THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM CUOÁI THEÁ KYÛ 20

H.T THÍCH THANH TÖØ

YEÁU CHÆ THIEÀN TOÂNG (tt)

VI. THIEÀN TOÂNG VÔÙI CAÙC MOÂN THIEÀN KHAÙC:

A. THIEÀN TOÂNG VÔÙI THIEÀN TIEÅU THÖØA.

Thieàn Tieåu thöøa coù nhieàu loái tu, ñaïi ñeå ñeàu caên cöù treân hình thöùc hieän coù cuûa thaân caên, traàn caûnh vaø taâm thöùc. Nhö phaùp Thieàn "tuøy beänh ñoái trò", ngöôøi naëng beänh tham duïc duøng "quaùn baát tònh" ñoái trò, ngöôøi naëng beänh saân haän duøng "quaùn töø bi" ñoái trò, ngöôøi nhieàu ngu si duøng "quaùn nhaân duyeân" ñoái trò, ngöôøi nhieàu loaïn töôûng duøng "quaùn soå töùc" ñoái trò, ngöôøi tham saân si ñoàng nhau duøng phaùp "quaùn Phaät tam-muoäi" ñoái trò. Ñoù laø y cöù taâm beänh duøng phaùp tu quaùn ñeå ñoái trò. Hoaëc loái quaùn töù ñaïi, quaùn ñaát, quaùn nöôùc, quaùn gioù, quaùn löûa, töø moät ñoám nhoû cho ñeán truøm caû hö khoâng. Hoaëc loái quaùn maøu saéc, maøu xanh, maøu vaøng, maøu traéng, maøu ñoû, cuõng töø moät ñieåm nhoû cho ñeán ñaày daãy hö khoâng. Hoaëc truï taâm vaøo moät ñieåm treân ñaàu caây höông hay moät voøng troøn nhoû treân vaùch cho ñeán noù phaùt quang. Hoaëc duøng chaùnh quaùn "Töù nieäm xöù", quaùn "Töù ñeá", quaùn "Möôøi hai nhaân duyeân"v.v… Ñeán keát quaû ñöôïc Töù thieàn, Baùt ñònh vaø tieán leân Töù gia haïnh, thaønh töïu Töù quaû Thanh vaên. Bôûi phaùp Thieàn naøy haïn cuoäc treân hình thöùc vaø tu chöùng töøng thöù baäc, neân khaùc haún vôùi Thieàn toâng. Thieàn toâng chæ thaúng taâm ngöôøi thaáy Taùnh thaønh Phaät, khoâng thuoäc hình thöùc, cuõng khoâng thöù baäc.

B. THIEÀN TOÂNG VÔÙI THIEÀN ÑAÏI THÖØA.

Thieàn Ñaïi thöøa cuõng coù nhieàu loái tu, caàn yeáu töø töôùng thaúng vaøo baûn taùnh. Tuy coù nhöõng ñeà muïc ñoàng vôùi Tieåu thöøa, nhö Boà-taùt tu Nguõ phaùp: Boà-taùt quaùn Phaät tam-muoäi, Boà-taùt quaùn Baát tònh tam-muoäi, Boà-taùt quaùn Töø tam-muoäi, Boà-taùt quaùn Nhaân duyeân tam-muoäi, Boà-taùt quaùn Luïc dieäu phaùp moân. Song ñoái moãi phaùp naøy Boà-taùt quaùn töø töôùng ñi thaúng vaøo taùnh, töùc laø töø giaû töôùng tieán ñeán thaät töôùng. Hoaëc thieàn theo toâng Thieân Thai cuûa ngaøi Trí Giaû Ñaïi sö, öùng duïng phaùp Tam quaùn, quaùn Khoâng, quaùn Giaû, quaùn Trung, y cöù baøi keä trong quyeån Trung Quaùn Luaän cuûa Boà-taùt Long Thoï. Baøi keä:

            Nhaân duyeân sôû sanh phaùp

            Ngaõ thuyeát töùc thò khoâng

            Dieäc danh vi giaû danh

            Dieäc danh trung ñaïo nghóa.

            Nhaân duyeân sanh caùc phaùp

            Ta noùi töùc laø khoâng

            Cuõng goïi laø giaû danh

            Cuõng goïi nghóa Trung Ñaïo.

Thaáy caùc phaùp do nhaân duyeân sanh, theå taùnh ñeàu khoâng töùc laø quaùn khoâng. Theå taùnh caùc phaùp laø khoâng, song khi duyeân hôïp giaû coù, töùc laø quaùn giaû. Khoâng giaû ñeàu buoâng, chæ coøn nhaát taâm chaân nhö, töùc laø quaùn Trung ñaïo ñeä nhaát nghóa. Boà-taùt tu nhaân nhö theá, ñeán keát quaû seõ chöùng töøng baäc töø Thaäp tín, Thaäp truï, Thaäp haïnh, Thaäp hoài höôùng, Thaäp ñòa ñeán Ñaúng giaùc, Dieäu giaùc laø Phaät. Thieàn Ñaïi thöøa ñaõ gaàn vôùi Thieàn toâng, song Thieàn Ñaïi thöøa coøn thaáy coù phaùp ñeå tu, thaáy coù quaû ñeå chöùng, neân coøn khaùc bieät. Bôûi vì Thieàn toâng khoâng thaáy coù moät phaùp daïy ngöôøi, khoâng thaáy coù moät quaû ñeå chöùng.

C. THIEÀN TOÂNG VÔÙI THIEÀN NGOAÏI ÑAÏO.

Ñeå khoûi laàm laãn yù nghóa choáng ñoái hay khinh reû, chuùng ta neân ñònh nghóa chöõ "ngoaïi ñaïo" cho roõ raøng. Nhaø Phaät ñònh nghóa raát roõ: Ngoaøi taâm caàu Phaät laø ngoaïi ñaïo. Nhö theá, duø cho ngöôøi xuaát gia theo Phaät maø chæ moät beà höôùng ngoaïi caàu mong cuõng goïi laø ngoaïi ñaïo. Baát cöù moät phaùp tu naøo chæ troâng caäy beân ngoaøi, tìm kieám beân ngoaøi ñeàu goïi laø ngoaïi ñaïo. Vì chuû tröông nhaø Phaät, ngöôøi tu phaûi "minh taâm kieán taùnh" môùi thaønh Phaät. Taâm taùnh ñaâu phaûi vieäc beân ngoaøi, neáu tìm beân ngoaøi laø traùi toâng chæ nhaø Phaät, neân goïi laø ngoaïi ñaïo. Chuùng toâi lieät keâ nhöõng loái tu Thieàn theo ngoaïi ñaïo ñang hieän haønh ôû Vieät Nam nhö: Thieàn xuaát hoàn, Thieàn chuyeån luaân xa, Thieàn chuyeån tinh hoùa khí chuyeån khí hoùa thaàn, Thieàn thai töùc, Thieàn ñieän thieâng lieâng, Thieàn Du-giaø…

Nhöõng loái tu Thieàn naøy khoâng ngoaøi hai tieâu chuaån: Maàu nhieäm vaø soáng laâu. Maàu nhieäm thuoäc huyeàn bí, haáp daãn nhöõng ngöôøi hieáu kyø. Soáng laâu thuoäc thaân theå khoûe maïnh haáp daãn nhöõng ngöôøi thích soáng dai. Hai tieâu chuaån aáy traùi haún vôùi ñaïo Phaät. Ñaïo Phaät chuû tröông tu ñeå môû mang trí tueä thaáy ñöôïc chaân lyù, khoâng caàn söï maàu nhieäm. Coù trí tueä lieàn thaáy taát caû giaû töôùng ôû theá gian ñeàu laø voâ thöôøng, duø coá duïng coâng baûo veä duy trì maáy, roát cuoäc cuõng hoaïi dieät. Caùi giaû maø coá giöõ khoâng phaûi si meâ laø gì? Thieàn toâng thaáy taát caû phaùp duyeân hôïp hö giaû, theå noù laø khoâng, nhaän ra chaân taùnh baát sanh baát dieät, neân traùi haún caùc phaùp thieàn ngoaïi ñaïo.

Toùm laïi, Thieàn Tieåu thöøa, Thieàn Ñaïi thöøa tuy saâu caïn coù khaùc, song ñeàu moät chuû ñích möôïn caûnh, möôïn ñeà muïc ñeå ñònh taâm; taâm an ñònh, trí tueä phaùt sanh, ñoù laø nhaân ñònh phaùt tueä cuûa ñaïo Phaät. Thieàn toâng ñi thaúng töø cöûa trí tueä thaáy voïng töôûng taùnh khoâng, nhaän ra chaân taùnh phi khoâng "Tri höõu". Cho neân Thieàn toâng goïi laø ñi "Ñöôøng chim". Ñöôøng chim raát khoù ñi, song moät khi caát caùnh, thaúng ñeán muïc tieâu haï xuoáng, khoâng coù gì khaùc laï. Thieàn Tieåu thöøa, Thieàn Ñaïi thöøa caàn duøng phöông tieän ñeå tu, nhö ñi ñöôøng boä, ñöôøng thuûy khoâng nguy hieåm, song nhieàu khuùc quanh, nhieàu loái teõ, khieán ngöôøi tu coù luùc phaûi ngô ngaùc. Thieàn ngoaïi ñaïo tu choùng keát quaû, coù maàu nhieäm, song chæ laø caùi duïng taïm thôøi, khoâng phaûi con ñöôøng giaûi thoaùt sanh töû. Trong nhaø Thieàn daïy: "Thaø laø ngaøn naêm khoâng ngoä, khoâng ñeå moät phuùt sai laàm". Taïi sao? Bôûi vì tu theo thieàn ngoaïi ñaïo khoâng gieo nhaân giaùc ngoä, quaû giaùc ngoä laøm gì coù? Laïi nöõa ñaõ ñi ñöôøng taø thì söùc maïnh aáy seõ daãn ñi maõi maõi, bieát bao giôø ñöôïc hoài taâm tænh giaùc. Vì theá ngöôøi Phaät töû phaûi thaän troïng khi tu hoïc theo moät phaùp thieàn naøo. Duø ngöôøi daïy coù noùi cao sieâu maàu nhieäm maáy ñi nöõa, ñoái chieáu vôùi kinh Phaät khoâng hôïp, nhaát ñònh ngöôøi Phaät töû khoâng neân theo. Chính vì ña soá Phaät töû hieän nay ham tu moä ñaïo neân ñaõ tu theo thieàn ngoaïi ñaïo khaù nhieàu. Vôùi loøng chaân thaät cuûa mình, chuùng toâi mong quí Phaät töû xeùt thaät kyõ trong vieäc tu haønh hieän nay, ñöøng ñeå sai laàm veà sau hoái haän ñaõ muoän. Duø ngöôøi aáy xuaát gia tu theo ñaïo Phaät, thôø ñöùc Phaät maø daïy khoâng ñuùng kinh ñieån Phaät, xin chôù voäi tin.

*

     
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM