thi kinh ñöôïc ñoä laøm Taêng. Buoåi ñaàu, Sö taäp Thieân Thai giaùo ngoä ñöôïc yeáu chæ nhaát taâm tam quaùn. Song chöa coù theå maát daáu, Sö khaép tham caùc baäc danh tuùc, ñeán Long Moân. Sö xem xe nöôùc xoay lieàn ngoä ñöôïc taâm yeáu. Sö thuaät keä: Chuyeån ñaïi phaùp luaân, Tröôùc maét bao trong, Laïi hoûi theá naøo Nöôùc ñaåy xe ñaù. Sö trình Phaät Nhaõn. Phaät Nhaõn hoûi: - Trong kia vieäc theá naøo? Sö thöa: - Döôùi khe nöôùc thöôøng chaûy. Phaät Nhaõn noùi: - Ta coù moät caâu roát sau ñôïi phaân phoù cho oâng. Sö lieàn bòt tai maø ñi. Sau Sö ñeán Loâ Sôn ôû trong caây khoâ taïi Ñoàng An tuyeät thöïc ngoài laëng leõ. Khoaûng nieân hieäu Tuyeân Hoøa (1119-1125) vuøng Töông Ñaøm ñaïi haïn daân chuùng caàu ñaûo maø khoâng möa. Sö lieàn nhaûy vaøo Long Uyeân hoâ to: Nghieäp suùc neân möa moät thöôùc. Lieàn ñoù trôøi möa. Sö ôû Nam Nhaïc moãi khi ñi côõi coïp maø daïo. Nhöõng haøng Nho, Thích nhìn theo laøn buïi maø leã baùi. Sau Sö truï ôû Hoaøng Long. Sö thöôïng ñöôøng: Tröông Coâng uoáng röôïu Lyù Coâng say, Lyù Coâng say tænh hoûi Tröông Coâng, vöøa khieán Tröông Coâng veû khoâng vui, veû khoâng vui chaúng baèng veà nhaø nguû. Sö thöôïng ñöôøng: Hoâm nay nöûa thaùng gieâng coù vieäc gì anh ñoaïn, toái kî hai troøng maét, bò ngöôøi ñoát ñeøn chích. Sö thöôïng ñöôøng: Ta coù moät caâu aáy, chaúng nhôø mieäng chö thaùnh, chaúng ñoäng löôõi chính mình, chaúng tieáng hôi ra vaøo, phi tình thöùc phaân bieät. Giaû söû Tònh Danh ngaäm mieäng nôi Tyø-da, Thích-ca ñoùng nôi thaát Ma-kieät, gioáng heät bòt tai nghe linh, chöa khoûi tieát laäu thieân cô. Duø cho Ñöùc Sôn vaøo cöûa lieàn ñaùnh, Laâm Teá vaøo cöûa lieàn heùt, neáu nhaèm döôùi cöûa Muïc Am, kieåm ñieåm ñem laïi chæ laø moät caây coïc. Ngaøn thöù ngoân muoân caùch noùi, chæ coát daïy anh nhaø mình heát. Maëc tình ñaïi ñòa hö khoâng baûy loài taùm loõm. * Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp: - Chôù nhaèm beân ngoaøi tìm. Taêng hoûi: - Theá naøo laø taâm? Sö ñaùp: - Chôù nhaèm beân ngoaøi tìm. Taêng hoûi: - Theá naøo laø ñaïo? Sö ñaùp: - Chôù nhaèm beân ngoaøi thaûo. Taêng hoûi: - Theá naøo laø thieàn? Sö ñaùp: - Chôù nhaèm beân ngoaøi maø truyeàn. Taêng hoûi: - Cöùu kính theá naøo? Sö ñaùp: - Choã laëng taùt-baø-ha. Taêng hoûi: - Ñaïi chuùng nhoùm hoïp thænh thaày cöû xöôùng. Sö döïng ñöùng caây phaát töû. Taêng thöa: - Xin thaày laïi baøy phöông tieän. Sö goõ giöôøng thieàn moät caùi. * Sau Sö thò tòch ñoà chuùng xaây thaùp taïi ñoäng Höông Nguyeân. * 54. THIEÀN SÖ ÑAÏO HAÏNH TUYEÁT ÑÖÔØNG Ôû OÂ Cöï Sö hoï Dieäp queâ ôû Xöû Chaâu, nöông Thieàn sö Anh ôû Phoå Chieáu Thaát Chaâu ñöôïc ñoä. Sö ñeán tham vaán Phaät Nhaõn. Moät hoâm, Sö nghe Phaät Nhaõn nhaéc caâu chuyeän “Huyeàn Sa chaïm ñeán ngoùn chaân”, lieàn ñaïi ngoä. * Sau khi Sö truï, thöôïng ñöôøng: Hoäi töùc lieàn hoäi ngoïc voán khoâng tyø, neáu noùi chaúng hoäi tai coái sanh hoa, thöû hoûi chín naêm xaây maët vaøo vaùch, sao baèng ñaïi hoäi nieâm hoa. Nam Minh (Sö) thöông xoùt theá aáy, cuõng laø thuaän gioù neùm caùt. Tham! * Sö thöôïng ñöôøng: Maây che ñaûnh nuùi traêm chim tieáng im, traêng aån ñaàm laïnh chaâu roàng töï choùi. Chính khi theá aáy lieàn ñöôïc keøo ñaù boãng nhieân ñaïi ngoä, ñoäng ñaù choùng vaäy thoâi taâm, hö khoâng môû mieäng laøm chöùng, khe baéc thaày ñaù gaät ñaàu, moïi ngöôøi thaûy ôû trong aáy nguû khoø, cöôøi cheát traâu saét Thieåm Phuû. Sö thöôïng ñöôøng: Phaät noùi ba thöøa möôøi hai phaàn giaùo ñoán tieäm thieân vieân, ngöôøi si tröôùc maët chaúng ñöôïc noùi moäng. Toå sö taây sang chæ thaúng taâm ngöôøi thaáy taùnh thaønh Phaät, ngöôøi si tröôùc maët chaúng ñöôïc noùi moäng. Laâm Teá tam huyeàn, Vaân Moân tam cuù, Ñoäng Sôn nguõ vò, ngöôøi si tröôùc maët chaúng ñöôïc noùi moäng. Nam Minh (Sö) noùi theá aáy laïi khoûi bò ngöôøi kieåm traùch hay khoâng? Sôû dó coå nhaân noùi: ngöôøi maùy ñaù gioáng nhö oâng, cuõng bieát xöôùng baøi ca, oâng neáu gioáng ngöôøi ñaù, Tuyeát khuùc cuõng neân hoøa. Laïi coù hoøa Tuyeát khuùc hay chaêng? Neáu coù keâu laïi cuøng laõo taêng röûa chaân. * Sö thöôïng ñöôøng: Khaép thaân laø mieäng noùi ñöôïc phaân nöûa, khaép thaân laø maét duøng ñöôïc moät caây, choã duøng chaúng ñeán noùi coù dö, choã noùi khoâng ñeán duøng khoâng heát. Vì theá noùi: Ñang duøng khoâng noùi, ñang noùi khoâng duøng, duøng noùi ñoàng thôøi duøng noùi chaúng ñoàng thôøi. Caùc ngöôøi neáu coù nghó nghò, Taây Phong döôùi goùt chaân oâng. * Sö ñeán Quoác Thanh chuùng thænh thöôïng ñöôøng: Caâu cuõng caét yù cuõng caét, choã baët haøo baët ly nhö non nhö nuùi. Caâu cuõng ñeán yù cuõng ñeán, choã nhö non nhö nuùi baët haøo baët ly. Neáu chôït ñaåy ra moät loái, yù caâu ñeàu ñeán ñeàu chaúng ñeán, ñeàu caét ñeàu chaúng caét. Duø ñöôïc ngoaøi ba caâu baët lao quan, ngoaøi saùu caâu khoâng tieâu ñích. Chính khi theá aáy moät caâu laøm sao noùi? Nghieâng che ñoàng ñöôøng chaúng ñoàng daáu, cuøng nhau naém tay leân ñaøi cao. * Sö thöôïng ñöôøng nhaéc Trieäu Chaâu daïy chuùng noùi: Laõo taêng tröø ñi hai thôøi côm chaùo laø choã taïp duïng taâm. Sö baûo: Hoâm nay saùng thaùng saùu, cö só ñaùnh troáng Tröôûng laõo ñaêng ñöôøng. Caû thaûy caùc ngöôi thaûy ñeán trong ñaây taïp duïng taâm. Sö thöôïng ñöôøng nhaéc: “Taêng hoûi Vaân Moân: - Theá naøo laø caâu kinh ngöôøi? Vaân Moân ñaùp: - Vang.” Sö baûo: - Caâu Vaân Moân ñaùp vò Taêng naøy chaúng ñöôïc lieàn thoâi, laïi hoâ haøo côm chaùo ñeå hôïp bình sanh. Sö thöôïng ñöôøng: Hoaøng Mai möa maïch thu haøn, theá aáy hoäi raát voâ ñoan, thôøi tieát nhaân duyeân nghóa Phaät taùnh, caû thaûy ñeàu laø ñaàu laâu khoâ. Sö daïy chuùng nhaéc: “Hoøa thöôïng Cô hoûi Taêng: Thieàn laáy gì laøm nghóa? Chuùng haï ngöõ ñeàu khoâng hôïp lyù. Taêng thænh ích Hoøa thöôïng Cô. Hoøa thöôïng Cô thay raèng: Laáy cheâ bai laøm nghóa.” Sö baûo: Chö Phaät ba ñôøi laø cheâ bai, hai möôi taùm vò Toå ôû Taây Thieân laø cheâ bai, saùu vò Toå ôû Trung Hoa laø cheâ bai, Hoøa thöôïng khaép thieân haï laø cheâ bai, caùc ngöôøi laø cheâ bai, sôn taêng laø cheâ bai, trong ñaây laïi coù ngöôøi chaúng cheâ bai hay khoâng? Baøn huyeàn noùi dieäu haø sa soá, ñaâu gioáng Song Phong cheâ ñöôïc gaàn. Sö coù chuùt beänh, ñeä töû giaùo thoï Uoâng Coâng Kieàu ñeán thaêm. Sö ñem vieäc sau daën doø xong, ñeå keä raèng: Bieát thì bieát baûn taâm mình, Thaáy thì thaáy baûn taùnh mình, Bieát ñöôïc baûn taâm baûn taùnh, Chính laø toâng moân ñaïi beänh. Hoâm sau, Sö taém goäi maëc y phuïc ngoài kieát giaø thò tòch. * 55. THIEÀN SÖ MINH BIEÄN CHAÙNH ÑÖÔØNG Ôû Ñaïo Traøng Sö hoï Du queâ ôû boån quaän, thuôû nhoû thôø Thieàn sö Uaån ôû Baùo Boån ñeán ñöôïc thoï giôùi cuï tuùc. Sau Sö daïo ñi tham vaán caùc baäc toân tuùc, ñeán Taây Kinh ôû Thieáu Laâm nghe vò Taêng nhaéc Phaät Nhaõn duøng coå thi phaùt minh vua nöôùc Keá-taân cheùm Toân giaû Sö Töû raèng: Ñaàu soâng Döông Töû, döông lieãu xuaân, Hoa döông buoàn cheát ngöôøi qua soâng. Moät tieáng saùo taây lìa traïm toái. Anh ñeán Tieâu Töông toâi ñeán Taàn. Sö thaàm coù choã kheá hoäi. Sö lieàn tìm ñeán Long Moân xin vaøo thaát. Phaät Nhaõn hoûi: - Töø tröôùc Toå sö nhaân duyeân saùch vôû cho oâng hieåu ñöôïc. Chôït ñöa naém tay hoûi: - Caùi naøy taïi sao goïi laø naém? Sö toan ñaùp. Phaät Nhaõn buïm mieäng Sö noùi: - Chaúng ñöôïc khôûi ñaïo lyù. Khi aáy Sö choùng boû tri kieán. Sau khi Sö truï, thöôïng ñöôøng: Beân mieäng coïp maïnh löôïm ñöôïc, treân ñaàu raén ñoäc an baøi, laïi chaúng ñoùng coïc dôøi thuyeàn, xoay ñaàu rieâng coù sanh nhai. Baø giaø bò ta khaùm phaù xong, trong vieän Ñaïi Bi coù laøng trai. Sö thöôïng ñöôøng: Tònh nguõ nhaõn phuùn vaøng xuaân saéc chieàu, ñaéc nguõ löïc thoåi rôi hoa ñaøo bieác, duy chöùng môùi bieát khoù theå löôøng. Sö chao caây gaäy noùi: Moät maûnh, ngöôøi naøo ñöôïc truyeàn möôøi vaïn nhaø. Sö thöôïng ñöôøng: Hoa nôû treân goø tô lieãu beân bôø, hoaøng anh ñieäu ñaøn thuùc daï, coû thôm vaøo caâu Taï coâng. Naøo haún nghe tieáng ngoä ñaïo thaáy saéc minh taâm. Chaúng nhöõng treân nöôùc tìm boït, ñaõ laø trong maét dính buïi. Sö vaïch ngöïc noùi: “ Caùc oâng haõy xem thaân saéc vaøng tía cuûa ta ñaây, ngaøy nay aét coøn ngaøy mai thì khoâng.” Gioáng nhö khoâng gioù noåi soùng, toaøn chaúng bieát hoå theïn. Haõy noùi vieäc ngaøy nay laø theá naøo? Kheùo keû meâ gaëp Ñaït-ma, chaúng bieát ai hieåu tieáp noái. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaät? Sö beøn khaûy moùng tay ba caùi. Taêng hoûi: - Noùi nín keït ly vi, theá naøo thoâng chaúng phaïm? Sö ñaùp: - Thaân ngang ngoaøi tam giôùi, rieâng thoaùt tröôùc muoân cô. Taêng hoûi: - Chæ nhö Phong Huyeät noùi “thöôøng nhôù Giang Nam trong thaùng ba, chaù coâ hoùt choán traêm hoa ngaùt”, laïi laø sao? Sö ñaùp: - Noùi caùi gaõ chaúng naác cuïc aáy laøm gì? Taêng hoûi: - Tre gaày gioù nam lay nheø nheï, traêm hoa ñaày ñaát nhaët töø töø. Sö hoûi: - OÂng nhaèm choã naøo thaáy Phong Huyeät? Taêng thöa: - Trong tai trong maét raát thích thuù. Sö baûo: - Nghó löôøng khoâng giao thieäp. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaät? Sö ñaùp: - Khoâng cuûi löûa maïnh ñoát. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Phaùp? Sö ñaùp: - Ngheøo laøm trong daùng giaøu. Taêng hoûi: - Theá naøo laø Taêng? Sö ñaùp: - Baø giaø baùn quaït tay che trôøi. Taêng hoûi: - Theá naøo laø laät cöôùc boàng cuûa Hoøa thöôïng? Sö baûo: - Chaúng ñaùp thoaïi naøy. Taêng hoûi: - Vì sao chaúng ñaùp? Sö cöôøi to noùi: - Nuoát chaúng voâ möûa chaúng ra. Ngaøy kî Phaät Nhaõn, Sö nieâm höông: Hoøa thöôïng Long Moân Xieån ñeà laïo ñaûo, chaúng tin Phaät phaùp dieät tröø thieàn ñaïo, ñaïp vôõ Tyø-loâ coång tieán leân, con meøo röûa maët töï noùùi toát. Moät caây höông traàm ñoát treân loø, keùo tay vaïch ngöïc luoáng saàu thaûm. Sö quô tay noùi: Thoâi buoàn thaûm! Sö laáy toïa cuï vaét leân vai laøm ngöôøi nöõ laïy, noùi: Chôù laï trong phoøng con daâu, phaïm ñeán ñaïi nhaân toát. * Sö laøm baøi taùn Ñaït-ma raêèng: “Tröôùc gaùc Thaêng Nguyeân boái roái, bôø ngoïn Laïc Döông traùi baøy, da tuûy truyeàn thaønh noùi caùn, chieác giaøy khoâng ñaâu choân vuøi, chaúng phaûi moät phen xöông laïnh buoát, ñaâu ñöôïc hoa mai ngaùt muøi thôm.” Saép laâm chung, Sö ñaêng toøa caàm caây gaäy lia beân traùi moät caùi noùi: - Ba möôi hai töôùng khoâng töôùng naøy. Sö lia beân phaûi moät caùi noùi: - Taùm möôi veû ñeïp khoâng ñeïp naøy. Caây vieát Taêng Dao veõ chaêúng thaønh, Chí Coâng baøy ra coû khoâ. Sö laïi lia moät caùi nhìn ñaïi chuùng noùi: - Chôù aùo naõo, thaúng ñaây thöøa keá thoâi laïi thaûo. Sö xuoáng toøa veà phöông tröôïng, ngoài kieát giaø ngay thaúng thò tòch. ] |
||
